CHAPTER V:

DAO ĐỘNG CƠ HỌC

I. Dao động điều hòa đơn giản
Ta có F=−kx → ma=−kx → m ẍ+ kx=0
k k 2
ẍ + x =0 ω= → ẍ+ ω x=0
m m
x=C 1 cos ( ωt )+ C2 sin ( ωt )

v=−C 1 ω sin ( ωt )+C 2 ω cos ( ωt )

Với từng điều kiện ban đầu ta sẽ có được các phương trình tương ứng
# Khi ta kéo vật ra khỏi VTCB rầu thả
t=0 x=x 0 v=0→ C 1=x 0 C 2=0

x=x 0 cos ( ωt )= Acos ( ωt )

# Khi ta truyền vật tốc đầu tại VTCB

v0
t=0 x=0 v=v 0 → C1=0C 2=
ω
v0
x= sin ( ωt )= Asin ( ωt )
ω

# Biên độ và pha dao động

A=√ C 21 +C 22 C 1=Acos ( φ ) C2= Asin (φ)
A
→ x=A ( cos ( φ ) cos ( ωt ) +sin ( φ ) sin ( ωt ) )

¿ Acos ( ωt−φ ) → v =Aωcos (ωt−φ)

# Năng lượng
1 2 1 2 1 2
W =W d + W t = m v + k x = k A
2 2 2

II. Dao động đièu hòa 2 chiều

⃗
{
F y =−ky {
F =−k r⃗ → F x =−kx → x=A x cos ⁡(ωt −φ x )
y =A y cos ⁡(ωt−φ y )

Khi ta chọn gốc tạo độ khác ta có thể viết gọn lại

{ x= A x cos ⁡(ωt) φ=φ −φ

y= A y cos ⁡(ωt −φ)
y x
Tương tự nếu hằng số k là khác nhau với các thành phần

→
{ x= A x cos ⁡( ω x t) φ=φ −φ
y =A y cos ⁡(ω y t−φ)
y x

III. Dao động tắc dần

Là dao động chịu tác dụng của lực cản, trong phần này ta chỉ
xét lực cản tuyến tính, ta có phương trình
⃗ b k
F =m ẍ →−kx−b ẋ=m ẍ → ẍ+ ẋ + x=0
m m

ω 0=
√ k
m
β=
b
2m
→ ẍ+2 β ẋ + ω20 x=0

Giải PTVP trên ta được

x=C 1 e r t + C2 e r t r 1=−β + √ β 2−ω20 r 2=− β−√ β 2−ω20
1 2

→ x=e−βt ( C1 e √ β −ω t + C2 e−√ β −ω t )
2 2 2 2
0 0

Xét trường hợp của β ta có

# β=0 không tắc dần
Đưa về dao động điều hòa bình thường
# β <ω 0 tác dần yếu
x= A e− βt cos ( ωt−φ ) ω=√ ω20−β 2

# β >ω 0 tắc dần mạnh

x=e− βt ( C 1 e√ β −ω t +C 2 e−√ β −ω t )
2 2 2 2
0 0

Ở tạng thái này vật không dao động

# β=ω 0 tắc dần tới hạn
Trong trường hợp này nghiệm PTVP là
− βt
x=e (C 1+ C2 t)

C 1=C2 =2 β=1