Professional Documents
Culture Documents
trbaechswiat
1. WSZECH 5W 1 AT
teoria
geocentrycsma Klowdiusz Ptolemaisa teoria
heliocentrycsnou Mikotajkopemik
- -
•
stoñce w Centrum wsaechswiata
•
•
aiemiaiinneplanetykraeaigwoko-tstori.ca poorbicie
:
4- planet
cookie
niej kraiiy ( w
tym stance •
•
planet
ykraeiozwoko-twtasnejosipoaost.at
gwiarndy obracajoz wtasnejstate sig cookout osi
•
stworaeniagalaktyt-B~dowawsaechs-wi.at
doprowadse.to do
a 19 mln lot )
emitujes-wiatto-roasaeraanies.ee
-
( wsaechswiata
Chama
energia
galaktyki-stwpiskamateriiemitujaeccjs-wiat.to ; ogromne stwpiskou gwiasol pyto migdsyplanetamego ( Hille)
•
i
,
garner
-
osama materia -
Typy galaktyk :
•
ELI PTYCZNE
centrum
ksatatt
elipsy lob Koli
poses
dose
aaggsacsenie gwiasd w
sktadajoz
•
sie a
gwiaad storych o
aiottejlcserwonej barwie i
matej masie
•
SPIRAL NE
dwa
joedrogalaktyoane i
spioolne oomiono -
w
joedrae stare
gwiasoly Caille ,
ramona mtode Cniebeeskie
•
70%
•
NIE REGULAR NE
brake
okres-lonegoksatat.to/stnktory
mate
•
roamiary
•
10%
Odlegtosci we wsaechiswiecie
1 roku ( 1 63239 AU )
roks-wietlny-odlegtos-c-prebytapraess-wiat.to prairie ciaego rokrswietlny
=
w w
w
-
carry
-
galaktyka spirolna
sktaolwchodrai gwiasd
-
200 mln
w
jej .
US
jest ma
judnym a ramion ( Ronnie Oriana
-
Ewolwcja gwiasd
gwiazoly-twlisteciataniebiesk.ie abudowane a
garrow ( Hi He), Wich
wngtrwao-chodnozreaky.ee termojozdrowe
s-wiattackraiaozwoko-tjodro-galaktyki05.to
efektem jest wysoka temperature i emitowanie
csego
hot
plomety ,
adraoci aewngtmne wanting i starve sig obtokiom
pytw i
garner a
jaedrem ,
ktére bqobniesig ochtadséc
praeksatatcasig wolbraymo-lobsoperolbmymo-lpowykomystan.eu H)
•
dochodai do
wybochv i two
ray sig supernova
supernova
to
gwiasdou ,
ktorejjasnosiwarastawkrotkvmoaasee.pe eoyboctw
Supernova noise
prseksatatiié sie w :
czarina dsiurg lob
gwiasdg neoronowq
(
plover)
orama drive to
obiektomatyekroamiarach.ae doing masie , wywotwje dine
pole gnawitacyjne ,
a
ktérego nie moai
wydostaé sie s-wiattocpowstajewwyru.tw aapadomia masywnyrhjoeder
•
gwiaady éredniej masie C Sun ) wypalenielekkickpeerwiastko-wwsredni.ch
gwiasachpoawalanoaopaolmgcies.is
o
-
gwiasdy joedro-irozpocsgciaprsemiany.tl ,
warasta
temp .
w the
praemianou w
oaerwonego olbrrymou
•
co oaas
, , ,
golaktyka-ogromnestwpcskomater.ie ,
ktére
sktaobaja sie a
gwiasud, pytow i
garden OR Az
orameiy materii
Wielki
wyboch-agrawitacyjnejosobeiwos-ciwytonitysi.ee energia pmestmeri
,
i oaas
( do dais )
pooaaetekwsaechswiataykto-ryroaszemas.ie
powybuctw powstouty golaktyki
•
A mlol lot
W
priestReni kosmioanej anojdojq sig
:
ciatou neebeeskie (
-
roaprosaono - malaria
meeedsygweeaohve planetamie ,
i
mgtawice
gwiasndai koliste
stwprskopowiqaomej grawitacyjnie materii
gasowej abudowanej a Hi the
wiobnialnego ,
kténe
pochodrai a
neakyi termojozdrowych
planet a- ciato niebieskie o
anaoanej masie i twlistym ksatateie ,
nie
emitujeswiatta.aswie.ci
éwiattem odbitym od
gwiasol ; okroeaojoegwiasdgmo-aemysl.ae sq domirwjozcym ciatem niet .
wpraestmeniwoko-twtasnejorbe.ly
erktaol stone zespo-tciat.niebeeski.ch sktad wchodsi
w
ktéryik stance
otaoaojozce je
-
carry ,
Oran
8 5
planet i (1-205)
ksieeyow , planet kartowatyckimiliardo-wmatychce.at (
planetoiedy komety
, ,
meteroidy pytmieedsyplo.netarmy
,
satelita
Cksieeiyc) ciatoniebieskie ktére
obeega wtasnej orbicie planets tub planetoids i okroeaie
-
er ror
, po
a
nice gwiasdgmo-ciemysl.ae
planeta kowtow
ata-obiektpos-rednimieedsyplanetae.ae matymi
ciataminiebieskimi.ktorykroiaypowtasnejorbi.ae
woko-tgwiasdymaeiemystejcnieosia.ge
innychciatwprseciweinstw.ie
dominacji oayscijej a
,
planet do
co mas
pytowy a
lioanymi
raggsaoaeniami materii ,
aderaeniacaiarenpytu-grodki.mn brytki materii
protoplanetg)
- -
G) Proto stance
dolej koroayto sig jug temp , a .
rostov ,
dlategoaacsgtoswieci.ci
5) Lekha moteriaaostatousdmuchnigta pres wiater stone
carry
C
niejujormowatysigpbanetyolbraymy
a
i
awiqakidojoecepocsaetekskol-om-planet.am aiemskim
, , , ,
Powstanie Liemi
1) 9,6 mhd lot time Liemia aacsed-oupowstawacwwyni.tw erotomania i alepiania sie csaestek pytv kosmioanego
Tworayty co ran
wieeksaestwpieniawpostaciplometoayma.li =
skalistych bryt
2) Dalsae tqcrenie sie materii
vtworayto protoplanetary
3) Proto
pbaneteuderaatyplo-netoaymale.co wytwaraato ciepto , roaigmewajozce hiemiee
G) hmiano-otwpieniamateninaciekt.ae
5)
Sebstanye cieiasaestwpiatysi.ee w
jaedrae ,
a
biejsae no-
powierachni (
ptosa i
skorupa)
6) he sacselinwskoropiewydobywatsieewodo.ir arnot wadna metan , awiqakisiarki =
Atmos
Jena
, , para ,
skraplanie wodnej i
powstanie Oceano
parry
.
8) W oceanic
pojawity sig prymitywne +
promienie stonecrane fotoliao Croapaol Hao Hi O )
org
. - na
=
TLEN
9) Lwigksaaja.ca sigaawartos-c-tlerwwatmosfeme-roawo-jswiat.ae onganioanego biosfery
PLANETA
kraea-ywoko-tston-co-niodbijous-wiat.to
es-wie.ci
-
,
a stonecrane
obiektéw
ocayszcsa orbitee
(i
jejsqsiedstwo a
innych
-
ma
wystaroaojoecozmasee.abydsigkigrawitag.ie osiqgnozc twlisty ksatatt
POD21 At PLANET
menus, Licinia Mars)
•
aiemskie
planety (
Mertwry , ,
mate i
-
masy roamiary
-
wigksaou geestosé
abodowane warstw
skimpy skolnugoptasaackmemianyjgdra.CN )
-
2 :
,
i Fe
, ,
lodowe
brake
skalnej powierachni pbanety garowe ,
i
,
tub planetoids i okroeaie euros
a
nice gwiasdgmo-ciemysl.ae
Liemia 1
Ksieiayc promeeniu 1790km ( 5
pod waglgdemweelkos-cisalelita.US )
-
o .
planeta kowtowata-
obiektposredni migdsy planeta matymi
ciataminiebieskimi.ktorykroiaypowtasnejorbi.ae
•
a
,
woko-tgwiasdymaeiemystejcnieosia.ge dominiegie
csyscijej innych ,
nie a ciat nieb .
wprseciwéoñstwie do
planet ) ,
ma
twisty lob
prairie kolistyksatattdsieekiwystarcsajaecejmas.ee
PLUTON ERIS CERES
Npp .
, ,
planetoidy
•
niewielkie
obéekty sirednicy MAX 1000km
obeegajoz stance orbitache
- :
po
o
,
orbitami Mana i
pasie gtownym planetoid migdsy Yowisaou ,
-
skalne-pas.ee
-
poaa
era
q ,
o
w
prsestraene rnieeobayptometarnej
•
3
co roku
spada tyis meteorytéw Cokrochyskalne brytyaelara.ie
.
,
nikko a
domeeszkoe mineratow
komety Cas
•
look
mate ciato abodowane
wodnego aamroaonychgaséw amoniak , metan) ktére gnpujoz sie
-
a
, ,
wpasiekoipero-iobtotwoorta.fejgto-wnacse.si to
jacobo
Gdy abliaia sig do storia tool
parujecsublimuje) a
gory
i
pyty tworaozwokotjozdoaotooskg Kong
Wiater stone
2
niejpowstajewarkocskometycpraeciwnydos.vn pres carry
)
np .
Holly
×
÷ najwigksaou i
najmniejssou planeta nojcieiasaou planeta us
obrote Wolcott
najbliaej Sloñco ( 57,9 men
najkrotsay wtasnej osi =
- oaas
DO
najwigksae robinia
temp migdsy péttwloeosweettonoz
.
diaesptaszcsenie ma
biegunach
•
bonobo sine
i
nieosweetlonoz ( 950°C -
-170°C )
wiejoz wiatry ktérepowodujozpowstai
,
0 satelitow
•
waniepaséwchmor utoaonychrownolesinikowo
,
lianne
kraterycpodobny do 63
satelity
•
Ksieeiyca )
•
•
WEN US G
pool wagleedem jasnosci
•
ciao
•
•
tmecie
pool wagleedemjasnos-ciciatocs.vn ,
Moon) SATURN
•
•
skate do 100m)
•
4-
prseciwnykiennekootag.ie pierscieni Cbrytylodui
•
56 satelitow
•
•
0 satelit URAN
•
•
21 F- MIA
•
aielonkowo -
4-1 Yo oceainow
•
3
•
27 satelitéw
•
atmosfera to
•
miesaanina
garrow ( f8%
21%
asot
then )
• •
MARS NEPTUN
• •
• •
chorwr
satelity Cfobosai Deimosa)
•
ma 2
warstwy
13
•
•
oaerwony
Kotor
pres
wantwee
pytv a
tlenkiimfe satelitéw
3. Ruch
obiegowy
rock
precesyjny wahania osi aiemskiej
L
-
rock 5h 98 minute i 96
obéegowy dookotou Storia trwa 365 dni setwmd
odwrotny do wskovaéwek
-
,
, regard
(5 152 mln km ;
punk nojdalej lipan) najwolniejsieeporos.ae
•
AP HELIUM -
od Storia
planeta
>
jest nachylona waglgdem
'
05 aiemskou 66034 niwniki orbita tworaoz kaet 23026
niej o
,
zenit na ro-wni.tw
S
polama
•
no-
biegonie N
aaoaynou sig
drain
polamy ,
a na noc
N wiosnoc
jcsienho-wnonocjesienno-C23wraes-ni.ae
•
na now 5
,
prostopadlenarownik
•
zenit na ro-wni.tw ,
5 N
no -
5
na
jcsien ,
ma wiosna
prostopadle awrotnik
•
no -
Raka
nojdtuasaydaieriinajkro-ts.ae noo na N
daieri
•
are N totem
podbiegonowym polamy
lato
•
now N ,
aimee ma 5
Praesilenie aimowe ( 22
grudnia )
•
prostopadleno-awrotnikkoaioroai.ae
•
nojdtuasaydaieriinajkro-ts.ae noo na s
•
5 totem daieri
aa
podbiegonowym polamy
•
lato now 5 ,
aimee ma N
uktaol
sferyoany-wygloedniebagakbyciataniebiesk.ie byty
ogboedo-nejods-rodkapo-ttwlilsklepienieniebiesk.ie
pvnktamiumeesaoaonymi me
)
uktaid horysontalny -
Lumia
joke ponkt w
samymsrodtw
observation
sjeryniebieskiejorarapunktwktongmanoydo.ge sig
jesieri Ei W)
B
amiana
miejsoa wschodu i honchodo storied =
na N ( eaten
bliéej N
,
a
aimoe 5 ,
wiosnou i
•
amiana
widomej doogie Storia maid
widnokreegiem =
dtiasaa totem i wéosnoz
•
hmianoudtugos-cidniainocy-ro-wnikaawsae.pe 12 ,
a im
dalejtymwieeksaeroani.ae
•
driest hoc
polomogo-rowaniego-rowanie-najwyisaepo-oa.mil
i
tansy stoneoanej w
ciqgu doby mad
widnokneegiom
90°
'
a
-
Roobaaje amieractw :
drobny
☐
drink
agwilny moina odcsytaé
-
°
(
ieglarski cywilnym nawigacyjnylamrok )
-
po
astronomioany-poaeglomkim.suéattoodgwiasol nojmocniejsae
☐
stnefyoéwietlenia Liemi
migdzyawrotnikowacmieedayawrotnikamid-s.to
°
to
rice
géroje ran
umiarkowanou ( awrotnik
°
,
a
Kotopodbeegunowe
podbiegvnowe-dnieinocepolome.nabeiguna.ch pot
°
roku
ros-linneigleboweaaimien.ee
stnefy klimatyorne
=
Stance aaémienie
Ksigaiyue
NII
oooq.PE/LN--lNADAp5e-cienia -
AAAAAaenia
-
•B@Do-E_@---EgBBgg-
__
Wrong now
gérowanie Storia
21111 / 23 IX 90°
p
-
22 V1 90° N 90°
'
-
Cf + 23026 -
9 + 23026 'S
22×11 N 90°
900-9+23026 23026 'S
'
-
Cf +
N
B. { misday
Rake 90° -19
'
réwnikiem a awrolnikiom 21 V1 -
23026
901-9
'
-
0° , a
potudnika now
-90° N / 5) (O
Liemipraechodaoecy pines dowry kaet
siatko-geografioana-uktaolpotudniko-wi.rownoleainikow globus.ee
-
na
Roamiary Liemi
mien 6371 km
pro
6378 km
premiere roionikowy
6357 km
mien
pro beegunowy
obwéd GO 000 km
sptasacsenie 21,9km
roku
Pony
•
astronomerohne -
na
podstawiepo-oaeniahiemiwrocrnymobiegvwoko.li Storia .
Roapooagcie
awrotniki lob
po-rrotwokres-bapionowepadanie.promini stone
csnych no -
reunite
•
kolendo-raowe-pokrywajozse.ee a
astronomioanymiporami roku na
péttwli N ,
ana
pétkoli 5 odwrotn .
•
termiczne
Cklimatycrne) -
estalone
praes
s-redniedobowe.eu .
temperature
wstrefieumiarkowaneijprredwios-n.ee Co -57 wiosno (5-15) , toto [+150
, , jesien (15-5) , praedsimie CO -57 aimee C- 0 )
,
Ksatatty Lierne
Pit
-
I hipoteratwlistos.ci Liemi
agoras
-
Arystoleles dowody ,
na twlistosi Lierne
•
kolistyksatattwednokre.gr now
waglgdnie plastids obsaarack
of
DO
aanik
najpierw kadtuba
, péaniej masato za
horysontem
-
Eratosthenes obwodonhiemi
a
Cyneny teoretyoane pomiaoy promienia
,
i
wyprawa
-
elipsoido -
obrotoeoa
Csptasaoaenia na
beegunach )
1-
guide brgtoupokrywajaeco-sigzpoaiomemoceano.eu
migdsypoeo.elipsoidy.apoweerschniqhiemi.tw
-
Karolyn migswprostopadtadositycieeaikos.ci
G. Rich
Rock
obrotowy 56min G sek 360°
school> Towa 23h
odbywasiee W E =
a na ca aachodu new •
.
.
.
23h56m Es Cosas
doba
gwiasdowa migdaygorowaniami tej samej gwiandy 360°
-
15°
qypaq.predkos-c-ka.to
-
1h goosing
wa
-
stata 15° na
1° -
Do
wooly na rock
obrotowy
•
•
Jean Foucault -
BB
sita Coriolisa-
odobaiatvjenaciata.eu oocho ↳ now
etapieformowania.gdyhumiabyt.ae plastyoana
Site nie
ulegajoeciataneerochomeipmemiesaonajaecese.ee ro-wnopooo-wni.tw
Prufktady odobaiatywania sity Coriolisa :
rack C n a N
lewych )
-
nierownomeeme
podeinanie bmeigow eroaje prawyck ,
S
proedy mashie
-
monsuny
( 2 N na N -
na
a ( Wo
cho
=
2
now
nrewidocsny odwrécony do Lierne nieoswéetlonoz strong
-
g- any Gtygodnie
-
co
5. Gas me Liemi
Gas stone
carry Ctokalnylmiejscowy)
maid
Jest ustalany no-
podstawée Storia -
danym widnokrggiem .
Potvdnie potvdnikiem
fednakowyoaasobowiaewjewmiejsco.ch
stonecrane ( 1200 Stance nad
wyanaoao-go-rowan.ee danym .
tymsamympotudni.tw na
1°
360° 29h 15° 1h
Gmirwty
- - -
Caras
uniwenalny
UTC -
12 0°
UTC to moment
goiowania mad
potudnikiem
Chas
strejowy
Podniat nor 29
stnefy oaosowe no
podstawie UTC Greenwich
wschool
+
ma
goobainy
aachod
now
godniny
-
¢-030
' '
A 55° [ 22030
'
7030 E ]
• '
⑥ -
w -
-
E -
W] 338 -
[ 37030 E W ] -
oniwersalny siodkowo -
eoropejski wschodnio -
eoropejski POLSKA
Gras
uragdowy 30° letni
-
Polsce
twprowadrou sig dhe
neektérychparistw icky ojednolicié np . w
15°
aimowy
-
Mechanism
amiany doily
ldmowna 180°
gnenica
:
wschodniej
aachodniq-odejmojemypraekraoaaja.ca
praekraoaajozc are now
Ta same data me
catej planecie obowéaeavje chwilee , gdy na 0° 120° , a 180° 260°
Kalendarae
ksieeiycowy-Babelon-oaycyopiera.li 29-30 dni)
•
date o rock ksieeéyae Cmiesiqc ksieiaycowy
=
359 ohne
w roko ,
problem praesowania sie por roku
,
wise co Kelkar lot 13 miesiqc
•
stone signee cyklioanychzmiana.ch po-rrotw.awiqao-nychaobieg.com
vary Egipcjanie opéerali
'
-
rok
egipski meat 3
pony
roko
po
9 miesiqce Cwyanaoaaty je wylewy Nile i tiniwa) 12 mics
po
30 dni -15 ekstra
•
Ki 306 dni C G
Rozpocsynat ség 0¥
rhymes
rok
lioayt meesiqcepo 31 i 6
miesegcy po 30 dni )
-
oréwnonocy wiosennej ,
a
korioayt 61
dniowym okmesem
Tnimowym
•
ski
julian Rsymianie g. ( Cesar) 365 dni i Elata rok
pmystgpny 366 dni Rok
podaielony
-
ao . n o-
12
miesieecy po 30/31
dni ,
w
lotym 28 lob 29 dni w roko
prysteepnym [ od nooo drain
Chrystusa]
1582 r E , nie 100
Gregor ✗ 111 reforma lota
prsysteepne podseelne wyjoztekpodsielne 900
-
,
pres , prior
•
gregorianski -
kalenolars julianski po reformed meeedsynarodowy Ogilvy
, ,