You are on page 1of 36

Stijl van Amsterdam

Basisvormgeving
Inhoud

Inleiding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Identiteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
Waar we vandaan komen
Onze missie
Onze basiswaarden
Wie we zijn
Waarom één gezicht
Naamgeving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Het merk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
De Andreaskruisen
Het merk van de gemeente
Constructie van het merk
Combinatiemogelijkheden
Het vormalfabet
Combinaties met het vormalfabet-teken
Het naampatroon
Het ondertekeningsmodel
Het sponsormerk
Basiskleuren. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Steunkleuren
Papiersoorten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
Typografie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Beeldgebruik. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Vlakverdeling en lay-out . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25
Vlakverdeling met het vormalfabet
Eigen lay-out en vlakverdelingsprincipes
Taalgebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Spelregels voor projecten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
Interne projecten
Concernbrede interne projecten
Concernoverstijgende projecten
Gemeentebrede toepassingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Deelidentiteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Stappenplan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
Ontwerpproces

Versie 2.1, januari 2004.


Dit document maakt deel uit van ‘Stijlweb Amsterdam’.
Check voor gebruik eerst bij het Projectbureau Huisstijl of dit de laatste versie van het document is.
© Gemeente Amsterdam 2004
Stijl van Amsterdam 2
Basisvormgeving

Inleiding

Dit is de handleiding waarmee u op de juiste wijze de basiselementen van de Stijl van


Amsterdam toepast. Deze huisstijl geldt voor alle communicatiemiddelen, voor drukwerk,
ruimtelijke toepassingen en internet. En voor iedereen, dus voor alle diensten, bedrijven,
stadsdelen en projecten.

Wanneer u een toepassing maakt voor een gemeentelijk onderdeel – bijvoorbeeld visitekaartjes,
een brochure of een website – gebruikt u aanvullend aan dit document de betreffende
toepassingsrichtlijnen voor middelen. Deze vindt u op stijlweb.amsterdam.nl onder de rubriek
‘Middelen’.

Wanneer u een nieuwe huisstijl gaat maken voor een stadsdeel, dienst of projectorganisatie, kijk
dan eerst ook goed naar de reeds ontwikkelde deelidentiteiten.

[+] Identiteit
Wie we zijn, wat ons drijft, hoe we ons willen gedragen en waar we vandaan komen. En waarom
het belangrijk is om als één organisatie gezien te worden.

[+] Bouwstenen
Alle huisstijlbouwstenen op een rij, zoals het merk, de typografie, papiersoorten en lay-
outmogelijkheden. Voor Amsterdam als geheel én voor bedrijven, diensten, projecten en
stadsdelen.

[+] Deelidentiteiten
Hier vindt u voorbeelden en richtlijnen die binnen de Stijl van Amsterdam speciaal zijn ontwikkeld
voor stadsdelen, diensten en projecten.

[+] Stappenplan
Wat moet u doen om de huisstijl bij uw gemeentelijk onderdeel in te voeren? Met dit
stappenplan bent u al een goed eind op weg.
Stijl van Amsterdam 3
Basisvormgeving

Identiteit

Wie we zijn, wat ons drijft, hoe we ons willen gedragen en waar we vandaan komen. En
waarom het belangrijk is om als één organisatie gezien te worden.

Lees verder over:

[+] Waar we vandaan komen


De stichting van Amsterdam in de zuidwest hoek van de Zuyderzee en de oorsprong van de
Andreaskruisen.

[+] Onze missie


We willen dat Amsterdam dynamisch Amsterdam blijft.

[+] Onze basiswaarden


Drie begrippen staan centraal in de gedragscode van de gemeente: actief, open en integer.
Dit zijn onze basiswaarden.

[+] Wie we zijn


De gemeente Amsterdam ontleent haar karakter rechtstreeks aan het karakter van de stad en
haar inwoners.

[+] Waarom één gezicht


Het doen en laten van elk onderdeel van de gemeente heeft invloed op het beeld dat de burger
van de gemeente heeft. Daarom streeft de gemeente er naar om op een eenduidige manier naar
buiten te treden.
Stijl van Amsterdam 4
Basisvormgeving

Waar we vandaan komen

Het is ergens rond 1150. Het stormt op de Zuyderzee. De wind trekt en rukt aan een
stuurloze kleine kogge in de zuidwester hoek.
De tweekoppige bemanning lijkt de verdrinkingsdood nader dan de kust. In zijn wanhoop
����������������������������������
probeert een der mannen lot en god te verzoenen met een eed. ‘Als we dit overleven sticht
ik een stad, daar waar onze scheepshond zich te slapen legt.’
De rest is geschiedenis...
�������������������������������������

����������������������������������
In 1275 verleent Guy van Henegouwen Amsterdam haar stadsrechten. Reeds sinds die tijd treffen
we een wapenmotief in de omgeving van de stad aan met een rood veld, een zwarte balk en
����������������������������������������������������
daarin drie zilveren kruisen. De zwarte balk met de zilveren kruisen komt zowel horizontaal als
verticaal in het wapenbeeld voor.
�������������������������
De vroegste familie in Amsterdam bij wie kruisen op dwarsbalken in hun wapen aanwijsbaar zijn,
is de familie Persijn, van wie Jan Persijn van 1280-1282 als heer van de stad bekendheid geniet.
�����������������������������������������������������������������
Bij andere nederzettingen in de omgeving vinden wij deze kruisen eveneens in het wapen terug:
�����������������������������������������������������������
Amstelveen had er vier en Ouderkerk, als oudere nederzetting, vijf.

Wat de oorsprong van de kruisen is, is niet zo duidelijk. Of er als symbool een verbinding is
met het andrieskruis, is verre van zeker omdat het kruis in de vorm van een x voor de heilige
Andreas pas aan het einde van de 12e eeuw in zwang kwam. Vermoedelijk zijn de kruisen in het
Amsterdamse wapen gewone kruisjes als de eenvoudigste vorm van merktekens geweest, die
later in de heraldiek de naam Sint-Andrieskruisen hebben gekregen.
Stijl van Amsterdam 5
Basisvormgeving

Onze missie

De gemeente Amsterdam stelt zich tot doel dat Amsterdam dynamisch Amsterdam blijft: de
inspirerende hoofdstad van Nederland met een rijke historie en cultuur. In Amsterdam is het
nu en in de toekomst goed wonen en werken en wordt niemand die hulp behoeft aan zijn
lot overgelaten. De internationale stad heeft een menselijke maat, een open karakter en een
bevolking die divers is.

Amsterdam ontwikkelt en vernieuwt zich steeds weer. De gemeente werkt voor en samen met
bewoners, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en bezoekers van Amsterdam. Zij vervult
haar functie door effectief initiatieven te nemen, samen te werken, diensten te verlenen en regels
te stellen, uit te voeren en te handhaven.

De bestuurders en medewerkers van de gemeente zetten zich actief in voor de stad en de


mensen die er leven. Zij werken op een open en respectvolle manier, ze zijn toegankelijk en
flexibel. Ieder van hen draagt door integer gedrag bij aan de betrouwbaarheid van de gemeente
Amsterdam.

‘We willen dat Amsterdam dynamisch Amsterdam blijft’


Stijl van Amsterdam 6
Basisvormgeving

Onze basiswaarden

In de gedragscode van de gemeente Amsterdam wordt uitgegaan van de eigen


verantwoordelijkheid van de gemeenteambtenaar. Drie begrippen staan centraal in de
gedragscode: actief, open en integer. Dit zijn onze basiswaarden.

Actief
‘Actief’ staat voor inzet en betrokkenheid bij het werk. Een bestuurder of ambtenaar toont
zich actief wanneer hij of zij slagvaardig en energiek optreedt, aandacht heeft voor nieuwe
mogelijkheden en initiatief toont. Dit houdt ook in dat hij of zij risico’s durft te nemen.

Open
‘Open’ staat voor de democratische kwaliteit van het gedrag. Van een ambtsdrager in een
democratie wordt verwacht dat zijn of haar gedrag doorzichtig is en controleerbaar. Openheid
betekent dat de functionaris bereid is om verantwoording af te leggen over de manier waarop hij
of zij de functie vervult. Openheid betekent ook dat de functionaris toegankelijk is en bereikbaar,
zonder aanzien des persoons, voor ieder die op zijn of haar diensten is aangewezen.
Openheid komt neer op een open vizier en een open deur.

Integer
‘Integer’ staat voor de morele kwaliteit van het gedrag. Wat ermee gezegd wordt, is: wie werkt in
dienst van en ten dienste van de gemeente is betrouwbaar en laat eigenbelang niet de overhand
krijgen. Hij of zij is zich bewust van de verantwoordelijkheid die met de taak is meegegeven en is
bereid om die verantwoordelijkheid te aanvaarden.
Integriteit betekent ook zorgvuldigheid en respect voor collega’s, burgers en andere partijen.
Een integere functionaris weet dat hij of zij het publieke belang dient.
Stijl van Amsterdam 7
Basisvormgeving

Wie we zijn

De gemeente Amsterdam is er voor alle burgers van de stad. Zij zorgt voor de openbare
orde, de veiligheid en draagt zorg voor een goed woon- en werkklimaat. Daarnaast is de
gemeente een dienstverlener die paspoorten en vergunningen verstrekt, voorlichting geeft,
enzovoort. De burger en het bedrijfsleven staan dan ook centraal in alle processen van de
gemeente.

De gemeente Amsterdam ontleent haar karakter rechtstreeks aan het karakter van de stad en
haar inwoners.

Ik ben typisch Amsterdams:


vindingrijk,
initiatiefrijk,
gedurfd,
geloofwaardig,
vriendelijk,
duidelijk en direct,
authentiek
Stijl van Amsterdam 8
Basisvormgeving

Waarom één gezicht

De inwoners van Amsterdam achten de gemeente verantwoordelijk voor veel taken en zien
de gemeentelijke organisatie als één geheel. Zelden weten zij hoe de gemeente eigenlijk
georganiseerd is.

De gemeente Amsterdam wil duidelijk laten zien wie zij is. Eén herkenbare familie
van organisaties die samen werken voor de stad Amsterdam. Het doen en laten van elk
afzonderlijk onderdeel heeft immers invloed op het beeld dat de burger van de gemeente als
geheel heeft. De overheid, als democratische organisatie, moet daarom herkenbaar, toegankelijk,
transparant en controleerbaar zijn.

Geen gemeente in Nederland is zo complex en veelomvattend als Amsterdam. Dit heeft ertoe
geleid dat de gemeente wat uiterlijk betreft enorm versnipperd was geraakt. Meer dan vijftig
verschillende gezichten moesten worden teruggebracht tot één sterke en eenduidige stijl waarin
alle betrokkenen zich kunnen vinden.

De Stijl van Amsterdam is bedrieglijk eenvoudig met de drie rode Andreaskruisen als blikvanger.
Zij biedt echter veel ruimte voor het toevoegen van eigen identiteitskenmerken voor stadsdelen
en diensten.

In het PDF-document “De Stijl van Amsterdam – zo zijn onze manieren” vindt u een meer
uitgebreide toelichting op de Stijl van Amsterdam. In het PDF-document “Wat bindt is
belangrijker dan wat ons scheidt” wordt in vogelvlucht geschetst welke toegevoegde waarde de
Stijl van Amsterdam heeft voor de gemeente en voor de stad.
Beide documenten vindt u op stijlweb.amsterdam.nl.

‘Wat bindt is belangrijker dan wat onderscheidt’


������������������� �
��������������������������
Stijl van Amsterdam 9
Basisvormgeving

����������
Naamgeving
�������������������������������������������������������
������������������
Een fusie tussen twee diensten, een grote reorganisatie of start van een nieuw project?
���������������������������������
Dan zult u in veel gevallen een nieuwe naam moeten ontwikkelen, passend binnen de kaders
���������������
van de Stijl van Amsterdam. Dit geldt ook voor de start van een nieuwe site, een andere
����������������������������������������������������������������������������������������
e-mailadressering of als u een bestaande naam wilt aanpassen.
������������������������������������������������������������������������������������������
� ���������������������������������������������������������������������������������������
Richtlijnen en voorbeelden voor de naamgeving en uitwerking in het naampatroon vindt in een
� ������������������������������
apart pdf-document dat u van stijlweb.amsterdam.nl kunt downloaden.

��������������������������
������������������������������������

����������������������������������
�������������������

�����������������������������������
������������

��������������������������������������
������������������

�������������������������������������
��������������������

������������������������������������������������
������������������������������

������������������������
�����������������������������

�������������������������������������
��������������������������
Stijl van Amsterdam 10
Basisvormgeving

Het merk

Het merk van de gemeente Amsterdam bestaat uit de drie Andreaskruisen en het
naampatroon van gemeente, stadsdeel, dienst of bedrijf in een specifieke zetwijze. Onder
de Andreaskruisen kan een toegevoegd beeldelement geplaatst worden – het zogenaamde
‘vormalfabet-teken’ – maar hieraan zijn stricte eisen verbonden.

[+] De Andreaskruisen
Centraal element in de basisvormgeving zijn de Andreaskruisen die Amsterdam al sinds de 13e
eeuw in haar stadswapen voert. Herkenbaar, krachtig en duidelijk.

[+] Het merk van de gemeente


Het merk van de gemeente is de combinatie van de Andreaskruisen met de schrijfwijze
‘Gemeente Amsterdam’.

[+] Constructie van het merk


De onderlinge afstand tussen de Andreaskruisen en de schrijfwijze ‘Gemeente Amsterdam’ en de
ruimte die rond het merk vrijgehouden dient te worden.

[+] Combinatiemogelijkheden
De verschillende manieren waarop de Andreaskruisen en de schrijfwijze ‘Gemeente Amsterdam’
samengebracht kunnen worden.

[+] Het vormalfabet


Onder de Andreaskruisen kunt u een eigen merkteken toevoegen, het zogenaamde
‘vormalfabet-teken’.

[+] Combinaties met het vormalfabet-teken


Hoe kunt u de Andreaskruisen, het vormalfabet-teken en het naampatroon combineren?

[+] Het naampatroon


De schrijfwijze van Gemeente Amsterdam samen met de naam van uw bedrijf, dienst of stadsdeel
noemen we ‘naampatroon’.

[+] Ondertekeningsmodel
Stadsdelen die voorlopig nog gebruik blijven maken van hun bestaande huisstijl en
grote projecten die door de gemeente worden ‘endorsed’ maken gebruik van het
ondertekeningsmodel.

[+] Het sponsormerk


Wanneer het merk van de gemeente gecombineerd wordt met merken van andere bedrijven of
instanties, gebruikt u het zogenaamde ‘sponsormerk’.
Stijl van Amsterdam 11
Basisvormgeving

De Andreaskruisen

Centraal element in de basisvormgeving zijn de drie karakteristieke kruisen van de gemeente


Amsterdam: de Andreaskruisen die Amsterdam al sinds de 13e eeuw in haar stadswapen
voert. Herkenbaar, krachtig en duidelijk. De kruisen zijn bij voorkeur rood.
De Andreaskruisen zijn van toepassing voor alle concernbrede uitingen maar ook voor uw
stadsdeel, bedrijf of dienst.

Constructie
Voor de verhoudingen van de nieuwe Andreaskruisen is
gekozen voor een heldere constructie die aan alle eisen
van de diverse toepassingsgebieden voldoet.
Vanaf nu zijn dit de enig juiste, gemeentelijke
Andreaskruisen. In geen geval mogen ze vervormd
worden.

Toegevoegd merkteken
Onder de Andreaskruisen kan een eigen merkteken toegevoegd worden dat we in de stijl van
Amsterdam ‘vormalfabet-teken’ hebben genoemd.
Elk stadsdeel, bedrijf of dienst die behoefte heeft aan een toegevoegde identiteit op merkniveau
kan een vormalfabet-teken laten ontwikkelen. Neem hiertoe contact op met het Projectbureau
Huisstijl.
Stijl van Amsterdam 12
Basisvormgeving

Het merk van de gemeente

Het merk van de gemeente is de combinatie van de Andreaskruisen met de schrijfwijze


‘Gemeente Amsterdam’.

Voor de schrijfwijze is gekozen voor het lettertype Avenir Heavy, bij voorkeur in rood, net als de
Andreaskruisen. Wanneer het merk van de gemeente in een zeer beperkte ruimte moet worden
geplaatst of wanneer het merk gecombineerd wordt met merken van andere bedrijven of
instanties, mag uitgeweken worden naar een kleinere variant (het sponsormerk).

Gemeente Amsterdam
Gemeente Amsterdam

Gemeente Amsterdam Basismodel 1


De schrijfwijze naast de
Andreaskruisen.

Gemeente Amsterdam Basismodel 2


De schrijfwijze boven de
Andreaskruisen.

Gemeente Amsterdam

Gemeente
Amsterdam
Gemeente
Amsterdam
Stijl van Amsterdam 13
Basisvormgeving

Constructie van het merk Amsterdam


Gemeente
De onderlinge afstand tussen de Andreaskruisen, de schrijfwijze ‘Gemeente Amsterdam’ en
de vrije ruimte rond het merk worden als volgt geconstrueerd.

Gemeente Amsterdam
Vrije ruimte
De minimale ruimte die rond de kruisen Dienst Stadstoez
vrijgehouden moet worden. Basislogo’s 100 punts

Verhouding
Gemeente Amsterdam De verhouding tussenGemeente Amsterdam
de kruisen en de
schrijfwijze wordt weergegeven door de rechter
illustratie. Dienst Stadstoezicht

Minimale afstand tussen kruisen en schrijfwijze


Met behulp van het ‘omgeschreven’ vierkant van een Andreaskruis wordt de minimale afstand
tussen kruisen en schrijfwijze bepaald. De horizontale en verticale raaklijnen bepalen de
onderlinge positie.

Gemeente Amsterdam De Andreaskruisen staan


bij voorkeur links naast de
schrijfwijze of staan linkslijnend
onder de schrijfwijze. Alleen in
uitzonderingsgevallen mogen de
kruisen rechtslijnend geplaatst
worden. Overleg met het Basislogo’s 100 punts
Projectbureau Gemeente Amsterdam
Huisstijl wanneer u
de Andreaskruisen rechtslijnend

Gemeente Amsterdam Dienst Stadstoezic


wiltGemeente
toepassen. Amsterdam
Dienst Stadstoezicht

Gemeente Amsterdam

Gemeente Amsterdam
Dienst Stadstoezic
Stijl van Amsterdam 14
Basisvormgeving

Combinatiemogelijkheden

De Andreaskruisen en de schrijfwijze ‘Gemeente Amsterdam’ mogen langs de horizontale


raaklijn of langs de verticale raaklijn uit elkaar geschoven worden. De kruisen worden dan bij
voorkeur groter; ze mogen traploos geschaald worden.

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam

Gemeente Amsterdam

Gemeente Amsterdam

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam

Gemeente Amsterdam

Gemeente Amsterdam

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam

Gemeente Amsterdam

Gemeente Amsterdam

De schrijfwijze boven de Andreaskruisen, De schrijfwijze links naast de Andreaskruisen,


corps 24 pt op staand A4-formaat. corps 24 pt op liggend A4-formaat
Stijl van Amsterdam 15
Basisvormgeving

Het vormalfabet

Onder de Andreaskruisen kan een eigen merkteken toegevoegd worden dat we in de stijl
van Amsterdam ‘vormalfabet-teken’ hebben genoemd.
Wanneer uw dienst, bedrijf of stadsdeel behoefte heeft aan een toegevoegde identiteit op
merkniveau kunt u een eigen vormalfabet-teken laten ontwikkelen. U dient dit altijd in nauw
overleg met het Projectbureau Huisstijl te doen. Zij zullen uiteindelijk goedkeuring moeten
geven op het ontwerp.

Een vormalfabet-teken heeft een krachtige figuratieve of abstracte vorm – als ware het een
letterteken – en wordt altijd onder de Andreaskruisen geplaatst in één doorlopend ‘ritme’. Het
teken is plat, tweedimensionaal, en eenvoudig
Beeldmerk te begrijpen of te associëren met de afzender.

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam


Waterleidingbedrijf

De blauwe lijnen
geven aan wat de
optimale en maximale
ruimte voor het
vormalfabet-teken
zijn.

Het is niet de bedoeling dat een bestaand merk onder de kruisen


wordt geplaatst. Slechts in een enkel geval zal dit tot een oplossing
leiden die past binnen de huisstijl.
Stijl van Amsterdam 16
Basisvormgeving

Combinaties met het vormalfabet-teken

De combinatie van Andreaskruisen en vormalfabet-teken en het naampatroon mogen langs


de horizontale raaklijn of langs de verticale raaklijn uit elkaar geschoven worden. De kruisen
met vormalfabet-teken worden dan bij voorkeur groter; ze mogen traploos geschaald
worden.

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam


Stadsdeel Zuideramstel Stadsdeel Zuideramstel

Gemeente Amsterdam
Stadsdeel Zuideramstel

Gemeente Amsterdam
Stadsdeel Zuideramstel

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam


Stadsdeel Zuideramstel Stadsdeel Zuideramstel

Gemeente Amsterdam
Stadsdeel Zuideramstel

Gemeente Amsterdam
Stadsdeel Zuideramstel

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam


Stadsdeel Zuideramstel Stadsdeel Zuideramstel

Gemeente Amsterdam
Stadsdeel Zuideramstel

Gemeente Amsterdam
Stadsdeel Zuideramstel

Naampatroon boven of onder de kruisen, Naampatroon naast de kruisen,


corps 24 pt op staand A4-formaat corps 24 pt op liggend A4-formaat
Stijl van Amsterdam 17
Basisvormgeving

Basislogo’s 100 punts

Het naampatroon
Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam
Bestuursdienst Dienst Stadstoezicht
De schrijfwijze van Gemeente Amsterdam samen met de naam van uw bedrijf, dienst of
stadsdeel noemen we ‘naampatroon’. Het lettertype van beiden is Avenir Heavy, onderkast
met beginkapitalen.

Namen van sectoren, afdelingen, clusters en dergelijke worden nooit opgenomen in dit
naampatroon. Op middelen als brieven en visitekaartjes zal hiervoor een goede oplossing
komen.

De schrijfwijze van de gemeente staat altijd boven de naam van uw stadsdeel, bedrijf of dienst.
De letterhoogte van de schrijfwijze is altijd 2/3 van de letterhoogte van de naam van uw
concernonderdeel. Basislogo’s 100 punts

msterdam Gemeente Amsterdam


Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam
Dienst Stadstoezicht
Bestuursdienst Dienst Stadstoezicht

Basislogo’s 100 punts

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam


Uitzondering op de regel is de naam van de
Bestuursdienst Dienst Stadstoezicht
Bestuursdienst.
De naam van deze centrale dienst wordt verkleind onder
e Amsterdam Gemeente Amsterdam de schrijfwijze gezet in 2/3 grootte.

t Dienst Stadstoezicht

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam


Bestuursdienst Dienst Stadstoezicht

Naamgeving
De invoering van de nieuwe huisstijl bij uw dienst, bedrijf of stadsdeel is ook hét moment om uw
huidige naam eens kritisch tegen het licht te houden.
Is de naam wel zelfverklarend? Dekt ze de lading nog wel? En is ze niet onnodig lang?

De huisstijl adviseert als volgt:


. bent u een dienst? Dan begint uw naam met ‘Dienst...’
. wilt u uw dienst positioneren als een bedrijf? Dan eindigt uw naam met ‘...bedrijf’
. bent u een stadsdeel? Dan begint uw naam met ‘Stadsdeel...’

Uw naam dekt de lading en is zelfverklarend.


Uw naam is zo kort mogelijk, rekening houdend met de voorgaande punten.
Stijl van Amsterdam 18
Basisvormgeving

Het ondertekeningsmodel

Bij stadsdelen die hun huidige huisstijl nog een paar jaar willen behouden wordt op alle
uitingen op bescheiden wijze ‘Gemeente Amsterdam’ toegevoegd. Hierbij zijn er twee
mogelijkheden:

1. Toevoeging ‘Gemeente Amsterdam met de drie Andreaskruisen’ als in uw bestaande huisstijl


de kruisen niet voorkomen.

2. Toevoeging ‘Gemeente Amsterdam’ zonder de Andreaskruisen als in uw bestaande huisstijl de


kruisen al voorkomen.

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam

Mogelijkheid 1

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam

De toevoeging ‘Gemeente Amsterdam’ kan in rood, zwart, wit of kleur uit het bestaande merk
gebruikt worden.

De naam ‘Gemeente Amsterdam’ kan apart van of gekoppeld aan het bestaande merk geplaatst
worden.

Als de naam aan het bestaande merk wordt gekoppeld neemt deze ook het bestaande
letterbeeld en kleur aan.

De drie Andreaskruisen worden nooit gekoppeld aan het bestaande merk en worden altijd in
rood, zwart of wit toegepast.
Stijl van Amsterdam 19
Basisvormgeving

Het sponsormerk

Wanneer het merk van de gemeente gecombineerd wordt met merken van andere bedrijven
of instanties, gebruikt u het zogenaamde ‘sponsormerk’.

Sponsormerken worden veelal in een zeer beperkte ruimte geplaatst. Het sponsormerk is dan
ook de meest compacte variant van het merk ‘Gemeente Amsterdam’ en wordt alleen toegepast
op communicatiemiddelen van derden.

Het sponsormerk wordt bij voorkeur toegepast in rood. Wanneer dit druktechnisch net mogelijk
is of ontwerptechnisch niet wenselijk is, wordt het zwart of wit uitgespaard.

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam

Gemeente Amsterdam
Stijl van Amsterdam 20
Basisvormgeving

Basiskleuren

De basiskleuren van Amsterdam zijn: Amsterdams Rood, wit, grijs en zwart. Rood en wit
spelen de hoofdrol; het zijn de basiskleuren van het merk. Rood, wit of grijs kunnen gebruikt
worden voor achtergrondvlakken. Zwart wordt gebruikt voor tekst en beeld. De kleuren zijn
geschikt voor drukwerk, ruimtelijke en elektronische toepassingen.
Kleu

Amsterdams Rood wordt als heldere en volle kleur gebruikt. De kleur wordt dus nooit in
(raster)tinten gebruikt. Amsterdams Rood kan gerealiseerd worden in full-color of door PMS 032
direct uit de pot te gebruiken. Bij de Stadsdrukkerij wordt een speciale mengformule gehanteerd
om hetzelfde optische resultaat te bereiken. De kleurcode van deze eigen mengkleur (Sicpa inkt)
is COL02603.

Bouw grote achtergrondvlakken liever niet op uit rastertinten van zwart. Wanneer een grijsvlak in
het ontwerp gewenst is, gebruik hiervoor dan een extra PMS-drukkleur.

A’dams Rood Lichtgrijs Middelgrijs Donkergrijs Zwart

CMYK
100% M + 100% Y 11%K 33% K 66% K 100% K

Pantone
PMS 032 PMS Cool Gray 2 PMS Cool Gray 6 PMS Cool Gray 10 PMS Process
of COL02603 Black

RGB
255/0/0 232/232/232 172/172/172 82/82/82 0/0/0

RAL
RAL 3020 RAL 7035 RAL 7040 RAL 7015 RAL 9005

Rood merk op Kleurgebruik beeldmerk drie


een witte ondergrond of
Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam
Andreaskruizen en schrijfwijze
wit merk op een rode ondergrond. Dit
zijn de voorkeurs-varianten.

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Op grijze ondergronden wordt het merk


altijd wit uitgespaard.

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam


Dit zijn de opties voor zwart-wit
drukwerk; denk bijvoorbeeld aan
krantenadvertenties.

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam


Op fotografische ondergronden kiest
u voor een rood of een wit merk,
afhankelijk van de beste leesbaarheid.
Stijl van Amsterdam 21
Basisvormgeving

Steunkleuren Kleurpalet

Uw dienst, bedrijf of stadsdeel kan een eigen steunkleur kiezen uit het onderstaande
kleurpalet. Wit blijft even belangrijk als de eigen steunkleur. Rood wordt altijd gebruikt voor
de Andreaskruisen en kan verder als hoofdkleur of accentkleur dienst doen.

Het basispalet wordt aangevuld met een


eigen steunkleur die u kunt kiezen uit het kleurpalet
hieronder.

66 M + 100 Y 66 C + 100 Y 100 C 66 C + 100 M


PMS 1505 PMS 368 PMS Process Cyan PMS 2603

RGB 255 / 106 / 8 RGB 90 / 189 / 0 RGB 0 / 164 / 232 RGB 115 / 16 / 123
RAL 2008 RAL 6018 RAL 5012 RAL 4001

33 M + 100 Y 100 C + 100 Y 100 C + 33 M 33 C + 100 M


PMS 130 PMS 347 PMS 300 PMS 2405

RGB 246 / 180 / 0 RGB 0 / 164 / 74 RGB 0 / 98 / 205 RGB 172 / 0 / 148
RAL 1034 RAL 6032 RAL 5015 RAL 4006

100 Y 100 C + 66 Y 100 C + 66 M 100 M


PMS Process Yellow PMS 3278 PMS 286 PMS Process Magenta

RGB 246 / 246 / 8 RGB 0 / 164 / 131 RGB 16 / 49 / 180 RGB 222 / 0 / 115
RAL 1018 RAL 6033 RAL 5010 RAL nvt

33 C + 100 Y 100 C + 33 Y 100 C + 100 M


PMS 382 PMS 3135 PMS 273

RGB 180 / 230 / 0 RGB 0 / 164 / 180 RGB 57 / 24 / 139 Kleurgebruik beeldmerk drie
RAL nvt RAL 5021 RAL 5022 Andreaskruizen + vormalfabet
en schrijfwijze

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam


Op een lichte ondergrond wordt het
Stadsdeel Oosterpark Stadsdeel Oosterpark naampatroon rood, op een donkere
ondergrond wit.

Op een gekleurde ondergrond kan het


Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam
Stadsdeel Oosterpark Stadsdeel Oosterpark naampatroon rood zijn, maar let goed op
de leesbaarheid, ook voor mensen die
kleurenblind zijn.

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Ook op fotografische achtergronden


Stadsdeel Oosterpark Stadsdeel Oosterpark
steeds de leesbaarheid in de gaten
houden. Het naampatroon heeft de kleur
van de kruisen of van het vormalfabet-
teken.
Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam
Stadsdeel Oosterpark Stadsdeel Oosterpark
In zwart-wit toepassingen worden alle
bouwstenen of wit, of zwart. Grijstinten
worden nooit toegepast.
Stijl van Amsterdam 22
Basisvormgeving

Papiersoorten

Voor alle drukwerk en printwerk zijn vier papiersoorten en één envelopsoort geselecteerd
die aan drukwerk en printwerk van Amsterdam het juiste karakter geven.

1. Correspondentie- en printerpapier
80 gr/m2 of 90 gr/m2 houtvrij chloorvrij wit kopieerpapier, geschikt voor kopieermachines, laser-
en inktjetprinters. Goed bedrukbaar in offset.
Kwaliteit: Stora Enso, verkrijgbaar onder de naam Multicopy Orginal en Optimum Laser Inktjet.

Gecertificeerd
. Nordic Environmental label
. The Nordic Swan
. ISO 14001 en EMAS [maximale aandacht voor het milieu]
. ISO 9001 [kwaliteitsborg]
. ISO 9706 [verouderingsbestendig, 100 jaar en meer]

2. Enveloppen
Super wit bank papier, grijze binnendruk en rechts venster (indien van toepassing).
. EN-C5 enveloppen 90 gr/m2.
. EN-C4, EA4, EB4 en EB4K 120 gr/m2
Kwaliteit: Van Stolk&Reese, verkrijgbaar onder de naam Erasmus

3. Ongestreken papier en karton [huisstijl-voorkeurpapier]


90 t/m 300 gr/m2 houtvrij chloorvrij wit offset papier en karton.
Kwaliteit: Portucel Soporcel, verkrijgbaar onder de naam Target.

Gecertificeerd
. ISO 9001 [kwaliteitsborg]
. ISO 9706 en NEN 2728 [verouderingsbestendig, 100 jaar en meer]

4. Gestreken papier en karton


90 t/m 250 gr/m2 houtvrij dubbel gestreken papier en karton, mat.
Kwaliteit: Stora Enso, verkrijgbaar onder de naam Multi-art en Tom&Otto.

Gecertificeerd
. ISO 14001 en EMAS [maximale aandacht voor het milieu]
. ISO 9001 [kwaliteitsborg]
. ISO 9706 [verouderingsbestendig, 100 jaar en meer]

NB: Dit papier heeft een sjiekere uitstraling dan ongestreken papier en is om die reden alleen
bedoeld voor gelegenheidsdrukwerk waarbij een luxe uitstraling wordt verlangd.

5. Milieuvriendelijk ongestreken papier en karton


70 t/m 250 gr/m2 [offset] hoogwaardig kringlooppapier- en karton voor 100% samengesteld uit
eerste kwaliteit gebruikt papier, chloorvrij TCF.
Verkrijgbaar in offset als in print- en officekwaliteiten. Tevens zijn er enveloppen beschikbaar van
deze kwaliteit.
Kwaliteit: Dalum, verkrijgbaar onder de namen Reviva en Cyclus.

Gecertificeerd
. Blue Angel
. The Nordic Swan [licence 544021]
. ISO 14001 en EMAS [maximale aandacht voor het milieu]
. ISO 9002 [kwaliteitsborg]
. DIN 6738 klasse 12-80 [verouderingsbestendig, 100 jaar en meer]
Stijl van Amsterdam 23
Basisvormgeving

Typografie

Herkenbaarheid en duidelijkheid, dat is de kern van de Stijl van Amsterdam. Dat geldt ook
voor de lettertypen. We gebruiken een beperkt aantal letters en eenduidige zetwijzen.
De beeldbepalende letter is de Avenir, ontworpen door Adrian Frutiger. Een uitgebreide
letterfamilie die een helder, open tekstbeeld vormt en goed past bij de Andreaskruisen.

Gebruik onderstaande gewichten voor koppen, intro’s en accentueringen.

Avenir Heavy 1234567890


Avenir Black 1234567890
Gebruik onderstaande gewichten voor platte tekst, bijschriften, noten, enzovoort.

Avenir Roman 1234567890


Avenir Medium 1234567890
Voor lange leesteksten in rapporten, brochures en periodieken kunt u de DTL Documenta
gebruiken. Gebruik alleen de regular en italic en combineer de Documenta altijd met koppen,
intro’s en bijschriften in de Avenir.

Documenta Regular 1234567890


documenta expert 1234567890
Documenta Regular Italic 1234567890
Verkrijgbaarheid
Voor de Avenir is voor gebruik binnen de gemeente een beperkt aantal licenties aangeschaft.
Ten behoeve van het aanmaken van koppen etc. in de huisstijl kunt u voor gebruik in
programma’s als Photoshop dit lettertype bestellen bij:
Mediabeheer van het Facilitair Bedrijf Amsterdam
pgroenewegen@fba.amsterdam.nl
Telefoon 020 551 1717.
Hieraan zijn geen kosten verbonden. Dit aanbod geldt alleen voor webmasters, redacteuren en
interne ontwerpers in dienst van de gemeente Amsterdam.

Voor externe ontwerpers: de Avenir maakt deel uit van de Linotype Library en van de Adobe
Font Folio en is verkrijgbaar via alle bekende verkoopkanalen. De Documenta is verkrijgbaar via
www.dtl.nl. Voor klein-kapitalen en mediaval cijfers kunt u bijpassende expert sets aanschaffen.

Zetwijze
Download het PDF-bestand ‘Typografie 1.0’ voor alle informatie over zetwijzen en typografie
volgens de Stijl van Amsterdam.

Kantoorautomatisering
Gebruik in de kantooromgeving (Word, Excel en Powerpoint) het lettertype Arial in plaats van de
Avenir of de Documenta.

Internet en intranet
Gebruik voor webtoepassingen de Verdana (voor lettergrootten tot en met
12 pt) en de Arial (voor grotere corpsen). Vermijd waar mogelijk cursieve teksten, aangezien deze
niet goed te lezen zijn op het beeldscherm.

Arial Verdana
Arial Italic Verdana bold
Arial Bold
Stijl van Amsterdam 24
Basisvormgeving

Beeldgebruik

Gebruik een heldere, documentaire stijl van fotografie, ongemanipuleerd in zwart-wit of


kleur. In plaats van fotografie kunt u ook pictogram-illustraties gebruiken met de sterke
beeldende kracht en eenvoud van verkeersborden.

De documentaire stijl van fotografie zegt: ‘wij zijn mensen, wij werken voor mensen en zijn actief,
open en direct’. Een voorbeeld: bij een portret kijkt de geportretteerde recht in de camera.
We laten zien voor wie we werken en wie we zelf zijn. De directe weergave van de werkelijkheid
staat hierbij centraal. Niet geënsceneerd of gekunsteld, niet mooier gemaakt dan we zijn.

ABCDGJM
NQRSUTW
Stijl van Amsterdam 25
Basisvormgeving

Vlakverdeling en lay-out

De lay-out moet duidelijk en functioneel zijn, daarom maken we horizontale en verticale lay-
outs. We gebruiken geen diagonale of andere vlakverdelingen, tenzij de vorm voortkomt uit
het toegevoegde vormalfabet-teken.

Vermijd gelaagdheid. Kleurvlakken en foto’s staan dus naast elkaar, niet half overlappend
of gedeeltelijk verschoven. Plaats teksten niet aangesneden of half aflopend. Duidelijk en
functioneel betekent ook, dat elke tekst goed leesbaar is.

Heldere, eenvoudige vlakverdeling


met horizontale en/of verticale
elementen. Dit kunnen kleurvlakken
zijn maar ook afbeeldingen.

Diagonalen of krommingen
gebruiken we alleen wanneer
ze direct voortkomen uit het
vormalfabet-teken. Sterke
uitvergroting van onderdelen van
het teken levert een rijk palet aan
mogelijkheden.
Stijl van Amsterdam 26
Basisvormgeving

Vlakverdeling met het vormalfabet

Wanneer u voor uw stadsdeel, bedrijf of dienst hebt gekozen voor een vormalfabet-
teken, dan kan dit teken naar eigen inzicht gebruikt worden om lay-outs mee te maken
en vlakverdelingen uit af te leiden. Ook hier geldt weer: houd het vooral simpel, direct en
duidelijk.
Voorbeelden vormalfabet

Voorbeelden vormalfabet
Stijl van Amsterdam 27
Basisvormgeving

Eigen lay-out en vlakverdelingsprincipes

Als u geen vormalfabet-teken gebruikt, kunt u toch zorgen voor een eigen, herkenbare
uitstraling. Ontwikkel een eigen lay-out en vlakverdelingsprincipe en pas deze vervolgens
consequent toe. Dit noemen we de ‘tweede laag’.
Bezoekadres
Amstel 1
������������
�����������������
1011 PN Amsterdam

Postbus 202 Sector Financiën


1000 AE Amsterdam Afdeling Planning en Control
Telefoon
Telefoon 020 552 9111 Team
Team Digitalisering
Fax 020 552 3426
www.amsterdam.nl
Retouradres: DMO, Postbus 202, 1000 AE Amsterdam

De eerste laag in communicatiemiddelen zoals folders, brochures, rapporten en periodieken is


De heer drs. O.D. Penningmeester
Minister van Financiën
Ministerie van Financiën
Postbus 20201
2500 EE DEN HAAG

de merklaag. Deze bestaat uit de Andreaskruisen met eventueel een vormalfabet-teken, en het
Datum
Ons kenmerk
Behandeld door
Doorkiesnummer
2 december 2002
ASD/CM-V002
Mark Meijer
020 5523687

naampatroon.
E-mail m.meijer@mda.amsterdam.nl

Onderwerp Uitnodiging

Geachte heer Penningmeester,

De tweede laag bevat alle overige tekst- en beeldelementen van het omslag. In deze tweede
In maart of april a.s. wil het gemeentebestuur van Amsterdam in het stadhuis een
conferentie organiseren met als thema ‘Wie bestuurt nu eigenlijk Amsterdam?’.
Doel is om zoveel mogelijk van de ongeveer vierhonderd nieuw gekozen (deel)raadsleden
te informeren over het nieuwe dualistische bestel en de P&C-cyclus. Daarbij zullen ook
enige tientallen ambtenaren aanwezig zijn.

laag kan de eigen kleur een beeldbepalende rol spelen. Ook de specifieke manier waarop u
We hebben drie data gereserveerd voor de conferentie: maandag 11 maart, vrijdag
22 maart en woensdag 3 april. Mijn vraag is of u bereid bent om op één van deze dagen
ergens tussen 9.00 en 11.00 uur ‘s ochtends een inleiding van dertig minuten te verzorgen
over bijvoorbeeld de lokale rekenkamer en de P&C-cyclus, dit in het licht van de
vernieuwing in het kader van het dualisme. Eventuele verdere informatie over het
programma, waaraan ook Jos van Kempenaar en Simone Sorgdrager meewerken,

gebruik maakt van lijnen, vlakken, foto’s en/of pictogrammen bepaalt de herkenbaarheid en
is beschikbaar via mijn assistent Peter Maarsen, telefoon 020 552 3372.

Hoogachtend, ����������������

Gemeente Amsterdam
Dienst Milieu en Bouwtoezicht

eenduidigheid op de tweede laag.


���������������
��������������������

���������
��������������������� ����������������
���������������� �����������
�������������������� ������������������

mr.dr. J.W. Persijn ������������������������������


����������������
hoofd Sector Financiën

De voorbeelden hieronder laten zien welke differentiatiemogelijkheden u heeft binnen de


Stijl van Amsterdam.
Het stadhuis is bereikbaar per metro en tram (lijnen 9 en 14), halte Waterlooplein

���������
��������������������������������������������������������������������������������������
����������������������������������������������������������������������������������
�����������������������������������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������������������������������
���������������������

���������
� ��������
��������������������������������������������������������������������������������������
������������������������������������������������������������������������������������
Bezoekadres ������������ �������������������������������������������������������������������������������������
Amstel 1 �����������������
��������������������������������������������������������������������������������
1011 PN Amsterdam
����������������������������������������������������������������������������������
Postbus 202 Sector Financiën ������������������������������������������������������������������������������������
1000 AE Amsterdam Afdeling Planning en Control ����������������������������������������������������������������������������
elefoon 020 552 9111
Telefoon
T Team
Team Digitalisering ������������������������������������������
Fax 020 552 3426
����������������������������������������������������������������������������������
www.amsterdam.nl
Retouradres: DW, Postbus 202, 1000 AE Amsterdam ��������������������������������������������������������������������������������
De heer drs. O.D. Penningmeester �������������������������������������
Minister van Financiën
Ministerie van Financiën ���� ����������
Postbus 20201 �����
� ���������������������������������������������������������������������������������
2500 EE DEN HAAG ����������������������������������������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������������������������������
������������� ����������������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������������������������������������
Datum 2 december 2002 �����������������������������������������������������������������������������������

����
Ons kenmerk ASD/CM-V002 ����������������������������������

������������
Behandeld door Mark Meijer
Doorkiesnummer 020 5523687
E-mail m.meijer@mda.amsterdam.nl ������������������������������������������

Uitnodiging ��������������������������������������������������������

������
Onderwerp

�������
Geachte heer Penningmeester,

In maart of april a.s. wil het gemeentebestuur van Amsterdam in het stadhuis een
conferentie organiseren met als thema ‘Wie bestuurt nu eigenlijk Amsterdam?’.
����������������������������������������

�����������������������������������������������������������������

����������������������������������������������������������������
Doel is om zoveel mogelijk van de ongeveer vierhonderd nieuw gekozen (deel)raadsleden
te informeren over het nieuwe dualistische bestel en de P&C-cyclus. Daarbij zullen ook
enige tientallen ambtenaren aanwezig zijn. ���������������������������������������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������������
�����������������������������
We hebben drie data gereserveerd voor de conferentie: maandag 11 maart, vrijdag ������������������������������������������������������������������������������������
22 maart en woensdag 3 april. Mijn vraag is of u bereid bent om op één van deze dagen ���������������������
ergens tussen 9.00 en 11.00 uur ‘s ochtends een inleiding van dertig minuten te verzorgen
over bijvoorbeeld de lokale rekenkamer en de P&C-cyclus, dit in het licht van de ����������������������������������������������������������������������������������
vernieuwing in het kader van het dualisme. Eventuele verdere informatie over het �����������������������������������������������������������������������������������
programma, waaraan ook Jos van Kempenaar en Simone Sorgdrager meewerken, ��������������������������������������������������������������������������������������
is beschikbaar via mijn assistent Peter Maarsen, telefoon 020 552 3372. �������������������������������������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������������������������������
������������������������������������������������������������������������������������
Hoogachtend, ���������������� �����������������������������������������������������������������������������������
Gemeente Amsterdam
Dienst Milieu en Bouwtoezicht
��������������� ������������������������������������������ �
��������������������

���������������������
��������� ����������������
���������������� �����������
�������������������� ������������������

mr.dr. J.W. Persijn ������������������������������


����������������
hoofd Sector Financiën

De tweede laag van de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling


�����
��������������
�����������������������
���������������������
Het stadhuis is bereikbaar per metro en tram (lijnen 9 en 14), halte Waterlooplein

������������������ ������������������ ������������������

������������ ������������ ������������

������������������
Bezoekadres ������������

���������
������������ ������
Amstel 1 �����������������
1011 PN Amsterdam

Postbus 202 Sector Financiën


1000 AE Amsterdam Afdeling Planning en Control
Telefoon
Telefoon 020 552 9111 Team
Team Digitalisering
Fax 020 552 3426
www.amsterdam.nl

����������
�������
Retouradres: OB, Postbus 202, 1000 AE Amsterdam

De heer drs. O.D. Penningmeester ��������������������������������������������������������������


Minister van Financiën
Ministerie van Financiën ��������������������������������������������������������������������������

����������
Postbus 20201
2500 EE DEN HAAG
������������������������������������

Datum

�����������
Ons kenmerk
Behandeld door
Doorkiesnummer
2 december 2002
ASD/CM-V002
Mark Meijer
020 5523687
����������������������������������
�����������������������������������������������������������������������������������������
�����������������������������������������������������������������������������

���������
������ ���
E-mail m.meijer@mda.amsterdam.nl ��������������������������������������������������������������������������������������������������������

Onderwerp Uitnodiging

Geachte heer Penningmeester,


�����������������
������

������������������������������
���������������������������������������
In maart of april a.s. wil het gemeentebestuur van Amsterdam in het stadhuis een
conferentie organiseren met als thema ‘Wie bestuurt nu eigenlijk Amsterdam?’. ����������������������������������������������������������������������
Doel is om zoveel mogelijk van de ongeveer vierhonderd nieuw gekozen (deel)raadsleden ��������������������������������������������������������������������
te informeren over het nieuwe dualistische bestel en de P&C-cyclus. Daarbij zullen ook
�������������������������������������������������������������������������
enige tientallen ambtenaren aanwezig zijn.
������������������������������
We hebben drie data gereserveerd voor de conferentie: maandag 11 maart, vrijdag
22 maart en woensdag 3 april. Mijn vraag is of u bereid bent om op één van deze dagen
��������������������������������������� �������������������������������������������������
ergens tussen 9.00 en 11.00 uur ‘s ochtends een inleiding van dertig minuten te verzorgen
��������������� ���������������������������
���������������������������������������
over bijvoorbeeld de lokale rekenkamer en de P&C-cyclus, dit in het licht van de ����������������������������������������������
�������������������������������������������������������
vernieuwing in het kader van het dualisme. Eventuele verdere informatie over het ���������������������������������������������������� ���������������������������������������������
�������������������
programma, waaraan ook Jos van Kempenaar en Simone Sorgdrager meewerken, ������������������������������������������������� �������������������������
is beschikbaar via mijn assistent Peter Maarsen, telefoon 020 552 3372. ���������������������������
���������������������������������������
���������������������������������������������� �����������������������
���������������������������������������������
������������������� ����������������������������������������������������
Hoogachtend, ����������������
��������������������������������������������������� ����������������������������������������
Gemeente Amsterdam ������������������������������������������������������ �������������������������������������������������������
Dienst Milieu en Bouwtoezicht ������������������������ ������������������������������������������������������
��������������� ������������������������������������������������������� �����������������������������������������������
��������������������
���������������������������������������������������� ��������������������
�������������������������������������������������
��������������������
���������
� ����������������
���������������� �����������
�������������������� ������������������

mr.dr. J.W. Persijn ������������������������������


����������������
hoofd Sector Financiën

De tweede laag van de Dienst Wonen


Het stadhuis is bereikbaar per metro en tram (lijnen 9 en 14), halte Waterlooplein
�����
��������������
�����������������������
���������������������

������������
�������������������������������

�������� ����������������������������������

��������������

De tweede laag van het Ontwikkelingsbedrijf


Stijl van Amsterdam 28
Basisvormgeving

Taalgebruik

De gemeente Amsterdam ‘spreekt’ duidelijke taal. Want met duidelijke taal maken we beter
contact met de burger en goed contact is belangrijk voor de gemeentelijke organisatie. Hoe
beter dat contact, hoe eerder de burger bereid is aan zijn verplichtingen te voldoen en het
beleid van de gemeente te accepteren.

Schrijven in de Stijl van Amsterdam betekent:


. Recht voor z’n raap, recht door zee en helder
. Van mens tot mens, dus begrijpelijk
. Direct, functioneel en eenduidig
. Met respect, laagdrempelig en duidelijk

Gemeente Amsterdam
De e-mailwijzer
Steeds meer burgers nemen contact met ons op via e-mail. Deze
moeten we natuurlijk snel en goed beantwoorden. De belangrijkste
tips en adviezen staan in de brochure ‘E-mailwijzer. Heldere taal in
e-mailberichten’. Download deze via Stijlweb.

E-mailwijzer
Heldere taal in e-mailberichten

De correspondentiewijzer
Hoe formuleer je een heldere en goed gestructureerde brief? Hoe persoonlijk mag je zijn in een
brief? En wat is een klantgerichte schrijfstijl?
Antwoorden op deze vragen en meer over het schrijven van brieven in de Stijl van Amsterdam
staan in de ‘Correspondentiewijzer’. Download deze via Stijlweb.

Kort en krachtig in titels en koppen


Kies voor recht voor z’n raap, functioneel woordgebruik in titels en koppen van rapporten,
brochures, webpagina’s of advertenties. Hieronder een paar voorbeelden, ter inspiratie.

Altijd haast?
10 tips tegen stress.
en,

Net zoals vroeger, alleen nu.


en,

Fluitend naar je werk.


en,

Zo is ‘t,
zo wordt ‘t.
Toekomstvisie 2003-2006
Stijl van Amsterdam 29
Basisvormgeving

Spelregels voor projecten

Amsterdam kent drie soorten projecten:


. interne projecten
. concernbrede interne projecten
. concernoverstijgende projecten

Voor elk type zijn huisstijlrichtlijnen gedefinieerd die het u makkelijker maken de huisstijl op
de juiste wijze toe te passen in uw project.

[+] Interne projecten


Projecten binnen uw eigen stadsdeel, dienst of bedrijf. Vaak kortlopende projecten (maximaal
1 jaar) die in de interne communicatie moeten opvallen.

[+] Concernbrede interne projecten


Dit zijn projecten die gericht zijn op medewerkers van meerdere concernonderdelen of op alle
medewerkers van de gemeente. Deze projecten hebben een looptijd van minimaal 1/2 jaar maar
kunnen soms ook meerdere jaren lopen.

[+] Concernoverstijgende projecten


Grote, vaak infrastructurele projecten, waarin de gemeente samenwerkt met één of meer
marktpartijen of overheidsinstanties.
Stijl van Amsterdam 30
Basisvormgeving

Interne projecten

Projecten binnen uw eigen dienst, bedrijf of stadsdeel. Vaak kortlopende projecten


(maximaal 1 jaar) die in de interne communicatie moeten opvallen. De huisstijl voor interne
projecten geldt alleen voor middelen als brochures, nieuwsbrieven en websites en dus niet
voor bijvoorbeeld brieven, visitekaartjes en enveloppen.

P i n t a E - n e t K a m

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam


Bestuursdienst Bestuursdienst Dienst Stadstoezicht

Houd ’t vooral simpel. Een goedgekozen naam en een specifieke zetwijze van deze naam zijn
toereikend. Oplossingsmogelijkheid binnen de huisstijl: gebruik de Avenir Heavy of de Arial Bold,
onderkast met beginkapitaal, en gebruik een zeer ruime letterspatie. Bijvoorbeeld door gewoon
tussen elk letterpaar een spatie te typen. De voorbeelden laten zien dat je zo op eenvoudige
wijze een herkenbaar en onderscheidend typografisch beeld krijgt voor de naam van het project.
Stijl van Amsterdam 31
Basisvormgeving

Concernbrede interne projecten

Dit zijn projecten die gericht zijn op medewerkers van meerdere concernonderdelen of op
alle medewerkers van de gemeente. Deze projecten hebben een looptijd van minimaal 1/2
jaar maar kunnen soms ook meerdere jaren lopen. De huisstijl voor concernbrede interne
projecten geldt alleen voor middelen als brochures, nieuwsbrieven en websites en dus niet
voor bijvoorbeeld brieven, visitekaartjes en enveloppen.

De naam van het project wordt op een eenduidige manier in het lettertype Avenir Black in een
rode band geplaatst. Deze rode band kan verticaal, linksaflopend geplaatst worden, maar ook
horizontaal, al dan niet aflopend.
Indien gewenst kan een eigen kleur uit het kleurpalet (zie aldaar) als steunkleur voor het project
gekozen worden. Let er wel op, dat deze kleur niet gelijk is aan de eigen steunkleur van een
deelnemend concernonderdeel.

De afzender van dit soort interne projecten is altijd ‘Gemeente Amsterdam’, zonder toevoeging
van afdelings- of dienstnaam, ook wanneer het initiatief of de organisatie van het project bij een
dienst of stadsdeel ligt.
Project brandveiligheid

Project aanpak ziekteverzuim

Project groenvoorziening

Project aanpak ziekteverzuim


Project brandveiligheid

Project groenvoorziening
Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Gemeente

Project brandveiligheid Project aanpak ziekteverzuim Project groenvoorziening Project brandveiligheid Project aanpak ziekteverzuim Project groen

Project brandveiligheid Project bran

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterd

Project brandveiligheid Project aanpak ziekteverzuim Project groenvoorziening Project aanpak ziekteverzuim Project aanpak ziekteverzuim Project aanp

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterd

Deze illustratie toont de


principes van gebruik van de
rode band en steunkleur.
Stijl van Amsterdam 32
Basisvormgeving

Concernoverstijgende projecten

Grote projecten waarin de gemeente samenwerkt met één of meer marktpartijen


of overheidsinstanties. Gewoonlijk meerjarenprojecten waarvoor een gemeentelijk
Projectbureau wordt opgezet.

Bij dit soort projecten hebben we ’t eigenlijk over twee aparte deelidentiteiten (die overigens
veel op elkaar kunnen lijken) waarin de afzenders echter verschillen: de Projectbureaustijl en de
projectstijl.

Ten eerste de identiteit van het Projectbureau zoals die wordt toegepast op bijvoorbeeld
brieven, visitekaartjes, enveloppen en rapportomslagen. Deze huisstijldragers worden ontworpen
volledig conform de huisstijl met alleen de Andreaskruisen, eventueel met een eigen steunkleur.
In het naampatroon staat nu de naam van het Projectbureau op de plaats van de naam van
�������������������������������������������
bedrijf, dienst of stadsdeel.
�������������������������
������������������
Ten tweede de identiteit van het project zoals die wordt toegepast op omslagen van brochures,
��������������������������������
op de website, in informatiecentra enzovoort.
De projectstijl wordt ontwikkeld binnen de kaders van de huisstijl van de gemeente. De
Andreaskruisen worden gekoppeld aan de projectnaam om duidelijk zichtbaar te maken dat het
hier om een stedelijk project gaat. De voorbeelden laten de principes op merkniveau zien.

������ ��������
�������������������� ������
������

��������
��������������������
���������������������� ������

��������������������

��
������������������������
����������
���������������������
����������������������
������������������
������������������������

������������������

��
�������������������������������������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������������������������������������
��������������������������������������������������������������������������������
�����������������������������������������������������������������������������������
���������������������������������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������������������������������������
��������������������������������������������������������������������������������
�����������������������������������������������������������������������������������
���������������������������������������������������������������������������������
Noord/zuid
metrolijn
Noord/zuid
metrolijn
���������������������������������������������������������������������� ����������������������������������������������������������������������

��������������������

De Gemeente Amsterdam �� (dus niet het projectbureau!) is gewoonlijk de afzender van uitingen
������������������������
����������
���������������������
����������������������
������������������
������������������������

������
rond het �������������
project. De projectstijl
�� kan echter ook ‘endorsed’ worden door andere of meerdere
���������������

�������������������

������������� ���������������������������

afzenders zoals de schematische voorbeelden hieronder laten zien.


������������������������

�������������������������������������

�������������������������������������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������������������������������������
��������������������������������������������������������������������������������
�����������������������������������������������������������������������������������
���������������������������������������������������������������������������������
Gemeente Amsterdam
����������������������������������������������������������������������

��
����������

IJwest
Noord/zuid IJwest
Noord/zuid IJwest
Noord/zuid IJwest
Noord/zuid
����������������������
�������������
������������������

������������������ ������������������
metrolijn metrolijn metrolijn metrolijn
���������
��������

�����������
�������������������������������
������������������������� ������������������������������

������������������������������������������ ������������������ ����������� ���� ��������������������������������

Gemeente Amsterdam

Gemeente Amsterdam

Noord/zuid
metrolijn
Stijl van Amsterdam 33
Basisvormgeving

Gemeentebrede toepassingen

Bij interne en externe communicatiemiddelen die gemeentebreed ingezet (kunnen) worden,


gebruiken we alleen de algemene huisstijlbouwstenen:
– de Andreaskruisen en het merk ‘Gemeente Amsterdam’;
– de basiskleuren rood, wit, zwart en eventueel de grijzen.
Voor dit type communicatiemiddelen gelden verder de algemene uitgangspunten voor
beeldgebruik, typografie, vlakverdeling en layout zoals beschreven in dit document.

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam

Actief
Baten en lasten 2002 Stedelijk
Open
Integer jaarverslag
Zo zijn onze manieren 2002

Gemeente Amsterdam

Ga fietsen Stadsdelen Besturen


Verkeer en vervoer in de gemeente De bestuurlijke structuur van de stad De taken van het College van B&W

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam

E-mailwijzer
Themadag Heldere taal in e-mailberichten
Themadag Portefeuillehouders P&O

Portefeuillehouders
P&O
Samen werken aan een topfitte organisatie
en een modern aantrekkelijk werkgeversschap

10 januari 2003
teletekst op pagina 333 & 334 www.stadspas.nl jaargang 12 nummer 1 22 januari t/m 29 januari

Beleef de stad met uw Stadspas


Verwacht in februari Gratis naar de film
Eropuit
met de januari / februaricheque gratis

Om het nieuwe jaar goed te beginnen kunt u met uw januari/februaricheque gratis naar de
9 feb Nederlands Pianokwartet / film in een van de Amsterdamse filmtheaters. De actie is geldig van 22 januari t/m 28

met Stichting Concertgebouw


11 t/m 22 feb Pure Passie/
Brakke Grond
februari in Cinecenter, De Uitkijk, Het Ketelhuis, Kriterion, Melkweg, Rialto, Smart
Cinema of The Movies. Adressen: Cinecenter, Lijnbaansgracht 236, tel. 623 66 15;
De Uitkijk, Prinsengracht 452, tel. 623 74 60; Het Ketelhuis, Haarlemmerweg 8-10,

Aandagt 14, 23 & 27 feb


Carmen / Muziektheater
15 feb Hortusavond / Hortus
tel. 684 00 90; Kriterion, Roetersstraat 170, tel. 623 17 08; Melkweg Cinema,
Lijnbaansgracht 234A, tel. 531 81 81; Rialto, Ceintuurbaan 338, tel. 676 87 00;
Smart Cinema, 1e Constantijn Huygensstraat 20, tel. 427 59 51; The Movies (niet geldig
Stichting AANDAGT verzorgt al jaren vr en za avond), Haarlemmerdijk 161, tel. 638 60 16.
‘AANgepaste DAGTochten’ voor gehan-

Double Bill: Travestie cabaret met een vette knipoog


dicapten, langdurig zieken en hulp-
behoevende ouderen in Amsterdam.
De uitstapjes zijn geheel verzorgd: eten,
drinken en vervoer zijn in de prijs inbe- Onder de naam Double Bill brengen Chicks with Dicks: Jet Lag & Coco Coquette een nieuw
grepen. Houdt u er rekening mee dat u programma. Dit keer samen met twee andere artiesten: Engel & Martin. Double Bill is een
alleen als u een WVG-indicatie heeft gebruik in Nederland nog maar nauwelijks bekend fenomeen, twee voorstellingen
kunt maken van de Stadsmobiel. voor één prijs achter elkaar op een avond. Engel & Martin brengen een programma met
zelfgeschreven liedjes. Engel is een androgyne verschijning en Martin is man - tenminste,
brengen een flinke portie onverantwoord amusement mee. Zo kunt u o.a. een
omgekeerde striptease-act en een wervelend illusionisme-nummer verwachten!
Data en aanvang: zo 26 januari en 2 februari om 20.30 uur. Entree: 1 8; met de Stadspas

stadspas
met de Stadspas g 5
1 5. Locatie: Winston Int., Warmoesstraat 129. Reserveren: tel. 412 14 20.

Volksuniversiteit Specials Operette bij beleef de stad


U bent nooit te oud om te leren! De Volksuniversiteit Amsterdam, Rapenburgerstraat 73, het Nederlands
Promenade
tel. 626 16 26 geeft speciaal voor Stadspashouders tot 50% korting op de normale cursus-
prijs. Maak uw keuze uit het aanbod.
met de Stadspas tot 50% korting

Orkest
Taalcursussen:
Italiaans Intensief I; start 24/1; 9.30-12.15 uur; met de Stadspas 1 85.
Italiaans Intensief II; (2e jaar): start 27/1; 14.00-16.45 uur; met de Stadspas 1 110
met de januari / februaricheque g 40 met de januari / februaricheque gratis
Italiaans Intensief III; (3e jaar): start 27/1; 19.00-21.45 uur; met de Stadspas 1 110
Spaans Intensief IV; (4e jaar): start 30/1; 9.30 – 12.15 uur; met de Stadspas 1 110 Het is weer tijd voor het Midwinter-
Bezoek Het Gouden Huis in Almere Lezingen: concert van het Nederlands Promenade
Op 4, 12, 20 en 28 februari kunt u mee met Syrië: archeologie en geschiedenis; 4 lezingen; start 28/1; 20.00 uur; met de Stadspas 1 15 Orkest! Op 6 februari in de Mozes &
een leuke dagtocht, met als hoogtepunt een Isaac Israëls in de mode; 12/2; 19.30 uur; met de Stadspas 1 4 Aäronkerk en op 8 februari in de
uitgebreid Chinees buffet! Rügen; eiland van romantiek en expressionisme; 4/3; 20.00 uur; met de Stadspas 1 4 Westerkerk. Het programma staat in het
Georgië en Armenië; 11/3; 20.00 uur; met de Stadspas 1 4 teken van ‘de operette’. U hoort o.a. inter-
De bus vertrekt om 13.00 uur uit Sint Petersburg; 2 lezingen; start 18/3; 20.00 uur; met de Stadspas 1 7 mezzi, aria’s en duetten uit de operettes
Amsterdam-Geuzenveld. U wordt via een Creatief: ‘Gräfin Mariza’, ‘Die Czardasfürstin’ en ‘Die
mooie route door het Gooi, de Utrechtse Schilderen; start 28/1; 14.00-16.00 uur; met de Stadspas 1 70 Zirkusprinzes-sin’ van Emmerich Kálmán.
Heuvelrug en Amersfoort naar de Zelf kleding maken; start 29/1; 19.30-21.30 uur; met de Stadspas 1 50
Flevopolder gereden. Rond 14.30 uur Yoga; start 30/1; 10.00-11.30 uur; met de Stadspas 1 50 En van Franz Lehár hoort u werk uit
wordt u in restaurant Aquacentrum in Tekenen en inleiding tot schilderen; start 7/2; 9.30-12.30 uur; met de Stadspas 1 85 ‘Paganini’, ‘Das Land des Lächelns’,
Biddinghuizen getrakteerd op koffie met ‘Die Lustige Witwe’ en ‘der Graf von
gebak. Tegen 15.45 uur vertrekt u o.a. door
Het Hollandse Hout richting Almere.
Omstreeks 17.00 uur arriveert u bij het
De Rijkdom van Stroganoff Luxemburg’. Solo’s zijn voor rekening van
sopraan Marjolein Latour en tenor Harald
Quaaden. De instrumentale
Japans/Chinees-restaurant Het Gouden Kom naar de Nieuwe Kerk en ontmoet de ‘De Rijkdom van Stroganoff’. Deze grootse werken die ten gehore worden gebracht
Huis in Almere-Stad. Na een drankje naar tentoonstelling vertelt het verhaal van de opkomst en ondergang van een van de zijn ouvertures van Franz von Suppé en
keuze begint het Chinees buffet met zowel bekendste adellijke families van Rusland. U ziet een groot gedeelte van de fabelachtige ‘Gold und Silber Walzer’ van Franz Lehár.
vlees-, kip-, vis- als groentegerechten. kunstcollectie waarmee de familie zich eeuwenlang omringde. Normaal wordt de De presentatie is in handen van Ine Kuhr
U kunt zo veel eten als u wilt. Rond 19.30 collectie in de Hermitage en andere Russische musea bewaard, deze winter kunt u de en zoals u van het Nederlands Promenade
uur vertrekt u naar Amsterdam. ruim 250 objecten in Amsterdam bewonderen. Bovendien kunt u t/m 24 februari elke Orkest gewend bent, krijgt u alleen het
U komt dan om 20.15 uur bij Woon- maandagochtend iets na 10.00 uur gratis een lezing bijwonen, daarna kunt u op eigen gele- beste te horen.
centrum Nieuw-Geuzenveld aan, waar de genheid de tentoonstelling bezoeken. Reserveren is niet nodig. De aanbieding is Data: 6 februari (Mozes & Aäronkerk) en
busjes van Stadsmobiel klaarstaan om u geldig t/m 28 februari 2003, dagelijks van 10.00 tot 18.00 uur, do tot 22.00 uur. Prijs: 8 februari (Westerkerk). Aanvang: beide
naar huis te brengen. Kortom: een heerlijk 1 10, met de Stadspas 1 9, met de januari/februaricheque gratis. De Nieuwe Kerk, Dam. concerten om 14.00 uur. Entree:
culinair uitstapje. 1 9,25; met de Stadspas 1 7; met de
Data en aanvang: 4, 12, 20 en 28 Nieuw! Tolk Nederlandse Gebarentaal januari/februaricheque gratis.
februari om 13.00 uur. Entree: 1 55; met de Speciaal voor doven is er op 17 februari een Reserveren: tel. 634 40 04,
januari/februaricheque 1 40. tolk Nederlandse Gebarentaal aanwezig. fax. 634 18 48
Reserveren: Stichting Aandagt Slechthorenden of per e-mail: info@promenade-orkest.nl
tel. 036 537 01 99. kunnen gebruik maken

ideegids 2003
met de januari / februaricheque gratis
van een ringleiding.

Stadspas ldeeNieuws verschijnt om de week, en is een uitgave van de gemeente Amsterdam. Redactie & copij: Gemeente Amsterdam, t.a.v. bureau Stadspas, Postbus 1650, 1000 BR Amsterdam.
Telefoon: 552 38 10 (tussen 10.00-12.00 uur). E-mail: info@stadspas.nl • Wie heeft recht op de gratis Stadspas? • Cliënten G.S.D. • Cliënten bedrijfsverenigingen met toeslag volgens toeslagenwet •
Wajong-gerechtigden • Nieuwkomers in het inburgeringstraject volgens de Wet Instroom Nieuwkomers • Alle 65-plussers.
Goed bewaren! Het hele jaar geldig
Stijl van Amsterdam 34
Basisvormgeving

Deelidentiteiten

Elke deelidentiteit van een stadsdeel, dienst of project bestaat uit de volgende set van
afspraken:
. gebruiken we een toegevoegd vormalfabet-teken of niet?
. hoe zetten we de naam bij de Andreaskruisen?
. welke steunkleur voegen we toe aan het basis-kleurpalet?
. hoe gaan we om met beeldmateriaal?
. welke layoutprincipes gebruiken we op de ‘tweede laag’?

Met ‘tweede laag’ bedoelen we de inhoudelijke laag van met name omslagen en beeldschermen
waarin titel, ondertitel en eventuele overige tekst worden samengebracht met kleurvlakken en
beeld.
De eerste laag is de laag waarop het merk wordt geplaatst: de combinatie van Andreaskruisen en
naampatroon, eventueel aangevuld met een eigen vormalfabet-teken.

Voorbeelden van de reeds ontwikkelde deelidentiteiten vindt u elders op Stijlweb.

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam

+ =

E-mailwijzer
Heldere taal in e-mailberichten

Gemeente Amsterdam Gemeente Amsterdam


Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling

Voor 55+ers Voor 55+ers


+ =

De eerste laag is de De tweede laag is de tekst-,


merklaag kleur- en beeldlaag
Stijl van Amsterdam 35
Basisvormgeving

Stappenplan

Een goede voorbereiding is het halve werk. ’t Is een cliché, maar in dit verband
is het absoluut van toepassing. Een goede voorbereiding zal u bovendien in het
ontwikkelingsproces geld besparen. En dat is een goede zaak voor alle betrokkenen,
niet in ’t minst voor alle Amsterdammers.

In 10 stappen de kaders voor een optimale voorbereiding:

1. Is de organisatie wel klaar voor het proces?


Zorg ervoor dat bij het management van uw dienst, bedrijf of stadsdeel de neuzen in grote lijnen
de zelfde kant op staan.

2. Neem de huisstijlwijziging op in uw Communicatieplan voor komend jaar.

3. Alloceer een adequaat budget op de begroting voor ’t komend jaar.


Adequate budgetten voor ontwikkeling van de huisstijl en productie van alle benodigde dragers
zijn:
. voor een kleine dienst met één vestiging en slechts beperkte externe contacten: tussen
1 65.000 en 1 80.000 inclusief btw waarvan de vormgeving zo’n 1 25.000 omvat.
. voor een stadsdeel of dienst met meer dan 500 medewerkers, veel contact met burgers, een
uitgebreid formulierenpakket, een wagenpark en een aantal vestigingen: minimaal 1 200.000
inclusief btw waarvan de investering voor vormgeving 50.000 tot 75.000 euro betreft. Dit
bedrag kunt u in de meeste gevallen uitsmeren over twee jaar.

4. Maak een brede inventarisatie van bestaande communicatiemiddelen.


Waar wordt het bestaande logo nu gebruikt? Verzamel drukwerk, geprinte modellen van
rapporten, nieuwsbrieven, formulieren en websites, maak foto’s van uw wagenpark, uw
gebouw(en), de bedrijfskleding en van de publieksruimten.

5. Inventariseer de bestaande situatie in uw kantoorautomatisering.


Hoeveel PC’s, hoeveel printers, welke versie(s) van Windows en Word of WordPerfect worden
gebruikt. Zijn er speciale macro’s in gebruik en zo ja, welke documentsoorten worden nu via
macro’s aangemaakt.

6. Houd de definitie van uw visie, missie, positionering en propositie tegen het licht.
Zijn ze scherp genoeg geformuleerd? Kloppen ze überhaupt nog wel? En als u geen idee hebt of
deze definities ooit op papier gezet zijn, doe het dan alsnog, samen met uw directie.

7. Stel een werkgroep samen met wie u het ontwikkelingstraject gaat doorlopen.
Deze werkgroep wordt aanspreekpunt voor de ontwerpers, beoordeelt voorstellen en zorgt
tegelijkertijd voor het benodigde draagvlak in uw organisatie.

8. Stel een stuurgroep samen.


Deze stuurgroep zal op belangrijke momenten in het ontwerpproces de voorstellen fiatteren.
Idealiter is de stuurgroep (een afvaardiging van) het MT. Bij een stadsdeel zal de raad
waarschijnlijk ook een rol moeten spelen in het besluitvormingsproces om politieke borging te
garanderen.

9. Stel de briefing op op basis waarvan één of meer ontwerpbureaus hun offerte maken.
Verwijs in deze briefing naar Stijlweb om duidelijk te maken binnen welke kaders het nieuwe
ontwerp gerealiseerd moet gaan worden.

10. Maak een shortlist


Selecteer minimaal twee, maximaal vier ontwerpbureaus waaruit u er uiteindelijk één gaat kiezen.
Betrek het Projectbureau Huisstijl bij het samenstellen van deze shortlist.
Stijl van Amsterdam 36
Basisvormgeving

Ontwerpproces

Let op! Vóórdat u begint met het toepassen van de nieuwe huisstijl op uw
communicatiemiddelen, dient u eerst uw eigen stijluitwerking ‘op de tweede laag’ te
ontwikkelen.

De volgende bouwstenen zijn al vastgesteld en zijn voor iedereen van toepassing:


. Merk (Andreaskruisen) en schrijfwijze naampatroon
. Basiskleuren
. Lettertypen
. Basisprincipes vormalfabet
. Basisprincipes vormtaal en beeldgebruik
. Vlakverdeling en lay-out

De volgende bouwstenen worden voor uw concernonderdeel specifiek vastgesteld en/of


ontworpen:
. Vormalfabet-teken (is optioneel!)
. Eigen steunkleur
. Beeldgebruik

De doorlooptijd voor het basisvormgevingstraject zal tussen de 5 tot 8 weken bedragen.


Wanneer een eigen vormalfabet-teken ontwikkeld moet worden kan dit 3 tot 5 weken meer
worden.

Nadat de basisvormgeving voor uw organisatie is goedgekeurd worden de bouwstenen


toegepast op alle huisstijldragers. Gewoonlijk worden vóór de introductie van de nieuwe stijl de
volgende huisstijldragers uitgewerkt:
. Correspondentiereeks, gebaseerd op het centraal ontwikkelde model
. Rapportomslag
. Personeelsblad en/of extern bulletin
. Gevelbord of gebouwbelettering

Na de introductie van de nieuwe huisstijl worden vervolgens alle overige huisstijldragers


ontworpen en geïmplementeerd, waar mogelijk op vervangingsbasis. Alles in een ‘big bang’
omzetten in de nieuwe huisstijl is zowel logistiek als kostentechnisch een onverantwoorde aanpak
voor een gemeentelijke dienst of stadsdeel. Neem er de tijd voor om stap voor stap alle dragers
om te bouwen naar de nieuwe stijl en vergeet niet en passant het taalgebruik en gebruiksgemak
van de dragers te verbeteren.

You might also like