Fans and Blowers

‫فن‪ ،‬یک ماشین دوار است که انرژی مکانیکی را دریافت می کند و با استفاده از پره‬
‫هایش ‪blades‬جریان پیوسته ای از هوا و یا سایر گازهایی که از داخل آن عبور می‬
‫کنند‪ ،‬به وجود می آورد‪ .‬مقدار کاری که فن بر یک کیلوگرم گاز انجام می دهد معموال از‬
‫‪ ۲۵‬کیلوژول بیشتر نمی شود‪ .‬وظیفه اصلی یک فن این است که حجم نسبتا باالیی از‬
‫هوا را جهت خنک کردن یک وسیله یا یک محیط حرکت دهد‪ .‬فشار این جریان هوا‬
‫متناسب با وسیله یا قطعه ای است که فن به آن متصل شده است‪ .‬عملکرد‬
‫آیرودینامیکی یک فن‪ ،‬از لحاظ فشارهایی که ایجاد می کند و همچنین کارایی آن‪،‬‬
‫پارامترهایی هستند که انواع مختلف فن ها را از یکدیگر متمایز می سازند‪ .‬برای هر‬
‫فشار و دبی جرمی مدنظر و یا وظیفه خاص‪ ،‬تعدادی از فن ها از انواع مختلف را می‬
‫توان برگزید و به کار گرفت‪.‬‬
 ‫به صورت کلی برای انتخاب یک فن مناسب باید چند‬
‫مورد را در نظر بگیریم‪:‬‬
‫• فضایی که فن در آن نصب می شود‪ ،‬محدودیت هایی را در سایز فن ایجاد می کند‪.‬‬
‫• روشی که با استفاده از آن می خواهیم فن را به حرکت دربیاوریم‪( .‬مثال اتصال به‬
‫الکتروموتور یا …)‬
‫• محدودیت های صوتی‪ .‬بعضی فن ها سروصدای زیادی ایجاد می کنند و همین باعث‬
‫محدودیت در به کارگیری آنها می شود‪.‬‬
‫• کارآیی مدنظر ما چه از لحاظ آیرودینامیکی و چه از لحاظ مکانیکی‬
‫• جنس فن مورد نظر ما باید مقاومت الزم را در برابر فشار گاز و همچنین خوردگی‬
‫توسط گاز داشته باشد‪.‬‬
‫• فاکتور هزینه هم مانند هر کار مهندسی دیگر در انتخاب نوع فن دخیل می باشد‪.‬‬
‫بر اساس یک طبقه بندی شش گروه اصلی از انواع فن‬
‫ها وجود دارد‬
‫‪.1‬فن های جریان محوری ‪Axial flow fans‬‬
‫‪.2‬فن های سانتریفوژ ‪Centrifugal fans‬‬
‫‪.3‬فن های سانتریفوژ محوری ‪Axial-centrifugal fans‬‬
‫‪.4‬هواکش های پشت بامی ‪Roof ventilators‬‬
‫‪.5‬دمنده های جریان متقاطع ‪Cross-flow blowers‬‬
‫‪.6‬دمنده های گردبادی ‪Vortex blowers‬‬
 ‫کاربرد فن های جریان محوری‪:‬‬
‫فن های اکسیال نسبت به دیگر فن ها بیشتر مورد استفاده قرار می گیرند‪ .‬این فن ها‬
‫می توانند هوای گرم‪ ،‬آلوده و گازهای خورنده را از تونل ها‪ ،‬کارخانه ها‪ ،‬کارگاه های‬
‫جوشکاری‪ ،‬کارگاه های ریخته گری‪ ،‬فضاهای داخل کوره‪ ،‬آزمایشگاه ها‪ ،‬فروشگاه ها‪،‬‬
‫ساختمان های مسکونی و… انتقال دهند‪ .‬این فن ها نسبت به فن های سانتریفوژ فشار‬
‫کمتری را تولید می کنند‪.‬‬
 ‫کاربرد فن های سانتریفوژ‪:‬‬

‫فن های سانتریفوژ برای تهویه و اگزوست هوای معمولی یا حاوی غبار‪ ،‬جابه جایی هوا یا‬
‫گازهای حاوی مواد شیمیایی خورنده و یا ساینده‪ ،‬سیرکوالسیون هوای داغ کوره ها‪،‬‬
‫انتقال غبار دوده‪ ،‬گرانول‪ ،‬پوشال های چوب و یا هر نوع مواد دیگری که در سیستم های‬
‫انتقال مواد به شکل الیاف می باشند مورد استفاده قرار می گیرند‪.‬‬
 ‫کاربردهای معمول فن های سانتریفیوژ محوری‬
‫عبارتند از‪:‬‬

‫• خارج کردن هوای آلوده و یا تامین هوای تازه‬

‫• کاربری های تک جهته و یا با جریان هوای معکوس‬
‫• کاربری در خروج هوای آلوده که اندازه ذرات موجود در هوا کوچک است نظیر‬
‫جریانهای غباردار‪ ،‬دود و بخار‬
 ‫کاربرد هواکش های پشت بامی‪:‬‬

‫هواکش های پشت بامی برای تهویه هوای داخل ساختمان بکار می روند‪ .‬این نوع از فن‬
‫ها را می توان روی ساختمان های زیادی مشاهده کرد و به این دلیل که با کانال های‬
‫کوتاه و یا بدون کانال نصب می شوند و فضای داخل ساختمان را اشغال نمی کنند تا‬
‫حدودی رایج می باشند‪.‬‬
 ‫کاربرد دمنده های گردبادی‪:‬‬

‫برخی از کاربردهای فن های گردبادی عبارتند از‪ :‬هوادهی و همزدن مایعات درون‬
‫مخازن‪ ،‬انتقال مواد‪ ،‬سندبالست‪ ،‬غبارگیرها‪ ،‬فراورش شیمیایی‪ ،‬دستگاه های برش‬
‫بوسیله هوا و … ‪.‬‬