lOMoARcPSD|24188631

ALS451 - tugasan kumpulan

malay language professional communication with honour (Universiti Teknologi MARA)

Studocu is not sponsored or endorsed by any college or university

Downloaded by AYU ASMIDA MOHAMMAD (2023371827@student.uitm.edu.my)
 lOMoARcPSD|24188631

KOD KURSUS

LG241 - PENGAJIAN BAHASA GUNAAN (KEPUJIAN) BAHASA MELAYU

KOMUNIKASI PROFESIONAL

SOSIOLINGUISTIK MELAYU (ALS 451)

TUGASAN KUMPULAN (LG2412B)

TAJUK TUGASAN :
PERALIHAN KOD DALAM KALANGAN MAHASISWA
FAKULTI KOMUNIKASI SENI VISUAL DAN PENGKOMPUTERAN DI UNISEL BESTARI
JAYA

DISEDIAKAN OLEH

NAMA NO. MATRIK

ATIKAH RAIHANA BINTI ZAKARIA 2022910313

FARAH MAISARAH BINTI ZULITA UJANG 2022961359

FARAH MASSARAH BINTI ZULITA UJANG 2022961177

SITI NUR SARAH BINTI ABDUL RAZAK 2022798409

NAMA PENSYARAH : PUAN NURRISSAMMIMAYANTIE BINTI

TARIKH HANTAR:

Downloaded by AYU ASMIDA MOHAMMAD (2023371827@student.uitm.edu.my)

 lOMoARcPSD|24188631

1.1 PENGENALAN

Pertukaran kod itu sama dengan peralihan bahasa dalam pertuturan yang lazim. Beliau

juga berpendapat bahawa bahasa dan peralihan atau penukaran itu dianggap sebagai satu proses

untuk berkomunikasi yang melibatkan pertukaran bahasa sering terjadi. Proses peralihan kod

yang berlaku adalah sama ada secra sedar atau tanpa sedar dan ia juga boleh berfungsi

disebabkan oleh kebiasaan dan tabiat luar kawalan. Manakala Carol Myers Scotton dan William

Ury (1993) berpendapat bahawa, penukaran kod adalah penggunaan dua ragam linguistik atau

lebih dalam perbualan atau interaksi yang sama. Alihan ini melibatkan sepatah atau lebih ragam

yang mungkin boleh terdiri daripada dua bahasa yang tidak ada hubungan secara genetik

sehinggalah sampai kepada dua gaya bahasa yang sama.

Teori yang akan digunakan dalam kajian ini ialah teori Poplack (1980, 1981) berkaitan

dengan peralihan kod. Hal ini demikian kerana terdapat tiga tahap peralihan kod yang

diaplikasikan dalam perbualan harian antaranya ialah peralihan antara ayat (intersentential),

peralihan dalam ayat (intrasentensial) dan yang terakhir ialah peralihan tag (tag switching).

Tambahan pula, terdapat lima jenis fungsi peralihan kod yang diperkenalkan oleh Appel dan

Muysken, antaranya ialah fungsi rujukan, fungsi arahan, fungsi ekspresif, fungsi fatik, fungsi

metalinguistik dan fungsi puitis.

Oleh itu, bagi menyempurnakan kerja kursus sosiolinguistik Melayu, pengkaji telah

menjalankan kajian di Universiti Selangor (UNISEL) di Bestari Jaya berkaitan dengan

penukaran kod dalam kalangan mahasiswa. Tambahan pula, pengkaji juga telah memilih

mahasiswa daripada Fakulti Media dan Komunikasi kerana mereka berinteraksi dengan

menggunakan dwibahasa semasa pembelajaran dan semasa berbual dengan rakan yang lain.

Downloaded by AYU ASMIDA MOHAMMAD (2023371827@student.uitm.edu.my)

 lOMoARcPSD|24188631

2.1 OBJEKTIF KAJIAN

Pada bahagian ini, terdapat dua objektif utama bagi menghasilkan kajian ini.

1) Mengenal pasti jenis peralihan kod yang berlaku dalam kalangan mahasiswa

berdasarkan kerangka teori oleh Poplack (1980)

2) Menganalisis fungsi peralihan kod oleh Appel dan Muysken (2006) melalui borang

soal selidik yang diedarkan.

3.1 KAJIAN LEPAS

Antara kajian lepas yang dijalankan oleh Mohammed Azlan Mis dan Willmay Athena

Sualim ialah mengkaji penukaran kod bahasa kolokial di Dusun Daerah Ranau, Sabah. Dalam

objektif kajian, mereka mengelompokkan penukaran kod mengikut tiga tahap iaitu tag,

intrasentential dan intersentential, mengenal pasti bahasa-bahasa yang bertukar kod dengan

bahasa Dusun dan menentukan pola penukaran kod oleh masyarakat Dusun di Kampung Bundu

Tuhan, Ranau, Sabah. Pendekatan Teori yang digunakan dalam kajian ini adalah teori Poplack

(1980-1981) iaitu dengan menyatakan bahawa penukaran kod mengalami kekangan iaitu

kekangan morfem bebas dan kekangan persamaan. Metodologi yang digunakan oleh Azlan dan

Athena ialah dengan menggunakan kaedah kajian kualitatif iaitu temubual untuk mendapatkan

maklumat komunikasi harian yang dirakam dengan masyarakat Dusun di kampung Bundu

Tuhan, Ranau, Sabah. Tambahan pula hasil rakaman yang ditranskripsi akan dianalisis dan

Downloaded by AYU ASMIDA MOHAMMAD (2023371827@student.uitm.edu.my)

 lOMoARcPSD|24188631

dikelompokkan mengikut tahap penukaran kod oleh Poplack (1980, 1981), iaitu tag,

intrasentential, dan intersentential.

4.1 TEORI / KONSEP

Dalam kajian ini akan menggunakan dua teori utama yang dipilih daripada kajian lepas

iaitu teori Poplacks (1980) iaitu tiga jenis peralihan kod dan teori Appel dan Muysken (2006)

iaitu enam fungsi peralihan kod dalam sosiolinguistik.

4.2 Teori Poplacks ( 3 jenis peralihan kod)

Teori yang akan digunakan dalam kajian ini adalah teori Poplacks (1980) iaitu tiga jenis

peralihan kod (peralihan antara ayat atau intersentential switching, peralihan dalam ayat atau

intrasentential switching dan peralihan tag atau tag switching).

4.2.1 Peralihan antara ayat (intersentential switching)

Peralihan tag antara ayat merujuk kepada peralihan yang berlaku antara ayat pada klausa

atau sempadan ayat di mana setiap klausa atau ayat berada dalam bahasa yang berbeza. Sebagai

contoh,

4.2.2 Peralihan dalam ayat (intrasentential switching)

Peralihan dalam ayat pula merujuk kepada penukaran yang terjadi dalam ayat dan

dilakukan tanpa teragak-agak, jeda dan gangguan. Hal ini dikatakan demikian kerana, peralihan

dalam ayat ini memerlukan banyak integrasi dan biasanya dikaitkan dengan dwibahasa yang

paling fasih. Misalnya,

4.2.3 Peralihan tag (tag switching)

Downloaded by AYU ASMIDA MOHAMMAD (2023371827@student.uitm.edu.my)

 lOMoARcPSD|24188631

Peralihan tag pula dikaitkan dengan peralihan atau penukaran yang melibatkan penyelitan

kata untuk menyambung atau menghubungkan sesuatu bahasa dalam perbualan. Tamsilnya, “

you know, kalau orang da tak suka buat apa kita nak tunggu kan”.

4.3 Teori Appel dan Muysken (2006)

Di bawah teori Appel dan Muysken (2006), terdapat enam fungsi utama peralihan kod iaitu

fungsi rujukan, fungsi arahan, fungsi ekspresif, fungsi fatik, fungsi metalinguistik dan fungsi

puitis.

4.3.1 Fungsi rujukan

Fungsi rujukan merujuk kepada orang yang beralih daripada domain bahasa kepada

bahasa lain kerana kekurangan pengetahuan tertentu tentang bahasa dominan atau mereka tidak

pasti cara menyebut perkataan dalam bahasa dominan tersebut.

4.3.2 Fungsi arahan

Fungsi arahan merujuk kepada penukaran kod yang melibatkan secara langsung dan

mempengaruhi pendengar.

4.3.3 Fungsi ekspresif

Fungsi ekspresif adalah contoh pertukaran kod yang digunakan oleh individu dwibahasa

untuk menyatakan atau menekankan persepsi atau perasaan tertentu dalam bahasa yang berbeza.

4.3.4 Fungsi fatik

Fungsi fatik merujuk kepada penutur yang menukar nada mereka untuk menyerlahkan

maklumat yang ingin disampaikan dan fungsi fatik ini juga digunakan untuk menarik perhatian

orang ramai supaya memberikan tumpuan dan perhatian kepada kepentingan maklumat tersebut.

4.3.5 Fungsi metalinguistik

Downloaded by AYU ASMIDA MOHAMMAD (2023371827@student.uitm.edu.my)

 lOMoARcPSD|24188631

Fungsi metalinguistik merujuk kepada komen secara langsung atau tidak langsung pada

bahasa yang terlibat dan digunakan untuk menyediakan petikan atau ucapan laporan yang

dikarang oleh individu lain. Sebagai contoh, penggunaan simpulan bahasa dalam perbualan yang

berlangsung.

4.3.6 Fungsi puitis

Fungsi puitis merujuk kepada penutur yang menggunakan jenaka dalam bahasa lain dan

bukannya menggunakan bahasa matriks atau asas mereka.

5.1 METODOLOGI KAJIAN

Metodologi kajian meliputi cara, kaedah yang digunakan untuk mencapai objektif dan matlamat

yang hendak di selidik. Reka bentuk bagi kajian ini merupakan kajian kualitatif dan kuantitatif.

Kajian ini menumpukan kepada penulisan kajian berdasarkan teori untuk diterapkan dalam data

kajian yang diperolehi.

Seterusnya, bagi menjayakan kajian ini kaedah lapangan juga dijalankan dengan

mengagihkan soalan-soalan berdasarkan teori Appel dan Musyken (2006) kepada responden dan

juga menemu bual beberapa orang informan yang merupakan para mahasiswa di Universiti

Selangor Bestari jaya, Selangor, Malaysia. Selain itu, kaedah rakaman suara juga digunakan

bagi membantu kajian dalam membuat penyimpanan data untuk di selidik. Kemudian, dengan

menggunakan data yang telah dicatat dan dirakam kajian diteruskan dengan mengklasifikasikan

jenis-jenis peralihan kod yang terlibat berdasarkan kerangka teori oleh Poplack (1980) yang

berlaku dalam kalangan mahasiswa di Universiti Selangor Bestari Jaya, Selangor, Malaysia.

Downloaded by AYU ASMIDA MOHAMMAD (2023371827@student.uitm.edu.my)

 lOMoARcPSD|24188631

6.1 PERBINCANGAN KAJIAN

6.1.1 Analisis soalan soal selidik berdasarkan teori Appel dan Muysken (2006)

Bahagian ini mempunyai terbahagi kepada dua iaitu demografi responden dan

juga soalan-soalan soal selidik. Terdapat empat aspek demografi responden yang di ambil

iaitu jantina, umur, tahap pendidikan serta bangsa. Manakala, bahagian soalan pula

mempunyai 18 persoalan yang perlu dijawab oleh responden dengan lima pilihan

jawapan, sama ada sangat tidak setuju, tidak setuju, tidak pasti, setuju dan sangat setuju.

Rajah 1: Demografi Jantina

Berdasarkan rajah 1, jantina responden perempuan adalah lebih ramai berbanding dengan

jantina lelaki. Hal ini kerana, peratusan bagi jantina perempuan adalah sebanyak 72%

manakala jantina lelaki pula adalah 28%.

Downloaded by AYU ASMIDA MOHAMMAD (2023371827@student.uitm.edu.my)

 lOMoARcPSD|24188631

Rajah 2: Demografi Umur

Rajah 2 menujukkan demografi umur responden. Majoriti pelajar universiti Selangor

yang menjadi responden soal selidik kajian ini adalah lingkungan umur 18 hingga 25

tahun iaitu sebanyak 88% manakala yang selebihnya adalah berumur 26 hingga 35 tahun.

Bahagian kedua pula merupakan soalan-soalan soal selidik yang berjumlah 18 soalan.

Graf di bawah merupakan keputusan dari soal selidik yang telah diedarkan.

Downloaded by AYU ASMIDA MOHAMMAD (2023371827@student.uitm.edu.my)

 lOMoARcPSD|24188631

Rajah 3: Keputusan bagi soalan pertama

Rajah 3 menunjukkan

6.1.2 Analisis transkripsi rakaman audio

Pada bahagian ini, pengkaji akan membuat analisis transkripsi berdasarkan

pemerhatian yang direkodkan dalam kalangan pelajar fakulti Komunikasi Seni Visual dan

Pengkomputeran. Seramai enam orang pelajar terlibat dalam rakaman video pemerhatian

tersebut untuk mengetahui jenis peralihan kod yang digunakan dalam perbualan tersebut.

Pelajar tersebut terdiri daripada dua orang pelajar perempuan dan empat orang pelajar

lelaki. Berdasarkan pemerhatian yang dilakukan, terdapat tiga dialog perbualan yang

berbeza topik telah dibincangkan oleh pelajar-pelajar tersebut.

DIALOG PERTAMA : PERBUALAN MENGENAI HUBUNGAN DALAM KEHIDUPAN

A: you know, I punya adik ada tanya why do people end up their relationship, macam for us 1
relationship is like a big commitment tau.

B : haah betul tu

A : then she was curious about his friend got 6-7 relationship dalam 1 tahun.

B : Oh my god, banyaknyer

A : kan ! padahal umur kawan dia baru 13 tahun kot, break up satu get up with another one.

B : ouh that’s how dia boleh dapat 6-7 relationship in 1 year.

A : imaginelah kita waktu tu budak kecik kan, kita bersendirian, all we need was a friend . kita
tak perlukan partner pun.

B: Ye weh, im really agree!

Downloaded by AYU ASMIDA MOHAMMAD (2023371827@student.uitm.edu.my)

 lOMoARcPSD|24188631

Berdasarkan dialog di atas yang dikaji secara pemerhatian, terdapat beberapa contoh ayat
yang menunjukkan bahawa perbualan ini mempunyai ketiga-tiga tahap peralihan kod. Antaranya
ialah

1) peralihan antara ayat atau dikenali sebagai intersentential iaitu penukaran dari satu
bahasa kepada satu bahasa lain yang berlaku antara ayat. Contoh ayat dalam dialog di
atas adalah
2) Peralihan dalam ayat atau dikenali sebagai intrasentential iaitu pengalihan daripada satu
bahasa kepada bahasa lain dalam satu ungkapan yang sama. Contoh ayat dalam dialog di
atas adalah
3) Peralihan secara tag atau dikenali sebagai tag switching iaitu peralihan atau penukaran
yang melibatkan penyelitan kata untuk menyambung atau menghubungkan sesuatu
bahasa dalam perbualan. Contoh peralihan secara tag yang terdapat dalam dialog itu ialah
perkataan kan, tau, weh, imaginelah. Perkataan-perkataan Tag dari bahasa Melayu
tersebut adalah untuk menekankan sesuatu pernyataan yang diucap agar ayat tersebut
menjadi lengkap.

Dialog 2: Perbincangan mengenai projek akhir tahun (Final Year Project) antara dua orang

pelajar lelaki.

C: So tajuk fyp dah dapat ke?

D: Bagi aku, aku da dapat dah tapi for my final year project tak pasti boleh dapat ke tak. So kau

punya macam mana?

C: Aku punya belum ada lagi, aku ingat nak buat appointment dululah dengan supervisor saya

tapi tak dapatlah sebab dia ada class sekarang ni, macam tulah, kalau ada tajuk mungkin da boleh

bagi idea kan

Downloaded by AYU ASMIDA MOHAMMAD (2023371827@student.uitm.edu.my)

 lOMoARcPSD|24188631

D: Sebab maybe ade la dua atau tiga supervisor tu memang dia ready untuk beberapa student tu

yang terpilih.

C: So da berapa tajuk da dapat untuk fyp?

D: Tiga so far. I don’t know la if one disapprove, jadi ada lagi dua la untuk backup.

Berdasarkan dialog di atas, dapat diklasifikasikan jenis peralihan kod yang digunakan dalam

perbualan tersebut .

Inter-sentential : Peralihan intersentential merujuk kepada peralihan bahasa di tengah-tengah

ayat. Contoh yang boleh diambil daripada dialog di atas adalah dialog D “bagi aku, aku da dapat

dah for my final year project tapi tak pasti boleh ke tak. Penggunaan bahasa Inggeris for my final

year project di atas merujuk kepada untuk projek akhir tahun.

Intra-sentential: Peralihan intra-sentential merujuk kepada peralihan bahasa di bahagian depan

atau belakang ayat. Sebagai contohnya, ayat yang digunakan oleh pelajar D iaitu tiga so far.

Dalam perbualan ini, perkataan so far merujuk kepada setakat ini dalam bahasa Melayu.

Tag: Contoh bagi peralihan tag dapat dilihat daripada penggunaan perkataan ‘so’ banyak

digunakan dalam perbualan tersebut. Perkataan so itu apabila ditukarkan kepada bahasa Melayu

merujuk kepada perkataan ‘jadi’.

Dialog 3 : Perbualan antara pelajar perempuan berkenaan peranti siswa.

P1: Aku apply tapi tak dapat, lepastu aku buat rayuan, pastu tak dapat juga sebab dia tengok gaji.

Housemate aku pulak kata dia tak dapat sebab dia last year student.

P2: Dia ikut kelayakan jugak, dari segi gaji bawah rm2000 macam tu.

P1: Tapi ramai je aku tengok golongan t20 dapat

Downloaded by AYU ASMIDA MOHAMMAD (2023371827@student.uitm.edu.my)

 lOMoARcPSD|24188631

P2: Ramai je, gaji parents tinggi-tinggi semua apply, dapat.

- Soal selidik (6 fungsi peralihan kod)

7.1 KESIMPULAN

Berikut dibincangkan hasil kajian bagi kajian penukaran kod dalam kalangan mahasiswa

dari Universiti Selangor, Bestari Jaya. Hasil analisis penukaran kod memaparkan penukaran kod

yang berlaku pada peringkat tag, intrasentential dan intersentential. Melalui hasil kajian, didapati

bahawa hanya dua penggunaan bahasa sahaja yang diucapkan dalam ketiga-tiga tahap penukaran

Downloaded by AYU ASMIDA MOHAMMAD (2023371827@student.uitm.edu.my)

 lOMoARcPSD|24188631

kod. Bahasa-bahasa yang dikenal pasti ialah bahasa Melayu Standard dan bahasa Inggeris.

Penukaran kod yang berlaku juga melibatkan dua bahasa dalam sesuatu ujaran

8.1 RUJUKAN

LAMPIRAN

DEMOGRAFIK RESPONDEN

JANTINA:

UMUR :

TAHAP PENDIDIKAN :

BANGSA/ KAUM :

BORANG SOAL SELIDIK

Tandakan ( / ) pada ruangan yang disediakan untuk menjawab soalan-soalan di bawah :

Bil. Soalan Sangat Tidak setuju Tidak pasti Setuju Sangat

tidak Setuju
setuju

1. Saya menggunakan

Downloaded by AYU ASMIDA MOHAMMAD (2023371827@student.uitm.edu.my)

 lOMoARcPSD|24188631

peralihan kod ketika

memberi arahan

2. Saya menerima arahan

daripada rakan dalam
bentuk peralihan kod

3. Saya lebih memahami

arahan dalam bahasa
Inggeris

4. Saya terhibur dengan

gelagat rakan saya yang
membuat jenaka
menggunakan bahasa
Inggeris

5. Saya sering menyelitkan

istilah inggeris dalam
jenaka yang saya buat.

6. Jenaka yang saya buat

dalam dwibahasa lebih
difahami oleh rakan
saya

7. Saya menggunakan nada

yang berbeza semasa
berbual menggunakan
dua bahasa dengan
seseorang.

8. Saya bercakap dalam

bahasa Inggeris dengan
nada yang sopan apabila
bertanya soalan kepada
pensyarah.

9. Saya berbisik dalam

bahasa Inggeris apabila
bercakap tentang orang
lain.

10. Saya meluahkan

perasaan menggunakan
dwibahasa.

Downloaded by AYU ASMIDA MOHAMMAD (2023371827@student.uitm.edu.my)

 lOMoARcPSD|24188631

11. Saya memahami

perasaan orang lain dari
segi perkataan yang
digunakan oleh mereka.

12. Saya menggunakan

bahasa Inggeris untuk
membalas reaksi kawan
saya.

13. Saya sering

memperbetulkan
penggunaan bahasa
Melayu rakan saya.

14. Saya gemar

menggunakan bahasa
Melayu dengan
tatabahasa yang benar.

15. Saya sentiasa memerhati

percakapan rakan saya
semasa perbualan secara
langsung.

16. Saya sering

menggabungkan bahasa
melayu dan bahasa
inggeris dalam
pertuturan

17. Saya menggunakan

perkataan bahasa
inggeris pada sesuatu
perkataan dalam
perbualan

18. Saya memberi arahan

kepada rakan
menggunakan bahasa
melayu dan bertukar
kepada inggeris serta
merta jika tidak
mengetahui kesesuain
suatu perkataan.

Downloaded by AYU ASMIDA MOHAMMAD (2023371827@student.uitm.edu.my)

 lOMoARcPSD|24188631

RUJUKAN
Ragil Setianingsih (2015). The Function of Using Switching Code On Facebook By EFL
Learners. Thesis Degree Of Sarjana Pendidikan (English Language Education Program Faculty
of Language and Literature Satya Wacana Christian University Salatiga), diakses pada 5
November 2022 daripada
https://repository.uksw.edu/bitstream/123456789/10634/2/T1_112011104_Full%20text.pdf

Mohammad Fadzli Jaafar (2015). Gaya Peralihan Kod dalam Kesusasteraan Multilingual di
Malaysia. International Journal of Malay World and Civilisation (IMAN), 3(3), (49-57) diakses
pada 5 November 2022 daripada
http://journalarticle.ukm.my/9177/2/Gaya_peralihan_kod_dalam_kesusasteraan_multilingual.pdf

http://www.pertanika.upm.edu.my/resources/files/Pertanika%20PAPERS/JSSH%20Vol.%2024%
20(S)%20Feb.%202016/16%20JSSH(S)-0157-2015-5th%20Proof.pdf

http://journalarticle.ukm.my/12911/1/22879-85320-2-PB.pdf

Downloaded by AYU ASMIDA MOHAMMAD (2023371827@student.uitm.edu.my)