You are on page 1of 56

0|Page

AFDELING A

PASITEMS

Kies 'n term/begrip uit KOLOM B wat by 'n beskrywing in KOLOM A pas. Skryf slegs die letter (A–
S) langs die vraagnommer (1.
1–1.10) in die ANTWOORDEBOEK neer, byvoorbeeld 1.11 T.

VRAAG 1: MAART 2015

KOLOM A KOLOM B
1.1. Die term wat gebruik word vir die A. potgooi ('podcast')
bemarking, koop en verkoop van
produkte of dienste oor die Internet B. GHz
1.2. 'n Rekenaar met die laagste hardeware- C. videoredigeringsagteware
spesifikasies wat die bekostigbaarste in
sy kategorie is D. netskans ('firewall')
1.3. 'n Sigbladfunksie wat gebruik word om
die waardes in al die selle wat aan E. PDF
sekere kriteria voldoen, bymekaar te tel
F. IM
1.4. Die proses waar baie mense gevind
word om 'n projek te befonds, gewoonlik G. selspasiëring
oor die Internet
1.5. 'n Toepassing wat stem- en video-opro- H. netiket
epe oor die Internet moontlik maak
I. intreevlak ('entry level')
1.6. 'n Protokol of metode wat hoofsaaklik
gebruik word om baie groot lêers tussen J. skarebefondsing ('crowd funding')
rekenaars oor die Internet oor te dra
1.7. 'n Stel riglyne oor hoe jy jouself aanlyn K. roeteerder ('router')
moet gedra en interaksie met ander aan-
L. selafwerking ('cell padding')
lyngebruikers moet hê
1.8. 'n Tegnologie wat intydse, teksge- M. dienspakket ('service pack')
baseerde ('real-time') kommunikasie toe-
laat N. e-Handel
1.9. 'n Multimedialêer wat vanaf die Internet
afgelaai is en wat na rekenaars of O. COUNTIF
draagbare mediaspelers oorgedra kan P. Skype
word
1.10. 'n Attribuut wat gebruik word om die af- Q. FTP
stand tussen die teks en die selraam te
spesifiseer R. SUMIF

S. toegangsbeheer

1|Page
VRAAG 2: NOVEMBER 2015

KOLOM A KOLOM B
2.1 n Toegewyde toestel wat gebruik kan A. veseloptiese kabel
word om kontant uit 'n bankrekening te
onttrek B. skakeltoestel ('switch')
2.2 Die proses om hardeware- of sag- C. RSS-voer
tewareprobleme te probeer oplos
2.3 'n Medium wat gebruik word om data D. COUNTIF
teen 'n baie hoë spoed te stuur en E. proeflees ('proofing')
ontvang
2.4 'n Toestel wat gebruik word om reke- F. SUMIF
naartoestelle in 'n LAN te koppel
2.5 Die handeling om voor te gee dat ie- G. Intranet
mand anders se werk jou eie is
H. gesigherkenning ('facial recognition')
2.6 'n Webtuiste wat deur 'n maatskappy
gebruik word om inligting slegs met I. foutopsporing ('troubleshooting')
hulle werknemers te deel
2.7 Die proses om aanlyn met mense wat J. wolkverwerking ('cloud computing')
dieselfde belangstellings en aktiwiteite
K. gedraaidepaarkabel ('twisted pair ca-
deel, te skakel
ble')
2.8 Die proses om 'n dokument vir spel- en
taalfoute na te gaan L. formatering
2.9 'n Biometriese sekuriteitsmaatreël wat
toegang tot 'n gebruiker se rekenaar of M. kopiereg
toestel kan beheer
N. OTM
2.10 'n Sigbladfunksie wat gebruik word om
te bepaal in hoeveel selle die inhoud O. plagiaat
aan spesifieke vereistes voldoen
P. roeteerder ('router')

Q. WAN

R. sosiale netwerking ('social networking')

S. selfoonbankdienste

2|Page
VRAAG 3: MARCH 2016

KOLOM A KOLOM B

3.1 'n Draagbare rekenaartoestel wat ook A. LAG ('ROM')


gebruik kan word om oproepe te maak
en te ontvang B. verslag
3.2 'n Klein program wat toelaat dat die be- C. blog
dryfstelsel met die hardeware kommu-
nikeer en dit beheer D. GPS-toestel
3.3 'n Tipe geheue wat instruksies wat ge- E. LAN
bruik word wanneer 'n rekenaar selflaai
('boot'), permanent stoor F. RSS
3.4 Konsepte in die ontwerp van hardeware
wat die gesondheid en gerief van ge- G. nutsprogramme
bruikers in ag neem
H. vraelys
3.5 'n Netwerk wat 'n beperkte area dek
3.6 'n Algemene term wat gebruik word om I. navraag
'n klas sagteware te beskryf wat jou re-
kenaar negatief beïnvloed J. HOB ('RSI')
3.7 'n Diens wat outomaties nuwe inhoud of
K. 'phablet'
kennisgewings van nuwe inhoud vanaf
webtuistes aflewer L. WAN
3.8 'n Objek in 'n databasis wat kriteria ge-
bruik om spesifieke rekords of inligting te M. drywer
verkry
N. invoer ('import')
3.9 'n Instrument wat gebruik word om in-
ligting van mense te versamel O. ETG ('RAM')
3.10 Om data vanaf 'n sigblad oor te plaas vir
gebruik in 'n databasis P. kwaadwillige sagteware ('malware')

Q. ergonomie

R. potgooi ('podcast')

S. formatering

3|Page
VRAAG 4: NOVEMBER 2016

KOLOM A KOLOM B

4.1 'n Voorbeeld van 'n gewilde, gratis, aanlyn A. nutsprogramme ('utilities')
kantoorpakket
4.2 'n Funksie wat as alternatief gebruik kan word B. BPM ('PPM')
vir die 'RIGHT'- en/of 'LEFT'-sigbladfunksie C. uitvissing ('phishing')
4.3 Die algemene sagtewareklas waaronder Tro-
jane en wurms val D. Google Docs
4.4 'n Webtuiste wat 'n persoon se lewe, opinies
en belangstellings in die vorm van video's E. kommentaar
dokumenteer
F. kuberafknouery ('cyberbullying')
4.5 'n Woordverwerkingseienskap ('word pro-
cessing feature') wat elke gebruiker se G. ETG ('RAM')
bydraes of veranderinge aan die inhoud van 'n
gedeelde ('shared') dokument toon H. SPD ('DPI')
4.6 'n Toestel wat gebruik kan word om data per-
I. opsoekgidsprogram
manent te stoor
4.7 'n Moontlike maatskaplike probleem wat met J. ('lookup wizard')
sosialenetwerk-webtuistes geassosieer word
4.8 Die proses waar gebruikers herlei word na 'n K. Google Chrome
ander webtuiste as die een waarvan hulle die
L. stroming ('streaming')
adres in die webblaaier ingesleutel het
4.9 Die eenheid waarin die gehalte van drukwerk M. tussentydse databuffering
gemeet word ('spooling')
4.10 'n Databasis-ontwerpeienskap ('design fea-
ture') wat 'n lys opsies skep waaruit die ge- N. LEN
bruiker kan kies wanneer data in 'n veld inge-
voer word O. veranderingspoor

P. ('track changes')

Q. VTA ('SSD')

R. vlog

S. skimkaping ('pharming')

T. kwaadwillige sagteware ('mal-


ware')

U. MID

4|Page
MEERVOUDIGEKEUSE-VRAE

Verskeie opsies word as moontlike antwoorde vir die volgende vrae gegee. Kies die antwoord en
skryf slegs die letter (A–D) langs die vraagnommer (2.1–2.10) in die ANTWOORDEBOEK neer,
byvoorbeeld 2.11 D.

VRAAG 1 – MAART 2015

1.1. Watter EEN van die volgende is 'n voorbeeld van 'n webtuiste wat soos 'n aan-
lyndagboek optree en lesers die opsie bied om kommentaar te skryf?

A. RSS
B. Wiki
C. Blog
D. Deurgang ('Portal') (1)
1.2. Watter EEN van die volgende word NIE direk met 'n drukker in verband gebring NIE?

A. SIM
B. Laser
C. Inkhouer
D. SPD ('DPI') (1)
1.3. Watter EEN van die volgende kan as beide 'n toevoer- en afvoertoestel geklassifiseer
word?

A. Drukker
B. Aftaster ('Scanner')
C. Luidspreker
D. Raakskerm (1)
1.4. Watter EEN van die volgende verwys na 'n eienskap van sagteware waar gebruikers
met behulp van visuele kontroles soos knoppies en ikone met die sagteware interaksie
kan hê?

A. GUI
B. HOB ('RSI')
C. GPS
D. JPG (1)
1.5. Watter EEN van die volgende rolle word deur 'n rekenaar aangeneem wanneer dit aan
'n bediener koppel om hulpbronne te gebruik?

A. Netskans ('Firewall')
B. Kliënt
C. Stoorplek
D. Bediener ('Server') (1)

5|Page
1.6. Watter EEN van die volgende verwys na 'n situasie waar gebruikers na webtuistes met
kriminele intensies aangestuur word, selfs al tik hulle die korrekte adres van die
webtuiste in die webblaaier?

A. Skimkaping ('Pharming')
B. Strikroof ('Phishing')
C. Aansturing ('Redirecting')
D. Koppeling ('Linking') (1)
1.7. Watter EEN van die volgende verwys na 'n proses waar drukinstruksies in 'n tou
geplaas word?

A. Tussentydse databuffering ('Spooling')


B. Wag
C. Buffer
D. Multitaakverwerking ('Multitasking') (1)
1.8. Watter EEN van die volgende verwys na die proses waar die toegangstyd na data wat
voorheen besoek is, soos 'n webblad, verbeter word?

A. Verfrissing ('Refreshing')
B. Kasberging ('Caching')
C. Aflaai ('Downloading')
D. Deursoek ('Searching') (1)
1.9. Watter EEN van die volgende toestelle is NIE 'n voorbeeld van konvergensie NIE?

A. Fablet ('Phablet')
B. Tablet
C. Slimfoon ('Smartphone')
D. Muis (1)
1.10. Watter EEN van die volgende datatipes is die mees gepaste om 'n telefoonnommer in
'n databasisveld te stoor?

A. Number
B. Text
C. Yes/No
D. Date (1)

VRAAG 2 – NOVEMBER 2015

2.1 Watter EEN van die volgende sal gewoonlik in 'n deurblaaier besigtig word?

A. WWW
B. PAN
C. USB
D. OKT ('UPS') (1)

6|Page
2.2 ... is 'n kortpad wat algemeen in baie programme gebruik word om 'n lêer te stoor.

A. Alt + S
B. Shift + S
C. Ctrl + S
D. Alt + Shift + S (1)
2.3 Watter EEN van die volgende soekfrases sal gewoonlik die woord 'Android' uitsluit of
ignoreer wanneer 'n soekenjin gebruik word om die woord 'tablette' te soek?

A. tablet AND Android


B. tablet -Android
C. tablet OR Android
D. tablet without Android (1)
2.4 Watter EEN van die volgende word direk met e-pos verbind?

A. URL
B. html
C. VTA ('SSD')
D. Bcc (1)
2.5 'n ... is NIE 'n voorbeeld van optiese stoorplek NIE.

A. CD
B. DVD
C. HDD
D. BD (1)
2.6 Watter EEN van die volgende is 'n potensiële bedreiging vir die omgewing wat deur
die wydverspreide gebruik van tegnologie veroorsaak word?

A. 'n Toename in kragverbruik


B. 'n Papierlose kantoor
C. Die hervul van inkhouers
D. Herhalende ooreisingsbeserings (1)
2.7 Watter EEN van die volgende databasisobjekte laat 'n gebruiker toe om data een
rekord op 'n keer in te voer of te besigtig?

E. Tabel
F. Navraag
G. Vorm
H. Verslag (1)
2.8 Watter EEN van die volgende is die afkorting vir die grootste eenheid wat gebruik word
om stoorplek te meet?

A. MG ('MB')
B. GG ('GB')
C. TG ('TB')
D. KG ('KB') (1)

7|Page
2.9 Die ... is 'n hardewarekomponent wat 'n rekenaar toelaat om aan 'n netwerk te koppel
en daardeur te kommunikeer.

A. BTAS ('BIOS')
B. GVE ('GPU')
C. LAG ('ROM')
D. NKK ('NIC') (1)
2.10 Watter EEN van die volgende is die waarskynlikste rede waarom al die lêers gereeld
van dieselfde USB-flitsskyf ('flash drive') af verdwyn?

A. Die flitsskyf is aan 'n USB 3.0-poort gekonnekteer.


B. Die lêers word outomaties gerugsteun.
C. Die flitsskyf is leesalleen ('Read Only').
D. Die lêers is deur 'n virus weggesteek. (1)

VRAAG 3 – MAART 2016

3.1 Watter EEN van die volgende is 'n tegnologie wat algemeen gebruik word om 'n wye
verskeidenheid toestelle aan 'n rekenaar te koppel?

A. OKT ('UPS')
B. GGK ('GUI')
C. USB
D. VTA ('SSD')
3.2 Die/'n ... behou die data wat daarop gestoor is, selfs al gaan die krag af.

A. ETG ('RAM')
B. HDD
C. LED
D. SVE ('CPU')
3.3 'n ... is 'n toestel wat krag aan 'n rekenaarstelsel verskaf.

A. KTE ('PSU')
B. LAG ('ROM')
C. OTM
D. GPS
3.4 Watter EEN van die volgende is NIE 'n voorbeeld van 'n stelselnutsprogram ('system
utility') NIE?

A. 'Task Manager'
B. 'Disk Cleanup'
C. 'Disk Defragmenter'
D. 'Word Processor'

8|Page
3.5 Watter EEN van die volgende word NIE as 'n deel van die algemene inligtingsverwerk-
ingsiklus beskou wat op alle rekenaars gebruik word NIE?

A. Toevoer
B. Ontleding
C. Afvoer
D. Stoor ('Storage')
3.6 Watter EEN van die volgende verwys na 'n private interne netwerk wat slegs toeganklik
is vir werknemers van buite die maatskappygebou?

A. VPN
B. RSS
C. MySpace
D. Ekstranet ('Extranet')
3.7 Watter EEN van die volgende is 'n maatskappy wat dienste soos Internettoegang
verskaf?

A. HTTP
B. IP
C. IDV ('ISP')
D. URL
3.8 ... is 'n voorbeeld van 'n e-handelwebtuiste.

A. YouTube
B. eBay
C. Spotify
D. iCloud
3.9 Watter EEN van die volgende is 'n e-posveld wat gebruik word om 'n ander e-posadres
in te voeg om 'n kopie van dieselfde boodskap aan 'n ander ontvanger te stuur?

A. CD
B. HD
C. OS
D. CC

3.10 ... verwys na 'n besering wat kan ontstaan as gevolg van die aanhoudende gebruik
van 'n toevoertoestel soos 'n sleutelbord.

A. HOB ('RSI')
B. OMH ('OMR')
C. RFID
D. SVE ('CPU')

VRAAG 4 – NOVEMBER 2016

9|Page
4.1 'n Lêer wat op 'n hardeskyf uitgevee ('delete') is, kan uit die … herstel word.

A. taakbalk ('taskbar')
B. herwinningsdrom ('Recycle Bin')
C. 'My Documents'-lêergids
D. toep('Apps')-lêergids

4.2 Watter EEN van die volgende lêers sal die waarskynlikste direk in die 'Paint'-program
oopmaak indien dit gedubbelklik word?

A. Agenda.tiff
B. Data.mpeg
C. Grafiek.xlsx
D. Prent.mp3
4.3 Die 'Snipping Tool'-hulpprogram ('accessory') word gebruik om …

A. die resolusie van foto's te verlaag.


B. lêers saam te pers.
C. skermkopieë te maak.
D. lêers tussen lêergidse rond te skuif
4.4 Wat dui die 'regmerkie'-simbool by drukkerikoon 1 aan?

A. Die drukker se drywers is opgedateer.


B. Dit is die verstekdrukker ('default printer').
C. Dit is 'n multifunksie('multifunction')-drukker.
D. Die drukkersagteware is vir virusse nagegaan.
4.5 Watter maatskappy vervaardig bedryfstelsels soos Jelly Bean, KitKat en Lollipop?

A. Apple
B. Google
C. Microsoft
D. Avast
4.6 Wat beteken dit as die aanwyser/ikoon hieronder op die skerm verskyn?

A. Die luidsprekers is ontkoppel.


B. Die mikrofoonkonneksie is gedeaktiveer.
C. Die toeganklikheidseienskappe ('accessibility features') vir gestremde gebruik-
ers is geaktiveer.
D. Die klank is gedemp ('mute') of 'geblok'.

10 | P a g e
4.7 Die beste manier om 'n baie groot lêer met baie gebruikers oor die Internet te deel, is
'n ...

A. USB-flitsskyf ('flash drive').


B. e-posaanhegsel ('attachment')
C. wolkbergingsfasiliteit.
D. faksmasjien.
4.8 Watter EEN van die volgende velde in 'n databasistabel, wat rekords van hoërskool-
leerders stoor, is die mees gepaste veld waarop 'n bestekwaarde ('default value') ges-
tel kan word?

A. Huistaal
B. Van
C. Adres
D. Telefoonnommer
4.9 Watter EEN van die volgende is die waarskynlikste rede waarom dit nodig mag wees
om absolute adressering ('absolute addressing') in 'n sigblad te gebruik?

A. Wanneer 'n grafiek in 'n aparte werkblad geskep word


B. Wanneer die spesialeplak('paste special')-opsie gebruik word
C. Wanneer enige datum- of tydfunksie gebruik word
D. Wanneer 'n formule of funksie na ander selle gekopieer word
4.10 Watter EEN van die volgende verwys na 'n metode of tegniek wat gebruik kan word
om foutopsporing ('troubleshooting') van sagteware- en hardeware-probleme op 'n re-
kenaar te doen?

A. Veilige modus ('safe mode')


B. Hibernasie ('hibernation')
C. Inprop-en-speel ('plug-and-play')
D. Rugsteun ('backup')

11 | P a g e
WAAR/ONWAAR-ITEMS

Dui aan of die volgende stellings WAAR of ONWAAR is. Kies die antwoord en skryf 'waar' of
'onwaar' langs die vraagnommer (3.1–3.5) in die ANTWOORDEBOEK neer. Korrigeer die stelling
indien dit ONWAAR is. Verander die onderstreepte woord(e) om die stellings WAAR te maak. (Jy
mag nie maar net die woord 'NIE' gebruik om jou stelling te verander nie.)

Voorbeelde:

VRAAG: ANTWOORD:
'n Stilus kan vir meer akkurate toevoer op sekere raakskerms ge- Waar
bruik word.
Die Wêreldwye Web word gekenmerk deur ongelyke toegang tot Onwaar
IKT deur verskillende groepe mense. Digitale kloof

VRAAG 1 MAART 2015

1.1 Omskakeling is die proses waar data vanaf 'n databasis na 'n sigblad oorgedra word
sonder om maar net te kopieer en te plak.
(1)
1.2 Klewerige sleutels ('Sticky keys') laat gestremde gebruikers toe om sleutels soos
Ctrl, Alt en Del afsonderlik te druk in plaas van saam.
(1)
1.3 Smoring ('Throttling') is 'n praktyk waar werknemers hul eie toestelle bring om toe-
gang tot die werk se netwerk te verkry en dit te gebruik.
(1)
1.4 'n Navraag word gebruik om data vanaf 'n groep mense te versamel.
(1)
1.5 'n Seksiebreuk ('section break') maak dit moontlik om verskillende bladsyoriënter-
ings in dieselfde dokument te hê. (1)

VRAAG 2 NOVEMBER 2015

2.1 Die www is die multimedia-afdeling of -diens van die Internet.


(1)
2.2 Die hiperskakel ('hyperlink') is die geskikste databasisveldtipe om prente fisies in 'n
veld te stoor.
(1)
2.3 Kuberkrakery ('Hacking') verwys na die gebruik van tegnieke soos uitvissing (phish-
ing') en e-posflousery ('e-mail spoofing') om 'n gebruiker te kul om private inligting
soos wagwoorde en rekeningnommers bekend te maak. (1)
2.4 Die sigbladeienskap wat selle formateer volgens die waardes wat hulle bevat, word
nommer-formatering genoem.
(1)
2.5 'n E-posboodskap wat die leser teen 'n probleem soos 'n virus wat nie werklik bestaan
nie waarsku, word 'n gekskeerdery ('hoax') genoem. (1)

12 | P a g e
VRAAG 3 MAART 2016

3.1 Die toevoermasker-eienskap van 'n databasis verseker dat geen twee rekords in 'n
tabel dieselfde kan wees nie. (1)

3.2 HTML is 'n markeertaal ('markup language') wat gebruik word om webtuistes te skep. (1)
3.3 '*Afrika' kan as 'n kriterium vir 'n veld in 'n databasisnavraag gebruik word om alle
rekords terug te stuur in daardie spesifieke veld wat met die woord 'Afrika' begin. (1)

3.4 Om jou aanlyn as iemand anders voor te doen, word as bandwydte-diefstal beskou. (1)
3.5 Vryware is 'n algemene term vir e-posse waarvoor jy nie gevra het nie en wat gewoon-
(1)
lik advertensies bevat wat aan jou gestuur word.

VRAAG 4 NOVEMBER 2016

4.1 Die inhoud van HTML-merkers kan kabelloos ('wireless') gelees word en word gereeld
in langafstandfietswedrenne en -padwedlope gebruik waartydens die merkers deur (1)
deelnemers gedra word.
4.2 'n Blog is 'n area in 'n plek soos 'n kafee, hotel of lughawe waar mense met toestelle
wat Wi-Fi-geaktiveerd is, aan die Internet kan koppel. (1)

4.3 'n Hiperskakel kan gebruik word om op webblaaie en webtuistes te navigeer. (1)
4.4 GoPro is 'n vervaardiger van drabare aksiekameras wat gereeld gebruik word om die
aksie in sport af te neem. (1)

4.5 Plagiaat verwys na die wetlike regte van die gebruiker of skepper ten opsigte van die
gebruik en verspreiding van sy/haar eie werk. (1)

13 | P a g e
Stelseltegnologieë verwys na die fisiese en nie-fisiese komponente in ’n rekenaarstelsel. Die komponente van die stelsel is
onafhanklike eenhede wat ontwerp is om ’n spesifieke funksie te verrig. Hierdie komponente, wat apparatuur, randapparatuur en
programmatuur insluit, word as ’n eenheid verbind om die basiese funksies van ’n rekenaarstelsel uit te voer. Dit sluit in toevoer,
verwerking, afvoer, stoor, kommunikasie en oordrag van data in ’n elektroniese formaat.rekenaarstelsel uit te voer. Dit sluit in
toevoer, verwerking, afvoer, stoor, kommunikasie en oordrag van data in ’n elektroniese formaat.

14 | P a g e
AFDELING B

STELSELTEGNOLOGIEË
VRAAG 1: MAART 2015

1.1 Bestudeer die spesifikasies van die rekenaar hieronder en beantwoord dan die
vrae wat volg:

1.1.1 Wat is die spoed van die verwerker in die spesifikasies hierbo?
(1)
1.1.2 Watter hardewaretoestel kan aan die rekenaar gekonnekteer word indien
addisionele USB-poorte benodig word? (1)

1.1.3 Noem die komponent in die spesifikasies wat die grootste invloed op die
algehele werkverrigting van die rekenaar sou hê.
(1)

1.1.4 Watter spesifikasie hierbo verwys na skermresolusie? (1)

1.1.5 Watter item wat by die spesifikasies ontbreek, sal toelaat dat die monitor in
die spesifikasies hierbo aan die rekenaar gekoppel kan word om ten volle
van die monitor se vermoëns gebruik te maak? (2)
1.2 Rekenaarstelsels kan soms met sagteware wat die data en lêers op die rekenaar
beskerm, gebondel word.
1.2.1 Noem die tipe nutsprogram wat gebruik word om toegang tot jou rekenaar
oor 'n netwerk te beskerm. Moet NIE handelsname gee NIE. (1)

1.2.2 Noem TWEE algemene funksies van 'n antivirusprogram (2)

1.3 'n DVD-aandrywer word as 'n opsie by die spesifikasies ingesluit.


Gee TWEE redes, behalwe koste, waarom 'n gebruiker mag besluit om dit nie in te
sluit nie. (2)
1.4 Een van die spesifikasies in die advertensie is '802.11 b/g/n'.
Verduidelik wat die spesifikasies 802.11 en b/g/n sou aandui. (2)
1.5 Noem TWEE nadele van advertensieware ('adware'), behalwe vir die feit dat dit lastig
mag wees. (2)
1.6 Gee EEN rede waarom dit voordelig is as 'n grafikakaart sy eie geheue het (1)

15 | P a g e
1.7 Bestudeer die drukkerspesifikasies hieronder en beantwoord die vrae wat volg.

1.7.1 Noem TWEE voordele van die gebruik van vier aparte inkhouers. (2)
1.7.2 Which specification refers to the printing speed? (1)
1.7.3 Noem TWEE nadele van die gebruik van 'n laserdrukker in plaas van 'n
inkspuitdrukker. (2)
1.7.4 Stel 'n manier voor om 'n dokument met minder ink te druk sonder om die
dokument enigsins te verander. (1)
1.7.5 Watter voordeel sou dit hê om 'n geheuekaartleser in 'n drukker te hê? (1)
1.8 Beskryf die TWEE hoofstappe wat jy sal moet volg om 'n toepassing wat nie reageer
nie, toe te maak. (2)
[24]
VRAAG 2: NOVEMBER 2015

Bestudeer die spesifikasies van die twee rekenaars hieronder en beantwoord die vrae wat volg:

2.1 Noem TWEE hardewarespesifikasies vir Rekenaar B, buiten die grafikakaart, wat aan-
dui dat dit 'kragtiger' behoort te wees of beter werkverrigting behoort te bied as Reke-
naar A. (2)
2.2 Verduidelik die verskil tussen ETG ('RAM') en 'n hardeskyf ten opsigte van elkeen se
funksie. (2)
2.3 Noem TWEE voorbeelde van kraggebruikers vir wie dit voordelig sal wees om 'n
aparte grafikakaart soos die een wat vir Rekenaar B genoem is, te installeer. (2)
2.4 Die term 'konvergensie' verwys na 'n algemene neiging in die ontwikkeling van reke-
naarhardeware en -toestelle. (1)
2.4.1 Verduidelik die term konvergensie.
(1)
2.4.2 Gee EEN voorbeeld van konvergensie. (1)
2.5 Watter item in die lys spesifikasies sal jy gebruik om 'n drukker aan Rekenaar A te
koppel? (1)
16 | P a g e
2.6 Watter tipe stelselsagteware is spesifiek ontwerp om 'n rekenaar in staat te stel om
toestelle soos drukkers te beheer en daarmee te kommunikeer? (1)
2.7 Noem die tipe sagteware wat benodig word om 'n geskandeerde beeld van teks na
redigeerbare teks te verander. (1)
2.8 Verduidelik waarom die webkameraspesifikasie vir Rekenaar B moontlik sal veroor-
saak dat dit meer bandwydte as die webkameraspesifikasie vir Rekenaar A sal ge-
bruik. (2)
2.9 Gee TWEE voordele van VTA's (vastetoestand-aandrywers) ('SSDs'/'solid state
drives') bo tradisionele hardeskywe. (2)
2.10 Noem 'n hardewaretoestel wat benodig word om 'n rekenaar aan die Internet te kop-
pel. (1)
2.11 Stemherkenningsagteware kan op die rekenaars gebruik word.
2.11.1 Noem 'n hardewaretoestel wat NIE vir Rekenaar A óf B gespesifiseer word
NIE, maar wat vir stemtoevoer nodig sal wees. (1)
2.11.2 Noem TWEE moontlike nadele van die gebruik van stemherkenningsag-
teware. (2)
2.12 Gee TWEE moontlike sagtewareverwante probleme, buiten kwaadwillige sagteware
('malware'), wat 'n skielike afname in die werkverrigting van 'n rekenaar kan veroor-
saak. (2)
2.13 Noem TWEE voordele daarvan om 'n VP (verkooppunt)-stelsel ('POS'/'point of sale')
in 'n winkel te laat installeer. (2)
2.14 Gee TWEE basiese funksies van 'n bedryfstelsel, buiten take wat deur nutspro-
gramme soos die skyfdefragmenteerder ('disk defragmenter') uitgevoer word. (2)
[25]

VRAAG 3: MAART 2016

3.1 Gee TWEE redes waarom 'n dokument na PDF-formaat verander sal word.
(2)
3.2 Wat is die verskil tussen stelselsagteware en toepassingsagteware?
(2)
3.3 Noem die TWEE stappe wat jy sal moet volg om 'n toepassing toe te maak wat opgehou
het om te reageer, sonder om die rekenaar weer te laat begin ('restart') of af te skakel. (2)
3.4 'n Bedryfstelsel sluit 'n aantal verskillende nutsprogramme in.

3.4.1 Watter soort nutsprogram word gebruik om lêergroottes te verklein?


(1)
3.4.2 Beskryf wat drukkertouwagtyd ('printer queuing') is met betrekking tot hoe
dit gebruik word. (2)
3.5 Data moet as gevolg van sekuriteitsrisiko's beveilig word.
(1)
3.5.1 Watter tipe sagteware versamel in die geheim private inligting oor 'n ge-
bruiker? (2)
3.5.2 Verduidelik wat 'n netskans ('firewall') is EN wat die algemene funksie daar-
van is. (3)

17 | P a g e
3.6 Verduidelik wat advertensieware ('adware') is EN noem TWEE probleme verwant
aan advertensieware. (2)
3.7 Verduidelik hoe die toevoeging van meer ETG in 'n rekenaar die algehele
stelselwerkverrigting van die rekenaar kan verbeter. (2)
3.8 Noem TWEE potensiële nadele van die gebruik van 'n draadlose sleutelbord of
muis. (1)
3.9 Wat beteken dit as jy sê dat ETG onstabiel ('volatile') is?

3.10 Noem TWEE potensiële nadele van die gebruik van aanlyn toepassings.
(2)
3.11 Noem EEN situasie waar dit dalk nodig sal wees om jou rekenaar weer te laat begin
('restart') buiten wanneer dit vries of hang. (1)
3.12 Noem TWEE voordele van die gebruik van HDMI-tegnologie in plaas van VGA-
tegnologie. (2)

[25]
VRAAG 4: NOVEMBER 2016

4.1 Aan watter tipe of kategorie toepassingsagteware behoort Microsoft Edge en


Mozilla Firefox? (2)
4.2 Gee TWEE redes waarom jy die hardeware van jou rekenaar sou wou of moet
opgradeer, behalwe wanneer hardeware onklaar raak. (2)
4.3 Noem TWEE maniere waarop 'n gebruiker sagteware op 'n rekenaar wat nie 'n (2)
optiese aandrywer het nie, kan installeer.
4.4 Gee TWEE moontlike nadele daarvan om na 'n nuwer weergawe van 'n kan- (2)
toorpakket op te gradeer, behalwe vir enige addisionele koste betrokke.
4.5 Gee TWEE voordele daarvan om 'HDMI'-tegnologie in plaas van 'VGA'-tegnologie (2)
te gebruik.
4.6 Noem TWEE waardevolle tipes inligting wat 'POS'(verkooppunt)('point-of-sale')- (2)
stelsels aan winkeleienaars verskaf.
4.7 'n Karakter het herhaaldelik, sonder toevoer vanaf die gebruiker, in 'n dokument (2)
begin verskyn.
Stel TWEE maniere voor waarop hierdie probleem opgelos kan word. (2)

4.8 Gee die sleutelbordkortpad-sleutelkombinasies (byvoorbeeld CTRL+F1) vir elk (2)


van die volgende take:
4.8.1 Selekteer al die teks in 'n dokument.
(1)
4.8.2 Beweeg na die 'vorige' kontrole (die een voor die een wat jy tans besigtig)
op 'n vorm. (1)
4.9 Wanneer jy 'n rekenaar opstel, word jy gereeld aangeraai om 'n nuwe rekening
('account') te skep en te gebruik en nie die verstek('default')-'Administrator'-reken-
ing nie, behalwe wanneer dit spesifiek vereis word. (2)
Gee TWEE redes waarom dit goeie praktyk is.
(2)
4.10 'n Vriend het baie vinnig die volgende spesifikasies van 'n rekenaar wat hy in 'n
advertensie gesien het, neergeskryf en dit aan jou gestuur: (3)
18 | P a g e
(2)
Identifiseer die spesifikasies wat definitief VERKEERD is deur te motiveer wat
met elkeen fout is. Jy mag die korrekte spesifikasies as deel van jou motivering
gee.
LET WEL: Geen punte sal toegeken word indien slegs die verkeerde spesifi-
kasies sonder 'n gepaste motivering neergeskryf word nie.
4.11 'n Vriend was besig om 'n lêer te probeer oopmaak toe 'n boodskap verskyn wat
voorstel dat hy 'n toep in die winkel soek ('Look for an app in the Store').
Verduidelik wat 'n toepwinkel ('app store') is en hoekom dit in hierdie konteks ge-
bruik sal word.
'n Vriend was besig om 'n lêer te probeer oopmaak toe 'n boodskap verskyn wat
voorstel dat hy 'n toep in die winkel soek ('Look for an app in the Store').
Verduidelik wat 'n toepwinkel ('app store') is en hoekom dit in hierdie konteks ge-
bruik sal word. (2)
4.12 Gee TWEE redes waarom dit nodig is om 'n bedryfstelsel opgedateer te hou.
(2)
4.13 Noem TWEE maniere waarop 'n virusinfeksie voorkom kan word, behalwe die
opdatering van geïnstalleerde antivirussagteware. (2)

[25]

19 | P a g e
STELSELTEGNOLOGIEË

________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________

20 | P a g e
21 | P a g e
Netwerktegnologieë- EN Internettegnologieë
VRAAG 1: MAART 2015

1.1 Gee 'n algemene of generiese term/akroniem vir 'n rekenaarnetwerk wat oor 'n
(1)
groot gebied, soos 'n land, versprei is.
1.2 Watter netwerktoestel word benodig om 'n LAN aan 'n ander netwerk te koppel? (1)
1.3 Noem TWEE moontlike voordele van die gebruik van 'n gekabelde netwerk in
(2)
plaas van 'n kabellose netwerk.
1.4 Wat is nodig om 'n Bluetooth-konneksie tussen twee toestelle te bewerkstellig
indien al die vereiste Bluetooth-opsies reeds op beide toestelle geaktiveer en (1)
reg opgestel is?
1.5 'n Datalimiet ('data cap') is 'n belangrike oorweging wanneer 'n Internetkonnek-
sie gekies word.
Verduidelik kortliks wat datalimiet in hierdie konteks beteken. (1)
1.6 Baie gebruikers voel dat 'n onbeperkte ('uncapped') Internetkonneksie altyd die
(2)
beste keuse is.
Noem TWEE moontlike voordele van die keuse van 'n beperkte ('capped') Inter-
netkonneksie.
1.7 Hoe sou 'n mens 'n tablet se 3G-Internetkonneksie met ander tablette in die-
selfde kamer kon deel sonder om enige ekstra hardeware te gebruik? (1)

1.8 Stel TWEE maniere voor waarop jy kan voorkom dat advertensies op die skerm
(2)
verskyn terwyl jy die Internet gebruik.
1.9 Die gebruik van VoIP-sagteware, soos Skype, raak al hoe gewilder
1.9.1 Gee TWEE redes waarom meer mense deesdae Skype gebruik as in die
verlede. (2)
1.9.2 Gee EEN rede waarom die video- en klankkwaliteit soms swak is wan-
neer Skype gebruik word om 'n video-oproep te maak. (1)

1.9.3 Stel EEN manier voor waarop die klankkwaliteit van 'n VoIP-oproep ver-
beter kan word sonder om die oproep te beëindig of enige hardeware te (1)
verander.
[25]
VRAAG 2: NOVEMBER 2015

2.1 Noem TWEE voordele van die gebruik van SoIP ('VoIP'). (2)
2.2 Wat is die hoofverskil tussen 'n bediener en 'n kliënt in 'n netwerk ten opsigte van
elkeen se rol of funksie? (1)
2.3 Wat is die algemene naam vir die tipe netwerk wat oor 'n groot area soos 'n provin-
sie strek? (1)
2.4 Wat is ruitnetrekenarisering ('grid computing')?
(2)

22 | P a g e
2.5 Noem EEN ding wat jy in jou webblaaier sal sien wat wys dat jy aan 'n veilige
webtuiste gekoppel is wanneer jy aanlyn bankdienste gebruik. (1)
2.6 'n Video op 'n webblad wil nie in jou webblaaier speel nie, selfs nadat jy die web-
blad verfris het. (1)
Stel EEN manier voor hoe jy die probleem kan oplos, buiten om 'n ander web-
blaaier te gebruik of om die video op 'n ander webtuiste of rekenaar te kyk.
2.7 Gebruikers laai dikwels data op en af deur die Internet te gebruik.
2.7.1 Verduidelik die verskil tussen die terme oplaai ('uploading') en aflaai
('downloading'). (2)
2.7.2 Hoe verskil die spoed van dataversending oor 'n ADSL-lyn ten opsigte van
oplaai en aflaai? (1)
2.8 Noem TWEE alternatiewe maniere om groot lêers via die Internet te stuur, buiten
om dit as 'n e-posaanhegsel te stuur. (2)
2.9 Verduidelik kortliks wat webberging ('web caching') is EN ook die grootste voor-
deel wat dit inhou. (2)

[25]
VRAAG 3: MAART 2016

3.1 Verduidelik die term breëband kortliks.


3.2 Verduidelik hoekom dit nie moontlik is om aan 'n Wi-Fi-netwerk te koppel deur 'n
3G-dongel ('dongle') te gebruik nie.
3.3 Noem TWEE potensiële voordele van ADSL in vergelyking met 3G vir Internettoe-
gang by die huis.
3.4 Noem TWEE aspekte of eienskappe van 'n Internetkonneksie wat vereis word, of
in ag geneem moet word, vir die gereelde stroom ('streaming') van video's in hoë
definisie.
3.5 Hoe kan 'n groep vriende terselfdertyd toegang tot die Internet kry vanaf hulle
slimfone indien slegs een van hulle lugtyd/data het?
3.6 Noem TWEE maniere of eienskappe wat in webblaaiers of op webblaaie verskaf
word om vanaf een webtuiste na 'n ander te navigeer.
3.7 Die aflaai van 'n lêer vanaf die Internet is beëindig voordat die lêer volledig afgelaai
het.
Noem TWEE strategieë om te voorkom dat dit weer gebeur.
38 Wat is die naam van die tegnologie of protokol wat deur kommunikasie-toepass-
ingsagteware soos Skype gebruik word?
3.9 'n Verskeidenheid inpropprogramme ('plug-ins') kan op webblaaiers geïnstalleer
word.
3.9.1 Hoekom sou jy webblaaier-inpropprogramme ('browser plug-ins') gebruik (1)
of benodig?
3.9.2 Gee EEN algemene voorbeeld van 'n webblaaier-inpropprogram. (1)
[25]

23 | P a g e
VRAAG 4: NOVEMBER 2016

5.1 As wat staan die '802.11'-kommunikasietegnologie of -standaard beter bekend? (1)

5.2 Verduidelik wat die algemene funksie van 'n netskans ('firewall') is. (2)

5.3 Noem TWEE Internettegnologieë wat gebruik kan word om 'n maatskappy se maande- (2)
likse telefoonrekening te verlaag.

5.4 Gee TWEE voordele vir 'n gebruiker wanneer 'n toep ('app') op 'n foon in plaas van 'n (2)
webblaaier gebruik word om toegang tot 'n bank se webwerf of Facebook te kry.

5.5 Verduidelik kortliks wat lêersinchronisering ('file synching'/'file sinchronisation') is en (2)


hoekom dit so nuttig is.

5.6 Noem TWEE maniere waarop webtuistes of Internetdienste jou toelaat om weer toe- (2)
gang tot jou bestaande rekening te kry indien jy jou wagwoord verloor het.

5.7 Stel TWEE realistiese maniere voor waarop jy kan verseker dat die datalimiet ('cap') (2)
van jou Internet die hele maand hou, sonder dat jy die hoeveelheid tyd verminder wat
jy op die Internet spandeer.

5.8 Die boekmerke/gunstelinge ('bookmarks'/'favourites') en geskiedenis('history')-ei- (2)


enskappe op webblaaiers kan gebruik word om 'n webtuiste te vind wat voorheen be-
soek is.

Gee TWEE redes waarom dit beter mag wees om die boekmerke/gunstelinge ('book-
marks'/'favourites')-eienskap te gebruik om 'n webtuiste te 'onthou' wat voorheen be-
soek is, in plaas daarvan om die geskiedenis('history')-funksie te gebruik.

[15]

24 | P a g e
Netwerktegnologieë- EN Internettegnologieë
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________

25 | P a g e
Inligtingsbestuur verwys na die tegnieke en tegnologieë wat betrokke is by die insameling, stoor en verwerking van
data tot inligting wat weer lei tot kennis en besluitneming. Dit sluit die gebruik van toepaslike kommunikasie- en
aanbiedingshulpmiddele om nuwe kennis en aanbevelings te kommunikeer, in.

26 | P a g e
INLIGTINGSBESTUUR
VRAAG 1: MAART 2015

1.1 Verduidelik wat die term plagiaat beteken. (2)


1.2 Die vorm hieronder is geskep om data in 'n databasis vas te lê.

Noem TWEE maniere waarop die uitleg van die vorm verbeter kan word.
(2)
1.3 Noem DRIE eienskappe van 'n sigblad wat dit 'n ideale instrument maak om
data te analiseer. (3)
1.4 Verduidelik wat 'n bibliografie is EN waarom dit altyd by 'n navorsingsprojek se
verslag ingesluit moet word. (2)
1.5 Waarom is dit belangrik om 'n aantekening te maak van die datum waarop jy
data vir 'n projek vanaf 'n webtuiste afgelaai het, behalwe dat jy dit in jou
bronnelys benodig? (1)
[10]

VRAAG 2: NOVEMBER 2015

2.1 Motiveer waarom jy 'n vraelys of opname sou gebruik om inligting te bekom, (1)
selfs al het jy toegang tot soveel inligting op die Internet.
2.2 Gee TWEE redes waarom geslote vrae in 'n vraelys of opname gebruik word (2)
2.3 Noem TWEE algemene eienskappe van sigblaaie wat dit vir data-ontleding (2)
geskik maak.
2.4 Wat sal jy by 'n woordverwerkingsdokument moet voeg om 'n outomaties (1)
gegenereerde bibliografie te skep?
2.5 Noem die woordverwerkingseienskap wat gebruik kan word om outomaties die (1)
veranderinge aan te dui wat deur verskeie redigeerders of gebruikers aan 'n
dokument aangebring is.
2.6 Noem TWEE aanduidings dat inligting wat op 'n webtuiste gevind is, moontlik (2)
nie akkuraat is nie.
2.7 Waarom is dit nodig om die datum waarop die inligting van webtuistes verkry is (1)
in 'n bibliografie in te sluit?

27 | P a g e
[10]
VRAAG 3 3: MAART 2016

3.1 Verduidelik in algemene terme wat plagiaat is.


(1)
3.2 Watter woordverwerkingseienskap moet op opskrifte toegepas word sodat hulle
in 'n outomatiese inhoudsopgawe kan verskyn? (1)
3.3 Wat is die verskil in funksie tussen 'n aanhaling ('citation') en 'n voetnoot?
(2)
3.4 Noem TWEE moontlike probleme met die uitleg in die vraelys hieronder.

(1)

3.5 Gee TWEE redes hoekom dit beter sou wees om 'n opname aanlyn te doen in (2)
plaas daarvan om 'n vraelys op papier te gebruik.
3.6 Noem TWEE eienskappe van 'n databasis wat gebruik kan word om te verseker (2)
dat die datatoevoer akkuraat is.
[10]

VRAAG 4: NOVEMBER 2016

4.1 Die volgende item het in 'n vraelys verskyn:

Vul asseblief u geboortedatum in:

Gee TWEE kritiese opmerkings oor die uitleg en formaat van hierdie item in die (2)
vraelys.
4.2 Wat word gewoonlik deur 'n asterisk ('*')-karakter aangedui op die etiket ('label')
van 'n vorm waar jy data moet invoer (byvoorbeeld Name * of Address *)? (1)
4.3 'n Aanlynopname met die volgende 'URL' is geskep:

www.myforms/mydocuments/dp/B003FSUDM4/3Mdp/Y27P3M/survey.html

Verduidelik waarom jy 'n 'URL'-verkortingsdiens soos TinyURL sal gebruik en


noem die hoofvoordeel van die gebruik van so 'n diens. (2)
4.4 Wanneer is 'n aanlynopname miskien NIE die beste opsie NIE indien die teik-
engroep (die mense wat die opname moet beantwoord) in gedagte gehou
(1)
word?
4.5 Gee TWEE moontlike voordele van die gebruik van navrae ('queries') in plaas
van filters in 'n databasis. (2)

28 | P a g e
4.6 Noem EEN motivering vir die insluiting van 'n vraag oor 'n respondent se geslag (1)
by 'n vraelys oor sosiale media.
4.7 Een van die kriteria wat gebruik word om die gehalte van inligting op 'n
webtuiste na te gaan, is om te kyk na die datum waarop dit gepubliseer of laas
opgedateer is.
Beskryf kortliks EEN situasie waar hierdie kriterium NIE 'n belangrike faktor sal (1)
wees NIE
[10]

29 | P a g e
INLIGTINGSBESTUUR
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________
30 | P a g e
31 | P a g e
SOSIALE IMPLIKASIES
VRAAG 1 MAART 2015

1.1 Wat is die algemene term wat gegee word vir enige poging om 'n gebruiker te flous
('trick') of te manipuleer om vertroulike inligting, soos wagwoorde, uit te gee? (1)

1.2 IKT maak telependel ('telecommuting') of telewerk ('teleworking') moontlik..

1.2.1 Beskryf wat telependel ('telecommuting') is. (2)

1.2.2 Gee TWEE moontlike redes waarom jy dink dat telependel ('telecommuting')
nie so gewild in Suid-Afrika soos in ander lande is nie. (2)

1. Wat beteken die term kuberkrakery ('hacking')?


3 (2)

1.4 Inligtingsoorlading is 'n groter wordende probleem in die samelewing.

Noem TWEE praktiese maniere waarop jy tegnologie kan gebruik om die probleem (2)
met inligtingsoorlading in jou lewe te verminder.
1.5 Gee 'n definisie vir ruitnetwerkrekenarisering ('grid computing'). (1)

[10]

VRAAG 2 NOVEMBER 2015

2.1 Noem TWEE bedryfstelselinstellings wat verander kan word om die batterylewe te
verbeter deur krag op 'n draagbare rekenaar te bespaar. (2)

2.2 Noem TWEE verskillende aksies wat iemand in 'n IKT-konteks aan roofkopiëring
('piracy') sal skuldig maak. (2)

2.3 Gee advies aan iemand wat nie 'n ten volle gelisensieerde kopie van die Windows
8.1-bedryfstelsel kan bekostig nie, deur TWEE moontlike wettige oplossings vir
hierdie probleem te gee. (2)

2.4 Stel TWEE maniere voor om dit vir swaksiendes makliker te maak om 'n webtuiste
te gebruik. (2)

2.5 Verduidelik kortliks wat inligtingsoorlading ('information overload') is EN hoe dit (2)
spesifiek produktiwiteit beïnvloed.
[10]

VRAAG 3 MAART 2016

3.1 Noem die beginsel of gee die akroniem wat beskryf hoe menslike foute of ver-
keerde data die kwaliteit en akkuraatheid van afvoer kan beïnvloed. (1)

3.2 Baie webtuistes dring daarop aan dat jy 'n sterk wagwoord gebruik.

Noem TWEE eienskappe of kenmerke van 'n sterk wagwoord. (2)

3.3 Noem 'n eienskap van kitsboodskaptoepassings of sosiale netwerke wat kan help (1)
om aanlyn teistering en afknouery te verminder.
32 | P a g e
3.4 Noem EEN potensiële negatiewe uitwerking of gevolg van die gebruik van
roofkopiesagteware ('pirated software'). (1)

3.5 Noem TWEE aanduidings wat daarop kan dui dat 'n e-pos moontlik 'n uitvissing
('phishing')-e-pos kan wees. (2)

3.6 Jy moet 'n klein program (.exe)-lêer as 'n e-posaanhegsel stuur, maar die e-posprogram
sê dat dit nie .exe-lêers kan aanvaar nie.

3.6.1 Wat is die waarskynlikste rede waarom e-posprogramme opgestel word om


programme of uitvoerbare (.exe) lêers te verwerp of te blokkeer? (1)

3.6.2 Stel 'n manier voor waarop jy die e-posprogram kan flous om hierdie lêer as
'n aanhegsel te aanvaar. (1)

3.6.3 Wat word die stel riglyne genoem wat gebruik word wanneer 'n e-pos soos
'Moenie baie groot aanhegsels stuur nie' saamgestel word? (1)

[10]

VRAAG 4 NOVEMBER 2016

4.1 Verduidelik kortliks hoe 'n webblad of diens soos Kickstarter.com werk om finansieel (2)
vir entrepreneurs of nuwe maatskappye voordelig te wees.

4.2 Die geo-etikettering ('geo-tagging')-funksie van moderne kameras is nuttig vir


vakansiegangers en toeriste.

Verduidelik wat hierdie stelling beteken deur te verduidelik wat geo-etikettering (2)
('geo-tagging') is.

4.3 Noem TWEE algemene drukopsies wat in die meeste programme voorsien word, (2)
wat gebruik kan word om groen rekenarisering te bevorder.

4.4 Rekenaars kan op 'n afstand ('remotely') deur misdadigers beheer word.

4.4.1 Wat is die algemene naam vir 'n groep rekenaars wat oorgeneem is en op
(1)
'n afstand deur misdadigers beheer word?

4.4.2 Gee EEN voorbeeld van 'n kriminele of kwaadwillige taak wat hierdie
(1)
groepe rekenaars kan uitvoer.

4.5 Gee TWEE moontlike nadele van e-leer ('e-learning') wanneer dit vergelyk word met
(2)
die tradisionele klaskamerbenadering, behalwe vir enige kostefaktore.

[10]

33 | P a g e
SOSIALE IMPLIKASIES
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________

34 | P a g e
OPLOSSINGSONTWIKKELING

Oplossingsontwikkeling is die aksies en prosesse wat betrokke is by die ontwikkeling van ’n rekenaarge-
baseerde oplossing, met behulp van geskikte hulpmiddele soos toepassingspakkette, om verskeie
probleme soos voorgestel in scenario’s wat die werklike lewe uitbeeld, op te los. In Rekenaartoepassing-
stegnologie verwys dit na eindgebruikerstoepassings wat woordverwerkings-, sigblad-, databasis- en
aanbiedingstoepassings insluit.

35 | P a g e
OPLOSSINGSONTWIKKELING
VRAAG 1 MAART 2015

1.1 Webbladontwikkeling.

1.1.1 Wat is die verskil tussen www en die Internet? (2)

1.1.2 Identifiseer die fout in die volgende deel HTML-kode: (1)

<html>

<body bgcolour="black">

</body>

</html>

1.2 In watter spesifieke deel van 'n databasisverslag moet jy 'n funksie wat die totale (1)
hoeveelheid rekords in die verslag tel, plaas?

1.3 Bestudeer die sigblad hieronder en beantwoord die vrae wat volg.

1.3.1 Watter funksie moet in sel C15 gebruik word om te bepaal hoeveel stu-
dente 80 of meer punte behaal het? (1)
1.3.2 Selfs al was die punte in sel C4:C13 tot die naaste heelgetal gefor-
mateer, wys die totaal van al die punte in sel C16 'n waarde na die des-
imale punt.

Verduidelik waarom dit gebeur deur na die verskil tussen die gebruik
van formatering en die gebruik van die ROUND-funksie te verwys. (2)
1.3.3 Noem die mees gepaste datatipe wat in sel D4:D13 gebruik moet word.
(1)
36 | P a g e
1.3.4 Noem 'n funksie wat in kolom D gebruik kan word om outomaties die (1)
antwoord 'Ja' of 'Nee' te gee, gebaseer op die punte in kolom C.
1.3.5 'n Staafgrafiek ('bar graph/chart') is geskep om die verhouding van stu-
dente wat geslaag ('Pass') of gedruip ('Fail') het, te toon.

Stel 'n meer gepaste tipe grafiek voor om hierdie inligting te vertoon.
(1)
1.3.6 Wanneer 'n telefoonnommer in 'n sel op die werkblad ingelees word,
val die 0 voor die nommer weg, byvoorbeeld 0831234567 word as
831234567 vertoon.
Verduidelik waarom dit gebeur en stel 'n moontlike oplossing voor. (2)
1.4 Wanneer jy 'n lêer op jou rekenaar oopmaak, mag 'n boodskap verskyn wat
aandui dat die lêer 'leesalleen' ('read-only') is.
(2)
Gee TWEE moontlike redes waarom die lêer 'leesalleen' ('read-only') kan wees.
1.5 Stel EEN manier voor waarop 'n program korrek vanaf 'n rekenaarstelsel
(1)
gedeïnstalleer moet word.
[15]

VRAA 2 NOVEMBER 2015

2.1 'n Woordverwerkingsprogram laat 'n gebruiker toe om 'n possaamvoeging ('mail merge') te
skep.

8.1.1 Noem TWEE moontlike databronne wat vir 'n possaamvoeging gebruik kan (2)
word.

8.1.2 Hoekom moet jy saamvoegvelde ('merge fields') in 'n possaamvoegdoku- (1)


ment invoeg?

2.2 Bestudeer die volgende skermkopie van 'n sigblad:

37 | P a g e
2.2.1 Bestudeer die funksie in sel E2.
Verduidelik, in jou eie woorde, die TWEE kriteria waarvolgens 'n persoon vol-
gens hierdie funksie, vir pensioen kwalifiseer.

MOENIE in jou antwoord uit die funksie aanhaal of direk daarna verwys
(2)
NIE.
2.2.2 Wat sal die funksie in sel E2 vertoon?
2.3 Gee EEN voorbeeld van waar of hoekom jy die spesialeplak ('paste special')-
eienskap van 'n sigbladprogram in plaas van die normale plak ('paste')-funksie (1)
sal gebruik.
2.4 Die HTML-kode van 'n webblad bevat die volgende reël:

<!-- School information here -->

2.4.1 Wat is die doel van hierdie tipe HTML-kode ('tag')? (1)
2.4.2 Wat word deur hierdie HTML-kode vertoon wanneer die webblad in 'n
(1)
webblaaier vertoon word?
2.5 Wat is die doel daarvan om die 'Alt'-gedeelte in die HTML-kode hieronder in te
(1)
voeg?
<img src=''school.jpg'' Alt=''School badge''>

2.6 Bestudeer die skermkopie hieronder van die struktuur van 'n tabel wat geskep
8.6
is om rekord te hou van items wat 'n rekenaarwinkel in voorraad het.

2.6.1 Hoekom sal dit NIE nodig wees om die eienskappe van die Voorraa-
dID-veld in te stel om 'n verpligte ('required') veld te wees NIE? (1)

2.6.2 Watter kenmerk of eienskap kan in die Hoeveelheid in voorraad-veld


gebruik word om seker te maak dat geen getal hoër as 100 ingelees (1)
kan word nie?
2.7 Verwerkers word as SVE in die Kategorie-veld aangedui.

Die navraag hieronder (gebaseer op die Voorraad-tabel wat in VRAAG 8.6


beskryf is) is geskep om al die SVE's te vind waarvan daar minder as 10 in
voorraad is.

38 | P a g e
2.7.1 Verduidelik kortliks hoekom hierdie navraag NIE die regte data sal te-
rugstuur NIE EN hoe dit reggestel kan word. (2)
2.7.2 Watter veld in hierdie navraag sal NIE vertoon word wanneer die nav-
(1)
raag opgeroep word NIE?
[15]

VRAAG 3 MARCH 2016

3.1 Waar moet 'n mens teks in 'n woordverwerkingsdokument plaas sodat dit ou-
(1)
tomaties op elke bladsy voorkom?

3.2 Water spesifieke eienskap van 'n woordverwerkingsprogram sou jy gebruik om


seker te maak dat die eerste reël van 'n paragraaf teen die linkerkantlyn begin ter- (1)
wyl die res van die reëls in die paragraaf verder weg van die kantlyn verskyn?

3.3 Bestudeer die skermkopie hieronder en beantwoord die vrae wat volg.

3.3.1 Hoe sou jy die inhoud van kolom A en C gelyktydig selekteer om 'n
grafiek te skep (sonder om enige veranderinge aan die sigblad aan te
bring)? (2)
3.3.2 Noem TWEE grafiekeienskappe wat jy kan gebruik om dit makliker te
maak om die grafiek te interpreteer. (2)
3.3.3 Hoekom sou die volgende funksie nie die gemiddeld van die punte vir
Toets 1 in kolom B vertoon nie:
=AVG(B2:B6)
(1)
3.4 Noem die databasisobjek wat help om data in 'n formaat te vertoon wat die
geskikste is vir drukwerk. (1)
39 | P a g e
3.5 Verduidelik wat die doel van die 'AutoNumber'-datatipe in 'n databasistabel is
deur te verwys na hoe dit werk. (2)
3.6 Noem TWEE voordele van die gebruik van 'n navraag, eerder as 'n filter, om
inligting uit 'n databasis te onttrek. (2)
3.7 Wanneer jy 'n prent op 'n webblad gebruik, hoekom moet die prent in dieselfde
lêergids as die HTML-lêer gestoor word? (1)
3.8 Die volgende HTML-kode is gebruik om 'n opskrif op 'n webblad in vetdruk
('bold') te formateer:

Identifiseer die probleme of foute wat in die HTML-kode hierbo verskyn.


(2)
[15]

VRAAG 4 NOVEMBER 2016

4.1 Gee 'n algemene naam vir 'n HTML-element soos '<h1>' of '</b>'. (1)

4.2 Verduidelik hoekom webblaaie verkieslik NIE in 'TXT'-formaat gestoor moet word
NIE. (1)

4.3 Verduidelik waarom die kode vir die volgende HTML horisontale lyn NIE die lyn se
wydte outomaties vir verskillende skermgroottes sal aanpas nie:

<hr width="600"> (1)

4.4 Verduidelik die verskil tussen selspasiëring ('cell spacing') en selafwerking ('cell
padding') in tabelle in woordverwerkingsdokumente en HTML-blaaie. (2)
4.5 Verduidelik wat die verskil in die resultaat sal wees indien die AVG-funksie in 'n
groeponderskrif ('group footer') in plaas van die verslagonderskrif ('report foot-
er') in 'n databasisverslag gebruik sou word. (2)
4.6 Wat is die doel of funksie van 'n saamvoegveld ('merge field') in 'n
possaamvoegdokument? (1)
4.7 Verduidelik wat valideringsteks ('validation text') in die konteks van 'n databa-
sistabel is. (2)
4.8 n Franse frase ('De meilleures compétences') is in 'n woordverwerkings-dokument in-
gesleutel.
4.8.1 Hoe sal jy die 'é'-karakter insleutel of invoeg indien dit NIE op die (1)
sleutelbord verskyn NIE?
4.8.2 Noem TWEE maniere waarop jy kan voorkom dat die Franse frase as (2)
'n spel- of taalfout aangedui word.
4.9 Die volgende funksie is in 'n sigblad gebruik:

=COUNTIF(A4:A7,"A*")

Verduidelik die funksie of doel van die asterisk ('*') in die funksie deur te ver-
duidelik wat die funksie sal doen (met ander woorde, wat die 'antwoord' sal ver-
teenwoordig). (2)

[15]

40 | P a g e
OPLOSSINGSONTWIKKELING

________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________

41 | P a g e
Mense neem dokumentbestuur in hul daaglikse werk vinniger en makliker sonder om iets nuuts en anders
te leer. Die diep Microsoft-integrasie maak dit intuïtief en die tweede natuur vir almal om
dokumentbestuur in hul daaglikse sake te gebruik. bestuur gebou in Microsoft Office programme. Hou
gebruikers binne aansoeke wat hulle reeds ken en verstaan. Funksioneel en doeltreffend: Baie funksies is
beskikbaar deur regs-klik-men-ons en lêer-spyskaarte.

42 | P a g e
SEKTION C
GEÏNTEGREERDE SCENARIO
VRAAG 1: MARCH 2015

SCENARIO Mnr. Joseph het onlangs 'n reisagentskap oopgemaak. Hy het 'n tegniese assistant
nodig om hom te help en het jou genader weens jou RTT-vaardighede. Help hom om
te verstaan hoe rekenaartegnologie sy besigheid meer doeltreffend kan maak.

1.1 RFID-merkers ('RFID tags') en strepieskodes ('bar codes') het 'n soortgelyke funksie.
1.1.1 Watter medium gebruik 'n RFID-leser om 'n RFID-merker ('tag') te lees?
(1)
1.1.2 Watter medium gebruik 'n strepieskodeskandeerder ('barcode scanner') om
'n strepieskode te lees? (1)
1.2 Wat is die voordeel van die gebruik van 'n QR-kode in 'n advertensie?
(1)
1.3 Mnr. Joseph bring baie tyd op sosialenetwerk-webtuistes deur om sy besigheid te bevorder.
1.3.1 Gee TWEE voorbeelde van sosialenetwerk-webtuistes. (2)

1.3.2 Noem TWEE voordele vir die reisagentskap om op sosialenetwerk-


webtuistes te adverteer. (2)
1.3.3 Hoe kan mnr. Joseph verseker dat die reputasie van sy besigheid nie sal
skade ly indien hy sosialenetwerk-webtuistes gebruik nie?
(2)
1.4 Jy stel voor dat mnr. Joseph 'n GPS-toestel vir die besigheid koop.
1.4.1 Gee TWEE redes waarom jy eerder 'n GPS-toestel in plaas van 'n gedrukte
kaart sou gebruik.
(2)
1.4.2 Noem TWEE voordele van die gebruik van geo-etikettering ('geo-tagging')
op 'n foto.
(2)
1.5 Mnr. Joseph het 'n nuwe sellulêre kontrak vir die besigheid uitgeneem.
1.5.1 Hy het 'n keuse tussen 'n slimfoon en 'n fablet ('phablet').
Wat is die hoofverskil tussen 'n slimfoon en 'n fablet ('phablet')?
(1)
1.5.2 Die spesifikasies dui aan dat beide toestelle LTE-gereed is.
Verduidelik kortliks wat LTE is. Moet NIE net die afkorting uitskryf NIE.
(2)
1.5.3 Gee TWEE redes waarom mnr. Joseph moontlik die Android-bedryfstelsel
op hierdie toestel gekies het. (2)
1.5.4 Noem TWEE basiese funksies van bedryfstelsels soos Android of Microsoft
Windows.
(2)
1.5.5 Die bedryfstelsel op die fablet ('phablet') moet na die nuutste weergawe
opgedateer word.

Gee EEN rede waarom mnr. Joseph eerder 'n ADSL-konneksie as 'n sel-
lulêre konneksie sal gebruik om die opdatering af te laai. (1)
1.6 Mnr. Joseph het baie vertroulike inligting op sy skootrekenaar by die werk gestoor.

43 | P a g e
1.6.1 Noem TWEE praktiese maniere waarop hy kan voorkom dat sy skootreke- (2)
naar uit sy kantoor gesteel word.

1.6.2 Gee TWEE voorbeelde van biometriese eienskappe vir veilige toegang op 'n (2)
skootrekenaar.

1.7 Die bedryfstelsel op mnr. Joseph se skootrekenaar het 'n sagtewarefout ('software bug'). (1)
Wat is 'n sagtewarefout ('software bug')?

1.8 Die skootrekenaar het 'n standaard-raakskerm.


1.8.1 Noem TWEE voordele van die gebruik van 'n raakskerm. (2)

1.8.2 Watter term word gebruik vir die handeling om 'n foto op 'n multiraakskerm (1)
kleiner te maak?
1.9 Mnr. Joseph het nie 'n kantoorpakket op sy skootrekenaar geïnstalleer nie.
1.9.1 Wat is 'n kantoorpakket ('office suite')? (1)
1.9.2 Noem TWEE voordele van die gebruik van 'n kantoorpakket. (2)
1.9.3 Noem EEN voordeel van die gebruik van 'n aanlynsigblad-toepassing in (1)
vergelyking met een wat op mnr. Joseph se skootrekenaar geïnstalleer is.
1.9.4 Noem TWEE gevalle waar dit beter sou wees om 'n databasis as 'n (2)
sigblad te gebruik.
1.10 Mnr. Joseph gebruik 'n elektroniese vorm om besonderhede van sy kliënte vas te lê. (2)

Noem TWEE voordele van hierdie benadering in plaas daarvan om pen en papier te
gebruik.

1.11 'n Webtuiste moet vir mnr. Joseph se reisagentskap geskep word. (3)

Noem DRIE riglyne wat dit sou vergemaklik om 'n webtuiste te gebruik en te lees.
1.12 Mnr. Joseph se skootrekenaar het gefaal ('crash') en kan nie meer selflaai ('boot') nie. (1)

Gee 'n moontlike rede waarom dit gebeur het.

1.13 Mnr. Joseph is aangeraai om sy data in die wolk ('cloud') te stoor.

Noem TWEE voordele van die gebruik van die wolk om data te stoor. (2)

1.14 Mnr. Joseph het daaraan gedink om 'n netwerkadministrateur aan te stel om die reis- (3)
agentskap se netwerk te bestuur.

Noem DRIE tipiese funksies wat deur 'n netwerkadministrateur uitgevoer word.

1.15 Behalwe vir sosialenetwerk-webtuistes wil mnr. Joseph ook 'n blog vir die reis- (2)
agentskap gebruik.

Stel TWEE maniere voor waarop hy lesers na die blog kan lok en hulle aandag kan
behou om die blog in die toekoms ook te lees.

44 | P a g e
1.16 Mnr. Joseph is bekommerd oor sekuriteit op sy rekenaars.
1.16.1 Verduidelik aan mnr. Joseph hoekom 'n sleutelvaslegger ('keylogger') 'n (1)
baie gevaarlike soort kwaadwillige sagteware ('malware') kan wees.
1.16.2 Noem EEN funksie wat deur die meeste Internetsekuriteitspakkette uitge- (1)
voer word, behalwe om virusinfeksies te voorkom.
TOTAAL 50

VRAAG 2: NOVEMBER 2015

SCENARIO n Skool wil graag 'n rekenaarnetwerk in hulle biblioteek opstel sodat leerders navorsing
vir hulle take kan doen. Mej. Mabona, die RTT-onderwyser, het ingestem om die bibliotekaris, mnr.
Joseph, met enige vrae oor rekenaars te help.

2.1 Noem EEN ergonomiese oorweging wat in gedagte gehou moet word wanneer stoele
gekoop word sodat die leerders op die rekenaars kan werk.
(1)
2.2 Een van die programme wat mnr. Joseph vir die biblioteek wil koop, het die volgende minimum
stelselvereistes:

2.2.1 Wat beteken die term minimum stelselvereistes ('minimum system require-
ments') in hierdie konteks?
(2)
2.2.2 Mej. Mabona stel voor dat die skool rekenaars met hoër spesifikasies as die
vereistes hierbo koop.

Gee TWEE redes waarom dit goeie raad is. (2)


2.2.3 Na watter toestel verwys die '1024 x 768'-spesifikasie?
(1)
2.2.4 Noem TWEE moontlike nadele van die gebruik van 'n eiendomsregtelike
('proprietary') bedryfstelsel soos Windows in plaas van 'n OBS (oopbronsag-
teware)-weergawe.
(2)
2.2.5 Mnr. Joseph wil die nuwe program installeer, maar die hardeskyf op die reke-
naar het tans nie genoeg spasie nie.

Noem TWEE moontlike maniere waarop hy skyfspasie op die bestaande


hardeskyf beskikbaar kan stel. (2)
2.2.6 Mnr. Joseph het ook die keuse om webgebaseerde toepassings te gebruik.

Gee kortliks TWEE moontlike redes waarom webgebaseerde toepassings


NIE 'n goeie oplossing vir die skool sal wees NIE.
(2)

45 | P a g e
2.3 Mnr. Joseph is aangeraai om 'n dienspakket ('service pack') vir sy kantoorpakket te in-
stalleer.

Gee TWEE voordele van die installering van 'n dienspakket.


(`2)
2.4 Mnr. Joseph wil 'n drukker vir die biblioteek bestel sodat die leerders hulle projekte kan druk.
2.4.1 Gee TWEE voordele daarvan om 'n kaartleser of ekstra USB-poort op 'n
drukker te hê.

LET WEL: Dit sluit NIE die koppeling van die drukker aan die USB-poort in
NIE.
(2)
2.4.2 Mnr. Joseph het 'n sigblad ontvang met die besonderhede en pryse van al die
drukkers wat in sy geval sal werk.

Watter sigbladeienskap kan hy gebruik om 'n lys van slegs 'n spesifieke tipe
drukker te maak?
(1)
2.4.3 Noem TWEE maniere waarop mnr. Joseph die hoeveelheid papier wat leerd-
ers gebruik, kan verminder.
(2)
2.4.4 Noem TWEE omgewingsvriendelike maniere waarop leë inkhouers hanteer (2)
kan word.

2.5 Mnr. Joseph het 'n skandeerder ('scanner') vir die biblioteek gekoop.
2.5.1 Nadat hy die boks oopgemaak en uitgepak het, sien hy dat hierdie tipe skan- (1)
deerder nie 'n CD met drywers het nie.

Waar kan die drywers vir die skandeerder gevind of verkry word, buiten by 'n
winkel?
2.5.2 Verduidelik wat elk van die volgende terme met betrekking tot die skan- (2)
deerder aandui:

(a) Kleurdiepte ('colour depth')


(b) spd ('dpi')

2.6 Die rekenaars in die biblioteek sal aan die Internet gekoppel word.
2.6.1 Gee TWEE voordele van die gebruik van die Internet in plaas van die boeke
in die biblioteek om navorsing te doen. (2)
2.6.2 Noem die klas of tipe sagteware wat gebruik behoort te word om ongemag-
tigde toegang tot die rekenaars op die netwerk vanaf die Internet of van die
rekenaars na die Internet, te voorkom.
(1)
2.6.3 Leerders het Wikipedia vir hulle navorsing gebruik.
Wat is 'n wiki?
(2) `
2.7 Leerders en personeel word aangemoedig om wolkberging ('cloud storage') te
gebruik om hulle werk te stoor.
2.7.1 Noem TWEE moontlike voordele van die gebruik van wolkberging in plaas
van 'n flitsskyf ('flash drive') om data en inligting te stoor.
(2)

46 | P a g e
2.7.2 Noem EEN manier waarop personeel kan verseker dat hulle werk gereeld
na die wolk gerugsteun word.
(1)
2.8 'n Weeklikse kunsklas sal lewend oor die Internet gestroom ('streamed') word.
Leerders sal deur middel van 'n videokonferensie kan deelneem.
2.8.1 Noem EEN toevoertoestel wat op die rekenaars geïnstalleer moet word
sodat die videokonferensie kan plaasvind. (1)
2.8.2 Gee TWEE voordele ten opsigte van onderrig en leer van die gebruik van
videokonferensies soos in hierdie scenario aangedui word.
(2)
2.8.3 Noem die hoofvoordeel van videostroming ('streaming').
(1)
2.8.4 Mnr. Joseph moet tussen die gebruik van 'n groot rekenaarskerm of 'n
dataprojektor vir die videokonferensie kies.

Gee TWEE redes waarom dit in hierdie geval beter sal wees om 'n groot
rekenaarskerm te gebruik.
(2)
2.9 Mej. Mabona het voorgestel dat die bediener in 'n vertrek met biometriese seku-
riteitbeheer geplaas word.

2.9.1 Waarom moet die bediener in so 'n vertrek gehou word?


(1)
2.9.2 Noem TWEE beperkinge waarvan mnr. Joseph bewus moet wees ra-
kende biometriese vingerafdruksekuriteit, buiten enige kosteverwante
kwessies.
(2)
2.10 Gee TWEE redes vir die gebruik van 'n databasis in plaas van 'n sigblad om inligting
oor al die boeke in die biblioteek aan te teken. (2)
2.11 Mnr. Joseph het 'n databasis geskep om die inligting van al die boeke in te voer.
Stel die geskikste datatipe vir elk van die volgende velde voor:

2.11.1 Die Koste-veld, wat die vervangingswaarde van elke boek in 'rand'- (1)
formaat sal stoor en vertoon

2.11.2 Die ISBN-veld, wat die ISBN-nommer van elke boek sal bevat, byvoor-
beeld 918-6-619-42299-5 (1)
2.11.3 Die Opsomming-veld, wat 'n opsomming van 500 tot 1 000 woorde sal
bevat wat elke boek se inhoud beskryf (1)
2.11.4 Die Voorblad-veld, wat 'n foto van die voorblad van elke boek in die veld
self sal stoor
(1)
2.12 Mnr. Joseph het 'n databasis met rekords van al die persone wat skenkings vir die
projek gemaak het. Hy wil graag 'n verslag van die top 10-skenkers skep ten op-
sigte van die totale bedrae wat hulle vir die projek geskenk het.

Beskryf die stappe wat hy moet volg om hierdie verslag in die databasis te skep in
breë trekke. (3)

47 | P a g e
VRAAG 3: MARCH 2016

SCENARIO Jou skool is gekies om 'n nuwe stelsel te toets waar tablette en e-boeke handboeke
van papier gaan vervang. Die netwerkinfrastruktuur in die skool sal opgegradeer moet word en
tablette moet vir elke leerder en personeellid gekoop word.

3.1 Die volgende tablet is een van die opsies wat oorweeg word:

3.1.1 Wat is die grootte van die tablet se skerm? (1)


3.1.2 Watter bedryfstelsel is op die tablet geïnstalleer? (1)
3.1.3 Waarvoor sal die MicroSD-gleuf op hierdie tablet gebruik word? (1)
3.1.4 Hoekom sal die kamera wat na agter wys 'n hoër resolusie hê as die kamera (2)
wat na die gebruiker toe wys?
3.1.5 Wat is die spoed van die verwerker in die spesifikasies? (1)
3.1.6 Gee EEN moontlike gebruik van spraakherkenningsagteware ('voice recog- (1)
nition software'), buiten vir sekuriteitsdoeleindes.
3.1.7 Noem TWEE situasies waar 'n skootrekenaar moontlik meer gepas sou (2)
wees om te gebruik as 'n tablet.
3.1.8 Wat sal die inligting wat deur 'n GPS-toestel verskaf word, vir 'n gebruiker (1)
aandui?
3.1.9 Wat dui die '802.11 a/b/g/n'-spesifikasie aan ten opsigte van die tablet se (1)
vermoëns?
3.2 Die tablette moet aan 'n draadlose netwerk gekoppel wees om doeltreffend by die
skool gebruik te kan word.

3.2.1 Noem EEN situasie waar dit beter sou wees om 'n netwerk met drade te in- (1)
stalleer in plaas van 'n draadlose netwerk.
3.2.2 Die skool het die opsie om BJET ('BYOD') te begin gebruik.
Verduidelik wat BJET is. (Moet NIE slegs die afkorting uitskryf NIE.)
(1)

48 | P a g e
3.3 Personeel en leerders sal notas in hulle e-boeke kan maak. Hulle sal gereeld rug-
steunkopieë ('backups') van hierdie notas moet maak in geval 'n tablet wegraak of
gesteel word.
3.3.1 Gee TWEE redes waarom rugsteunkopieë dalk nie gereeld gemaak word
nie.
(2)
3.3.2 Noem TWEE voordele van die gebruik van wolkberging ('cloud storage') vir
rugsteunkopieë.
(2)
3.4 Die sagteware wat gebruik word om die tablette beheer, het 'n fout ('bug') wat keer
dat dit werk soos dit moet.
3.4.1 Wat is die grootste verskil tussen 'n sagtewarefout en 'n virus? (2)
3.4.2 Verduidelik die verskil tussen 'n regstelling ('patch') en 'n dienspakket ('ser- (2)
vice pack') ten opsigte van die regstelling van sagtewarefoute.
3.4.3 Baie programme laat jou toe om hulle toestemming te gee om outomaties (2)
opdaterings en regstellings af te laai en te installeer sonder dat jy dit self
hoef te doen.

Noem TWEE moontlike nadele van hierdie benadering.

3.5 'n Dokument wat 'n onderwyser nodig het, is van haar skootrekenaar afgevee, maar
sy het nog 'n gedrukte kopie daarvan.

3.5.1 Watter hardewaretoestel sou sy benodig om 'n digitale kopie van die doku-
ment te maak?
(1)
3.5.2 Verduidelik wat OKH ('OCR')-sagteware is en hoe dit die onderwyser in die
geval hierbo kan help.
(2)
3.5.3 Noem EEN beperking van OKH-sagteware.
(1)
3.6 Die Internet sal leerders die geleentheid gun om toegang tot groot hoeveelhede in-
ligting vir navorsing te verkry.
3.6.1 Noem TWEE maniere waarop leerders kan voorkom dat hulle slagoffers van in-
ligtingsoorlading word.
(2)
3.6.2 Noem TWEE maniere waarop leerders 'n soektog op die Internet kan verfyn om
minder, maar meer relevante, resultate te lewer. (2)
3.6.3 Wat is die verskil tussen 'n soekenjin en 'n webblaaier?
(2)
3.7 'n Paar van die tablette kan nie aan die draadlose netwerk koppel nie.
Gee TWEE moontlike redes hiervoor indien daar niks met die tablet of die
netwerk fout is nie.
(2)
3.8 Die skoolhoof moet die ouers in 'n brief oor 'n belangrike gebeurtenis by die skool in-
lig.
3.8.1 Die briewe sal in verpersoonlikte koeverte geplaas word.
Watter woordverwerkingsfunksie kan hy gebruik om die nodige besonderhede
outomaties op hierdie koeverte te druk?
(1)

49 | P a g e
3.8.2 Noem EEN voorbeeld van 'n kitsboodskaptoepassing wat hy kan gebruik om
ouers in te lig dat die brief aan hulle gestuur is.
(1)
3.9 Die hoof wil graag skarebefondsing ('crowd funding') gebruik om vir die
draadlose netwerk te betaal.

Wat is skarebefondsing?
(2)
3.10 Waarvoor sou jy NVK ('NFC') (nabyveld-kommunikasie) gebruik?
(1)
3.11 Die skoolhoof het verskeie vryware- en deelwareprogramme op sy rekenaar geïn-
stalleer.
3.11.1 Wat is die grootste verskil tussen vryware en deelware?
(2)
3.11.2 Waarom sal die skoolhoof deelware, eerder as eiendomsregtelike sagteware
('proprietary software'), op sy rekenaar installeer?
(1)
3.12 Die skool het drie verskillende tipes tablette bestel. Leerders en personeellede
het die tablet bestel wat hulle verkies. Die skoolhoof het 'n sigblad geskep om 'n
rekord van die bestellings te hou.
1

Beantwoord die volgende vrae met betrekking tot hierdie sigblad.

3.12.1 Die funksies in kolom F moet die woord 'FOUT' vertoon, slegs as die
somtotaal van die bestellings in kolom C, D en E nie aan die totaal in
kolom B gelyk is nie. Die volgende IF-funksie is in sel F2 gebruik en na
die selle daaronder gekopieer:

=IF(B2=TOTAL(B2:E2),"","FOUT")

Identifiseer die TWEE foute in die funksie.


(2)
3.12.2 Watter tipe grafiek sou die beste wees om die verskillende hoeveelhede
wat in kolom C, D en E gegee word, te vergelyk? (1)
3.12.3 Die skoolhoof wil 'n woordverwerkerverslag vir die skool se beheerlig-
gaam skep wat die inligting in die sigblad bevat.
Hoe kan hy die besonderhede in die sigblad by die verslag voeg en
seker maak dat enige veranderinge aan die sigblad ook outomaties in
die verslag verander?
(2)
3.12.4 Hoe kan hy seker maak dat gebruikers nie die selle met funksies en for-
mules kan selekteer of verander nie? (2)

50 | P a g e
VRAAG 4: NOVEMBER 2016

SCENARIO n Nuwe hospitaal is onlangs in jou buurt gebou. Die hospitaal gaan 'n verskei-
denheid tegnologieë gebruik om dienslewering te verbeter en om meer effektief te funksion-
eer.

41 Dokters sal slimfone of tabletrekenaars gebruik om inligting aan te teken wanneer hulle
pasiënte besoek. Al die inligting sal sentraal op 'n bediener gestoor word.
4.1.1 Noem TWEE voordele daarvan om hierdie vorderingsverslae elektro-
nies beskikbaar te hê, in plaas daarvan om handgeskrewe verslae te
gebruik.
(2)
4.1.2 Noem TWEE maniere waarop rekords direk vanaf die slimfone of tab-
letrekenaars oorgedra en op die bediener gestoor kan word, selfs
wanneer die netwerk nie werk nie.
(2)
4.2 Apteekrekords sal vanuit sigbladlêers na 'n sentrale databasis ingevoer ('import') word.

4.2.1 Wat is die algemene doel of gebruik van 'n invoerfunksie? (1)
4.2.2 'n Gidsprogram ('wizard') word gebruik om die gebruiker deur die in-
voerproses te help. Verduidelik kortliks wat 'n gidsprogram ('wizard') in
hierdie konteks is.
(2)
4.2.3 Die invoergidsprogram ('import wizard') vertoon die volgende opsies:
• Import
• Append
• Link

Verduidelik wat die 'append'-opsie jou toelaat om te doen. (1)


4.3 Die personeel is gevra om die pad ('path') as 'n veld by te voeg in al die dokumente wat
hulle op die bediener stoor.

4.3.1 Wat is 'n pad ('path') in hierdie konteks? (1)


4.3.2 Verduidelik die voordeel daarvan om die pad by te voeg in al die (1)
dokumente wat op die bediener gestoor word.
4.3.3 Hoekom is dit belangrik om die pad as 'n veld by te voeg? (1)
4.4 Die hospitaalpersoneel sal die Internet en e-pos vir kommunikasie gebruik.
4.4.1 Stel TWEE riglyne voor wat die hospitaalpersoneel kan volg sodat
hulle NIE slagoffers van uitvissing ('phishing') word NIE.
(2)
4.4.2 Baie personeellede het 'n Gmail-e-posrekening met willekeurige
syfers in die adres, byvoorbeeld JohnSmith999@gmail.com of
XolaM1024@gmail.com .

Hoekom, dink jy, het soveel van die personeel syfers in hulle e-po-
sadresse?
(1)

51 | P a g e
4.5 Die hospitaalbestuur wil 'n administrasie-sagtewarepakket aankoop.
4.5.1 Die sagteware-ontwikkelaars het vir die hospitaal 'n proef('trial')-we-
ergawe van 'n program gestuur.
Wat is die algemene naam wat gebruik word om sagteware te beskryf
wat vir 'n proeftydperk gebruik kan word?
(1)
4.5.2 Gee TWEE voordele daarvan om 'n proefweergawe van sagteware te
gebruik voordat die volle weergawe geïnstalleer word.
(2)
4.5.3 Die pakket voorsien 'n aantal template soos fakture, memorandums
en agendas vir besighede.
Verduidelik kortliks wat 'n templaat is, asook hoe 'n mens dit sal ge-
bruik. (2)
4.6 Die hospitaal oorweeg 'n BJET('BYOD')(bring jou eie toestel)-beleid wat personeel sal
toelaat om hulle eie draagbare toestelle, soos slimfone, skootrekenaars en fablette ('pha-
blets') saam te bring om op te werk en om toegang tot die hospitaal se netwerk te verkry.

4.6.1 Beskryf kortliks DRIE van die grootste moontlike tegniese probleme
wat die hospitaal kan ondervind met die implementering van hulle
BJET('BYOD')-beleid.
Moenie enige kosteverwante faktore by jou antwoord insluit nie. (3)
4.6.2 'n Instaanbediener ('proxy server') word ook vir toegang tot die Inter-
net benodig.
Noem TWEE voordele van die gebruik van 'n instaanbediener, be-
halwe om eenvoudig Internettoegang te voorsien.
(2)
SCENARIO Jy en jou mede-RTT-leerders gaan jou RTT-onderwyser help om klasse aan te bied
vir ouers wat wil leer hoe om sigblaaie of databasisse te gebruik.

4.7 Ouers sal vir die klasse registreer deur 'n e-pos na die RTT-onderwyser te stuur met die
woord 'SIGBLAAIE' of 'DATABASISSE' in die onderwerpreël ('subject line').
4.7.1 Watter funksie van e-possagteware kan gebruik word om die e-posse
outomaties volgens die kursus waarvoor hulle ingeskryf het, te groe-
peer of te skei? (1)
4.7.2 Die onderwyser het opgemerk dat hy party e-posse nie ontvang het
nie, al is dit suksesvol deur die ouers gestuur.

Wat kon met hierdie e-posse gebeur het? (1)


4.8 'n YouTube-video wat 'n inleiding tot sigblaaie gee, is afgelaai, maar jy kan nie on-
thou wat die video se naam is of waar dit op jou hardeskyf is nie.
Gee TWEE eienskappe/soekfilters wat jy kan gebruik om na die lêer te soek deur
die soekfasiliteit van jou bedryfstelsel te gebruik.

Verduidelik kortliks hoekom jy elkeen van dié eienskappe/filters sal gebruik. (2)
4.9 Rugsteunkopieë van die toetsrekords van die kursus sal gereeld na die wolk
('cloud') gemaak word.
Stel TWEE maniere voor waarop die skool kan verseker dat data wat na die wolk
gerugsteun word, veilig is.
(2)

52 | P a g e
4.10 Die rekenaars wat vir die kursus gebruik word, is met VTA's ('SSDs') toegerus.
Een van die VTA's ('SSDs') word nie deur 'n rekenaar opgespoor nie.

Bespreek TWEE moontlike maniere waarop die probleem gevind en opgelos kan
word. (2)
4.11 Die RTT-onderwyser sal 'n blog met 'n RSS-voer ('RSS feed') gebruik om ouers buite
klastyd te help.
4.11.1 Noem TWEE riglyne vir die skep en instandhouding van 'n
suksesvolle blog, buiten die toevoeging van 'n RSS-voer ('RSS
feed'). (2)
4.11.2 Verduidelik wat 'n RSS-voer ('RSS feed') is en hoekom dit vir 'n ge-
bruiker tyd spaar.
(2)
4.12 Die onderwyser wil QR-kodes (soos die een wat hier getoon word)
gebruik om inligting met die ouers te deel oor die kursus en die
webtuiste wat vir die kursus gebruik gaan word.

. Gee TWEE moontlike nadele van die gebruik van QR-kodes in hierdie konteks
(2)

4.13 Die volgende vrae is opgestel om die ouers se kennis aan die einde van die kursus te
. toets:
4.13.1 'n Sigbladgrafiek is as 'n geskakelde objek ('linked object') in 'n
woordverwerkingsdokument geplak, maar na 'n ruk het die grafiek nie
meer reg vertoon nie.
Stel TWEE maniere voor om hierdie probleem op te los.
(2)
4.13.2 Beskou die uittreksel hieronder van 'n sigblad wat toets of die ID-nommers
(kolom A) die korrekte getal karakters (13) bevat:

Watter TWEE sigbladfunksies sal in die formules in sel B2:B4 gebruik


word om die afvoer te kry wat in hierdie selle vertoon word?
(2)
4.13.3 Beskou die sigblad hieronder, wat elke werknemer se bonus bereken,
gebaseer op die getal items verkoop en die jare wat die persoon gew-
erk he

53 | P a g e
Die volgende geneste-IF('nested IF')-funksie is in sel C2 gebruik om
die bonus te bereken:
=IF(A2<100,0,IF(B2>=5,10*A2,0))

Beskryf watter TWEE kriteria gebruik word om te bepaal of die


werknemer 'n bonus kry sonder om in jou antwoord direk na die funk-
sie te verwys.
(2)
4.13.4 Watter uitwerking sal die byvoeging van die kriterium 'Is Null' op 'n
veld hê wanneer 'n databasisnavraag laat loop word?
(1)
4.14 Een van die ouers telependel ('telecommutes') (met ander woorde, hy werk van die huis
af, in plaas daarvan om by die werkplek teenwoordig te wees).
4.14.1 Gee TWEE algemene voordele van telependel of telewerk ('telework-
ing') vir die werknemer.
(2)
4.14.2 Noem TWEE algemene Internettegnologieë of webnutsmiddels ('web
tools') wat dit vir hom kan moontlik maak om steeds’ aan die klasse
deel te neem, selfs al kan hy dit nie fisies bywoon nie.
(2)
4.15 Gee EEN voordeel daarvan dat die RTT-onderwyser 'n dataprojektor
in plaas van 'n grootskerm-TV-stel gebruik om die kursus aan te bied,
buiten enige kostefaktore. (1)
[26]

54 | P a g e
GEÏNTEGREERDE SCENARIO

________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________

55 | P a g e

You might also like