Subscribe to DeepL Pro to translate larger documents.

Visit www.DeepL.com/pro for more information.

No. 7 - 8 Lipen - Serpen 2012

en yüksek değerlere sahip olan değeri zamanla artar ve birliğe yaklaşır.

Beton pompalarının taşınması ve vakumlama yoluyla yerleştirme (sıkıştırma) için rasyonel
bileşimleri karşılaştırdığımızda, bu beton karışımları için gereksinimlerin pratikte aynı olduğu
sonucuna varabiliriz, böylece monolitik yapıların inşasında beton ve betonarme işlerin verimliliğini
artırmak için büyük fırsatlar ortaya çıkar. Vakumlama, monolitik betonun mukavemetini önemli
ölçüde artırmayı mümkün kılar.
Sonuç. Beton pompaları ile taşıma ve vakum sıkıştırma kullanılarak monolitik yapıların montajı
için beton karışımlarının rasyonel bileşimlerinin karşılaştırmalı bir değerlendirmesi yapılmıştır. Bu
karışımların bileşim olarak benzer olduğu ve geleneksel sıkıştırma yöntemlerinde genel olarak aşırı
çimento tüketimine yol açan ince agrega içeriğinin artmasıyla karakterize edildiği gösterilmiştir.
Vakumlu sıkıştırma bu dezavantajı ortadan kaldırma ve bu tür karışımlardan elde edilen betonun
dayanımını %30 ve daha fazla artırma fırsatı sunmaktadır.

KULLANILAN LITERATÜR

1. Alekseev, S. N. Beton pompa borularında direncin hesaplanması / S. N. Alekseev. - İnşaat

mekanizasyonu. - 1952. - № 1. - С. 9 - 12.
2. Evdokimov N. I. Monolitik beton ve betonarme teknolojisi / N. I. Evdokimov, A. F.
Matsevich, V. S. Sytnik.- M. : Yüksek Okul, 1980. - 336 с.
3. Storozhuk, N. A. Vakumlu betonun özellikleri / N. A. Storozhuk. - Yapı malzemeleri ve
inşaatlar. - 1990. - № 1. - С. 18 - 19.
4. Sokolov I. G. Monolitik yapıların montajında beton işlerinin mekanizasyonu / I. G. Sokolov,
Y. G. Mogilevsky. - Moskova : Stroyizdat, 1977. - 296 с.
5.Khayutin Yu. G . Monolitik beton (iş üretim teknolojisi) / Yu. - M. : Stroy izdat, 1981. - 447с.
6. Chirkov Y. B. Monolitik yapıların ve binaların basınçlı betonlanması / Y. B. Chirkov, V. D.
Kolomiets. - K. : Budivelnik, 1989. - 96 с.

UDC 693.54
BINA YAPILARININ KIŞ BETONLAMASININ GELIŞTIRILMESI IÇIN MODERN
YÖNTEMLERIN ANALIZ EDILMESI VE BEKLENTILERIN BELIRLENMESI
VE EKİPMAN

А. P. Prikhodko, Ph.D., Prof., V.T. Shalenyi, Ph.

Anahtar Kelimeler: beton karışımı, beton bakımı, dayanım artışı, zorlama, verimlilik, düşük
sıcaklıklar
Sorun Açıklaması. İnşaat her zaman Ukrayna ekonomisinin öncelikli sektörlerinden biri olmuştur
ve olmaya devam etmektedir. Her şeyden önce, son yıllarda bu sektörde önde gelen bir yer edinen
monolitik inşaattan bahsediyoruz. Ukrayna'nın doğal koşulları değerlendirildiğinde, maliyetlerin en
aza indirilmesi (işçilik, hammadde, finans vb.), güvenlik, çevrenin korunması vb. gibi insan
faaliyetlerinin tüm sektörleri için temel kriterler göz önünde bulundurularak, yılın farklı zamanlarında
inşaat işlerinin gerçekleştirilmesinin özelliklerine dikkat edilmelidir. Dış havanın negatif
sıcaklıklarında açık inşaat işlerinin yapılmasının tamamen veya kısmen reddedilmesi gibi yabancı
deneyimlerin kullanılması, ülkemiz topraklarında bu sürenin önemli olması nedeniyle Ukrayna ile
ilgili olarak etkili ve kabul edilebilir değildir. Buna ek olarak, Güney Sahili'nde tatil sezonunda
betonarme işlerin üretimi yerel makamların kararıyla yasaklanmıştır ve son kışlar oldukça şiddetli
geçmiştir.
Şu anda, negatif ve pozitif dış ortam sıcaklıklarında, inşaat endüstrisi, hem teorik hem de pratik
olarak en gelişmiş ve haklı olan evrensel iş ve teknoloji türlerini aktif olarak kullanmaktadır. Bununla
birlikte, son zamanlarda Ukrayna'da geleneksel yönergelerde aşağıdakiler açısından önemli
değişiklikler olmuştur

69
PDABA Haber
Bülteni
Kentsel gelişimde mimari ve yapısal çözümler, yani yeni oluşan mega şehirlerin sıkışık koşullarında
yüksek katlı inşaata yeniden yönelme. Mimarlar ve tasarımcılar binaların ve yapıların yapısal
çözümlerini belirlerken genellikle kendi kendini destekleyen duvarları ve cepheleri hafif yapılar ve
ürünlerle dolduran monolitik çerçeveyi tercih etmektedir. Monolitik yapıya yönelik önemli önyargı,
üreticilerden satın alınabilen veya bir kiralama sözleşmesi kapsamında kullanılabilen çeşitli envanter
kalıp sistemleri endüstrisinin gelişmesine neden olmuştur.
Bu koşullar göz önüne alındığında, inşaat maliyetinin belirlenmesinde zaman her zamankinden
daha önemlidir. Üretim maliyetindeki en önemli maliyet kalemlerinden biri, bir dizi makine ve
ekipmanın kullanımı için ödenen kira bedelidir. Bu durum, mimar, mühendis ve teknoloji
uzmanlarının modern inşaatın zorluklarına karşı daha dengeli ve bilimsel temelli bir yaklaşım
benimsemelerini gerektirmektedir. Bu nedenle, pozitif sıcaklık koşullarında betonlama konularının
yeterince çalışılmasıyla birlikte, negatif ortam sıcaklıklarında beton işleri üretimine ilişkin teori ve
teknolojilerin geliştirilmesi oldukça önemli olmaya devam etmektedir.
Çalışmaların ve yayınların analizi. Kış betonu teorisinin temelleri S. A. Mironov [6], E. N.
Vashin, N. N. Kashin, L. M. Kolchedantsev, I. B. Kuzmin [5] ve I. G. Osipenkov'un çalışmalarında
özetlenmiştir. A. S. Arbenyev'in [2] araştırması yaygın olarak kullanılmıştır. Pratik kısım SSCB
Gosstroy'un TsNIIOMTP [11] ve diğerlerinin kılavuzlarında geliştirilmiştir.
Düşük sıcaklıklarda beton ve harçların sertleşmesi yavaştır çünkü çimento hidratasyonu süreci
yavaşlar. Zaten - 3...- 6°C sıcaklıkta betondaki su donar ve bağlayıcı hidratasyonu ve beton sertleşmesi
süreçleri pratik olarak durur. Bu nedenle, kış aylarında betonda gerekli dayanım artışını sağlamak için,
bağlayıcı sertleşme süreçlerinin aktif olduğu koşulların yaratılması gerekir. Bu amaçla, iyi bilinen bir
dizi kış betonu hazırlama yöntemi geliştirilmiştir.
En yaygın olanlardan bazıları şunlardır:
– antifriz kimyasal katkılı beton kullanımı
– Elektrikli ısıl işlem teknolojileri;
– buhar, su, yağ, diğer ısı taşıyıcıları vb. ile ısıl işlem teknolojileri.
Bu yöntemler yeterince çalıĢılmıĢ, teknolojik olarak geliĢtirilmiĢ ve inĢaat uygulamalarında
geniĢ bir uygulama alanına sahiptir. Bununla birlikte, pratik uygulamalarının ayrıntılı bir şekilde
incelenmesi, beton karışımının hazırlanması aşamasından başlayarak kalıptan çıkarma aşamasının
teknolojik gereksinimlerinin sağlanmasına kadar betonlama süreçlerinin birbirine bağlanması ve
teknolojik uyumluluğu hakkında bir dizi soruyu gündeme getirmektedir.
Makalenin amacı, beton karışımının hazırlanması aşamasından kalıptan çıkarma aşamasının
teknolojik gerekliliklerinin sağlanmasına kadar betonlama süreçlerinin birbiriyle olan ilişkisini ve
teknolojik uyumluluğunu incelemek için kış koşullarında monolitik yapıların betonlanmasına yönelik
modern yöntem ve teknolojileri analiz etmektir. Görev, belirli bir sıcaklık rejimini ve tüm sürecin
ekonomik verimliliğini sağlamaya olanak tanıyan, kış koşullarında beton işlerinin üretimi için mevcut
teknolojik çözümleri ve teknik desteği analiz etmektir.
Ana materyalin özeti. Yeni kalıp yapılarının, malzemelerin ve ekipmanların ortaya çıkmasının
yanı sıra girdi maliyetlerindeki önemli değişiklikler nedeniyle, beton işlerinde modern teknolojilerin
kullanımına ilişkin daha ayrıntılı bir çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
Kış betonlama çalışmaları kompleksi altında, Şekil 1'de sunulan yöntem ve teknolojik tekniklerin
listesini anlayacağız. Sunulan blok diyagram, betonlama teknolojisinin ana bileşenlerini ve bu
süreçteki karşılıklı ilişkilerini göstermektedir. Dolayısıyla, kış betonlaması sürecinin tamamı, üretim
sisteminin dört aşamasının sıralı bir bağlantısıdır: beton karışımının hazırlanması; beton karışımının
taşınması; beton karışımının yerleştirilmesi; beton karışımının kırılma mukavemetine ulaşana kadar
kalıpta bakımı. Aynı zamanda, modern teori ve uygulama seviyesi, bu sistemin yeterli kontrol
edilebilirliğini sağlayan ek bir dizi araç ve tekniğe sahiptir. Ek araçlar ve yöntemler olarak,
uygulamada test edilen bir dizi kimyasal katkı maddesinin yanı sıra bu aşamalarda kullanılan çeşitli
teknolojik yöntem kombinasyonlarına işaret etmek gerekir.

70
 No. 7 - 8 Lipen - Serpen 2012

KIŞ KOŞULLARINDA ŞANTIYELERDE BETON IŞLERININ TEKNIK VE

TEKNOLOJIK OLARAK DESTEKLENMESI
BETON KARIŞIMI HAZIRLAMA VE TAŞIMA AŞAMASI

Kimyasal katkı maddelerinin Beton karışımının ön aktivasyonu

kullanımı

Katılaşma hızlandırıcı Beton İnşaat sahası Nakliye

katkılar santrali

Antifriz katkı Isıtma veya katkı

maddeleri maddesi yok

İnert
Plastikleştiriciler ısıtma

Bağlayıcıların
eklenmesi

Bir porsiyon su
ekleme

Suyun kalan
ısıtılmış kısmının
eklenmesi

Elektrikli ısıtma

Buharlı ısıtma

Titreşim işleme

BETON KARIŞIMI YERLEŞTIRME

AŞAMASI
Serme işleminden önce beton karışımının
etkinleştirilmesi
Elektrikli ısıtma Buharlı ısıtma Titreşim işleme

GÜÇ GELIŞTIRME AŞAMASI

Isıl işlem Elektrotermal işlem Barometrik işleme diğer

buharlı ısıtma
elektrikli ısıtma vakumlama
gazlı ısıtma
indüksiyon basınçlı
ısıtma ısıtma

Şekil 1. Monolitik yapıların kış betonlamasının ana aşamalarının birbiriyle ilişkisinin ve teknolojik
içeriğinin blok diyagramı

71
PDABA Haber
Bülteni
Kış betonlamasında çeşitli kimyasal katkıların uygulanmasına ilişkin teori ve pratiğin gelişim
tarihi, sürekli gelişim halinde olan ayrı ve oldukça kapsamlı bir bilgi cephaneliğini temsil etmektedir.
Bilim insanları ve mühendisler, başarılarının etkinliği ve ekonomik fizibilitesi hakkında inşaat
sektörünü geniş çapta bilgilendirmektedir.
KıĢ betonu teknolojilerinin geliĢiminin ilk aĢamasının analizi (1960 "lardan baĢlayarak), bu
aĢamada bilim adamlarının çabalarının inĢaat endüstrisi tesislerinin beton karıĢtırma ünitelerinde
beton karıĢımının ön ısıtması ve yerleĢtirilmeden önce minimum ısı kaybının sağlanması ve Ģantiye
koĢullarında kalıptan çıkma dayanımının belirlenmesi konularına yönlendirildiğini göstermektedir.
Bu aĢamada, beton karıĢımının hazırlanması sırasında buharla ve elektrikle ısıtılması; sıcak suyla
karıĢtırılması; agregaların çeĢitli kimyasal katkı maddelerinin kombinasyonuyla ön ısıtılması gibi
yöntemler yaygın olarak kullanılmaktadır. Bir yandan nakliye ve yerleştirme sırasında önceden
ısıtılmış beton karışımının önemli ısı kayıpları, diğer yandan bilim adamları ve teknoloji uzmanlarının
beton karışımının prizinden hemen önce enerji aktivasyonunun etkinliği hakkındaki sağlam temelli
açıklamaları, bu sürecin kademeli olarak şantiyeye aktarılmasına neden olmuştur.
Şu anda, şantiyede beton karışımının enerji aktivasyonu için önemli miktarda teknik araç
kullanılmaktadır; bunlar arasında elektrikli ısıtma, buharla ısıtma, termo-vibro aktivasyon vb.
sayılabilir. Bu nedenle, şantiyedeki ana elektrikli ısıtma cihazları, özel olarak donatılmış hazneler ve
kutular (elektrot plakalı hazneler olarak adlandırılır) ve ayrıca araba gövdeleri - daldırılmış elektrotlu
tesisatlardır (bkz. Şekil 2 - 4). Isıtma, iş güvenliği kurallarına uygun olarak çitle çevrili bir alanda
gerçekleştirilir.
Bu cihazların geliştirilmesiyle, doğrudan işlenen karışımın hacmi azaltıldı ve daha kısa ısıtma
sürelerine ve daha yüksek enerji ve akım yoğunluklarına katkıda bulunan ek enerji verildi. Bu da
karışımın elektrik direncinde çoklu bir azalmaya ve betonun mukavemetinde bir artışa yol açmıştır.
Kış aylarında yapıların yüksek katlı monolitik inşaatının modern koşullarında, aşırı yüklerin
kaçınılmaz varlığı ve beton karışımının karıştırıldığı ve ısıtıldığı yerden yerleştirildiği yere olan
mesafenin uzaması nedeniyle önemli ısı kayıpları eşlik etmektedir [1].
Günümüzde, inşa edilen yapıların üst seviyelerine beton dağıtımı için tavalı inşaat vinçlerinin
kullanımı, yerini beton mikseri kamyonları veya beton pompası kamyonları ile beton pompalarının
kullanımına bırakmaktadır. Bu tür ekipmanlar arasında göreceli bir yenilik, beton pompalı beton
mikser kamyonlarının kullanılmasıdır. Beton karışımının beton pompaları ile borulardan beslenmesi,
beton karışımının araçlardan alınması, şantiye içinde yatay ve dikey düzlemlerde hareket ettirilmesi
sırasında önemli ölçüde el emeğinin ortadan kaldırılması nedeniyle beton işlerinin maliyetini ve emek
yoğunluğunu azaltmanın etkili yollarından biridir. Beton karışımı basınç altında borulardan
beslendiğinden, homojenliği ve işlenebilirliği artar, boşlukların hacmi kısmen azalır ve agrega
parçacıklarının çimento filmi tarafından sarılması iyileştirilir, bu da betonun mukavemetinde belirli bir
artışa yol açar.
Modern inşaat sektöründe başlayan damperli kamyonların nakliye zincirinden çıkarılması ve
yerlerini kamyon mikserlerinin alması aşaması, yeni makine setine uygun bir ön ısıtma teknolojisinin
geliştirilmesi ihtiyacını doğurmuştur. Haznelerde, tavalarda, damperli kamyon gövdelerinde beton
karışımı ön ısıtma mekanizması ile beton mikserlerinin tamburlarında ön ısıtma arasındaki temel fark,
ilk durumda statik, elektrotlara göre sabit olan karışımın ısıtılmasıdır. İkinci durumda, elektrotların
bıçakları (diskleri) arasında, tambur bıçakları ve dönüşünün eksenel ve radyal harekete neden olduğu
sürekli yeni karışım katmanları vardır (Şekil 5).
A. S. Arbenyev ve I. B. Kuzmin liderliğinde bir grup bilim adamı ve mühendis tarafından
geliştirilen teknoloji, bu yöndeki modern teknolojilerden biri olarak seçilmelidir. Dört ilkeye
dayanmaktadır:
- Enerjinin zamanında uygulanması - SVE;
- enerji arıtma verimliliği - EE;
- vibro-sıcak kalıplamanın avantajı - VHF;

72
 No. 7 - 8 Lipen - Serpen 2012

- kademeli ısı dağılımının rasyonelliği - PTO.

Teknolojinin ilk prensibinin pratik uygulaması, priz başlangıcını geciktiren düşük sıcaklıkta
karıştırma, titreşim aktivasyonu vb. önerilerinden oluşur. Enerji iĢleminin etkinliği esas olarak beton
karıĢımının elektrikli ısıtılması ve buharla ısıtılması arasında tartıĢılmaktadır. Yukarıda belirtildiği
gibi, sıcak vibroformlamada asıl önemli olan, tüm süreçlerin esas olarak gerçekleştiği priz süresi
boyunca verilen ısıyı korumaktır. Termodinamiğin ikinci yasasına göre, kristalleşmeyi artırmak için
basınç ve soğutma gereklidir. Soğutma sırasında sıkıştırma da meydana geldiğinden, betonun yapısı
daha da sıkıştırılır. Isıtılmış karışımların yerleştirilmesi sürecinde, yapının içinde daha yüksek
sıcaklıklar gözlemlenir ve bu nedenle çekirdek, dış katmanlar pahasına daha büyük ölçüde sıkıştırılır
ve bu da sıkışmalarına neden olur. Bu, yapıların çatlama direncini artırır ve ürünlerin pürüzsüz ayna
benzeri bir yüzeye sahip olmasını sağlar [2].
Monolitik yapıların buharla ısıtılan karışımlarla betonlanması teknolojisi, çeşitli teknolojik
parametrelere ve teknik özelliklere sahip beton mikserlerinin ve beton pompalarının kullanımına
dayanmaktadır [5].
Kamyon mikserine yüklenen girdi malzemeleri kuru karışım, kısmen k a r ı ş t ı r ı l m ı ş
(ıslatılmış) veya hazır beton olabilir. Yüklenen karışımın türüne bağlı olarak ABS üç modda
çalışabilir: boşaltmadan önce yolda veya şantiyede 10 - 20 dakika boyunca karıştırma tamburunun
açılması, yüklemeden hemen sonra karıştırma tamburunun açılması, beton karışımının şantiyeye
taşınması sürecinde tamburun periyodik olarak açılıp kapatılması. İlk mod, kuru veya kısmen
karıştırılmış beton karışımı yüklenirken ve daha sonra uzun taşıma mesafelerinde (bir saatten fazla
seyahat süresi) belirli bir hareket kabiliyetine sahip hazır beton hazırlanırken kullanılır. İkinci mod,
ABS'nin kuru veya kısmen karıştırılmış beton karışımı ile yüklenmesinden hemen sonra yolculuk
sırasında (bir saate kadar taşıma süresi) beton karışımının hazırlanması için ve ayrıca hazır
karışımların kısa mesafelerde (30 - 40 dakikadan fazla olmayan yolculuk süresi) sürekli olarak teşvik
edilmesi amacıyla teslim edilmesi için kullanılır. Üçüncü mod, hazır beton karışımlarının teslim süresi
periyodik uyarımla hareket kabiliyetlerinin geri kazanılması nedeniyle bir buçuk - iki saat olduğunda
kullanılır.
ABS uygulamasının uzun süreli pratiği, karışımın gerekli hareketliliğine bağlı olarak su beslemesi
anından itibaren karıştırma tamburunun optimum devir sayısını belirlemiştir (60 - 100 rpm). ABS'nin
boşaltılması tamburun ters dönüşünde gerçekleştirilir, dönüş hızı operatör tarafından ayarlanır (5 - 10
rpm). Karıştırma tamburunun kontrol paneli, operatörün yükleme ve boşaltma işlemlerini görsel olarak
gözlemlemesine ve karıştırma tamburunun dönüş hızını ayarlamasına olanak tanıyan yükleme ve
boşaltma cihazının yakınında bulunur.

Şekil 2. Beton ön ısıtmalı Beton ön ısıtmalı betonarme yapıların şeması:

1 - beton santrali; 2 - beton kamyonu; 3 - elektrikli kepçe; 4 - şalt cihazı; 5 - vinç; 6 - beton
yerleştirme

73
PDABA Haber
Bülteni

Şekil 3. Beton karışımının elektrikli Beton karışımının elektrikle ısıtılması için kovanın şeması: 1 -
elektrot; 2 - temas saplaması; 3 - hazne; 4 - kapı; 5 - vibratör; 6 - elektrot sabitleme

Şekil 4. Araç gövdesinde beton karışımının Araç gövdesindeki beton karışımının ön elektrikli
ısıtması: 1 - araç gövdesi; 2 - yarıklı plaka elektrotlar; 3 - elektrik izolatörleri; 4 -
elektrikli vibratör; 5 - kaldırma mekanizması kancası

Şekil 5. Beton karışımının elektrikle ısıtılması için donatılmış beton karıştırıcı. Beton
karışımının elektrikle ısıtılması için donatılmış beton karıştırıcı: 1 - elektrot bıçakları; 2 - destek
boruları; 3 - elektrotlar arası izolatörler; 4 - fırçalar.
kayma halkası; 5 - vibratör; 6 - elektrot grubu destek gövdesi

Uygulanan teknoloji ve negatif hava sıcaklığındaki beton karışımlarının dağıtım araçları, hazır
betonun karışım tesisinden şantiyeye taşınması sırasında minimum ısı kaybını sağlamalıdır. 20°C'ye
kadar düşük sıcaklıklarda, geleneksel tasarımda ABS kullanılır. Beton karışımının donmasını önlemek
için sıcak karışımlar taşınır, antifriz katkıları eklenir, kuru ve kısmen hazırlanmış karışımlar kullanılır
ve ardından sıcak su ile karıştırılır. Antifriz katkılı hazır betonun taşınma süresi 30 dakikayı
geçmemelidir. Antifriz katkısı olarak HH, HNHC vb. kullanılır. Çimentonun priz süresini hızlandıran,
ancak karışımların hareketliliğini keskin bir şekilde azaltan potas ilavesi uygun değildir. Uzun teslimat
mesafelerinde karışım hareketliliğinin kaybolmasını önlemek için, antifriz katkılı karışım suyu
eklenerek ve tüm bileşenler ABS tamburunda karıştırılarak sahada hazırlanan kuru karışımların
taşınması tavsiye edilir. Beton karışımlarını uzun mesafelere taşırken, katkı maddeleri doğrudan
karışım suyunun bir kısmıyla birlikte verilir

74
 No. 7 - 8 Lipen - Serpen 2012

beton yerleştirme ekipmanına aktarılmadan önce. Çimento hamurunun priz süresini uzatmak için,
kısmen hazırlanmış sert karışıma priz geciktirici katkı maddeleri eklenir.
Betonlama başlamadan önce aşağıdakiler belirlenmelidir: beton karışımını tedarik etme, dağıtma
ve sıkıştırma yöntemleri; bileşimi ve hareketliliğinin göstergeleri; döşenecek katmanların kalınlığı ve
yönü; katmanların üst üste binmesine izin verilen süre; beton santralleri ve a r a ç l a r ı tarafından
tedarikinin doğrulanmasıyla birlikte gerekli beton karışımı tedarik yoğunluğu; beton karışımını tedarik
etmek, dağıtmak ve sıkıştırmak için makine ve işçi ihtiyacının yanı sıra betonlama sürecinde gerekli
yardımcı işlerin üretimi. Beton karışımı yerleştirilmeden önce, beton karışımı kontrol edilmeli ve
kabul edilmelidir:
- Beton karışımı yerleştirme sırasında kapsanan tüm yapısal elemanlar ve işler (su yalıtım
tabanlarının hazırlanması, donatı, gömülü parçalar vb;)
- kalıp ve destek yapılarının doğru kurulumu ve uygun şekilde sabitlenmesi;
- Beton karışımının yerleştirilmesinde kullanılan tüm mekanizasyon araçlarının çalışmaya hazır
olması.
Belirli koşullar için yapıya beton karışımı besleme yöntemi, iş üretimi projesi tarafından
belirlenir. Seçenek seçimi, vardiya veya gün başına dökülecek beton miktarına, işçilik maliyetlerine ve
karışımın serme maliyetine göre belirlenir. Beton karıĢımlarının beton pompalama kamyonları (APN)
ile serilmesi, aĢağıdaki iĢlemlerin gerçekleĢtirildiği, karıĢımın kabulü, teslimi ve dağıtımını içeren
karmaĢık bir süreç olarak düĢünülmelidir: gerekirse ek bir beton boru hattının kurulması ve
sökülmesi, beton karıĢımının dağıtımı için araçların kurulması, APN'nin çalıĢtırılması için hazırlık
yapılması, beton karıĢımının borularla taĢınması, karıĢımın pompalanması sürecinde oluĢması
durumunda sıkıĢmaların giderilmesi, iĢ sonunda ekipmanın temizlenmesi. Beton karışımının
yerleştirilmesine başlamadan önce sıfırın altındaki sıcaklıklarda monolitik yapılar betonlanırken, kalıp
ve donatı sıcak hava jeti ile kar ve buzdan temizlenmeli veya su geçirmez malzemelerle (polietilen
film, branda vb.) kaplanmalı, donatı ürünlerinin güverte yüzeyleri çözülmeli ve kurutulmalıdır.
Karışım yerleştirme yöntemi ve modları (yoğunluk, sıra, vb.), beton koşullandırma veya ısıl işlemin
başlangıcında yerleştirilen beton karışımının gerekli sıcaklığına bağlı olarak atanacaktır.
En yaygın beton karışımı taşıma ve yerleştirme makinesi seti bir ABS ve bir TPS'den oluşur. TPS,
beton boru hattının bağlı olduğu mafsallı bir dağıtım bomu ile donatılmıştır. Bu bom yardımıyla beton,
bir TAPS park alanından çalışma alanındaki herhangi bir noktaya ulaştırılabilir (bkz. Şekil 6). TPS'nin
gerçek performansı, özel olarak tasarlanmış programlara göre yıllık testlerden sonra değerlendirilir.
8]'de belirtilen mesafeyi aşan bir mesafede beton dağıtımı için, hızlı kaplinli envanter çelik borulardan
yapılmış sabit bir beton kanalı kurulur ve TPS özelliklerini aşan yüksekliklerde yapıların betonlanması
gerekiyorsa, birkaç TPS şeması kullanılabilir (NGS inşaatı sırasında monolitik yapıların betonlanması
deneyimi).
Sıfırın altındaki sıcaklıklarda ABS ve ABN kullanımı, beton karışımlarında önemli ısı kayıplarına
neden olur ve bu da çalışma sürecini ve inşa edilen yapıların sonuçta ortaya çıkan mukavemet
özelliklerini olumsuz etkiler. Kış aylarında beton pompalama ünitelerinin kullanımıyla yapıların
betonlanması süreci, beton karışımlarının ısı kayıplarına maruz kalmaktadır:
– beton karıştırma tesisinden beton pompasına taşıma sırasında;
– Beton pompası, betonu beton pompasının haznesine aktarmak için kullanılır;
– borulardan pompalanıyor.
Üstelik bu ısı kayıpları (soğutma), beton karışımının enerji işlemesi (ısıtma) ile dönüşümlü olarak
gerçekleşmektedir. Isı kaybı sorununun aciliyeti, yüksek yapıların inşası sırasında çoklu aşırı yüklere
ve boru hatlarının önemli ölçüde uzatılmasına duyulan ihtiyaçla artmaktadır.
ABS'de taşıma sırasında beton karışımının buharla ısıtılması yöntemi de en etkili yöntem olarak
gerekçelendirilmektedir, ancak aşırı yükleme ve karışımın borulardan pompalanması durumunda
elektrikli ısıtmaya kıyasla sorunludur. Bu, uygulandığında yöntemlerin bazı uyumsuzluklarına işaret
etmektedir.

75
PDABA Haber
Bülteni

Şekil 6. Beton karışımının yerleştirilmesi için beton pompası kamyonlarının uygulanması

Beton karışımının kalıpta bakımı aşamasında, yalıtım şilteleri ile ısıtma, elektrikli ısıtma, buharla
ısıtma vb. gibi özel ekipman ve cihazların kullanılmasını gerektiren çeşitli yöntemler kullanılır.
8]'e göre beklenen ortalama günlük dış hava sıcaklığının 5°C'nin altında ve minimum günlük
sıcaklığın 0°C'nin altında olduğu durumlarda en yaygın yöntem elektrikli ısıtmadır. Kullanımı, taze
yerleştirilmiş betonun donmasını önler ve buna donatı ve agrega taneleri etrafında buz filmlerinin
oluşumu eşlik eder. Elektrikli ısıtma, içinden bir elektrik akımı geçirildiğinde doğrudan betonda ısı
üretimini içeren elektrot yöntemiyle (ordu kaynatma kazanı prensibi) veya ısıtma döngüleriyle (tel
üzerindeki akımın sınırlandırılması prensibi) gerçekleştirilebilir. Her iki yöntemin de kullanımda bir
dizi dezavantajı ve avantajı vardır ve teknoloji uzmanlarının en uygun olan lehine bir seçim yaptıkları
dikkate alınır. Diğer elektrikli ısıtma yöntemleri arasında bir ısıtma kalıbında ısıtma, kızılötesi ısıtma
ve indüksiyonla ısıtma yer alır.
Belirtilen teknolojilerin, yöntemlerin ve tekniklerin yanı sıra bu süreçte kullanılan ekipmanların
karakterizasyonu, bunların hepsinin bir yandan inşa edilen yapıların belirtilen mimari, yapısal ve
mukavemet gereksinimlerini garanti eden iş üretim koşullarını sağlamak ve diğer yandan inşaatın
ekonomik verimliliğinin bir göstergesi olarak iş üretim süresini azaltmak için tasarlandığını
göstermektedir.
Sonuçlar. 1. Mimari ve yapısal çözümler, kullanılan malzemeler ve ürünler, uygulanan
teknolojiler ve makine, mekanizma ve ekipman setlerinin sağlanması - ve sonuç olarak fiyatlandırma
politikası - açısından değişen inşaat koşullarında, kış betonlama işlerinin üretimi için ekipman setinin
mevcut seçim yöntemleri ve ekonomik gerekçelendirmesi önemli ayarlamalar gerektirir.
2. Yabancı ve yerli makine mühendisliğinin birçok açıdan ulaştığı seviye, beyan edilen
teknolojilerin hayata geçirilmesi sorunlarının çözülmesine olanak tanımaktadır.
3 Beton karışımının değişken sıcaklık koşulları altındaki davranışına ilişkin daha ayrıntılı bir
çalışmaya ihtiyaç v a r d ı r .
4. Kış betonlama işleri için ekipman ve alet setinin seçimi ve ekonomik gerekçelendirilmesine
ilişkin mevcut yöntemlerin düzeltilmesi gerekmektedir.

KULLANILAN LITERATÜR
1. Arbeniev A. С. Şantiyede vibroelektrik betonlama / A. S. Arbeniev, N. P. Roschupkin // Beton
ve Betonarme. - 1991. - № 2. - С. 19 - 20.
2. Arbeniev A. S. Karışımın elektrikle ısıtılması ile betonlama teknolojisi. - M. : Stroyizdat,

76
 No. 7 - 8 Lipen - Serpen 2012

1975. - 106 с.
3. Afanasyev N. F. Beton karışımlarının sürekli elektrikle ısıtılması ile beton ve betonarme
ürünlerin teknolojisi: Dr. Sci. tezi (Rusça): 05.23.05 / Afanasyev Nikolay Firsovich. - Lugansk. - 1997.
- 351 с.
4. Kolchedantsev L. M. Karışımların termal titreşim işlemi temelinde beton işlerinin
yoğunlaştırılması: Dr. Sci. tezi (Rusça): 05.23.08 / Kolchedantsev Leonid Mikhailovich. - Saint-
Petersburg. - 2002. - 312 с.
5. Kuzmin I. B. Beton mikserlerinde buharla ısıtılan karışımlarla monolitik yapıların sinerjik
betonlanması: monografi / Vladimir : Vladimir Devlet Üniversitesi, 2011. - 248 с.
6. Mironov S. A. Kış betonu teorisi ve yöntemleri. 2. baskı, ek ve revizyon. - Moskova : İnşaat ve
Mimarlık Devlet Yayınevi, 1956. - 405 с.
7. Shalenniy V. Т. Kış koşullarında "Miriada" alışveriş ve gösteri kompleksi çerçevesinde
monolitik betonarme yapıların inşasının verimliliğinin araştırılması / V. T. Shalenniy, O. A. Bitsoeva,
I . V. Yaremenko // İnşaat, Malzeme Bilimi, Mühendislik: Bilimsel makaleler koleksiyonu. - Д. :
PGASA, 2009. - Vyp. 49 - С. 17 - 21.
8. Bina kodları ve yönetmelikleri. Taşıyıcı ve kapalı yapılar: SNiP 3.03.01-87. vved. 1988-07-01. -
Moskova : SSCB Gosstroy, 1988. - 190 с.
9. Elektrik akımı ile önceden ısıtılmış beton karışımlarının kış koşullarında uygulanmasına ilişkin
öneriler. - Moskova: Stroyizdat, 1969. - 32 с.
10. Betonun elektrikli ısıl işlemi el kitabı. - M. : Stroyizdat, 1974. - 245 с.
11. Uzak Doğu, Sibirya ve Uzak Kuzey'de kış koşullarında beton işleri için kılavuz / TsNIIOMTP
Gosstroy of the USSR. - Moskova : Stroyizdat, 1987. - 213 с.

UDC 693.5 : 666

TEKNIK STANDARDIZASYON YÖNTEMLERI ILE MONOLITIK INŞAATIN
TEKNOLOJIK SÜREÇLERININ INCELENMESI

А. A. A. Chub, Teknik Bilimler Adayı, Doçent, I. V. Malevanyi, Teknik Bilimler Adayı, I. Yu.
Zaporozhye Devlet Mühendislik Akademisi

Anahtar Kelimeler: monolitik inşaat, zaman tutma, emek yoğunluğu, zaman standardı, istatistiksel
veri
Problem Açıklaması. Çalışmanın önemi, betonarme yapıların monolitik inşaatının teknolojik
tasarımını optimize etme, inşaat süresini, emek yoğunluğunu, iş maliyetini vb. azaltma ihtiyacından
kaynaklanmaktadır.
Karmaşık mekanize inşaat süreçleri için teknolojik şemalar ve iş üretimi projeleri geliştirirken,
önde gelen makinelerin (veya bir dizi makinenin) operasyonel verimliliğini belirlerken, belirli iş
üretimi yöntemlerinde ve yöntemlerinde operasyonel işçilik maliyetlerinin değerlerini kullanmaya
ihtiyaç vardır. Normatif belgeler, betonarme yapıların türüne bağlı olarak manuel operasyonlar ve
makine zaman maliyetleri normlarını verir ve gerçek iş üretimi koşullarına, uygulanan beton
karışımlarının hareketliliğine (dökümden özellikle sertliğe), uygulanan kalıp çeşitliliğine, takviye
yöntemlerine, beton karışımlarının beslenmesine vb. bağlı olarak olası zaman rezervlerini dikkate
almaz. ĠĢ üretiminin teknolojik sürecinin en iyi Ģekilde tasarlanması durumunda, verimlilik normatif
olana kıyasla artırılabilir.
Betonarme yapıların monolitik inşaat teknolojilerine ilişkin modern çalışmaların analizi
sonucunda, mevcut organizasyonel ve teknolojik tasarım yöntemlerinin, inşaat halindeki nesnenin
türüne, uygulanan kalıbın türüne, kullanılan beton karışımlarının özelliklerine ve diğer faktörlere bağlı
olarak işin emek yoğunluğunu, inşaat süresini ve maliyetini tahmin etmenin modern olanaklarını
kapsamadığı tespit edilmiştir [1 - 5].
Bu araştırmanın amacı, monolitik inşaat işlerinde emek yoğunluğunun teknik
standardizasyonuna ilişkin istatistiksel yöntemin uygulanmasını bilimsel olarak gerekçelendirmektir.
Monolitik yapıların montajında uzmanlaşmış inşaat şirketleri

77