Grupa Kapitałowa CEDROB

Biogazownie wykorzystujące odpady komunalne i osady

z oczyszczalni ścieków oraz biomasę, biometan

Michał Ćwil, Gobarto S.A.

Ossa, 18 września 2019 r.
Wprowadzenie

Biogazownie

Odpady komunalne

Osady z oczyszczalni ścieków

Biomasa

Biometan
Wprowadzenie
Definicje Biogazownie | Odpady komunalne | Osady z oczyszczalni ścieków | Biomasa | Biometan

Biomasa –ulegającą biodegradacji część produktów, odpadów lub pozostałości pochodzenia biologicznego z
rolnictwa, w tym substancje roślinne i zwierzęce, leśnictwa i związanych działów przemysłu, w tym rybołówstwa i
akwakultury, przetworzoną biomasę, w szczególności w postaci brykietu, peletu, toryfikatu i biowęgla, a także
ulegającą biodegradacji część odpadów przemysłowych lub komunalnych pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego,
w tym odpadów z instalacji do przetwarzania odpadów oraz odpadów z uzdatniania wody i oczyszczania ścieków, w
szczególności osadów ściekowych, zgodnie z przepisami o odpadach w zakresie kwalifikowania części energii
odzyskanej z termicznego przekształcania odpadów;
Wprowadzenie
Definicje Biogazownie | Odpady komunalne | Osady z oczyszczalni ścieków | Biomasa | Biometan

Odpady komunalne – rozumie się przez to odpady powstające w gospodarstwach domowych, z wyłączeniem
pojazdów wycofanych z eksploatacji, a także odpady niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące
od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów
powstających w gospodarstwach domowych; niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne pozostają
niesegregowanymi (zmieszanymi) odpadami komunalnymi, nawet jeżeli zostały poddane czynności przetwarzania
odpadów, która nie zmieniła w sposób znaczący ich właściwości;

Odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie zakwalifikowane są pod kodem 20:
• 20 01 08 Odpady kuchenne ulegające biodegradacji
• 20 01 25 Oleje i tłuszcze jadalne
• 20 02 01 Odpady ulegające biodegradacji
• 20 03 01 Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne
Wprowadzenie
Definicje Biogazownie | Odpady komunalne | Osady z oczyszczalni ścieków | Biomasa | Biometan

Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków zakwalifikowane są pod różnymi kodami odpadów:

• 02 02 04 przygotowanie i przetwórstwo produktów spożywczych pochodzenia zwierzęcego
• 02 03 05 przetwórstwo produktów i używek spożywczych pochodzenia roślinnego
• 02 04 03 przemysł cukrowniczy
• 02 05 02 przemysł mleczarski
• 02 06 03 przemysł piekarniczy i cukierniczy
• 02 07 05 przemysł produkcji napojów alkoholowych i bezalkoholowych

• 10 11 20 Odpady stałe z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione w 10 11 19

• 19 08 05 Ustabilizowane komunalne osady ściekowe
• szlamy
Wprowadzenie
Definicje Biogazownie | Odpady komunalne | Osady z oczyszczalni ścieków | Biomasa | Biometan

Ścieki komunalne (odpady jako ciecze)

Ścieki przemysłowe, zwłaszcza przemysłu spożywczego
(ścieki przemysłowe)

Oczyszczalnie
ścieków

Metody obróbki ścieków po oczyszczalni

Osady (zwykle w
postaci stałej)
Wprowadzenie
Definicje Biogazownie | Odpady komunalne | Osady z oczyszczalni ścieków | Biomasa | Biometan

Rodzaje osadów w oczyszczalni

• osad wstępny – powstaje procesie • osady zagęszczone - po procesie zagęszczania

sedymentacji w osadnikach wstępnych

• osady stabilizowane w procesach

• osad wtórny – wydzielany jest w beztlenowych (przefermentowane)
osadnikach wtórnych

• osady ustabilizowane w procesach tlenowych

• osad nadmierne – wydzielany jako
nadmiar osady po recyrkulacji osadu
czynnego • osady odwodnione - po operacjach
odwadniania

• osad chemiczny – powstaje przy

stosowaniu koagulacji lub neutralizacji • osady zhigienizowane - po pasteryzacji,
ścieków z użyciem związków wapnowaniu lub suszeniu
chemicznych
Wprowadzenie
Definicje Biogazownie | Odpady komunalne | Osady z oczyszczalni ścieków | Biomasa | Biometan

Biogaz
gaz uzyskany z biomasy, w szczególności z instalacji przeróbki odpadów zwierzęcych lub roślinnych, oczyszczalni
ścieków oraz składowisk odpadów;

Biogaz rolniczy
gaz otrzymywany w procesie fermentacji metanowej surowców rolniczych, produktów ubocznych rolnictwa,
płynnych lub stałych odchodów zwierzęcych, produktów ubocznych, odpadów lub pozostałości z przetwórstwa
produktów pochodzenia rolniczego lub biomasy leśnej, lub biomasy roślinnej zebranej z terenów innych niż
zaewidencjonowane jako rolne lub leśne, z wyłączeniem biogazu pozyskanego z surowców pochodzących ze
składowisk odpadów, a także oczyszczalni ścieków, w tym zakładowych oczyszczalni ścieków z przetwórstwa
rolno-spożywczego, w których nie jest prowadzony rozdział ścieków przemysłowych od pozostałych rodzajów
osadów i ścieków;
Wprowadzenie
Definicje Biogazownie | Odpady komunalne | Osady z oczyszczalni ścieków | Biomasa | Biometan

Instalacja odnawialnego źródła energii

instalację stanowiącą wyodrębniony zespół:
• urządzeń służących do wytwarzania energii opisanych przez dane techniczne i handlowe, w których
energia jest wytwarzana z odnawialnych źródeł energii, lub
• obiektów budowlanych i urządzeń stanowiących całość techniczno- -użytkową służący do wytwarzania
biogazu rolniczego
- a także połączony z tym zespołem magazyn energii, w tym magazyn biogazu rolniczego;

Biogazownia rolnicza zawsze jest instalacją odnawialnego źródła energii.

Biogazownia nierolnicza bez urządzeń do wytwarzania energii nie jest instalacją OZE!
Wprowadzenie
Definicje Biogazownie | Odpady komunalne | Osady z oczyszczalni ścieków | Biomasa | Biometan

Paliwa gazowe – gaz ziemny wysokometanowy lub zaazotowany, w tym skroplony gaz ziemny oraz
propan-butan lub inne rodzaje gazu palnego, dostarczane za pomocą sieci gazowej, a także biogaz rolniczy,
niezależnie od ich przeznaczenia;

Biometan to gaz, który może znaleźć zastosowanie w energetyce po wtłoczeniu do sieci

dystrybucyjnej gazowej (wykorzystanie lokalne lub regionalne). Polskie przepisy prawa
energetycznego dopuszczają wyłącznie biogaz rolniczy do miana biometanu.
Wykorzystanie biogazu rolniczego z instalacji istniejących

0 instalacji*

biogaz
rolniczy

0 instalacji*

przemysł
odbiorcy indywidualni

Biogaz rolniczy wykorzystany jest w głównej mierze do wytwarzania energii elektrycznej (i ciepła), z resztą tak jak
pozostałe rodzaje biogazów.

*) nie dotyczy pilotażowych, mikro, B+R instalacji

Rynek biogazowni w Polsce

Przyrost mocy w MWe w Polsce w okresie 2005-2019 (dane skumulowane)

Słupki (wszystkie rodzaje biogazowni) | Linia (biogazownie rolnicze)

od 2016 r stagnacja w rozwoju

250

200

150

100

50

0
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
Rynek biogazowni w Polsce i scenariusz rozwoju

Biogaz zawiera średnio ok. 55% metanu. Gaz ziemny ok. 98%.

Obecnie 2030+ r.

• Biogaz wysypiskowy: ok. 100 szt. (ok 65 MW) 2000+ szt. • .

• Biogaz z osadów ściekowych: ok. 99 szt. (ok 60 MW) 2000+ MWel. • .
• Biogaz rolniczy: ok. 100 szt. (103 MW)
• Biogaz „mieszany”: 3 szt. (ok. 3 MW)
7,7 mld m3 rocznie biogazu
• 0,35 mld m3 rocznie biogazu 4 mld m3 roczny ekwiwalent gazu ziemnego • .
• 0,19 mld m3 roczny ekwiwalent gazu ziemnego ekwiwalent 25% aktualnego krajowego • .
zapotrzebowania na gaz ziemny • .

Rozwój (tylko) 2 tys. biogazowni w Polsce może wprowadzić do krajowej gospodarki 140 mld zł.
Rodzaje biogazowni zależne od strumienia substratów

Osady ściekowe zakładowe

Biogaz z osadów ściekowych

Osady ściekowe komunalne

Biomasa pochodzenia rolniczego

Odpady ze składowiska odpadów

Rodzaje biogazowni zależne od strumienia substratów

Osady ściekowe zakładowe

Biogaz rolniczy
Osady ściekowe komunalne

Biomasa pochodzenia rolniczego

Odpady ze składowiska odpadów

Rodzaje biogazowni zależne od strumienia substratów

Osady ściekowe zakładowe

Biogaz „mieszany”
Osady ściekowe komunalne

Biomasa pochodzenia rolniczego

Odpady ze składowiska odpadów

Fazy rozwoju i życia projektu inwestycyjnego biogazowni

ok. 0,5 mln. zł ok. 16 mln. zł ok. (15-30) × 2,7 mln. zł

ok. 100% rynek PL ok. 70%+ rynek PL ok. 95%+ rynek PL / MW
1,5 roku 1 rok 15-30 lat

rozwój deweloperski budowa eksploatacja repower

• wybór miejsca lokalizacji
• studium wykonalności
• decyzja środowiskowa
• decyzja lokalizacyjna
(WZ / MPZP)
• warunki przyłączenia do sieci
• projekt budowlany
• pozwolenie na budowę
• zakup działki
• montaż finansowy
• projekty wykonawcze
• wybór wykonawców
• wybór dostawców
• budowa z nadzorem
• dostawa i montaż
urządzeń
• rozruch technologiczny
• odbiory
• pozwolenie na
użytkowanie
lub utylizacja
• dozór i obsługa
• serwis i konserwacja urządzeń i
obiektów
• logistyka i dostawa biomasy
• logistyka i odbiór masy
nawozowej
• dostawa i montaż części
zamiennych
i eksploatacyjnych
• sprawozdawczość
• sprzedaż energii
• modernizacja / rozbudowa
Roczny bilans masy i energii typowej biogazowni o mocy 1 MW
(Pół) produkty biogazowni

ciepło 32.000 GJ (1 MWt)

Przetwórcy 8.000 MWh (1 MWe)

energia Spółki obrotu

elektryczna (sieć systemowa)

`
Hodowcy gnojowica
świńska

Rolnicy Grunty orne

lokalnych rolników

30.000 – 50.000 ton 4.500 ton 25.500 – 45.500 ton

Przykładowy plan zagospodarowania terenu biogazowni
Wielkość biogazowni w procedurach
mikro - małe – średnie – duże biogazownie

mikro małe „średnie” „duże”

≤ 50 kWe (def) < 100 kWe (mpzp) ≤ 2 MWe (fit/fip) > 2 Mwe (aukcje)
≤ 500 kWe (def) ≤ 2 MWe (sieć)
≤ 500 kWe rol (ooś)
< 1000 kWe (CHP)

≤ 50 kWe >1 ha; 0,5 ha (ooś, raport)

<1 ha; 0,5 ha (KIP) ≥1 ha; 0,5 ha (KIP)
(zgłoszenie) pozwolenie zintegr.(odpady)
Czas pracy biogazowni

Liczba godzin w roku: 8.760 h

Czas produkcji biogazu w biogazowni rocznie: 8.760 h (magazynowanie)

Czas pracy agregatu prądotwórczego rocznie: ok. 8.000 h*

Czas pracy agregatu prądotwórczego średniorocznie pełną mocą: ok. 7.800 h*

1 MWe * 7.800 h = 7.800 MWh energii elektrycznej

*) Średnio dla biogazowni rolniczych w Polsce: 7.000 MWh. Możliwe jest osiągnąć poziom wyższy 8.400-8.200 odpowiednio.
Biogaz na tle innych OZE

Czas pracy i współczynnik wykorzystania mocy w roku

biogazownia
7.800 MWh/MW
8.000 h

wiatrak
2.500 MWh/MW
6.000 h

PV
1.000 MWh/MW
4.300 h
1 rok = 8.760h
Dlaczego biogaz?
Utylizacja odpadów organicznych – redukcja odorów

Redukcja odorów
Względna koncentracja (%)
w czasie retencji (dni)
Dlaczego biogaz?

Produkcja nawozów
organicznych z masy
pofermentacyjnej
woda

składniki sucha
mineralne masa
N, P, K, ...

związki organiczne
C-O-H-N....
Odpad / nie odpad ?

masa
Substraty do fermentacji fermentacja
pofermentacyjna

Brak odpadów (np. tylko rośliny) Odpad i odzysk R10

odpad
Produkt uboczny i
wykorzystanie w celach
nawozowych
Rośliny i nawozy naturalne odpad Uzyskanie zgody na
wprowadzenie do obrotu po
uzyskaniu statusu nawozu
organicznego
Odpady i inna biomasa odpad Produkt pofermentacyjny
Utylizacja odpadów z wykorzystaniem biogazowni

fermentacja
może być metodą alternatywną

sterylizacja ciśnieniowa

Odpady (kat 2 lub 3) higienizacja

metoda alternatywna
Case study na przykładzie biogazowni Zalesie, opolskie

Biogazownia wybudowana w 2012 r. o mocy 2 MW z higienizacja do odpadów pochodzenia zwierzęcego i roślinnego.

Oparta w głównej mierze na przetwarzaniu z lokalnej fermy trzody chlewnej
Program Gobarto 500
Odbudowa trzody chlewnej w gospodarce obiegu zamkniętego

Fermy zarodowe

ciepło energia elektryczna

`
utylizacja gnojowicy

Fermy tuczowe

2.000
Podsumowanie
Dlaczego warto inwestować biogazownie

• Zwiększa bezpieczeństwo energetyczne jako substytut gazu ziemnego

• Stabilna generacja energii ze swoistym magazynem umożliwiającym dynamiczną pracę dla bilansowania systemu
• Lokalna generacja energii – zrównoważony rozwój regionów
• Współpraca licznych gałęzi gospodarki i instytucji: | przemysł spożywczy | rolnictwo | technologie | energetyka |
transport | nawozy |
• Kapitał kierowany w systemie rozproszonym, w tym corocznie podatki zasilające gminy
• Utylizacja odpadów organicznych i redukcja odorów
• Produkcja nawozów organicznych (ograniczenie zużycia energochłonnych w produkcji nawozów sztucznych)
Grupa Kapitałowa CEDROB

Dziękuję za uwagę!

Michał Ćwil, Gobarto S.A.

Ossa, 18 września 2019 r.