Rzeczownik TEST

1. Odmienne i samodzielne części mowy to:

A. czasowniki, liczebniki, spójniki, przyimki
B. przymiotniki, rzeczowniki, zaimki, wykrzykniki
C. zaimki, rzeczowniki, przymiotniki, liczebniki
D. przyimki, czasowniki, rzeczowniki, partykuły
Odp. …………………..
2. Wśród podanych wyrazów wskaż rzeczowniki, które są jednocześnie żywotne, nieosobowe i pospolite:
A. pilot,
B. mieszkaniec,
C. słoń,
D. ołówek,
E. papuga.
Odp. …………………..
3. Spośród podanych rzeczowników wybierz nieodmienne i uzupełnij nimi zdania:
Missisipi, Brda, kakao, mleko, emu, struś.
A. Czy to prawda, że ……………………………………………………………………………………………..… jest tak ogromną
rzeką?
B. …………………………………………………..………………………………………….. to zwierzę często chowające głowę
w piasek.
C. Agata pije …………………………………………………………………………………………………………………………..…. bez cukru.
4. Wpisz w odpowiedniej formie wyrazy podane w nawiasie.
A. Krzyś przeraził się ogromnego (boa) …………………………………………………………………………, którego zobaczył
w zoo.
B. Poproszę pół kilo (salami)………………………………………………….., a nie (bekon)
…………………………………………………!
C. Marek urodził się u podnóża (Sudety)
…………………………………………………………………………………………………………..
D. Na placu nie było (statua)……………………………………………………………………………………………, o której tyle
mówiono.
5. Uzupełnij zdania, wpisując rzeczowniki w odpowiedniej formie.
kakao, jury, spagetti, Sudety, etui, menu
a) Dzieciaki lubią na śniadanie pić
…………………………………………………………………………………………………………………..
b) Podarowałem jej pięknie zdobione ………………………………………………………………………………………. na wieczne
pióro.
c) Werdykt …………………………………………………………………………………………………….. był dla nas wielkim
zaskoczeniem.
d) W restauracji zamówiliśmy
……………………………………………………………………………………………………………………………
e) Zachodzące słońce oświetlało zbocza
…………………………………………………………………………………………………………….
f) Kelner podał nam
…………………………………………………………………………………………………………………………………………
6. Do podanych wyrazów dopisz ich formę gramatyczną – dopełniacz liczby mnogiej:
a) ksiądz ………………………………………………………………………………………………………………….
b) mieszczanie ………………………………………………………………………………………………………….
c) jagnię …………………………………………………………………………………………………………………..
d) Amerykanin …………………………………………………………………………………………………………..
e) safari ……………………………………………………………………………………………………………………
f) akwarium ……………………………………………………………………………………………………………….
7. Które z podanych zestawów wyrazów są rzeczownikami?
A. ósmy, blisko, kakao
B. malowanie, trójka, skrzypce
C. obraz, pół, staranny
D. widok, rozmawianie, ćwierć
Odp. …………………..
8. Wśród podanych zestawów wyrazów wskaż rzeczowniki, które są jednocześnie żywotne, osobowe,
pospolite.
A. babcia, lekarz, student
B. koza, sprzedawca, pilot
C. król, jabłko, państwo
D. mama, piekarz, chleb
Odp. …………………..
9. Podkreśl rzeczowniki nieodmienne.
drzewo, kakao, widmo, drzwi, sanie, boa, kiwi, Toronto, Amerykanin, przyjaciel
10. Wstaw rzeczowniki w odpowiedniej formie.
A. Rozprawa nie odbyła się z powodu nieobecności …………………………………………………………………………….
(sędzia, D. l.poj.)
B. W moim mieście otwarto dwa nowe ………………………………………………………………………………………………..
(liceum, B. l.mn.)
C. Czytałam powieść fantastyczną, której główni bohaterowie …………………………….. przybyli na Ziemię.
(Marsjanin, M. l.mn.)
D. Rybak naprawiał sieć z porwanymi ……………………………………………………………………………………………………(oko,
N. l.mn.)
E. Upłynęło wiele ……………………………………………………………………………………………… od tamtego wydarzenia.
(rok, D. l.mn.)
11. Osobliwość w wyrazie „muzeum” polega na tym, że:
A. wyraz jest nieodmienny
B. wyraz od mienia się tylko w liczbie pojedynczej
C. wyraz odmienia się tylko w liczbie mnogiej
D. wyraz nie ma liczby mnogiej
Odp. …………………..
12. Wpisz po 4 rzeczowniki, które
A. mają tylko liczbę mnogą
…………………………………………………………………………………………………………………………………………..
B. mają tylko liczbę pojedynczą
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
13. Wskaż poprawne określenie rzeczownika „kibic”.
A. Jest to rzeczownik własny, żywotny.
B. Jest to rzeczownik pospolity, żywotny, osobowy.
C. Jest to rzeczownik pospolity, żywotny, nieosobowy.
D. Ten wyraz nie jest rzeczownikiem.
14. „Przyniósł ze sobą książki i zeszyty.” Rzeczowniki w tym zdaniu są:
A. własne
B. nieżywotne
C. osobowe
D. abstrakcyjne
Odp. …………………..
15. Wybierz poprawne określenie formy gramatycznej wyrazu „piorę”.
A. Czasownik, l.poj., os. 1, czas teraźniejszy, tryb oznajmujący, strona czynna.
B. Czasownik, l.poj., os. 2, czas teraźniejszy, tryb oznajmujący (orzekający), strona czynna.
C. Czasownik, l.poj., os. 1, czas przyszły, tryb oznajmujący, strona czynna.
D. Czasownik, l.poj., os. 1, czas teraźniejszy, tryb rozkazujący, strona czynna.
Odp. …………………..
16. W jakim przypadku występuje wyraz „przyjaciół”?
A. Jest to mianownik.
B. Jest to biernik.
C. Jest to wołacz.
D. Jest to dopełniacz.
Odp. …………………..
17. Który z podanych niżej rzeczowników występuje tylko w liczbie pojedynczej?
A. kasza B. ryż C. cukier D. sól E. igliwie F. ziemiaństwo
Odp. …………………..
18. Który z podanych niżej rzeczowników występuje tylko w liczbie mnogiej?
A. usta, B. perfumy, C. widły, D. wczasy, E. włosy, F. młodzież, G. piękno
Rzeczownik TEST – odpowiedzi
1. C.;
2. (C, E);
3. A. Missisipi, B. emu, C. kakao;
4. A. boa, B. salami, bekonu, C. Sudetów, D. statui;
5. a) kakao, b) etui, c) jury, d) spagetti, e) Sudetów, f) menu;
6. A. księży, B. mieszczan, C. jagniąt, D. Amerykanów e) nie odmienia się, f) akwenów;
7. B.;
8. A.;
9. kakao, boa, kiwi, Toronto;
10. A. sędziego, B. gimnazja, C. Marsjanie, D. okami, F. lat;
11. C.;
12. A. nożyce, sanie, drzwi, B. hegemonia, filatelistyka, siano;
13. B;
14. B.;
15. A.;
16. D.
17. B. E. F.;
18. A., C., D.
Rzeczownik to odmienna część mowy. Nazywa osoby, rzeczy, zwierzęta, rośliny, zjawiska. Odpowiada na
pytania: kto? co? Każdy rzeczownik ma jeden określony rodzaj: męski, żeński lub nijaki.
np.
dom, pokój, mężczyzna, ołówek - rodzaj męski (r. m.)
pani, kość, kobieta, ekierka - rodzaj żeński (r. ż.)
okno, muzeum, pisklę, pole - rodzaj nijaki (r. n.)

Rzeczownik odmienia się przez przypadki i liczby. Dlatego w zdaniu występuje w różnych formach.
np.
Przypadek | Liczba pojedyncza (l. poj.) | Liczba mnoga (l. mn.)

Mianownik (M.) kto? co? klasa, zeszyt klasy, zeszyty

Dopełniacz (D.) kogo? czego? nie ma klasy, zeszytu klas, zeszytów
Celownik (C.) komu? czemu? się przyglądam klasie, zeszytowi klasom, zeszytom
Biernik (B.) kogo? co? widzę klasę, zeszyt klasy, zeszyty
Narzędnik (N.) z kim ? z czym ? rozmawiam (z) klasą, (z) zeszytem (z) klasami, (z) zeszytami
Miejscownik (Ms.) o kim? o czym? mówię (o) klasie, (o) zeszycie (o) klasach, (o) zeszytach
Wołacz (W.) o! klaso, zeszycie klasy, zeszyty

Uwaga! W narzędniku liczby pojedynczej w rodzaju żeńskim zawsze piszemy -ą, a w celowniku liczby
mnogiej -om.

Przyimek to nieodmienna część mowy. W zdaniu wraz z rzeczownikiem tworzy wyrażenie przyimkowe.
np.
w sklepie, nad rzeką, przy parku

Wyrażenie przyimkowe w zdaniu może określać:

• czasownik, np.: rysował na kartce,
• rzeczownik, np.: grzechotka dla dziecka,
• przymiotnik, np.: przyjemny dla oka.
Wyrażenie przyimkowe służy najczęściej do uzupełniania treści czasownika.

Rzeczowniki ze względu na znaczenie dzielimy na:

• własne i pospolite
- rzeczowniki własne - nazywają konkretne, jednoznacznie zidentyfikowane osoby, zwierzęta, krainy
geograficzne itp., np.: Ania, Reksio, Grecja, Wisła. Rzeczowniki te piszemy wielką literą.
- rzeczowniki pospolite - oznaczają osoby, zwierzęta, rzeczy i miejsca w sposób ogólny, jako jedne z wielu
osób, rzeczy, zwierząt, miejsc tego samego rodzaju, np.: dziewczynka, pies, państwo, rzeka. Rzeczowniki te
piszemy małą literą.

• żywotne i nieżywotne
- rzeczowniki żywotne - nazywają ludzi i zwierzęta, czyli istoty żyjące, np.: nauczyciel, babcia, myszka,
Burek.
- rzeczowniki nieżywotne - nazywają wszystko, co jest nieożywione oraz rośliny, np.: ławka, słońce, róża,
liście.
• osobowe i nieosobowe
- rzeczowniki osobowe - nazywają ludzi oraz istoty fantastyczne, np.: tata, piekarz, kosmita, Zosia.
- rzeczowniki nieosobowe - nazywają wszystko oprócz ludzi, np.: komin, kwiatek, papuga, tulipan.

W liczbie pojedynczej biernik jest równy dopełniaczowi, jeśli rzeczownik jest żywotny. Rzeczowniki
nieżywotne mają biernik równy mianownikowi.

W liczbie mnogiej biernik jest równy dopełniaczowi, jeżeli rzeczownik jest osobowy. Rzeczownik
nieosobowe mają biernik równy mianownikowi.

Rzeczowniki rodzaju żeńskiego, zakończone na -ja, w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku liczby

pojedynczej:

• po spółgłoskach s, z, c mają zakończenie –ji np.misji, poezji, Francji

• po samogłoskach mają zakończenie –i np. nadziei, kniei, zawiei

Rzeczowniki rodzaju żeńskiego, zakończone na -ia, w dopełniaczu, celowniku i miejscowniku liczby

pojedynczej po spółgłoskach t, d, r, l, k, g, ch mają zakończenie -ii. np. bestii, komedii, awarii, folii,
zoologii,monarchii

1.
Niektóre rzeczowniki nazywają cechy. Rzeczowników tych używamy zamiast przymiotników.
np.
Rycerze charakteryzowali się odwagą. (rzeczownik)
Rycerze są zawsze odważni. (przymiotnik)
2.
Wyrazy zakończone na -anie lub -enie, choć mają znaczenie podobne do czasowników, są jednak
rzeczownikami odczasownikowymi. Odmieniają się tak jak rzeczowniki.
np.
spanie, chodzenie, robienie

Przeczenie nie z rzeczownikami piszemy łącznie.

np.
niezdyscyplinowanie,
nieszczęście