Obywatelstwo -więź prawna łącząca jednostkę z państwem oraz związane z tym uprawnienia i

obowiązki określone przez Konstytucję i inne ustawy

narodowość przynależność do danego narodu poczucie tej przynależności
nabywanie obywatelstwa
przez urodzenie
ius sanguinis (prawo krwi) – dziecko nabywa obywatelstwo rodziców (lub matki), niezależnie od
tego, gdzie się urodzi
ius soli (prawo ziemi) – dziecko nabywa obywatelstwo państwa, w którym się urodzi
wielokrotne obywatelstwo Są kraje, w których osoby: mogą posiadać podwójne obywatelstwo lub
mogą nie posiadać żadnego (taki człowiek to bezpaństwowiec, apatryda).
zasady nabywania i utraty
obywatelstwa polskiego
Obywatelstwo polskie nabywa się:
1) z mocy prawa:
urodzenie z obojga rodziców lub jednego z rodziców posiadających obywatelstwo polskie urodzenie
lub znalezienie się w Polsce zarówno w przypadku, gdy rodzice są nieznani, jak i wtedy, gdy nie
posiadają żadnego obywatelstwa,
2) przez nadanie obywatelstwa polskiego (tzw. naturalizacja);
3) przez uznanie za obywatela polskiego;
4) przez przywrócenie obywatelstwa polskiego.
Repatriacja powrót do kraju ojczystego osób, które wskutek różnych przyczyn znalazły się poza jego
granicami
podwójne obywatelstwo Polaka
-Obywatel polski posiadający równocześnie obywatelstwo innego państwa ma wobec
Rzeczypospolitej Polskiej takie same prawa i obowiązki jak osoba posiadająca wyłącznie
obywatelstwo polskie.
-Obywatel polski nie może wobec władz Rzeczypospolitej Polskiej powoływać się ze skutkiem
prawnym na posiadane równocześnie obywatelstwo innego państwa i na wynikające z niego prawa i
obowiązki.
obywatelstwo UE zasada wprowadzona na mocy art. 8 traktatu o Wspólnocie Europejskiej (traktat o
Unii Europejskiej), który stwierdza, iż wszyscy obywatele państwa członkowskiego UE są jednocześnie
obywatelami Unii
prawa obywatela UE
- swoboda poruszania się i pozostawania w
obrębie UE,
- komunalne prawo wyborcze w miejscu
zamieszkania,
- ochrona konsularna i dyplomatyczna ze
strony wszystkich państw UE
- prawo do przedkładania petycji przed
Parlamentem Europejskim,
- prawo składania skarg do rzecznika praw
obywatelskich UE na działalność
administracyjną UE.

Społeczeństwo obywatelskie społeczeństwo aktywnych obywateli uczestniczących w rozstrzyganiu

spraw publicznych zarówno na poziomie lokalnym, jak i ogólnopaństwowym, np. przez udział
referendum czy wyborach

1
Społeczeństwo obywatelskie –przykłady
- walka z okupantem Polskie Państwo Podziemne
- walka z państwem komunistycznym/socjalistycznym Solidarność
- w państwie demokratycznym organizacje pozarządowe (stowarzyszenia ,fundacje) – tzw. III sektor

Patriotyzm doby wojny i pokoju

WOJNA
walka o ojczyznę
zrywy powstańcze
POKÓJ
przejmowanie zadań tradycyjnie uznawanych za zadania państwa
wypełnianie funkcji społecznych
dbanie o innych
dbanie o porządek i czystość

obywatelskie
nieposłuszeństwo
świadome i celowe niestosowanie się do
konkretnych przepisów prawa należących do
zasadniczo akceptowanego w całości
porządku prawnego,
które w przekonaniu obywatela:
naruszają w sposób rażący istotne normy
sprawiedliwości,
ograniczają wolność i równość obywateli;
wyklucza stosowanie przemocy
Henry David Thoreau
Zwolennik demokratycznego
indywidualizmu i zasady
"obywatelskiego nieposłuszeństwa"
(civil disobedience) wobec
nadmiernych i nieuzasadnionych
prawnie oraz konstytucyjnie roszczeń
władzy państwowej (podatków).
Karol Marks
starał się nakłonić Niemców do
niepłacenia podatku wojennego
w czasie Wiosny Ludów 1848 r.
Mahatma Gandhi walka o prawa czarnych w Afryce Południowej -walka z kolonializmem brytyjskim
zwolennik biernego oporu - polityka swadeshi –bojkotowanie Zagranicznych towarów w
szczególności brytyjskich
Martin Luther King
lider ogólnokrajowego ruchu walki o równouprawnienie rasowe i prawa obywatelskie stosował
taktykę biernego oporu prowadził walkę o prawa obywatelskie Murzynów polegającą na zajmowaniu
przez czarnych studentów miejsc rezerwowanych dla białych w lokalach publicznych (taktyka sit-ins)
zastrzelony w Memphis przez J.E. Raya

2
AKTYWNOSC OBYWATELSKA
Stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych.

Stowarzyszenie podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, o ile przepis ustawy
nie stanowi inaczej.

Tworzenie Osoby w liczbie co najmniej siedmiu, zamierzające założyć stowarzyszenie,

uchwalają statut stowarzyszenia oraz wybierają:
komitet założycielski albo
władze stowarzyszenia.
Najwyższą władzą stowarzyszenia jest walne zebranie członków. W sprawach, w których statut nie
określa właściwości władz stowarzyszenia, podejmowanie
osobowość prawna
Stowarzyszenie uzyskuje osobowość prawną i
może rozpocząć działalność z chwilą wpisania
do Krajowego Rejestru Sądowego.
stowarzyszenie zwykłe
Uproszczoną formą stowarzyszenia jest stowarzyszenie zwykłe, nie posiadające osobowości prawnej.
Osoby w liczbie co najmniej trzech, pragnące założyć stowarzyszenie zwykłe, uchwalają regulamin
działalności, określając w szczególności jego nazwę, cel, teren i środki działania, siedzibę oraz
przedstawiciela reprezentującego stowarzyszenie.
Fundacja Osoba prawna stanowiąca zespół środków majątkowych ustanowiona dla celów społecznie
użytecznych.
Zgromadzeniem jest zgrupowanie osób na otwartej przestrzeni dostępnej dla nieokreślonych
imiennie osób w określonym miejscu w celu odbycia wspólnych obrad lub W celu wspólnego
wyrażenia stanowiska w sprawach publicznych.
Opinia -wyartykułowany zespół poglądów o różnym stopniu spójności i logiczności, dotyczący
zagadnień będących w obszarze zainteresowań danej jednostki lub grupy społecznej oraz skierowany
do określonego adresata
opinia społeczna (publiczna)- ogół poglądów członków społeczeństwa lub jego znaczniejszych
odłamów na sprawy stanowiące w danym momencie przedmiot ogólnego zainteresowania
różnice pojęciowe opinia publiczna to ta część opinii społecznej, która dotyka zagadnień mających
znaczenie polityczne
FUNKCJE OPINII PUBLICZNEJ
• eksplikacyjna (wyjaśniająca)
• integracyjna- pozwala zbiorowości stworzyć poczucie więzi grupowej
• konsultacyjna- dostarczanie informacji o tym, co sądzi społeczeństwo
• kontrolna
• kreacyjna
CZYNNIKI KSZTAŁTUJĄCE OPINIĘ PUBLICZNĄ
• interesy jednostkowe
• wyobrażenia o interesach grupowych
• wiedza o faktach
• stereotypy, mity i utopie
• przesądy i uprzedzenia
• plotki i pogłoski
interesy jednostkowe
• przekonanie, czy dane zachowanie bądź poglądy służą mnie (konkretnej jednostce)

3
STEREOTYP to funkcjonujący w świadomości społeczeństwa uproszczony, skrótowy i zabarwiony wartościująco
obraz rzeczywistości, odnoszący się do grup społecznych, osób, sytuacji, instytucji, utrwalony wielokrotnym
powtarzaniem
MITY i UTOPIE to wyobrażenia historycznie i socjologicznie ugruntowane w świadomości ludzkiej, mające za
zadanie wyjaśniać procesy zachodzące w rzeczywistości
– MITY dotyczą przeszłości
– UTOPIE dotyczą przyszłości
PRZESĄD – pogląd, przekonanie sprzeczne z faktami i trudne do usunięcia za pomocą racjonalnej argumentacji;
szczególny objaw bezwładności psychicznej, w którym ujawnia się działanie starych nawyków paraliżujących
istotne możliwości przeobrażeń społecznych i kulturalnych
• UPRZEDZENIE – antypatia oparta na niesłusznej generalizacji; negatywny stosunek do kogoś lub czegoś,
powstały w wyniku powziętych z góry, nie sprawdzonych przekonań – zjawiska te są wynikiem stanu
psychicznego danego podmiotu
PLOTKA - niesprawdzona lub kłamliwa informacja, powodująca utratę dobrego wizerunku osoby, której dotyczy
• POGŁOSKA – nie dające się zweryfikować oceny lub wyjaśnienia zjawisk przekazywane od osoby do osoby
dotyczące jakiegoś obiektu, wydarzenia lub problemu znajdującego się w centrum uwagi
METODY JAKOŚCIOWE
• wywiad, rozmowy (zwykle grupowe) umożliwiające obserwowanie zachowania badanych w konkretnych
sytuacjach
METODY ILOŚCIOWE
• omnibus survey – dotyczy różnych tematów, przeprowadzane regularnie
• hoc survey – dotyczy złożonej kwestii, wymaga indywidualnego badania
Sondaże polega na przeprowadzaniu wywiadu społecznego przez ankietera, gdzie z reguły losowo dobrana
grupa reprezentatywna, zostaje przepytana z danego zakresu, na przykład z poparcia dla danej partii politycznej
grupa reprezentatywna technika doboru grupy reprezentatywnej – należy wybrać osoby, które reprezentują w
miarę dokładnie cechy danego społeczeństwa i to w takich samych proporcjach, w jakich występują w całej
populacji
BADANIA OPINII PUBLICZNEJ -instytucje w Polsce
• CBOS • TNS OBOP • Gfk Polonia • Pentor • Estymator
co wpływa na wynik badania?
• dobór próby badanych
• kolejność zadawania pytań
• sposób zadawania pytań i ich
formułowanie
• brak wiedzy i respondentów
• konieczność odpowiedzi zerojedynkowych
• zakres odpowiedzi niejednoznacznych
• fikcyjność problemu
PUBLIC RELATIONS • kształtowanie stosunków publicznie działającego podmiotu z jego otoczeniem
MARKETING • przemyślana strategia i wynikająca z niej taktyka działania, dostosowane do
Docelowych odbiorców, oparte na wiedzy i badaniach, osadzone mocno w realiach rynkowych
RODZAJE : społecznie zaangażowany komercyjny społeczny polityczny
INSTRUMENTY MARKETINGU SPOLECZNEGO : kampania społeczna • reklama społeczna • edukacja • legislacja
• mechanizmy ekonomiczne • religia
marketing polityczny • zespół technik, które wykorzystuje się do Stworzenia odpowiedniego obrazu
kandydata wśród jego elektoratu, wypromowania jego osoby, wyróżnienia go spośród rywali i uzyskania
określonej liczby głosów przy jak najmniejszym zużyciu środków

4
MEDIA WE WSPÓŁCZESNYM ŚWIECIE
KOMUNIKACJA- proces przekazywania (wymiany) informacji między jej uczestnikami

TYPY KOMUNIKACJI

• intrapersonalna– wewnątrz jednostki

• interpersonalna– między jednostkami

• międzygrupowa– grupy między sobą

• masowa– z masowym odbiorcą (dot. mediów i reklamy)

• instytucjonalna– do instytucji podrzędnych lub nadrzędnych

• ekstrapersonalna– z maszynami

KOMUNIKACJA SPOŁECZNA- proces wytwarzania, przekształcania i przekazywania informacji

pomiędzy jednostkami, grupami i organizacjami społecznymi, mający na celu dynamiczne
kształtowanie, modyfikację bądź zmianę wiedzy, postaw i zachowań w kierunku zgodnym z
wartościami i interesami oddziałujących na nie podmiotów

medium/media element pośredniczący w dostarczaniu czegoś,

ŚRODKI MASOWEGO PRZEKAZU środki społecznego komunikowania o szerokim zasięgu, czyli

prasa, radio, telewizja, Internet, a w szerszym znaczeniu także książka, film, plakat

MediA tradycyjne komunikowanie w jednym kierunku, do odbiorcy, np. prasa, radio, telewizja,
książka

Media interaktywne komunikowanie w obie strony, np. internet, telewizja Cyfrowa

• media gorące Przekazują jednoznaczne informacje, narzucając interpretację, np. prasa, radio
wytwarza u odbiorcy stan silnego nasycenia danymi

• media zimne Przekazują informacje wielokanałowo, umożliwiając własną interpretację, np.

telewizja wytwarza u odbiorcy potrzebę uzupełnienia danych

Media wolnego kroku prasa książki internet

Media szybkiego kroku radio telewizja Internet

funkcje mass mediów w dzisiejszym ujęciu

• informacyjna • opiniotwórcza • kontrolna • mobilizacyjna • edukacyjna • rekreacyjna (rozrywkowa)

• kulturotwórcza • jako czwarta władza

zasady prawa medialnego • wolność słowa • wolność prasy • niezależność mediów od władz
publicznych • rejestracja prasy • rzetelność i staranność przy gromadzeniu i rozpowszechnianiu
informacji • obiektywizm i prawda
internet - ogólnoświatowa sieć komputerowa – przestrzeń adresów IP przydzielonych hostom i
serwerom połączonym za pomocą urządzeń sieciowych, takich jak karty sieciowe, modemy i
koncentratory, komunikujących się za pomocą protokołu internetowego z wykorzystaniem
infrastruktury telekomunikacyjnej
Netykieta zbiór zasad przyzwoitego zachowania w Internecie, swoista etykieta obowiązująca w sieci,

5
6