Logika

‚wiczenia 5-6

Dowody zaªo»eniowe

Dowodem zaªo»eniowym wprost formuªy nast¦puj¡cej postaci:

A1 → (A2 → (A3 → · · · → (An → A) . . . )

jest ka»dy ci¡g formuª taki, »e:

1. formuªy A1 , A2 , . . . , An s¡ pocz¡tkowymi elementami tego ci¡gu

(zaªo»eniami dowodu)

2. pozostaªymi elementami tego ci¡gu s¡:

a) wnioski z reguª, których przesªanki znajduj¡ si¦ wcze±niej w tym

ci¡gu, lub

b) tezy udowodnione wcze±niej.

3. Dowód jest zako«czony, gdy w ostatnim elementem tego ci¡gu jest A.

Dowód zaªo»eniowy wprost tezy, która nie jest implikacj¡ zaczyna si¦ od tez
wcze±niej udowodnionych (jako zaªo»e«).

Reguªy:
A → B, A
(RO)
B
A∧B A∧B
(OK)
A B
A B
(DK)
A∧B
A B
(DA)
A∨B A∨B
A ∨ B, ¬A
(OA)
B
A → B, B → A
(DR)
A↔B

1
 Zadanie 1. Udowodni¢ poni»sze tezy (dowody zaªo»eniowe).

1. (p → q) → ((q → r) → (p → r))
2. (p → q) ∧ (q → r) → (p → r)
3. (p ∧ q → r) → (p → (q → r))
4. (p → (q → r)) → (p ∧ q → r)
5. (p → (q → r)) → (q → (p → r))

Dowodem zaªo»eniowym nie wprost formuªy nast¦puj¡cej postaci:

p1 → (p2 → (p3 → · · · → (pn → p) . . . )

jest ka»dy ci¡g formuª taki, »e:

1. formuªy p1 , p2 , . . . , pn s¡ pocz¡tkowymi elementami tego ci¡gu

(zaªo»eniami dowodu)

2. elementem tego ciagu jest ¬p (zaªo»enie dowodu nie wprost, w skrócie:

z.d.n.);

3. pozostaªymi elementami tego ci¡gu s¡:

a) wnioski z reguª, których przesªanki znajduj¡ si¦ wcze±niej w tym

ci¡gu, lub

b) tezy udowodnione wcze±niej.

4. Dowód jest zako«czony, gdy w ci¡gu tym wyst¦puje para formuª wzajem-
nie sprzecznych.

¬¬A A
(ON ) (DN )
A ¬¬A

Zadanie 2. Udowodni¢ poni»sze tezy (dowody zaªo»eniowe nie wprost).

1. (p ∨ q) → (¬p → q)
2. (¬p ∨ q) → (p → q)
3. (p → q) → (¬q → ¬p)
4. (¬q → ¬p) → (p → q)

2
 5. (p ∨ ¬q) → (q → p)
6. ((p → q) ∧ ¬q) → ¬p

System Hilberta-Bernaysa

Aksjomaty

I Aksjomaty implikacji

(A1) p → (q → p)
(A2) [p → (p → q)] → (p → q)
(A3) (p → q) → [(q → r) → (p → r)]
II Aksjomaty koniunkcji

(A4) p∧q →p
(A5) p∧q →q
(A6) (p → q) → [(p → r) → (p → q ∧ r)]
III Aksjomaty alternatywy

(A7) p→p∨q
(A8) q →p∨q
(A9) (p → r) → [(q → r) → (p ∨ q → r)]
IV Aksjomaty równowa»no±ci

(A10) (p ↔ q) → (p → q)
(A11) (p ↔ q) → (q → p)
(A12) (p → q) → [(q → p) → (p ↔ q)]
V Aksjomaty negacji

(A13) (p → q) → (¬q → ¬p)

(A14) p → ¬¬p
(A15) ¬¬p → p

Reguªy dowodzenia

A→B A A
(RO) , (RP )
B S(B, pi , A)

3
 Reguªy wtórne:

A → B, B → C
(SY L)
A→C
A → (B → C)
(KOM )
B → (A → C)

Zadanie 3. Udowodni¢ w systemie H-B:

T1 p→p
T2 p∧q ↔q∧p
T3 ¬p → (p → q)
T4 (¬p → p) → p