1.

 Ούλωφ Πάλμε & Επάφου & Χρυσίππου 1

Ζωγράφου ,  210 74 88 030
2.  Φανερωμένης 13
Χολαργός ,  210 65 36 551
www.en-dynamei.gr

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ

Γ’ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ 18.2.2023

ΚΕΙΜΕΝΟ 1

Το τι σημαίνει οπαδός (και μάλιστα οργανωμένος) θα ήθελα να σας το θυμίσω εξιστορώντας σας τα
κατορθώματα του Τζόντζο Χόιερμαν και της μητέρας του Ντόνα, που ζουν στο Κεντ και υποστηρίζουν την
ιστορική αλλά μικρομεσαία Γουέστ Χαμ.
Ο Τζόντζο σύμφωνα με τη μητέρα του από μικρός είχε δύο ανάγκες. Του άρεσε να νιώθει μέλος μιας
μεγάλης κοινότητας και την ίδια στιγμή ήθελε να προσφέρει. «Συμμετέχει σε ό,τι του ζητήσεις αρκεί να
υπάρχουν μαζί του κι άλλοι» λέει η Ντόνα στην ιστοσελίδα του BBC, και προσθέτει πως ο γιος της «έχει τη
συνήθεια να κερδίζει και να δωρίζει χρήματα σχεδόν από την ηλικία των οκτώ ετών, όταν έχασε τη γιαγιά
του από καρκίνο του εντέρου».
Όταν λοιπόν το παλιό γήπεδο της Γουέστ Χαμ, το Μπόλεϊν Γκράουντ, κατεδαφίστηκε το 2016 γι α να
αποκτήσει η ομάδα μια νέα έδρα, οι οπαδοί της το αποχαιρέτησαν κάνοντας τη σχετική γιορτή: ο Τζόντζο
και η μητέρα του είδαν τότε το γεγονός ως ευκαιρία για φιλανθρωπία. Ο νεαρός ακτιβιστής πρότεινε στους
ιθύνοντες να πουληθούν κάποια καθίσματα που κοσμούσαν τις εγκαταστάσεις του παλιού γηπέδου,
προκειμένου να συγκεντρωθούν χρήματα για την ενίσχυση του Bobby Moore Fund, το οποίο υποστηρίζει
ορφανά παιδιά και φέρει το όνομα του παλιού μεγάλου αρχηγού της Εθνικής Αγγλίας. Επίσης, κατόπιν
πρότασης από τους υπευθύνους, ο Τζόντζο ανέλαβε δράση για να διασωθούν κάποια αναμνηστικά τούβλα
με τα ονοματεπώνυμα οπαδών, που ήταν τοποθετημένα σε τοίχο του κατεδαφισμένου γηπέδου. Μάλιστα,
επειδή δεν επαρκούσε ο χώρος του γηπέδου για να συγκεντρωθούν τα τούβλα, ο Τζόντζο αποφάσισε να
ζητήσει από την εταιρεία να μεταφέρει τα πάνω από 1.000 τούβλα που κατάφεραν να περισώσουν από την
κατεδάφιση στην αυλή του σπιτιού του!
Ο Τζόντζο με τη βοήθεια της Λέσχης υποστηρικτών της Γουέστ Χαμ τα κατάφερε. Δημιούργησε μία
ιστοσελίδα και μία σελίδα στο Facebook, το Boleyn Brick Salvage, για να κάνει γνωστή τη δυνατότητα
ανάκτησής τους από τους πάλαι ποτέ κατόχους τους ή από τα συγγενικά τους πρόσωπα. Όλα τα άλλα τα
έκανε η αγάπη των οπαδών για το παλιό γήπεδο. «Βρέθηκαν απίστευτο ι άνθρωποι» λέει η Ντόνα. «Η κυρία
Μάριον Μαλόνεϊ π.χ. ήρθε στα 78 της χρόνια να παραλάβει το τούβλο που είχε αποκτήσει κάποτε ο σύζυγός
της που δεν είναι πια στη ζωή». Ο Τζόντζο δεν έβαλε τιμή πώλησης στα τούβλα, αλλά ενθάρρυνε τους
παραλήπτες τους και όλους τους οπαδούς της Γουέστ Χαμ να ενισχύσουν με όποιον τρόπο ήθελαν το Bobby
Moore Fund, συγκεντρώνοντας πολλές χιλιάδες στερλίνες από δωρεές.
Όταν ακούτε να δαιμονοποιούνται οι οργανωμένοι οπαδοί να θυμάστε την ιστορία του Τζόντζο και της
μητέρας του. Οι δυο τους χάρη στην αγάπη τους για μια ομάδα μπόρεσαν να κινητοποιήσουν χιλιάδες
ανθρώπους, δίνοντάς τους τη δυνατότητα αυτή την αγάπη να τη μοιραστούν: χωρίς την ομάδα και χωρίς την
αγάπη για το σπορ όλοι αυτοί οι άνθρωποι δεν θα είχαν κάτι να μοιρ αστούν – αυτό είναι σε όλες αυτές τις
ωραίες ιστορίες το μυστικό. Αντίθετα, στις άλλες ιστορίες, δεν υπάρχει καμία αγάπη και φυσικά τίποτα που
να αξίζει κάποιος να μοιραστεί: υπάρχει μόνο μίσος, λατρεία για τη βία, θέληση για μπάχαλο και ηλιθιότητα
– αγνή, καθαρή, ανθρώπινη ηλιθιότητα. Που αν δεν υπήρχε το ποδόσφαιρο και οι ομάδες του, απλώς θα
διοχετευόταν κάπου αλλού.
Ίσως στην Ελλάδα οι πραγματικοί οπαδοί είναι λίγοι. Ίσως οι εξέδρες των οργανωμένων να είναι
παραδομένες σε επικίνδυνους ταραχοποιούς. Ίσως όλοι αυτοί που ψάχνουν αφορμές για επεισόδια και ξύλο
1
 1.  Ούλωφ Πάλμε & Επάφου & Χρυσίππου 1
Ζωγράφου ,  210 74 88 030
2.  Φανερωμένης 13
Χολαργός ,  210 65 36 551
www.en-dynamei.gr

απλά να κρύβονται πίσω από τη μάσκα του ποδοσφαιρόφιλου οπαδού. Αυτό που ξέρω είναι ότι στην Ελλάδα
οι πραγματικοί οπαδοί, αυτοί που θα έπαιρναν πίσω ένα τούβλο από τον Τζόντζο και την Ντόνα, υποφ έρουν
από τους υπόλοιπους. Υπάρχουν και δεν είναι και λίγοι. Το επισημαίνω γιατί τους ξεχνάμε ή γιατί μας
αρέσει να τους τσουβαλιάζουμε με τους άλλους θεωρώντας τους όλους ίδιους και ομοιόμορφους. Όπως τα
τούβλα...
Αντώνης Καρπετόπουλος, «ΒΗΜagazino», Ιανουάριος 2020

ΚΕΙΜΕΝΟ 2

Ποιοι πηγαίνουν στα «πέταλα»;

Η κουλτούρα της γηπεδικής βίας ξεκίνησε από την Αγγλία και πήρε το όνομά της από τα «πέταλα», το
τμήμα δηλαδή του σταδίου πίσω από τα τέρματα, όπου μαζεύονταν τα πιο φτωχά και τα πιο ενθουσιώδη
τμήματα των οπαδών. Ποιοι πηγαίνουν σ’ αυτά τα «πέταλα»;
Σε όλες τις χώρες του κόσμου είναι τα νεαρότερα αγόρια ανάμεσα στους οπαδούς. Στη Γαλλία, την
Ιταλία ή την Ισπανία η κοινωνική τους σύνθεση έχει μεγαλύτερη ποικιλία απ’ ό,τι στην Αγγλία, όπου
υπάρχει εντονότατη η παρουσία της εργατικής νεολαίας. Γύρω από τα πέταλα συγκεντρώνοντα ι (κανείς δεν
το αμφισβητεί) όλοι εκείνοι που οι βιωματικές τους εμπειρίες τους οδηγούν να αρπάξουν κάθε ευκαιρία
αυτοεπιβεβαίωσης. Το «πέταλο» είναι ένας χώρος που καλείται κανείς να υπερασπιστεί, ένας τόπος όπου
δοκιμάζονται οι εφήμερες κοινότητες. Στον χώρο αυτό μπορεί κανείς να έρθει -διασχίζοντας ίσως μεγάλη
απόσταση- για να συναντήσει την παρέα του, όταν στην καθημερινή του ζωή είναι απομονωμένος.
Προσπαθεί, λοιπόν, να επιβάλει τον δικό του νόμο σ’ ένα δημόσιο χώρο, ενώ, στη σκληρή πραγματικότητα
των εργατικών προαστίων, τον νόμο του δρόμου τον επιβάλλουν οι συμμορίες μεταναστών από το
Μαγκρέμπ (την αραβική Βόρειο Αφρική), από τη Τζαμάικα ή από την Τουρκία.
Η συσπείρωση γύρω από μια ομάδα σημαίνει σύνδεση με μια διάσημη συλλογικότητα, τη συλλογικό τητα
των οπαδών, ιδίως μάλιστα αν έχουν τη φήμη των «σκληρών» και επίφοβων, ή αν η ομάδα είναι ονομαστή
και περιοδεύει την Ευρώπη. Σημαίνει ότι ο καθένας μπορεί να γίνει γνωστός και αναγνωρίσιμος. Μπορεί
να γίνεται ορατός στον κοινωνικό του χώρο και ν’ απο κτά κοινωνική σπουδαιότητα, εφόσον δρα επ’
ωφελεία της ομάδας του. Μπορεί να σώζει τα προσχήματα, όντας διαφορετικός απ’ αυτό που είναι στην
καθημερινή ρουτίνα. Αξίζει για ό,τι κάνει ως οπαδός και όχι για την κοινωνική του θέση εκτός σταδίου.
Επιπλέον, οι εξέδρες είναι χώροι όπου μπορεί κανείς να κάνει καριέρα και να αναπτύξει την οργανωτική
του δεινότητα, κυρίως όταν οι υπόλοιπες προοπτικές κοινωνικής προβολής είναι ανύπαρκτες. Η υποστήριξη
της ομάδας προϋποθέτει πρωτοβουλία, διεθνείς επαφές, που παραχωρεί στον καθένα μια θέση ανάλογα με
την ηλικία και τα χαρίσματά του: άλλος βγάζει τα νέα τραγούδια, άλλος γνωρίζει την κατάλληλη στιγμή για
να τα «λανσάρει» στην εξέδρα, άλλος οργανώνει τις χορογραφίες. Οι ομάδες των οπαδών δεν είναι άμορφο
πλήθος. αντίθετα, είναι ένας οργανωμένος κόσμος με τη δική του κλίμακα γοήτρου.

Patrick Mignon «Βία και Ρατσισμός στις Εξέδρες»

Le Monde Diplomatique, ελληνική έκδοση, τεύχος 12

2
 1.  Ούλωφ Πάλμε & Επάφου & Χρυσίππου 1
Ζωγράφου ,  210 74 88 030
2.  Φανερωμένης 13
Χολαργός ,  210 65 36 551
www.en-dynamei.gr

ΚΕΙΜΕΝΟ 3
Διάλογος ανάμεσα σε μένα και σε μένα (απόσπασμα)
Σοῦ εἶπα:
– Λύγισα.
Καὶ εἶπες:
– Μὴ θλίβεσαι.
Ἀπογοητεύσου ἥσυχα.
Ἤρεμα δέξου νὰ κοιτᾷς
σταματημένο τὸ ρολόι.
Κι ἂν αἴφνης τύχει
νὰ σαλέψει κάποιος λεπτοδείκτης,
μὴ ριψοκινδυνέψεις νὰ χαρεῖς.
Ἡ κίνηση αὐτὴ δὲν θά ῾ναι χρόνος.
Θά ῾ναι κάποιων ἐλπίδων ψευδορκίες.

Κατέβα σοβαρή,
νηφάλια αὐτοεκθρονίσου
ἀπὸ τὰ χίλια σου παράθυρα..
Κι αὐτοξεχάσου εὔχαρις1.
Ὅ,τι εἶχες νὰ πεῖς,
γιὰ τὰ φθινόπωρα, τὰ κύκνεια,
τὶς μνῆμες, ὑδροροὲς τῶν ἐρώτων,
τὴν ἀλληλοκτονία τῶν ὠρῶν,
τῶν ἀγαλμάτων τὴν φερεγγυότητα,
ὅ,τι εἶχες νὰ πεῖς
γι᾿ ἀνθώπους ποὺ σιγὰ-σιγὰ λυγίζουν,
τὸ εἶπες.
Κική Δημουλά
1 Εύχαρις: χαρούμενος.

ΘΕΜΑΤΑ
ΘΕΜΑ Α

Α1. Να απευθύνετε στην ολομέλεια της τάξης σας μία περίληψη (60-80 λέξεις) των ιδεών της 3 ης
παραγράφου του Κειμένου 2.

Μονάδες 20

3
 1.  Ούλωφ Πάλμε & Επάφου & Χρυσίππου 1
Ζωγράφου ,  210 74 88 030
2.  Φανερωμένης 13
Χολαργός ,  210 65 36 551
www.en-dynamei.gr

ΘΕΜΑ Β

Β1. α) O συντάκτης του 2 ου Κειμένου εκφράζει στη 2 η παράγραφο («Σε όλες τις χώρες του κόσμου… ή από
την Τουρκία») με βεβαιότητα τις απόψεις του για τη φυσιογνωμία εκείνων που εμπλέκονται στη γηπεδική
βία. Να βρείτε τρεις (3) διαφορετικούς τρόπους που χρησιμοποίησε για τον σκοπό αυτό (3 μονάδες) και να
εξηγήσετε τη λειτουργία τους στα αντίστοιχα σημεία του κειμένου. (9 μονάδες)
Μονάδες 12

Β1. β) Ποιος είναι ο επικοινωνιακός ρόλος του τίτλου στο Κείμενο 2; Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας.

Μονάδες 8

Β2. Αξιοποιώντας τις πληροφορίες του Κειμένου 2, να εξηγήσετε σε μία παράγραφο 70 -80 λέξεων τον τρόπο
με τον οποίο ο χώρος του γηπέδου ενισχύει την αυτοεπιβεβαίωση και το αίσθημα της κοινωνικής
αναγνώρισης του οπαδού.

Μονάδες 8

Β3. Ο συντάκτης του 1 ου Κειμένου αφηγείται την ιστορία ενός νεαρού οπαδού και της μητέρας του.
Λαμβάνοντας υπόψη και τον τύπο του κειμένου, ποιο είναι το επικοινωνιακό αποτέλεσμα της επιλογής
αυτής; (μονάδες 4) Ποια θέση του επιδιώκει να στηρίξει με την αφήγηση; (μονάδες 3)

Μονάδες 7

ΘΕΜΑ Γ
Γ1. Πώς αντιμετωπίζεται η ζωή στο ποίημα; Να στηρίξετε την απάντησή σας σε τρεις (3) τουλάχιστον
εκφραστικούς τρόπους. Σας εκφράζει μια τέτοια αντιμετώπιση; (150-200 λέξεις)
Μονάδες 15

ΘΕΜΑ Δ

Δ1. Με αφορμή τα κείμενα αναφοράς, αλλά και με βάση τις δικές σας απόψεις και εμπειρίες, ποια
συμπεριφορά των οπαδών εκφυλίζει το αθλητικό ιδεώδες; Ποια είναι εκείνη που το προάγει; Να
παρουσιάσετε τις ιδέες σας μέσα στην τάξη. (300-350 λέξεις)

Μονάδες 30