BLUE PRINT

NEPALI -124 (2023-2024)

CLASS-XII

Section Details of topic/section Types of No of Weithage

questions Questions
Vyakaran ✓ Chanda-
Parichaya, Mahatwa, Chanda kaa 1ng awa
tatwa, gan parichaya.
Anustuv, Totak, Shikharani. MCQ 12 12x1=12
✓ Alankar-
Parichaya, Mahatwa, Alankar kaa Prakar.
Upama, Slesh, Atisayokti.
RituVichar Basanta ra Hemanta (Matrai) MCQ 8 8x1=8
(Khanda Kavya)
Upanyash Juneli Rekha SA 5 5x2=10

PrativaPariychaya I) Lekhnath Poudyal, SA 3 3x2=6

II) Bal Krishna Sama,
III) Parijat.
Katha I) Tyo Feri Farkala, Bhawani Vikshu SA 3 3X2=6
II) Rup ko mulya, Bal Krishna Sama SA 2 2x3=6
III) Ujyali Ko Aansu, Hridaya Chandra
Sing Pradhan.
Nibanda I) Hai Hai Angreji, Laxmiprasad SA 2 2x2=4
Devkota LA 1 1x4=4
II) Hamro Rastriya Chaad Ra Sayapatri
Phul, Vishnuram Rai
Natak I) Natak Sadharan Parichaya SA 1 1X2=2
II) Ekanki Natak “Bandhini” SA 2 2X3=6
Nepali Sahitya ko I) Nepali Bhasako Parichaya, SA 3 3X2=6
aithihasik II) Nepali Upanyash
parichaya
Writing Section ✓ Nibanda Lekhan LA 1 1X5=5
✓ Patra Lekhan LA 1 1x5=5
Internal Periodic Assessment (5) 20
Assessment Multiple Assessment (5)
Reading and Speaking Skills (5)
Subject Enrichment Activities (5)
Total 100
 SAMPLE QUESTION PAPER–2023-24
विषय नेपाली (CODE–124)
कक्षा–(XII)
वनर्ाारित समय – 3 घण्टा अधर्क्तम अङ्क – 80
यस प्रश्नपत्रलार्ा खण्ड 1 ि 2 गिी दुर्ा भागमा विभाजन गरिएको छ।
खण्ड 1 मा िस्तुपिक बहुिैकल्पिक प्रश्नहरू िहेका छन्।
खण्ड 2 मा िहेका सबै प्रश्नहरू िर्ानात्मक छन्।
प्रत्येक प्रश्नसङ्ख्यामा वदर्एका वनदेशनलार्ा पालन गदै सोधर्एका प्रश्नहरूका उत्ति लेख्नुहोस्।

प्रश्न खण्ड – 1 अङ्क

सङ्ख्या बहुिैकल्पिक िस्तुपिक प्रश्नहरू
1. वनम्नधलधखत बहुिैकल्पिक प्रश्नहरूका सही विकि चुनेि लेख्नुहोस्। (12x1=12)
i. काव्यको .......... लाई अलङ्काि भवनन्छ।
A. छन्द।
B. आभूषर्।
C. सावहत्य।
D. वनबन्ध।
ii. अलङ्कािका कवत भेद छन् ?
A. चाि।
B. पााँ च।
C. दुई।
D. तीन।
iii. कु नै दुर्ा िस्तुको रूप, गुर् आवदको समानता विचािेि तुलना गिे कु न अलङ्काि हुन्छ ?
A. उपमा।
B. अवतशयोवक्त।
C. श्लेष।
D. अर्ाालङ्काि।
iv. अवतशयोवक्त अलङ्कािमा ...........को उल्लेख गरिएको हुाँदैन।
A. उपमेय।
B. उपमान।
C. विषयी।
D. उपमािाचक।
v. यवत, गवत ि लय वमलेको िर्ा, मात्रा आवद गन्ती गिेि कविता िचना गरिने वनधित मान िा रूपलाई .........
भवनन्छ।
A. अलङ्काि।
B. छन्द।
C. कविता।
D. गद्य।
vi. िाधर्ाक छन्दमा गर् कवतिटा हुन्छन् ?
A. चाि।
B. तीन।
C. दुई।
D. आठ।
vii. ।।। भए ....... गर् हुन्छ।
A. न।
B. स।
C. म।
D. भ।
viii. “वहमाली पाखाका उदिवबच छन् औषधर्हरू,
पहाड़ी पाखामा नि तरुलता छन् फलहरू।
उक्त पवि कु न छन्दमा िधचएको छ ?
A. तोटक।
B. धशखरिर्ी।
C. शादूालविक्रीवित।
D. उपमा।
ix. तलको कु न विकि तोटक छन्दको गर् सङ्के त हो ?
A. ।। ऽ -।। ऽ -।। ऽ -।। ऽ,
B. ।।। - ।।ऽ -।।ऽ - ऽऽ। ,
C. ।। ऽ -।।ऽ -।।ऽ - ऽऽ।,
D. ।। -।।। - ऽऽऽ -।।ऽ,
x. ‘आाँ खा मृगका जस्तै सुन्दि छन्।’
उक्त िाक्यको ‘जस्तै’ – शब्दमा उपमा अलङ्कािको कु न अङ्ग प्रयोग भएको छ ?
A. उपमेय।
B. उपमान।
C. उपमािाचक शब्द।
D. सार्ािर् र्मा।
xi. शादूालविक्रीवित छन्दमा चिर् िा पाउको अल्पन्तम िर्ा ......... हुन्छ।
A. लघु।
B. गुरू।
C. हलन्त।
D. अनुस्वाि।
xii छन्दमा यवतलार्ा के पवन भवनन्छ ?
A. गवत
B. आिृवत्त
C. वििाम
D. गर्
2. वनम्नधलधखत काव्याांश पढ़े ि सोधर्एका बहुिैकल्पिक प्रश्नहरूका सही विकि चुनेि उत्ति लेख्नुहोस्। (8x1=8)
नाम-शेष भयो सािा पुिानू धशधशि-ल्पिवत।
धलयो िसन्तले अको नयााँ गौिि-पद्धवत॥
ऋतु हुन् अरु पााँ चोटा, िसन्त ऋतु-िाज हो।
लोक गौििले भनुा यसैको मुख्य काज हो॥
िसन्तमा समानै छन् ठण्डी गमी दुिै गुर्।
तुल्य-तुल्य दया-दण्ड िाजाका हुन् विभूषर्॥
देधखन्छ नाऽवतशीतोष्ण मवहमा ऋतु-िाजको।
दया-दण्डज्ञ िाजाको नीवत झैाँ िाजकाजको॥
पशु-पक्षी लता–िृक्षलगायत चिाचि।
ऋतु-नायकको गछा प्रेमले स्वाऽऽगताऽऽदि॥
सेतो कमलको छाता मञ्जिी-मय चामि।
ऋतु-िाजत्वका धचह्न देधखन्छन् अवत सुन्दि॥
भुमिाहरु िीर्ाको वदव्य झङ्काि गदाछन्।
गुर्-गायक भै पङ्क्षी गानमा तान भदाछन्।
बिा बिा लता-िृक्ष लािा झैाँ फूल छदाछन्।
पुतली नताकी-तुल्य नाचदै अवघ सदाछन्।
मलयाऽचलको िायु लगाताि धसिीधसिी।
कधलला पालुिा-रूप पङ्खा हम्कन्छ सुस्तिी॥
सजाये-को छ सिात्र वदव्य सौन्दयाको िर्।
शाल्पन्तको जल छके को खुला आनन्दको पर्॥
सािा िन बगैाँ चामा सजायेको छ आसन।
ऋतु-िाज उतैबाट गछा त्यो शुभ-शासन॥
वदव्य आनन्दको िङ्ग, वदव्य काल्पन्त तिङ्ग छ।
वदव्य उन्नवतको ढङ्ग, वदव्य सािा प्रसङ्ग छ।।
त्यो वदव्य िङ्ग पायेका लता-िृक्ष िनस्पवत।
देधखन्छन् योग्य नेताका िैती झैाँ उन्नताऽऽकृ वत॥
i. उक्त काव्याांश ऋतुविचािको कु न विचािबाट उद्घृत गरिएको हो ?
A. धशधशि विचाि।
B. ग्रीष्म विचाि।
C. िसन्त विचाि।
D. हेमन्त विचाि।
ii. ऋतुविचाि खण्डकाव्यका िचनाकाि को हुन् ?
A. कविधशिोमधर् लेखनार् पौड़याल।
B. महाकवि लक्ष्मीप्रसाद देिकोटा।
C. नाट्यसम्राठ बालकृ ष्ण सम।
D. आवदकवि भानुभक्त आचाया।
iii. कु न ऋतुको ल्पिवत शेष भएि िसन्त आएको हो ?
A. ग्रीष्म।
B. िषाा।
C. धशधशि।
D. हेमन्त।
iv. िसन्त ऋतुलाई वकन ऋतुिाज भवनएको हो ?
A. जाड़ो पवन गमी पवन भएकाले।
B. साह्रै जाड़ो कल्पम्त गमी भएकाले।
C. न जाड़ो न गमी एिां सबैवति सुन्दि भएकाले।
D. न जाड़ो न गमी एिां सबैवति हरियाली नभएकाले।
v. ‘वदव्य’ शब्दको अर्ा कु न सही छै न ?
A. चहवकलो।
B. प्रकाशमय।
C. मनोहि।
D. अाँध्यािो।
vi. यस ऋतुमा कसले विर्ाको झङ्काि झैाँ आिाज वनकाल्छन् ?
A. पुतली।
B. पक्षी।
C. पशु।
D. भुमिा।
vii. यस ऋतुमा कसले गानमा तान भदाछन् ?
A. पुतलीले।
B. चिाले।
C. मौिीले।
D. हािाले।
viii. कविले उक्त ऋतुमा लता-िृक्ष िनस्पवतलाई के साँ ग तुलना गिेका छन् ?
A. योग्य िैतीसाँ ग।
B. योग्य नेतासाँ ग।
C. सुकेको जङ्गलसाँ ग।
D. तातो हािासाँ ग।
खण्ड 2 (िर्ानात्मक प्रश्नहरू)
3. वनम्नधलधखत प्रश्नहरूका सां क्षेपमा उत्ति लेख्नुहोस्। 5x2=10
i. जुनेली िेखा उपन्यासमा कहााँ को अवन कवहलेको धचत्रर् गरिएको छ ?
ii. हट्टाबाहि भन्नाले के बुधझन्छ ?
iii. जसेले सञ्चमानसाँ ग के विल्पन्त वबसायो ?
iv. साहेबले माधलनीसाँ ग कस्तो प्रस्ताि िाख्यो ?
v. माधलनीले पुतलीबाट के प्रेिर्ा पार्ा ?
4. वनम्नधलधखत प्रश्नहरूका सां क्षेपमा उत्ति लेख्नुहोस्। 3x2=6
i. लेखनार् पौड़याललाई कु न उपाधर्ले सम्मावनत गरिएको धर्यो ?
ii. बालकृ ष्ण समले वकन आफूलार्ा शमशेि जबिा भन्न रूचाएनन् ?
iii. पारिजातका कु नै दुर्ािटा कृ वतको नाम लेख्नुहोस्।
वनम्नधलधखत प्रश्नहरूका उत्ति लेख्नहु ोस्।
5. ‘भोधल वदउाँ सो ठीक तीन बजेवति एकचोवट आर्वदनुहुन्छ वक ?’ यो िाक्य कसले कसलाई भनेको हो ? 2
6. “िानु कोर्ला खानी जस्तै निाम्री धर्र्न्, त्यसैले उनीधभत्र हीिाभन्दा उज्ज्वल सौन्दयाको प्रकाश धर्यो, त्यो 2
आजको प्रकाशमा तल्लीन भयो।”
यहााँ ‘उनीधभत्र हीिाभन्दा उज्ज्वल सौन्दयाको प्रकाश धर्यो’ भनेको के हो ?
7. यात्रीले जाने बेलामा सानीलार्ा कवत वदनमा फवका न्छु भनेको धर्यो ? ती वदनको प्रतीक्षा सानीले कसिी गिी ? 2
8. विमल ि िाकु को चरित्रबािे प्रकाश पानुाहोस् । 3
9. सानीको जीिनको उद्दे श्य कवहलेदेधख हिायो ? 3
वनम्नधलधखत प्रश्नहरूका उत्ति लेख्नुहोस्।
10. लक्ष्मीप्रसाद देिकोटाले अांग्रेजी पढ़्ने प्रेिर्ा कसिी पाएका धर्ए ? 2
11. नेपाली समाजमा सयपत्री फूलको महत्त्व कु न समयमा बेसी हुन्छ ? 2
12. ‘हार् हार् अङ् ग्रेजी’ वनबन्धबाट देिकोटाले के आह्वान गदैछन् ? 4
वनम्न प्रश्नहरूका सङ्क्षेपमा उत्ति लेख्नुहोस्।
13. सार्ािर् अर्ामा नाटक भनेको के हो ? 2
14. बधन्दनीको भनार्मा क्राल्पन्त कसिी जल्पिन्छ ? 3
15. आर्ुवनक नाटकले हामीलार्ा के सन्देश वदन्छ ? 3
16. वनम्न प्रश्नका उत्ति लेख्नहु ोस्। (3x2=6)
i. नेपाली भाषाको सिाप्राचीन रूप कु न हो ि यो कु न सालमा कवपएको धर्यो ?
ii. नेपाली भाषालाई वकन साझा भाषाको रूपमा धचवनन्छ ?
iii. वनम्नधलधखत कु नै दुर्ा उपन्यासका िचनाकािहरूको नाम लेख्नुहोस्-
रूपमवत, बसार्ाँ , तीन घुम्ती, आज िवमता छ।
17. तल वदर्एका कु नै एक विषयमा लगभग 150 शब्दमा वनबन्ध लेख्नहु ोस्। 5
➢ सूचना प्रौद्योवगकीको महत्त्व।
➢ पिोपकाि।
➢ अनेकतामा एकता।
18. समयको महत्त्व जनाउाँ दै छात्रािासमा बस्ने बवहनीलाई एउटा पत्र लेख्नहु ोस्। 5
अर्िा
आफूलाई चावहएका कु नै तीन पुस्तकहरू मगाउाँ दै प्रकाशक, जनपक्ष प्रकाशन, गान्तोकलाई एउटा व्यिसावयक
पत्र लेख्नुहोस्।