Logika

‚wiczenia 4

Denicja
(1) Ka»de wyra»enie postaci x lub ¬x, gdzie x jest dowoln¡ zmienn¡, nazy-
wamy literaªem.
(2) Wyra»enia postaci L1 ∧ L2 ∧ · · · ∧ Ln , takie, »e n ≥ 1, a ka»de Li
(1 ≤ i ≤ n) jest literaªem, nazywamy koniunkcjami elementarnymi.
Wyra»enia postaci L1 ∨ L2 ∨ · · · ∨ Ln , takie, »e n ≥ 1, a ka»de Li (1 ≤ i ≤ n)
jest literaªem, nazywamy alternatywami elementarnymi.
(3) Wyra»enie w koniunkcyjnej postaci normalnej (KPN) jest to wyra»e-
nie ksztaªtu A1 ∧ A2 ∧ · · · ∧ An takie, »e n≥1 oraz ka»de Ai dla (1 ≤ i ≤ n)
jest alternatyw¡ elementarn¡.
Wyra»enie w alternatywnej postaci normalnej (APN) jest to wyra»enie
ksztaªtu K1 ∨ K2 ∨ · · · ∨ Kn takie, »e n≥1 oraz ka»de Ki dla (1 ≤ i ≤ n) jest
koniunkcj¡ elementarn¡.

Przykªady
literaªy: p, q, r, ¬p, ¬q, ¬r
koniunkcje elementarne: p ∧ q ∧ ¬q, ¬p ∧ r, p
alternatywy elementarne: p ∨ ¬q ∨ q, p ∨ ¬r, q
formuªy w KPN: (p ∨ q) ∧ (¬p ∨ q ∨ ¬r), (p ∨ q ∨ r) ∧ (p ∨ ¬p ∨ q) ∧ (q ∨ ¬p)
formuªy w APN: (p ∧ q) ∨ (¬p ∧ ¬q) ∨ (¬q ∧ p), (r ∧ ¬q) ∨ (p ∧ ¬r ∧ q)

Sprowadzanie formuª do KPN i APN metod¡ przeksztaªce«

równowa»no±ciowych

Podformuªy danej formuªy zast¦pujemy równowa»nymi formuªami, stosuj¡c

nast¦puj¡ce prawa:

• ¬¬ϕ ↔ ϕ
• (ϕ ↔ ψ) → (ϕ → ψ) ∧ (ψ → ϕ)

• (ϕ → ψ) ↔ ¬ϕ ∨ ψ
• ¬(ϕ ∧ ψ) ↔ (¬ϕ ∨ ¬ψ)
• ¬(ϕ ∨ ψ) ↔ (¬ϕ ∧ ¬ψ)

1
 • ϕ ∧ (ψ ∨ χ) ↔ (ϕ ∧ ψ) ∨ (ϕ ∧ χ)
• (ψ ∨ χ) ∧ ϕ ↔ (ψ ∧ ϕ) ∨ (χ ∧ ϕ)
• ϕ ∨ (ψ ∧ χ) ↔ (ϕ ∨ ψ) ∧ (ϕ ∨ χ)
• (ψ ∧ χ) ∨ ϕ ↔ (ψ ∨ ϕ) ∧ (χ ∨ ϕ)

Twierdzenie Formuªa w KPN jest tautologi¡ KRZ wtw, gdy w ka»dej

skªadowej alternatywie elementarnej wyst¦puje para przeciwnych literaªów.

Zadanie 1. Sprowadzi¢ do KPN i sprawdzi¢, czy poni»sze formuªy s¡

tautologiami KRZ:

1. (p → q) ∧ p → q
2. (p → q) ↔ (¬p → ¬q)

3. (p → (q → r)) → (p ∧ q → r)
4. (p ∧ q → r) → (p → (q → r))
5. (p → q ∧ r) → (p ∨ q → ¬r)

Twierdzenie Formuªa w APN jest kontrtautologi¡ KRZ wtw, gdy w ka»dej

skªadowej koniunkcji elementarnej wyst¦puje para przeciwnych literaªów.

Zadanie 2. Sprowadzi¢ do APN i sprawdzi¢, czy poni»sze formuªy s¡

kontrtautologiami KRZ:

1. p ∨ (p ∧ q) → p
2. ¬(p ∧ (q ∨ r) → (p ∧ q) ∨ r)

3. (p ∧ q) → (¬p ∨ ¬q)
4. ¬(p → q) ∨ ((q → r) → (p → r))
5. ¬(p → q) → (p ∧ ¬q)