Kumastan/p(lik)ten ae Objelerle Hatirlamak = Hripsime Sarkisyan'in Nakaslart Derya Acuner RAZEN Blk KAYDING OZLEDIGIMIZ BIRININ ardindan aradyiz t- sellyi, onun tarafindan kullaiimss ya da yapiimss objelerdearar. ‘ve butilarin hissettin- errr ican crte gach Qa hl bileceBibilgsini nasi edindigimizi agiklamak da bu hisleri Kelime~ Terleifade etmek kadar 2or. Bu bilgi ve hislere dair bir meraktan yola gikan bu mein, ‘eas eiteaigeMeFine MUGMAMEYF, bunw yaparken bir yandan da ‘asifedilerek birbirinden aynsunian kategorilerin birbirine dokw- hnup kanmaktaki ssrarim Seneklendirebilmeyi hedeiyor. Herhangi bir tr obje,aranan bytes ‘Bu yazininodaginda, bu agidan zl bir anlam atfeigimizi ida ‘iim, ail materyali imag ve/veyaip(ik) olan objeler var. Yazrun ilk fasminda, yer verdigim dmnekler yardkmayla bir yandan kumas- tangip(likyien objelerihatrlama ve bulusma mekinlan olarak ele alirken bir yandan da gérme ve dokunma arasind kurulan ve kan similar dstnde duruyorum. Hripsime Sarkisyan ve nakrslarnin bi Kiyelerine odaklanan ikinci kisimda ise Sarkisyanin toruny Anita “Toutikian ile bu hkyeler ve nakislararasndaki balan incetiyorum. Bu blimde Toutikian'n anneannesinin nakislanna dair yorum le bu yorumlamanin igerigin olusturdugu iki sergiden 2015 ylinda fs tanbulda gergekleseni ele aliyorum. Yaznin ill kisundaki Snckler KUMASTAN/IMUIOTEN OBIELERLEHATIRLAMAK 95 lizerinden agmaya galighigim tarusmalann devam niteligindeki bu bollmde asi olarak Toutikian’n 201Sa) sz konususergisne es! eden basilh maeryalden ve Ekim 202'de kendisiyle gevrimigio} ‘ak gergekletitdigimiz goeuntl gérigmeden'yararlanyorum. Kumaslrla Bajar Kurmake ali Burada Olanlar ile Artk Burada Olmayanlar vve Garmek ile Dokunmak Bir arkadayim, dlen babusinun esyalanim baskalarna dagatmak igin ‘oplarken bunlardan birkagam da kendis igin aynrmugt. AyurdKla- ‘nndan bride kaln, yin bihrkaydl, Sonrasindaarkadasum cok de- fa oburkayt givesken grdim, Bu anlardan bin Ozellikle hanriyo- rum; yatagin Uzerinde bagdas kurmus, igine gomuldugu hurkarin iginden br seyler anlanyor. Bana o siada giyéigi SB _yasiyor bi nortinmisti Bir sey ile bir insanin birbirlerini stk sik Acaklavailecein bu san sarmalamanin fiiksl oldu ka ‘GESRRUNGA uzun Belk ik Kez ord ide exit Boyles bir igh birkszdikkatin’ gcktihto oars, TRIS oonzerde- seyimlervle traf yagananar, ilediklerimde,okuduklanim dia karilamaya devam etm, OrneBin Anneannem'de Margaret, higtansmadig abas Hers, EER SOEUR, tank oloruz (Cetin 2008). Ermeni Soykinm'yaalesinden aye di- sen pek gok gocuktan bir olan Herans, ona evlateginen ale tara findan Scher olarak byt: Annes gui ise ailesnden Halep> sa varbilen iki kadindan bi lurve dbs Saceden ABD'ye gitmig olan koeast Hovannes ile ancak 1920‘ bulusbiit Isguhi ve Ho- ‘annesin ABD'de iki gocukln daha olur. Bunandan bir Margaret, yani Marge Teyzs'di Fethiye Cetin, gocukken yagi ancak kendisinin ik genglikyllanda dren anneannesinin 2000 dei |. Galan crt athlanndan te Anita Tata inetacim, Hai sie Suhinjan ezrin galgoane ik ganas Soba Universes Toplunsal CGinsiet v Kadn Calgoalan Uygusma ve arama Meher! tarindsn 2019 ‘Shon Tel Aran Oda le detest Kendle eee eijoru.6 "TEMASIN INKANLARI ‘ttimtinin ardindan Agos gazetesinde bir vefat lam vert. Bu ian Fransa‘da haberlestiilmesi dzerine geliyen olaylar zincir, len “Trkiye ve ABD'deki dyeleinin uzun bir Kesintden sonra nihayet bir araya gelmesini salar. Cetin, ABD'dekiakrabalanyl tamiymaya ‘sitiginde “fanneannem] sana gtiremesdim. Seni ona gotdremedim. ‘Ama elleryle dedi banyo lifini ve Kokusunu tayiyan ipek oyal ‘yarmasins getirdim sana,” diyerek bunlant Marge Teyzesi'ne erit 07. turan Getin, Margare'in Heranus ile ulugma Anum kitabinda syle anlanyor Margaret ive yazmayincitmekten Koko iil oka) Soar Shnaiboe ye dence ono” 10) ‘Arkadagim babast, Margaret’t de Heranus ile bulusturan evi Peter Stallybrass (1999: 28) allybrass bugtkarma, yakin bir arkadasinn O1i- ‘niin ardindan bu Kayipla baga cikamadis bir dinemde, arkada- sindan kalan bir ceketigiydifindehissetklerinden yolagtkarak va ‘yor. Arkadasinin kaybindan sonra kendisine kalan “bir yokIUK” hiss ve arkadasinin "yas tutta KonusundakiSczligninsebep ol- ddagu kizginhk benzer bir sey” 7). Derken, bir gin arkadasinin ‘eketinigiyiyor ve arkadagiun, kiikiklannda var olmaya devam ‘ett ceketle bedeninin temastaraciaylanilhayet kenisine geri Sond sint hissediyor, AAAS TCE ‘ir sekilde son buluyor Sua eat avramsallastima griiminin oa (GURRRISRSSEANEE. Dokun(ul)duka donustug igin, yani KUMASTAN/IMEIK)TEN OBIELERLEHATIRLAMAK 7 ‘am datum sayesnde, "kenditarihinin’”yanunda temas et “bedenlerin arin de barindirkumas. Var olmaya devam ete, aruik orada olmayan bedenlerinardindan baska bedener ile etkile- sme girmeyi sar. Bu nedenle Stllybrass ki olarak kumass, mi olan ile yasayanar ime balayan Bir yerde Konumlandinyo. Olmis bede Fink zamanunda zaptetmig olan kumas simdikizamanda ‘Imi olanla dokunuyor” 28)? (GRERTEGHIEGEDEw ciimleleri yazarken, 2021 yazinda istanbul daki “Mazi Korumak: Sadberk Hamm Micesinden Bir Seki wd sergi ogo bir seccadenin ans anstan ziyareime geliyor (Gor- sell, s. 97). Once islemelernin tei, deseni ve renklriye ben kendine geken seccadeye ice yaklaip dikktl bakugimda bagka birzellginin farkia vrdim, Duvara ah bir gergevede srgilenen seccade, elinden kt ksininnakgetiklerinin yan sna, zerinde defalarca diz gdkmii, sec etmig bedentlenin temasindan kalan inlet de tpryordu (Gorsel 2 98). “Tama” sz Konus eye ifade etmek agisindan yerersiz kaliyor aslinda SE ‘Amnk orada olmayan alinQar),avug ile dizler ve ayak parmakla teckel elneslerieeced dain sre Adm buralann formun boas, 0k STEERS: A AENCTATISTEMESONGARAT, Buradalik ve bir ara ‘dali, inkaredilemez ama bir yandan da fark edilmesi iin yakinly gart kogacak kadar silk bir gergeklik olarak seccadede var olmaya vam edivord, 2. OW bedeneedegmektzerine bir baka yorum Bk. As Zeng bs api met (6 37-6) 5. Sade Haws Mesa kralaunun 4. anda mize oebivonundn birsgh san sri 16 Arh 2020-1 Ao 2021 trite arin Mesh de geetREP takga as ‘TEMASINIMKANLARL nisin ziyaretiyle metnin planladigim akin bozan seceade, -aryiastigumaz sergide, kendsine dikkatle bakmaya gonailt olan zi- in gorece yakin bakisna sunulmus olsa da dokunma il rg balde kullansimays bokierken yada yerde seri, belkiWzerinde (et birbedente denk getmeyi bekleyecedimiz bu obje,gergeveyegerile- ek duvara aims ve daverk bir gla aydinlatiis ayan beyan, redefi olarak ilan edilmigi, Gorebildigim kadanylaetrafta “Utfen dokunmayiniz” benzeri,hizaya geiric bir mesajbulunma- ‘masina ramen mize ortaminin yerleik usuller ve sergileame yon- temi,seccade ve onunla burada Kagllasan bedenlerarasinda bir sinir olarak cisimlesiyordu, Bu, bakisa in veren hata onu teyik eden, dokunusu ise itimal dit burakun bir sind), SEATEESVORTOTE ‘tora tanulandv andan tibaren meveut halinidonduran, formu dao zamana kadar gerceklesmis bozulmalara raztama da fala ‘ebze almavan bie muhafiza arzusunun devreve sokulmasivla See "Tecriteilerek gn- ‘deliktemaslardan koparilan seecade, mize koleksiyonunan bir par- Gast olarak kali siroce ancak bilimsel ve wcman dokunuslr ile ncleyn ve ober balamlanndankoparn stems erik praiklerine iigkin bir artsgmayt, Karin E.Peter- Ai a teknigiyle yas yorgamtara(qul)® air algida “radikal bir dénigiim baslattygunt” ifade ettigi bir sergi ‘medi zerinden yrtiyor. Celigmasina konu olan, 1971 yilinda "New York taki Whitney Amerikan Sanati Mizestnd Jonathan Hol ‘stein ve Gail van der Hoof un yorgan koleksiyonundan bir seckinin pisterildigi “Absiract Design in American Quits” (Amerikan Yor gzanlarinda Soyut Kompozisyon)basHkl serg Peterson gliyma- 4: Yannndevamana dyer rec fal orga elrnin namfak Iukomay pra br anya erent hn alana ABD yp "Popa ABD, Avopae pny ei versnlanya yamteaglan ‘eae rath ve eg ent i tpn ee hkl gga She Abarac Design American Quis 50~ Ser Whitey Mazsin smi ‘ebatesneh ooo spe” ane yer alm KUMASTAN/IRLIKVTEN ORJELERLEMATIRLAMAK $9, Sunda kullandstemel karamtardan bri “modem 02”, Baxan- alin 2015) “dine gz kavramuna ginderme yapan ve “yal zc bi ester teotis olarak dei Kurumsllagaibir pra olarak da anlasilnas” greken “modem 02" konsepti, 20. yz kul irl olarak baskan olan bir gorme ve sanat begenisi bicimini™ ifade ediyr Peterson 2011: 100,112. Anaiinin Holstein ve van der Ho- of gitinin seri hac srecindekistatjilernineleigkismn- da Peterson, bu statjilein, New York saat dnyasinn yorgalara dir meveut lass bir dg yaratmay amagladin if ei- yor. Burads dbgumden ast, Peterson yasmin ashi data sid gibi "ada sadn dontrinei Yani gndei, level ve dekortifobjeler olarak degerlendiilea yorganlan, bir Igkakategoryetajmarak sana ile olarak anvnlanmalac sa- lumak- Holstein, kend koleksiontan sergienene kadar bu thr yorganlann “dekoraifsanata” bey funda sind ve “Amerika'da hekesin} yorpanln bil iin), ama kiefoin) yor anlar icin” ie gti fadelerindenhareketle Peterson, iin serginin gsi apamalarindai state, yorganlraiiskin Yeni bir ime big yratacakkosullanolusturmak olarak deder- lendiriyor 10), Bu staelerin bir yandan d,“zleyiciy ize larakobjeden,objeyi de as! toplumsalbuglamlarinda” uzaklg- {umak nlaminda rtaklaghina dikkat ekiyr (103). Omen Hol- stein mizesle toplanasin yorsatan del, bunlan beseleiigo- {uryor. Veya Hosein ve van der Hoof yorganan gen bir imen ic yaypbunlragaudan,yaibellibirmesafe ve agidan bakaraksr- ide gsterilcck ski btiiyor (108) Tesh dizenin lugtarr- ken demize duvalanna"Yabolr gibi asmakisteilesin eile belies yoreanlan, hikiyeleiidikkatealmayan ve asl olarak hayal euler gel etki yaraacak bir pana sergi meinina yet- legtiyotr, talogunda ise girsel bvelikleriye biricik olduh Jan vurgulanan yorganar, birer sanat yap olarak sinlandinlirken beraberlerinde meshursoyut disavurumcu ressamlara da referanslar verliyor (105 7Petia Doty, clotiuse 2 ” Teas bAMLAR oe bier foma nino TSO, Batt dginces ve biliminde bakin dokunsga galipgtiriinin tas uzun. Binyllrayayan bask be Orin, bedenseligin di- ‘ysu olarak deerlendirlen dokunmannn en alt, rasyoneligin du- ‘you olarak trumanan gémenin se tepeye yrs ir hye- faryininkurgulann ve wygulamalan yaygua ve yereyk hale get siyorAneakbirsredi, bu hiyeraiyclestirn ve dokunmay?, din- yayt deneyimleme ve ananandirma yontemlerinden bi olarak ‘odajia alan yaklaimlarn dlr olan galiymalar arimakta ve ge silenmekte (Classen 2012: xvi Yalne bu git gaalarn bani rabilece bir rske kar uyamkolmahtafayda var: Dokunuys yeni- ‘den anlamlandirmaya ve Konumtandrmaya gabalarken sorgulanan hiyerarsik anlyipn bir bayka vrsiyonunu tedavlesokmamak. S= nofin "modemitenin gree dayalt duygisuz degerlrine kay. Gokansal deneyinierinsamiiligii romantizeetmemek” 6nemli (iv) Aya, bat durumarda dokunigun ve yakinhige dete ili ‘kin ldugun da unutmamak gerek. Bu defa aka “Komiinist Zaki Salonu"indaékarsilastisim. cameKiin iginde bask - iB Somaya oii been pre aan ialerle Kargmda, Ancaktigorin karysinda hisetilerim seceade- 6. Kash Avo incesinen bar mee ia Ba. Adanson 2018, 1 bin felled dayular ve sel bier ir Anik Yada 20. ye [Avon sna bz rok kz, Kwint 199: 18-24. Bag, ikon yea ayo setior sda Adaya hyeraryisin ere alan yaa ‘lures nein Han 2018. “men Hic sh taps makasiade dokupra ize dey {ees ina ve aya rasa igi bam clear (kz s. 63-89), Onli bah" Komaist Terr Slo” olmak bi iznin es web stesinin Ingle veryononds "Romans Zan Salo al of Communit Persecnon lak ay Arava Ula Tain Mazes est ‘web sts we gona). KUMASTAN/PLIKITEN OBJELERLEHATIRLAMAK 9 nin karysindakihislerimdn go farklt, Buradahissettikleim ve ba- na dusindirdukleri daha air ve daha kesin, Seceadede kesfetigim ve sergide yazit olarak aktanlan bililerde bahsi geemeyen izler Dende, dokunusun bir aradabikla ilgili yénlerinedairucu aik ve go- almaya misaiteagrisimlar bulmusken tigre geriye Kalan izler ‘am tersine bana, vans nokiastzatenhesaplanmus belli bir mesa ile tiyor, Sz Konusu olan, bu defa, zamana yayllarak devam eden bir birlkte var olus ve bundan kaynaklanan umudun heyecant debi, ‘siddetin yikcaa ve yok edigine dair emarclr. Uselik bu emarcler fark eilmek igin bel bir yakunhktalep etmedii gibi, igdirtin sergi ziyartsisne aktarmasi planlanan anlam ve ziyretgde tetikleyecedi hiser de sergide kurulan anlat ile kesin bir sekilde gergevelenmis ira igri serpilendigi“KoministZulim Salonu”, MO, dérdinet yzyadan yirminei yzyata uzanan sire serginin, 1945-90 arasin- 4a Ulkede hokum sUren Komunist yonetim donemindeki devletsid- etine ayn; kas, SEAS TIVSPETTTERT ‘eypulamalannn ceslli vechelerin anlatlatiran bu blUmde. me ‘inlerin van sia fotojraftar ve belgeer ie refimin siddetine mar ‘Glan kisterdengerive Kalan esvalann da aralarinda oldu obiler: (GEERT ascigim tigért de bu objelerden biri ve komUnist rejime karst politik konumunu supheye yer brrakmayan sekilde or ‘aya koyan mizenin’ (Weisberg 1999: 56) he- Tete kapilmadisinda bir tehike daba barn. dein sebep oldu {iu aciara dai bir eylerhissetikge, “ailara yolagan gelismelerde bir sug ortakligumiz bulunmadift uygusuna kapumamz ds kolay- lagu (102). "Masumietimizin ila” olan hislerimiz, bir seyleri setmig olmakla sorumfulugumuzu yerine getintigimiz yanlgisina ‘apilmamizasebep olabilr, Bu, biranlamda, yekiniklann kurulma- st ve olasttemaslarin gergeklegmesine dairiuimallei de kesintye frau KUMASTAN/IPLIKITEN OBIELERLEHATIRLAMAK 93 Hiyerarsk tkililerin Tasfiyest: Gorme ile Dokunmanin ve Anfam ile Maddeselligin Bir Aradaiklars, Seccadenin ve tigbrin bana hissettirdkleri ve diiindurdukleri payn olsa da bu iki karlagmadakiduyusal-duy ine bi “rlgtyor. Dokunmanin imkin dis oldugu bu iki kargllasmada da ‘Borerek deformasyonlann alguladigien dokula,brtemasin haya ve bu hayalidokunus araciylabrtakum hislei ve dignceleri te tikliyor. Devre diy birakilan dokunma, hayali de ols, gérme ile bir likteisliyor. = ‘Bu deneyimi kavramsal br dzlemde agklamak sell nosyonuna basvurabiliriz, Haptik ‘ma organ gibi kullanan bir g6mme bigimi” olarak "animlamayi ter ‘ih euiini” (Marks 1996: 8) beliten Laura U. Mark bu kavramda ‘scare olmann, bugtin kl fa rime eksk ola, haptik ve optic ara- sandal kag aki eniden kurulmasiyabaglantsinadikatge- ‘yor Herne kadar aycinlauma sonras Bat rasyonalitesinde bak birtemasbigimindenziyade bliin yeterlvarsayilan ir islev oa ‘ak anlaysa ds, Marsa (2002: xi) gore, bug bik duyuarasin~ daki balan ve bunlarm br aradaisleygin di “adm ve Kuli terra” bir his, baka teribe eigiiade asi yizeyde olmas daha ek Dokular,grme ve dokunma arasindaki balan frkana vara agrsndan gles bir egzersiz alan," Eve Kosotsky Sedgwick (2003 15) kitabt Touching Feelingingiiyboldmnde, Renu Born (1997) “Outing Texture” isimli makatesndenalimlayarak her ne Radar yayein olarak dokunmaya referansla alapss da," dokunun 10, Ais Rie! ve Gils Delvze' stasis spi elk ve halk ‘aml ele allan dda apa deyalar arin ira ‘yi maria sian evar sin 22 1. "Dok xe dkunma” aan skin Tukgede db eninge ve sofun olagun svete Use "daa Kelis aril kms* ‘TEMASIN IMKANLARI sadece tek bir duyuylailigkilenirlemeyecedinisbyliyor. Ashnda tim duyularahitap eden doku, esas olarak dokunma ve gormenin bishiriyleKsitigisrlarayerleyme efilimindei. Dokula alga yrsmiza bakis ve dokunus bir arada islet. Bun, ine Sedgwick jn aymi meininin Bir bagka kismiya bir arada okumayt tli ediyo- rum: Son birkag onlin else! klyatinda skhika Kullansan ve {ullanmlarndan vazgegmek kolay olmayan “alunda” (beneath, “arinda” (behind) ve Gzllikle de “Stsindeden (beyond) ziyade, sli konusu salismasindaki “en beliginedatin mutemelen‘yanin- ayant stat (beside) olduguna dle getiriyor Sedgwick (2003: 8). ‘Tam da burads, ay ei ve sralayic krjalamalaryerne beraber isleyisler ve birarada bulunulararaclilaretcbilecegimiz, sn Jann: genisltebilecegimiz ve gofaltabilece¥imiz anlamlann itm Iliztenyor Sedgwick’ in elimelrin ling alacak ours, doku ve _ dluygulanim Uzerine diinrken "Szneye karg obje ya da argh ‘ar amar ei likens yekilendiimeisbirkavramsl ala ia giiyoruz" (2. Teese TTT ‘Kgl bgeklikumas pratiklerin’ ele alan gnc! literatrde de, siz Konus mas olduundaikliklerarasindak ayramlann belt ‘iniklerini Kaybengi ve/veya bu ikiliklern bir arada bulundugu, sinflandinctanimlamalann zorlags ya da gegeriliin yitrdigi iddiasnin hakim oldugu yaklagimlar oldukga yaygin. Kumasla/ ip ypitan objelerin ve bunlan ortaya cikaran pratiklerin bel Kategorier anda smflandrlmaya veya birbirine kart konumlan- dinlan pozisyonlann yalnizcebirineyeresirimeyedirencini ora zoyan bu hata, pek gok fark ikilikarasindaki geirgenlikimkint kon ediiyor.* Gesell sorgulanan, hata gegesizligikonasunda 12, Asinda Sedgwick de eklendii i 20081) doko apa we salayn iti ley pugs olan adeeb ki de dep ied Salar sree dae Zancai eel lan lala, mek lana ybeen kt sustasin cere be Karla ren ng bye daa ‘lene eyed yal dz olaakagiyor Sedgwick 2003: 9), Te, Bars eller gn Be, Parker 2010 (083) Auther 201 Bryan 2017; Gada 2016; Koko 2017; Amos Ye Bikey 2020 KUMASTAN/IRLIKITEN OBJELERLEATIRLAMAK 95, ci eye wan bu hier bi wan zm Setaqiaka on t/t nm ects rm ns lant sed man Beles a ola alam ie We maestihyds im kaon ec fort m Belong A Cole of Place (2) kb bi inde Aellbosameane Behan app osenen ano ae ‘abate tye yoga gona cajoe ed rats {trun yn ara ect Spahanyoc chee ‘sien ye yori (gu letanen Fe tod syria sian, on eae rps ie jain dar Rngpetunjeroonta dofuignin seh, hn glnik hoa sol abn et objet oye arn are hora ine aes Yorplan Weve vb norm agyed es eae hak in Rigg ccler imee Troge salar [Yorn ii sone pon does Oli shir (6) Buctnicerhoors me seaane no tere adnlon alia opiniones, Ren nn Est ps tlup eden Inyo dyenpentanlsdsee thiersizye gine gn evden yan yuna hatrtyor Ba organ, dénends, hooks le “Kral she ov ana eb tu Bu yee coe aoe nae ie up, sa dlr oregon a fskoekenin vember Yeparsien Srna yr pen lular can eee Imlay oar Cas eran wrt sean lekeler, hooks da hiryazar olarak seasick San boon vst aden mince ‘give Yr op a parlance sued yc oki alr, sembolk lmann soc bn nlite se ymin Ike ts je ‘eran opm steam Babin ap vees tier hikes okufuna nando ifade dior 159) Onciglege, call skoneaitdrume oni Hanae Geipee ese96 TEMASINIMKANLART ‘erene kadar Baba, buluntu kumaslala yorganlarin yapsyor (158 $9), Malzeme olarak kullandii kumaslararasinda gocublaninn ve ocasimn kiyaetleri de var (160). Bu sebeple Babs igin yorganlar, yakin gevresindeilerinin “haatlan(ni} rotasim kayt alta alan biter harita” (160). Yorgantana Rikiyeeri, fem yorganlann kendi tarinlerine hem de Kendilerini meydana getien kumaslari dokun- duu “mtnferit hayatlarla baglantlanna” iligkin (159-60). hooks, fanneannesi Babainin yaptigs yorganlann anlatabileeklerine bagka pir agidan daha yaklayiyor ve bunlanmn aynica “kasalda yasayan yahlann ekonomik daruman ve teksti endistisindeki onus de yansitgana” dikkatcekiyor (160). ‘Yorganlarn maddeseligi, yalnzea ark hayatta olmayantanit yoklugunda dei, mesafeern ayurdyyakinklard dates bulu- Aebilecek bir aradaliklann pargal kino salar. Omegin 19, yi Jpilds ABD de, Shaw ailesininbirbirinden wzaktayasayan dyeeti yl far boyunca sirdndikleri mektuplagmalar araciryla birbirieriyle keumas dBi tokus ediyorlar (Hedges 1982: 296.98), Bu mektuplann jain’ siren Elaine Hedges, yorgan yapumunda kullanslmak tzere el- bise pargalanni,kiiler ve jenerasyonlrarasnda kurulan br aa seyahat ettifiniortaya gikanyor. Burada Hedges'n (297) de isaret pi “dokunsal [bil iletisim’den sz edebilrz, yorganlar ve ‘Kumas paralas hem-“*mevcudietidogrular”hem de yakinigskuran ‘este “baglarfinkendisine} dong”. Objeler~ve bunlar ara ‘aliiyla bedenler-arasnda tess olan alr ve bu alan ren yoRun temek! yapulan bu yorganlarda cisimlesi. 15, Basin ss ve siftinesni rks emek kar duygst mek de pekabo eimin sli puja olan organ yup ve gee ol eared cmeBin yoluniagave oka dates kgrmamsk cee acitect cacti nda duypiave sine mek de bs eBun een Feraer lyon pala KUMASTAN/IPLITEN OWJELERLE HATIRLAMAK. tre, cede (8 yy sora ye ba in ech. ‘Mizeei Koleksiyonu. Fotograt, yazara at. elKUMASTAN/IMLIKVTEN OBIELERLEHATIRLAMAK 9 o* TEMASINIMRANLARL . . (Gra 2. Secondo (tay Fon yaar at ors! 3. Hrgsine Saiyan (197 baglan} (At Tuan vedi) So ‘agorn Dana Fosagat Trek Moko Kaya oun 2075 18).100 “TEMASINIMKANLAR pau. Seiden gianon. “rel. Wak, 24 Naan Mays 2015, Det Feat Anta Touthan KUMASTAN/IMLIOTEN OBIELERLE HATIRLAMAK 101 Heipsime Sarkisyan ile Nakslars, Oldmiinden yaklasi 15 yil sonra, 2015'te Depo'da sergilenen ine isle araclgtylatanisfum Hripsime Sarkisyan, 1908 civarnda Dersimin Yergayn Inguzik' koylinde dogar.1915'tehenuz gocuk- ken babast ve karlesleri de dail olmak izere ailesinin Dyk kis ‘mint Ermeni Soylanu'nda kaybeder. Hripsime disinda silesinden annesi Kohar ile ardesleri Aghavni ve Toros hayatta kale. Torun Anita Toutikian, Hripsime'nin bu ddnemde yasadigt kayiplannaci- sini “higbir zaman adatamadi gun ve erhangi bir yakinint kaybet ‘me Korkusunun hayatinin ger kalam boyunca pein burakmaadigin ifade ediyor (2015a: 10-12), Ancak ilereyen yillarda da Hripsime ‘kayiplara basa gikmak zorunda kali 1930" basinda annesi ve ardegi Toros'un “data yi birhayat iin” Halep'e gg etmesiye “y- taklara diger". Sonrast bir soykanim daha: 1938'de bu defs Dersim Katliam Hripsime'nin hayatnin akin: degistiit, Toutikian, 1938 ‘ve sonrasindaki sign yilarin anneannesiin hayatinn “din dis. tirme, surgi, teheir, yoksulluk, air iglr,kisitlamalar,hastaikae ve lime dolu bir demi olarak tari ediyor 33). Hripsime'nin ¢ekirdekailesi, 1938'de koylerinde sag kurtulan Ug Ermeni aileden biriolur (34). Sag kabilar ama 10,000'den fazla kisi gibi onlar da yetinden eilir Iskence dolu bir tren yoleulugunun ardindan tale ‘ayn aym yerlere yerletril.” Hripsime, kocast Hovnatan ve gacuk- Tan ikamete zorlandiklan Bolu Gaynikicki Kbyde ggiedikler zor Jun yin ardindan yaplan yasal depisiKlikle™ geri dénme hakkina ‘avusur. Struldukler kbyde hayatns kaybeden cocuklant Nazlinin ‘mezarin arkalranda birakarsk Elazia yerlsiier (37-39). 16, Emeric ism wan cevi fac” alam gle (Kopin 2012) Dabs yn lien st Era (ge) lanky bug ream ae esi, 1. Desi Kata da uz pede signee dik idan ak ‘iar ign Kora Wagon 38 Deri Sree 201), 1S Srgunein yaa en lptaran 1954 rh ve 2510 sal ka Ka und 97 ind Saplan S98 saya esl ile erernden lenlete sth ‘ee halk erik oi dates kell zeke0 “TEMASISIMKANLAR 1969°da ise Hripsime, kocast Hovnatan Hovagimyani kaybede “Toutikan’m (2015a: 15) "g6eard elm tim eskiyaralan agan” ve “ gogmige ait ehlkel travmalan wyandian’, “katlasimastolanak- se” bir kayip olarak tarifetii bu kaybun adindan Hipsime, ileride hikayesiyle tanismamiza vesile olacak nakislanim yapmaya best Hripsime’nin ine iiyle ve kumasa dai bask tekrikleletamsikl- Zh, alinda hayatnin ik yillanna uzanmakta.Ailesinin ekonomi fealiete’ asin lim retmi ve hal ticarctinin de bulunmasinin ctkisiyle“halilardakirenkere, desenlre ve dokumatekniklerine¢0- ‘cuklundan beri asia” olan Hripsime bu yaziya konu olan shri den gok daha Once kumasla, pike i yapma becersiedinmigtr 7,20. ‘Muhtemelen 1970"Ier bapinda Elazida basladifi ve Oltmine kadar yapmaya devam edece®i nakiglannda da, dogup biyidORt bolgenin lim ve hablanindanilerbulmak mami. Dig yandan tu nakslatdaki motifler, halt ve kiimlerde gentle karlastif- ‘mizin aksine, sadece gérselofler dei Hacimler de olan bu mo- fiflerin Kendiler ve olujturduklan kemporisyontar,gorerck oldu kadar dokunarak da tecrbe edilmeye elverisi. Nakslannm gorme +e dokunmanin kesigimleine yerlesen,goklu bir duyusalliklt alg Tanmaya misait yogun dokulu yaptaninn pratk bir gereksesiin ol duno, bu isle yaptigs dinemde Hripsime'nin p6rgtinin iyice “ayiflunis olmasindan kaynaklandsun ida edebilriz. Zia Touti- tian, Hripsime’nin daha dnceki dnemlerde dokusuz malzemelerle de galigufinsaktanyor (Anita Toutikian ile gevrimigl g6rtyme, Ekim 2021), Gime yetisindeki cid dizeydeki kayptan Kaymakl fi $olojik bie gerekliigin yar sra bu iglrin yoBun dokula yapssinin Hripsime'nin duygusal ve ruhsal itiyaglanya da isk olabilece- fini kavramaya Toutkianin yorum araciigayla yoneliyoruz: sem ttn nan psi in een alm eeu ge roe mie yee ah ee ed nme Oxi foe yo te al lac ay aan vee a en ciegoe debi ges ya So eens kei kD KUMASTAN/IRLIOTEN OBIELERLEATIRLAMAK. 99 Acar iginde,yurdna, ine, Ergun Kilisesnin vara Bayh nnesinn hacia, koessnn hls dor uta yolelalara gk ya bala Yorgerk ya da ala dil parmak lara olay, Eseleri endsine em den hem de deva olma devil ve yee bit As ve Desde Roky oa usa an yeniden ing ctneye ‘nei bir gab. Dulce ven bi sia petine poli Br says CTouthian 2015 17) Dokunmanin roline iiskin Boyle gok katmans bir yaklagim, Szllkle de buna yalnizca gos mkdeunin ast oldu darumlara aciklama” elimi dikatealndifnda, dikatgekici. Astnda her- angi bir yapma eyeminielden ars hayal etmek Koay dei. Orel- like el yapumt obeern kendileriyekarilanlann allan onan ‘raya gaan eylemigetiebilme becersine ship olduklan sOyle- nebilr (Bursch 2016) Omen Sg bir kazak ya da bir sepet ge

You might also like

• Yeni Medya Ve Kuramlar

  

  Document18 pages

  Yeni Medya Ve Kuramlar

  Nisa Karacaoğlu

  No ratings yet
• Duygusal Yaşanti

  

  Document21 pages

  Duygusal Yaşanti

  Nisa Karacaoğlu

  No ratings yet
• Yasemin İnceoğlu Nefret Söylemi Ve Nefret Suçları Ayrıntı Yayınları

  

  Document382 pages

  Yasemin İnceoğlu Nefret Söylemi Ve Nefret Suçları Ayrıntı Yayınları

  Nisa Karacaoğlu

  No ratings yet
• • Magazines
  • Podcasts
  • Sheet music
• Benliğin Sunumu

  

  Document171 pages

  Benliğin Sunumu

  Nisa Karacaoğlu

  No ratings yet
• Hafızayı Eşyayla Inşa Etmek

  

  Document172 pages

  Hafızayı Eşyayla Inşa Etmek

  Nisa Karacaoğlu

  No ratings yet
• Barthes - ÇAĞDAŞ SÖYLENLER

  

  Document24 pages

  Barthes - ÇAĞDAŞ SÖYLENLER

  Nisa Karacaoğlu

  No ratings yet
• Bir Seçici Talep Yaratmayı Amaçlayan Reklam Aracı Olarak Milliyetçilik

  

  Document29 pages

  Bir Seçici Talep Yaratmayı Amaçlayan Reklam Aracı Olarak Milliyetçilik

  Nisa Karacaoğlu

  No ratings yet
• Folklor Milliyetçilik Reklam

  

  Document4 pages

  Folklor Milliyetçilik Reklam

  Nisa Karacaoğlu

  No ratings yet
• Robert Heath - Bilinçaltını Ayartmak

  

  Document23 pages

  Robert Heath - Bilinçaltını Ayartmak

  Nisa Karacaoğlu

  No ratings yet
• Reklamın Toplumsal Yansımaları

  

  Document49 pages

  Reklamın Toplumsal Yansımaları

  Nisa Karacaoğlu

  No ratings yet
• Alt Kültür Dick Hebdige Sunum X

  

  Document15 pages

  Alt Kültür Dick Hebdige Sunum X

  Nisa Karacaoğlu

  No ratings yet