BOTANIKA FARMACEUTYCZNA

PROGRAM ĆWICZEŃ DLA STUDENTÓW

kierunku BIOLOGIA MEDYCZNA

Rok akademicki 2023/2024, semestr zimowy

Uniwersytet Gdański, Wydział Biologii, Katedra Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody

Wita Stwosza 59, 80-308 Gdańsk, www.ktriop.bio.ug.edu.pl
Jednostka ćwiczeniowa trwa 4 godziny lekcyjne (3 godziny zegarowe). W semestrze jest
7 jednostek ćwiczeniowych. Zajęcia odbywają się w formie stacjonarnej. O
JAKICHKOLWIEK ZMIANACH BĘDZIEMY INFORMOWAĆ NA BIEŻĄCO
POPRZEZ PORTAL STUDENTA. Jeśli Państwo będą chcieli się skontaktować, z
którymś z prowadzących proszę to robić poprzez poniższe adresy e-mail.

Koordynatorem kursu „Botanika farmaceutyczna” jest prof. Martin Kukwa (kontakt: e-mail
dokmak@ug.edu.pl).

Prowadzący ćwiczenia (ćwiczenia dobywają się w sali C401):

Kontakt:
dr hab. Hanna Margońska hanna.b.margonska@ug.edu.pl
dr Magdalena Dudek magdalena.dudek@ug.edu.pl
dr Emilia Ossowska emilia.ossowska@ug.edu.pl

Nr. ćw. Prowadzący Terminy

03, 04.10. 2023 [grupy nieparzyste]
1 dr Magdalena Dudek
10.10. 2023 [grupy parzyste]
1 dr Magdalena Dudek
dr Emilia Ossowska
2 17, 18.10. 2023 [grupy nieparzyste]
dr Emilia Ossowska 24.10. 2023 [grupy parzyste]
2
07, 08. 11. 2023 [grupy nieparzyste]
3 dr Magdalena Dudek
14.11. 2023 [grupy parzyste]
3 dr Magdalena Dudek
21, 22.11. 2023 [grupy nieparzyste]
4 dr hab. Hanna Margońska
28.11. 2023 [grupy parzyste]
4 dr hab. Hanna Margońska
05, 06.12. 2023 [grupy nieparzyste]
5 dr hab. Hanna Margońska
12.12. 2023 [grupy parzyste]
5 dr hab. Hanna Margońska

6 dr hab. Hanna Margońska 19, 20.12. 2023 [grupy nieparzyste]

03.01. 2024 [grupy parzyste]
6 dr hab. Hanna Margońska
09, 10. 01. 2024 [grupy nieparzyste]
7 dr hab. Hanna Margońska
 17.01. 2024 [grupy parzyste]
7 dr hab. Hanna Margońska

Student jest zobowiązany do:

– aktywnego uczestniczenia we wszystkich zajęciach,
– merytorycznego przygotowania się do każdych zajęć,
– wypełnianiu „kart pracy” oraz rozwiązywanie zagadnień w oparciu o wcześniej jak i
aktualnie zdobytą wiedzę
– zaliczenia kolokwium z zakresu ćwiczeń 1 i 2
– zaliczenia testów praktycznych

Każdy student ma obowiązek uczęszczać do przypisanej mu grupy ćwiczeniowej. Jedynie w

wyjątkowych przypadkach istnieje możliwość zmiany grupy (po wcześniejszej akceptacji
prowadzącego ćwiczenia, co najmniej tydzień przed). W przypadku nieobecności z powodu
choroby (udokumentowanej zwolnieniem lekarskim) należy ją usprawiedliwić bezpośrednio
po ustąpieniu przyczyny nieobecności, najpóźniej na kolejnym ćwiczeniu, w którym
student uczestniczy po okresie nieobecności. Dopuszczalna jest tylko 1 nieobecność
usprawiedliwiona.

Zasady BHP obowiązujące podczas ćwiczeń (podczas trybu stacjonarnego)

1. Ćwiczenia odbywają się w sali ćwiczeniowej oraz laboratoriach Katedry Taksonomii
Roślin i Ochrony Przyrody.
2. W sali ćwiczeniowej i laboratoriach student ma prawo przebywać wyłącznie w obecności
prowadzącego. W trakcie zajęć nie wolno bez zgody prowadzącego opuszczać sali ćwiczeń.
3. Podczas pierwszych zajęć studenci zapoznają się z regulaminem i zasadami BHP
obowiązującymi w sali ćwiczeniowej oraz kartą charakterystyki substancji niebezpiecznej.
4. Materiału dydaktycznego, odczynników chemicznych oraz materiału zielnikowego nie
wolno spożywać, wypijać, wynosić poza salę ćwiczeniową oraz niszczyć.
5. Po zakończeniu pracy student ma obowiązek posprzątać swoje stanowisko pracy oraz
bezwzględnie pamiętać o WYŁĄCZENIU mikroskopów i binokularów.
6. W trakcie zajęć zabrania się używania telefonów komórkowych bez zgody prowadzącego
oraz spożywania jakichkolwiek pokarmów i płynów.
Zasady Oceania
1. O zaliczeniu studentowi poszczególnych zajęć decyduje prowadzący ćwiczenia.
2. Po zakończeniu każdych ćwiczeń, prowadzący dokonuje pisemnego zaliczenia zajęć na
podstawie:
 wypełnionych kart pracy oraz opracowanych zagadnień
 uzyskania pozytywnej oceny z kolokwium (ćwiczenia 1-2)
 uzyskania pozytywnej oceny z testu z wiedzy praktycznej
 aktywności studenta podczas zajęć (udział w dyskusjach i opracowywaniu zagadnień,
stopień samodzielności i zaangażowania pracy z preparatami)
 odpowiedzi na pytania kontrolne obejmujące zakres materiału omawianego/badanego na
danych ćwiczeniach.
3. W trakcie trwania kursu odbędzie się jedno kolokwium (na ćwiczeniu nr 3, które
obejmować będzie materiał z ćwiczeń 1 i 2) + testy z wiedzy praktycznej.

Oceny wystawiane są po zaliczeniu kolokwium i testów praktycznych oraz ocen pozostałych,

w tym ocen z opracowanych zagadnień, „kart pracy” czy dodatkowych ocen za aktywność na
zajęciach (zgodnie z Regulaminem Studiów Uniwersytetu Gdańskiego. Oceny są obliczane
jako średnia arytmetyczna ze wszystkich ocen otrzymanych przez studenta.
Warunki zaliczenia części ćwiczeniowej kursu i uzyskania pozytywnej oceny z ćwiczeń:
 aktywna obecność na wszystkich zajęciach,
 zaliczenie każdych ćwiczeń przez prowadzącego
 otrzymanie pozytywnych ocen z kolokwium i testów praktycznych.

Literatura podstawowa:
1. Szweykowska A., Szweykowski J. 2015. Botanika. Tom 1 i 2. PWN, Warszawa.
Należy mieć świadomość, że w wyniku intensywnie prowadzonych badań taksonomicznych
na całym świecie, ujęcia taksonomiczne ulegają zmianie, dlatego mogą się różnić od
prezentowanych na wykładzie i zawartych w podręczniku.
Obowiązuje ujęcie systematyczne prezentowane na wykładach i ćwiczeniach.

2. Broda B. 2002. Zarys Botaniki Farmaceutycznej. Wyd. Lekarskie PZWL. Warszawa.

3. Broda B., Mowszowicz J., 2000. Przewodnik do oznaczania roślin leczniczych, trujących i
użytkowych. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa.
4. Jędrzejko K. 1997. Zarys wiedzy o roślinach leczniczych. Śląska Akademia Medyczna,
Katowice.

5. Rogers R. 2011. The Fungal Pharmacy. The complete guide to Medicinal Mushrooms &
Lichens of North America. North Atlantic Books, Berkeley, California.

6. Matwiejuk A. 2008. Porosty i ich właściwości lecznicze. Kosmos tom 57, numer 1-2 (278-
279), strony 85-91

ĆWICZENIE 1 (prowadzący dr Magdalena Dudek)

Podstawy cytologii i histologii. Organografia.
ĆWICZENIE 2 (prowadzący dr Emilia Ossowska)
Taksonomiczny przegląd grzybów i porostów z uwzględnieniem gatunków o znaczeniu
farmakologicznym.
ĆWICZENIE 3 (prowadzący dr Magdalena Dudek) KOLOKWIUM z ćwiczeń 1 i 2
Taksonomiczny przegląd roślin zarodnikowych oraz nagozalążkowych z uwzględnieniem
gatunków o znaczeniu farmakologicznym.
ĆWICZENIE 4 (prowadzący dr hab. Hanna Margońska)
Taksonomiczny przegląd roślin dwuliściennych z uwzględnieniem gatunków o znaczeniu
farmakologicznym.
ĆWICZENIE 5 (prowadzący dr hab. Hanna Margońska)
Taksonomiczny przegląd roślin jednoliściennych z uwzględnieniem gatunków o znaczeniu
farmakologicznym.
ĆWICZENIE 6-7 (prowadzący dr hab. Hanna Margońska)
Przegląd materiałów farmakopealnych, ich metod pozyskiwaniem, przechowywania,
zastosowania i standaryzacji.

Na ćwiczeniach 6 i 7 odbędzie się praktyczna weryfikacja wiedzy – rozpoznanie próbek

materiału farmakopealnego oraz rozwiązywanie zagadnień w oparciu o wcześniej jak i
aktualnie zdobytą wiedzę (w przypadku pogorszenia się sytuacji epidemicznej
prowadzący zastrzega sobie możliwość zmiany zaliczenia ostatnich dwóch ćwiczeń).