Professional Documents
Culture Documents
'•'■."■'I
Wydawnictwo S E N E K A
ROZ W IĄZAMI A ZA D A Ń
W tabeli zestawione zostały rozwiązania wszystkich zadań ze zbioru: podano poprawne odpowiedzi
w zadaniach zamkniętych oraz przykładowe sposoby rozwiązania zadań otwartych. Dla tych drugich
podano także kryteria oceny poziomu rozwiązania zadania2, który określa, jakie zasadnicze trudności
zadania muszą zostać pokonane, aby zadanie zostało rozwiązane w sposób pełny. Jeżeli istnieje kilka
sposobów rozwiązania zadania, to wybrano te najczęściej stosowane, ale każde inne poprawne
rozwiązanie jest punktowane maksymalną liczbą punktów przyznawaną za dane zadanie.
Dodatkowo dla każdego zadania wskazano oznaczenia najważniejszych wymagań ogólnych i numery
wymagań szczegółowych określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego dla gimnazjum2.
Opis sprawdzanych w danym zadaniu wymagań znajdziecie na końcu zbioru3.
1 W ięcej info rm acji n a te m a t sposobu oceny zad ań na egzam inie zaw iera Inform ator o egzaminie gim nazjalnym od roku szkolnego
2011/2012 d o stęp n y n a in tern eto w ej stro n ie C en traln ej K om isji E gzam inacyjnej o raz w szkołach.
- P odstaw a program ow a nie obejm uje działań n a liczbach niewymiernych, dlatego w ym agania szczegółowe dotyczące obliczeń, w których
o b o k liczb w ym iernych w ystępują liczby niew ym ierne, w tab eli oznaczono gw iazdką, np.: 2.4*.
3 Z a d a n ia m o g ą się o d nosić tak że do w ym agań z zakresu m atem aty k i przypisanych do w cześniejszych etapów edukacyjnych, czego
nie u ję to szczegółow o w poniższej tabeli. W takich w ypadkach p o d a n o jed y n ie inform ację w p o sta ci sk ró tu - SP.
1. L ? C 2 B Y : W Y R A Ż E N I A A L C E B R A I C I IMSi
1.1. D Z I A Ł A N I A NA L I C Z B A C H
Nr Suma Wymagania
Rozwiązanie zadania Kryteria oceny
pkt ogólne szczegot.
1. 99 - 9 = 90; 999 - 99 = 900 • Obliczenie liczby liczb dwu 2 IV 1.7
900 : 90 = 10 cyfrowych i trzycyfrowych. SP
Odp.: Liczb trzycyfrowych jest 10 razy więcej niż dwucyfrowych. • Obliczenie, ile razy większa
jest liczba liczb trzycyfro
wych niż dwucyfrowych.
6. Uczeń 50 odczytał jako 70, czyli błąd wynikający z tej pomyłki • Znalezienie błędu w zapisie 2 IV 1.7
zawyża wynik o 20; 9 odczytał jako 6, co zaniża wynik o 3. sumy. 1.5
7 6 8 -2 0 + 3 = 751 • Obliczenie prawidłowej sumy.
Odp.: Właściwy wynik dodawania liczb to 751.
7. Aby liczba dzieliła się przez 2, jej cyfra jedności musi być pa • Zastosowanie cech podziel 2 IV 1.5
rzysta, czyli należy do zbioru {0, 2, 4, 6, 8}. Aby liczba dzieliła się ności liczb przez 2 i 3. SP
przez 3, suma jej cyfr musi być podzielna przez 3. • Znalezienie liczb spełniają
Cyfra jedności musi być parzysta i podzielna przez 3. cych warunki zadania.
780 spełnia warunki zadania, ponieważ: 7 + 8 + 0 = 15 = 3- 5
781 nie spełnia warunków zadania 7 + 8 + 1 = 16 itd.
Odp.: W miejsce znaku zapytania można wstawić 0 (780)
lub 6 (786).
107
R o z w i ą z a n i a z a d a rt
8. Liczba dzieli się przez 36, jeżeli dzieli się przez 4 i 9. • Zastosowanie cech podziel 2 IV SP
Aby liczba była podzielna przez 4, to liczba utworzona przez ności liczb przez 4 i 9. 1.5
cyfry w rzędzie dziesiątek i jedności musi być podzielna przez 4, • Znalezienie liczb spełniają
czylij należy do zbioru {2, 6}. Aby liczba była podzielna przez 9, cych warunki zadania.
i to suma jej cyfr musi dzielić się przez 9.
Odp.: Szukane pary to x = 5 i y = 2 oraz x = 1 iy = 6.
9. D 1 IV SP
10. D 1 IV SP
11. A 1 IV SP
12. D 1 IV SP
18. D 1 III SP
20. Liczba zapisana w postaci 212 + 48 + 2 ■3 + 164 jest podzielna • Zastosowanie cech podziel 1 IV SP
przez 5, ponieważ suma cyfr (2 + 8 + 6 + 4) w rzędzie jedności ności liczb przez 5 i uzasad
równa jest 0 (jest to cecha podzielności liczb przez 5). nienie.
b) (6,5 ■106) : (8 • 103) = 812,5 • Obliczenie, ile razy jedna 1 III 1.5
Odp.: W krwi psa średnia liczba erytrocytów jest liczba jest większa od dru
812,5 razy większa od średniej liczby leukocytów. giej-
30. (_9_)2
W • Wskazanie w zbiorze liczb 1 III 2.1
największej liczby spełniają
cej podany warunek.
108
Rozwiązania zadań
43. Wody zajmują 361 066 000 km2 powierzchni Ziemi, a lady - • Obliczenie wartości 3 II 1.4
148 940 000 km2. wyrażeń. 3.1
361 066 000 km2 + 148 940 000 km2 = 510 006 000 km2 • Obliczenie potęgi liczb wy
Odp.: Powierzchnia Ziemi jest równa 510 006 000 km2. miernych.
44. cyfra setek: 1; cyfra dziesiątek: 5; cyfry jedności: 4 ■Obliczenie wartości 3 III 4.1
Odp.: Spotkanie odbędzie się w sali 154. wyrażeń. 3.1
SP
109
R o :: w i ą z a n I a z a d a ń
52. C 1 II 5.2
53. 4,19 min : 3,27 min = 1,281345... = 1,2813 CAD • Zastosowanie obliczeń 2 II 1.5
Odp.: Kurs euro w dolarach kanadyjskich z dnia 25 czerw w praktyce. 1.4
ca 2010 roku równy był 1,2813 CAD.
1.2. P R 0 C E N T ¥
Nr Suma Wymagania
Rozwiązanie zadania Kryteria oceny pkt ogólne szczegół.
zad.
1. upominki: 2% • 500 = 10 zł; rozrywki: 55 zł; telefon: 25 zł; • Obliczenie procentu danej 2 II 5.2
noclegi: 75 zł, wyżywienie: 225 zł, transport: 75 zł; liczby. 9.3
rezerwa: (100% - 2% - 11% - 5% - 15% - 45% - 15%) ■500 • Obliczenie rezerwy.
= 35 zł
2. I. 33%; II. 33%, III. 6 6 |% ; IV. 200%, V. 10%, VI. 2,5%; VII. 49%; • Obliczenie procentu danej 4 II 5:
VIII. 100% liczby.
3. c 1 II 5.2
110
R o zw i ą za n i a zadań
4. C III 5.4
III 5.4
D III 5.4
7. III 5.4
III 5.4
13. pan Pewny: (1 200 zł + 3 • 480 zł) • 0,70 = 1 848 zł Zastosowanie obliczeń pro IV 5.4
pan Niezdecydowany: (1 200 zł + 480 zł) • 0,9 + 2 ■480 zł • 0,9 centowych w praktyce. 1.6
= 2 376 zł Obliczenie wartości wyraże
2 376 zł - 1 848 zł = 528 zł nia.
Odp.: Pan Pewny zapłacił za meble o 528 zł mniej
niż pan Niezdecydowany.
14. (1 200 • 15 + 1 500 ■12 + 1 800 • 20 + 2 700 • 6 + 5 436): Obliczenie średniej arytme IV 9.4
(15 + 12 + 20 + 6 + 1) = 1 734 [zł] tycznej. 5.4
(20 + 6 + 1): (15 + 12 + 20 + 6 + 1) • 100% = 50% Obliczenie, jakim procentem
Odp.: Płaca 50% pracowników jest wyższa od średniej płacy jednej liczby jest druga licz
w tej firmie. ba.
15. D IV 5.3
16. 0,1 • 1100 = 110 [zł]; 1100 + 4 • 110 = 1 540 [zł] ■Zastosowanie obliczeń pro IV 5.2
Odp.: Pracownik po roku pracy będzie zarabiał 1 540 zł. centowych w praktyce. 1.5
Razem: 401,80
111
R o z w i ą za n i a zadań
18. i • 0,1 • 5 000 + 5 000 = 5 125 [zł] 1Zastosowanie obliczeń pro V 5.4
1 • 0,1 • 5 125 + 5 125 * 5 253,13 [zl] centowych w praktyce. 2.4
20 . 115 • 150 :100 = 172,5 kcal ■Zastosowanie obliczeń pro III 5.4
172,5 • 100 :1 800 = 9,58%; 172,5 • 100 : 2 200 = 7,8 centowych w praktyce. 1.7
Odp.: 115-gramowe jajko zapewnia 9,58% dziennego zapotrze ’ Obliczenie procentu danej 1.5
bowania energetycznego dziewczynce i 7,84% - chłopcu. liczby. 1.4
22 . a) C II 2.4
o
t
dzień obserwacji
24. 0,36 •x = 323 000 ha; x = 323 000 ha : 0,36 = 897 222 ha ’ Interpretacja danych przed IV 5.3
= 8 972,22 km2 stawionych za pomocą tekstu. 1.7
Odp.: Powierzchnia Parku Narodowego Yellowstone ■Obliczenie liczby jako pro 1.5
jest równa 8 972,22 km2. cent danej wielkości.
■Zamiana jednostek
powierzchni.
25. a) A II 5.2
b) D II 5.3
26. B II 5.4
112
R o zw i ą z a n i a zadań
27. 15,56 + 2,18 + 0,94 + 0,1 + 0,5 + 0,72 = 20 g • Zastosowanie obliczeń pro 2 II 5.4
2 0 :1 000 • 1 000%c = 20%c centowych w praktyce. IV 2.4
Odp.: Zawartość soli w 1 kg wody z Morza Czarnego. • Obliczenie stężenia roztworu.
28. 1 000 g • 0,28 = 280 g; 1 000 g • 0,041 = 41 g • Obliczenie procentu danej 3 IV 5.2
280 g - 41 g = 239 g liczby. 1.5
Odp.: W 1 kg wody z Morza Martwego jest o 239 g więcej • Obliczenie wartości wyraże
substancji stałych niż w 1 kg wody z Morza Czerwonego. nia arytmetycznego.
29. 1 1 = 1 000 kg; 1 000 • 0,038 ■0,778 = 29,564 kg • Obliczenie procentu danej 2 III 5.2
Odp.: W tonie wody z Morza Śródziemnego znajduje się liczby. SP
29,564 kg chlorku sodu. • Zamiana jednostek masy.
30. 100 • 0,033 = 3,3 g; 300 • 0,02 = 6 g • Obliczenie procentu danej 3 IV 2.4
(3,3 + 6) : (100 + 300) • 100% = 2,325% = 23,3%c liczby. 5.3
Odp: Roztwór uzyskany ze zmieszania 100 g wody z Morza • Obliczenie stężenia roztwo
Barentsa i 300 g wody z Morza Czarnego będzie mial stężenie ru według warunków
około 23,3%e. określonych w zadaniu.
1.3. W Y R A Ż E N I A ALGEBRAICZNE
Nr Suma Wymagania
R ozw iązanie zadania Kryteria oceny
zad. pkt ogólne szczegół.
1. C 1 II 6.2
4. B 1 II 6.5
9. B 1 II 6.5
11. B 1 II 6.4
12. C 1 II 6.1
113
R o z w i ą za n i a zadań
b) ab - (a - 2x) ■(b - 2x) = 2ax + 2bx - 4*2 • Obliczenie powierzchni 3 III 6.5
Odp.: Powierzchnia passe-partout równa jest 2ax + 2bx - 4*2. według warunków zadania. 6.3
16. C 1 II 6.1
17. C 1 II 6.1
18. Odp.: Cena za kilogram mieszanki orzechów równa jest • Opisanie związków między 1 II 6.1
(26m + 30n) : (m + n ) złotych. wielkościami za pomocą
wyrażenia algebraicznego.
19. (100% - 30%) •p + (100% - 50%) ■w + 2(100% - 70%) • t = • Opisanie związków między 3 III 6.1
= 10%p + 50%w + 2 • 30%i = 0,7p + 0,5w + 0,6ć wielkościami za pomocą 5.2
Odp.: Pani Krysia zapłaciła za zakupy (0,7p + 0,5w + 0,6i) zł. wyrażenia algebraicznego. 6.3
20. Cena we wrześniu 2009 roku:*; (100% + 10%) z i ; 1,1* • Obliczenie procentu danej 4 IV 5.2
90% z 1,1*; 0,99* liczby. 6.1
x - 0,99* = 0,01* • Opisanie związków między 6.3
Odp.: Cena w kwietniu 2010 roku była niższa od ceny wielkościami za pomocą 5.4
we wrześniu 2009 roku o 1%. wyrażenia algebraicznego.
" Sformułowanie odpowiedzi.
21. Odp.: Największą średnicę przekroju beczki można obliczyć • Przekształcenie wzoru i wyz 1 II 6.7
ze wzoru: naczenie danej wielkości.
1.4. R Ó W N A N I A
Nr Suma Wymagania
Rozwiązanie zadania Kryteria oceny
zad. pkt ogóirte szczegół.
1. wartość wyrażenia: 12 • Obliczenie wartości wyrażenia. 3 III 1.5
L — 1 3 ' 12 - 9 2 - 9 ; p - 3 . 1 2 - 9 ; L —p • Podstawienie obliczonej 7.2
wartości do równania.
Odp.: Wartość wyrażenia jest pierwiastkiem równania.
• Sprawdzenie, czy lewa strona
równania jest równa prawej.
2. Odp.: 18, 27,36,45, 54, 63, 72, 81, 90. • Określenie liczb spełniają 1 II 7.2
cych podane równanie.
4. A 1 II 7.3
114
R o zw i ą za n i a zadań
8. cena bukietu róż:x + 0,5x + = 33; x =18 [zł] • Ułożenie równania pozwala 3 IV 7.1
cena bukietu tulipanów: 0,5x = 9 [zł] jącego obliczyć jedną z szu 7.3
kanych wielkości. 6.3
cena bukietu z kwiatów mieszanych: = 6 [zł]
' Rozwiązanie równania.
• Obliczenie pozostałych
szukanych wielkości według
warunków zadania.
11. Kran w ciągu godziny napełnia 1 część basenu, a odpływ • Obliczenie wartości wyraże 3 IV 7.1
opróżnia jL część basenu. nia arytmetycznego. 7.3
• Ułożenie równania. 1.5
x - szukana liczba godzin
• Rozwiązanie równania.
(5 ~ = x = 24
Odp.: Tak, woda napełni basen w ciągu 24 godzin.
13. A 1 II 7.1
16. A 1 II 7.1
115
R o z w ' ą z a n i a z a ci a ń
1.5. U K Ł A D Y R Ó W N A Ń
Nr Suma 'Wymagania
Rozwiązanie zadania Kryteria oceny pkt ogólne szczegół.
zad.
1. D 1 II 7.4
10. B 1 II 7.4
12. j x + y = 105 x - wiek Teofila, y - wiek Agaty • Ułożenie układu dwóch 2 IV 7.4
{ x - y = \y równań. 7.6
x = 63 -,y = 42 ■Rozwiązanie układu równań.
Odp.: Agata ma 42 lata, a Teofil - 63.
13. C 1 II 7.4
116
R o z w i ą z a n i a zadań
16. D 1 IV 7.4
20. A 1 IV 7.4
23. i 10x - 5y = 340 x - liczba poprawnych odpowiedzi • Ułożenie układu dwóch 2 IV 7.4
|x + y = 40 y - liczba błędnych odpowiedzi równań. 7.6
x = 36;y = 4 * Rozwiązanie układu równań.
Odp.: Uczestnik teleturnieju udzielił 36 dobrych odpowiedzi
i 4 błędne.
2 . WYKRES Y F UNKCJ I
2 .1 . F U N K C J E
2. A 1 II 8.5
3. C 1 II 8.3
4. C 1 II 8.3
117
R o z w i ą z a n. i a zadań
2.2. O D C Z Y T Y W A N I E W Y K R E S Ó W
Nr Suma Wyme gania
Rozwiązanie zadania Kryteria oceny pke ogólne szczegół
zsd.
1. I. PRAW DA; II. FAŁSZ; III. PRAW DA; IV. FAŁSZ; V. PRAW D A 5 I 8.4
2. C 1 III 8.4
3. B 1 I 8.4
4. T A K 1 III 8.4
6. czas przejścia całej trasy: 1 godz. 30 min • Odczytanie danych z wykre 2 IV 8.4
1,5 • 2,5 • 0,9 = 3,375 km su. 1.7
Odp.: Długość szlaku wybranego przez Nowaków równa jest • Obliczenie czasu i długości
3,375 km. według warunków zadania.
8. I. w lipcu i sierpniu; II. w kwietniu; III. w lutym; IV. 2°C; V. -7 |°C • Odczytanie danych z wykresu. 5 II 8.4
9. a) C 1 II 8.4
b) A 1 II 8.4
c) B 1 II 8.4
d) C 1 II 8.4
118
R o zw i ą z a n i a zadań
3.1. S T A T Y S T Y K A OPISOWA
Nr Suma Wymagania
Rozw iązanie zadania Kryteria oceny
zad. pkt ogólne szczegół.
1. Kolejno: 444 115; 0 pkt, 50 pkt; 19; 0,5 " Odczytanie danych z diagra 2 II 8.4
mu i uzupełnienie zdań.
3. B 1 II 5.4
5. a) B 1 II 1.7
b) C 1 II 9.1
7. (104 200 : 322 575) • 100% * 32,3% • Wykonanie obliczeń na pod 1 III 5.4
Odp.: Około 32,3% powierzchni kraju stanowią obszary chronione. stawie danych z tekstu.
8. 265 h a : 1 000 = 2 650 000 m2 :1 000 = 2 650 m2 • Odczytanie danych z tekstu 2 III 9.1
Odp.: Na jednego mieszkańca Polski przypada 2 650 m2 obszaru i wykonanie obliczeń. 2.4
chronionego. • Zamiana jednostek po
wierzchni.
10. B 1 II 9.1
12. I. najwyższy kurs: kwiecień 2005 r., najniższy: w lipcu 2008 r.; • Interpretacja danych przedsta 1 II 9.1
II. o 20 zł; III. najwyższy wzrost kursu: czwarty kwartał 2008 r., wionych za pomocą wykresu.
najmniejsze wahania kursu: trzeci kwartał 2007 r.
119
R o z wi ą z a n i a zadań
13. B 1 II 9.1
}5. (73 :1000) • 38 000 000 = 2 774 000 • Odczytanie danych z diagra 2 III 9.1
Odp.: W roku 2000 z Internetu korzystało 2 774 000 Polaków. mu i wykonanie obliczeń. 2.4
17. 0,512* = 31 800 000; x = 62 109 375 = 62,1 min • Ułożenie równania. 2 III 9.1
Odp.: Liczba ludności Francji w 2008 roku wynosiła • Rozwiązanie równania. 2.4
około 62,1 min. 1.4
19. 38 100 000 : 100 000 = 381; 381 •5 = 1 905; 1 905 •7 = 13 335 • Odczytanie danych dotyczą 2 III 2.4
Odp.: W okresie od 16 do 22 lutego 2010 r. na grypę zachoro cych sposobu obliczenia 1.4
wało w Polsce około 13 300 osób. i wykonanie obliczenia.
3.2. W P R O W A D Z E N I E DO R A C H U N K U PRAWDOPODOBIEŃSTWA
Nr Suma Wymagania
Rozwiązanie zadania Kryteria oceny pkt ogólne szczegół.
zad.
1. możliwe wyniki: (R, R), (R, O), (O, R), (O, O) • Analiza zdarzenia losowego 1 III 9.5
Odp.: Są cztery możliwe wyniki dwukrotnego rzutu monetą. i podanie liczby jego wyników.
-a / x r - R
R O ^ R 0
4. I. {(1,1), (1,2), (1,3), (1, 4), (1,5), (1, 6), (2,1), (2,2),..., (6, 6)} • Analiza doświadczenia loso 2 III 9.5
-je s t 36 wyników zdarzenia; wego i wypisanie jego zda
II. (1,1), (2, 2), (3, 3), (4, 4), (5, 5), (6, 6) rzeń elementarnych.
5. I. 0-1-2, 0-2-1,1-0-2,1-2-0,2-0-1, 2-1-0; II. cztery • Analiza zdarzenia losowego. 2 III 9.5
7. Odp.: Marcysia musi wyciągnąć z szuflady 10 kolczyków, aby • Analiza zdarzenia losowego. 1 III 9.5
mieć pewność, że skompletuje jedną parę.
9. Sposób rozstawienia drużyn a, b, c, d, e: a-b b-c c-d d-e • Analiza zdarzenia losowego. 1 III 9.5
5 • 4 : 2 = 10 a~c £-d c_e
a-d b-e
Odp.: Odbędzie się 10 meczów. a-e
120
Roz wi ąz ani a z a d a ń
4. FI GURY P ŁASKI E
4. 1. T R Ó J K Ą T Y
Nr Suma Wymagania
zad. Rozwiązanie zadania Kryteria oceny
pkt ogólne szczegół
1. D 1 II 10.1
2. B 1 III 2.4
3. C 1 III SP
5. C 1 III 10.13
6. D 1 II 10.7
cfiL35cm I*
O _____............................................................ iM A
' /'T 50cm [|j
1 2 ni 1 6m 1
121
R o zw i ą za n i a zadań
4 .2 . W I E L O K Ą T Y
Nr Suma Wymagania
Rozw iązanie zadania K ryteria oceny
zad. ogólne szczegół.
.
2 x2 + 122 = ( 12V3)2; x = 12V2 cm 1Obliczenie boku prostokąta. IV 10.7
12 cm 1Obliczenie pola prostokąta. 10.9
P = 12 • 12l/2 = 144i/2 [cm2]
Odp.: Pole prostokąta jest równe 144l/2 cm2.
b = 9 cm; a = 9l/3 cm
L = 2 • 9 + 2 ■9i/3 = 18(1 + V3) [cm]
Odp.: Obwód prostokąta jest równy 18(1 + i3) cm.
122
R o zw i ą za n i a zadań
11. x2 + (10i/3)2 = 202;x 2 = 100;x = 10[cm ] z' • Obliczenie długości krótszej 5 IV 10.7
di = 20l/3cm; d2 = 20 cm x przekątnej. 10.8
p = l . d r d2 = 1-20-201/3 • Obliczenie pola rombu. 10.9
-----------
• Obliczenie miary kąta 10.15
= 2001/3 [cm2]
ostrego. 2.4*
a = 2 ■30° = 60° \-
Odp.: Pole powierzchni rombu
6 0 ^ 2 0 cm
jest równe 200 {3 cm2, a miara 10 cm
jego kąta ostrego to 60°. A
10i3 cm
13. A 1 II 10.8
16. T rójkąty^5iiiD iiC sąpodobne, ponieważ |st/C4.B| = \^D C K \ • Podanie własności trójkątów 3 V 10.1
i \^ A B K \ = |<£CIU*r| (kąty naprzemianległe są równe), podobnych. 2.4
\^D K C \ = \^HAKB\ (kąty wierzchołkowe). • Podanie skali podobieństwa.
\AB \ _ 15 _ 3
\DC\ 5 1
Odp.: Trójkąt A B K je st podobny do trójkąta DKC
w skali 3:1.
b) C 1 III 10.9
19. 1,25 • [(3,2 ■2 + 3,8 • 2) • 2,6 -1,35 • 1,6 - 2,20 • 2] = 37,3 [m2] • Obliczenie powierzchni 4 IV 10.9
37,3 m2 : 8 m2 = 4,6625 ~ 5 rolek tapety wzorzystej według warunków określo 2.4
1,1 • (4,5 • 4 ■2,6 - 3 • 1,35 • 1,6 - 2,2 • 1) = 41,932 [m2] nych w zadaniu. 1.4
41,932 m2 : 8 m2 = 5,2445 “ 6 rolek tapety gładkiej • Obliczenie wartości wyraże
Odp.: Do wytapetowania pokojów należy kupić 5 rolek tapety nia arytmetycznego.
we wzory i 6 rolek tapety gładkiej.
123
R o 2: w i ą z a n i a z a d a ń
c) TAK 1 II 10.11
22. C 1 II 10.16
b) C 1 II 10.9
c) C 1 II SP
27. Odp.: Rysunek gotowej kartki jest przedstawiony w skali 1:3. • Podanie skali rysunku. 1 II SP
-
30. B ■ 1 II SP
33. B 1 II SP
124
R o zw i ą za n i a zadań
4 .3 . K O Ł A S OKRĘG!
Nr Suma Wytruigania
zad. Rozw iązanie zadania Kryteria oceny
pkt ogólne szczegół
1. A 1 II 10.3
2. D 1 II 10.4
14. (27tr): 0,76 ^ = (2 • 3,14 • 75): (0,76 ■i f f i ) = 37 [min] • Obliczenie obwodu okręgu. 3 V 10.5
Odp.: Pasażer, który wsiadł do kapsuły koła Singapore Flyer, • Obliczenie czasu okrążenia. 1.7
znajdzie się w tym samym miejscu po 37 minutach. • Zamiana jednostek pręd 1.4
kości.
125
Roz wIą z a n ia zadań
4.4. W I E L O K Ą T Y ! O K R Ę G !
Nr Suma Wyni i gania
Rozwiązanie zadania Kryteria oceny pkt ogólne szczegół.
zad.
1. |<WKL| = |<EJVML| = 90°; \<SNM\ = |<SMV| = (180°-50°): 2 = 65°; • Obliczenie kątów trójkąta. 3 V 10.4
s \<KNM\ = 60° + 65° = 125°; \<KLM\ = 180°- \<KNM\ = 180° -125° = 55°;
Odp.: Miary kątów czworokąta to: 90°, 125°, 90° i 55°.
7. D 1 III 10.2
8. oczy: 2 ■7t • 0,152 = 0,045ti [cm]; głowa: k ■1,52 = 2,25ti [cm] • Obliczenie pól powierzchni 3 V 10.6
0.04571 ■100% - w . kół. 5.4
2,25ti • Zastosowanie obliczeń pro
Odp.: Oczy bałwana stanowią 2% powierzchni jego głowy.
centowych w praktyce.
13. C 1 II 10.22
15. I. c 3 II 10.17
II. c II 10.7
III. B III 10.6
126
R o z w i ą za n i a zadań
5. B R Y Ł Y
5.1. G R A N I A S T O S Ł U P Y
Nr Suma Wymijgania
zad. Rozwiązanie zadania Kryteria oceny
pkt ogólne szczegół.
1. a) D 1 II SP
3. p c = 6-a2 = 13,5; a2 = 2,25; a = l/2^5 = 1,5 [cm] • Obliczenie długości boku 2 V 11.2
V = a3 = (1,5)3 = 3,375 [cm3] kwadratu. 4.1
Odp.: Objętość sześcianu jest równa 3,375 cm3. • Obliczenie objętości sześcianu.
8. C 1 V SP
127
R o z w i ą z a n i a z a ci a ń
5,2. O S T R O S Ł l P Y
Nr Suma Wy mi gania
Rozwiązanie zadania Kryteria oceny
zad. pkt ogóine SiCzegoi.
1. B 1 II 11.1
2. D 1 V 11.2
1 28
R o zw i ą z a n i a zadań
c) C III 11.1
129
R o z wi ą z a n i a zadań
5 .3 . B R Y Ł Y OBROTOWE
Nr Suma Wymagania
Rozw iązanie zadania Kryteria oceny
zad. pkt ogólne szczegół.
1. B 1 III 11.2
5. B 1 IV 11.2
8. C 1 IV 11.2
9. A 1 IV 11.2
10. (200 + 500) : 2 = 350 [kg]; (120 + 180) : 2 = 1,50 [m], r = 0,75 m • Obliczenie powierzchni koła. 5 V 11.2
F=Tt - 0, 752 - 1,2 = 2,1195 [m3] • Obliczenie średniej arytme 9.4
2,1195 m3 — 350 kg tycznej. 2.4*
x m3 — 1 000 kg • Obliczenie objętości według 7.1
x = 6,0557... ~ 6 [m3] warunków określonych 1.4
Odp.: Objętość 1 tony sprasowanej w bele słomy jest równa w zadaniu.
około 6 m3.
12. objętość beli: V = 7t • 0,62 • 1,2 ~ 1,35648 [m3] • Obliczenie objętości walca. 5 V 11.2
masa beli: 200 kg; liczba bel: 5 600 : 200 = 28 • Obliczenie objętości prosto 5.1
objętość stodoły zajęta przez bele: 28 ■1,35648 = 37,98144 [m3] padłościanu. 2.4*
objętość stodoły: V = 8 ■1,6 • 4,5 = 576 [m3] • Obliczenie, jaki procent 1.4
(37,98144 : 576) ■100% = 6,6% jednej liczby stanowi druga
Odp.: Bele słomy zajmują 6,6% kubatury stodoły. liczba.
130
R o zw i ą za n i a zadań
17. Kri + n r 2 = 48tc; r = 4 cm; Z= 8 cm; / i = 4i/3 cm / • Obliczenie długości promie 5 V 11.2
F = i - 7 t - ? ' 2 - / / = i ' 7 t ' 1 6 - 4l/3 = 2r z' nia podstawy, tworzącej 11.3
r{3\ i wysokości stożka. 7.4
= yjili3 [cm3] //
• Obliczenie objętości stożka.
Odp.: Objętość stożka jest zWYr
równa y-7tV3 cm3. -------
23. r = 0,4 cm; | Ttr3= | n ■0,43 == 0,27 [cm3] • Obliczenie promienia kuli. 4 V 11.2
1,11 = 1100 cm3; 1100 cm3 : 0,27 cm3 = 4 074 • Obliczenie objętości kuli. 11.3
• Obliczenie liczby według 2.4*
Odp.: Litr wody powstanie po roztopieniu około 4 074 kulek.
warunków zadania.
• Zamiana jednostek objętości.
131
Rozwiązania zadań
6.1. P S Z C Z O Ł Y i MI ÓD
Nr Suma Wymagania
Rozwiązanie zadania Kryteria oceny
zad. pKt ogólne szczegół.
1. B 1 II 1.7
2. D 1 II 5.2
3. Kolejno: 8; 2,1; pierwszej, 120; 1 050; 60; 750; 400. • Odczytanie danych z wykre 3 I 8.4
su i uzupełnienie zdań.
5. B 1 V 8.4
6. C 1 II 1.2
7. (500 g • 70% ): 100% = 350 g; 500 g - 350 g = 150 g • Obliczenie procentu danej 2 V 5.2
350 g : 3,5 = 100 g liczby. 5.4
150 g + 100 g = 250 g 2.4
Odp.: Masa miodu, która powstaje z 500 g nektaru,
jest równa 250 g.
8. C 1 II 10.17
10. 0,04 ha = 4 000 000 cm2 • Zamiana jednostek po 2 III 10.11
4 000 000 cm2 : 5 0002 = 0,16 cm2 wierzchni. 10.12
Odp.: Na planie w skali 1:5 000 pasieka zajmuje 0,16 cm2. • Obliczenie powierzchni
w skali.
b )C 1 II 1.7
12. D 1 II 10.7
13. A 1 II 10.5
15. V = nr2H = 7t(50 - 1)2 •100 = 0,75 [m3] • Obliczenie objętości walca 1 IV 11.2
Odp.: Objętość wewnętrznej części ula równa jest z uwzględnieniem warun
około 0,75 m3. ków określonych w zadaniu.
16. C 1 IV 7.4
17. Jeśli n jest liczbą parzystą, to w rzędzie o numerze n • Zbudowanie modelu mate 1 V 6.1
będzie n słoików z miodem gryczanym i n - 1 słoików matycznego zilustrowanej
z miodem lipowym. sytuacji.
152
R o zw i ą za n i a zadań
b) I - T A K , I I - T A K , I I I - N IE , I V - T A K II
0,5
0,4
i 0,3 -
0,2
0,1 H
0,0
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 rok
b) 38,1 min • 0,63 kg = 24 003 000 kg = 24 003 t ■Odczytanie danych z tabeli II 6.1
(22 0001 : 24 003 t) • 100% = 92% i wykonanie obliczeń zgod SP
Odp.: Produkcja miodu w naszym kraju w 2006 roku zaspokoiła nie z warunkami zadania. 5.4
spożycie miodu przez Polaków w około 92%. ■Zamiana jednostek masy.
1Zastosowanie obliczeń
procentowych w praktyce.
6.2. W P O D R Ó Ż Y
Nr Suma Wyrmigania
zad.
Rozwiązanie zadania Kryteria oceny
pkt ogólne szczegół.
1. A 1 II 3.3
3. Porć>wnariie iczby o< ób w wiek li 15 lat i w Ięcej wyjeżdżających * Sporządzenie diagramu 1 I 9.3
1nie wyje; dż£ijących w celach tu rystycznyc h słupkowego na podstawie
60% □ -wyjeżdżając y 8 - niewyjeżdżający danych podanych w tabeli.
50%
40%
30%
20%
10%
0
2000 2005 2007 2008
4. Przykład odpowiedzi: Liczba wyjazdów turystycznych w stosunku • Analiza danych zapisanych 2 I 9.1
do 2000 roku spadła, przy czym znacznie obniżyła się liczba osób w tabeli i z własnoręcznie
wypoczywających w kraju, ale zanotowano wzrost liczby osób wy wykonanego diagramu oraz
bierających wypoczynek za granicą. sformułowanie wniosków.
133
Rozwiązania zadań
5. C 1 II 5.2
8. B 1 II SP
10. C 1 II 9.1
12. C 1 II 7.5
13. 4,6 cm • 30 000 000 cm = 138 000 000 cm = 1 380 km = • Przeliczenie jednostek dłu 4 IV 1.7
308 węzłów = 570,416 t a gości. SP
• Obliczenie długości odcinka
1 380 : 570,416 * 2,42 [h] = 2 h 24 min
na podstawie skali.
1955 + 2 h 24 min = 2219
• Obliczenie czasu według
Odp.: Samolot wylądował w Paryżu około godziny 22.19.
warunków zadania.
15. ix ■3x • & = 81; 24x3 = 81; x = 1,5 [dm] • Ułożenie równania. 4 IV 7.3
1,5 dm x 4,5 dm x 12 dm -w ym iary walizki • Rozwiązanie układu równań. V 11.2
Odp.: Obraz zmieści się do walizki. • Obliczenie objętości prosto 4.1
padłościanu.
134
Rozwiązania zadań
6.3. F E S T Y N
Nr Suma Wym agania
zad. Rozwiązanie zadania Kryteria oceny
pkt ogólne szczegół.
1. D 1 II SP
2. D 1 II SP
4. Odp.: Kąt między drugim i trzecim odcinkiem trasy biegu • Wykorzystanie związków 1 II 10.1
ma miarę 59°. między kątami utworzonymi
przez prostą przecinającą
dwie proste równoległe.
5. D 1 II 5.2
V
6. 24 min = h s [km] • Przedstawienie zależności 3 IV 8.1
1,1 60 i 6-
6 k m : i h = 1 5 ta 5n drogi od czasu za pomocą 1.7
60 h 4.
Odp.: Zawodnik biegł ze średnią 3. wykresu. 2.3
prędkością 15 2 • Zamiana jednostek prędkości.
• Obliczenie prędkości.
0- —>
6 12 18 241 Imin]
10. 0,12 • 4,50 = 0,54 [zł]; 4,50 - 0,54 = 3,96 [zł] • Obliczenie procentu danej 2 IV 5.2
3,96 • 235 = 930,60 [zł] liczby. 1.7
Odp.: Harcerze na sprzedaży rożków z jagodami • Zastosowanie obliczeń na
zarobili 930 zł 60 gr. liczbach wymiernych.
12. AABO ~ AOCD w skali k = 6 m •’ 6 cm = 100 • Obliczenie skali podobień 3 III 10.13
x = 12 cm ■100 = 1 200 cm = 12 m stwa trójkątów. IV 10.11
Odp.: Aparat umieszczono w odległości 12 m od sceny. • Obliczenie odległości. 2.4
135
R o z w i ą za n i a zadań
6 .4 . M A T E M A T Y K A OD K U C H N I
Nr Suma Wymagania
Rozw iązanie zadania K ryteria oceny
zad. pkt ogólne szczegół.
1. Np.: 6 jaj; 1 szklanka i 13 łyżek mąki; 1 szklanka i 4 łyżki cukru • Przeliczenie jednostek masy 2 II 1.2
i pudru; i łyżeczki proszku do pieczenia; 7 łyżeczek masła na niestandardowe.
2. B 1 II 1.7
3. C 1 II 5.3
4. D 1 II 1.2
5. a) C 1 II 5.4
10. A 1 V 9.5
11. 0,8 : 0,1 • 0,5 • 48 = 192 [mg] • Obliczenie procentu danej 2 III 5.2
Odp.: Surówka z kapusty zawiera o 192 mg więcej witaminy C liczby. IV 1.2
niż taka sama ilość kapusty po gotowaniu przez 4 minuty. • Zastosowanie obliczeń
na liczbach wymiernych.
12. 12,71 + 24,11 = 36,82 [zł]; 13,79 + 24,09 = 37,88 [zl] • Odczytanie danych z tabeli 3 III 1.2
(37,88 - 36,82): 36,82 ■100% = 2,88% = 3% i obliczenie kosztów według 5.1
Odp.: Wydatki na owoce i warzywa wzrosły o około 3%. warunków zadania. 1.4
• Obliczenie, jakim procentem
jednej liczby jest druga liczba.
• Zaokrąglenie rozwinięcia
dziesiętnego liczby.
b) B 1 II 5.1
136
R o z w i ą za n i a zadań
14. C 1 IV 10.7
16. 1 ■203 = 4 000 [cm3] - objętość połowy sera • Obliczenie objętości gra- 2 IV 11.2
niastosłupa. 1.2
• 4 000 = 250 [cm3] - objętość kawałka sera n a koreczki
4 0 0 0 -2 5 0 = 3 750 [cm3]
Odp.: Objętość pozostałej części sera jest równa 3 750 cm3.
6.5. Z P A P I E R U
Nr Suma Wymagania
zad. Rozwiązanie zadania Kryteria oceny
pkt ogólne szczegół.
1. a) B 1 III SP
b) C 1 II SP
b) B 1 III 1.2
r\ 24,8 lb _ 24.8 - 0.454 S
> ryza 500-0,21-0,297 m2 • Przeliczenie jednostek grama 2 V 1.7
Odp.: G ram atura papieru to około 361 Ą^. tury papieru według warun 1.4
ków określonych w zadaniu.
• Zaokrąglenie wyniku.
3. (3 005 tys. t : 383 603 tys. ton) • 100% = 0,783% * 0,8% = 8%o • Obliczenie, jakim procentem 2 III 5.2
Odp.: Papier wyprodukowany w Polsce w 2007 roku stanowił jednej liczby jest druga liczba. 1.4
8%o światowej produkcji papieru w tymże roku. • Zaokrąglenie rozwinięcia
dziesiętnego liczby.
4. B 1 III 10.7
5. B 1 IV 10.9
6. A 1 IV 10.7
7. D 1 IV 10.9
137
R o zw i ą za n i a zadań
id1. A 1 V 6.5
11. D 1 IV 1.2
12. V = (ifl2V2)2 • 1 • a{2 = 3^2- = 21f i [cm3] • Obliczenie objętości prosto 2 IV 11.2
Odp.: Objętość gotowego pudełka równa jest 21f i cm3. padłościanu z uwzględnie 6.5
niem warunków określonych
w zadaniu.
13. C 1 IV 1.2
14. D 1 V 10.9
16. B 1 V 11.3
17. C 1 V 10.5
138
W Y M A G A N I A OG ÓL N E I S Z C Z E G Ó Ł O W E Z MA T E MA T Y K I
Z A WA R T E W P OD S T A WI E P R O G R A M O W E J K S Z T A Ł C E N I A
O G Ó L N E G O DL A G I M N A Z J U M
Cele kształcenia - wymagania ogólne 3) dodaje, odejmuje, mnoży i dzieli liczby wymierne;
4) oblicza wartości nieskomplikowanych wyrażeń
I. Wykorzystanie i tworzenie informacji.
aiytmetycznych zawierających liczby wymierne.
Uczeń interpretuje i tworzy teksty o charakterze mate
matycznym, używa języka matematycznego do opisu 3. Potęgi. Uczeń:
rozumowania i uzyskanych wyników. 1) oblicza potęgi liczb wymiernych o wykładnikach
naturalnych;
II. Wykorzystywanie i interpretowanie reprezentacji.
2) zapisuje w postaci jednej potęgi: iloczyny i ilorazy
Uczeń używa prostych, dobrze znanych obiektów
potęg o takich samych podstawach, iloczyny i ilo
matematycznych, interpretuje pojęcia matematyczne
razy potęg o takich samych wykładnikach oraz
i operuje obiektami matematycznymi.
potęgę potęgi (przy wykładnikach naturalnych);
III. Modelowanie matematyczne. 3) porównuje potęgi o różnych wykładnikach natu
Uczeń dobiera model matematyczny do prostej sytuacji, ralnych i takich samych podstawach oraz
buduje model matematyczny danej sytuacji. porównuje potęgi o takich samych wykładnikach
naturalnych i różnych dodatnich podstawach;
IV. Użycie i tworzenie strategii.
4) zamienia potęgi o wykładnikach całkowitych
Uczeń stosuje strategię jasno wynikającą z treści zada
ujemnych na odpowiednie potęgi o wykładnikach
nia, tworzy strategię rozwiązania problemu.
naturalnych;
V. Rozumowanie i argumentacja. 5) zapisuje liczby w notacji wykładniczej, tzn. w p o
Uczeń prowadzi proste rozumowania, podaje argumen staci a ■ 10^, gdzie l^ a < 1 0 oraz k jest liczbą
ty uzasadniające poprawność rozumowania. całkowitą.
4. Pierwiastki. Uczeń:
Treści nauczania - wymagania szczegółowe
1) oblicza wartości pierwiastków drugiego i trzeciego
1. Liczby wymierne dodatnie. Uczeń: stopnia z liczb, które są odpowiednio kwadratami
1) odczytuje i zapisuje liczby naturalne dodatnie lub sześcianami liczb wymiernych;
w systemie rzymskim (w zakresie do 3000); 2) wyłącza czynnik przed znak pierwiastka oraz włą
2) dodaje, odejmuje, mnoży i dzieli liczby wymierne cza czynnik pod znak pierwiastka;
zapisane w postaci ułamków zwykłych lub roz 3) mnoży i dzieli pierwiastki drugiego stopnia;
winięć dziesiętnych skończonych zgodnie z własną 4) mnoży i dzieli pierwiastki trzeciego stopnia.
strategią obliczeń (także z wykorzystaniem kalku
5. Procenty. Uczeń:
latora);
1) przedstawia część pewnej wielkości jako procent
3) zamienia ułamki zwykłe na ułamki dziesiętne
lub promil tej wielkości i odwrotnie;
(także okresowe), zamienia ułamki dziesiętne
skończone na ułamki zwykłe; 2) oblicza procent danej liczby;
4) zaokrągla rozwinięcia dziesiętne liczb; 3) oblicza liczbę na podstawie danego jej procentu;
5) oblicza wartości nieskomplikowanych wyrażeń 4) stosuje obliczenia procentowe do rozwiązywania
arytmetycznych zawierających ułamki zwykłe problemów w kontekście praktycznym, np. oblicza
i dziesiętne; ceny po podwyżce lub obniżce o dany procent,
wykonuje obliczenia związane z VAT, oblicza
6) szacuje wartości wyrażeń aiytmetycznych;
odsetki dla lokaty rocznej.
7) stosuje obliczenia na liczbach wymiernych do roz
wiązywania problemów w kontekście praktycz 6. Wyrażenia algebraiczne. Uczeń:
nym, w tym do zamiany jednostek (jednostek 1) opisuje za pom ocą wyrażeń algebraicznych
prędkości, gęstości itp.). związki między różnymi wielkościami;
2. Liczby wymierne (dodatnie i niedodatnie). Uczeń: 2) oblicza wartości liczbowe wyrażeń algebraicznych;
1) inteipretuje liczby wymierne na osi liczbowej, 3) redukuje wyrazy podobne w sumie algebraicznej;
oblicza odległość między dwiema liczbami na osi 4) dodaje i odejmuje sumy algebraiczne;
liczbowej; 5) mnoży jednomiany, mnoży sumę algebraiczną
2) wskazuje na osi liczbowej zbiór liczb spełnia przez jednomian oraz, w nietrudnych przykładach,
jących warunek typu: x ^ 3 , x<5; mnoży sumy algebraiczne;
139
P od s t a w a p r og r a m o w a ( f r a g m e n t !
140