Professional Documents
Culture Documents
UPDATE CHƯƠNG 1234final
UPDATE CHƯƠNG 1234final
Dạng 1: Cho hàm số cung, cầu ban đầu. Giả sử lượng cung/cầu ở mỗi mức giá
giảm/tăng lên x sản phẩm. Tìm điểm cân bằng mới
Cách giải:
B1: Dựa vào đề bài là lượng cung/cầu thay đổi x sản phẩm nên ta quy hàm số
cung hoặc hàm số cầu về phương trình Q = aP+b
B2: Do lượng cung/cầu thay đổi x sản phẩm nên ta có hàm số mới là: Q’ =
aP+b+x
B3: Kết hợp phương trình đường cầu/cung cũ với phương trình mới để tìm
điểm cân bằng.
1. Cho hàm số cung và cầu lần lượt là: Ps = 1/2 Q – 15, Pd = -1/2Q +55.
Giả sử giá của yếu tố đầu vào giảm làm cho lượng cung ở mỗi mức giá tăng
lên 5 chiếc. Hỏi giá và lượng cân bằng thay đổi như thế nào?
Giải:
Qs = 2P+30 , Qd = -2P + 110
Lượng cung ở mỗi mức giá tăng lên 5 chiếc nên ta có đường cung mới là:
Qs’ = Qs +5 = 2P +30 +5 =2P+35
Đường cầu không đổi nên cân bằng thị trường khi: Qs’ = Qd
⇨ 2P+35 = -2P +110 ⬄ Pcb = 18.75, Qcb=72.5
2. Cho hàm số cung và cầu lần lượt là: Ps = 1/2 Q + 20, Pd = -1/2Q +30.
Giả sử cầu giảm 20/% ở mỗi mức giá. Phân tích biến động doanh thu của
nhà sản xuất.
Giải:
Qs = 2P-40, Qd = -2P + 60 ⬄ Pcb = 25, Qcb = 10
Cầu giảm 20% ở mỗi mức giá nên đường cầu mới:
Qd’ = 80%(-2P+60) = -1,6P + 48
Đường cung không đổi nên cân bằng thị trường khi Qd’ = Qs
⇨ 2P-40 = -1,6P +48 ⬄ Pcb’ = 24.44, Qcb’= 8.88
Suy ra biến động doanh thu là: TR1 – TR2 = Pcb.Qcb – Pcb’.Qcb’ = 32.97
Dạng 2: Cầu về sản phẩm bao hàm cả cầu nội địa và cầu xuất khẩu. Giả sử
cầu xuất khẩu/nội địa giảm x%. Tìm điểm cân bằng mới.
Cách giải:
B1: Ta quy đường cầu về dạng Q = aP+b (phải ở dạng này nha)
B2: Dựa vào dữ kiện đề bài, tìm hàm cầu nội địa và hàm xuất khẩu tương ứng
B3: Xác định hàm xuất khẩu/nội địa sau khi giảm, từ đó tìm hàm cầu tổng
mới
B4: Từ hàm cầu tổng mới và hàm cung, tìm điểm cân bằng mới.
Giải:
a) Thị trường cân bằng khi: Qd = Qs ⬄ 1800 + 240P = 3550 - 266P
Suy ra Qcb = 2630, Pcb =3,46
b) Ta cần hiểu: Cầu tổng là tổng của cầu nội địa và cầu xuất khẩu
Cầu xuất khẩu Qd2 = Qd –Qd1 = 3550 -266P – (1000 – 46P) = 2550-220P
Cầu xuất khẩu giảm 40% suy ra cầu xuất khẩu sau khi giảm là 60%:
Qd2’ = 60%(2550 – 220P) = 1530 – 132P
Vậy cầu tổng mới là: Qd’ = Qd2’ + Qd1= 2530 – 178P
Kết hợp với đường cung không đổi: Qs = 1800 + 240P
Ta được Pcb’ = 1,75, Qcb’ = 2219
Ta kết luận: Giá giảm, lượng cân bằng cũng giảm. Suy ra doanh thu giảm
Lượng doanh thu giảm: TR1 – TR2 = 2630.3,46 – 2219.1,75 = 5216.25.
Dạng 3: Xác định lượng thừa, thiếu khi chính phủ áp đặt giá sàn, giá trần.
Xác định số tiền chính phủ phải chi nếu cam kết mua hàng dư thừa trong
trường hợp áp đặt giá sàn.
Cách giải:
B1: Thay giá trần/giá sàn P= x mà chính phủ áp đặt lần lượt vào hàm số cung
và cầu, ta tìm được Qd và Qs khi chính phủ tác động chính sách
Với giá sàn: Lượng dư thừa sẽ bằng: Qs – Qd. Lượng tiền mà chính phủ
bỏ ra nếu cam kết mua hàng thừa là: G = x.(Qs-Qd).
Giải:
Dạng 4: Thặng dư CS, PS và tổn thất xã hội khi chính phủ áp đặt giá sàn và
giá trần. (Quy ước của anh: giá trần là Pmax, giá sàn là Pmin)
1. Giá trần:
B1: Tìm giá cân bằng, tính CS, PS ban đầu
B2: Thay giá trần Pmax vào hàm cung và cầu, xác định được Qd và Qs
B3: Dựa vào dữ kiện tìm được, tính PS’ và CS’ sau khi áp đặt giá trần
như hình dưới
B4: Phần tổn thất, kí hiệu DWL là phần tam giác xanh như hình.
Có 2 cách tính:
- Tính diện tích tam giác xanh
- Lấy tổng thặng dư ban đầu trừ thặng dư lúc sau
Giải:
Cho độ co giãn Ed hoặc Es tại 1 điểm, tìm phương trình cung/ cầu.
Cách giải:
B2: Ed = 1/a .P/Q (đối với pt P) hoặc Ed = a.P/Q (đối với pt Q). Thay P, Q vào
ta tính được hệ số a
B3: Thay chính điểm P, Q đó và a vào phương trình cần tìm, tính được b, suy
ra đường cung/cầu.
Giả sử đang phân tích thị trường thép. Lượng thép năm ngoái bán ra là
100 triệu tấn với giá 20$/tấn. Từ dữ liệu, ta biết được Ed = -0,25, Es =
0,5. Tìm phương trình đường cung, đường cầu.
● Nếu đề cho hàm P= aQ +b thì co giãn điểm tính theo công thức: E = 1/a .P/Q
● Nếu đề cho hàm Q= aP +b thì co giãn điểm tính theo công thức E = a.P/Q
(Áp dụng cho cả hàm cung và hàm cầu)
Cho Ed hoặc Es, giả sử giá thay đổi x%, nêu sự thay đổi của 1 đại lượng (giá
và lượng) khi đại lượng còn lại thay đổi. Xác định độ biến thiên của doanh
thu. Co giãn chéo tương tự
Cách làm:
%∆𝑄
B1: Cần phải hiểu rõ. Ed luôn có dạng: Ed = %∆𝑃
= - a (với a>0) (Ed luôn âm)
- Dấu trừ trong Ed thể hiện giá và sản lượng thay đổi ngược nhau (theo
luật cầu), tức là giá tăng thì lượng giảm, và ngược lại, giá giảm thì lượng
tăng.
- Phần a chính là thể hiện giá trị thay đổi, nếu giá thay đổi 1% thì lượng
thay đổi a phần trăm
Kết hợp cả 2 ta được ý nghĩa của Ed: Nếu giá giảm 1% thì lượng tăng Ed % và
ngược lại, nếu giá tăng 1% thì lượng giảm đi 1 lượng là trị tuyệt đối Ed%.
Còn Es luôn dương nên ý nghĩa Es: Nếu giá giảm 1% thì lượng giảm Es% và
nếu giá tăng 1% thì lượng tăng Ed%.
Tìm doanh thu ban đầu: TR1= P1.Q1. Doanh thu lúc sau TR2 = P2.Q2,
Biện luận TR2 theo TR1, từ đó so sánh TR2 và TR1, cuối cùng xác định độ biến
thiên doanh thu. (Hơi khó hiểu ha, xem bài mẫu để hiểu hơn nhé)
Giải:
a) Ed = - 0,5, điều này có ý nghĩa, nếu giá tăng 1% thì lượng sản phẩm
sẽ giảm đi 0,5%.
Vậy nếu giá tăng 10% thì lượng sản phẩm sẽ giảm đi 5%.
b) Doanh thu ban đầu của sản phẩm: TR1 = P1.Q1
Doanh thu khi giá tăng 10% là: TR2 = P2.Q2
Ta có: Giá tăng 10% tức P2 = P1 + 10%P1 = 1,1P1
Lượng giảm 5% tức Q2 = Q1 – 5%Q1 = 0,95Q1
Vậy TR2 = P2.Q2 = 1,1P1.0,95Q1 = 1.045P1.Q1.
So sánh ta được TR2 >TR1
Vậy doanh thu tăng 1 lượng: TR2 –TR1 = 0,045 = 4,5%.
Dạng 7: Tìm điểm cân bằng khi đánh thuế vào người bán, vào người mua.
Cho hàm số cung và hàm số cầu. Giả sử chính phủ đánh thuế t /sp vào người
bán hoặc người mua. Tìm điểm cân bằng sau khi đánh thuế.\
Cách giải:
B2:
- Nếu đánh vào người bán thì ta có phương trình cung mới: Ps’ = Ps
+t.
Kết hợp với đường cầu không đổi, cân bằng thị trường tại: Pd = Ps’
Suy ra được điểm cân bằng mới.
- Nếu đánh vào người mua thì ta có phương trình cầu mới: Pd = Pd’ –
t
Kết hợp với đường cung không đổi, cân bằng thị trường tại: Pd’ =
Ps’
Suy ra được điểm cân bằng mới.
Xét thấy, ở 2 trường hợp, đánh vào người mua hay người bán thì ta có:
Vậy nên trong trường hợp đề không nói đánh vào ai, ta có thể giả sử đánh vào
1 bên bất kì để tính toán. (Anh hay giả sử đánh vào người bán nha)
1. Giả sử sản phẩm X có hàm số cung và cầu như sau: Qd = 180 - 3P, Qs = 30
+ 2P. Nếu chính phủ đánh thuế vào người bán thì điểm cân bằng mới là gì?,
Nếu chính phủ đánh vào người mua thì điểm cân bằng mới là gì?
Dạng 8: Tìm lượng thuế mà người mua hoặc người bán phải chịu.
Cho hàm cung, hàm cầu. Giả sử chính phủ đánh thuế là t /sp. Tìm tD, tS.
Cách giải: Thường các bài tập sẽ không nói thẳng là đánh vào ai, nên ta cứ giả sử
nó đánh vào người bán nhé.
B1: Dựa vào đường cung, cầu, tìm điểm cân bằng: Pcb và Qcb
B3: Cân bằng thị trường Ps’=Pd, tìm giá cân bằng, lượng cân bằng mới
Pcb’và Qcb’
● Nếu tD<tS => Người mua chịu thuế ít hơn => Cầu co giãn nhiều hơn
cung
● Nếu tD>tS => Người mua chịu thuế nhiều hơn => Cầu co giãn ít hơn
cung
● Nếu tD = tS => chịu thuế bằng nhau => cầu co giãn như cung.
● Nếu tD = t => Người mua chịu hết thuế => Cầu hoàn toàn không co
giãn, cung co giãn hoàn toàn
● Nếu tS = t => Người bán chịu hết thuế => Cung hoàn toàn không co
giãn, cầu co giãn hoàn toàn.
Chính phủ đánh thuế => giả sử đánh vào người bán, phương trình cung mới:
Ps’ = Ps + t = (Q-15)/8 + 4
Vậy thuế mà người mua chịu là: tD = Pcb’ – Pcb =16.28 – 15 =1,28
Do tD < tS => Người mua chịu thuế ít hơn => Cầu co giãn hơn cung
Thuế chính phủ nhận: G =t.Qcb’ = 16,28. 4 =65,12
Dạng 9: Thặng dư PS, CS và tổn thất xã hội DWL sau khi đánh thuế.
Cách làm:
B2: Thay giá trị cân bằng mới Qcb’ vào đường cung cũ Ps, ta tính được P* như
hình.
B3: Ta có bảng sau: (G là lượng thuế chính phủ nhận được nhé), tới đây thì mọi
thứ chỉ là diện tích tam giác và hình chữ nhật
- CS = A + B + C - CS = A
- PS = D + E + F - PS = F
- G=0 - G=B+E
Tổn thất chính là phần C + D. Công thức nhanh: DWL = ½.(Qcb’ – Qcb).t
- CS = A + B + C - CS = A
- PS = D + E + F - PS = F
- G=0 - G=B+E
Trợ cấp là khoản chính phủ sẽ tài trợ cho nền kinh tế. Như thuế, phần trợ cấp
vào người nào đi nữa thì cả 2 bên người bán và người mua đều được lợi
B2: Trợ cấp thường là vào sản xuất, chính phủ sẽ trợ cấp cho người bán 1
lượng t/sp, lúc này đường cung mới là: Ps’ = Ps – t
B3: Cân bằng mới: Pd = Ps’ = Ps – t. Tìm điểm cân bằng mới Pcb’, Qcb’
B4: Tìm số trợ cấp mà người bán và người mua nhận được
Xem hình:
B5: Ngược với thuế thì trợ cấp chính phủ sẽ mất tiền, số tiền chính phủ mất
là:
G = t.Qcb’
B6: Sự thay đổi của PS, CS, DWL và G. Xem hình hiểu rõ hơn nha.
Ta có bảng thay đổi sau:
(Đơn vị tính của giá là nghìn đồng/kg, đơn vị tính của lượng là nghìn tấn)
Yêu cầu:
1. Xác định lượng, giá cân bằng và tổng doanh thu của nông dân
2. Giả sử chính phủ trợ cấp 12.000 đồng trên 1 kg, lượng cân bằng, giá
NSX nhận và giá NTD trả là bao nhiêu?
3. Chính phủ mất bao nhiêu tiền trợ cấp? Ai là người nhận trợ cấp nhiều
hơn, cụ thể là bao nhiêu?
4. Chính sách trợ cấp làm thay đổi PS,CS ra sao? Tổn thất xã hội là bao
nhiêu?
Giải:
Dạng 11: Kết hợp đánh thuế/ trợ cấp và cả áp đặt giá trần/ giá sàn
Cách làm:
B1: Viết phương trình đường cung khi đánh thuế (hoặc được trợ cấp)
- Thuế: Ps’ = Ps +t
- Trợ cấp: Ps’ = Ps – t
B2: Thay giá trần (hoặc giá sàn) lần lượt vào đường cầu và đường cung
mới, tính được lượng cầu và lượng cung bấy giờ. Từ đó kết luận
Bài tập mẫu:
Chính phủ đánh thuế 2 đvtt/sp. Cùng lúc đó áp đặt giá P = 12. Tình hình thị trường
lúc này như thế nào, nên làm gì?
Giải:
Áp đặt giá P =12, thay vào hàm cung và cầu mới ta được:
Qs’ = 4, Qd = 2
Vậy thị trường sau khi bị đánh thuế và áp đặt giá thì đang dư thừa, lúc này chính
phủ nên cam kết mua hết hàng thừa, số tiền mà chính phủ bỏ ra là: G=12.(4 -2)=24
𝐸𝑠
Một công thức ngoài lề: tD = t. 𝐸𝑑+𝐸𝑠 (tất cả ở dạng trị tuyệt đối)
Hàng hóa X có Ep= -2 và Es=4. Chính phủ đánh thuế 9 (đvt/đvq) vào hàng hóa
này. Vậy sau khi có thuế giá thị trường sẽ tăng thêm là:
Giải: Giá thị trường tăng đúng bằng khoản thuế mà người mua phải chịu:
𝐸𝑠
Ta có: tD = t. 𝐸𝑑+𝐸𝑠
Vậy tD = 6.