Professional Documents
Culture Documents
pracy
wolontarystycznej
Dr Magdalena Ochońska
magdalena.ochonska@upjp2.edu.pl
Sprawy organizacyjne
7 godzin wykładów
8 godzin ćwiczeń
Zasady zaliczenia wykładu: test + obecność na zajęciach (możliwa 1
nieusprawiedliwiona nieobecność)
Zaliczenie ćwiczeń – praca grupowa
Literatura obowiązkowa
Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o
wolontariacie
E. Leś, Rola organizacji trzeciego sektora w usługach społecznych w Polsce,
w: Polityka społeczna, red. G. Firlit-Fesnak, J. Męcina, Wyd. PWN, 2018
P. Komasa, D. Dorska, Wybrane aspekty prawne wolontariatu pracowniczego
M. Butrymowicz, Fundacja jako forma działalności charytatywnej. Historia i
podstawy prawne, w: Życie i śmierć. Wyzwania działalności charytatywnej, red. J.
Stala, Tarnów 2012
A. Grudziński, Wolontariat jako forma angażowania się młodzieży w działalność
społeczno-charytatywną, w: Życie i śmierć. Wyzwania działalności charytatywnej,
red. J. Stala, Tarnów 2012
Podstawy prawne
- Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie
Dodatkowe:
Ustawa o pomocy społecznej
Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
Ustawa o zatrudnieniu socjalnym
Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
Pojęcia
„Działalnością pożytku publicznego jest działalność społecznie użyteczna,
prowadzona przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych
określonych w ustawie” (Ustawa o działalności pożytku publicznego… art. 3)
Rodzaje fundacji:
• Ze względu na osobę fundatora: prywatne i publiczne
• Fundacja non-profit (nie podejmująca działalności gospodarczej) lub te
mające status przedsiębiorcy
Stowarzyszenie
Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach
Stowarzyszenia:
• Stowarzyszenie (zwykłe lub rejestrowe)
• Związek stowarzyszeń
Stowarzyszeniami mogą być także kluby sportowe
Jakie podmioty NIE mogą prowadzić
działalność pożytku publicznego?
• Związki zawodowe
• Organizacje pracodawców
• Partie polityczne/europejskie partie polityczne
• Samorządy zawodowe
• Fundacje utworzone prze partie polityczne
• Spółki działające na podstawie przepisów o kulturze fizycznej
*wyjątkiem są sytuacje opieki nad Polonią i Polakami za granicą
Organizacje
pożytku
publicznego
Status OPP może posiadać organizacja:
„1) prowadzi działalność pożytku publicznego na rzecz ogółu społeczności, lub określonej
grupy podmiotów, pod warunkiem że grupa ta jest wyodrębniona ze względu na szczególnie
trudną sytuację życiową lub materialną w stosunku do społeczeństwa;
2) może prowadzić działalność gospodarczą wyłącznie jako dodatkową w stosunku do
działalności pożytku publicznego;
3) nadwyżkę przychodów nad kosztami przeznacza na działalność, o której mowa w pkt 1;
4) ma statutowy kolegialny organ kontroli lub nadzoru, odrębny od organu zarządzającego i
niepodlegający mu w zakresie wykonywania kontroli wewnętrznej lub nadzoru, przy czym
członkowie organu kontroli lub nadzoru”
Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie Art. 20
- Organizacja, która trwa nieprzerwanie co najmniej 2 lata
- Mają wpis w KRS
1,5% podatku
Może być odprowadzane wyłącznie na rzecz OPP
OPP składa coroczne sprawozdanie do Narodowego Instytutu Wolności
(gdzie znajdują się wszystkie OPP i ich sprawozdania)
W przypadku niewykorzystania środków z 1.5% OPP oddaje je do Funduszu
Wspierania Organizacji Pożytku Publicznego
Obowiązki OPP
• Jeśli korzystają z pieniędzy publicznych mają obowiązek udostępniać
informacje publiczne zgodnie ze szczegółowymi przepisami o dostępie do
informacji publicznej
• Rozliczania się z dotacji ze środków publicznych
• https://sprawozdaniaopp.niw.gov.pl
Dodatkowe instytucje działające na rzecz
organizacji
FaniMani.pl
Wtyczki systemowe
Podany numer konta do darowizny
Siepomaga.pl
Zrzutka.pl
Fundraising
Fundraising
Publiczne Niepubliczne
Kancelaria
KPRM Parlament Sądy Wojewódzkie CSR Trzeci sektor
Prezydenta
Komisje
Kuratorzy
Wojewoda sejmowe, Powiatowe Wyznaniowe
Sądowi
senackie
Instytucje
Grupy
podległe Mediatorzy Gminne nieformalne
ministerstwom
Organy
Realizatorzy centralne
pomocy
Organy Kościół i
samorzą- związki
dowe zawodowe
społecznej
• Budowanie trzeciego sektora po 1989 roku. Grupy
• Grupy obywateli, organizacje świeckie i nieformalne Organizacje
(rodzina, pozarządowe
wyznaniowe zaczęły zastępować Państwo sąsiedzi)
• W części obszarów działań to właśnie III
Pracodawcy,
sektor ma większy udział niż Państwo np.
sektor
ZAZ-y, hospicja czy CIS-y i in. prywatny
CBOS, 2018,Czy Polacy są altruistami?
#1 Wolontariusz: kto to taki?
Edukujemy o Wolontariacie –
Narodowy Instytut Wolności
https://www.youtube.com/watch?v=vzs6bBqVCoE&list=PLdJlYF2G6EIxDjhE
D8VG15lUNluWGBurS&index=2
Wolontariat i pojęcia
„WOLONTARIUSZ – wojskowy, dawniej ochotnik; praktykant pracujący bez wynagrodzenia dla nauczenia się zawodu. Źródło: Słownik
wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Wł. Kopaliński, Wiedza Powszechna, Wyd. IX, W−wa 1975r.
WOLUNTARYZM – filozoficzne stanowisko według którego głównym (lub jedynym) czynnikiem poznania i istotą bytu (zasadą działania
i rozwoju rzeczywistości) jest wola. Źródło: Encyklopedia Powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, wyd.23, Warszawa 1993 r.
WOLUNTARYZM – psychologiczny pogląd przypisujący aktom woli miejsce odrębnei naczelne wśród wszelkich innych zjawisk
psychologicznych. (W. Wundt, W. James) Źródło: Słownik Wyrazów Obcych, Wydawnictwo Naukowe PWN, wyd.27, Warszawa 1993 r.
WOLONTARIAT – (łać. voluntarius = dobrowolny, chętny) bezpłatna forma stażu w szpitalu lekarza zdobywającego praktykę.
WOLONTARIUSZ – (łać. voluntarius = dobrowolny, ochotniczy)
1. Praktykant pracujący bez wynagrodzenia w celu zaznajomienia się z zawodem
2. Przestarzale – ochotnik w wojsku
WOLONTARIAT – dobrowolna, bezpłatna, świadoma działalność na rzecz innych, wykraczająca poza związki
rodzinno−koleżeńsko−przyjacielskie. Źródło: Centrum Wolontariatu w Warszawie.
WOLONTARIUSZ – to osoba, która ochotniczo i bez wynagrodzenia wykonuje świadczenia na zasadach określonych w ustawie. Źródło:
Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie”
Dlaczego jesteśmy
wolontariuszami?
Wolontariat
• Voluntas/voluntarius – łac. Dobrowolny, chętny ochotniczy
• 5 grudzień – Światowy Dzień Wolontariusza
• Wolontariat w Polsce funkcjonuje formalnie od lat 90.tych
• Wśród miejsc wykonywania pracy wolontaryjnej ustawa wymienia:
➢ Organizacje pozarządowe,
➢ organizacje pożytku publicznego;
➢ organy administracji publicznej,;
➢ jednostek organizacyjnych podległych organom administracji publicznej lub
nadzorowanych przez te organy,
➢ podmiotów leczniczych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej.
Wolontariat - podział
Długoterminowy (stały)
Krótkoterminowy (okresowy – np. kolonie, zawody lub jednorazowy)
Indywidualny lub grupowy
Wolontariat zagraniczny lub krajowy
Jednorazowy:
➢ wyjątkowe wydarzenie (powódź, trzęsienie ziemi)
➢Specjalna osoba (np. jakaś kampania reklamowa sławnej osoby)
➢Specjalne zadanie (np. przeprowadzenie konkretnego projektu)
#2 Maratończycy, czyli o wolontariacie
długoterminowym | Edukujemy o
Wolontariacie
https://www.youtube.com/watch?v=7391dExy3H8&list=PLdJlYF2G6EIxDjhED8VG15lUNlu
WGBurS&index=2
Wolontariat - przykłady
• pracowniczy
• zagraniczny
• szkolny
• seniorów
• studencki
Wolontariat pracowniczy
Cele wolontariatu pracowniczego:
• „Budowanie pozytywnego wizerunku
• Kształtowanie dobrych relacji wśród pracowników
• Udział w ogólnokrajowych akcjach społeczno— charytatywnych
• Autorskie programy społeczne przedsiębiorców
• Autorskie lokalne projekty pracownicze
• Zbiórka pracownicza
• Zbiórka darów od wolontariuszy — pracowników
• Składka potrącana z wynagrodzenia
• Akcja krwiodawstwa”
P. Komasa, D. Dorska, Wybrane aspekty prawne wolontariatu pracowniczego, s. 11-14.
Wolontariat zagraniczny
• Dla młodzieży (od 16 r.ż) i dorosłych:
• Można znaleźć tutaj: https://youth.europa.eu/go-abroad/volunteering_pl
• Organizacja wysyłająca -> wolontariusz -> organizacja przyjmująca
Rodzaje:
• workcamp – od 1-3 tygodnie
• wolontariat krótkoterminowy – 1- 2 miesiące
• wolontariat średnioterminowy- 3-9 miesięcy
• wolontariat długoterminowy – 9 miesięcy -2 lata.
Więcej: https://www.eurodesk.pl/mobilnosc/eurowolontariat/abc-wolontariatu-za-
granica
Wolontariat szkolny
„Wolontariat w szkole – zgodnie z prawem” – poradnik https://www.gov.pl/web/edukacja-i-
nauka/wolontariat-w-szkole--zgodnie-z-prawem--poradnik
Formy wolontariatu:
• Szkoła jako organizator wolontariatu
• Szkoła jako korzystający i organizator
• Organizowany przez organizacje pozarządowe
• Wolontariat organizacji pozarządowych w szkole
• Wolontariat osób fizycznych na rzecz szkoły
• Wolontariat pracowniczy na rzecz szkoły
Wolontariat studencki
https://www.youtube.com/watch?v=NU-6C-
VDsTc&list=PLdJlYF2G6EIxDjhED8VG15lUNluWGBurS&index=4
Wolontariusz
• każda osoba fizyczna, która świadomie, dobrowolnie i bez wynagrodzenia
wykonuje świadczenia na rzecz uprawnionych organizacji i instytucji zgodnie
z ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z dnia 24 kwietnia
2003 r
• Nie otrzymuje wynagrodzenia, ale może otrzymywać pozafinansowe korzyści
• Osoba niepełnoletnia potrzebujemy pisemnej zgody na wolontariat od swojego
opiekuna
• Może być osobą bezrobotną (nie tracąc prawa do zasiłku) oraz osoba
z niepełnosprawnością
• Wolontariat nie jest wliczone do stażu pracy
• Wolontariat nie może być realizowany w zakresie prowadzonej działalności
gospodarczej
Wolontariat w administracji publicznej
• Urząd Miasta Krakowa
• Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie W Krakowie
• Starostwo Powiatowe w Krakowie
• Małopolski Urząd Wojewódzki
• Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego
• Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie
Wolontariat w
organizacjach
pozarządowych
Z perspektywy wolontariusza
Jak zostać wolontariuszem?
Por. Centrum Wolontariatu, Jak zdobyć i zatrzymać wolontariusza Szkolenie z zakresu zarządzania pracą wolontariuszy, Warszawa 2008
Karta etyki wolontariusza
• Będę wypełniać wszystkie zadania związane z przyjętą rolą.
• Nie będę składać obietnic, których nie jestem w stanie spełnić.
• W przypadku niemożności wywiązania się ze zobowiązań, poinformuję o tym koordynatora pracy wolontariuszy.
• Zachowam dyskrecję w sprawach prywatnych, będę unikać zachowań, które mogą być niewłaściwie rozumiane.
• Będę otwarty na nowe pomysły i sposoby działania.
• Wykorzystam szansę poznania i nauczenia się nowych rzeczy od innych osób.
• Nie będę krytykować rzeczy, których nie rozumiem.
• Będę pytać o rzeczy, których nie rozumiem.
• Będę działać w zespole.
• Będę osobą, na której można polegać.
• Będę pracować lepiej i z większą satysfakcją, wykonując to, czego się ode mnie oczekuje.
• Będę chętnie uczyć się. Wiem, że nauka jest nieodłączną częścią każdej dobrze wykonanej pracy.
• Będę uczestniczyć w obowiązkowych spotkaniach.
• Postaram się być bardzo dobrym wolontariuszem.
#3 Jak wygląda wolontariat z Korpusem
Solidarności? | Edukujemy o Wolontariacie
https://www.youtube.com/watch?v=HkZ3vaNr7EA&list=PLdJlYF2G6EIxDjhE
D8VG15lUNluWGBurS&index=3
Wolontariat
w organizacji
Z perspektywy organizacji
Kwestie organizacyjne wolontariatu
• Koordynator wolontariatu
• Dokumentacja
• Zakres działań i uprawnień
• Ubezpieczenie wolontariatu (NNW, zdrowotne, OC)
• Koszty pracy wolontariusza
• Zasady współpracy
Por. Centrum Wolontariatu, Jak zdobyć i zatrzymać wolontariusza Szkolenie z zakresu zarządzania pracą wolontariuszy, Warszawa 2008
#6 Chcę zostać koordynatorem
wolontariatu - co muszę wiedzieć? |
Edukujemy o Wolontariacie
https://www.youtube.com/watch?v=C4elsndKTm0&list=PLdJlYF2G6EIxDjhED8VG15lUNluWGBurS&index=6
Wolontariat w naszej organizacji – od
czego zacząć?
Szkolenia koordynatorów Stworzenia bazy danych o
Rekrutacji wolontariuszy wolontariuszach;
Szkolenia wolontariuszy.
Podpisywania umowy.
Promocji:
Por. Centrum Wolontariatu, Jak zdobyć i zatrzymać wolontariusza Szkolenie z zakresu zarządzania pracą wolontariuszy, Warszawa 2008
Zadania organizacji i koordynatora
• Określenie jakie zadania mógłby realizować wolontariusz i jakie organizacja ma potrzeby
• Opisanie stanowiska pracy i zakres obowiązków i praw (np. w kontekście ochrony danych
podopiecznych)
• Określenie jakich wolontariuszy potrzebujemy (jakie wykształcenie, wiek, płeć, zdolności
itd.)
• Przygotowanie pakiet wolontariusza i komplet dokumentów (np. oświadczeń) do podpisu
• Wskazanie które osoby będą wspierać wolontariusza, gdzie będzie mógł zostawić swoje
rzeczy etc.
• Stworzenie materiały promocyjne, system nagradzania, przygotować gadżety
• Określenie system rekrutacji i procedurę przyjmowania wolontariuszy
• Po przyjęciu wolontariusza określenie zakresu szkolenia dla niego itd.
• Określenie sposób monitoringu, sposobu kończenia współpracy i in.
Por. Centrum Wolontariatu, Jak zdobyć i zatrzymać wolontariusza Szkolenie z zakresu zarządzania pracą wolontariuszy, Warszawa 2008
Jakie są potrzeby organizacji?
Przykładowy obszar działań:
„Co możesz robić jako Wolontariusz?
• pomagać w prowadzeniu zajęć terapeutycznych;
• prowadzić samodzielnie warsztaty, zajęcia (np.: plastyczne, sportowe, językowe);
• organizować ciekawe wydarzenia, spotkania;
• pomagać w pracach projektowych, pisaniu i pozyskiwaniu funduszy oraz rozliczaniu
projektów;
• towarzyszyć naszym podopiecznym podczas spacerów, wyjazdów, zajęć;
• prowadzić działania specjalistyczne (np. z zakresu psychologii, doradztwa zawodowego);
• pomagać w pracach fizycznych;
• pomagać w pracach administracyjnych i organizacyjnych”.
Por. Centrum Wolontariatu, Jak zdobyć i zatrzymać wolontariusza Szkolenie z zakresu zarządzania pracą wolontariuszy, Warszawa 2008
Jak pozyskiwać
wolontariusza?
Wolontariat w pomocy
społecznej, Regionalny Ośrodek
Polityki Społecznej, Kraków 2011
Jak jeszcze?
Rekrutacja
• Rekrutacja wewnętrzna
• Rekrutacja zewnętrzna
Por. Centrum Wolontariatu, Jak zdobyć i zatrzymać wolontariusza Szkolenie z zakresu zarządzania pracą wolontariuszy, Warszawa 2008
Pierwsza rozmowa z wolontariuszem
Pytania, jakie może zadać koordynator przed przyjęciem wolontariusza do organizacji:
1. Czy znasz specyfikę organizacji, czy orientujesz się czym się zajmujemy, komu służymy?
2. Dlaczego jesteś zainteresowany tym rodzajem pracy?
3. Jakie są twoje oczekiwania związane z pracą w naszej organizacji?
4. Czy pracowałeś wcześniej jako wolontariusz?
5. Ile czasu możesz poświecić na pracę w naszej organizacji?
6. Czy chciałbyś wziąć udział w szkoleniu przygotowującym do pracy?
7. Jakie masz ograniczenia, np.: zdrowotne, geograficzne, czasowe?
8. Czy masz jakieś szczególne zainteresowania, hobby?
9. Czy masz doświadczenia pomocne do wykonywania tej pracy?
10. ....................................................................................................................................
Por. Centrum Wolontariatu, Jak zdobyć i zatrzymać wolontariusza Szkolenie z zakresu zarządzania pracą wolontariuszy, Warszawa 2008
Wolontariusz
zaczyna swoją
pracę
Nagradzanie
wolontariusza -
przykłady
• obchodzenie Dnia Wolontariusza 5 grudnia;
• gadżety zawierającego logo organizacji;
• umieszczenie nazwiska w raporcie organizacji;
• zapraszanie na spotkania nieformalne zespołu;
• wysyłanie kartek okolicznościowych;
• dbanie o rozwój, zdobywanie nowych umiejętności;
#10 Jak motywować i nagradzać
wolontariuszy? | Edukujemy o
Wolontariacie
https://www.youtube.com/watch?v=VJKWYNmGOk0&list=PLdJlYF2G6EIxDj
hED8VG15lUNluWGBurS&index=10
Relacja
pracowników z
wolontariuszami
#5 Mity i prawdy o
wolontariacie | Edukujemy o
Wolontariacie
https://www.youtube.com/watch?v=qYmivvE2lNk&list=PLdJlYF2G6EIxDjhE
D8VG15lUNluWGBurS&index=5
Czy nasza organizacja jest przyjazna
wolontariuszom?