SİSTEMATİK UYGULAMALI - ALIŞTIRMALI

ARAPÇA TERKİP SİSTEMİ

VE
KARŞITSAL ÇÖZÜMLEMESİ

Prof. Dr. Candemir DOĞAN

 Prof. Dr. CanŞşmir DO AN
Bir sanat olarak görŞü ü vş 1ok sşvŞi i ö rştmşnli ş 1980 yıllınŞa ba laŞı, 1991 yılınŞa “MuhammşŞ
AbŞulhalim AbŞullah’ta Kısa Hikâyşcilik” yüksşk lisans tşziylş Arap1a ö rştiminde uzmanla tı. ÜrŞün, Tunus, Mısır,
Suriyş vş SuuŞi Arabistan ünivşrsitşlşrinin yabancılara Arap1a ö rştim şnstitülşrinŞş ara tırmalar yaptı. 1996’Şa Tür-
kiyş’Şş ilk “Arap1a Ö rştim MştoŞolojisi” Şoktoru, 2011’Şş ilk “Arap Dili E itimi” Şo1şnti vş 2016’Şa profşsör olŞu.
AnaŞolu’nun batısınŞan Şo usuna 1ş itli illşrinŞş görşv yaptı vş Bakan aŞına tş şkkür bşlgşsiylş öŞüllşn-
ŞirilŞi. MEB, Ankara Dşvlşt Mşmurları Yabancı Dillşr E itim Mşrkşzi Arap1a Ö rştmşni vş Ö rştmşn E itmşni olarak
sş1kin pşk 1ok Arap1a ö rştmşni yşti tirŞi. Diclş ve Bingöl Ünivşrsitşlerinde 1alı tı, AŞıyaman Ünivşrsitşsi E itim Fa-
kültşsi Arap Dili E itimi Anabilim Dalını kurŞu, İslami İlimlşr Fakültşsi kurulum vş yönştiminŞş bulunŞu. Mısır, Ayn
hams, Ezhşr vş Hilvan ÜnivşrsitşlşrinŞş Şşrslşr vşrŞi. AkaŞşmik Pşrformans Ba arı öŞülü alŞı. Halşn kurŞu u İstan-
bul AyŞın Ünivşrsitşsi E itim Fakültşsi Yabancı Dillşr E itimi Bölümü Arap Dili E itimi Anabilim Dalı Ba kanıŞır.
ARAPÇA Ö RETİM KİTAPLARI
1. Sistematik Nahiv Bilgisi
2. Arap1a ibih Cümlş ve Kar ıtsal Çözümlşmşsi
3. Avâmil vş Kar ıtsal Çözümlşmşsi
4. Arap1a Fiil Cümlşsi vş Kar ıtsal Çözümlşmşsi
5. Arap1a Fiil Cümlşsini Tamlayanlar vş Kar ıtsal Çözümlşmşsi
6. Arap1a İsim Cümlşsi vş Kar ıtsal Çözümlşmşsi
7. Arap1a İsim Cümlşsini YşniŞşn YapılanŞıran Amillşr
8. Arap1a İsim-Sıfat Tamlamaları vş İsim Cümlşsi Kurulumu
9. Kar ıla tırmalı Arap1a -Türk1ş Ba la1lar
10. Sistşmatik Yabancı Dil Ö rştim Yöntşmlşri
11. Arap1a Ö rşnim vş Ö rştim Kılavuzu
12. Yabancı Dil Olarak Arap1a Ö rştim Mştot vş Tşkniklşri
13. MoŞşrn Usullşrlş Arap1a - Orta 1. Sınıf i1in Talim Tşrbiyş Kurulu Onaylı Dşrs Kitabı (Do an, vŞ.Ğ
14. MoŞşrn Usullşrlş Arap1a - Orta 2. Sınıf i1in Talim Tşrbiyş Kurulu Onaylı Dşrs Kitabı (Do an, vŞ.Ğ
15. MoŞşrn Usullşrlş Arap1a - Orta 3. Sınıf i1in Talim Tşrbiyş Kurulu Onaylı Dşrs Kitabı (Do an, vd.)
16. MoŞşrn Usullşrlş Arap1a - Lisş 1. Sınıf i1in Talim Tşrbiyş Kurulu Onaylı Dşrs Kitabı (Do an, vŞ.Ğ
Dİ ER BİLİMSEL KİTAPLARI
1. AilşŞş İlşti im Sanatı
2. AilşŞş Mutluluk Sanatı
3. Ailş Yönştim Sanatı
4. AnaŞolu Sahabisi Hz. Safvân b. Muattal (RAĞ
5. Kur'an-ı Kşrim Dşrslşri 5 (Ortaokul vş İmam Hatip OrtaokullarıĞ
6. Konu mak Lazım (Do an, vŞ.Ğ
7. İnsanlar Konu a Konu a (Do an, vŞ.Ğ
Pahası, paha biçilemez olan aileme…
 İÇİNDEKİLER

TAKDİM .................................................................................21
ÖNSÖZ ....................................................................................23
ARAPÇA TERKİP SİSTEMİ ........................................................ 29
I. İSNADÎ TERKİP SİSTEMİ ....................................................... 31
1. TAM İSNÂDÎ TERKİPLER ...................................................... 31
1.1. Fiilin İsme Tam İsnadı...................................................... 32
1.1.1. Fiil Cümlesi Terkip Sistemi ......................................................... 32
1.1.1.1. Müsned.................................................................................. 33
1.1.1.2. Müsned İleyh......................................................................... 34
1.1.2. İsnadî Fiil Cümlesi Terkibi .......................................................... 35
1.1.2.1. İsnadî Fiil Cümle Türleri ...................................................... 36
1.1.2.1.1. İptidaiye Cümlesi ........................................................... 37
1.1.2.1.2. İstinâfiye Cümlesi .......................................................... 37
1.1.2.1.3. İtirâziye Cümlesi............................................................ 37
1.2. İsimin İsme Tam İsnadı .................................................... 38
1.2.1. İsim Cümlesi Terkibi ................................................................... 38
1.2.1.1. Müsned İleyh......................................................................... 39
1.2.1.2. Müsned.................................................................................. 40
2. YARI İSNADÎ TERKİPLER ..................................................... 40
2.1. İsmi Fail Terkibi ............................................................... 41
2.2. İsmi Meful Terkibi ............................................................ 41
2.3. Sıfatı Müşebbehe Terkibi .................................................. 42
2.4. Sarih Mastar Terkibi ........................................................ 42
2.5. İsmi Tafdil Terkibi ............................................................ 42
3. İSNADÎ OLMAYAN TERKİPLER .......................................... 43
3.1. İsnadî Olmayan Fiil Terkipleri ......................................... 43
3.1.1. Nida Cümlesi ............................................................................... 43
 3.1.2. Cevap Cümlesi............................................................................. 44
3.1.3. İstiğâse Cümlesi ........................................................................... 44
3.1.4. Nudbe Cümlesi ............................................................................ 46
3.1.5. Taaccüp Cümlesi ......................................................................... 47
3.1.6. Medh ve Zem Cümleleri .............................................................. 48
3.2. İsnadî Olmayan Özel İsim Terkipler ................................ 50
3.2.1. İzafet Terkibi ............................................................................... 50
3.2.2. Beyan Terkibi .............................................................................. 52
3.2.2.1. Vasıf Terkibi ......................................................................... 52
3.2.2.2. Tevkit Terkibi ........................................................................ 53
3.2.2.3. Bedel Terkibi......................................................................... 55
3.2.2.4. Temyiz Terkibi ...................................................................... 56
3.2.2.5. Mevsûl Terkibi ...................................................................... 56
3.2.3. Atıf Terkibi .................................................................................. 58
3.2.4. Mezci Terkipler ........................................................................... 59
4. İSNADÎ VE ÖZEL İSİM OLMAYAN TERKİPLER ............... 62
4.1. Kinaye Terkipleri .............................................................. 62
4.2. İsim-Fiil Terkipleri ........................................................... 63
4.3. Zarf Terkipleri .................................................................. 64
4.4. Hal Olan Terkipler ........................................................... 65
4.5. Sayısal Terkipler ............................................................... 66
4.6. Sessel Terkipler ................................................................ 66
4.7. Edat Terkipleri.................................................................. 66
4.7.1. Edat Önekli İsim Terkipleri ......................................................... 67
4.7.2. Edat Önekli Fiil Terkipleri........................................................... 70
4.7.3. Edat Önekli İsim ve Fiil Terkipleri .............................................. 74
4.7.4. İsime Bitişen Edat Terkipleri ....................................................... 76
4.7.4.1. Bildirme Edatları .................................................................. 76
4.7.4.2. İşlem Edatları ....................................................................... 80
 4.7.5. Edat Sonekli Fiil Terkipleri ......................................................... 81
5. Terkip Sistemi Çözümleme Alıştırmaları .................................. 86
II. İSNADÎ OLMAYAN İSİM TERKİBİ ...................................... 97
1. İsim Terkibi ........................................................................ 98
1.1. İsim Terkibinin Ögeleri ................................................................ 100
1.1.1. Muzâf / Tamlanan .................................................................. 101
1.1.2. Muzâf İleyh / Tamlayan ......................................................... 103
1.1.3. Muzâf ile Muzâf İleyhin Eşleşimi ........................................... 105
1.2. İsim Terkibi Türleri .................................................................. 107
1.2.1. Manevî İzafet Terkibi ............................................................. 107
1.2.1.1. Belirtili İsim Tamlaması ................................................. 109
1.2.1.2. Belirtisiz İsim Tamlaması ............................................... 109
1.2.1.3. Takısız İsim Tamlaması .................................................. 110
1.2.1.4. Zincirleme İsim Tamlaması ............................................ 110
1.2.1.5. Manevî İzafetin Anlamsal Ayrımı .................................. 111
1.2.1.5.1. Lâm Anlamlı İzafet Terkibi ...................................... 112
1.2.1.5.2. Min Anlamlı İzafet Terkibi ....................................... 112
1.2.1.5.3. Fi Anlamlı İzafet Terkibi...................................... 112
1.2.1.5.4. Takdiri Lâm Anlamlı İzafet Terkibi ......................... 113
1.2.1.6. Manevi İzafet Çözümleme Alıştırmaları ........................ 114
1.2.2. Lâfzî İzafet Terkibi ................................................................. 119
1.2.2.1. Mastar İsimlerin İzafeti .................................................. 121
1.2.2.2. İsmi Failin İzafeti............................................................ 122
1.2.2.3. Mübalağalı İsmi Failin İzafeti ........................................ 123
1.2.2.4. İsmi Mefulün İzafeti ....................................................... 124
1.2.2.5. Sıfatı Müşebbehenin İzafeti ............................................ 124
1.2.2.6. İsmi Tafdilin İzafeti ........................................................ 125
1.2.2.7. Lafzi İzafete Mülhak İzafetler ........................................ 127
1.2.2.8. Lafzi İzafete El-mevsûlenin Gelmesi ............................. 129
1.2.3. Manevî İzafetle Lâfzî İzafetin Farkı ....................................... 130
 1.2.4. Lafzi İzafet Çözümleme Alıştırmaları .................................... 132
1.3. Yapısal İzafet Terkipleri ............................................................... 137
1.3.1. Müfret Kelime İzafeti ............................................................. 137
1.3.1.1. Tam Müfret Kelime İzafeti ............................................. 137
1.3.1.2. Eksik Müfret Kelime İzafeti ........................................... 141
1.3.2. Cümle İzafeti .......................................................................... 146
1.3.2.1. İsim ile Fiil Cümlesine Muzâf Olanlar ........................... 147
1.3.2.2. Sadece Fiil Cümlesine Muzâf Olanlar ............................ 148
1.3.2.3. Müfret Kelime ile Cümleye Muzâf Olanlar .................... 149
1.3.3. Mütekellim Yalı İzafet Terkibi ............................................... 150
1.3.4. Muzâf veya Muzâf İleyhin Hazfi ............................................ 155
2. İsim Tamlaması Çözümleme Alıştırmaları ........................ 157
III. BEYAN TERKİPLERİ .......................................................... 173
1. SIFAT TERKİBİ ...................................................................... 174
1. Sıfat Terkibi Türleri ........................................................... 176
1.1. Hakiki Sıfat Terkibi ...................................................................... 176
1.1.1. Müfret Müştak Sıfat Terkibi ................................................... 178
1.1.1.1. İsmi Fail Sıfat Terkibi..................................................... 179
1.1.1.2. İsmi Meful Sıfat Terkibi ................................................ 179
1.1.1.3. Mübalağalı İsmi Fail Sıfat Terkibi ................................. 179
1.1.1.4. Sıfatı Müşebbehe Sıfat Terkibi ....................................... 180
1.1.1.5. İsmi Tafdil Sıfat Terkibi ................................................. 180
1.1.2. Müfret Müştak Tevilli Sıfat Terkibi........................................ 181
1.1.2.1. Müştak Tevilli Mastar Sıfat Terkibi ............................... 181
1.1.2.2. Müştak Tevilli İsmi İşaret Sıfat Terkibi ......................... 182
1.1.2.3. Müştak Tevilli Zû ile Zât Sıfat Terkibi........................... 182
1.1.2.4. Müştak Tevilli İsmi Mevsûl Sıfat Terkibi ...................... 182
1.1.2.5. Müştak Tevilli Sayı Sıfat Terkibi ................................... 183
1.1.2.6. Müştak Tevilli İsmi Mensup Sıfat Terkibi ..................... 183
1.1.2.7. Müştak Tevilli İsmi Mevsûl Sıfat Terkibi ...................... 183
 1.1.2.8. Müştak Tevilli Teşbih İsim Sıfat Terkibi ....................... 184
1.1.2.9. Müştak Tevilli Nekre İsim Sıfat Terkibi ........................ 184
1.1.2.10. Müştak Tevilli Kül ve Eyyu Sıfat Terkibi .................... 184
1.1.2.11. Müştak Tevilli İsmi Tasğir Sıfat Terkibi ...................... 185
1.1.3. Müştak Tevilli İzafet Terkipli Sıfat Terkibi ............................ 185
1.1.4. Müştak Tevilli Şibh Cümlenin Sıfat Terkibi ........................... 185
1.1.4.1. Müştak Tevilli Zarf Cümlesi Sıfat Terkibi ..................... 186
1.1.4.2. Müştak Tevilli Car-Mecrur Sıfat Terkibi ....................... 186
1.1.5. Müştak Tevilli Cümle Sıfat Terkibi ........................................ 187
1.1.5.1. Müştak Tevilli İsim Cümlesi Sıfat Terkibi ..................... 187
1.1.5.2. Müştak Tevilli Fiil Cümlesi Sıfat Terkibi ...................... 187
1.1.6. Hakiki Sıfat Terkibinde Mevsuf-Sıfat Uyumu ........................ 188
1.1.7.1. Hakiki Sıfat Terkibinde Marife-Nekre Uyumu .............. 189
1.1.7.2. Hakiki Sıfat Terkibinde Keyfiyet Uyumu ...................... 190
1.1.7.3. Hakiki Sıfat Terkibinde Kemiyet Uyumu ....................... 191
1.1.7.4. Hakiki Sıfat Terkibinde İrap Uyumu .............................. 192
1.1.7. Hakiki Sıfat Tamlamasında Uyumsuzluk ............................... 193
1.2. Sebebi Sıfat Tamlaması ................................................................ 195
1.2.1. Müştak Sebebi Sıfat Terkipleri............................................... 196
1.2.1.1. Sebebi İsmi Fail Sıfat Terkibi ......................................... 196
1.2.1.2. Sebebi İsmi Meful Sıfat Terkibi ..................................... 197
1.2.1.3. Sebebi Mübalağalı İsmi Fail Sıfat Terkibi ...................... 197
1.2.1.4. Sebebi Sıfatı Müşebbehe Sıfat Terkibi ........................... 198
1.2.1.5. Sebebi İsmi Tafdil Sıfat Terkibi ..................................... 198
1.2.2. Sebebi Sıfat Terkibinin Özellikleri ......................................... 198
1.3. Sıfat Terkibinin Yapısı ................................................................. 200
1.3.1. Sıfat Terkibinde Sıfat Sayısı ................................................... 202
1.3.2. Mevsuf veya Sıfatın Hazfi ...................................................... 203
1.4. Sıfat Terkibinin Anlamı ................................................................ 206
1.4.1. Anlam Eklemeli Sıfat Tamlaması ........................................... 208
 1.4.2. Anlam Pekiştirmeli Sıfat Tamlaması ..................................... 208
1.4.3. Anlatıma Hazırlık Sıfat Tamlaması ....................................... 209
1.4.4. Kesintili Sıfat Tamlaması....................................................... 209
2. Sıfat Tamlaması Çözümleme Alıştırmaları........................ 211
2. TEVKİD TERKİBİ ............................................................. 219
1. Lafzi Tevkid Terkibi ........................................................... 221
1.1. Lafzi Tevkid Terkibi Türleri......................................................... 222
1.1.1. İsim Lafzi Tevkid Terkipleri ................................................... 222
1.1.1.1. Lafzi Açık İsim Tevkidler ............................................. 222
1.1.1.2. Lafzi Açık ve Gizli Zamir Tevkidler ............................. 222
1.1.2. Lafzi Fiil Tevkid Terkipleri .................................................... 225
1.1.3. Lafzi Harf Tevkid Terkipleri .................................................. 225
1.1.4. Lafzi Cümle Tevkid Terkipleri ............................................... 226
1.1.4.1. Lafzi İsim Cümlesi Tevkid Terkibi ................................ 226
1.1.4.2. Lafzi Fiil Cümlesi Tevkid Terkibi .................................. 226
1.1.4.3. Lafzi Şibh Cümle Tevkid Terkibi ................................... 227
1.2. Lafzi Tevkid Terkibinin İşlevleri.................................................. 227
1.3. Lafzi Tevkid Terkibinin Özellikleri.............................................. 228
2. Manevi Tevkid Terkibi ....................................................... 230
2.1. Asıl Manevi Müekkid İsimler ....................................................... 231
2.1.1. Müekkedi Pekiştiren Müekkid İsimler ................................... 231
2.1.2. Müekkedin Asılını Bildiren Müekkid İsimler ......................... 234
2.1.3. Müekkedin Kapsamını Pekiştiren Müekkid İsimler ............... 236
2.2. Mülhak Manevi Müekkid İsim Terkipleri .................................... 237
2.3. Mülhak Manevi Müekkide Benzeyen İsimler .............................. 238
2.4. Manevi Zamirli Müekked Terkipleri ............................................ 240
2.5. Tevkid Terkip Sistemi Çözümleme Alıştırmaları ......................... 243
III. BEDEL TERKİBİ ............................................................. 253
1. Bedel Terkibi ..................................................................... 254
 1.1. Bedel Terkibi Türleri .................................................................... 255
1.1.1. Bedel Kül Mine’l-Kül Terkibi ................................................ 256
1.1.2. Bedel Ba’d Mine’l-Kül Terkibi .............................................. 258
1.1.3. Bedel İştimâl Terkibi ............................................................. 259
1.1.4. Bedel Mübâyene Terkibi ........................................................ 260
1.1.4.1. Bedel Galat Terkibi......................................................... 262
1.1.4.2. Bedel Nisyân Terkibi ...................................................... 262
1.1.4.3. Bedel İdrâb Terkibi ......................................................... 263
1.2. Bedel ile Mübdel Minh İlişkisi ..................................................... 263
1.3. Mübdel Minh Olan Kelime Türleri............................................... 265
1.4. Bedel Olan Kelime ve Yapılar ...................................................... 266
2. Bedel Terkibi Çözümleme Alıştırmaları ............................ 268
3. ATIF TERKİPLERİ ................................................................. 279
1. ATFI BEYAN TERKİBİ...................................................... 279
1.1. Atfı Beyanın İşlevi........................................................................ 281
1.2. Atfı Beyanın Kurulum Şartları ..................................................... 282
1.3. Atfı Beyanda Tabi – Metbûu Uyumu ........................................... 284
1.4. Atfı Beyana Benzeyen Terkipler .................................................. 286
1.4.1. Atfı Beyan - Sıfat Terkibi İlişkisi ............................................ 287
1.4.1.1. Atfı Beyan-Sıfat Terkibi Benzerliği ............................... 287
1.4.1.2. Atfı Beyan Sıfat Terkibi Çelişkisi .................................. 288
1.4.2. Atfı Beyan - Bedel Terkibi İlişkisi .......................................... 289
1.4.2.1. Atfı Beyan - Bedel Benzerliği ........................................ 289
1.4.2.2. Atfı Beyan – Bedel Çelişkisi .......................................... 290
1.4.2.2.1. Amilin Tekrar Edilemediği Yerler ........................... 291
1.4.2.2.2. Matufun Matuf Aleyh Olamadığı Yerler .................. 292
2. ATFI NESAK TERKİBİ...................................................... 295
2.1. Vâv (‫الواو‬
َ ); Genel Ortak Hüküm Bağlacı ...................................... 296
2.2. Fâ (‫ ;)الفَ ء‬Sıralama Ve Ardışıklık Bağlacı ..................................... 299
 2.3. Sümme (‫ ;)ثم‬Sıralama ve Gecikme Bağlacı................................... 301
2.4. Hatta (‫ ;) َحتى‬Gaye ve Hedef Bağlacı ............................................. 302
2.5. Ev (‫ ;)أَو‬Seçenek ve Kuşku Bağlacı ............................................... 304
2.6. Bel (‫ ;)بَل‬Düzeltme ve Vazgeçme Bağlacı ..................................... 306
2.7. Lâkin (‫ ;)لكن‬Yanlışı Düzeltme Bağlacı.......................................... 307
2.8. Atıf Lâsı (‫ ;)ا‬Olumsuzluk Bağlacı ............................................... 310
2.9. Em ( َ ‫ ;)أ‬Muttasıl veya Munkatı Bağlacı ....................................... 313
ِ ‫ )أ َ المت‬Bağlacı .............................................. 313
2.9.1. Muttasıl Em (‫ص َة‬
2.9.2. Münkatı Em (‫َص َة‬ِ ‫ المنف‬/ ‫ )أ َ المنقَطِ عَة‬Bağlacı ................................ 314
2.10. Emâ ( ‫ ;)أ َ َم‬Sözbaşı, Sunma ve Uyarı Bağlacı .............................. 315
2.11. Emmâ ( ‫ ;)أَم‬Şart ve Pekiştirme Bağlacı ...................................... 317
2.11.1. Emmâ Bağlacının Yapısal Türleri ....................................... 318
2.11.2. Emmâ Bağlacının Anlamsal Türleri .................................... 319
2.12. İmmâ ( ‫ ;)إم‬Seçim ve Bölümleme Bağlacı .................................. 321
3. Atıf Terkip Sistemi Çözümleme Alıştırmaları .................... 325
VI. EDAT TERKİPLERİ ......................................................337
V. EDAT TERKİPLERİ .............................................................. 337
1. İsim Soylu Edat Terkipleri ................................................. 340
2. Fiil Soylu Edat Terkipleri .................................................. 365
2.1. Basit Zamanlı Fiil Terkipleri ........................................................ 366
2.1.1. Haber Kipleri......................................................................... 366
2.1.1.1. –Di’li Geçmiş Zaman ..................................................... 367
2.1.1.1.1. -Di’li Geçmiş Zaman Olumlu .................................. 367
2.1.1.1.2. -Di’li Geçmiş Zaman Olumsuz ................................ 367
2.1.1.1.3. -Di’li Geçmiş Zaman Olumlu Soru .......................... 367
2.1.1.1.4. -Di’li Geçmiş Zaman Olumsuz Soru ....................... 368
2.1.1.2. –Miş’li Geçmiş Zaman ................................................... 368
2.1.1.2.1. -Miş’li Geçmiş Zaman Olumlu ................................ 368
2.1.1.2.2. -Miş’li Geçmiş Zaman Olumsuz .............................. 369
 2.1.1.3. Şimdiki Zaman Kipi ....................................................... 369
2.1.1.3.1. Şimdiki Zaman Olumlu ............................................ 369
2.1.1.3.2. Şimdiki Zaman Olumsuz .......................................... 370
2.1.1.3.3. Şimdiki Zaman Olumlu Soru .................................... 370
2.1.1.3.4. Şimdiki Zaman Olumsuz Soru .................................. 370
2.1.1.4. Geniş Zaman ................................................................... 371
2.1.1.4.1. Geniş Zaman Olumlu ............................................... 371
2.1.1.4.2. Geniş Zaman Olumsuz ............................................. 371
2.1.1.4.3. Geniş Zaman Olumlu Soru ...................................... 372
2.1.1.4.4. Geniş Zaman Olumsuz Soru .................................... 372
2.1.1.5. Gelecek Zaman Kipi ....................................................... 372
2.1.1.5.1. Gelecek Zaman Olumlu ........................................... 372
2.1.1.5.2. Gelecek Zaman Olumsuz ......................................... 373
2.1.1.5.3. Gelecek Zaman Olumlu Soru ................................... 373
2.1.1.5.4. Gelecek Zaman Olumsuz Soru ................................. 373
2.1.2 Dilek Kipleri ........................................................................... 374
2.1.2.1. Gereklilik Kipi ............................................................ 374
2.1.2.1.1. Gereklilik Kipi Olumlu ........................................ 374
2.1.2.1.2. Gereklilik Kipi Olumsuz ..................................... 374
2.1.2.1.3. Gereklilik Kipi Olumlu Soru ............................... 375
2.1.2.1.4. Gereklilik Kipi Olumsuz Soru ............................. 375
2.1.2.2. İstek Kipi ..................................................................... 375
2.1.2.2.1. İstek Kipi Olumlu ................................................ 376
2.1.2.2.2. İstek Kipi Olumsuz .............................................. 376
2.1.2.3. Dilek-Şart Kipi............................................................ 376
2.1.2.3.1. Dilek-Şart Kipi Olumlu ....................................... 376
2.1.2.3.2. Dilek-Şart Kipi Olumsuz ..................................... 377
2.1.2.3.3. Dilek-Şart Kipi Olumlu Soru ............................... 377
2.1.2.3.4. Dilek-Şart Kipi Olumsuz Soru............................. 377
2.1.2.4. Emir Kipi ........................................................................ 378
2.1.2.4.1. Emir Kipi Olumlu .................................................... 378
 2.1.2.4.2. Emir Kipi Olumsuz .................................................. 378
2.1.3. Ek Filler ................................................................................. 379
2.1.3.1. -Dir Anlamlı Ek-Fiiller ................................................... 379
2.1.3.1.1. Ek Fiil Geniş Zaman Olumlu ................................... 379
2.1.3.1.2. Ek Fiil Geniş Zaman Olumsuz ................................. 379
2.1.3.1.3. Ek Fiil Geniş Zaman Soru ....................................... 380
2.1.3.1.4. Ek Fiil Geniş Zaman Olumsuz Soru ........................ 380
2.1.3.2. -İdi Anlamlı Ek-Fiiller .................................................... 380
2.1.3.2.1. Ek Fiil Olumlu -Di’li Geçmiş .................................. 381
2.1.3.2.2. Ek Fiil -Di’li Geçmiş Olumsuz ................................ 381
2.1.3.2.3. Ek Fiil -Di’li Geçmiş Olumlu Soru .......................... 381
2.1.3.2.4. Ek Fiil -Di’li Geçmiş Olumsuz Soru ........................ 382
2.1.3.3. -İmiş Anlamlı Ek-Fiiller ................................................. 382
2.1.3.3.1. Ek Fiil -Miş’li Geçmiş Olumlu ................................ 382
2.1.3.3.2. Ek Fiil -Miş’li Geçmiş Olumsuz .............................. 382
2.1.3.3.3. Ek Fiil -Miş’li Geçmiş Soru ..................................... 383
2.1.3.3.4. Ek Fiil Soru -Miş’li Geçmiş Olumsuz ...................... 383
2.1.3.4. -İse Anlamlı Ek-Fiiller.................................................... 383
2.1.3.4.1. Ek Fiil Dilek-Şart Kipi Olumlu ................................ 384
2.1.3.4.2. Ek Fiil Dilek-Şart Kipi Olumsuz .............................. 384
2.2. Bileşik Zamanlı Fiil Terkipleri ..................................................... 384
2.2.1. Hikâye Birleşik Zamanı ......................................................... 385
2.2.1.1. -Di’li Geçmiş Zamanın Hikâyesi .................................... 385
2.2.1.1.1. -Di’li Geçmiş Olumlu Hikâye .................................. 385
2.2.1.1.2. -Di’li Geçmiş Olumsuz Hikâye ................................ 386
2.2.1.1.3. -Di’li Geçmiş Olumlu Soru Hikâye.......................... 386
2.2.1.1.4. -Di’li Geçmiş Olumsuz Soru Hikâye........................ 386
2.2.1.2. -Miş’li Geçmiş Zamanın Hikâyesi.................................. 387
2.2.1.2.1. -Miş’li Geçmiş Olumlu Hikâye ................................ 387
2.2.1.2.2. -Miş’li Geçmiş Olumsuz Hikâye .............................. 387
 2.2.1.2.3. -Miş’li Geçmiş Olumlu Soru Hikâye........................ 388
2.2.1.2.4. -Miş’li Geçmiş Olumsuz Soru Hikâye...................... 388
2.2.1.3. Şimdiki Zamanın Hikâyesi ............................................. 388
2.2.1.3.1. Şimdiki Zaman Olumlu Hikâye ................................ 388
2.2.1.3.2. Şimdiki Zaman Olumsuz Hikâye .............................. 389
2.2.1.3.3. Şimdiki Zaman Olumsuz Soru Hikâye ..................... 389
2.2.1.3.4. Şimdiki Zaman Olumsuz Soru Hikâye ..................... 390
2.2.1.4. Geniş Zamanın Hikâyesi................................................. 390
2.2.1.4.1. Geniş Zamanın Olumlu Hikâyesi ............................. 390
2.2.1.4.2. Geniş Zamanın Olumsuz Hikâyesi ........................... 390
2.2.1.4.3. Geniş Zamanın Olumlu Soru Hikâyesi .................... 391
2.2.1.4.4. Geniş Zamanın Olumsuz Soru Hikâyesi .................. 391
2.2.1.5. Gelecek Zamanın Hikâyesi ............................................. 391
2.2.1.5.1. Gelecek Zamanın Olumlu Hikâyesi ......................... 392
2.2.1.5.2. Gelecek Zamanın Olumsuz Hikâyesi ....................... 392
2.2.1.5.3. Gelecek Zamanın Olumlu Soru Hikâyesi ................. 392
2.2.1.5.4. Gelecek Zamanın Olumsuz Soru Hikâyesi ............... 393
2.2.2. Rivayet Birleşik Zamanı......................................................... 393
2.2.2.1. -Miş’li Geçmiş Zamanın Rivayeti .................................. 393
2.2.2.1.1. -Miş’li Geçmiş Zamanın Olumlu Rivayeti ............... 393
2.2.2.1.2. -Miş’li Geçmiş Zamanın Olumsuz Rivayeti ............. 394
2.2.2.2. Şimdiki Zamanın Rivayeti .............................................. 394
2.2.2.2.1. Şimdiki Zamanın Olumlu Rivayeti ........................... 394
2.2.2.2.2. Şimdiki Zamanın Olumsuz Rivayeti ......................... 395
2.2.2.3. Geniş Zamanın Rivayeti ................................................. 395
2.2.2.3.1. Geniş Zamanın Olumlu Rivayeti .............................. 395
2.2.2.3.2. Geniş Zamanın Olumsuz Rivayeti ............................ 395
2.2.2.4. Gelecek Zamanın Rivayeti ............................................. 396
2.2.2.4.1. Gelecek Zamanın Olumlu Rivayeti .......................... 396
2.2.2.4.2. Gelecek Zamanın Olumsuz Rivayeti ........................ 396
 2.2.3. Şart Birleşik Zamanı .............................................................. 397
2.2.3.1. -Di’li Geçmiş Zamanın Şartı .......................................... 397
2.2.3.1.1. -Di’li Geçmiş Zamanın Olumlu Şartı ...................... 397
2.2.3.1.2. -Di’li Geçmiş Zamanın Olumsuz Şartı .................... 397
2.2.3.2. -Miş’li Geçmiş Zamanın Şartı ........................................ 398
2.2.3.2.1. -Miş’li Geçmiş Zamanın Olumlu Şartı .................... 398
2.2.3.2.2. -Miş’li Geçmiş Zamanın Olumsuz Şartı .................. 398
2.2.3.3. Şimdiki Zamanın Şartı .................................................... 398
2.2.3.3.1. Şimdiki Zamanın Olumlu Şartı ................................ 399
2.2.3.3.2. Şimdiki Zamanın Olumsuz Şartı .............................. 399
2.2.3.4. Geniş Zamanın Şartı ....................................................... 399
2.2.3.4.1. Geniş Zamanın Olumlu Şartı ................................... 399
2.2.3.4.2. Geniş Zamanın Olumsuz Şartı ................................. 400
2.2.3.5. Gelecek Zamanın Şartı ................................................... 400
2.2.2.5.1. Gelecek Zamanın Olumlu Şartı ............................... 400
2.2.2.5.2. Gelecek Zamanın Olumsuz Şartı ............................. 401
2.2.3.6. Gereklilik Kipinin Şartı .................................................. 401
2.2.3.6.1. Gereklilik Kipinin Olumlu Şartı............................... 401
2.2.3.6.2. Gereklilik Kipinin Olumsuz Şartı............................. 401
3. Fiil Soylu Eylem Terkipleri ............................................... 402
1. Kurallı Bileşik Fiiller ....................................................................... 402
1.1. Yeterlilik Bileşik Fiilleri ........................................................... 403
1.1.1. -Di’li Geçmiş Zaman Olumlu Yeterlik .............................. 403
1.1.2. -Di’li Geçmiş Zamanı Olumsuz Yeterlik .......................... 403
1.1.3. -Di’li Geçmiş Zamanı Olumlu Soru Yeterlik .................... 403
1.1.4. -Di’li Geçmiş Zamanı Olumsuz Soru Yeterlik .................. 404
1.1.5. -Miş’li Geçmiş Zamanı Olumlu Yeterlik .......................... 404
1.1.6. -Miş’li Geçmiş Zaman Olumsuz Yeterlik ......................... 404
1.1.7. Şimdiki Zaman Olumlu Yeterlik ....................................... 405
1.1.8. Şimdiki Zaman Olumsuz Yeterlik ..................................... 405
 1.1.9. Şimdiki Zaman Olumlu Soru Yeterlik ............................... 405
1.1.10. Şimdiki Zaman Olumsuz Yeterlik Sorusu ....................... 406
1.1.11. Gelecek Zaman Olumlu Yeterlik ..................................... 406
1.1.12. Gelecek Zaman Olumsuz Yeterlik................................... 406
1.1.13. Dilek Şart Olumlu Yeterlik.............................................. 407
1.1.14. Dilek Şart Olumsuz Yeterlik ........................................... 407
1.2 Süreklilik Bileşik Fiilleri ............................................................ 407
1.2.1. Gelecek Zamanın Olumlu Sürekliliği ................................ 409
1.2.2. Gelecek Zamanın Olumsuz Sürekliliği .............................. 409
1.3. Umut Bileşik Fiilleri ................................................................. 410
1.3.1. Şimdiki Zamanın Olumlu Recâsı....................................... 410
1.3.2. Şimdiki Zamanın Olumsuz Recâsı .................................... 410
1.3.3. Şimdiki Zamanın Olumlu Soru Recâsı .............................. 410
1.4. Yaklaşma Birleşik Fiilleri ......................................................... 411
1.4.1. -Di’li Geçmiş Zamanın Olumlu Mukârebesi ..................... 412
1.4.2. -Dili Geçmiş Zamanın Olumsuz Mukârebesi .................... 412
1.4.3. -Dili Geçmiş Zamanın Olumlu Soru Mukârebesi .............. 412
1.4.4. -Di’li Geçmiş Zamanın Olumsuz Soru Mukârebesi .......... 413
1.4.5. Şimdiki Zamanın Olumlu Mukârebesi .............................. 413
1.4.6. Şimdiki Zamanın Olumsuz Mukârebesi ............................ 413
1.4.7. Şimdiki Zamanın Olumlu Soru Mukârebesi ...................... 414
1.4.8. Şimdiki Zamanın Olumsuz Soru Mukârebesi.................... 414
1.4.9. Şimdiki Yaklaşmış Zamanın Olumlu Hikâyesi ................. 414
1.4.10. Şimdiki Yaklaşmış Zamanın Olumsuz Hikâyesi ............. 415
1.5. Başlama Birleşik Fiilleri .......................................................... 416
1.5.1. Şimdiki Başlamış Zamanın Olumlu Başlama Kipi ............ 416
2. Kaynaşmış Birleşik Fiiller ............................................................... 420
3. İkili Kaynaşmış Birleşik Fiiller ....................................................... 421
VI. TERKİP SİSTEMİ ALIŞTIRMA VE TESTLERİ ................ 427
1. Cümle Terkip Sistemi ......................................................... 427
2. İsnadî Terkip Sistemi ......................................................... 433
2.1. Yarı İsnadî Terkipler .................................................................... 441
2.2. İsnadî Olmayan Terkipler ............................................................. 445
2.3. İsnadî ve Özel İsim Olmayan Terkipler........................................ 450
3. İsim Terkibi ........................................................................ 456
4. Sıfat Terkibi ....................................................................... 460
5. Edat Terkipleri................................................................... 471
5.1. Fiil Yerine Kullanılan Terkipler ................................................... 471
5.3. İsim-Fiil Terkipleri ....................................................................... 491
 TAKDİM

Arap dilini öğrenme ve ona güzel sanat tacı giydiren eşsiz edebiyatından
tam lezzet alma ancak terkip sistemini çok iyi kavramakla mümkün olur. Her ne
kadar dilin yapı taşları kelimeler olsa da onları bir araya getiren kurallardır. Ke-
limeler ile kuralların ahenkle birlikte işlemesiyle de dilin büyülü sistemi işlemeye
başlar. Arapça öğrenen kendini dil sisteminin bir parçası gibi görür, onu içten
yönetmeye ve tüm duyularıyla dilin sanatsal lezzetini tatmaya başlarsa Arapça
öğrenme beceri edinimine dönüşür.

Arapça yapı sisteminin özümsenmesi, dört temel dil becerisinin terkip

sistemi içinde edinilerek özümsenmesiyle mümkün olur. Çünkü terkip sistemini
özümseyen öğrenci; dilin sınırlı sayıdaki kelimeleriyle sınırsız sayıda cümle ku-
rabilme becerisini kazanır. Her ne kadar dil kelimelerden oluşsa da onların dil
işlevini yerine getirebilmesi için cümle terkibi oluşturması gerekir. Bundan do-
layı Arapça öğretim ve öğreniminde kelimelerin birbiriyle terkibinin öğrenimi
sanıldığından çok daha önemli ve önceliklidir.

Yılların uygulama imbiğinden damıtılan tecrübelerin bir ürünü olan bu

kitap, Arapça öğretiminde kronikleşen problemleri kolay ve etkin çözme özelli-
ğine sahiptir. Arapça kitaplarının yeknesaklığı, konu sonlarına farklı yazıyla me-
saj yüklü bir hadis veya vecizeyle dikkati toparlama çevrilmiştir. Konunun ön-
cesinde özetleyen tablolar eşliğinde sunumu ise bilgiler arasında tümler bağlantı
ve koordine düzeninin planlı işlemesini sağlamıştır. Benzer farklı yeni özellikler
kitabı daha kolay ve kalıcı Arapça öğrenim aracı haline getirmiştir.

Arapçanın özellikleri pek çok temel kaynaktan büyük bir sabır ve titiz-
likle taranarak bilgiler yabancı dil olarak öğretimine uygun analiz ve sentez ya-
pılmıştır. Konu girişlerinde hem anadil hem de hedef dil mantığının eşleşen veya
çelişen yönlerini belirlemesi kitabın bütünler öğretim yaklaşımıyla dilin omurga-
sını oluşturan terkip sistemini edinim hedefli hazırlandığını gösterir. Örnek ke-
lime ve cümlelerin titizlikle gereklilik esaslı seçimi, irap analizlerinin Arapça ya-
pılması dil mantık ve edinimi açısından oldukça önemlidir.
 Geleneksel bir kural bir örnek yerine çok ve farklı örnekle karşılaştırmalı
açıklama kitaba özgü yenilikçi bir özelliktir. Alıştırma yoğunluğuyla bilgiler
iyice özümsetilir ve öğrenci hep bir seviye ötesine yöneltilir. Cümlelerin güncel
ve iletişimsel nitelikli, kelimelerin de aynı ölçütlere uygun seçimiyle Arapçanın
yaşayan bir dil olarak öğretimi sağlanır. İletişimsel alanlarda en sık gerek duyulan
ifade kalıplarının seçimine dikkat edilmesiyle kitap, yalın bir dilbilgisi öğretim
kitabı olmanın çok daha ötelerine taşıyarak çok boyutlu temel dil becerilerinin
edinim aracı haline getirilmiştir.

“Sistematik Uygulamalı–Alıştırmalı Arapça Terkip Sistemi ve Karşıtsal

Çözümlemesi” kitabı, hem Arapça hem de Türkçe eserler arasında türünün ilk
örneğidir. Dilbilgisi konularını temel dil becerileriyle kaynaştırarak bütüncül öğ-
retim yaklaşım yöntemini izleyen eserin ufuk açıcı, yenilikçi ve önemli bir boş-
luğu dolduracağını söyleyebilirim. Bundan dolayı sizlere ulaşmadan önce ince-
leme fırsatı bulduğum bu eserin çok faydalı olacağını umuyorum. Engin birikim
ve tecrübesine gayretini de ekleyerek günümüzde özel öneme sahip Arapça öğ-
retim hizmetine bu eseri sunan değerli meslektaşım Prof. Dr. Candemir Doğan’ı
kutlar, heyecanla yeni eserlerini beklediğimi ifade ederim.

Em. Kd. Öğ. Alb.

Nevzat Salih GÜVEN
 ÖNSÖZ

Arapça öğrenim alanı aşırı doludur, öğrenen ve öğreten hangi set veya
kitabı seçeceği hayreti içindedir. Devasa tarihi birikime ek güncel kitapların için-
den iyisini seçme telaşı, odaktan saptırıyor. Sapma kaygıya, kaygı da giderek kar-
gaşaya boğulan engin bir kaynak dünyasına daldırıyor. Her biri paha biçilemez
değerde asırların mirası kitaplardan ihtiyacı damıtmaya ise güç yetmiyor. Aşırı
zor göğüslense bile artık öğrenim ve öğretimi basitleştirme zamanıdır.

Arapça öğretimi, özü koruyan basitlik ve sadeliğe muhtaçtır. Lazımı kap-

sayan, gereksizi olmayan ilk doğal ve sade halinde olmalı. İletişimden soyutla-
madan, özü canlı halde sade öğretilmeli. Öğretim şimdiye kadar olmadığı kadar
net, hedefe odaklı ve basit yollarla yapılmalı. Odaklanma zorluğu yaşanan günü-
müz dünyasında karmaşık kurallar basitleştirilmeli. İlke bir kuram bir kuralı öğ-
retme olmalı, bir örnekten sadece bir fayda beklenmelidir.

Arapçayı onunla ilgili bilgiler değil, üretken edindirme alıştırmaları öğ-

retir. Öğretim ile öğrenimin şevklendirilmesi gereken bir zaman varsa o da bu-
gündür. Hem öğreten hem de öğrenen kendini engelleyici baskılardan sıyıracak
bir rahatlama ve basit bir memnunluk molasına muhtaçtır. Bu ihtiyaç giderilirse
hedefe odaklanılır, dikkat devamlı olur, öğrenen-öğreten kendini iyi hisseder, ba-
şarı kahramanı olacağına inanır, şevkle kanatlanır ve hedefe uçar.

Yöntem, seni hedefe götüren sihirli bir güçtür, onun mütevazı olduğuna
şaşırma, ona güven, onunla özdeşleşirsen başarınla coşar, kısa sürede farkını fark
edersin. Kitaba güven; ancak ondan her şeyi bekleme, bilgileri senin harekete ge-
çireceğini bilmelisin. Unutma, tükettiğin enerjiyle orantılı verimin katlanır. Basit
ve kolay olan değil, kolay olmayan kaliteli öğrenmenin şifrelerini çözer. Gerçek
öğrenme; öğrenmeyi çeker, tatminkâr olur ve üstün başarı lezzeti tattırır.

Arapça terkip dilidir, terkip kurmayı bilen Arapçayı iyi öğrenir. Dilsel
iletişim sadece kelimelerin oluşturduğu terkiplerle yapılır. Dilin iletişimsel gö-
revi, öğretimin kelimeleri bütünler terkiplerle yapılmasını gerektirir. Terkiplerin
öğretimi, sürdürülebilir ve başarılı iletişim öğretiminin olmazsa olmazıdır. Bu il-
keyi benimseyen kitap, Arapça genel terkip sisteminin kısa tanıtımından sonra
isim, sıfat, beyan, atıf ve fiil terkiplerini genişçe ele alır. Öğrenimi, edinime dö-
nüştürmek için terkip sisteminin benzeşen ve benzeşmeyen yönlerini kısa, öz ve
basit karşılaştırmalarla çözümleyerek açıklar.

Terkip sistemi edinimi, iletişim becerisinin hareket alanının temelini

oluşturur. Arapça terkip sistem bilgisi, beceriye dönüşmeden konuşmak mümkün
değildir. Farkında olmadan hep denilen; “anlıyorum fakat konuşamıyorum” sözü,
terkip sistemi bilgi eksikliğinin acı bir itirafıdır. İletişimde iletilerin çözümü, ana-
dil sistemiyle yapıldığı için kolaydır. Ancak gönderilen iletilerin, hedef dilin ter-
kip sistemiyle dizildiği için meleke düzeyinde gelişmesi gerekir.

İletişim, dil varlığını üretimsel terkiplere dönüştürebilme becerisidir.

Terkip sisteminin edinimi, iç içe giren ve karmaşık anlam ögelerinin en basit dü-
zeye indirgenip hissedilerek öğrenimini sağlar. İletişimde en yoğun ihtiyaç; isim-
lerin nesnelerle aidiyet ilişkisini kurma ve bütün-parça bağlantılı terkipleri bilin-
çaltına yerleşme işlemidir. Bu ise yoğun kullanılan isim-nesne arası aitlik bağ-
lantı terkiplerini kurma zihin gücünü, duyularla hissedilir hale getirir ve dili ile-
tişimsel kullanma becerisini geliştirir.

Arapça ile Türkçe terkip sisteminin karşıtsal çözümlemesi öğrenim ve

öğretimi kolaylaştıran veya zorlaştıran nedenlerin bilinmesini sağlar. Çeliştiği
için edinim zorluğuna sebep olan terkip sistemi veya benzeştiğinden kolay öğ-
renmeyi sağlayan sisteminin bilinmesi hem engelleri kolay aşmayı hem de kolay-
laştırıcı unsurları verim arttırıcı şekle getirmeyi sağlar. Terkiplerin zihninde olu-
şan anadil ile hedef dil arasındaki bağdaşımı keşfeden terkip bilgileriyle iletişim-
sel alan kolayca aktif hale getirilebilir.

Türkçe işleyen anadil sisteminin öğrenilen Arapça sistemiyle eşleşimi

edinimin kolay, hızlı ve başarılı olmasını sağlar. Bu da Arapça bilgilerin öğren-
cinin öğretim geçmişine uygun olarak; zıtlık, aynılık veya benzerlik gibi çelişen-
uyuşan ilkelere uygun, gerekirse karşılaştırmalı gerekirse de karşıtsal ortak uyum
sistemi esas alınarak sunumunu gerektirir. Başarılı öğrenme; öğretimde iki dil
sistemi arasında bilgi geçiş yollarının mümkün olanın çok daha ötesinde açıla-
rak dilsel ögelerin zıtlık, aynılık ve benzerlik prensiplerine uygun yapılmasıyla
mümkündür. Bununla hem öğrenen hem de öğretenin fark etmediği edi-
nim engelleri, bilinçaltı sistem çatışması ve duygusal filtre etkisi azalır, engelsiz
edinimle yüksek başarı sağlanır.

Arapça-Türkçe isim tamlaması, ortak tabanlı bir kurulum benzerliği ye-

rine daha çok kullanım benzerliği gösterir. Arapçada isim tamlaması daha çok
asıl cümleye ek, ayrıntı bilgi ekleme, cümlenin bir bölümüne açıklık kazandırma
veya bir ismin türünü belirtme, anlamını sınırlama, konumunu belirleme gibi gö-
revler yüklenir. İki isim arasındaki bağlantı koparsa oluşan ortak anlam kaybolur.
İki ismin kazandığı ortak anlam terkiple sağlanır ve tamamlayan bağlantılarla bü-
tünlük oluşur.

“Sistematik Uygulamalı–Alıştırmalı Arapça Terkip Sistemi ve Karşıtsal

Çözümlemesi” dilin yapı taşları olan kelimelerle terkip sistemi işleyişini hissedi-
lir, belki dokunsal nitelikte edinim hedefinde gerçekleştirir. Sistemi duyularla
kavratarak öğreneni bilgi karmaşası içinde boğulmaktan kurtarır. Öğrenilen her
bilgiyi dil sistemi içinde kendi yerine yerleştirir, rastgele bilgi yığmaktan sakın-
dırır. Ne öğrenilir, niçin öğrenilir, nerede ve nasıl kullanılır bilinciyle öğrenmeyi
edinime dönüştürür.

Bu naçiz çabanın Arapça öğrenen ve öğreten tüm gönül erlerini hedefe

ulaştırmasını Mevlâ’dan yürekten niyaz eder, üzerimde tüm hakkı olanlara özel-
likle de inceleme lütfunda bulunan; Em. Kd. Öğ. Alb. Nevzat Salih GÜVEN, Yrd.
Doç. Dr. Ahmed AZZAVİ, Prof. Dr. Mehmet YAVUZ ve Prof. Dr. Ahmet Suphi
FURAT’a en içten teşekkür ederim.

Prof. Dr. Candemir DOĞAN