Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)

Στρατιωτικές Εφαρμογές Θεωρίας Παιγνίων
Ισορροπία κατά N ash

Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Χ. Καραματσούκης

Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων

Ακαδημαϊκό έτος 2015-2016

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Ανταγωνισμός Εξοπλισμών

Παράδειγμα
(Ανταγωνισμός Εξοπλισμών, βλ. Osborne 2003) Υπό ορισμένες
υποθέσεις για τις προτιμήσεις των χωρών, ένας ανταγωνισμός
εξοπλισμών μπορεί να μοντελοποιηθεί ως Δίλημμα
Φυλακισμένων. Ας υποθέσουμε ότι κάθε χώρα μπορεί να
κατασκευάσει ένα οπλοστάσιο απο πυρηνικά όπλα ή να απέχει
από την κατασκευή πυρηνικού οπλοστασίου.
Το ιδανικό αποτελέσμα για μια χώρα είναι να διαθέτει πυρηνικό
οπλοστάσιο και η άλλη όχι, το επόμενο καλύτερο είναι και οι δύο
χώρες να διαθέτουν πυρηνικό οπλοστάσιο και το χειρότερο
αποτέλεσμα είναι να διαθέτει μόνο η άλλη χώρα πυρηνικό
οπλοστάσιο.

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Παράδειγμα
Αυτή η κατάσταση μπορεί να μοντελοποιηθεί ως το Δίλημμα
των Φυλακισμένων, στο οποίο οι ενέργειες είναι:
(i) «Κατασκευή πυρηνικού οπλοστασίου» (αντιστοιχεί στην
ενέργεια «Σιωπή») και
(ii) η ενέργεια «Μη Κατασκευή πυρηνικού οπλοστασίου»
(αντιστοιχεί στην ενέργεια «Κάρφωμα»).
Αντίστοιχα, μπορούμε να έχουμε συνάρτησεις ωφέλειας και για
τις δύο χώρες.
Υπάρχει περίπτωση να μην ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις για
να μοντελοποιήσουμε έναν ανταγωνισμό εξοπλισμών ως το
παίγνιο του Διλήμματος των Φυλακισμένων, για παράδειγμα
μια χώρα προτιμά (επιλέγει) να μην κατασκευάσει πυρηνικά
όπλα αν η άλλα χώρα δεν κατασκευάσει (π.χ. λόγου κόστους).
Σε αυτή την περίπτωση η κατάσταση μοντελοποιείται από ένα
διαφορετικό παίγνιο.
1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Στρατιωτική Επιχείρηση Κατάληψης Λόφου

Παράδειγμα
Ας υποθέσουμε ότι δύο Λόχοι επιχειρούν παράλληλα για την
κατάληψη ενός λόφου στρατηγικής σημασίας. Κάθε λόχος
μπορεί να δράσει με την μέγιστη ισχύς του ή απλώς να
διατηρήσει τη θέση του. Αν ο ένας Λόχος επιχειρήσει με τη
μέγιστη ισχύ του, τότε ο άλλος Λόχος δεν επιχειρεί και διατηρεί
τη θέση του. Η κατάληψη του λόφου μπορεί να επιτευχθεί πιο
γρήγορα αν επιχειρήσουν και οι δύο λόχοι αλλά ο χρόνος που
κερδίζουμε δεν έχει επιχειρησιακή αξία. Ο Διοικητής του 1ου
Λόχου προτιμά να επιχειρήσουν και οι δύο λόχοι από το να μην
δράσει κανένας, και το χειρότερο ενδεχομένο για αυτόν είναι
δράσει αυτός και να μην δράσει ο άλλος διοικητής.

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Παράδειγμα
Αν και ο διοικητής του 2ου Λόχου έχει παρόμοιες προτιμήσεις
τότε αυτή η κατάσταση μπορεί να μοντελοποιηθεί ως το
Δίλημμα των Φυλακισμένων. Σε αντιστοιχία με τον Πίνακα ;;
μπορούμε να παραστήσουμε το παίγνιο με τον παρακάτω
πίνακα:

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Πίναξ: Κατάληψη λόφου

Λόχος 2
Δράση Διατήρηση θέσης
Λόχος 1 Δράση 2,2 0,4
Διατήρηση θέσης 4,0 1,1

Ανάλογα από τις προτιμήσεις των παικτών το παίγνιο μπορεί να

μοντελοποιηθεί και με διαφορετικό τρόπο.

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

΄Ασκηση
Να διατυπωθεί ένα στρατηγικό παίγνιο που μοντελοποιεί μια
ανάλογη κατάσταση, δηλαδή μια επιχείρηση κατάληψης ενός
λόφου από δύο λόχους με τη διαφορά ότι κάθε διοικητής λόχου
προτιμά να δράσει όταν και ο άλλος δρα. Να κατασκευαστεί
ένας παρόμοιος Πίνακας όπως ο Πίνακας 1.

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Ο παρακάτω πίνακας μπορεί να μοντελοποιήσει το παίγνιο που

περιγράφεται στην ΄Ασκηση 1.

Πίναξ: Κατάληψη λόφου με προτίμηση στην ταυτόχρονη δράση

Λόχος 2
Δράση Διατήρηση θέσης
Λόχος 1 Δράση 5,5 0,4
Διατήρηση θέσης 4,0 1,1

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Απόβαση Συμμαχικών Δυνάμεων

Στο Δίλημμα των Φυλακισμένων οι παίκτες μπορούν

συνεργαστούν ή όχι. Στο παρακάτω παράδειγμα που αποτελεί
μια παραλλαγή του προβλήματος της Μάχης των δύο Φύλων
((BoS) Battle of Sexes or Bach or Stravisky) όπως έχει
παρουσιαστεί από τον Osborne (2003).
Παράδειγμα
Δύο διοικητές συμμαχικών στρατευμάτων έχουν αποφασίσει
απόβαση σε εχθρικό έδαφος. Υπάρχουν δύο διαθέσιμες
τοποθεσίες: η τοποθεσία Α και η τοποθεσία Β. Ο ένας προτιμά
την τοποθεσία Α και ο άλλος προτιμά την τοποθεσία Β.

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Παράδειγμα
Διαφωνούν ως προς τη τοποθεσία απόβασης αλλά θα βρεθούν
σε καλύτερη θέση αν επιχειρήσουν μαζί παρά αν γίνει η
απόβαση σε διαφορετικές τοποθεσίες. Οι περιπτώσεις όπου θα
αποβαβιστούν σε διαφορετικές τοποθεσίες είναι εξίσου κακές και
οδηγεί τη συμμαχική δύναμη σε σύγχυση. Να μοντελοποιηθεί η
κατάσταση που περιγράφεται με μορφή ενός στρατηγικού
παιγνίου.

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Μπορούμε να μοντελοποιήσουμε την παραπάνω κατάσταση με

ένα παίγνιο που περιγράφεται από τον παρακάτω πίνακα:

Πίναξ: Απόβαση Συμμαχικών Δυνάμεων

Διοικητής 2
Τοποθεσία Α Τοποθεσία Β
Διοικητής 1 Τοποθεσία Α 2,1 0,0
Τοποθεσία Β 0,0 1,2

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

΄Οπου Παίκτες είναι οι Διοικητές των δύο συμμαχικών

στρατευμάτων.
και οι αν u1 , u2 οι συναρτήσεις ωφέλειας για τους Διοικητές 1
και 2 αντίστοιχα τότε ισχύει

u1 (Τοποθεσία Α,Τοποθεσία Α)
> u1 (Τοποθεσία Β,Τοποθεσία Β)
> u1 (Τοποθεσία Α,Τοποθεσία Β)
= u1 (Τοποθεσία Β,Τοποθεσία Α)

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Αντίστοιχα μπορούμε να γράψουμε μια παρόμοια διάταξη για

τις στρατηγικές του Διοικητή 2.

u2 (Τοποθεσία Β,Τοποθεσία Β)
> u2 (Τοποθεσία Α,Τοποθεσία Α)
> u2 (Τοποθεσία Α,Τοποθεσία Β) = u2 (Τοποθεσία Β,Τοποθεσία Α)

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Το κυνήγι του αντίπαλου Στρατηγού

Το παρακάτω παίγνιο αποτελεί μια παραλλαγή του Κυνηγιού

του Ελαφιού όπως αυτό έχει προταθεί από τον Osborne 2004.
Παράδειγμα
Δύο ομάδες ειδικών δυνάμεων έχουν στήσει μια ενέδρα για να
πιάσουν αιχμάλωτο τον Στρατηγό του εχθρικού στρατεύματος.
Κάθε αρχηγός της ομάδας έχει δύο επιλογές ή να μείνει
προσηλωμένος στον «κυνήγι» του αντίπαλου Στρατηγού ή να
πιάσει αιχμάλωτο τον αντίπαλο Υποστράτηγο που θα κινηθεί
και αυτός κοντά στο σημείο της ενέδρας. Αν και οι δύο ομάδες
δράσουν θα πιάσουν τον αντίπαλο Στρατηγό και θα μοιραστούν
την επιτυχία.

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Παράδειγμα
Αν οποιοσδήποτε αρχηγός «κυνηγήσει» τον αντίπαλο
Υποστράτηγο, τότε ο αντίπαλος Στρατηγός θα ξεφύγει και η
επιτυχία θα ανήκει μόνο σε αυτόν που αιχμαλώτησε τον
αντίπαλο Υποστράτηγο. ΄Ολοι οι αρχηγοί των ομάδων
προτιμούν να αιχμαλωτίσουν τον αντίπαλο Στρατηγό από τον
Υποστράτηγο. Να μοντελοποιήσετε την παραπάνω κατάσταση
με την μορφή ενός στρατηγικού παιγνίου.

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Η παραπάνω κατάσταση μπορεί να μοντελοποιηθεί ως ένα

παίγνιο που καθορίζεται ως εξής:
Παίκτες: οι αρχηγοί των ομάδων.
Ενέργειες: το σύνολο των ενεργειών για κάθε παίκτη είναι
{Στρατηγός, Υποστράτηγος} όπου συμβολίζουμε με την λέξη
«Στρατηγός» συμβολίζουμε το «κυνήγι» του αντίπαλου
Στρατηγού και με τη λέξη «Υποστράτηγος» το κυνήγι του
αντίπαλου Υποστράτηγου.
Προτιμήσεις: Κάθε παίκτης προτιμά κατά σειρά, να επιλέξουν
όλοι οι παίκτες να «κυνηγήσουν» το Στρατηγό, μετά να επιλέξει
αυτός να «κυνηγήσει» τον Υποστράτηγο και οι άλλοι τον
Στρατηγό και τέλος πιλέξει αυτός να «κυνηγήσει» τον
Στρατηγό και οποιοσδήποτε άλλος παίκτης να «κυνηγήσει» τον
Υποστράτηγο.

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Το παίγνιο μπορούμε να το αναπαραστήσουμε με έναν

αντίστοιχο πίνακα όπως στα προηγούμενα παραδείγματα.

Πίναξ: Κυνήγι αντίπαλου Στρατηγού

Ομάδα 2
Στρατηγός Υποστράτηγος
Ομάδας 1 Στρατηγός 3,3 0,2
Υποστράτηγος 2,0 1,1

Χρησιμοποιώντας τη συνάρτηση ωφέλειας μπορούμε να

ορίσουμε την αυστηρά κυριαρχούμενες στρατηγικές. Δηλαδή,

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές

Ορισμός
Σε ένα παίγνιο στην κανονική (αναλυτική) του μορφή
G = {S1 , . . . , Sn ; u1 , . . . , un } έστω ότι s0i και s00i είναι δυνατές
ενέργειες (δηλαδή ανήκουν στο Si ), τότε η ενέργεια s0i καλείται
αυστηρά κυριαρχουμένη από την ενέργεια s00i , αν, για κάθε
εφικτό συνδυασμό ενεργειών των άλλων παικτών, το όφελος του
παίκτη i ακολουθώντας την ενέργεια s0i είναι αυστηρά μικρότερο
από το όφελος του παίκτη i όταν ακολουθεί την ενέργεια s00i :

ui (s1 , . . . , si−1 , s0i , si+1 ) < ui (s1 , . . . , si−1 , s00i , si+1 )

για κάθε (s1 , . . . , si−1 , s0i , si+1 ) ∈ S1 × S2 × · · · × Sn (δυνατό

συνδυασμό εφικτών στρατηγικών).

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Από τον παραπάνω ορισμό είναι σαφές οι ορθολογικοί παίκτες

δεν επιλέγουν τις δράσεις τους με βάση αυστηρά κυριαρχούμενης
στρατηγικής καθώς δεν μπορεί να εκτιμηθεί τι θα επιλέξουν.
Υπάρχει όμως η τεχνική της διαδοχικής απαλοιφής Αυστηρά
Κυριαρχούμενων Στρατηγικών για την πρόβλεψη εξέλιξης του
παιγνίου όταν ισχύουν κάποιες όχι τόσο ελαστικές υποθέσεις.
Για αυτό ακριβώς το λόγο έχει εισαχθεί από τον John N ash η
έννοια της ισορροπίας κατά N ash.

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Ισορροπία κατά N ash

Η εξέλιξη ενός παιγνίου, όπως είναι φανερό, εξαρτάται από τις

ενέργειες που θα επιλέξουν οι παίκτες. Ο τρόπος που επιλέγει
ένας παίκτης μια ενέργεια έχει σαν κριτήριο την επίτευξη του
μέγιστου οφέλους για τον παίκτη αλλά επίσης απαιτεί και μια
πρόβλεψη (ή ή πεποίθηση) των ενεργειών που επιλέγουν οι άλλοι
παίκτες.
Για να ορθή αυτή η πρόβλεψη για κάθε παίκτη πρέπει να είναι
άριστη απόκριση (best response) αυτού του παίκτη στις
προβλεπόμενες στρατηγικές των άλλων παικτών (βλ.
Gibbons (1992)). Μια τέτοια πρόβλεψη καλείται ισορροπία κατά
N ash.

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Ορισμός
Σε ένα παίγνιο κανονικής μορφής με n παίκτες, δηλαδή
G = {S1 , S2 , . . . , Sn ; u1 , . . . , un } οι ενέργειες (α1∗ , . . . , αn∗ )
αποτελούν μια ισορροπία κατά N ash αν για κάθε παίκτη i και
κάθε ενέργεια αi∗ , ισχύει

ui (α1∗ , . . . , αi−1
∗
, αi∗ , αi+1
∗
, . . . , αn∗ ) ≥ ui (α1∗ , . . . , αi−1
∗ ∗
, αi , αi+1 , . . . , αn∗ )

για κάθε ενέργεια αi ∈ Si , δηλαδή το αi∗ αποτελεί λύση του

max ui (α1∗ , . . . , αi−1

∗ ∗
, αi , αi+1 , . . . , αn∗ ).
αi ∈Si

΄Οπου ui , i ∈ {1, 2, . . . , n} η συνάρτηση ωφέλειας κάθε παίκτη.

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Για καλύτερη κατανόηση του ορισμού παραθέτουμε ένα δεύτερο

ορισμό όπως αυτός έχει προταθεί από τον Osborne (2004).
Ορισμός
Η ισορροπία N ash είναι ένα προφίλ ενεργειών α∗ = (α1∗ , . . . , αn∗ )
το οποίο έχει την ιδιότητα ότι κανένας παίκτης i δεν μπορεί να
έχει καλύτερο αποτέλεσμα επιλέγοντας μια ενέργεια
διαφορετική από την αi∗ με δεδομένο ότι κάθε άλλος παίκτης
εμμένει στην ενέργεια αj∗ .

Θα πρέπει να τονίσουμε ότι δεν είναι υποχρεωτική η ύπαρξη και

η μοναδικότητα της ισορροπίας N ash σε κάθε παίγνιο. Στο
επόμενο παράδειγμα θα γίνει κατανοητό αυτό που αναφέρουμε.

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Παράδειγμα
Στο Δίλημμα του Φυλακισμένου, όπως έχουμε αναφέρει σε
προηγούμενη ενότητα, υπενθυμίζουμε εν συντομία ότι έχουμε
δύο υπόπτους που έχουν δύο επιλογές ή να «καρφώσουν» τον
άλλο ύποπτο ή να παραμείνουν «σιωπηλοί». Αναλυτικά, βλέπε
Παράδειγμα ;;. Να βρεθεί, αν υπάρχει η ισορροπία N ash.

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Πίναξ: Το δίλημμα των Φυλακισμένων

΄Υποπτος 2
Σιωπή Κάρφωμα
΄Υποπτος 1 Σιωπή 2,2 0,4
Κάρφωμα 4,0 1,1

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Ανατρέχοντας στους Ορισμούς 2 και 3 είναι φανερό ότι το

προφίλ ενεργειών «Κάρφωμα, Κάρφωμα» αποτελεί μια
ισορροπία N ash.
Αυτό συμβαίνει γιατί,
(i) Με δεδομένο ότι ο παίκτης 2 επιλέγει «Κάρφωμα», είναι
καλύτερο για τον παίκτη 1 να επιλέξει την ενέργεια «Κάρφωμα»
παρά την ενέργεια «Σιωπή» όπως φαίνεται στον παραπάνω
πίνακα. (Δεύτερη στήλη του παραπάνω πίνακα).
(ii) Με δεδομένο ότι ο παίκτης 1 επιλέγει «Κάρφωμα», είναι
καλύτερο για τον παίκτη 2 να επιλέξει την ενέργεια «Κάρφωμα»
παρά την ενέργεια «Σιωπή» όπως φαίνεται στον παραπάνω
πίνακα. (Δεύτερη γραμμή του παραπάνω πίνακα).
Στη συνέχεια θα δείξουμε ότι κανένα άλλο προφίλ ενεργειών δεν
είναι ισορροπία N ash.

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)
Αυστηρά Κυριαρχούμενες Στρατηγικές Ισορροπία κατά N ash Παραδείγματα Ισορροπίας N ash

Το ζεύγος ενεργειών (Σιωπή,Σιωπή) δεν ικανοποιεί τον ορισμό

της ισορροπίας N ash και αυτό γιατί,
Με δεδομένα ότι ο παίκτης 2 επιλέξει την ενέργεια «Σιωπή», για
τον παίκτη 1 είναι καλύτερο να επιλέξει την ενέργεια
«Κάρφωμα» (έχει μεγαλύτερη απολαβή). Για να επαληθεύσουμε
τον συλλογισμό μας αρκεί να δούμε την 1η στήλη στον
παραπάνω πίνακα.
Επιπλέον, με δεδομένο ότι ο παίκτης 1 επιλέξει την ενέργεια
«Σιωπή» για τον παίκτη 2 είναι καλύτερο να επιλέξει την
ενέργεια «Κάρφωμα» (έχει μεγαλύτερη απολαβή). Για αυτό
αρκεί να δούμε την 1η γραμμή.
Εδώ θα τονίσουμε ότι ένα προφίλ ενεργειών δεν είναι ισορροπία
N ash αν δείξουμε ότι κάποιος παίκτης θέλει(δηλάδή θα έχει
μεγαλύτερο όφελος) να παρεκκλίνει.

1
Πολεμικά Παίγνια(Διαφορικά Παίγνια)