ΔΙΑΓΩΝΙ΢ΜΑ ΦΤ΢ΙΚΗ΢ Γ’ ΛΤΚΕΙΟΤ: ΚΡΟΤ΢ΕΙ΢ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΕ΢ ΣΑΛΑΝΣΩ΢ΕΙ΢

ΘΕΜΑ Α: Στισ ερωτιςεισ Α1,Α2,Α3, Α4 μια είναι θ ςωςτι απάντθςθ.

Α1) Σε κάκε ελαςτικι κροφςθ ιςχφει

1. Η διατιρθςθ τθσ ορμισ του ςυςτιματοσ

2. Η διατιρθςθ τθσ μθχανικισ ενζργειασ του ςυςτιματοσ
3. Το αξίωμα δράςθσ –αντίδραςθσ
4. Όλα τα παραπάνω. (5 μον.)
Α2) Σε μια απλι αρμονικι ταλάντωςθ ενόσ ςϊματοσ
1. Η φάςθ τθσ ταχφτθτασ είναι μεγαλφτερθ τθσ φάςθσ τθσ επιτάχυνςθσ κατά π
2. Η φάςθ τθσ απομάκρυνςθσ είναι μικρότερθ τθσ φάςθσ τθσ ταχφτθτασ κατά π/2
3. Η φάςθ τθσ δφναμθσ επαναφοράσ είναι μικρότερθ τθσ φάςθσ τθσ ταχφτθτασ
κατά π/2
4. Η φάςθ τθσ κινθτικισ ενζργειασ είναι ίςθ με τθ φάςθ τθσ δυναμικισ ενζργειασ.
(5 μον.)
Α3) Σϊμα μάηασ m είναι κρεμαςμζνο από ιδανικό ελατιριο και κάνει αρμονικι
ταλάντωςθ χωρίσ απϊλειεσ ενζργειασ. Κάποια χρονικι ςτιγμι που περνά από τθ
κζςθ ιςορροπίασ του, ςυγκροφεται κεντρικά και ελαςτικά με ακίνθτο ςϊμα
τριπλάςιασ μάηασ. Για τθ νζα ταλάντωςι του , θ ενζργεια ταλάντωςισ του
1. υποτριπλαςιάςτθκε 3. υποδιπλαςιάςτθκε
2. υποτετραπλαςιάςτθκε 4. παρζμεινε ίδια (5 μον.)
Α4) Αν αυξιςουμε το πλάτοσ ταλάντωςθσ ενόσ απλοφ αρμονικοφ ταλαντωτι,
τότε δεν μεταβάλλεται
1. θ ενζργεια ταλάντωςισ του 3. θ μζγιςτθ δφναμθ επαναφοράσ
2. θ ςυχνότθτα ταλάντωςισ του 4. θ μζγιςτθ κινθτικι ενζργειά του. (5 μον.)
Α5) Να χαρακτθρίςετε Σ(Σωςτι) ι Λ(Λανκαςμζνθ) κάκε πρόταςθ που
ακολουκεί:
1. Σε κάκε Α.Α.Τ. το κινθτό διανφει ίςεσ αποςτάςεισ ςε ίςουσ χρόνουσ.
2. Ικανι και αναγκαία ςυνκικθ για να κάνει ζνα ςϊμα Α.Α.Τ. είναι :
να αςκείται ςτο ςϊμα ςυνιςταμζνθ δφναμθ, αντίκετθ τθσ απομάκρυνςθσ
από τθ κζςθ ιςορροπίασ του, και ανάλογθ αυτισ.
3. Η Αρχι Διατιρθςθσ τθσ ορμισ δεν ιςχφει ςε όλεσ τισ κροφςεισ.
4. Αν ζνα ςϊμα, που κάνει Α.Α.Τ., διζρχεται τθ χρονικι ςτιγμι t=0 από τθ
κζςθ ιςορροπίασ του , τότε ζχει οπωςδιποτε αρχικι φάςθ μθδζν.
5. Η δυναμικι ενζργεια απλοφ αρμονικοφ ταλαντωτι εξιςϊνεται με τθν
κινθτικι ενζργεια ςτθ διάρκεια μιασ περιόδου, τζςςερισ φορζσ. (5 μον.)
 ΘΕΜΑ Β:

Β1) Σϊμα μάηασ m ςυγροφεται κεντρικά και πλαςτικά με άλλο ακίνθτο ςϊμα Μ κι ζτςι
θ κινθτικι ενζργεια του ςυςτιματοσ υποτετραπλαςιάηεται . Ο λόγοσ των μαηϊν
ιςοφται με

β. γ.

Δικαιολογείςτε τθν επιλογι ςασ. (2+6=8 μον.)

Β2) Δφο ςϊματα Σ1 και Σ2 πανομοιότυπα, ίςων

μαηϊν m1=m2=m, ιςορροποφν ςε λείο κεκλιμζνο
επίπεδο κλίςθσ φ, με το Σ1 δεμζνο ςτο ζνα άκρο
ελατθρίου, που το άλλο άκρο του είναι ςτερεωμζνο
Σ2
ςε ςτακερό ςθμείο. Τα ςϊματα εφάπτονται και το
Σ1
ελατιριο ςτθ κζςθ ιςορροπίασ ζχει ςυςπειρωκεί
κατά d από τθ κζςθ φυςικοφ μικουσ. Μετακινοφμε
το ςφςτθμα προσ τα κάτω ςυμπιζηοντασ επιπλζον το k
ελατιριο κατά d’>d ,με τα ςϊματα ςε επαφι.
Αφινουμε ελεφκερο το ςφςτθμα να κινθκεί, και φ
κάποια ςτιγμι το Σ2 χάνει τθν επαφι του με το Σ1 .
Τότε

α.) θ επαφι τουσ κα χακεί ςτθ κζςθ φυςικοφ μικουσ του ελατθρίου,και το ςϊμα που
κα ςταματιςει ςτιγμιαία γρθγορότερα, μετά το χάςιμο τθσ επαφισ τουσ, είναι το ΢ 1
β.) θ επαφι τουσ κα χακεί λίγο πριν τθ κζςθ φυςικοφ μικουσ του ελατθρίου,και το
ςϊμα που κα ςταματιςει ςτιγμιαία γρθγορότερα, μετά το χάςιμο τθσ επαφισ τουσ,
είναι το ΢ 2
γ.) θ επαφι τουσ κα χακεί ςτθ κζςθ φυςικοφ μικουσ του ελατθρίου, και τα δυό
ςϊματα κα ςταματιςουν ταυτόχρονα.

Επιλζξτε τθ ςωςτι πρόταςθ και αιτιολογείςτε τθν επιλογι ςασ. (2+6=8) μον.)

Β3) Σϊμα κάνει Α.Α.Τ. και θ απομάκρυνςι του από τθ κζςθ ιςορροπίασ ςε ςυνάρτθςθ
με το χρόνο t είναι όπωσ ςτο παρακάτω διάγραμμα. Τθ χρονικι ςτιγμι t=0 θ
απομάκρυνςθ είναι x=A/2. Αν Τ είναι θ περίοδοσ κίνθςισ του, θ κινθτικι ενζργειά του
κα μθδενιςκεί για πρϊτθ φορά τθ χρονικι ςτιγμι

α) Σ/2 β) Σ/4 γ) Σ/3 Επιλζξτε τθ ςωςτι πρόταςθ και δικαιολογείςτε. (2+7=9 μον.)
 x(m)

A/2

t(s)

-A

ΘΕΜΑ Γ: Σε λείο οριηόντιο επίπεδο ιςορροποφν δυο ςϊματα Σ1 και Σ2 που είναι ςε
επαφι , και ζχουν μάηεσ m1=1kg και m2=3kg αντίςτοιχα. Το Σ1 είναι δεμζνο ςε ιδανικό
ελατιριο ςτακεράσ k=100N/m που το άλλο άκρο του είναι ςτερεωμζνο ςε ςτακερό
ςθμείο, και ζχει το φυςικό του μικοσ. Κάποια ςτιγμι αςκοφμε ςτο Σ2 οριηόντια ςτακερι
δφναμθ F=20N ςτθ διεφκυνςθ του άξονα του ελατθρίου, για μετατόπιςθ d=0.2m ,και
αμζςωσ μετά τθν καταργοφμε.

1. Σε πόςθ απόςταςθ Α από τθ κζςθ φυςικοφ μικουσ κα ςταματιςουν ςτιγμιαία τα

ςϊματα .
2. Πόςθ είναι θ δφναμθ που αςκεί το Σ1 ςτο Σ2 κατά τθν επιςτροφι τουσ , ςτθ κζςθ που
καταργικθκε θ F.
3. Πόςο κα απζχουν τα ςϊματα τθ ςτιγμι που Φ.Μ.
το Σ1 ςταματιςει ςτιγμιαία για πρϊτθ φορά
,δεξιά τθσ κζςθσ φυςικοφ μικουσ του Σ2
ελατθρίου.
4. Ποιό ποςοςτό % τθσ ενζργειασ, που
προςφζρκθκε μζςω του ζργου τθσ δφναμθσ
F ςτο ςφςτθμα,μεταφζρκθκε τελικά ςτο
ςϊμα Σ2 . (6+6+6+7=25 μον.)
 Θετική φορά
Φ.Μ. +
ΘΕΜΑ Δ: d

Σ1

Σϊμα ΢2 μάηασ m2=3kg είναι δεμζνο ςε οριηόντιο ιδανικό ελατιριο ςτακεράσ

k2=64N/m ,και ιςορροπεί ςε λείο οριηόντιο επίπεδο, με το ελατιριο ςτο φυςικό
του μικοσ(Φ.Μ.).
Δεφτερο ςϊμα ΢ 1,μάηασ m1=1kg είναι δεμζνο ςε δεφτερο ελατιριο ςτακεράσ
k1=36N/m που είναι ςυςπειρωμζνο κατά d=0.5m και ςυγκρατείται ςε αυτι τθ
κζςθ. Οι κζςεισ φυςικοφ μικουσ των ελατθρίων ταυτίηονται και είναι ςτθ κζςθ
που ιςορροπεί το Σ2. Το ςϊμα Σ1 φζρει ςτο μπροςτινό μζροσ του αιχμθρι αβαρι
ράβδο αμελθτζων διαςτάςεων.
Κάποια ςτιγμι αφινουμε το Σ1 να κινθκεί.Όταν φτάςει ςτθ κζςθ του Σ2 , θ
αιχμθρι ράβδοσ ςφθνϊνεται ακαριαία ςτο Σ1, και το ςυςςωμάτωμα ξεκινά τθ
χρονικι ςτιγμι t=0 τθν ταλάντωςι του.

1. Υπολογίςτε τθν ταχφτθτα u1 του ςϊματοσ Σ1 ελάχιςτα πριν τθν πλαςτικι

κροφςθ του με το Σ2.
2. Αποδείξτε ότι το ςυςςωμάτωμα κα κάνει Α.Α.Τ. και να γράψετε τθν
εξίςωςθ απομάκρυνςισ του από τθ κζςθ ιςορροπίασ του x=f(t).
3. Υπολογίςτε τθ δφναμθ που αςκεί θ αιχμθρι ράβδοσ ςτο Σ2 τθ χρονικι
ςτιγμι Σ/6, όπου Τ θ περίοδοσ ταλάντωςθσ του ςυςτιματοσ.
4. Πόςθ ενζργεια Ε απαιτικθκε για να ςφθνωκεί το αιχμθρό αντικείμενο
ςτο Σ1; Θεωρείςτε ότι θ ενζργεια αυτι Ε, ταυτίηεται με τθν απϊλεια
μθχανικισ ενζργειασ κατά τθν κροφςθ.
(6+6+6+7=25 μον.)

Καλή επιτυχία
Κορκίζογλου Πρόδρομος