Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • Reklamın Toplumsal Yansımaları

    Uploaded by

    Nisa Karacaoğlu
    13 views49 pages

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    13 views49 pages

    Reklamın Toplumsal Yansımaları

    Uploaded by

    Nisa Karacaoğlu

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 49
    igkisinin nw ainigs malalede Ip ince Ozyldinm, dnetere reklam metilerine in lla inecvoe. Seepl Ayn Cengiz ise Nacional Geographic dergisi émegindc, otomobilrekamannda kai ogesinn allay sg yazch matalesii. Erdem Turkekul, 22 alenen bir Konuyu, reklamun hukuk yonlerinenbirni, Gene tim Kavramans, Sadenecimle igi ulus ve ulslraras alandaki mev- cu duruma ve dzlikle AB yajanan gelgmeler incljor. Mige lien, makalesinde, dele arasindal san emi kayber, bilginin traf arsondaki zak dikhte alimmadan bi yerden bit yere hush bir gle yaa gnimi crysis, ieee ve reklam igi ele lh, Nile Seae ise apkhavareKlamaim ta fisel gegmijinde glinimize uranan gigie iceedigi malalesinde, ‘iketicinin en gok zaman hareadg yer olan aikhava mecrasinu ma Kalesine tap Kurululann roplumsalgevelerine kak yaparken ay su zamanda reklamlanns yapma yori keyfeedkerikurumsal rek lamar konusune, Aydemir Olay cele. M. Canan Ozttk ise dav ran deggie yonck ve tea paacama tekken sosyal so fonlar ajaajan uygulamab olan sosjal pazarlama uygulamalannn Sony Boys Reklam bah ie ideeyerc flere a. Yanan bir sm daha dace yaynland. Bunlar Funda Senol CCantein haitladgs Gazete Reklamlannds Cumburiyetin Meden- yeti Imiham adh maalesi 2004 yinda Toplumsal Tarh Derg Shin 125, says, Ipl Ince Ozykiuunn Reklam Diline Diblim- sel Yakaym adh makals! 1993 yinda, Hacenepe Universtesi Ede bat Fakukesi Dergisnin 10. saysinda, Mage Eldenin Reklamel {an Yer Yi ntemee Reklamoigy ali males ie 2003 ynda Iseanbul Universite: Hg Fakilesi Degisin 18, saisnda ya yinland Yazarlann yaynlandigs derglere yanlan kitapea yenien ‘allanmamuza iain vermelerinxen dolayteckkirborluyur. Hep biskee yola kk, reklam alarunda farkh gbnisleri ortaya seren bir galigma yapmakts amacimiz, Umanim basarmszai. Sahinde Yavuz Trabzon, Subst 2009 GAZETE REKLAMLARINDA ‘CUMHURIVET'IN MEDENIYETLE iMTIHANI YVirmiler ve Otwzlarda Modernlesen GUndelk Hayatin Gazete Reklamlarina Yansimast Funda §enol CANTEK Bir cophumedaki déntiimlerilemenin en kestirme yollaanda bir, gindetik yasamdaki, sradan insanlain hayatheindski déni- slimleri gdzlemlemektir. Yeme-igme alikankkla, bos zamanla degeriendirime bigimi, giyim kujam tarda, moda, gizellik kri- terri degiimler, geri planda seyreden coplumsalharekelerin somut gisterpeerdir’ Ges modetnlegen bie ike olarak erken ‘Cumburiyee donemi Turkiyesi,kurucu seskinlern, cophumu batt referansla dogrultusunda reforme etme arzularmin ‘tint Moderne ve baahlagma hedef, knmusal alanda Tevbi Tedri- sat Kanuno, Sapka Kanunu, Medeni Kanan uygulamasina gsi ‘mes gibi yasal yapunmlarla hayata geirimeye calirken, Geel alanda, arzu nespesi olan Ban otekine benzeme cabasiny teyvik ccdecek bir biling ingaedilmeye caiplmaur. Ozel alana dogradan ‘miidabale eemenin 2orlugu, vatandayingiindelik yagamanin biti ‘nn, bos zamant dahil olmak izere denelemeyi ongoren ‘milisan vatandashk’ (Useel, 2002: 277-78) anlayiiyatolere eilmistc. In- ‘ulip rubunun bedenselestirimesi, hatta neredeyse vicucan bir refleis haline gevriimesi bu anlaysin ngoecigi edimlerdendi CCamhuriyetin visin yebri, ulus devetin sembolt olan ve Os ‘mans kimliginin mirasgst Istanbala karst Anadolu’yu ve Tiras ‘email eden yeni baskent Ankara, Tirk ufusunun baclayma ham Jesinin de itk uygulama slant olacakur. Kuruew kadroya mensup birokralar, millrekileri ve bakanlarin biiyok boli, basta “Mustafa Kemal olmak tzere, yeni baskente bayiik yehirerden gel Imiglerdir. Viemilerde bie bovkar kasbast gérlnimi arz eden ve ‘gnlak hayan sirdrbilecek temel gereksnimlerden mabrum olan ‘Ankare'da, ikin, kurucu segknlerin gercksinim duyetaklartasgari konfor ve hiyen kogullan salanmaya galslmssr. Dar bir seskinkrcemaatninsoeyalesme ve batblgma arzusunan ‘inn olarak oraya gan yeni ve modern yaar tara, gideek kil sel bir Kabak degigirmeye model olujeuracak bir sefezbertige dénis sft. Ancakkideselolmasiplanlanan bu dng, semboliksermaye- hin ve harcama kalplarinn yeterilgisebebiyle, Pll yilra kadar sadece jehiedeksegknler cemaatitarafindan deneyimlenmiste. Bu donigimiin gindcik haya yarsyan iareteri, yeni ikem alter- ratferinin suulmase. Modern bir yaannmn itiyalan ve ala- ret olan mal ve hizmetlerle sosyal etknltler, baskente yaynla- ran, resi denebilecck iki gazeede, Hakimiye! Miliye ve Uhs'ta dduyurulur. Bu gaetelerde ian ve rekamlan yer alan tir, hizmet ve sosyal olylar, devetelvle dénigtirilmeye ve modernesirimeye ‘plan gundtikhayatsnnieligibakkandaipoglan ver, Hier iki gazetede yer alan ian ve teklamlay,spesifik ve sur bi stketci Kdesine hitap etmektedirler. Bunun birden gok sebebi vate iki, Orularda Latin harfleine hentz birkas yal nce ges lamellae, reklam bombirdimans alunda fark edilebilmek icin, mli- yeti reklamlaninda kullanmaktadirlr. Thally’nin de ifade exigi gibi, reklam mesajmun igine giren ve uayumlanan reklam imgesi, Kultitelreerans diggesinden dara Reklam, kilts igerdigiSkirleri, onan dln, edebiyat ve dizen- lemeyi igeten gorsel sunumlann, medya icerigi ve bigimlerini, ca rik ve gelecegi ding abe ve bunlae tuketim temast etafinda sa ratsl yontemlerle bir araya gti, Reklamlarda mall, sosyal y2- 38 sam ve anlam fabeikasioda die, Ong aman refranslar dine Dirlke erie ve bu refranslanin Kile sOyleme geri dénmesi saglamue ally, 1987: 142). Miliyeri sylemlerin harekete gosi ime gic nedenivle velamolar, sikkla bu duyguye reklamlarda llr eleyiiler gok saya reklam arasinda ancak dkkatlerini sekccek gcklde kurgulananlary ile Birgok reklam “dlinden kal- fig yanat yenmiy tonballssandvig gibi zihinse gop kurulanmza athe” (Bond ve Kirhenbsum, 2003: 45), Aradan siyrlmak iin farkl olana miracaat ederek “rkercilrin viedanlan, kalpleri ve aullarindaki radara yakalanmayacak bie mesala tiketclere ul ‘mak” (Bond ve Kirshenbaum, 2003: 39) gereki. Reklamds miliyergilik kallanims duygzusal bir etki yarsnr. Apa ‘ak miliersiogeler tapyan reklamarin sli, yasmin giriginde de belnligi gibi Ali Desidero ads karaterle reklam yaparak piyasa ya giren Derby firmasinn reklamlandir. Firma, global bir ekono- ‘mide ylarca yabanc firmalari saip oldugu tray bigage seri de Turk markas: olarak yer bulmaya salieken, miliyetsi Ogelere baywurmustu. Yall, biyksiz ve sakalsw akérlerin yrine segilen bik ake, gine gaoligh ekarak gosterisyapma, blinen bir iki sack Ingiliceyi konugnaarasina serpigtirme, altosunw omuzls rina ataak dla gibi davranslarserglemekte, eklam filminin sonsnds, “burasi Turkiye, yok Ue derek yabanes markalara gegit ‘erlmeigin’ fade etmektedi. Ayn miliyersi dalgadan hareket eden bir diger ceklam, Mavi Jeansin ‘Gok oluyoruz’sloganli reklamdir. Benzer bir bigimde jean piyastn Amerika mengeli Kaynagina kafarurma amagh olan Feklam filmi, New Yorke bir gokelende yer alan biroda gegrmek ‘edit. Bi jean firmasimn iki yoneccs sapslannin Mavi markasiin ‘oriaya gltgndan beri dgekte oluyundan dolay endl bir ko- fuga yapmaktadir. Mav Jeans reklamlardaki ida, Amerika bland iyi jean pancolon ietiligin géstermektir. ‘Mavi Jeans reklamiyla ayn kulvaca yer alan bir diger reklam, CColins markasuun yapagh ceklamlardir. Bu reklamda, bir eglence meskezine giden geng bir Tk sit, gorinisleri igerde yer alan 39 sgenjleeden fark olmasa da igeri alnmazlar, Bu. durum acta ABye alnmayan Turkiye devesini cagnsane. Kgeri alimmayan gener, onli almayan kignin zerindeki tiyGratigarer ederck at bu Tick mal (this is Turkish) dele. Cie eplence meskezin- den aymliken, erkek olan isk lar, bu shila Avrupalt genserin ie giysilertzerlerinden gikarak Tirk gencleriye bzlikte yol mays baglr, Reklama verilen mes “ekonomik agidan geist, Sirinlerimicle Avrupaya gig yapuk, ancak siz yine de biei ABe almayorsunuz” gklinde Ozelencbil. Milietsi unsurlan hullanan reklamlarisinde en gok tartan, Uikerin Cola Turka adila piyasaya sunduge iiinin reklamud. [Reklamin gok ses getimesi bag olarak alglanmis olsa da, rek- Jama kollanan milyetgiik unsurunu,reklamin yaraneit Serdar Erenerin ‘port miliveriil? olarak adandiemas), pek cok earas- may beraberinde get ‘Amerika ceklen Cola Turka reklama, Titklesen Amerika- Ia? temas: Gaerne inga edilmigtir. Kolarun sadece igecek dei, kiirel bir dirin oldug bilgsigleyolaln reklam, Coca Cola mar- Jasinin Amerika ile Szdesleymis olmas. dolaysiyla, Amerka'n abi diebilecegimia. New York kentinde gekilmigtic. Amerkalt kkomedyenjaktir Chevy Chasen rol ald eeklam filmi, dizer ha- linde haaitanmiyur. Reklamun ik blmind, elinde bayraklarla scabsdan sarkarsk ‘jampiyon Turkiye sloganian ile New York caddelerinde dolar gensleri gris. Sonra reklam Kaliramant ‘Chase, bir kafeye gelip Sabah kahvesniigerken Cola Turka igmekte olan ackadagt ile sohbet exmeye buslar, arkadayt Ingilace sohber arasnda Tike, Yenge, socuklar nas? diye sora, ‘Bgikey’ kul ‘buinin son durum hakkanda yorum yapar. Hesap dderken arkada- si Tite “bendensin’ifidesin kollair,hesabi Kendisinin édeye- ‘ebini ima eder. Komugmalat anlamayan reklam kaheamaninin scayipligi, Cola Tuekays igmemisolmasina baghanie. Cola Turks’ igen, Turklgmektedir. Reklam sonundaki angin slogan, “Igince Kolarun Turk’lisiny Tuekalagir birden Amerikan riyas” seklinde- dir Ikinci balimde, eve gelen reklam kalramam eine, ‘merhaba, 40 nasi’ der, Cola Turka igerek yemek yapan esi Tuskge, ‘biber dlolmas?’ yapaginy, aksama yine TUrkge olarak ‘kayinpeder ve ka ynvaidenin’ yemege gelecegini syer. Trkse kallanimlar kahra ‘mania gaprar. Yemek masasinda misafirler dahil wim aile gon ni, Cola Turka igene kadat Ingle sarklarsoyleyen ale fertler, ‘Cola Turka igtikten sonra ‘Dag basin: duman alms’ adh mary 6y- Jemeye baslarar. O ana kadar gordiigi her jeye gayiemsy olan ‘Chase, Cola Turka itkten sonra sastalyuny alan, tezahiatlarla koroya kanlir. Yemek masasinda Turklige dag su boregi ve bak- lava, biber dolmasinun yansnda yer ar; ev sahibi rolindeki Kabra- ‘manumuzn efi ocurmayip, yemek servsi yapar. Misafirlerellri ‘perek ugurlanir ve gelinrolindeki akwris arkalarndan su dker Bu arada Cola Turka igen Karamarumizin, bi anda bytkae ike. ( sirada dana bir san el arabasiyla patates ve sogan satmakea- di, Reklamin diger bokimlerinde ‘Co Efend” diye bagaran bit ka- din, gokdelenyiksklignde bir apartmansn balkonundan septisa- larak, bakkaldansiparsini ister. Buna ek olarak, reklamda Chevy ‘Chase bamamagirer. Cola Turka relamlarin targa yartan bit Aiger baliiminde, bir Amerikan askeri, kugin golde ilrlerken, yetde Kuru iginde voguk Cola Turka'y: gorir. Cola Turka'y igen asker, onrasinda kasans ve slam brakarak savagalamindan ge li, Ataiekun *Yueta Suth Cihanda Sulh” séaler de reklam sona ‘ret. Cola Turka, bangs bir géatime kalada bulunmus ol. ‘artglan Reklama mi Fikirler mi? Cola Turka reklamlanrun yayinlanmasinin akabindle, Trak’ Amerikan askerlerinin Tk askelerinin bagna guval gesiemesi ha lisesi yaganmisr. Halihazrda ikede, 11 Eyl sonrasinda Ameri- Jevtun Misliman tke vatandaslanna yénelik tazame ve buna ek olarak Irak Savas. olugmus, “Amerikan emperylfzminden hoslan ‘mayan biyik bir kde meveurt, Cola Turka reklamlart, bu kite- nin begenisine hitap etmig ve milliyetsi daygularagsindan hoga sidecek unsurlan ullanmiste. Ancak Cola Turks reklam filminin yarsualan, markalannun, Onadogu kokenli baz: gruplann shard a { Mecea Cola, Kible Cola, Zemzem Cola gibi dogeudan Ameri- Jean emperyalizmine kar tretilen kola markalannn yohunda ol _makligini belie de ama, kolapazaeina bikie olan bik Ameri- kan frmalart olan Coca Cola ve Pepsi Cola'ylarekaber etmek Erenerin ifude exigi‘positif milly kavrams beraberinde ek sok tarasmays gerindi. Oncelil,‘miliyergigin poziif negat- fi olur mu’ sorasu gergevesinde stidirlen tarcyma, poztif mili- yesiligin ne olup, ne olmadigs konusuna kaymistr. Erener, bu riliyeiigi “ger yi direten, Trin Turk’e propagandasin yapmayan, hatta tam bunun karysinda olan” bir kavram olarak t- ‘umlamaktadir (Tempo 17.07.2003). Ona giire negatif miliyes- lik, “Burin dinya bize digman, icimize kapanalim, yabanclar sgelmesin, he sey milestirisn, devledesiisin, kigik olsun bizim ‘olsun, biz. bize benzeriz, Turk’ vk gure” diyen milivesi- list. Erener, dinyads da Turkiye negaif miliytsiligin birgok ‘emails var oldugunu belittirken, reklama kendi savundugu mil- liyerlig; kresellemeye direnmeyen diya ne yapryorsa -cnya ile gercksginde ibirligh yaparak, gerektiginde rekaberederck~ da- ha iysind yapan, Tirkye'e ve dinyaya sunan, diinyadaki deger pastasindan daha cok pay almaytbilen bir milivetsilik olarak rari ‘tmektedit. Ona gore bu milivescilik tur, igeriginde Ozguven, ha sal get, cesaret,igbiiik, wzlagma kilt banndinrken, negatit ‘millyewilik pibi korku kiltriinden depil, pzitifalakdan hareker etmekeedir (Tempo 17.07.2008), Brent, global ekonomilele yargmayn, yaa derece slay, mil lets gurura endeksemeleedit: Globalkeyme saginda, global sapta sé Sahib olamayan ilkclerde yaganan hayal Kk, “biz de iviyiz! slogan gersevesinde millet heseyanla dilegeririlmeltedi. Yukse- len global ve emperyalse dinyadizen iginde yer alabilmenin kopul- lan giderck agyrlayp, gugl olann ekonomisinin gigs olana pek ok dayatmays beraberinde getieigi bu dénemde, tek savunma gos rereceginiz alan milyerslik olduges konusunda toplumsalfkir di zeyinde onak bir inangoluyunea, ulusbraras arenada Kazarlan her bajar (mizik, mods, spor) milliyetgi kazanumlar sylemine dahil 2 sieht, Cola Turka remind griloga gi, bir Trk rn yabanclarbegendii zaman o tin, tle olan rine

    You might also like