τεύχος 32

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ

Αφιέρωμα στην Τρούφα:

Μέρος 1ο: Τα είδη της Τρούφας
2024
 περιεχόμενα
ΤΕΥΧΟΣ 32 / ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Εκδότης:
Μουσείο Φυσικής Ιστορίας

3
Μετεώρων & Μουσείο
Μανιταριών

Σημείωμα της έκδοσης

4
Περιβαλλοντικά Νέα

Συντακτική ομάδα:
Αγγελή Ευαγγελία

8
Κωνσταντινίδης Γιώργος
Καουνάς Βασίλης
Λεγάκις Αναστάσιος
Μαυροπούλου Μαρία
Παπακώστα Ελευθερία
Παραλυκίδης Νίκος Αφιέρωμα στην Τρούφα
Σκοδριάνη Παρασκευή
Χανδρινός Γεώργιος

Υπεύθυνη Έκδοσης
Αγγελή Ευαγγελία

18
Περιβαλλοντικές
Φωτογραφία εξωφύλλου: Οργανώσεις
Βασίλης Καουνάς

24
Έγραψαν για εμάς
 Σημείωμα της έκδοσης

Νίκος Πάλλας
Διευθυντής του Μουσείου

Η τρούφα
Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, η Τρούφα βρίσκεται στο κέντρο του γαστρονομικού ενδιαφέροντος. Πρόκειται
για ένα πολύ ιδιαίτερο καρπό της φύσης, πανάκριβο, ανάλογα με την έκταση της καρποφορίας του, αλλά και με
μεγάλη διατροφική αξία. Η περιεκτικότητά της σε πρωτεΐνες, φυτικές ίνες, βιταμίνες, μεταλλικά άλατα και ιχνοστοιχεία
είναι σημαντικό γεγονός, που ανεβάζει κατακόρυφα το βιολογικό της προφίλ.
Έτσι, ο συνδυασμός των υψηλών διατροφικών χαρακτηριστικών της τρούφας, με την πολύ ιδιαίτερη γεύση της,
την έχουν καταχωρήσει ως τάση στη διατροφή. Είναι δε γεγονός, ότι η παρουσία της αναβαθμίζει κάθε πιάτο
με τα αρώματα και την εξαιρετική της γεύση. Δεν είναι εξάλλου τυχαίο, ότι σήμερα κυκλοφορούν στην αγορά
δεκάδες προϊόντα που περιέχουν ως βασικό τους συστατικό την τρούφα και τα οποία παρέχουν την δυνατότητα
στον καταναλωτή να τα αξιοποιήσει σε πολλαπλές μαγειρικές επιλογές.
Βεβαίως στην Ελλάδα η τρούφα δεν έχει την παράδοση και ως εκ τούτου και την χρήση, που έχει σε χώρες όπως
η Ιταλία ή η Γαλλία, οι οποίες την χρησιμοποιούν εδώ και πολλές δεκαετίες. Μόλις το 2001 έρχεται το πρώτο
τρουφόσκυλο στην Ελλάδα, από τον Πρόεδρο Μανιταρόφιλων Δυτικής Μακεδονίας τον Γιώργο Σέτκο, ενώ μόλις
το 2010 γίνεται από τον ίδιο η πρώτη καταγραφή λευκής τρούφας στη Ελλάδα, γεγονός που εισάγει την χώρα μας
στην ομάδα των χωρών που έχει καταγραφεί αυτό το υπόγειο μανιτάρι (Ιταλία, Σλοβενία, Κροατία κ.α.). Μάλιστα, η
συστηματική αναζήτηση και καταγραφή των υπόγειων μανιταριών στην Ελλάδα, ξεκίνησε ουσιαστικά μετά το 2007.
Παρόλα αυτά, η κατανάλωση της τρούφας σήμερα στην Ελλάδα είναι αλματώδης, η αγορά κατακλύζεται από προϊόντα
της, είτε ελληνικά, είτε εισαγόμενα, ,ενώ πλέον έχει αποδειχτεί ότι η πατρίδα μας διαθέτει πολλά οικοσυστήματα,
πλούσια σε τρούφες. Αυτή δε η εξέλιξη, έχει οδηγήσει τελικά στη παραγωγή προϊόντων τρούφας στην Ελλάδα, τα
οποία δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από τα εισαγόμενα, γι’ αυτό και βλέπουμε τις εξαγωγές τους να αυξάνονται
θεαματικά χρόνο με το χρόνο.
Επίσης αυτή η σχετικά βίαιη είσοδος της τρούφας στη ζωή μας, έχει οδηγήσει πολλούς στο να αναζητήσουν τρόπους
για την καλλιέργειά της, ενώ άλλοι θέλουν να αποκτήσουν εξειδικευμένα σκυλιά, προκειμένου να αναζητήσουν
μόνοι τους τον υπόγειο αυτό θησαυρό στην ελληνική ύπαιθρο. Εδώ χρειάζεται προσοχή! Πρέπει να απευθυνθούν
στους κατάλληλους ανθρώπους προκειμένου η «δράση» τους αυτή, να μην αποτελέσει αντικείμενο εκμετάλλευσης.
Σε επόμενες σελίδες του περιοδικού, θα βρείτε ένα ειδικό αφιέρωμα στην τρούφα, το οποίο θα συνεχιστεί στο
επόμενο τευχος. Σε αυτό θα βρείτε τα πιο σημαντικά είδη τρούφας, ενώ στο επόμενο θα αναφερθούμε στην
καλλιέργειά της και στα τρουφόσκυλα. Τα κείμενα είναι γραμμένα από ανθρώπους που γνωρίζουν πολύ καλά
αυτό το αντικείμενο. Ελπίζουμε να είναι χρήσιμα, όχι μόνον γι’ αυτούς που θέλουν απλά ενημερωθούν, αλλά και
για εκείνους που επιθυμούν να ασχοληθούν επαγγελματικά με το μαγικό κόσμο της τρούφας.

3
Περιβάλλον και Οικοσυστήματα
Επιμέλεια: Παρασκευή Σκοδριάνη

Το Νέο Δελχί είναι έτοιμο να σπάσει παγκόσμιο αρνητικό

ρεκόρ στην ατμοσφαιρική ρύπανση
Πηγή: Lifo.gr

Το νέφος περιέχει αιωρούμενα σωματίδια και άλλους ρύπους

που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα. Ο δείκτης ποιότητας
ατμοσφαιρικού αέρα στο Νέο Δελχί διαμορφώθηκε στο
376, που χαρακτηρίζεται «πολύ κακός», σύμφωνα με
την ιστοσελίδα του Κεντρικού Συμβουλίου Ελέγχου της
Ρύπανσης. Καλό επίπεδο θεωρείται μια τιμή από 0 έως 50.

Υπερχείλισε ο Δούναβης- Έφτασε τα 6,93 μέτρα!

Αιτία η κλιματική κρίση λένε οι ειδικοί στη Βουδαπέστη.

Πηγή: Lifo.gr

Η αρμόδια αρχή είπε ότι η τελευταία φορά που η στάθμη

του Δούναβη ξεπέρασε τα 6 μέτρα ήταν τον Δεκέμβριο
ήταν το 1987, αλλά τότε δεν πλημμύρισε τους δρόμους
του αναχώματος. «Υπήρξε μεγάλη βροχόπτωση στους
παραπόταμους του Δούναβη και το χιόνι έλιωσε λόγω του
ήπιου αλλά υγρού καιρού, οπότε η πλημμύρα ήρθε νωρίτερα»,
ανέφερε, προσθέτοντας ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί μια
νέα πλημμύρα την άνοιξη.

Ένα απροσδόκητο φυσικό φαινόμενο στα Ιμαλάια

καθυστερεί τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής
Πηγή: CNN

Όταν η αύξηση της θερμοκρασίας πλήττει ορισμένες μάζες πάγου σε μεγάλο υψόμετρο, προκαλείται
μια αναπάντεχη αντίδραση που στέλνει ισχυρούς ψυχρούς
ανέμους στις πλαγιές, σύμφωνα με τη μελέτη που
δημοσιεύθηκε στις 4 Δεκεμβρίου στο περιοδικό Nature
Geoscience. «Η ψύξη είναι τοπική, αλλά ίσως ακόμη δεν
επαρκεί για να ξεπεραστεί ο ευρύτερος αντίκτυπος της
κλιματικής υπερθέρμανσης και να διατηρηθούν πλήρως οι
παγετώνες», δήλωσε ο Τόμας Σο.

4
Περιβάλλον και Οικοσυστήματα

Θα μπορούσε το 2024 να είναι η χρονιά

που τα δικαιώματα της φύσης εισέρχονται
στο πολιτικό προσκήνιο;
Πηγή: theguardian

Μεταξύ άλλων στο άρθρο αναφέρεται και η προσθήκη Elephant AI για προστασία των μυκήτων.
Πιο αναλυτικά αναφέρεται πως σύμφωνα με τον οικολόγο David Abram , «Πρέπει επίσης να
αναγνωρίσουμε ότι οι άνθρωποι δεν είναι το μόνο είδος που μπορεί να μιλήσει».

Άλλοι ομιλητές κυμαίνονταν από ειδικούς της Silicon Valley, οι οποίοι εξήγησαν πώς αναπτύσσεται η
τεχνητή νοημοσύνη για την ερμηνεία της γλώσσας των ελεφάντων και των φαλαινών, μέχρι μυκητολόγοι
που οραματίστηκαν μια εκστρατεία βασισμένη στο πρότυπο του πολλαπλασιασμού των μυκητιακών
σπορίων «παντού, ταυτόχρονα». Η Τζουλιάνα Φούρτσι , η Βρετανοχιλιανή ιδρύτρια του Ιδρύματος
Μύκητες , είπε ότι είχε ήδη πείσει την κυβέρνησή της να ενσωματώσει την προστασία των απειλούμενων
μυκήτων σε όλα τα έργα υποδομής. «Είναι σαν ένα βασικό είδος», εξήγησε. «Αν προστατεύεις ένα που
καλύπτει μια ευρεία περιοχή, τότε διατηρείς ένα ολόκληρο οικοσύστημα ή βιότοπο».

Τα Ηνωμένα Έθνη εξετάζουν επίσης τις νομικές επιπτώσεις των δικαιωμάτων της φύσης, οι οποίες
αναφέρθηκαν στην τελευταία συνεδρίαση της Σύμβασης για τη Βιοποικιλότητα.

Η τριάδα προέβλεψε ότι η εκδίκαση των συγκρούσεων μεταξύ των δικαιωμάτων της φύσης και των
ανθρώπινων δραστηριοτήτων θα ήταν αμφιλεγόμενη, αλλά όχι περισσότερο από τις συγκρούσεις
μεταξύ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ελεύθερη έκφραση και της μη διάκρισης. «Οι συγκρούσεις
μεταξύ της φύσης και των ανθρώπινων δραστηριοτήτων συμβαίνουν σε μαζική και συστηματική
κλίμακα. Όταν οι άνθρωποι και οι εταιρείες έχουν δικαιώματα και η φύση δεν έχει, η φύση συχνά
χάνει, όπως αποδεικνύεται από τη συνεχιζόμενη υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Τα δικαιώματα της
φύσης μπορεί να βοηθήσουν στην αποτροπή αυτού του μονόπλευρου αποτελέσματος».
5
Περιβάλλον και Οικοσυστήματα

Δύο νεοσσοί κίουι γεννήθηκαν μετά από 150

χρόνια στην άγρια φύση!
Πηγή: New York Times

The Capital Kiwi Project

Το εθνικό πτηνό της Νέας Ζηλανδίας, το kiwi ή κίουι, εκκολάφθηκε για πρώτη φορά στην άγρια φύση
μετά από 150 χρόνια, τον Νοέμβριο του 2023, στην περιοχή του Ουέλινγκτον, χάρη σε μια πολυετή
προσπάθεια διατήρησης. Πρόκειται για νυκτόβια και άπτερα πτηνά, που δεν μπορούν να πετάξουν,
με μουσούδα ποντικιού και πόδια που μοιάζουν με δεινόσαυρου. Περιλαμβάνει πέντε ενδημικά είδη,
όλα απειλούμενα προς εξαφάνιση.

Οι δύο νεσοσσοί ανακαλύφθηκαν, από τον περιβαλλοντολόγο Πιτ Κέρκμαν. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι
κάποτε υπήρχαν 12 εκατομμύρια κίουι σε όλη τη χώρα, αλλά από το 1800 περίπου, ο πληθυσμός τους
άρχισε να μειώνεται σημαντικά, λόγω των θηρευτών τους, που εισήχθησαν από τον άνθρωπο, όπως
νυφίτσες και άλλα θηλαστικά. Τώρα έχουν απομείνει μόνο 70.000 περίπου κίουι, τα περισσότερα σε
απομακρυσμένα πάρκα ή νησιά.

Η αποκατάσταση του πληθυσμού του κίουι αποτελεί μέρος ενός εντατικού κυβερνητικού
προγράμματος που θεσπίστηκε το 2016, ενώ για την προστασία των πτηνών, αναλαμβάνει και η «The
Capital Kiwi Project» μέτρα προστασίας και διατήρησης του είδους σε όλη τη Mākara, βασιζόμενη σε
ομάδες εθελοντών.

6
Περιβάλλον και Οικοσυστήματα

Ο πρώτος λευκιστικός γύπας των Ιμαλαίων,

φωτογραφήθηκε στο Νεπάλ!
Πηγή: wildnepal.com

Sugam Tamrakar
Για πρώτη φορά στο Νεπάλ, οι παρατηρητές εντόπισαν έναν λευκό ή λευκιστικό Γύπα των Ιμαλαΐων
(Gyps himalayensis). Σύμφωνα με ορισμένα εθνικά μέσα ενημέρωσης του Νεπάλ, πρόκειται για την
πρώτη παγκοσμίως φωτογραφία ενός Γύπα των Ιμαλαΐων με Λεύκη (Leucistic Himalayan Griffon
Vulture)! Ο σπάνιος γύπας είναι κυρίως λευκός, με λίγο γκρίζο σε ορισμένα σημεία και μόνο τα
μάτια του είναι μαύρα. Οι ορνιθολόγοι υποθέτουν, ότι μια ξαφνική γενετική αλλαγή, λόγω διαφόρων
παραγόντων της φύσης, ή η έλλειψη στοιχείων που σκουραίνουν το σώμα, ευθύνονται για τον λευκό
χρωματισμό του. Συγκεκριμένα, στις 10 Δεκεμβρίου 2023, οι παρατηρητές είδαν αυτό το σπάνιο και
μεγαλοπρεπές πτηνό, στο Jatayu Vulture Restaurant στο Kawasoti, στην περιφέρεια Nawalparasi, στο
Νεπάλ.

7
αφιέρωμα

Αφιέρωμα στην Τρούφα

Επιμέλεια: Βασίλης Καουνάς
Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα, η χρήση της τρούφας στην κουζίνα, γνωρίζει κατακόρυφη άνοδο. Η
ιδιαιτερότητα της γεύσης αυτού του υπόγειου μανιταριού, αλλά και η ευρύτητα της χρήσης της, το έχουν
καταστήσει περιζήτητο, παρόλο που η τιμή του πολλές φορές μπορεί να κυμανθεί σε αστρονομικά επίπεδα. Η
αύξηση όμως της κατανάλωσης της τρούφας, αναδεικνύει και πολλά ερωτήματα, τα οποία δεχόμαστε καθημερινά
στο Μουσείο, αλλά και ευρύτερα. Για τον λόγο αυτό κάνουμε το αφιέρωμα που θα βρείτε στις επόμενες σελίδες,
ευελπιστώντας να απαντήσουμε σε ορισμένα από αυτά. Στο τεύχος αυτό αναφερόμαστε στα είδη της τρούφας.

Με τον όρο «τρούφες» ονομάζουμε γενικά τους μύκητες που σχηματίζουν τις καρποφορίες τους υπογείως ή
ημιυπογείως. Σφαιρικές, περισσότερο ή λιγότερο και γενικά πατατόμορφες, είναι οι συχνότερες μορφές που
εμφανίζονται οι τρούφες. Τα χαρακτηριστικά που χρησιμοποιούνται για τον εντοπισμό των διαφορετικών
ειδών είναι, το χρώμα, η οσμή, οι κυτταρικές δομές, οι μικροσκοπικές υφές, τα σπόρια, ακόμα και τα χημικά
τους συστατικά. Οι τρούφες είναι πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά και μέταλλα. Η περιεκτικότητα σε ανόργανα
άλατα είναι μεγαλύτερη από εκείνη των άλλων μανιταριών και φυτών. Είναι πλούσιες σε φώσφορο, σίδηρο και
κάλιο, καθώς και μερικές από αυτές, όπως της ερήμου, συγκεντρώνουν υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες
και φυτικές ίνες, και σε αντιοξειδωτικές ικανότητες. Οι τρούφες δημιουργούν μια ειδική μορφή συμβίωσης
με τα φυτά που ονομάζεται μυκόρριζα, μέσω της οποίας θα πάρουν τα απαραίτητα για την επιβίωση τους,
σάκχαρα από το δένδρο και σε αντάλλαγμα, θα βελτιώσουν την ανάπτυξη του φυτού με το οποίο συνδέονται
έχοντας ένα σημαντικό ρόλο στην απορρόφηση του φωσφόρου και του αζώτου, στη αντοχή από ασθένειες,
ανοχή στο στρες νερού και στη μείωση της τοξικότητας των βαρέων μετάλλων. Για την αναζήτηση της τρούφας
χρησιμοποιούμε εκπαιδευμένα σκυλιά. Αυτό το κυνήγι είναι μία από τις πιο ελκυστικές δραστηριότητες που
περιβάλλει αυτόν τον αινιγματικό κόσμο. Η καλλιέργεια τρούφας αποτελεί σήμερα μια σύγχρονη αγροτική
δραστηριότητα με ικανοποιητικές αποδόσεις, κατάλληλη για πολλές ημιορεινές και ορεινές περιοχές της χώρας
μας. Η καλλιέργεια γίνεται με φυτά, εμβολιασμένα με το μυκήλιο του μύκητα του γένους Tuber. Στη χώρα μας
έχουν βρεθεί όλα τα είδη τρούφας που έχουν γαστρονομικό και εμπορικό ενδιαφέρον και είναι τα παρακάτω,
τα οποία και παρουσιάζουμε στις επόμενες σελίδες.

8
αφιέρωμα

Tuber magnatum Picco

Λευκή πολύτιμη τρούφα
Γνωστή και ως τρούφα του Piedmont ή της Alba
Ασκοκάρπια διαστάσεων (2) 3-8 (20) εκ., βολβώδη, ακανόνιστα πατατόμορφα, λοβωτά, ανώμαλα, αυλακωτά, λεία.
Ωχρού χρώματος, αχυροκίτρινα, αργιλοωχρωπά, ωχροκιτρινωπά. Θρόμβος αρχικά λευκωπός, αχυρόχρωμος έως
ωχρωπός, μερικές φορές με σαρκορόδινες αποχρώσεις αργότερα και τελικά ωχροκαφετής ή κοκκινοκαφετής,
με λιπαρή αφή και εμφανείς, άγονες, λευκωπές, κυματοειδείς, αναστωμούμενες φλέβες. Με έντονη, επίμονη
οσμή που θυμίζει μεθάνιο, χαλασμένο τυρί ή σκόρδο, ευχάριστη αρωματική γεύση. Εμφανίζεται συνήθως σε
υψόμετρα από 200 έως 400 μ, από τον Σεπτέμβριο έως Δεκέμβριο (Ιανουάριο). Σε λεύκες, ιτιές, φουντουκιές,
φλαμουριές, βελανιδιές και γαύρο. Προτιμά τα ασβεστολιθικά, αλλουβιακά, γόνιμα εδάφη, όχι πετρώδη, με επαρκή
μακροστοιχεία και μικροστοιχεία, ph 9-9,5 και όψη σαν σκόνη τσιμέντου, που δέχονται αρκετή βροχόπτωση και
έχουν υψηλή εδαφική υγρασία ακόμα και το καλοκαίρι, χωρίς να κάνει τρουφόκυκλο. Αρκετά εκατοστά κάτω
από το έδαφος, σε σκιερά δάση, γιατί είναι ευαίσθητη σε διακυμάνσεις της θερμοκρασίας. Η καλλιέργεια της
είναι πολύ δύσκολη και σε πειραματικό στάδιο.

Φώτο: Γιώργος Κωνσταντινίδης

9
αφιέρωμα

Tuber borchii Vittad

Λευκή ανοιξιάτικη τρούφα
Γνωστή και ως Bianceto
Ασκοκάρπια διαστάσεων (1) 2-3 (7) εκ., βολβώδη, ακανόνιστα πατατόμορφα ή σφαιρικά, συχνά λοβωτά,
ανώμαλα, φυματώδη, με αυλακώσεις, αρχικά χνουδωτά, ιδιαίτερα στις κοιλότητες, με προεξέχουσες, υαλώδεις,
οξύληκτες τρίχες. Λεία τελικά στην ωριμότητα, αργιλόχρωμη, αργιλοωχρωπή, ωχρογκριζωπή ή κοκκινοκαφετιά
με κοκκινωπά στίγματα. Θρόμβος κοκκινοκαφετής και τελικά σοκολατής ή κοκκινομαυριδερός. Υπόγλυκη οσμή
τρούφας ή φουντουκιού. Είδος με μεγάλη γεωγραφική εμφάνιση στην χώρα μας. Εμφανίζεται από τα τέλη
Νοεμβρίου έως το Μάιο, κυρίως όμως την άνοιξη, κάτω από πλατύφυλλα, όπως πλατύφυλλη, χνουδωτή δρυ,
ρουπάκι, αριά, φουντουκιά, οξιά, καστανιά, οστριά, γαύρο, φτελιά, λευκή ιτιά, γιδοϊτιά, ασημόλευκα, καβάκι,
φλαμουριά. Και σε κωνοφόρα, όπως χαλέπιο, τραχεία, θαλάσσια, μαύρη, λευκή, δασική ή ακτινωτή πεύκη,
κουκουναριά, λάρικα, ερυθρελάτη, κέδρο του Άτλαντα, κέδρο Ιμαλάϊων. Καθώς και σε κουμαριά, ρείκι, λαδανιά,
ιξολαδανιά. Εμφανίζεται σε υψόμετρα από 150-800 μ. Προτιμάει εδάφη που στραγγίζουν καλά, με pH 7,5-8,0,
πολύ αμμώδη, φτωχά σε άργιλο.

Φώτο: Βασίλης Καουνάς

10
αφιέρωμα

Tuber brumale Vittad

Χειμωνιάτικη μαύρη τρούφα
Ασκοκάρπια διαμέτρου 1-5 (10) εκ., σφαιρικά ή υποσφαιρικά, λοβωτά, με εύθραυστες, βαθύχρωμες, μαύρες,
μαυριδερές, κοκκινωπές-σκωριόχρωμες ή καφεμαυριδερές πολυγωνικές προεξοχές που ξεκολλάνε εύκολα.
Θρόμβος σκληρός, γκριζωπός, γκριζοκαφετής αρχικά και στην συνέχεια γκριζομαυριδερός, συνήθως με
παχιές και αραιές ή κάποιες φορές λεπτές και πυκνές λευκωπές φλέβες που έχουν μορφή γαγγλίων και που
δεν αλλάζουν χρώμα όταν εκτεθούν στον αέρα. Έχει έντονη οσμή, σαν άγουρο φουντούκι, αγριοκρανιάς και
χρειάζεται αρκετά χαμηλές θερμοκρασίες για να ωριμάσει. Μερικές φορές μοιάζει αρκετά με της μελανόσπορης
και λόγο της εξωτερικής ομοιότητας πολλές φορές διαχωρίζονται ως προς την αναγνώριση δύσκολα. Εμφανίζεται
από τα μέσα Νοεμβρίου έως τέλη Μαρτίου. Τη συναντάμε σε πλατύφυλλη δρυ, φλαμουριά, αριά, φουντουκιά,
κέδρο, γαύρο, έλατα και διάφορα πεύκα. Αναπτύσσεται σε υψόμετρο 200-1300 μέτρων και προτιμά ηλιόλουστα
σημεία. Το έδαφος με ph που τείνει προς το ουδέτερο, πλούσια σε χούμο, αργιλώδη και βαριά αργιλώδη εδάφη.
Επεκτείνεται γρήγορα σε καλλιέργειες σχετικά με τα υπόλοιπα καλλιεργούμενα είδη.

Φώτο: Γιώργος Κωνσταντινίδης

11
αφιέρωμα

Tuber melanosporum Vittad

Μαύρη μελανόσπορη η πολύτιμη
Γνωστή και ως τρούφα της Norcia ή του Perigord
Ασκοκάρπια διαμέτρου (2) 3-8 (12) εκ., μέτρια έως μεγάλα, ακανόνιστα σφαιρικά ή λοβωτά, με επίμονες, οξύληκτες,
αρχικά κοκκινωπές, αργότερα κοκκινομαυριδερές και τελικά καφεμαυριδερές πολυγωνικές ή πυραμιδόμορφες
προεξοχές (3-5 χιλ. διάμ.) που δεν ξεκολλάνε. Θρόμβος σκληρός, αρχικά λευκωπός, αργότερα γκριζωπός ή
γκριζοκοκκινωπός και τελικά καφετής, βιολετής ή πορφυρομαυριδερός, με λεπτές, νηματοειδείς λευκωπές φλέβες
που κοκκινίζουν στην ωριμότητα ή σε επαφή με τον αέρα. Οσμή γλυκιά σαν κακάο, γκάζι. Είδος σπάνιο στην
Ελλάδα. Εμφανίζεται από τα μέσα Νοεμβρίου έως τα τέλη Μαρτίου, αρχές Απριλίου, σε βάθος από 5-30 εκ., κάτω
από πλατύφυλλα (τσέρο, χνουδωτή δρυ, γρανιτσοβελανιδιά, ρουπάκι, πορτογαλική δρυ, φουντουκιά, πουρνάρι,
γαύρο, οστριά, φτελιά, αριά, σημύδα, καστανιά, ασημόλευκα, φιλύρα, καρδιόφυλλο σκλήθρο, ετερόφυλλη
φουντουκιά), κωνοφόρα (κέδρο του Άτλαντα, λευκή ελάτη, λευκή πεύκη, δασική πεύκη, κουκουναριά, θαλάσσια
πεύκη ποικ. ατλαντική.) Προτιμά εδάφη με 7-8,2 ph, ασβεστολιθικά, άγονα, βραχώδη, με αυξημένο πορώδες
και με καλή αποστράγγιση και υψηλή περιεκτικότητα σε σιδηρούχες ενώσεις (κοκκινοχώματα), σε ηλιόλουστες,
επικλινείς θέσεις (με κλίση εδάφους περίπου 10%). Σε υψόμετρα από 70 έως 700 μ. Χρειάζεται ψυχρή περίοδο
για να ωριμάσει και να αποδώσει τα θεσπέσια αρώματα που τη χαρακτηρίζουν.

Φώτο: Γιώργος Κωνσταντινίδης

12
αφιέρωμα

Tuber macrosporum Vittad

Μακρόσπορη τρούφα
Ασκοκάρπια διαμέτρου (1) 2-4 (7) εκ., μικρά έως μέτρια, σφαιρικά, υποσφαιρικά ή λοβωτά, χωρίς κοιλότητες με
φυματώδη-ραγαδιασμένη όψη και μαυριδερές, γκρίζες, καφετιές, σκωριόχρωμες ή κοκκινοκαφετιές, ιδιαιτέρως
χαμηλές επίπεδες πολυγωνικές προεξοχές (0,3-0,8 χιλ. ύψος), που μερικές φορές μπορεί και να λείπουν. Συχνά
δίχρωμα (μαύρα με σκωριόχρωμες περιοχές). Θρόμβος σκληρός, αρχικά κιτρινογκριζωπός ή γκριζοκαφετής,
τελικά καφεμαυριδερός με βιολετιούς τόνους, με λευκωπές φλέβες που μαυρίζουν στον αέρα. Έχει ευχάριστη
μυρωδιά που θυμίζει σκόρδο (όπως στο Tuber magnatum) ή θειάφι. Εμφανίζεται υπογείως, από τον (Αύγουστο)
Σεπτέμβριο έως το Δεκέμβριο, κυρίως όμως το φθινόπωρο, μοναχικά ή κατά ομάδες, κάτω από διάφορα
πλατύφυλλα (χνοώδη και πλατύφυλλη δρυ, φουντουκιά, ασημόλευκα, ιτιά, καστανιά, φτελιά, οξιά, φλαμουριά,
οστρυά, βετουλοειδή γαύρο), στους ίδιους βιοτόπους με το Tuber magnatum, σε αργιλώδη και αμμοπηλώδη
εδάφη, πλούσια σε ασβέστη, ουδέτερα ή ελαφρώς αλκαλικά, γύρω στο 7,5 το ph, με καλό αερισμό και υγρό
περιβάλλον, σε υψόμετρα από 130-950 μ..

Φώτο: Γιώργος Κωνσταντινίδης

13
αφιέρωμα

Tuber mesentericum Vittad

Γνωστή και ως τρούφα της Lorraine ή του Bagnoli Irpino

Ασκοκάρπια διαμέτρου 2-3 εκ., σπάνια μέχρι τα 6, σφαιρικά, ακανόνιστα σφαιρικά ή λοβωτά, συνήθως με
μορφή νεφρού, με βασική εσωτερική κοιλότητα και σπάνια χωρίς αυτή. Με εμφανείς, καφεμαυριδερές ή μαύρες
πυραμιδόμορφες προεξοχές 4-6 όψεων που είναι μικρότερες από του Tuber aestivum και δεν ξεκολλάνε.
Υπάρχουν εγκάρσιες ραβδώσεις στα κονδυλώματα όπως και στο Tuber aestivum. Θρόμβος σαρκώδης, σκούρος
γκριζοκαφετή, συχνά με βιολετί αποχρώσεις, με πολυάριθμες και εντόνως διακλαδιζόμενες, λεπτές λευκωπές
φλέβες που δεν αλλάζουν χρώμα όταν εκτεθούν στον αέρα. Οι διακλαδώσεις ξεκινούν από τη βασική κοιλότητα
και είναι ακτινωτά διατεταγμένες. Μυρωδιά πολύ έντονη, θυμίζει φαινόλη, πίσσα ή ιώδιο και ποικίλει σημαντικά
από τη μια συλλογή στην άλλη. Η μυρωδιά της αποδυναμώνεται όταν εκτεθεί στον αέρα. Η γεύση της έντονη,
θυμίζει πικραμύγδαλο, λίγο πικρή, που γίνεται δυσάρεστη για μερικούς ανθρώπους. Εμφανίζεται από τον
Σεπτέμβριο έως τον Ιανουάριο. Υπογείως σε βελανιδιές, οξιές, φουντουκιά, οστρυά, γαύρο, σφένδαμο, έλατα
και σε πεύκα. Εμφανίζεται σε βόρειες πλαγιές με υγρό περιβάλλον, με σκιά, ως επί το πλείστον με υψηλή
περιεκτικότητα σε ασβέστη με pH 7–7,7 αλλά μπορεί να φτάσει και σε 6–6,5. Προτιμά τα καλά αεριζόμενα, υγρά
εδάφη πλούσια σε οργανική ουσία.

Φώτο: Βασίλης Καουνάς

14
αφιέρωμα

Tuber aestivum (Wulfen) Spreng

Καλοκαιρινή μαύρη τρούφα
Γνωστή και ως Scorzone
Ασκοκάρπια διαμέτρου (1,5) 2-5 (12) εκ., ακανόνιστα σφαιρικά ή λοβωτά, συνήθως χωρίς κοιλότητα βάσης,
με εμφανείς, επίμονες, καφεμαυριδερές ή μαύρες πυραμιδόμορφες προεξοχές , με 4-6 γραμμωτές πλευρές
ύψους 2,5-4 (6) χιλ. που δεν ξεκολλάνε. Θρόμβος λευκωπός, κιτρινωπός, φουντουκί ή ανοιχτόχρωμος καφετή,
σαρκώδης με πολυάριθμες και εντόνως διακλαδιζόμενες, λεπτές λευκωπές φλέβες. Με ευχάριστη μυρωδιά
καβουρδισμένης βύνης ή μαγιάς της μπύρας, (δυσάρεστη στα ασκώματα που είναι υπερώριμα) ήπια ευχάριστη
γεύση. Εμφανίζεται Απρίλιο έως Σεπτέμβρη. Υπογείως ή ημιυπογείως, κάτω από πλατύφυλλα (φουντουκιά,
αγριοφουντουκιά, γαύρο, πλατύφυλλη δρυ, χνουδωτή δρυ, τσέρο, ρουπάκι, αριά, οξιά, φτελιά, οστριά, καστανιά,
αγριογκορτσιά, φράξο, καρδιόσχημη φιλύρα, πλατύφυλλη φιλύρα, καβάκι. Σε κωνοφόρα (χαλέπιο πεύκη,
τραχεία πεύκη, μαυρόπευκο, δασική πεύκη, κουκουναριά, κέδρο του Άτλαντα, λευκή ελάτη, ερυθρελάτη), σε
υψόμετρα από 80 έως 1450 μ.. Προτιμά εδάφη προς το ουδέτερο ph, 6,5 και πάνω, σπάνια υψηλότερο ph έως
8. Είναι λιγότερο απαιτητική όσον αφορά την υγρασία.

Φώτο: Βασίλης Καουνάς

15
αφιέρωμα

Tuber uncinatum Chatin

Φθινοπωρινή μαύρη τρούφα
Γνωστή και ως τρούφα της Βουργουνδίας
Ασκοκάρπια σε σχήμα, μέγεθος και χρώμα όμοια με της καλοκαιρινής. Θρόμβος σκληρός και υπόλευκος στην
αρχή, σκούρος καφέ στην ωριμότητα και γενικά πιο σκουρόχρωμος από της καλοκαιρινής, με πολυάριθμες,
λεπτές, λευκές διακλαδώσεις, που δεν αλλάζουν χρώμα όταν εκτεθούν στον αέρα. Το άρωμα είναι λεπτό, μέτριας
έντασης, διακριτικό, φουντούκι, ισχυρότερο όμως τη συνώνυμη της, Tuber aestivum. Όταν είναι πολύ ώριμη
έχει δυσάρεστη οσμή, η γεύση είναι μέτριας έντασης και θυμίζει ξηρούς καρπούς. Καρποφορεί λίγα εκατοστά
κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, σε σκιερά μέρη και εδάφη πιο ασβεστώδη και πλούσια σε οργανική
ουσία, με pH 7-7,8. Σε δάση πλατύφυλλων και κωνοφόρων, σε υψόμετρο έως 1300 μέτρα. Εμφανίζεται από τα
μέσα Σεπτεμβρίου έως τα τέλη Ιανουαρίου.

Φώτο: Βασίλης Καουνάς

Βιβλιογραφία:

Οδηγός μανιταροσυλλέκτη. Γιώργος Κωνσταντινίδης. 2009.

Εγχειρίδιο Ελληνικής Τρούφας. Από τη συλλογή και την καλλιέργεια μέχρι τη μεταποίηση και το εμπόριο. Βασίλης
Χριστόπουλος. 2013.

True Truffle (Tuber spp.) in the World, Soil Biology 47. Springer International Publishing Switzerland. A. Zambonelli
et al. (eds.), 2016.

Tesoros de nuestros montes. Trufas de Andalucia. Baldomero Moreno Arroyo, Javier Gomez Fernadez, Elena
Pulido Calmaestra. 2005

16
 Στο επόμενο τεύχος…

Στο επόμενο τεύχος το αφιέρωμα στην τρούφα συνεχίζεται με εκτενή αναφορά στην καλλιέργειά της.
Ο Βασίλης Μυλωνάς, γνωστός καλλιεργητής της τρούφας (troufafarm.gr) και Πρόεδρος του Αναπτυ-
ξιακού Συλλόγου «Τρουφόκυκλος» αναφέρεται αναλυτικά σε κάθε πτυχή της καλλιέργειας του συγκε-
κριμένου μύκητα.

Θέματα, όπως η καλλιέργεια τρούφας στον κόσμο, αλλά και στην Ελλάδα, τα είδη που ευδοκιμούν στις
καλλιέργειες, αλλά και η επιλογή του κτήματος και της φύτευσής του, είναι μερικά από αυτά.

Πέραν αυτών καταπιάνεται και με άλλα, όπως οι απαιτήσεις του εδάφους και ο προσανατολισμός, το
μικροκλίμα και το υψόμετρο, τα κύρια στάδια της τρουφοκαλλιέργειας, η πυκνότητα της φύτευσης, η
προετοιμασία της, η άρδευση, το κόστος εγκατάστασης και οι αποδόσεις.

Τέλος, καταλήγει σε ορισμένα συμπεράσματα-κατευθύνσεις προς τους υποψήφιους καλλιεργητές,ενώ

ταυτόχρονα θέτει μια πολύ σοβαρή πρόταση για διάλογο σχετικά με την καλλιέργεια τρούφας σε πε-
ριοχές που έχουν καταστραφεί από πυρκαγές. Μια πρόταση, που είναι βέβαιο ότι πρέπει να κινήσει το
ενδιαφέρον της πολιτείας. Όλα αυτά αναλυτικά στο επόμενο τεύχος. Επίσης στο επόμενο τεύχος θα
αναφερθούμε αναλυτικά στα σκυλιά τρούφας, την εκπαίδευσή τους, τις ράτσες τους κλπ.

17
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ
Επιμέλεια: Ευαγγελία Αγγελή

Δράσεις για τη μείωση της τυχαίας παγίδευσης με συμμάχους

τους ψαράδες
Στις αρχές Δεκεμβρίου 2023, βρεθήκαμε στη Σκάλα Καλλονής στη
Λέσβο για την υλοποίηση των πρώτων δράσεων του Προγράμμα-
τος LIFE PanPuffinus! με στόχο τη μείωση της τυχαίας παγίδευσης
(bycatch) σε αλιευτικά εργαλεία, μία κρίσιμη απειλή για τους Μύ-
χους και όλα τα θαλασσοπούλια.  

Πιο φημισμένος για τη σαρδέλα (ή παπαλίνα), ο Κόλπος της Καλ-

λονής είναι ένας εξαιρετικά σημαντικός βιότοπος και για τον Μύχο
της Μεσογείου (Puffinus yelkouan). Οι ντόπιοι, μάλιστα, λένε πως
από τον Ιανουάριο έως και τον Απρίλιο, η θάλασσα «μαυρίζει» από
τα μεγάλα σμήνη που καταφθάνουν καθημερινά στον κόλπο από
τη Μαύρη Θάλασσα -όπου διαχειμάζουν.

Στην Καλλονή, τα πουλιά βρίσκουν το «χαψί» (μικρός γαύρος), σε

μεγάλα κοπάδια τα οποία κυνηγούν συνεργατικά. Και όταν τα ψα-
ράκια διαφεύγουν στα ρηχά, οι Μύχοι βουτούν και συχνά παγιδεύ-
ονται στα δίχτυα των ψαράδων και πνίγονται.

Έπειτα από δύο χρόνια παρακολούθησης του φαινομένου, στην

Καλλονή δοκιμάσαμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα μεθόδους με-
τριασμού της τυχαίας παγίδευσης σε συνεργασία με τους ψαρά-
δες! Συγκριμένα, ομάδα της Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας
και της iSea, «αρμάτωσε» δίχτυα πάνω στα οποία τοποθετήθηκαν
ασπρόμαυρα πάνελ, που είναι πιθανό να κάνουν τα δίχτυα πιο
ορατά στους Μύχους και επομένως να βοηθήσουν στη μείωση της
τυχαίας παγίδευσης τους.Φυσικά, για τον επιτυχή σχεδιασμό ενός
αλιευτικού εργαλείου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μεγάλη
κλίμακα, πρέπει αρχικά να βεβαιωθούμε ότι δεν μειώνει την ψα-
ριά! Τα πρώτα αποτελέσματα φαίνονται να είναι θετικά οπότε στην
επόμενη επίσκεψη θα ξεκινήσουν οι κανονικές πειραματικές αλιευ-
τικές προσπάθειες.

Μείνετε συντονισμένοι!

18
 Απροστάτευτη η άγρια πανίδα ακόμα και μέσα σε περιοχές
Natura
Ένα ακόμη σοβαρό έγκλημα κατά της βιοποικιλότητας στην Ελλάδα σημειώθηκε την Κυριακή 3 Δε-
κεμβρίου με τον φόνο μίας θηλυκής αρκούδας και των δύο μικρών της! Το αποτρόπαιο περιστατικό
σημειώθηκε στο 106ο χλμ. της εθνικής οδού Ιωαννίνων – Κοζάνης, ανάμεσα στην Πλαγιά Κόνιτσας και
το Επταχώρι Καστοριάς.Στο σημείο έσπευσαν, κατόπιν ενημέρωσης από την Αστυνομία, εκπρόσωπος
της Εταιρείας Προστασίας Περιβάλλοντος Καστοριάς με την οποία ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ συνεργάζεται στο
πλαίσιο της λειτουργίας της τοπικής Ομάδας Άμεσης Επέμβασης, και η Δασική Υπηρεσία. Εκεί, εντόπι-
σε τα τρία νεκρά ζώα σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους και με εμφανή τα σημάδια πυροβολισμού στο
κεφάλι και το θώρακα!

Απροστάτευτα ζώα σε… προστατευόμενες περιοχές.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το περιστατικό σημειώθηκε όχι μόνο μακριά από οικισμούς και καλλιέργειες
αλλά και μέσα σε περιοχή που ανήκει στο Δίκτυο Natura 2000 («Κορυφές Όρους Γράμμος», κωδικός
GR1320002). Το ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο Natura 2000 είναι ένα δίκτυο ζωνών προστασίας της
φύσης που εκτείνεται σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση και έχει ως στόχο να διασφαλίσει τη μακρο-
πρόθεσμη διατήρηση των πιο πολύτιμων και των πλέον απειλούμενων ειδών.

Δυστυχώς, όμως, η παραβατικότητα επικρατεί ακόμα και μέσα σε περιοχές με αυστηρό πλαίσιο προ-
στασίας…

(…)Το θέμα της προστασίας των μεγάλων χερσαίων σαρκοφάγων ως σημαντικό μέρος της βιοποικιλό-
τητας παραμένει δράση άμεσης προτεραιότητας για τον ΑΡΚΤΟΥΡΟ. Για τον σκοπό αυτόν υλοποιεί το
πρόγραμμα «Large Carnivore Connect» με στόχο την προστασία των μεγάλων χερσαίων σαρκοφάγων
(αρκούδα, λύκος, τσακάλι, λύγκας) και τη διατήρηση των διαδρόμων επικοινωνίας τους στην ευρύτερη
περιοχή των νοτιοδυτικών Βαλκανίων. Το πρόγραμμα υλοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του
Prespa Ohrid Nature Trust (PONT).

19
COP28: Θετικό, αλλά αδύναμο σήμα για το τέλος των ορυκτών
καυσίμων

Ο Manuel Pulgar-Vidal, επικεφαλής του WWF σε θέματα κλιματικής αλλαγής και ενέργειας και
πρόεδρος της COP20, δήλωσε: «Η Γη μπορεί να έχει βγει από τη σωστή πορεία αλλά όχι εκτός τρο-
χιάς, καθώς οι χώρες συμφώνησαν σε μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα, αλλά δεν έφτασαν σε συμ-
φωνία για την πλήρη απεξάρτηση από το κάρβουνο, το πετρέλαιο και το αέριο στην COP28. Παρ’ όλα
αυτά, η απόφαση για μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα αποτελεί μία σημαντική στιγμή. Μετά από
τρεις δεκαετίες διαπραγματεύσεων για το κλίμα στο πλαίσιο του ΟΗΕ, οι χώρες επικεντρώνουν επιτέ-
λους την προσοχή τους στα ρυπογόνα ορυκτά καύσιμα που αποδεδειγμένα μας έχουν οδηγήσει στην
κλιματική κρίση. Και αυτό το αποτέλεσμα σηματοδοτεί την αρχή του τέλους για την εποχή των ορυ-
κτών καυσίμων.

«Είναι δυσάρεστο που το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων δίνει χώρο σε επικίνδυνους αντιπερι-
σπασμούς όπως η δέσμευση εκπομπών άνθρακα σε μεγάλη κλίμακα και τα “μεταβατικά καύσιμα”. Για
να μπορεί ο πλανήτης να είναι ασφαλής και βιώσιμος, εξακολουθούμε να χρειαζόμαστε την πλήρη απε-
ξάρτηση και τερματισμό όλων των ορυκτών καυσίμων και εμείς θα συνεχίσουμε παλεύουμε για αυτό.

20
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ
ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ

«Ο Παγκόσμιος Απολογισμός δείχνει ότι οκτώ χρόνια μετά τη Συνθήκη του Παρισιού, εξακολουθούμε
να είμαστε πολύ μακριά από τον στόχο να περιορίσουμε την παγκόσμια υπερθέρμανση στον 1,5°C και
να αποφύγουμε τις χειρότερες επιπτώσεις. Σε αυτή την κρίσιμη δεκαετία, όλες οι χώρες θα πρέπει να
αυξήσουν τη φιλοδοξία και να υλοποιήσουν τις κλιματικές δράσεις. Είναι ζωτικής σημασίας να εργα-
στούν για τον μετασχηματισμό των ενεργειακών τους συστημάτων και να αντικαταστήσουν τα ρυπο-
γόνα ορυκτά καύσιμα με καθαρές και φθηνότερες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, όπως η ηλιακή και η
αιολική ενέργεια.”

O Stephen Cornelius, αναπληρωτής επικεφαλής του WWF σε θέματα κλιματικής αλλαγής και
ενέργειας, δήλωσε: “Η χρηματοδότηση είναι καθοριστική για ενεργοποιηθεί η κλιματική δράση. H
απόφαση για ενεργοποίηση του ταμείου απωλειών και ζημιών είναι ένα μεγάλο βήμα μπροστά. Ωστό-
σο, οι πολλές υποσχέσεις που ακούσαμε στη COP28, αν και ευπρόσδεκτες, είναι μια σταγόνα στον
ωκεανό σε σύγκριση με αυτό που απαιτείται. Η ανάγκη για χρηματοδότηση του ταμείου απωλειών και
ζημιών καθώς και της προσαρμογής θα συνεχίσει να αυξάνεται ταχέως αν οι χώρες δεν επενδύσουν
περισσότερο στη μείωση των εκπομπών και την κατάργηση των ρυπογόνων ορυκτών καυσίμων.»

Η Fernanda Carvalho, υπεύθυνη κλιματικής και ενεργειακής πολιτικής του WWF, δήλωσε: «Μαζί
με την κατάργηση των ορυκτών καυσίμων, η φύση είναι αναπόσπαστο κομμάτι της κλιματικής δράσης.
Είναι απογοητευτικό το γεγονός ότι βλέπουμε χώρες να μην περιλαμβάνουν τις συστάσεις της IPCC για
την προστασία του 30 έως 50% όλων των οικοσυστημάτων. Η COP28 ήταν η κατάλληλη στιγμή όπου οι
χώρες θα έπρεπε να δεσμευτούν για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και της κρίσης της φύσης.
Η δράση για την αποκατάσταση της φύσης και τον μετασχηματισμό των συστημάτων τροφίμων είναι
ζωτικής σημασίας για τη μείωση των εκπομπών και τη δημιουργία μεγαλύτερης ανθεκτικότητας στην
αύξηση των θερμοκρασιών. Παρόλο που οι χώρες αναγνώρισαν ξανά τη σημασία των λύσεων που
βασίζονται στη φύση, θα έπρεπε να δούμε μια αύξηση της φιλοδοξίας στον συνδυασμό κλιματικής
δράσης και προστασίας και αποκατάστασης της φύσης, ειδικά μετά από την ιστορική Παγκόσμια Συμ-
φωνία Βιοποικιλότητας Κουνμίνγκ-Μοντρεάλ που συμφωνήθηκε πέρυσι την ίδια περίοδο.

21
 Ενισχύοντας τη βιοποικιλότητα στα αγροοικοσυστήματα της
Λήμνου: Μια δράση για την Τυτώ!
H σύγχρονη, εντατικοποιημένη
γεωργία αποτελεί έναν από τους
βασικούς παράγοντες απώλειας
βιοποικιλότητας όντας προσδιο-
ρισμένη πίεση για 24.000 από τα
28.000 είδη που βρίσκονται σε
κίνδυνο εξαφάνισης, βάσει και
των κριτηρίων της Διεθνούς Ένω-
σης για την Προστασία της Φύ-
σης (IUCN). Ταυτόχρονα, αποτελεί
έναν από τους σημαντικότερους
κινητήρες της κλιματικής αλλαγής,
με το 30% των συνολικών ανθρω-
πογενών εκπομπών να οφείλονται
σε αυτή.

Το έργο “Διατήρηση και ενίσχυση

της βιοποικιλότητας στα αγρο-
οικοσυστήματα της Λήμνου” έρ-
χεται να ενισχύσει το ευρύτερο
πρόγραμμα του MedINA για τη
διασφάλιση βιώσιμων αγροδια-
τροφικών συστημάτων και στο-
χεύει στην εφαρμογή πρακτικών
ενίσχυσης της βιοποικιλότητας, σε
συνεργασία με το τοπικό δίκτυο
αγροτών στο νησί της Λήμνου.

Στο πλαίσιο του έργου, και σε συνεργασία με τον Οργανισμό για τη Βιοποικιλότητα στα Αγροτικά Συ-
στήματα «ΤΥΤΩ», θα τοποθετήσουμε τεχνητές φωλιές για την ενίσχυση του πληθυσμού της Τυτούς
(Tyto alba), μιας κουκουβάγιας η οποία αποτελεί σημαντικό σύμμαχο των αγροτών. Όντας δεινή θη-
ρευτής η οποία δραστηριοποιείται τη νύχτα, η Τυτώ τρέφεται σχεδόν αποκλειστικά με μικρά τρωκτικά,

22
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ
ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ

όπως ποντίκια, αρουραίους, μυγαλές κ.ά. Με μια μέση κατανάλωση 2.000-4.000 τρωκτικών, σε ετήσια
βάση, διαδραματίζει βασικό ρόλο στα οικοσυστήματα που συναντάται.

O Οργανισμός για τη Βιοποικιλότητα στα Αγροτικά Συστήματα «ΤΥΤΩ» έχει αναλάβει την επιστημονική
επιμέλεια και παρακολούθηση της δράσης, όντας η πρώτη οργάνωση στην ελληνική επικράτεια που
επιχειρεί και εισάγει στην αγροτική διαχείριση, μία ολιστική, κυκλικής οικονομίας, αειφορική φιλοσο-
φία με το «Barn Owl Project».

Η πιλοτική τοποθέτηση στη Λήμνο αποσκοπεί τόσο στον πληθυσμιακό έλεγχο των ποντικιών όσο και
στην προστασία αυτού του εμβληματικού είδους. Μείνετε συντονισμένοι για νέα σχετικά με τη δράση
και το έργο!

Το έργο “Διατήρηση και ενίσχυση της βιοποικιλότητας στα αγροοικοσυστήματα της Λήμνου” χρηματο-
δοτείται από το Ίδρυμα Α.Γ. Λεβέντη.

Η Tyto alba εν πτήσει! © I. Theodoropoulos.

23
έγραψαν ˮ
Συγχαρητήρια για την ιδέα, την υλοποίηση
και τον χώρο!

για εμάς Πολύ ωραίο, εντυπωσιακό και σημαντικό

για την περιοχή! Συγχαρητήρια για τη δουλειά σας!

Επιμέλεια: Μαρία Μαυροπούλου

Είναι κάτι που θα το θυμάμαι..Τέλειο!

Υπέροχος χώρος! Φοβερή ξενάγηση! Ελπίζουμε οι

χυλοπίτες να είναι νόστιμες!

Εξαιρετικό Μουσείο! Και οι υπάλληλοι πάρα πολύ

ευγενικοί και εξυπηρετικοί!

Υπέροχο μουσείο! Φαίνεται το μεράκι των δημι-

ουργών του!

Ωραία οπτικο-ακουστική ξενάγηση και ωραία τα

μανιτάρια σας!

Μανιταρολιχουδιές! Ήταν τέλεια, θα ξαναέρθουμε!

Το έχουμε λατρέψει και το επισκεπτόμαστε κατ’ε-

πανάληψη! Αισθητικά μαγευτικό!

Μου αρέσει αυτό το μουσείο! Ήταν σαν 3D ζούγκλα!

Εξαιρετικά εκθέματα, όμορφα τοποθετημένα στο

φυσικό τους περιβάλλον. Τέλεια δουλειά!

Πολύ ενδιαφέροντα εκθέματα, πολύ παραστατικά

σκηνικά χώρου, ευγενική εξυπηρέτηση!

ˮ
Το πιο όμορφο μουσείο στην Ελλάδα!
Τα παιδιά τρελάθηκαν!
24
 Όποια κι αν είναι η ιδέα σας,
την τυπώνουµε σε χαρτί!
Στη Λυχνία αγαπάµε τις ιδέες και τα όνειρα και µας γοητεύει να τα κάνουµε πράξη!
Γι’ αυτό επενδύουµε συνεχώς σε τεχνολογία υψηλών προδιαγραφών, για να
µπορούµε να παράγουµε ποιοτικές εκτυπώσεις και να σας προσφέρουµε
ανταγωνιστικές, ολοκληρωµένες λύσεις που ανταποκρίνονται στις ανάγκες σας.
Λύσεις που ξεκινούν από µια απλή επαγγελµατική κάρτα και καταλήγουν στην
πιο απαιτητική εκτύπωση και βιβλιοδεσία.
Στη Λυχνία είναι καθηµερινό µέληµά µας να βάζουµε µε αφοσίωση και συνέπεια
τις ιδέες σας στο χαρτί!

Ανδραβίδας 7
136 71 Χαµόµυλο Αχαρνών
Τ.: 210 3410436
F.: 210 3425967
www.lyhnia.com
info@lyhnia.com Πιστοποίηση για τη χρήση τεχνολογιών
25
Πιστοποίηση Σ∆Π
Αρ. Πιστοπ:
3

Λυχνία Α.Ε. Lyhnia S.A. @LYHNIAsa Lyhnia S.A. lyhnia ΕΛΟΤ ΕΝ ISO 9001:2000
Aρ. Πιστοπ. 738/∆/2008