Professional Documents
Culture Documents
1. 1.
1. KIM JEST CZŁOWIEK?
Cechy charakterystyczne dla człowieka nazywano mianem natura ludzka lub antropologia
filozoficzna. Wybitni przedstawiciele m.in. Niemiecki uczony Max Scheler i polski filozof
Roman Ingarden.
Kognitywistka – interdyscyplinarna dziedzina wiedzy, która wykorzystuje wyniki badań
ludzkiego mózgu, aby wytłumaczyć jak działa ludzki rozum.
Co istnieje:
Metafizyka – skupia się na poszukiwaniu istoty istnienia, najczęściej poza przyrodą.
Ontologia – nauka o bycie i istnieniu ogółu
Monizm – (jeden- jedyny) zakłada jedność i jednolitość bytu. Zgodnie z tym poglądem wszystko,
co istnieje, jest zbudowane z jednej substancji.
Dualizm – (dwa) wskazuje, że byt składa się z dwóch substancji: materii (ciała, substancji
fizycznej) którą można doświadczać zmysłowo oraz duchowo, niedostępnego dla zmysłów.
Spirytualizm – uznaje, że istnieje wyłącznie substancja duchowa, która jest budulcem
wszystkiego co jest.
Materializm – zakłada, że realne są tylko byty materialne, dostępne dla zmysłów oraz istniejące
w czasie i przestrzeni.
Wybieranie i decydowanie:
Woluntaryzm – koncepcja wolności woli, oznaczający zespół poglądów szczególnie
akcentujących rolę woli w etyce i życiu ludzkim. W woluntaryzmie wola jest najwyższą władzą
człowieka.
Determinizm - wszystkie zdarzenia w ramach przyjętych paradygmatów są połączone związkiem
przyczynowo-skutkowym, a zatem każde zdarzenie i stan jest zdeterminowane przez swoje uprzednio
istniejące przyczyny.
Uczucia i emocje:
Emocjonalizm - pogląd, według którego głównym motorem wszelkich działań człowieka są
emocje.
Empatyzm – zakłada, że podstawą poznania w wymiarze moralnym jest wczucie się w emocje
człowieka.
Emotywizm – przedkłada emocjonalny ogląd rzeczywistości nad poznanie racjonalne.
Monizm spirytualistyczny - pogląd, że człowiek jest bytem wyłącznie duchowym, a jego ciało w
rzeczywistości nie istnieje.
Monizm materialistyczny – pogląd, zgodnie z którym człowiek jest wyłącznie bytem
materialnym, a duchowy wymiar jego życia jest wtórnym efektem rozwoju ciała
Dualizm radykalny – pogląd, że człowiek jest bytem złożonym z dwóch substancji (duchowej i
materialnej), w którym dusza jest nadrzędna wobec ciała.
Dualizm umiarkowany – pogląd, według którego ciało i dusza człowieka stanowią nierozerwalną
całość (psychofizyczną jedność).
Personalizm – zakłada jedność duchowo-cielesną człowieka, akcentuje znaczenie osoby ludzkiej.
Potrzeby człowieka:
Oznacza u człowieka poczucie niespełnienia, braku czegoś,
co jest niezbędne do życia, odpowiedniego funkcjonowania,
podtrzymania gatunku czy roli społecznej. Zaspokojenie tej potrzeby
jest podstawowym czynnikiem motywującym,
skłaniającym jednostkę do działania.
Indywidualizm a egoizm:
Indywidualizmu nie należy utożsamiać z egoizmem, choć oba pojęcia często są ze sobą łączone.
W uproszczeniu egoizm można określić jako troskę o własny interes. Kierujący się nim człowiek
podejmuje tylko takie działania, które przynoszą korzyść jemu samemu. Nie zwraca natomiast uwagi
na dobro innych osób czy dobro wspólne.
Sprawiedliwość społeczna:
Sprawiedliwość społeczna − idea zakładająca, że podział dóbr w społeczeństwie, relacje między
tworzącymi je grupami, a także sposób traktowania obywateli przez państwo powinny być regulowane
z uwzględnieniem zasad równości i solidarności.