0a☒Ei•Hywaaika

\I

awake

pierwiastkazachowujqcajegowtasciwosc.io/~Of8tect~
A -

podstawowysktadnikmaterii i najmniejszaczastka

thou
.
-

najmniejszatrwatacze.SE substancji

jor -

atom tub grupa atomow , ktdra ma nadmiar tub niedobor É w stosunku do pt

[ Is ] / MOI czqsteczek ] Moche / kilkadziesiqt do kilkuset )

oddziatlswania chemiczne
state

Oddziatywania
mieidzyczqsteczkowe lstabel wiqzania chemiczne lmocne )
np .
02 H2 , NH} lamoniak.HN
,

jonowe

kowalencyjne 1350-7001
↳ powstajq w wyniku uwspotnieniaé

⊕ ⊕
spolaryzowane niespolaryzowane
Ijeden atom lwspcilna para eiektronowa 9 I
¥ ¥
mocniejprzyc.iq naleiy wtymsamym
-

gauwspilnioneé) -
stopniudoobuatomow )
-
:
I
→ taka \
czqsteczka
I
,

nazywana jest ⊕ ,
⊕
'
dipolemelekrycznym kation _
I
←
anion
przyktad : Noda jon ( t ) jon , ,
,
→

"
0
iv.
'

8-

www.qrokprolwury-wwynikunierdwnomiernego roztoieniajednacze.si jest natadowana

dodatnio , a jedna ujemnie
?⃝
?⃝
?⃝
 taobao.alitwanianrieooezycrq.stecr.laowe
wiqzaniewodorowe-tworzys.iq pomiqdzyatomempierwiastkasilnieelektrouje.mn ego , a atomem no -

dora ktory jest silniezwiqzanyzatomempierwiastkasilnieelektrouje.mnego

,

"
¥0s -

11111111111 H
"
-
'

wiqzanie 1µs -1

wodorowe

dipol -

dipol-oddziatywaniamiqdzyczqteczkamizwiqzko.hr polarnych potegajq

,
na przyciqganiu
sie ioinoimiennych biegunow dipoti sqsiadujqcych

zesobqczqsteczekdipol-jon-powstajqmie.dz y jonami ,
a czqsteczkami zwiazkow polarnych

situ kohezji ridipol

⑦ ④ ⊕

t ↳ jon
dipol

wystepujqmie.dzyczqste.cz kami niepolarnymi

pdegajqnaelektrostatycznymprzyciqganiusiqchwilowyc.tn
situ van der Waalsa -

dipolipowstajqcychnaskutek ruction elektronowychwobojqtnychatomach.ie by

mogty powstaé atomy , musza sie znaleéé wodlegtos.ci 0,3 -

0,4 nm

Oddziatywania hydrofobowe wystepujq gdy substance nielubiqcewodyznajdqs.iq Érodowisku

-

w
,

wodnym

ZWIA.LK/CHEMIC2NE
↳ É
organicznelzwiqzkiwe.gla tychzwiqzkach wqgiel 4- wartosciowy ) &
-

w
- -

'
-

& -

najwainiejszezwiqzkiorganicznewyste.pujqc.ee w organicMach
•

wesglowodany / cukry ( sacharydy )

-

Ii Didy / ttuszczowce
-

biatka
-

kwasy nukleinowe
sq skomplikowane strukturze
•

→
nieorganiczne :

'

najwainiejszezwiqzki mineral ne i woda

(Oz , CO } , Hzcoz i sole Kw .
Weigl .

Sucha AZUSA -

masa poodparowaniu wooly

PIERWIASTKI
f 7 ,

mikroelementy 10,01% makroelementy > 0,01%

Fe Cu , Mo , Mn , Zn B. Cr
, , ,
C H N , 5 , P lbiogenne )
, ,

Se I , -1
,
Mg Ca , Na , K Cl
, ,
?⃝
?⃝
 zwiqzki chemiczne i

& & & &

/
↳ tañcuchowe - - - - _

É
'
pierscieniowe /
I 1- c-
C
-
-

'
/

Cig
- -

c-
,

wybranegrupyfunkcyjnewystqpujqcewzwiqzkac.tn organicznych :

°
"
↳
grupa karboksylowa :
-
COOH / -
C
'
OH

"°
↳ aldehydowa : C
grupa
-

\ It

↳
grupa hydroksylowa / wodorotlenowa OH
-

↳
grupa aminowa : -
NH
,

↳
grupa sulfhydrytowai-S.lt

N Arnot -

wchodziwsktadwszystkichbiatekikwaso.hr nukleinowych jest tei sktadnikiem ,

chlorofilu.wegtowodanowlchitynal.hemu.pro odpowiedniejilos.ci moie wywotaé

5mi@ch.aleitei.zaburzeniapracymie.5niizawrotygtowy.z
mioglobina
aburzeniasiwiadomos.ci
them -

sktadnik hemoglobiny i mioglobiny gps

-

hem

Hemoglobin a znajduje sie w erytrocytach

\
C2 .

→
Hemoglobina transport uje Hen ,
a mioalobina go dostaje biatkowa

5- sriracha kaidebiatkoposiadasiarke.hr swojej

-

czqsteczce

cysteina metionina-jedyneaminokwasyposiadajqcesiarke.ir swojej

◦

, czqsteczce
-
~
powstaje wyniku stqpujewduzycnilosciac.hn kazeiniebiatkowei biatkujaj
potqczeniadwochczqsteczeksiarkipoprzezoboje.tn
w i
,

a elektrycznie
Mostek disiarczkowy
agar Ipozyskiwany ze Stian komdrkowychkrasnorosto.br
s s

wyspegtalizowaneglonydnity.NU
-
- -

stabilizujestrukturqprzestrzennq -

cukier naleiqce do krcilestwa rodin

poiywke ,
dla bakterii zestala agar

P -

fosfolbjestsktadnikiemniektorychbiateknp.laazeinalbiatkomlekal.stanowizapasaminokwaso.hr
jest sktadnikiemkwasow nukleinowycn DNA RNA
◦
-

wystepuje w zwiqzkach wysokoenergetycznych typu ATP

wystqpuje fosfolipidach
•
w
•

Odpowiada za Utrzymanie rciwnowagi pH

Ca -

Wapiti jest sktadnikiemkos.ci i zeibow

jest Écianykomorkowej u roslin

sktadnikiem
•

stuiy przekazywaniu inform acji przez nervy

•

stuiykrzepnieciu
•

jest sktadnikiemszkieletciw zwierzqt

Doziom wapnia we krwi zaleéy od :

•
jegoilos.ci wpositku
stop nia jego wchtaniania przewodzie pokarmowym
•
w

jego stopnia wydalania

•

2 moczem

My -

imagines
jest sktadnikiemkos.ci zeibowi
•

uczestniczy przekazywaniu sygnatdw uktadzie nerwowym

•

w w
•

bierce udziat w utwardzaniu szkieietow

jest sktadnikiem chlorofilu

•

stuiy potqczeniu podjednostek rybosomciw

pomaga w przewodnictwie nerwowym
•

wspomagaprac.ee miqsni
•

jest aktywatorem enzymow

utwardza szkielety skorupiakow
•

R -

protects jest go duéo w cytoplasmic jest niezbqdny ,

do przewodnictwa nerwowego
wjednejkomorce.jestaktywatoremwieluenzYMO.ws jest wainymsktadnikiemptynow ustrojowych

tha side -
-

gtowny jon ptynow pozakomcirkowych

jest wainymsktadnikiemptyndwustrojowyc.tn
•

wptywa na Stan uwodnieniaorganizmu

•

razemzjonamipotasubierzeudziatwprzewodnic.tw ie nerwowynn
•

pepsinogen koñcowka oznaoza.ie enzym

→ ta

↓ jest nieaktywny
pepsyna
/ forma aktywna w wynikureakcji
2 kwasem 501mm )
Cb Chloe -
-

uczestniczy w przewodnictwie nerwowym ( hamuje niepotrzebne przekazy )

jest sktadnikiem Éotqdkowego jego niskie pH 111 dziatabateriobojczo

•

soku ,

amylaza Élinowa →
rozpoczynatrawieniewqglowodano.hr

jo↓ny chlorkujq aktywujq

nickeroelenrent.is :

mioglobinalcu.miedz.jestgktadnikiemwieluenzymo.nl
inemo i
-

Fe -

ielazo : jest sktadnikiem biatekztoionych 'd

,

wchodziwsktadwieluenzymdwnn.in tychwfotosyn .
-

stanowi sktadnik hemocyjaniny -

barwnika ,

tezie i oddychaniu tlenowym ktoryuwielubezkregowcowdziatajak hemoglobina

1- jod -

stanowi sktadnikhormonow tarczycy Co -

Kobalt -

jest sktadnikiem witaminy Baz

F. fluor -

wchodziwsktadszkliwazqb.IN
 Aaaaa
biegun ujemny dipol
H2O 2s
-

O Elektron y
- →
wiqzanie kowalencyjne spolaryzowane
-1
( czqsteczkapoiarna )
sit As
biegun dodatni
↳
kiedyszukamynaswiecieiyciaszukamywody.to Ona jest kluczowa do przeiycia
↳ Noda wystqpuje wsze.aziewbardzordzinychilosciachlnD.miwisie.ie cztowiek Sktaaa sie w 70%
2 wodyijednakrdinicamieedzyjejilosciqwkosciach.ci krwi jest duia ) jednak Sa tei
,
organizing ,

ktore w 98 -99% sktadajq sie z wooly

G. polar he lubiq nodes =

C2 . hydrofilowe , a te co nie lubiq to cz . hydrofobowe

↳ Nie Kai da czqsteczka o budowie polarnej Musi byÉ dipolem

sityfrzyciqgania sity adhezji

=

t
wodadziqki budowie
↳
dziqki him czqsteczki wody
polarnej jest doskonatym mogqzwiliaé wiese powierzchni ( mate czqsteczkiwodykazda-osob.no
rozpuszczalnikiem dlazwiq przyczepiajqsiq danej powierzchni)
y
do
-

zkciw 0 budowie polarnej

i jonowej squiywanepodczasrozpuszczaniasubstang.in Nookie

#
⊕
OH OH OH
%
-
grupy nydroksylowe
%
%
OH OH OH beeda, przyciqgaé dipole
④ ⑦ ⑤ wooly

wszystkiecz.gs/-eczkisiGOdsiebie0ddzielq
im jest cieplejtymczqste.cz/aimocniejdrgajq
↳ woda
jest dobrym transporterem zwiqzkow
'

↳ mode substrate m i
woaa bye i produktem

oza
61-1,0-1610 ↳ Hnzoo 602 ↳ Hmos -11-120 (Oz -1 H2O + energia
+ →

, .

↓ ↓
fotosynteza oddychaniekomorkowe tlenowe

↳ woda
jest substancjq :
bezbarwnai przezroczysta , dlatego Éwiattostoneczne mode przenikaé niq nawet
•

przez
do gtebokos.ci 400m
?⃝
?⃝
?⃝
 tvtocsiciwosici wooly :

gestosémniejsza
wstaniestatymniiciektymwodamanajwie.kszqge.SI 4°C
OSÉ w temperature .
Wraz zespadkiem temperatures jej gqstosi ma
-

leje a objet OSÉ rosin ie jest , oddalaniemsiqodsiebieczqsteczekwodywwynik.lt

to spowodowane pow
-

stawania regularnie rozmieszczonychwiazanwodorowych.powodujeto.ie/iejszy Ida utrzymuje sie na

powierzchni ,
a organizing wodne Mogg spokojnie przetrwaé zimq .

GGSTOSÉ wooly GGSTOSÉ powietrza

wiqksza nii

czqsteczkiwoaysqbliskosiebiepotqczoneduiqilost.iq wiqzari wodorowych , dlatego woda jest gqstsza

od powietrza