Machine Translated by Google

Machine Translated by Google

CARACASKO EUSKAL ETXEA INAUGURATZEKO KAIRA

«Euskalduna bezalako jendea, hondamendiaren biharamunean, denekin itzultzen da

soiltasuna barne-bizitzaren ariketan, pertsona indartsuak dira.
(Aita Lhanderen sermoi batetik, Magdalenan, Paris).

Eguna poz eta solemnitatekoa da euskaldunontzat. Gaur gure etxe berriak ateak
zabaltzen ditu. Momentuko emozioak burua atzera buelta ematen digu Venezuelan egondako bi
urte luze hauetan egin dugun bidea kontenplatzera.
Badaude gogoan eta bihotzean betirako grabatuta dauden gauzak. Garai zailak ziren
euskal emigraziorako. Porrotaren samintasunak, lehenik, eta erbesteko erromesaldi tristeak,
gero, gure izaera, jada alai eta erabakita, ezkortasunaren eta itxaropenaren bide goibeletik
desbideratzeko mehatxua egin zuten.
Orduan Venezuelak bere abegikortasuna eskaini zigun. Eta zer abegikortasuna! Inoiz
ahaztuko ez dugun harrera noblea, atsegina, atsegina izan zen. Anaiarteko ongietorria, azentu
xenofoborik gabekoa, eta bertan parte hartu zuten venezuelar guztiek, klase edo hierarkia bereizi
gabe. Harrera honek, ustekabekoa bezain atsegina —jendeak hobeto ezagutu beharko luke—
gure zauriak azkar sendatu eta gure bizitzak berreraikitzeko aukera eman zigun, hainbat urtetako
hondamendien ondoren aztoratu samar.

Herrien arteko harremanak, oro har, oturuntzak, afalostean brindisak, hitzaldi lirikoak,
banderolen erakustaldiak eta bestelako artifizio ikusgarri eta zalapartatsuak izaten dira,
teknikariek protokoloko adiskidetasunetan prestatuta. Esan beharrik ez dugu fase hau ezagutzen
ez genuen venezuelarrek eta euskaldunok. Bat-batean elkarrekin ikusi genuen geure burua. Eta,
hain zuzen, desioen, arazoen, desioen eta proiektuen komunitatea sortzen duen eguneroko
elkarbizitza horretatik marruskaduratik sortu zen gaur deitzen dugun adiskidetasun hautsi ezin
hori, guztiz bat-batekoa denez, guretzat arrazoi bat osatzen duena. harro legitimoagatik..

Hamar urte luze igaro dira ordutik eta gaur egun, euskal etorkin horietako gehienak
egoera duin daude. Gure etxea, gaur Caracasen ateak irekitzen dituen honek, ongizatearen
eta oparotasunaren indize argia osatzen du. Horregatik, beharbada, pozik gogoratzen dugu
Venezuelan egondako lehen egun haiek.

Lehenik eta behin Caracasko Bolivar plazatik ezinbestekoa izan zen ibilaldia. Lehen
momentuetako desorientazio saihestezina zen oraindik nagusi. Lanpostuen arazo larriak,
ostatuak, nahi den modus vivendi duin eta ohoragarriaren bilaketa. Konfiantza, inpresio eta
itxaropen trukeak mesede handia egin zuen momentu horietan. Kontuan izan behar baita etorkin
batek herrialde batean igarotzen dituen lehen hilabeteak —nahiz eta herrialde hau Venezuela
bezain abegikorra izan— direla.
Machine Translated by Google

beti triste, malenkoniatsua. Aberria utzi behar izan duen batek baino ez daki hori. Txokoaren
nostalgia, bazter urrunekoa, lehen momentuetako arazo naturalekin konspiratuz, gai dira talentu
handienen izpiritua deprimitzeko.

Baina desorientazio fase honek ez zuen asko iraun. Aste gutxiren buruan, ia denek
konpondu zuten, modu apalean edo apalean, euren bizimodua. Lehen egunetako muga naturalak
apaltzen ari ziren jada.
Gero, Cervecería Doncellan, Txokoan, Ritzen... Batzarrak hasi ziren bolivar batzuk
irabazten eta erromes-lagun zaharren konpainian garagardo kopa bat hartzeko aukera ematen
zuen.

Zentzugabean hasi ginen gure lexikoan kreolerazko ahotsak eta esaldiak sartzen, hala
nola "ondo", "zaperoco", "zer zegoen?", "noski!". . . Gure hizkera bortitza,
oihartzun nordikoekin, goxoa izateko borrokan ibili zen. “Oraintxe”, “izan jator”, “berehala” etab
esaten hasi ginen. Apurka-apurka herrialdea epeltzen joan ginen.
Bilera horietatik lehen euskal etxea sortu zen, Cipreces a Velázquezena. Guztion nahia
bete zen. Orain geure etxean elkartu, gure gauzez hitz egin eta urruneko euskara gogoratu.

Baina lehen kokapen hori laster ez zen nahikoa. Beste batean pentsatu behar izan zuen. Eta 1942an.
Ikasketa sakonak egin ondoren, Balconcito a Truco 79 zenbakira joan zen euskaltegia. Pausoa
ausarta eta abenturazaletzat hartu zen orduan. Aurrera al genezake lokal erraldoi horrekin,
eraberritu eta ekipamendu eta –batez ere– frontoi egokiez hornitu behar zena? Hori guztia
aurrera eramateko baliabiderik izango genuke? Baina lotsatiengandik ezin ziren gauza handiak
espero. Gainera, Cipreses kokapena ez al zen nahikoa? Ez al zuen frontoirik eza sufritu? Beraz,
orduan!
Pausoa eman eta ondorioei aurre egin behar izan genion. Orduan ikusiko zen.
Duela egun gutxira arte gure etxea izan den Balconcito kokalekua, eta beti gordeko dugun
oroitzapen hunkigarria -ez alferrik dago gure komunitatearen historiako zortzi urte preziatuekin,
zortzi urte transzendentalekin. sortu ziren.etxeak, Venezuelako haur euskaldun asko jaio ziren
eta oso lagun zahar batzuk desagertu ziren —denbora gutxian prest zegoen—. Benetako Zentro
bat genuen jada. Euskara, bere frontoiarekin eta guzti! Eta zein partida gogoangarriak jokatu
diren urte hauetan bertan! Zer esan txapelketekin eta erronkekin! Zaharrak, gazteak, umeak,
denak desfilatzen ziren zelai polit hartan, Ataño imitatu nahian.

Baina, aldi berean, gogor lan egin zuten. Egun luzeak eta nekagarriak izan ziren.
Euskalduna, prezio altuan erosi eta prezio baxuan saltzeko artean oso trebea ez zena, bete-
betean dedikatzen zen zeregin horretan. Profesionalek errebalida egin eta euren karrera egin
zuten. Eraikuntza, zurgintza, burdinola, tailer mekaniko, inprimaketa eta abar ugari sortu ziren,
eta horietako asko gaur egun Caracasen enpresa sendo eta akreditatuak dira.
Machine Translated by Google

Baina atzera begirako kontu honetarako, gure jokabidea aurrerapen ekonomikoa baino
garrantzitsuagoa da. Beti izan da gure nahi gorena gure lanarekin eta zintzotasunarekin bat
egin ahal izatea Venezuelako herriak gure bizitzako une erabakigarrian eskaintzen zigun
abegikortasun nobleari. Lortu dugun ala ez, besteek esango dute. Ez gaude egoerarik egokienak
petula gaindi dezakeen adierazpen bat egiteko.

Baina ildo horretatik, gaur egun venezuelarrak batzen gaituen adiskidetasun-lotura

sustrai eta sakonek zertxobait lasaitzen gaituzte.
Horregatik, gure etxe berriak ateak lehen aldiz irekitzen dituen egun honetan —zein—
Venezuelar guztien etxea da —euskaldunon poz eta solemnitate eguna da—.

Egilea: OLARSO (Caracaseko Gernika taldetik)

Euzko Deya 118. zenbakia (1950. urtea)