Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 1

Machine Translated by Google

ME321 Üretim Süreçleri

Ders 7: Malzeme Kaldırma

Süreçler

Yrd.Doç.Dr. Recep ÖNLER

ronler@gtu.edu.tr
2002 John Wiley & Sons, Inc. MP Groover'a dayanmaktadır,
"Fundamentals of Modern Manufacturing 2/e"
Machine Translated by Google

Hatırlatma:

• Gelecek Hafta Ara Sınavı

• Ara sınavdan önce işlenen tüm konular

• Kapalı kitap-kapalı notlar

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 3

Machine Translated by Google

Temel Üretim Süreçleri

Döküm ve Dökümhane
Şekillendirme veya Metal İşleme

İşleme
Birleştirme ve Montaj
Katmanlı üretim
Diğer

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 4

Machine Translated by Google

Üretim süreçleri

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 5

Machine Translated by Google

Üretim süreçleri

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 6

Machine Translated by Google

İşleme

• İstenilen parça geometrisinin korunması için keskin bir kesme aletinin

malzemeyi mekanik olarak kesmek üzere kullanıldığı bir malzeme çıkarma işlemi
• En yaygın uygulama: metal parçaları şekillendirmek
• Çeşitli parça geometrileri ve geometrik özellikleri yüksek hassasiyet ve doğrulukla
üretme kapasitesi açısından tüm üretim süreçleri arasında en çok yönlü olanıdır.

• Döküm aynı zamanda çeşitli şekiller de üretebilir ancak hassasiyet ve doğruluktan yoksundur
işleme

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 7

Machine Translated by Google

İşleme

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 8

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 9

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 10

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 11

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 12

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 13

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 14

Machine Translated by Google

İşlenmiş Parçaların Sınıflandırılması

• Dönen - silindirik veya disk benzeri şekil • Dönmeyen

(prizmatik olarak da adlandırılır) - blok benzeri veya plaka benzeri

İşlenen parçalar şu şekilde sınıflandırılır: (a) dönen veya (b) dönmeyen,

burada blok ve düz parçalarla gösterilmektedir.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 15

Machine Translated by Google

İşleme Operasyonları ve Parça Geometrisi

• Her işleme işlemi karakteristik bir parça geometrisi üretir

iki faktörden dolayı:

• Takım ve iş parçası arasındaki bağıl hareketler

• Oluşturma – kesici takımın ilerleme yörüngesine göre belirlenen parça geometrisi

• Kesici takımın şekli

• Şekillendirme – parça geometrisi kesici takımın şekline göre oluşturulur

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 16

Machine Translated by Google

Şekil Oluşturma

• Şekil oluşturma: (a) düz tornalama, (b) konik tornalama, (c) kontur
tornalama, (d) düz frezeleme, (e) profil frezeleme.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 17

Machine Translated by Google

Şekil Oluşturmak İçin Şekil Verme

• Şekil oluşturmak için şekillendirme: (a) formu döndürme, (b) delme ve (c)
broşlama.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 18

Machine Translated by Google

Şekillendirme ve Üretme

Şekil oluşturmak için şekillendirme ve oluşturma kombinasyonu: (a) torna

tezgahında diş açma ve (b) kanal frezeleme.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 19

Machine Translated by Google

Tornalama

• Tek noktalı kesme takımı, bir silindir oluşturmak için dönen bir iş parçasından malzemeyi
çıkarır

• Torna adı verilen bir takım tezgahında gerçekleştirilir

• Tornada gerçekleştirilen tornalama çeşitleri:

• Karşı karşıya

• Kontur tornalama
• Pah kırma
• Ayırmak

• Diş Açma

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 20

Machine Translated by Google

Tornalama

• Tornalama işlemi.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 21

Machine Translated by Google

Temel Kesim (tornalama) Terminolojisi

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 22

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 23

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 24

Machine Translated by Google

Tornalama Operasyonu

Titanyum nitrit
kaplamalı karbür kesici
uç kullanılarak çelik
üzerinde yapılan
tornalama işleminin
yakından görünümü
(fotoğraf Kennametal Inc.'in izniyle)

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 25

Machine Translated by Google

bakan

Takım radyal

olarak içe doğru beslenir

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 26

Machine Translated by Google

Kontur Tornalama

• Takımı dönme eksenine paralel beslemek yerine, takım düz

olmayan bir konturu takip ederek konturlu bir şekil oluşturur

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 27

Machine Translated by Google

Pah kırma

• Kesici kenar silindirin köşesinde bir açı keserek bir açı oluşturur.
"pah"

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 28

Machine Translated by Google

Ayırmak

• Parçanın ucunu kesmek için takım bir noktada dönen işe radyal olarak beslenir

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 29

Machine Translated by Google

Diş açma

• Sivri formlu takım, dönen iş parçasının yüzeyi boyunca doğrusal olarak beslenir
Büyük bir ilerleme hızında dönme eksenine paralel, böylece dişler oluşuyor

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 30

Machine Translated by Google

Motor Torna Tezgahı

Bir motor torna tezgahının ana

bileşenlerini gösteren diyagramı

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 31

Machine Translated by Google

İşi Tornada Tutma Yöntemleri

• İşin merkezler arasında tutulması

• Ayna

• Pens

• Yüz plakası

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 32

Machine Translated by Google

İşin Merkezler Arasında Tutulması

işi bir "köpek" kullanarak merkezler arasında monte etmek

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 33

Machine Translated by Google

Chuck

(b) üç çeneli ayna

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 34

Machine Translated by Google

Pens

(c) pens

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 35

Machine Translated by Google

Yüz Plakası

(d) silindirik olmayan iş parçaları için ön plaka

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 36

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 37

Machine Translated by Google

Taret Torna Tezgahı

• Punta, altı adede kadar takım alabilen "taret" ile değiştirildi

• Taretin indekslenmesiyle takımlar hızla devreye alındı

• Dört aleti indekslemek için alet direği dört taraflı taretle değiştirildi
• Uygulamalar: Bir dizi kesim gerektiren yüksek üretimli işler
bölümünde

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 38

Machine Translated by Google

Chucking Makinası

• İş parçasını tutmak için iş milinde aynayı kullanır

• Punta bulunmadığından parçalar merkezler arasına monte edilemez

• Kesici takım eylemleri otomatik olarak kontrol edilir •

Operatörün görevi: parçaları yüklemek ve

boşaltmak • Uygulamalar: kısa, hafif parçalar

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 39

Machine Translated by Google

Bar Makinası

• Pensetin aynanın yerini alması dışında, ayna takma makinesine benzer, uzun süre izin verir
mesnet aracılığıyla beslenecek çubuk stoğu

• İşleme döngüsünün sonunda bir kesme işlemi yeni parçayı ayırır

• Yüksek düzeyde otomatik (diğer adıyla otomatik çubuk makinesi)

• Uygulamalar: yüksek miktarda döner parça üretimi

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 40

Machine Translated by Google

Otomatik Vida Makinası

• Otomatik çubuk makinesiyle aynı ancak daha küçüktür

• Uygulamalar: vida ve benzeri küçük donanımların yüksek üretimi

öğeler

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 41

Machine Translated by Google

Çoklu Mil Çubuk Makinaları

• Birden fazla iş mili, dolayısıyla birden fazla parçanın aynı anda işlenmesi
çoklu araçlar
• Örnek: altı milli otomatik çubuk makinesi aynı anda altı parça üzerinde çalışır

• Her işleme döngüsünden sonra iş milleri (pensetler ve çalışma çubukları dahil)

bir sonraki konuma indekslenir (döndürülür)

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 42

Machine Translated by Google

Çoklu Mil Çubuk Makinası

• (a) Altı milli otomatik çubuk

makinesinde üretilen parça; ve (b)
parçayı üretmek için yapılan işlem
sırası : (1) stoku durduracak şekilde
besleme, (2) ana çapı döndürme, (3)
ikinci çapı ve nokta yüzeyini oluşturma,
(4) matkap, (5) pah kırma ve (6) ayırmak.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 43

Machine Translated by Google

Sıkıcı

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 44

Machine Translated by Google

Sıkıcı

• Delik işleme ile tornalama arasındaki fark:

• Mevcut bir deliğin iç çapında delik işleme yapılır
• Tornalama mevcut bir parçanın dış çapında gerçekleştirilir
silindir
• Aslında delik işleme, iç tornalama işlemidir
• Delme makineleri
• Yatay veya dikey - makine milinin dönme ekseninin yönünü
ifade eder

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 45

Machine Translated by Google

Dikey Sondaj Değirmeni

Büyük, ağır iş parçaları için dikey delik işleme tezgahı.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 46

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 47

Machine Translated by Google

Sondaj

• İş parçasında yuvarlak bir delik oluşturur

• Yalnızca mevcut bir deliği genişletebilen delik işlemeyle karşılaştırın

• Matkap veya matkap ucu olarak adlandırılan

kesici alet • Takım tezgahı: matkap presi

sondaj

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 48

Machine Translated by Google

Açık Delikler ve Kör Delikler

• Açık delikler - matkap işin karşı tarafından çıkar

• Kör delikler – işin karşı tarafından çıkmaz

Şekil 22.13 İki delik türü: (a) açık delik ve (b) kör delik.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 49

Machine Translated by Google

Raybalama

• Bir deliği hafifçe büyütmek, çapta daha iyi tolerans sağlamak ve yüzey kalitesini
iyileştirmek için kullanılır

Delme ile ilgili işleme işlemleri:

(a) raybalama

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 50

Machine Translated by Google

Dokunarak

• Mevcut bir deliğe dahili vida dişleri sağlamak için kullanılır • Kılavuz adı

verilen alet

(b) dokunma

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 51

Machine Translated by Google

Havşa açma

• Daha büyük bir çapın daha küçük bir çapı kısmen deliğe doğru takip
ettiği kademeli bir delik sağlar

Şekil 22.14 (c) havşa açma

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 52

Machine Translated by Google

Matkap basın

• Yerde dik matkap tezgahı duruyor

• Tezgah matkabı benzer ancak daha küçüktür ve bir masaya veya tezgah üzerine monte edilir

Şekil 22.15 Dik matkap presi

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 53

Machine Translated by Google

Radyal matkap

• Büyük parçalar için tasarlanmış büyük matkap presi

Şekil 22.16 Radyal matkap presi

(fotoğraf, Willis Machinery
and Tools'un izniyle ).

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 54

Machine Translated by Google

Matkap Presleri için İş Tutma

• Delme işlemindeki iş parçası aşağıdakilerden herhangi birine kelepçelenebilir:

• Mengene - iki çeneli genel amaçlı iş tutucusu
• Fikstür - genellikle belirli bir iş için özel olarak tasarlanmış iş tutma cihazı
iş bölümü
• Matkap mastarı – fikstüre benzer ancak aynı zamanda aleti yönlendirmek için bir araç sağlar
sondaj sırasında

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 55

Machine Translated by Google

Frezeleme

• İşin birden fazla kesme kenarına sahip dönen bir takımdan beslendiği işleme işlemi

• Takım dönüş ekseni ilerlemeye diktir

• Düzlemsel bir yüzey oluşturur

• Kesici yolu veya şekliyle diğer geometriler mümkündür
• Diğer faktörler ve şartlar:
• Kesintili kesme işlemi
• Freze bıçağı olarak adlandırılan kesici takım, "diş" olarak adlandırılan kesici
kenarlar • Freze makinesi olarak adlandırılan takım tezgahı

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 56

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 57

Machine Translated by Google

İki Frezeleme Şekli

İki frezeleme şekli: (a) çevresel frezeleme ve (b) yüzey frezeleme.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 58

Machine Translated by Google

Çevresel Frezeleme ve Yüzey Frezeleme

• Çevresel frezeleme
• Kesici ekseni işlenen yüzeye paralel
• Kesicinin dış çevresindeki kesme kenarları
• Yüzey frezeleme
• Frezelenen yüzeye dik kesici eksen
• Kesicinin hem ucunda hem de dış çevresinde kesici kenarlar

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 59

Machine Translated by Google

Döşeme Frezeleme

• Kesici genişliğinin genişlediği çevresel frezelemenin temel şekli

her iki tarafta iş parçasının ötesinde

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 60

Machine Translated by Google

Kanal açma

• Kesicinin genişliği iş parçası genişliğinden daha azdır, bu da kesici uçta bir yuva oluşmasına neden olur.
iş

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 61

Machine Translated by Google

Konvansiyonel Yüzey Frezeleme

• Kesici çıkıntıları her iki tarafta da çalışır

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 62

Machine Translated by Google

Değiştirilebilir
kesici uçlar
kullanılarak yüksek
hızlı yüzey frezeleme
(fotoğraf
Kennametal Inc.'in izniyle).

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 63

Machine Translated by Google

Uç Frezeleme

• Kesici çapı iş genişliğinden küçüktür, bu nedenle parçaya bir yuva kesilir

Şekil 22.20 (c) parmak frezeleme

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 64

Machine Translated by Google

Profil Frezeleme

• Düz bir parçanın dış çevresinin kesildiği parmak frezeleme şekli

(d) profil frezeleme

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 65

Machine Translated by Google

Cep Frezeleme

• Sığ cepleri düz hale getirmek için kullanılan başka bir parmak frezeleme şekli
parçalar

(e) cep frezeleme

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 66

Machine Translated by Google

Yüzey Şekillendirme

• Yuvarlak uçlu kesici, üç boyutlu bir yüzey formu oluşturmak için yakın
aralıklarla eğrisel bir yol boyunca çalışma boyunca ileri geri beslenir

Şekil 22.20 (f) yüzey

şekillendirme

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 67

Machine Translated by Google

Yatay Freze Makinesi

Şekil 22.23 (a) yatay dirsekli ve sütunlu freze makinesi.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 68

Machine Translated by Google

Dikey Freze Makinesi

Şekil 22.23 (b) dikey diz ve sütunlu frezeleme makinesi

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 69

Machine Translated by Google

İşleme Merkezleri

• Yüksek düzeyde otomatikleştirilmiş takım tezgahı , minimum insan ilgisiyle

tek kurulumda CNC kontrolü altında birden fazla işleme işlemini
gerçekleştirebilir
• Tipik işlemler frezeleme ve delmedir
• Üç, dört veya beş eksen

• Diğer özellikler:
• Otomatik takım değiştirme •
Palet servisleri

• Otomatik iş parçası konumlandırma

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 70

Machine Translated by Google

Üniversal işleme merkezi; Yüksek düzeyde otomatikleştirilmiş, bilgisayar kontrolü altında

birden fazla işleme işlemini tek bir kurulumda minimum düzeyde insan dikkati ile
gerçekleştirme kapasitesine sahip

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 71

Machine Translated by Google

Tamamı bilgisayar kontrolü altında tornalama ve ilgili işlemleri,

kontur tornalamayı ve otomatik takım indekslemeyi yapabilen CNC
4 eksenli tornalama merkezi.
21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 72
Machine Translated by Google

Freze-Torna Merkezleri

• Tornalama, frezeleme ve delme işlemlerini gerçekleştirebilen

yüksek düzeyde otomatikleştirilmiş takım tezgahı

• Tornalama merkezinin genel konfigürasyonu

• Silindirik bir iş parçasını belirli bir açıda konumlandırabilir,
böylece dönen bir kesme takımı (örn. frezeleme takımı) parçanın
dış yüzeyine özellikler işleyebilir
• Geleneksel tornalama merkezi, iş parçasını tanımlanmış
bir açısal konumda durduramaz ve dönen takım millerini
içermez

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 73

Machine Translated by Google

Freze-Torna Merkezinin İşletilmesi

• Şekil 22.28 Freze-torna merkezinin çalışması: (a) tornalanmış, frezelenmiş

ve delinmiş yüzeylere sahip örnek parça; ve (b) bir freze-torna merkezindeki
operasyon sırası: (1) ikinci çapı tornalayın, (2) parça programlanmış açısal
konumdayken düz frezeleyin, (3) parça aynı programlanmış konumdayken
delik açın ve (4) kesme .

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 74

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 75

Machine Translated by Google

Şekillendirme ve Planyalama

• Benzer işlemler

• Her ikisi de iş parçasına göre doğrusal olarak hareket eden tek noktalı bir kesme
takımı kullanır

(a) Şekillendirme ve (b) planlama.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 76
Machine Translated by Google

Şekillendirme ve Planyalama

• Her iki işlemde de düz, düz bir yüzey oluşturulur

• Kesintili kesme • İşe

girerken aleti darbeli yüklemeye maruz bırakır
• Başlatma ve durdurma hareketi nedeniyle düşük kesme hızları

• Tipik takımlama: tek noktalı yüksek hız çeliği takımlar

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 77

Machine Translated by Google

Şekillendirici

Şekil 22.30 Şekillendiricinin bileşenleri.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 78

Machine Translated by Google

planya

Şekil 22.31 Açık yan planya makinesi.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 79

Machine Translated by Google

Broşlama

• Çok dişli kesme takımını işe göre takım ekseni yönünde doğrusal
olarak hareket ettirir

Broşlama operasyonu.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 80

Machine Translated by Google

Broşlama

• Avantajları:
• İyi yüzey kalitesi

• Yakın toleranslar

• Çeşitli çalışma şekilleri

mümkündür • Broş adı verilen kesici alet
• Karmaşık ve çoğunlukla özel şekilli geometri nedeniyle takımlama
masraflı

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 81

Machine Translated by Google

İç Broşlama

• Bir deliğin iç yüzeyinde gerçekleştirilir

• Strok başlangıcında broşun takılacağı parçada bir başlangıç deliği

bulunmalıdır

İç broşlama ile kesilebilen iş şekilleri; çapraz tarama, broşlanmış yüzeyleri

gösterir.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 82

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 83

Machine Translated by Google

Testereyle kesme

• Bir dizi dar aralıklı dişten oluşan bir aletle iş yerinde dar yarık keser

• Testere bıçağı adı verilen alet

• Tipik işlevler:
• Bir iş parçasını iki parçaya ayırın •
Parçanın istenmeyen kısımlarını kesin

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 84

Machine Translated by Google

Elektrikli Demir Testere

Şekil 22.35 (a) elektrikli testere – demir testeresi bıçağının işe

karşı doğrusal ileri geri hareketi.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 85

Machine Translated by Google

Bant testere

Şekil 22.35 (b) şerit

testere (dikey) – bir kenarında
dişler bulunan sonsuz
esnek bir halka biçiminde
olan şerit testere
bıçağının doğrusal sürekli hareketi .

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 86

Machine Translated by Google

Dairesel testere

Daire testere – dönen testere bıçağı, aletin iş parçasının

üzerinden sürekli hareket etmesini sağlar.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 87

Machine Translated by Google

Yüksek Hızlı İşleme (HSM)

• Geleneksel işleme operasyonlarında kullanılan hızlardan çok daha yüksek hızlarda

kesme • İşleme tarihi
boyunca kalıcı eğilim giderek artıyor
kesme hızları
• Şu anda daha hızlı üretim oranları, daha kısa teslim süreleri ve daha düşük
maliyetler potansiyeli nedeniyle HSM'ye yeniden ilgi duyulmaktadır.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 88

Machine Translated by Google

Yüksek Hızlı İşleme Uygulamaları

• Uçak endüstrisi, büyük alüminyum bloklardan büyük uçak gövdesi

bileşenlerinin işlenmesi
• Çoğunlukla frezeleme yoluyla çok fazla metal çıkarma

• Otomotiv, bilgisayar ve tıbbi bileşenler üretmek için alüminyum üzerinde

çoklu işleme operasyonları
• Hızlı takım değişiklikleri ve takım yolu kontrolü önemlidir

• Kalıp ve kalıp endüstrisi

• Sert malzemelerden karmaşık geometriler üretme

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 89

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 90

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 91

Machine Translated by Google

Takım Performansı Örneği

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 93

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 94

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 95

Machine Translated by Google

Takım Aşınması

ŞEKİL 8.20 Kesici takımlardaki aşınma örnekleri. (a) Yan aşınma; (b) krater aşınması; (c) yontulmuş kesici kenar; (d) termal çatlama
tırmık yüzü; (e) yan yüzey aşınması ve talaş yığılması; (f) yıkıcı arıza (kırılma). Kaynak: Kennametal, Inc.'in izniyle

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 96

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 97

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 98

Machine Translated by Google

Talaş Oluşumu

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 99

Machine Translated by Google

Süreksiz Çip

• Kırılgan malzemelerin işlenmesi

• Küçük eğim açısı

• Geniş kesme derinliği

• Sünek malzemelerin düşük kesme hızlarında ve yüksek ilerleme hızlarında işlenmesi

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 100

Machine Translated by Google

Sürekli Çip

• Oldukça sünek malzemelerin kesilmesi sırasında meydana gelir.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 101

Machine Translated by Google

BUE ile Sürekli Çip

• Çalışma malzemesi yüzeye yapıştığında veya kaynaklandığında talaş yığılması (BUE) meydana gelir.
Yerel yüksek sıcaklık ve aşırı basınç nedeniyle aletin kesici kenarı.

• Kesme derinliği azaltılarak, kesme derinliği artırılarak ortadan kaldırılabilir veya en aza indirilebilir.
kesme hızı, pozitif talaşlı takımlar kullanma veya kesme sıvısı uygulama.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 102

Machine Translated by Google

Çalışma Malzemesinin Etkileri

• Kuvvet gereksinimleri
• Takım aşınması

• Talaş oluşumu

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 103

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 104

Machine Translated by Google

Kesici Takım Malzemeleri

• Gereksinimler: •
• Sınıflandırma:
Sıcak sertlik
– Karbon takım çelikleri
• Aşınma direnci

• Dayanıklılık • – Orta alaşımlı çelikler

Düşük sürtünme
– Yüksek hız çeliği
• Uygun maliyet
– Dökme kobalt bazlı alaşımlar
– Semente karbürler

– Seramik ve ultra sert

malzemeler

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 105

Machine Translated by Google

Takım Malzemeleri - Çelik

• Takım Çeliği •
% 0,9 ila 1,3 karbonlu sade karbon çeliği • Sertleştirilmiş
ve temperlenmiş • 200oC'nin
üzerinde tokluğunu kaybeder . • Yüksek Hız Çeliği
(HSS) • %18 Tungsten, %4 Krom, %1
Vanadyum • Sertliği 600oC'ye kadar korur • Takım çeliğiyle
karşılaştırıldığında kesme hızı eşit

oranda iki katına çıkarılabilir

hayat.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 107

Machine Translated by Google

Takım Malzemeleri – Semente Karbür

• P/M tarafından
üretilmiştir. • HSS'ye göre %200 ila %500 daha yüksek kesme hızlarında çalıştırılabilir.
• HSS kadar tok değildir.
• Bazen kesme sırasında demir ve çelikle reaksiyona girer. •
Yüksek kesme hızlarında sertliğini kaybeder.
• Tek kullanımlık kesici uçlar şeklinde yapılmıştır.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 108

Machine Translated by Google

Alet Malzemeleri - Seramik

• P/M teknolojisi ile saf alüminyum oksitten yapılmıştır .

• Soğutucusuz TiC kesme hızının 2-3 katı hızda çalıştırılabilir.

• Krater oluşumuna karşı dayanıklıdır, genellikle soğutma gerektirmez

• Tek kullanımlık uçlar şeklindedir.

• Karbürler kadar serttir ancak daha kırılgandır.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 109

Machine Translated by Google

Takım Malzemeleri - Elmas

• Bilinen en sert malzeme

• Elmas işleme yüksek hızlarda yapılır

ince beslemelerle
• Mükemmel yüzey kalitesi sağlar

• Diğer tüm araçlardan daha pahalı

• Taşlama işlemlerinde elmas parçacıkları da

kullanılır

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 110

Machine Translated by Google

Takım Malzemeleri – Kübik bor nitrür

(CBN)

• İnsan yapımı en sert malzeme.

• ~1000°C'de sertliğini korur.

• Sert havacılık-uzay malzemelerinin işlenmesinde kullanılabilir.

• Genellikle diğer takımların kaplama malzemesi olarak kullanılır.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 111

Machine Translated by Google

Takım Malzemeleri – Kaplamalı Karbür

• Sağlam, darbeye dayanıklı bir alet, ince, sert, krater aşınmasına dirençli bir malzemeyle kaplanmıştır
malzeme.

• TiC kaplı takımlar, kaplamasız takımlara göre aşınmaya 2-3 kat daha dayanıklıdır.

• aynı takım ömründe kesme hızında %50-100 artış sağlar.

• Seramik (Al2O3) kaplama çeliğin işlenmesinde %90 hız artışı sağlar.

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 112

Machine Translated by Google

Takım Arızası ve Takım Ömrü

• Kesici takımın arızası iki geniş kategoriye ayrılabilir:

• Yavaş ölüm mekanizması
• Kademeli aşınma nedeniyle

• Ani ölüm mekanizması

• Öngörülemeyen ve yıkıcı arızalar nedeniyle

• Takım ömrü, kesimin başlangıcı ile bitişi arasında dakika cinsinden geçen süredir
• Kaldırılan malzemenin hacmi
• Açılan delik sayısı

• Takım başına işlenen parça sayısı

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 113

Machine Translated by Google

İşleme için Tasarım Yönergeleri

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 114

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 115

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 116

Machine Translated by Google

Bu kısımda yanlış olan ne?

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 117

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 118

Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 119

Machine Translated by Google

Alıntı: https://www.youtube.com/watch?v=8Lh600hVyt8
Şekil 20.31, Degarmo, ME321 Üretim Süreçlerinde Malzemeler
21.11.2023 ve Süreçler'den alınmıştır. 120
Üretme
Machine Translated by Google

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 121

Machine Translated by Google

İzlenecek Videolar

Çeşitli Yöntemler
https://www.youtube.com/watch?time_continue=56&v=yk0W8APdis0

Elma İşleme https://

www.youtube.com/watch?v=qmaYUhMH1w8
https://www.youtube.com/watch?
v=sxbiIpXZfG8 https://www.youtube.com/watch?v=IbWOQWw1wkM

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 122

Machine Translated by Google

Ara sınav

Ara sınav: 25 Kasım

• Sınıfta
• Klasik + test
• Kapalı kitap

• Şu ana kadar gizlenen tüm

konular • Ders saatleri sırasında

ME321 Üretim Süreçleri 123

Machine Translated by Google

Sorunuz mu var?

21.11.2023 ME321 Üretim Süreçleri 124