PHILIPPINE LITERATURE IN ENGLISH

By Touch Me Not. BSMATH 1B

LESSON 1: INTRODUCTION OF LITERATURE & PRE-COLONIAL LITERATURE
I. Introduction to literature

a. What is literature?

Well, here are some definition that comes from Merriam-Webster dictionary. Literature is the body of
written works produced in a particular language, country, or age. And the aggregate of a usually
specified type of musical compositions. For those who were unfamiliar with the word aggregate, it
means a collection of something.

b. History of Philippine Literature.

Here are the literary period on the Philippines. The different literary periods in Philippine literature
include the pre-colonial period, the Spanish colonial era, Propaganda period, the American colonial era,
The Japanese Period, and the contemporary period.Literature in the Philippines evolved as part of the
country's changing history.

Here are the literary periods from the Philippines:

I. Pre-colonial period:

The pre-colonial literature period includes all literature produced before the Spanish colonization like
chants, proverbs, songs, and folk narratives. These were all passed down from generation to generation
by word of mouth. Philippine folk narratives are varied and distinct. Pre-colonial literary pieces
transferred in traditional narratives, speeches, and songs include Tigmo in Cebuano, Bugtong in Tagalog,
patototdon in Bicol, and paktakon in Ilonggo. (Google)

II. Spanish Period:

The Spanish period in Philippine literature ushered a new era in Philippine literature. It paved the way
for a greater collection of literary genres, literary specimens and literary criticisms. The Spanish period
likewise witnessed dramatic changes in the lifestyle of the Filipinos ranging from the daily routines to
the very thoughts that they have in their minds. In short, the Spanish period permeated into almost all
aspect of Filipinos’ lives. The old Baybayin was replaced with the Spanish (Roman) alphabet called
the abecederio. The teaching of the Christian Doctrine became the basis of religious practices. The
Spanish language traditionally called Castillan which became the literary language during this time, lent
many of its words to our present-day Filipino language. Some of this words include: plato, cuchara, la
mesa, cubiertos, calesa, platito, casa fuego, and a lot more! European legends and traditions brought
here became assimilated in our awits, corridos, and moro-moros. Ancient literary types were collected
and translated to Tagalog, Cebuano, Ilokano, Waray and other major dialects. Many grammar books
were printed in different tongues like Tagalog, Cebuano, Ilokano, etc. The periodicals and other reading
materials during these times carry a religious tone. (Altervista, 2016)
III. Propaganda period:

The Propaganda Movement (1872–1892), which was led by a Filipino elite and was motivated by the
protonationalist action of individuals like José Burgos and by his death by colonial authorities, was the
first Filipino nationalist movement. Young men who were frequently mestizos and creoles and whose
families could afford to send them to study in Spanish colleges in Madrid and Barcelona made up the
majority of propagandists. They came upon the upheaval of Enlightenment-inspired, individual rights-
based, constitutionalism- and anti-clericalism-inspired 19th century political movements there. It was an
assimilationist movement because its propagandists—many of whom were of half-Spanish ancestry and
saw themselves as the inheritors of Spanish civilization—thought that the Philippines should be fully
incorporated into Spain as a Spanish province and not just as a colony, with Filipinos being granted the
same citizenship rights as Spanish citizens. Second, it aimed to give native Filipino clergy more influence
and drive out Spanish friars from the Philippines. Last but not least, as a cultural movement, it displayed
the young Filipino elite's literature and artistic output to show their level of intellectual sophistication,
on par with their Spanish colleagues. (The Propaganda Movement, 1880-1895: The Creation of a Filipino
Consciousness, The Making of the Revolution, Quezon City: Ateneo de Manila University Press, 2000),
(Aticle is from Harvard Divinity School.)

IV. The Japanese Period:

Philippine Literature was interrupted in its development when Japan conquered Philippines Philippine
literature in English came to a halt. Almost all newspapers in English were stopped by the Japanese
except for the Tribune and the Philippine Review. Japanese period has been called one of the darkest
days in the history and literary tradition of the Philippines. The wartime experiences and events of the
troubled times left indelible imprints to the lives of the Filipino nation. (Google, Altervista)

V. The Filipino literary contemporary period:

Is characterized by the use of native languages as the main tool of literary expression rather than foreign
languages. The contemporary period began in the 1960s but truly began to flourish following the end of
the martial-law dictatorship in 1986.
Pre-colonial literature:

Folklore:

Refers to the tales people tell – folk stories, fairy tales, “tall tales,” and even urban legends. Folklore is
typically passed down by word of mouth, rather than being written in books (although sometimes
people write down collections of folklore in order to preserve the stories of a particular community).

(The Legend of Daragang Magayon and Panganoron and Mount Mayon.

Ang pinuno ng mga Bikolano ay si Raha Makusog. Mayroon siyang kaisa-isang anak na dalaga, si
Daragang Magayon na ang ibig sabihin ay Dalagang Maganda. Kilalang-kilala ang kagandahan ng
prinsesa hanggang sa malalayong pook. Marami siyang manliligaw at isa na rito si Pagtuga, isang
mayaman, bantog na mandirigma ngunit masama ang ugali pagdating sa kayamanan. Nakarating sa
katagalugan ang usap-usapan tungkol sa magandang dalaga. Nabalitaan ito ni Ginoong Alapaap na anak
ng isang lakan. Maganda ang kanyang tindig, matalino at magalang. Ibig niyang mapatunayan ang
kagandahan ni Daragang Magayon kung kaya’t siya ay naglakbay patungong Bikol. Matagal na nagmasid
si Alapaap sa ilog na ayon sa nagsabi sa kanya ay doon madalas maligo si Daragang Magayon. Nagbunga
naman ang kanyang pagsisikap. Minsan ay naligong mag-isa si Daragang Magayon sa ilog, ngunit sa
kasamaang-palad ay na dupilas ang dalaga at nahulog sa tubig na may kalaliman. Mabilis na tumalon sa
tubig si Alapaap upang iligtas ang babae. “Sino ka?” tanong ng dalaga. “Ano ang ginagawa mo rito?”
“Huwag po ninyong ikagagalit. Isa po akong hamak na Tagalog buhat pa sa malayong lugar upang
masilayan lamang ang iwi mong kagandahan. Ibig ko sanang makasama ka habang-buhay,” magalang na
tugon ni Alapaap. “Baka nangangarap ka?” ang nakangiting tugon ng dalaga. Sa maikling kuwento ay
nagkaigihan ang dalawa. Nagkasundo silang pakasal. Umuwi si Alapaap upang sunduin ang kanyang mga
magulang. Nabalitaan ni Pagtuga ang balak ng dalawa kaya’t gumawa siya ng paraan upang sagkaan ito.
Tinipon niyang lahat ang kanyang mga tauhan at binihag si Raha Makusog. Sinabihan niya si Daragang
Magayon na pakakawalan lamang ang kanyang ama kung siya ay papayag na pakasal kay Pagtuga.
Napilitang sumang-ayon ang dalaga alang-alang sa kaligtasan ng ama. Samantala, hindi ito nalingid kay
Alapaap. Siya sampu ng kanyang mga tauhan ay lumusob bago naisakatuparan ang kasala nina Daragang
Magayon at Pagtuga. Napatay ni Alapaap si Pagtuga ngunit sa kasamaang-palad ay tinamaan nang hindi
sinasadya si Daragang Magayon. Sa pagtulong ni Alapaap kay Daragang Magayon, siya ay nahagip din ng
isang saksak ng tauhan ni Pagtuga. Ang tatlo ay sabay-sabay na namatay sina Daragang Magayon,
Alapaap at Pagtuga. Silang tatlo ay sabay-sabay ding inilibing sa gitna ng malawak na bukid. Lahat ng
hiyas at kayamanan ni Daragang Magayon ay kasama sa hukay niya pati na ang mga regalo sa kanya ni
Pagtuga. Pagkalipas ng tatlong gabi, nagulat ang mamamayan sa lakas ng lindol sabay ng tunog ng
malalakas na kulog at kidlat. Kinabukasan ay nagisnan nilang tumaas ang ipinaglibingan ni Daragang
Magayon at ng dalawa niyang mangingibig. Tumaas nang tumaas ang puntod natila isang bundok.
Nagkaroon ito ng magandang hugis at naging bulkan. Ayon sa pari ang magandang bulkan ay si Daragang
Magayon ang maitim na usok ay ang maitim na budhi ni Pagtuga na labis ang kasakiman sa kayamanan.
Naroon pa siya at gustong bawiin ang mga iniregalo kay Daragang Magayon. Maganda ang bulkan ngunit
ito’y pumuputok at nag-aapoy sa galit kapag naaalala nito ang kasakiman ni Pagtuga. Unti-unting
pumapayapa ito kapag nararamdaman niyang nasa piling niya si Alapaap at patuloy na nagmamahal sa
kanya. Mula noon ang bulkan ay tinawag na Mayon. Ang bayan na kinatatayuan ng bulkan ay tinawag na
Daraga bilang pag-alaala kay Daragang Magayon.)

Folktale:

Is a story originating in popular culture, typically passed on by word of mouth.

(Biag ni Lam-ang

Sina Don Juan at Namongan ay mag asawang naninirahan sa Nalbuan. Mayroon silang isang anak na
lalaki na nagngangalang Lam-ang. bago ipanganak si Lam-ang, umalis at nagpunta sa bundok si Don Juan
upang sugurin ang mga kalabang Igorot. Wala pang siyam na buwang nasa sinapupunan ay ipinanganak
na si Lam-ang. Pagkalabas na pagkalabas ni Lam-ang ay agad na itong nakakapagsalita. Sinabi niya sa
kanyang ina na “Lam-ang” ang ipangalan sa kanya at siya na rin ang pumili ng magiging ninong niya sa
oras na siya ay binyagan. Nagtanong si Lam-ang sa kanyang ina kung nasaan ang kanyang ama dahil sa
mga oras ng siya ay ipinanganak wala sa tabi niya ang kanyang ama. Nang sinabi ni Namongan kung saan
naroroon si Don Juan, nagpasya si Lam-ang na puntahan ang kanyang ama ngunit ayaw itong payagan ng
kanyang ina. Nagpulit itong umalis kaya wala pa ring nagawa si Namongan. Habang naglalakbay si Lam-
ang sa kabundukan ay nagpasya itong magpahinga muna hanggang sa ito’y makatulog. Habang siya ay
natutulog, napanaginipan niyang ay nangyaring masama sa kanyang ama kaya dali-dali itong kumilos at
natungo sa kuta ng mga Igorot. Nang siya’y makarating doon, nakita niya ang pugot na ulo ni Don Juan.
Sa sobrang galit nito, naghiganti at pinagpapatay niya ang mga Igorot. Nagtagumpay si Lam-ang. Habang
papauwi na si Lam-ang sa Nalbuan, naligo naman muna ito sa Ilog ng Amburaya sa tulong ng ilang
kababaihan na nadoon din sa ilog na’yun. Sa sobrang dumi ni Lam-ang, namatay lahat ng isda sa ilog at
nagpuntahan naman sa pampang ang iba pang lamang ilog. Nang makarating ito sa Nalbuan, ipinahanda
niya ang kanyang magagarang damit dahil pupuntahan nito si Doña Ines Cannoyan. Bago ito umalis ay
ipinahalalanan ito ng kanya ina na maraming maliligaw si Ines. Habang papunta si Lam-ang sa
Calanutian, nakasalubong nito ang isang kaaway, si Sumarang. Si Sumarang ay isa sa manliligaw ni Ines.
Habang nagkakaroon ng diskusyong sa pagitan ng dalawa, sumilip naman si Ines mula sa bintana upang
tingnan ang kanyang mga manliligaw. Pagkatapos ng paghaharap ni Lam-ang at Sumarang dumiretso si
Lam-ang sa bahay ni Ines Cannoyan. Nag usap sina Lam-ang at ang mga magulang ni Ines.
Napagpasyahan ng magulang ni Ines na papayag lang silang pakasalan ni Lam-ang si Ines kung
magbibigay siya ng kasing pantay ng yaman ng mga magulang ni Ines. Hindi naman nag alinlangan si
Lam-ang at pumayag ito. Pagkauwi ni Lam-ang sa Nalbuan, sinabi niya sa kanyang ina na ikakasal na siya
kay Ines. Pagkatapos ng kasal nila, naatasan naman si Lam-ang na sumisid ng isang uri ng lamang dagat o
‘rarang’. Bago pa man gawin ni lam-ang iyon, napanaginipan niyang may masamang mangyayari sa
kanya kaya nagbilin siya sa kanyang asawa na si Ines, na kapag ang hagdan ay umaga ng malakas at ang
kusina ay nasira, ang ibig sabihin lang nito ay may nangyaring masama na kay lam-ang. Kinaumagahan,
naghanda na si lam-ang para umalis. Pagkarating niya sa kanyang destinasyon ay agad na itong
nagtanggal ng damit at agad na sumisid. Nabigo siyang makakuha ng rarang sa unang pagkakataon kaya
sumubok ito ulit. Sa pangalawang pagkakataon, nakain na siya ng pating. Dahil sa nangyari kay Lam-ang,
nangyari din ang mga sinyales na binigay ni Lam-ang kay Ines. Humingi ng tulong si Ines kay Marcos na
isang maninisid para hanapin si lam-ang. Namatay si Lam-ang pero nahanap ang mga buto nito at muling
nabuhay sa tulong ni Marcos at ng Tandang.)
Fable:

Is a short story, typically with animals as characters, conveying a moral.

(Si Langgam at si Tipaklong.

Maganda ang panahon. Mainit ang sikat ng araw. Maaga pa lamang ay gising na gising na si Langgam.
Nagluto siya at kumain. Ilang sandali pa, lumakad na siya. Gaya ng dati, naghanap siya ng pagkain. Isang
butil ng bigas ang nakita niya. Pinasan niya ito at dinala sa kanyang bahay. Nakita siya ni Tipaklong.
"Magandang umaga kaibigang Langgam," bati ni Tipaklong. "Kay bigat ng iyong dala. Bakit ba wala
kanang ginawa kundi maghanap at mag-ipon ng pagkain?" "Oo nga, nag-iipon ako ng pagkain habang
maganda ang panahon," sagot ni Langgam. "Tumulad ka sa akin, kaibigang Langgam," wika ni Tipaklong.
"Habang maganda ang panahon, tayo ay magsaya. Halika, tayo ay lumukso. Tayo ay kumanta." "Ikaw na
lang kaibigang Tipaklong," sagot ni Langgam. "Gaya ng sinabi ko sa iyo, habang maganda ang panahon
ako ay naghahanap ng pagkain. Ito'y aking iipunin para ako ay may makain pag sumama ang panahon."
Lumipas pa ang maraming araw, dumating na ang tag-ulan. Ulan sa umaga, ulan sa hapon at sa gabi
umuulan pa rin. At dumating ang panahong kumidlat, kumulog at lumakas ang hangin kasabay ang
pagbuhos ngmalakas na ulan. Ginaw na ginaw at gutom na gutom ang kaawa-awang Tipaklong. Naalala
niyang puntahanang kaibigang si Langgam. Paglipas ng bagyo, pinilit ni Tipaklong na marating ang bahay
ni Langgam. Bahagya na siyang makalukso. Wala na ang dating sigla ng masayahing si Tipaklong. "Tok!
Tok! Tok!" Nang buksan ni Langgam ang pinto nagulat siya."Aba! Ang aking kaibigan," wika ni Langgam.
"Tuloy ka Tipaklong." Binigyan ni Langgam ng tuyong damit si Tipaklong. Mabilis na naghanda siya ng
pagkain. Ilan pang sandali at magkasalong kumain ng mainit na pagkain ang magkaibigan. "Salamat,
kaibigang Langgam," wika ni Tipaklong. "Ngayon ako naniniwala sa iyo. Kailangan nga palang mag-ipon
habang maganda ang panahon at nang may makain pagdating ng tag-gutom." Mula noon, nagbago si
Tipaklong. Pagdating ng tag-init at habang maganda ang panahon ay kasama nasiya ng kanyang
kaibigang si Langgam. Natuto siyang gumawa at higit sa lahat natuto siyang mag-impok .)

Fairy Tale:

Is a children's story about magical and imaginary beings and lands.

(Pilandok at Bombola

Si Pilandok ay may mahigpit na kaaway na si Bombola na hinanap siya at nakitang nakatali sa isang puno.
Nagtataka tuloy si Bombola kung bakit itinali ni Pilandok ang sarili sa isang puno. Binulsa ni Pilandok si
Bombola at tinanong kung bakit hindi niya narinig ang nakakatakot na balita tungkol sa pagbagsak ng
langit. Syempre hindi naniniwala si Bombola sa kanya para sinong maniniwala na babagsak ang langit?.
Ngunit patuloy na kinukumbinsi ni Pilandok si Bombola at sinasabi pa na kung bumagsak ang langit,
ligtas na siya (Pilandok) dahil hindi siya tatakbo sa gulat na naghahanap ng lugar o kung ano man na
makakapitan. Sa wakas ay nakumbinsi si Bombola at hiniling kay Pilandok na iligtas din siya. Kaya't
hiniling ni Pilandok kay Bombola na pakawalan siya upang maghanap siya ng matibay na hibla ng rattan
na gagamitin niya sa pagtali kay Bombola sa isang puno. Ginagawa ni Bombola ang hinihiling sa kanya.
Kinalag niya si Pilandok sa puno. Pagkatapos ay pumunta si Pilandok para kunin ang yantok at itinali ng
mahigpit si Bombola sa isang puno. Hiniling pa niya kay Bombola na subukang palayain ang sarili at nang
matiyak ni Pilandok na hindi na makakalaya si Bombola ay umalis na siya. Nanatiling nakatali si Bombola
sa puno, naghihintay na bumagsak ang langit na hinding-hindi mangyayari at namatay si Bombola sa
gutom.

Bugtong:

Buto’t balat lumilipad – SARANGGOLA

Tag ulan o tag araw hanggang tuhod ang salawal – MANOK

Nang bata pa ay apat ang paa. Nang lumaki ay dalawa. Nang tumanda ay tatlo na. – TAO

Ang taong gumawa nito ay ayaw nito, ang taong bumili ay hindi ito kailangan, ang taong
nangangailangan nito ay hindi alam to – KABAONG

Maliit pa si Nene nakakaakyat na sa tore - LANGGAM

Salawikain:

Balat-Sibuyas - Taong madaling masaktan ang damdamin

Walang matigas na tinapay Sa mainit na kape. – Kahit anong lakas mo may kahinaan ka pa din. / Kapag
tomboy nainlab sa lalaki.

Ngipin sa ngipin Mata sa mata – Gawin mo ang ginawa ng iba saiyo

Kung ano ang hindi mo gusto, Huwag gawin sa iba. – Huwag gawin sa iba ang ayaw mong saiyo.

Kapag binato ka ng bato Batuhin mo ng tinapay – Wag gaganti ng masama bagkos gawan mo ng mabuti
ang taong gumawa saiyo ng masama.
(Altervista, 2016) = https://salirickandres.altervista.org/spanish-period/

(Aticle is from Harvard Divinity School.) = https://rpl.hds.harvard.edu/faq/propaganda-

movement#:~:text=The%20Propaganda%20Movement%20(1872%2D1892,the%20hands%20of
%20colonial%20authorities.

(Google, Altervista) = https://salirickandres.altervista.org/japanese-period/