FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ

COĞRAFYA BÖLÜMÜ

COĞ 103 – Matematik Coğrafya

Dr. Öğr. Üyesi Harun Reşit BAĞCI

Bu ders sunumu, eğitim maksadıyla Dr. Öğr. Üyesi Harun Reşit BAĞCI
tarafından hazırlanmıştır. Hiçbir ticari amacı yoktur. Kullanılan
görsellerden alıntı olanların kaynağı sunumda belirtilmiştir.
 COĞ 103- Matematik Coğrafya
3. Hafta

Haftalık Ders İçeriği

• Duyurular
• Gök Cisimleri
• Güneş
• Samanyolu Galaksisi
• Ay ve Evreleri
• Güneş ve Ay Tutulmaları

2
Gök Cisimleri

Uzayda bulunan bütün cisimler gök cismi olarak tanımlanır. Başlıca gök cisimleri şunlardır;
• Yıldızlar
• Nebula
• Kuyruklu Yıldız
• Takım Yıldızları
• Gökada (Galaksi)
• Gezegen
• Meteor
• Uydu
• Asteroit

Kaynak: https://www.trthaber.com/haber/dunya/neptunun-otesinde-139-yeni-
gok-cismi-kesfedildi-467637.html

3
Takım Yıldızlar
• Uzayda yıldızlardan bazıları birbirine yakındır. Bu yıldızlar kendine özgü bir takım şekiller
oluşturmaktadır. Bu yıldızlara takım yıldızı denir.
• Günümüzde 88 adet takım yıldızı tespit edilmiştir. Kova, Koç , Çoban, Yengeç , Büyük
Köpek , Oğlak, İkizler, Terazi, Aslan, Balık, Yay, Akrep, Boğa, Büyük Ayı, Küçük Ayı, Başak
bunlardan en bilinenleridir.

Görsel Kaynağı: https://www.nkfu.com/takim-yildizlari-hakkinda-bilgi/ 4

Güneş
• Güneş, samanyolu galaksisinin merkezinde yer alan, ısı ve ışık kaynağı olan bir gaz
kütlesidir. Dünyadan yaklaşık 110 kat büyük olan Güneş kendi çevresinde 25 günde bir tur
atar (Kolukısa, 2003).
• Güneşin en içte bir çekirdeğinin olduğu ve içten dışa doğru katmanlardan oluştuğu
düşünülmektedir.

• Güneş lekeleri

5
Görsel Kaynağı: https://gozlemevi.ege.edu.tr/tr-8264/astronomi_yazilari.html
Samanyolu Galaksisi

Görsel Kaynağı: https://www.sabah.com.tr/egitim/2017/02/01/gunes-sistemi-nedir-ozellikleri-nelerdir

6
Ay ve Özellikleri
• Samanyolu Galaksisindeki
uydulardan biri olan Ay
Dünya’nın çevresinde
dönmektedir.
• Samanyolu Galaksisinde
başka gezegenlerinde
uyduları vardır. Örneğin
Satürn’ün etrafında Titan
adı verilen bir uydu
dönmektedir.
• Ay kendisi bir enerji
kaynağı değildir. Güneşten
aldığı enerjiyi yansıttığı için
görülebilmektedir.
• Ay’ın Dünya çevresindeki
hareketine bağlı olarak Ay
tutulmaları yaşanır.

Görsel Kaynağı: https://tr.wikipedia.org/wiki/Ay

7
Ay’ın Evreleri
• Ay ışık kaynağı değildir. Güneş'ten aldığı ışığı yansıtmaktadır. Ay her gece farklı şekillerde
görünür. Buna ayın evreleri denir.
• Ay'ın 4 ana, 4 ara olmak üzere 8 evresi bulunur. Ay'ın ana evreleri yaklaşık bir hafta sürer.

Görsel Kaynağı:
http://rasathane.ankara.edu.
tr/?page_id=1772
8
Güneş ve Ay Tutulmaları

• Güneş, Ay ve Dünya’nın aynı hizada

sıralanması durumunda Ay’ın
gölgesi Dünya’nın üzerine düşer.
Bunun sonucunda tam ve parçalı
güneş tutulması gerçekleşir.

• Güneş, Dünya ve Ay aynı hizaya

geldiğinde ise Ay, Dünya’nın
gölgesinde kaldığı için görülmez.
Buna da ay tutulması adı verilir.

Görsel Kaynağı: https://www.fakiryazar.com/gunes-ve-ay-tutulmasi/

9
Güneş ve Ay Tutulmaları
Görsel Kaynağı:
https://www.haberturk.com/ates-cemberi-gunes-
tutulmasi-saat-kacta-21-haziran-2020-gunes-tutulmasi-
turkiye-de-izlenecek-mi-2719732

Görsel Kaynağı:
https://www.trthaber.com/haber/bili
m-teknoloji/yeni-yilin-ilk-ay-tutulmasi-
ay-tutulmasi-ne-zaman-2020-
453204.html
10