)Creep( ‫خزش‬

1. Fundamentals of Creep in Metals and Alloys by M. E. Kassner.

2. Deformation and Fracture Mechanics of Engineering Materials, R
W Hertzberg.
3. Mechanical Metallurgy, G.Dieter.
4. Mechanical Behavior of Materials byWilliam F. Hosford .
5. Mechanical Behavior of Materials by Norman E. Dowling.
 Contents
1. Introduction : Description of Creep
2. Mechanisms of Creep: Dislocation Creep, Diffusional Creep, Grain Boundary Sliding, and
Harper-Dorn Creep
3. Creep in Pure Metals, Solid Solution Alloys and Particle Strengthened Alloys
4. Constitutive Equation for Creep Deformation, Activation Energy and Stress Exponents.
5. Creep Mechanism Maps
6. Creep Fracture
7. Life Assessment of Components Operating in the Creep Regime
8. Super plasticity, Hot deformation
9. High Temperature Materials
10- Rejuvenation and Life Extension of Components Operating in the Creep Regime
• Marking scheme:

– Assignments/Term Project 15 %
– Quiz 15%
– Midterm_1 20%
– Midterm_2 20%
– Final 30 %
 Description of Creep:

Creep of materials is classically associated with time-

dependent plasticity under a fixed stress/force at an
elevated temperature, often greater than roughly 0.5 Tm
(0.4 Tm), where Tm is the absolute melting temperature,
because diffusion can assist creep at elevated temperatures.

6
 ‫اثرات دما بر خواص‬
‫اثر درجه حرارت بر نفوذ اتمي (تولید جای خالي و مهاجرت آن)‬ ‫•‬
‫اثر دما بر سیستم های لغزشي و حركت نابجای ها (تنش برشي بحراني‪ ،‬تعداد‬ ‫•‬
‫سیستم لغزش‪ ،‬مکانیزم های تغییرشکل‪ ،‬صعود و ‪)..‬‬
‫اثر دما بر پايداری فازهای جامد و انحالل آنها(درشت شدن و انحالل رسوبات‪ ،‬تشکیل‬ ‫•‬
‫فازهای جديد )‬
‫اثر دما بر پديده تبلور مجدد و رشد دانه‬ ‫•‬
‫واكنش فلز با محیط در دمای باال (اكسیداسیون و خوردگي داغ)‬ ‫•‬
‫‪8‬‬

‫پديده خزش تغییر شکلي وابسته به زمان است كه به صورت آهسته و پیوسته در‬
‫بستر زمان و تحت تأثیر بار رخ میدهد‪.‬‬

‫در دمای اتاق برای اغلب فلزات (مثل فوالد‪ ،‬آلومینیم و ‪ )...‬خواص مکانیکي مستقل‬
‫از سرعت بارگذاری است (البته استثنا وجود دارد) لذا سرعت حركت فک كشش اثر‬
‫چنداني بر خواص ندارد‪.‬‬

‫در دمای باال بعلت فعال شدن مکانیزمهای وابسته به نفوذ خواص تابع زمان اعمال‬
‫بار (سرعت بارگذاری) است‪ .‬لذا برای آزمون های دمای باال عالوه بر دما ذكر نرخ‬
‫كرنش مهم است‪.‬‬
 Homologous temperature (‫)دمای همساني‬

For example, the homologous temperature of lead (Tm=328 °C) at room

temperature (25 °C) is approximately 0.50.

In electronics applications, where circuits typically operate over a −55 °C to

+125 °C range, eutectic tin-lead (Sn63) solder is working at 0.48Tmp to
0.87Tmp. The upper temperature is high relative to the melting point; from this
we can deduce that solder will have limited mechanical strength (as a bulk
material) and significant creep under stress.
‫‪10‬‬

‫خزش در صنعت‬
‫در طراحي سازههايي كه طي زمان های طوالني و درجه حرارت باال‪ ،‬تحت تنش قرار‬
‫دارند‪ ،‬بايستي پديده خزش و آسیب آن در نظر گرفته شود‪.‬‬

‫به عنوان مثال بسیاری از قطعات مورد استفاده در كوره ها‪ ،‬بويلرها‪ ،‬مبدل های‬
‫حرارتي‪ ،‬توربین های بخار و گاز تحت تنش ها و درجه حرارت باال‪ ،‬در زماني طوالني‪،‬‬
‫قرار دارند‪.‬‬

‫تحلیل خزش و بررسي آسیب های خزشي و عمر باقیمانده در صنايع و تجهیزاتي كه‬
‫با پديده خزش سروكار دارند‪ ،‬از اهمیت ويژه ای برخوردار گرديده است‪.‬‬
‫بويلر يک مخزن تحت فشار است كه در آن حرارت تولید شده از مصرف‬ ‫•‬
‫سوخت‪ ،‬به سیال منتقل مي شود‪.‬‬

‫بويلرها معموال برای تولید بخار (بويلر بخار) و آبگرم (بويلر آبگرم) تولید مي‬ ‫•‬
‫شوند‪ .‬سیال خروجي از بويلر جهت مصارف مختلفي از جمله تولید برق‪،‬‬
‫حركت لوكوموتیو‪ ،‬گرمايش محیط ‪ ،‬رطوبت دهي به محیط و ‪ ...‬استفاده مي‬
‫شود‪.‬‬
‫‪12‬‬

‫‪steam turbine‬‬

‫پره های های توربین بخار در معرض درجه حرارت و فشار باال قرار دارند‪ .‬لذا مهم ترين مکانیزمي كه‬
‫باعث تخريب اين قطعات میشوند‪ ،‬خزش است‪.‬‬
 ‫‪Heat exchanger‬‬
‫• مبدل حرارتي ‪:‬دستگاهي است كه برای انتقال حرارت بین دو سیال (گاز يا مايع)‬
‫استفاده ميشود‪ .‬از رايجترين مبدلهای حرارتي رادياتور خودرو و رادياتور شوفاژ‬
‫است‪.‬‬

‫• مبدلهای حرارتي در صنايع مختلف از جمله تهويه مطبوع‪ ،‬خودرو‪ ،‬نفت و گاز و‬
‫بسیاری صنايع ديگر مورد استفاده قرار ميگیرند‪.‬‬

‫• در مبدل حرارتي منبع گرمايشي سیال گرم است‪.‬‬

 ‫‪Heat exchanger‬‬
‫• مبدل حرارتي ‪:‬دستگاهي است كه برای انتقال حرارت بین دو سیال (گاز يا مايع)‬
‫استفاده ميشود‪ .‬از رايجترين مبدلهای حرارتي رادياتور خودرو و رادياتور شوفاژ است‪.‬‬
)gas turbine (
‫‪16‬‬

‫پره های متحرك توربین گاز معموالً از جنس سوپرآلیاژهای پايه نیکل طراحي و به روش‬
‫ريخته گری دقیق تحت خالء تولید میشوند‪ .‬پره های توربین گاز در شرايط مختلفي از‬
‫دما و تنش باال قرار دارند لذا مهم ترين فرايندی كه باعث از كارافتادگي آنها میشود‪،‬‬
‫خزش میباشد‪ .‬اين قطعات از سوپر آلیاژها ساخته میشوند‪.‬‬
‫‪17‬‬
‫‪Pressure vessel‬‬
‫مخازن تحت فشار مخازني معمو ًال استوانهای يا كروی هستند كه معموالً برای‬
‫نگهداری مايعات يا گازها در فشاری غیر از فشار اتمسفر استفاده ميشوند‪ .‬در فاصله‬
‫كمي از ديواره مخازن دمای كاری به حدود℃ ‪ 1300‬و فشار كاری تا‪ 10 mpa‬نیز‬
‫میرسد‪ .‬بنابراين شرايط برای رخ دادن خزش مهیا است‪ .‬با گذشت زمان‪ ،‬ديواره مخازن‬
‫نازك میشوند و در نهايت باعث از كارافتادگي مخازن میشود‪ .‬بايد ذكر شود كه تاثیر‬
‫دمای باال در فشارهای كم بسیار مخرب تر از فشارباال میباشد‪ .‬به جز خزش‪ ،‬خستگي و‬
‫خوردگي نیز از جمله فرايندهايي است كه باعث خرابي اين قطعات میشوند‪.‬‬