Kripteks

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Kripteks, romancı Dan Brown'un Da Vinci Şifresi (The Da Vinci

Code) isimli ünlü romanında geçen bir neolojizmdir. Buna göre
kripteks gizli iletileri saklamakta kullanılan, taşınabilir bir
kasa/kutudur. Sözcük kriptoloji ve kodeks sözcüklerinden türetilmiştir.

İçindekiler
Tarihi
Yapısı
Gerçekten işe yaramış mıdır?
Bugün işe yarar mıydı?

Tarihi
Kripteks ilk kez Dan Brown'un Da Vinci Şifresi adlı kitabında tanımlanmıştır, Kriptoloji ve Kodeks
terimlerinin bir araya gelmesinden oluşmuş bir kelimedir. İngilizcesi ise cryptex dir. Romanda anlatıldığı
üzere Kripteks değerli ve çok gizli mesajları saklamak üzere tasarlanmış güvenlikli bir kasa gibidir. Romana
göre Kripteks Da Vinci tarafından Da Vinci'nin gizli mesajlarını saklaması için tasarlanmıştır. Ama gerçekte
böyle bir kasanın olduğu hiç kanıtlanamamıştır.

Yapısı
Kripteks, bir bisiklet kilidine benzetilebilir. Bir silindirin üstüne sabitlenmiş 5 adet halka ve her halkanın
üstünde bulunan tüm alfabenin dizili olduğu bir halka var. Anahtar tam halkalara denk gelen yerlerde
boşluklara sahip, diğer yerlerde çıkıntıları var. Harfler doğru sıraya getirildiğinde en alttaki halkalar
anahtarın çıkabileceği bir boşluk oluşturuyorlar ve bu sayede anahtar çıkıyor.

Dan Brown'un anlattığına göre, güvenlik nedeniyle, papirüs üzerine yazılmış gizli belge bir şişe sirkeye
sarılıp öyle kripteksin içine konuyor. Bunda amaç şifreyi bilmeyen ve zorla açmaya çalışan birinin şişeyi
kırıp papirüsü eritmesini sağlayabilmek. Ayrıca her parça kendi ekseni etrafında diğer parçalardan bağımsız
olarak dönebilmektedir. Bazı özel amaçlı yapılmış kriptekslerde şifreyi girmek için bir tek hakkınız vardır.
Bu kripteksler Kurtlar Vadisi dizisinde de kullanılmıştır.

Gerçekten işe yaramış mıdır?

Çeşitli sıvıların antik belgelere zarar verdikleri bir gerçektir. Ama bugün, sirkenin papirüsü eritmediği
bilinmektedir. Papirüs, güçlü bir maddedir. Bir ay boyunca sirkenin içinde kalsa bile papirüse bir zarar
gelmez. Hatta hidroklorik asitin içinde bile birkaç saat dayanabilmektedir.
Ayrıca, kullanılan sirkeye göre değişmekle birlikte, sirkenin donma noktası -2 den düşük olamaz. Bu
sıcaklıkta katılaşan sirke, papirüsü eritmez ve kripteks zor kullanılarak açılabilir. Kışın dünyanın çoğu
yerinde sıcaklık bundan düşüktür. Fakat buradaki asıl amaç papirüsü eritmek değil yazıları okunmaz hale
getirmektir.

Bugün işe yarar mıydı?

Kripteks, günümüz dünyasında çok az güvenlik sağlardı. Uygar tarama yöntemleriyle, örn: X ışınları veya
sesötesi, kripteksin içi görülebilir ve açabilmek için halkaların nasıl ayarlanması gerektiği öğrenilebilirdi.

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kripteks&oldid=25549837" sayfasından alınmıştır

Sayfa en son 14.09, 30 Mayıs 2021 tarihinde değiştirildi.

Metin Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı altındadır; ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak,
Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.

Gizlilik ilkesi
Vikipedi hakkında
Sorumluluk reddi

Geliştiriciler
İstatistikler
Tanımlama bilgisi bildirgesi