You are on page 1of 295

1

2
3
4
5
NFT’den
MİLYONER OLMA
REHBERİ
Hoşgeldin.

Bu kitapta, SANA, NFT’lerden YÜKLÜ miktarlarda para kazanabilmen için


gerekli olan HER ŞEYİ öğreteceğim.

Kitabı okurken şunun farkında olmanı istiyorum:


Bu kitap; piyasada bulabileceğin HERHANGİ bir kaynaktan FARKLIDIR.

İnternette NFT’lerle ilgili arama yaptığında artık bırak İngilizce’yi Türkçe


olarak bile YÜZLERCE kaynak bulabilirsin.

Ancak HİÇBİRİ; böylesine KAPSAMLI ve SİSTEMLEŞTİRİLMİŞ bir


şekilde PARA KAZANMAYA odaklanmaz.

Seni GEREKSİZ teknik detayların içinde boğar.

Bize DETAY değil, HEMEN PARA lazım.

“NFT’ler gibi teknolojinin geldiği SON NOKTADA yer alan bir YATIRIM
aracından YÜKSEK miktarlarda para kazanabilmen için konunun TEKNİK
kısmına oldukça HAKİM olmalısın.” diyenler var ve İNSANLAR, onların haklı
olduklarını zannediyorlar.

Ancak işin aslı öyle DEĞİL.


Burada doğruları konuşacağız.

6
Bendeniz, Tyler’ın en SADIK adamlarından birisiyim. Türkiye’nin en iyi
okullarından birisinde ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ okuyorum ve size
katabildiğim kadar çok FAYDA katmaya geldim.

Bu kitabı TYLER ile ortak biçimde yazdık. Bazı kısımlar onun, Bazı kısımlar
benim. İşin Ham teorik bilgi yüklemesi kısmını ben yaptım, abimiz; YAZARLIK
kısmını halletti.

Yani işin özü, aynı anda hem beni hem Tyler’ı okuyorsun. İkimiz biriz.
Hepimizin bir olduğu gibi.

Bir Endüstri Mühendisi, en az bir yazılımcı kadar işin yazılım kısmına hakim
olmalıdır.

Yani diyeceğim o ki, mevzu TEKNİK ise; ben ona da HAKİMİM. Şüpheniz
olmasın. NFT, BENİM ALANIM.

Bir YAZILIMCIYSAN bile BLOCKCHAIN yazılımlarına hakim olmayabilirsin. Bir


mobil veya web yazılım geliştiricisinin öğrenmiş olduğu diller ile
BLOCKCHAIN yazılımları geliştirmek için gerekli olan diller FARKLIDIR.

Ki sen; bu kitabı PARA KAZANMAK için aldın, yani bir YATIRIMCISIN.

Amacın bu sektörden NASIL para kazanabileceğini öğrenmek, bu kadar.

Dolayısıyla; bu konuda UZMAN olmak için olayın TEKNİK kısmını bilmen


gerektiğini söyleyen kim varsa temizinden bi SİKTİR çekebilirsin.

Bu gerekmez.

Gerekli olan; PARA KAZANMANI sağlayacak, yani sana EYLEM noktasında


gerekli olacak TEKNİK bilgileri ve TERİMLERİ öğrenmendir.

Bu kadar. Fazlası değil.

Tekrar vurguluyorum, sen bir YATIRIMCISIN.


Uzmanlaşman gereken alan PARA YAPMAK.

7
Yani bu alanın işleyişi hakkında DOĞRU MINDSET’i edinmen + EYLEM
hâlinde yapacaklarını bilmen burada BAŞARILI olman için yeterli olacak.

Tam olarak bunları vereceğim sana.

Konuya NASIL yaklaşman gerektiğini bilerek yatırımlarına başladığında


cebine MİLYONLARCA LİRA koyman ÇOK KOLAY olacak.

İnanamayacağın hızlarda.

“AYLAR” içerisinde.

Katma değeri bu denli yüksek YENİ NESİL yatırımlarda yer almanın OLAYI
işte budur.

Bu yüzden buradayız.

Sabah akşam gra k analizi yapıp yüzde on yüzde yirmi kâr kovalayan kripto
dinazoru adamlar bile bunu anlamıyor; kaldı ki sen bir BIST dinazoru isen
siksen anlamayabilirsin.

Ama rahat ol; BENDESİN.

GARANTİ ediyorum; cebine İYİ PARA koyman bir seneyi bulmayacak.

Hele ki bu alanda uzmanlaşmaya KARARLIYSAN 6 ayı bile bulmayacaktır.

KENDİMDEN biliyorum.

Senin de bunu yapabilmen için ÜÇ şeye ihtiyacın var:


1) Kitabı ÖZÜMSEYEREK oku, sonrasında defalarca gel ve tekrar oku.
2) Kitaptaki bilgileri rehber edinerek BOLCA TECRÜBE EDİN.
3) KARARLI OL. Eyleme GEÇ.

———

Kitaba geçmeden bir NOT:

8
fi
Bu kitap ZENGİN OLMA EĞİTİMİ isimli kitabın ikinci alt kitabıdır.
İlk kitap “De-Fi’den Kolay Para Kazanmak” isimli kitaptı.

Şimdi YENİ NESİL para kazanma yöntemlerinde ikinci aşamaya geçmiş


oluyoruz.

De-Fi’yi okumadan buraya geldiysen, sorun değil.

NFT’lerden PARA KAZANMAN için gerekli HER ŞEYİ burada olacak. De-Fi’i
de okumak zorunda değilsin, AMA;

PROFESYONEL bir NFT yatırımcısı olabilme noktasında De-Fi kitabında


anlatılanlar da göz ardı edilemeyecek derecede işine yarar. Bu nedenle o
kitabı okuman da elini epey güçlendirir. Haberin olsun.

Pekala.

Hadi başlayalım.

9
NFT’leri anlayabilmen için öncelikle KRİPTOPARALARI temel düzeyde bilmen
gerekir.

Önce Kriptoparaların ne olduğunu ne olmadığını teknik bilgilere çok


dalmadan bi anlatayım.

Kriptopara nedir?
Blockchain nedir?
NFT’lerle nasıl bir ilişkileri var?
Kriptoparalar; günümüzde sayıları 10 bini aşan SANAL para birimlerini ifade
eder.

Yani adı üstünde: Kripto + Para. Kripto kelimesi ŞİFRELİ anlamına gelir.
Bu olayın altında yatan TEKNOLOJİYE vurguda bulunur.

Piyasaya İLK çıkan kriptopara; muhtemelen senin de ilk duyduğun kriptopara


olan BITCOIN’dir.

2008 yılında anonim bir kişi/grup tarafından çıkarılmıştı.

Çıkışından sonraki süreçte kullanımı yıllar içerisinde yaygınlaştı ve ivmeli bir


değerlenme sürecine girdi.

2022 Mart ayı itibariyle de piyasadaki en büyük değere sahip kriptopara


birimi olarak hakimiyetini korumaktadır.

Baba coin Bitcoindir.

10
Bitcoin her ne kadar günümüzde FİNANSAL değerini koruyor olsa da; bunun
ÖTESİNDE pek de bir DEĞERİ bulunduğunu söyleyemeyiz.
Nihayetinde Bitcoin sadece bir KRİPTOPARADIR. FAZLASI değil.

Gerçek DEĞER; Bitcoin dahil olmak üzere tüm “Kriptopara Ekosistemini”


MÜMKÜN kılan TEKNOLOJİDEDİR.

Bu teknoloji; bir YAZILIM PROTOKOLÜDÜR.

Bu protokole BLOCKCHAIN denmektedir.


(Türkçe’de “blokzincir” olarak duyuyorsun bu kavramı.)

Blockchain, temelinde ŞİFRELEME yöntemlerini kullanan; son derece


“yenilikçi” ve “ezber bozan” bir YAZILIMDIR.

İşte kriptoparaların getirdiği ESAS olay buradadır, bu yazılımdadır.


Bitcoin bu olayın sadece GÖRÜNEN yüzüdür.

Peki bu yazılımı bu kadar SIRADIŞI kılan özellikler nelerdir?

Merkeziyetsizliği, Şe a ığı ve Güvenilirliği olarak cevap verebiliriz buna.

ELLENEMEZ.

SİSTEME giriş yapılıp MÜDAHALE edilemez.

MERKEZİYETSİZLİK;
Para KONTROLÜNÜN hükümetlerden/otoritelerden direkt olarak sen ben gibi
tekil kişilere geçişini ifade eder.
Yani ortada parayı DENETLEYEN bir kurum yoktur burada.
Hiçbir Otorite, parana müdahale edemez.

ŞEFFAFLIK;
“Bu sistemdeki PARA AKIŞI tüm dünya tarafından “gizleme imkanı olmaksızın
görülebilir.” anlamına gelir.
Bu özellik, MERKEZİYETSİZ olan bu sistemin işleyişine GÜVEN duyulmasını
sağlayan en önemli faktördür diyebiliriz.

11
ff
fl
Dünya üzerinde kriptoparalarla gerçekleşen bütün alım satım işlemlerini
BLOCKCHAIN ağındaki işlemleri takip ederek görebilirsin.
(İsimleri göremezsin, sen orada sadece bir kod olarak görünürsün. Yani
güvenlikte açık yok.)

GÜVENİLİRLİK ise;
Blockchain üzerinde TUTULAN ve TRANSFER edilen paraların KESİN olarak
çalınamayacağının ve başkaları tarafından kullanılamayacağının GARANTİSİ
anlamına gelir.

Bu olayın nasıl sağlandığını “teknik” olarak anlatmayacağım ancak ilgiliysen


“Kriptogra k Hash Fonksiyonlarını” araştırabilirsin; bu sistemi Hacklemek
İMKANSIZDIR.

Peki sistem hacklenemiyorsa ve sistemi denetleyen bir insan yoksa?


PARA GÜVENDEDİR.

İnsanlar GÜVEN duyduğu sürece bir sisteme paralarını emanet ederler.


Bunu unutma.
Bu TİCARETTE ilk kuraldır.
GÜVEN.

Bir SAVAŞ durumunda “güvenilir” varsaydığın bankalardan paranı


ÇEKEMEZSİN mesela, çok kolay bloke edebilirler veya el koyabilirler.

İnsanlar “Yine de en güvenilir bu” şeklinde düşünerek bankaları kullanmaya


devam ediyorlar.
Mecburen yani.
Yoksa çok da güvenilir bir olay değil tüm bu BANKACILIK olayı.
Adamı ayakta sikiyorlar.

Rus oligarklara yapılanları görüyorsun bugünlerde.


Adamların milyar dolarlarını aldılar ellerinden.

Paraları bu SİSTEMDE olsaydı ne olurdu?

KİMSE ellerinden alamazdı.

12
fi
Sistemde “Hayırdır?” diyecek insan yok.
Yazılım da henüz savaşta taraf seçecek kadar gelişmedi.

Olay bu kadar TEMİZ yani.

———

Şimdi, bir sonraki kısmı konuşalım.

Bu teknolojinin yüzyılların gelenekselleşmiş Finans ve Bankacılık sektörüne


kıyasla DEVASA avantajları vardır.

Neden ve nasıl olduğunun detayına girmeyeceğim. Bu konu De-Fi’yi


ilgilendiriyor. Zaten bu sebepten De-Fi kitabında üzerinde epey duruluyor.

Ancak; detayı gerekmese de tüm bu KRİPTO olayının FİNANS alanında


sağladığı AVANTAJLAR nedeniyle büyüdüğünü bilmen gerek.

Çünkü biz bu kitapta Blockchain teknolojisinin Finans’tan sonraki alanlara da


el attığını göreceğiz. NFT dediğin şey böyle bir meselenin sonucu çünkü.

Bu nasıl oluyor peki?

En basit cevap:
Blockchain teknolojisinin getirdiği YENİLİKLER ÇOK BÜYÜK.

Yani bu teknolojinin dünyanın geleceğini etkileme ÇAPI; Finans sektöründen


ibaret tutulamayacak derece BÜYÜK.

Dünya bunu YENİ YENİ fark ediyor.


Fark edildikçe de Blockchain teknolojisi yeni alanlarda YAYILIM gösteriyor.

Hatta o derece “alakasız görünen” alanlara sıçramalar yaşanıyor ki;


inanamazsın.

Zaten bu noktadan sonra bu “alakasız görünene” alanlardan birini


konuşmaya başlıyoruz.

13
SANAT’tan konuşacağız.

———

Evet, doğru duydun.

Blockchain ile SANAT arasındaki bir İŞ BİRLİĞİNDEN söz ediyorum.

Nasıl oldu peki bu?

Anlatayım.

Sanat; internetin getirdiği YENİLİKLERLE beraber “dijital sanat” gibi yeni


nesil akımlarla dönüşüm geçirmeye devam eden bir alandır, on yıllardır bu
böyleydi.

Yani birçok alanda olduğu gibi Sanat’ın da internetten bağımsız bir YORUMU
mümkün değildi zaten artık. Aralarında bir BAĞ oluşmuştu.

Ee, İnternetin kendisi dönüşüm geçirdiğinde bu Sanat’ı etkilemeyecek mi


peki?

Elbette etkileyecek.

İşte şimdi KİLİT NOKTAYA geldik:

“NFT” dediğimiz kavram tam da bu noktada ortaya çıkıyor.

Yani;

NFT kavramının ortaya çıkmasını sağlayan şey Blockchain-Sanat


ENTERGRASYONUDUR.

Nasıl?

Şöyle düşün şimdi:


Bir RESSAM var ve yağlı boya tabloları yapıyor. Bunları satarak da geçimini
sağlıyor. Bildiğin TUVAL üzerine yağlı boyadan bahsediyorum yani.
14
Bu ressam, bir gün tablolarındandan birine çok benzer bir tabloyu bir
bilgisayar uygulaması üzerinde ÜRETMEYE karar veriyor.

Bunu üretiyor ve internette satışa koyayım diyor.

Ne oldu şimdi bunun adı?

“DİJİTAL SANAT ESERİ” oldu.

Peki bu RESSAM bir gün bir yazılımcı arkadaşından BLOCKHAIN’i duysa ve


“Ben Dijital Sanat Eserimi bu ağ üzerinde satışa koysam buradan da para
çeviririm ya” dese ve bunu YAPSA;

Adı hâlâ Dijital Sanat Eseri mi olur?

Hayır.

Artık adı “””NFT””” oldu.

Çaktın mı olayı?

Yani NFT’lere Blockchain teknolojisine ENTEGRE olmuş DİJİTAL SANAT


ESERLERİ de diyebiliyoruz anlayacağın.

Reelde üretirsen -> Yağlı Boya Tablosu.

Web2 (Yani bildiğin internet) üzerinde üretirsen -> Dijital Sanat Eseri.

Web3 (Yani Blockchain) üzerinde üretirsen -> NFT.

Temel mantık budur.

———

Buraya kadar;
Kriptopara nedir, Kriptoparalardan NFT’lere doğru ilerleyiş nasıl
gerçekleşmiştir, blockchain nedir gibi soruların cevaplarını öğrenmiş oldun.
15
Bir meseleden daha bahsedip sonra kısma geçeceğim:

Kafanda Kriptopara kısmı tam oturmamış olabilir, NORMALDİR.


REEL paralardan KRİPTO paralara geçişi özetlemedim ben az önce,
kriptoparalardan NFT’lere geçişi özetledim.

Bir kez daha belirtiyorum; olayın kriptopara kısmı De-Fi kitabında ele alındı, o
kitabın konusu bu. O kısmı da tam oturtayım diyorsan buradan oraya doğru
bir sıçrama yapabilirsin koçum.

Bunlar teorik kısımlar. Bilmesen, sırf YÜZEYSEL girsen de Para yaparsın ama
belki Kafana takılmıştır ve Sistemi çözmek adına İLGİ duymuşsundur. Bunun
için diyorum, DE-Fİ kitabını okumanı tavsiye ederim diye.

Şimdi; NFT’lere yoğunlaşalım.

16
NFT nedir, ne anlama gelir?
Nasıl ortaya çıktı? Ne işe yarar?
Kriptoparalardan farkları neler?
Beyler; ilk olarak şuna cevap verelim, NFT nedir?

NFT’nin kelime açılımı “Non-Fungible Token”dır.


DEĞİŞTİRİLEMEZ TOKEN anlamına gelir.

Yani, açılımından anlaşıldığı üzere NFT dediğin şey esasında bir Token’dır.

“Aga ben Token ne daha onu bilmiyorum ki?”

Olabilir, sıkıntı yok.

Token veya Coin (eş anlamlıdır, istediğini diyebilirsin); teknik olarak


KRİPTOPARA demektir.

Tokenlar Blockchain Ağı üzerindeki BİR BİRİMLİK PARALAR olarak


düşünülebilir.

Yani “Bitcoin” dediğinde bir PARA BİRİMİ ifade ediyorsun;


“1 Bitcoin” dediğinde ise 1 adet Bitcoin’i; yani MİKTARI ifade etmiş
oluyorsun.

Mesela REEL dünyada BİR BİRİMLİK bir para; 1 Dolar, 1 Euro veya 1 Türk
Lirası olabilir.

Benzer şekilde Blockchain Ağı üzerindeki BİR BİRİMLİK bir Sanal Para da 1
Bitcoin, 1 Ethereum, 1 Solana veya 1 Avax gibi bir Token olabilir.

Aynı mantıkla:
Reel dünyada nasıl ki her bir PARA BİRİMİ kendi içerisinde farklı değerlere ve
kullanım alanlarına sahipse;
17
Blockchain Ağı’nın oluşturduğu dijital dünyada da bu para birimleri kendi
içlerinde farklılıklar gösterir.

(DİKKAT ET:
Bu cümlede BİR BİRİMLİK para demiyorum, para birimi diyorum, yani PARA
ÇEŞİTLERİ, DÖVİZLER.
Önceki cümlede BİR BİRİM PARA demiştim. Yani tek bir parça, bir tane
anlamında, MİKTAR.)

Örneğin Dolar ABD’nin parasıdır, güçlü bir paradır, tüm dünyada kullanılır.
Euro ise Avrupa Birliği’nin parasıdır, Dolar kadar güçlü değildir ama yine
güçlü bir paradır, daha çok Avrupa’da kullanılır.

Yani bunların arasında FARKLILIKLAR mevcut.

Aynı olay Bitcoin ve Ethereum için de geçerli.


Farklı GÜÇLERİ ve farklı KULLANIM ALANLARI var.

Olay bundan ibaret.

MİKTAR ve ÇEŞİT.
Bu ayrımı anla.

(Token, Coin, De-Fi Coin, De-Fi Token gibi spesi k bir ayrıma girmiyorum.
Yukarıda dediğim gibi EŞ ANLAMLI olarak düşünebilirsin.
Esasında bu kavramlar arasında küçük değişiklikler var ama teoride
debelenmeyeceğiz. Aynı de geç.)

———

Gelelim NFT’nin kelime açılımındaki “değiştirilemez” kelimesinin neyi ifade


ettiğine.

Ne anlama gelir bu?

Her bir Token’a “üretim aşamasında” bir PARMAK İZİ verilir.


Bu parmak izi TEKTİR, o Token’a ÖZELDİR.
ŞİFRELENMİŞTİR ve üretiminden sonra da ASLA DEĞİŞTİRİLEMEZ.
18
fi
Örneğin;
Yukarıda anlattığım üzere; Bitcoin ve Etherum gibi Coinler De-Fi yani
Merkeziyetsiz Finans PARA BİRİMLERİDİR.

Burada BİR BİRİMLİK Coinler Ethereum ve Bitcoin olarak farklı PARA


BİRİMLERİ olabililer ancak “kendi içlerinde” 1 Bitcoin = 1 Bitcoin’dir.

Veya 1 Ethereum = 1 Ethereum’dur.

“Kendi içlerinde” BİR BİRİMLİK paralar “birbirlerinin yerini” tutabilirler.

Mesela elinde iki adet madeni 1 Türk Lirası varsa ikisi de piyasada AYNI
DEĞERİ karşılar; bunları birbiri ile “değiştirebilirsin”.

Blockchain sisteminde de ticari amaçlı kullanılan BİR BİRİMLİK Tokenlar/


Coinler “kendi para birimlerinin içerisinde” bu şekilde kendi içlerinde
değiştirilebilirler, çünkü AYNIDIRLAR.

ANCAK; bir NFT “değiştirilemezdir.”

Her bir NFT; Blockchain sisteminde BİR BİRİMLİK bir Token anlamına gelir
ancak bu Tokenlara daha üretim aşamasında “sadece o Token’a özel”
şifrelenmiş bir kod verilmiştir.

Bu kod, daha önce hiç kullanılmamış ve kullanılmayacak özel bir koddur. O


kod “sadece ve sadece o Token’ı” tanımlar. Yani NFT olarak üretilen bir
Token; HER ZAMAN diğer bir NFT’den veya diğer bir Token’dan FARKLIDIR.

REEL dünyadan bir örnekle düşünelim:

Bir araban var, kaza yaptın ve tamponun haşat oldu.

Yeni tamponunu seçmek için iki yolun var:


1) OEM numarasına sahip ORİJİNAL bir tampon alabilirsin.
2) OEM numarası olmayan ÇAKMA bir tampon alabilirsin.

Fark ne burada?
19
Aracı satmak istediğin zaman ekspertiz senin şasi numarana ve araç
parçalarının OEM numaralarına bakar.

Eğer Şasi numarana uyumlu bir OEM numaran yoksa veya hiç OEM numaran
yoksa tamponunun ÇAKMA olduğu anlaşılır; DEĞERİ DÜŞER.

Yani ortada değeri koruyan bir ŞİFRELEME vardır.

İşte NFT’lerin kendilerine özel kodları da AYNEN bu şekildedir.

Kriptoparalardan farklı da bu ŞİFRELEME olayıdır.

Bu kısmı anladığını düşünüyorum artık.

———

Peki; Tüm bu olayların SANATLA ne alakası var?

Şöyle:

Sanatta bir eseri yalnızca TEK bir sanatçı yapmış olabilir değil mi? Bir yağlı
boya tablosunu iki farklı sanatçı “TAMAMEN AYNI” çizmiş olabilir mi?

Olamaz.

“Abi şöyle yaparız böyle yaparız aynı olur” vs.

Hayır, OLAMAZ.

Görünüşte hiçbir farklılık olmayacak derece BENZER çizmiş olsalar bile


yüksek teknoloji bir teste sokulduğunda EN AZINDAN bir fırça darbesi farklı
çıkacaktır.

Reel dünyada üretilen bir sanat eseri TEKTİR, DEĞİŞTİRİLEMEZ.

REELDE orijinal sanat eserlerine MİLYONLARCA DOLAR yat çekilirken


çakmalarının gittiğin her KAFEDE asılı olabilmesinin nedeni budur zaten.
20
fi
Örneğin; ünlü tablolardan Mona Lisa’yı düşün. Orijinal tablo 17. Yüzyılda Da
Vinci tarafından çizilmiş. Adam bu tabloyu 300 SENE önce çizmiş. O adam
tarafından, o gün bulabildiği boyayla.
Dolayısıyla bugün; ORİJİNAL Mona Lisa tablosu ÇOK DEĞERLİDİR.

Çünkü TEKTİR.

İsteyen herkes evine alıp duvara asamaz, TEK olması dolayısıyla ÇOK
PAHALIDIR.

Görüntü olarak BİREBİR REPLİKA bir Mona Lisa tablosunu hâlâ KOLAYCA
oluşturabilirsin. Ancak ne olursa olsun 1700’lü yıllarda Da Vinci’nin çizdiği
orijinal tablo “bir kez daha” yapılamaz.

Devam edelim.

Bahsettiğim üzere; günümüzde sanat eserleri DİJİTAL ORTAMLARDA da


üretilebiliyor. Yani bir şeye sanat eseri demek için illa FİZİKSEL olarak
yapılmış olmasını beklemiyor kimse artık. Dünyanın birçok yerinde tamamen
DİJİTAL olarak sanat eseri üreten birçok sanatçı var, beğenip alan da TONLA
insan var.

O zaman şu soruyu sorabilirsin:

“Bilader günümüzde DİJİTAL SANAT ESERLERİ gerçek birer sanat eseri


sayılıyor burası tamam da; bunların orijinallikleri nasıl belirlenecek? Sonuçta
reel dünyada orijinal bir Mona Lisa tablosunu birebir çizmek imkansız ama
DİJİTALDE bu böyle değil. Orijinal bir sanat eserinin BİREBİR AYNISINI ben
çizerim paintten?”

Bu DOĞRU bir soru, önemli bir problemi tespit ettin; tebrikler.

İşte bu probleme ÇÖZÜM olarak BLOCKCHAIN teknolojisi imdada yetişiyor.

Blockchain teknolojisi, DİJİTAL sanat eserlerininin ORİJİNALLİĞİNİ


Merkeziyetsiz, Şe af ve Güvenilir bir şekilde TEYİTLİYOR ve orijinal eserin
DEĞERİNİN korunmasını sağlıyor.
21
ff
Böylece Blockchain’in bu çözümü ile birlikte SANAT da bu teknolojini
getirdiği yeniliklerden faydalanabilmiş oluyor.

Bu sisteme ENTEGRE oluyor.

———

“Ee peki; NFT’ler SANAT alanında böyle bir rol üstlendi diye nasıl para
kazandıran birer yatırım aracı oluyor ki? Ne alakası var?”

Anlatayım, aslan.

Blockchainin dijital sanat eserlerini TASDİKLEME görevi, SANAT ile


Blockchain entegrasyonunun “”SADECE”” başlangıcıydı.

Bu sektör ilk hâliyle kalmadı; gelişti, fonksiyonları arttı ve büyük hacimlerde


paraların döndüğü bir PİYASA hâline geldi.

Yani dijital sanat eserlerinin PİYASALARI oluşmaya başladı.

Nasıl?

TASDİKLENEN ve ORİJİNALLİĞİ TEYİT EDİLEN sanat eserleri değerli olur,


TEK olduğu güvenilir bir sistem tarafından onaylanmıştır ve o sistem o eserin
değerini HEP KORUYACAKTIR. (Blockchain hacklenemez.)

Günümüzde her gün binlerce yeni NFT’nin piyasaya çıktığını ve alım satımının
yapıldığını da düşünürsen; bunun NASIL bir YATIRIM aracı olarak
kullanıldığını anlarsın.

Dünya PARA üzerinden dönüyor.


Değerini koruyan ve GÜVEN veren her META, para kazanma amacıyla
kullanılabilir.

NFT’lerin kaderi de farklı olmadı.

22
Artık NFT’lerin NEDEN ekonomik bir değere sahip olduğunu ve NASIL birer
YATIRIM aracına dönüştüklerini de kaptın, bu kısmı da TAMAMLADIK.

Şimdi NFT yatırımları ile De-Fi (yani Kriptopara) yatırımlarını karşılaştıralım.

Yan yana koyalım ve NEDEN “burada” yer alman gerektiğini göstereyim sana.

23
NFT vs De-Fi
NFT’lerin birer YATIRIM aracı olarak NASIL yüksek miktarlarda paralar
kazandırabildiğini konuşacağız.

Ancak;
NFT’lerin ne denli KÂRLI olduğunu anlayabilmen için öncesinde kısaca bi De-
Fİ’ye değinmem gerekiyor.

Biraz De-Fi’den bahsedelim.

———

Öncelikle; De-Fi nedir?

De-Fi’nin açılımı Decentralized Finance’tir. Yani: Merkeziyetsiz Finans.

Yukarıda dediğimi hatırla: “Blockchain teknolojisi Bitcoin’le beraber ortaya


çıktı ve ilk önce FİNANS sektöründe etkisini gösterdi.” demiştim.

O zaman De-Fi dediğinde dümdüz Blockchain ile Finansın etkileşimi sonucu


oluşan YENİLİKLERİ ifade etmiş oluyorsun.

Düz mantık.

Merkeziyetsiz bir YAPI + Finans = De-Fi.

Blockchain teknolojisinden KÖKLÜ biçimde etkilenen ilk alanın Finans olması


dolayısıyla; “De-Fi kavramı” Blockchain teknolojisini kullanan tüm alanlarla
ÖZDEŞLEŞMİŞ durumda.

Her Blockchain ürünü De-Fi ürünüymüş sanılıyor halk tarafından.

Yani senin de bu güne kadar “Kriptoparalar şu şu işe yarıyor, dünyayı şöyle


değiştirecek” derken kastettiğin olayların muhtemelen TAMAMI aslında De-Fi
başlığı altında yer alıyor.

24
Bu AYRIMI iyi anla, önemlidir.

Peki, biz neden NFT’leri “De-Fi”nin bir parçası olarak görmüyoruz?

Yani NFT’ler neden De-Fi başlığı altına girmek yerine YENİ bir alan olarak
görülüyor?

Cevap:

Çünkü NFT’ler birer FİNANSAL ÜRÜN değillerdir, bu şekilde ortaya


çıkmamışlardır. “İlk önce” SANAT ESERİ olarak ortaya çıkmışlardır;
“sonradan” ÜRÜN PİYASALARI oluşmuştur.

Yani FİNANS alanında kullanılması amacıyla üretilmezler.

Mesela Bitcoin öyle değil, bildiğin SANAL PARA olarak kullanılıyor. Bu amaçla
üretiliyor.
Ethereum, Bitcoin’den farklı bir amaca sahip olsa da (Teknik detayına
girmeyeceğim) yine o da TİCARET amacıyla kullanılır.
Yani “Finans” sektörüne dahildir, bir PARADIR.

———

Kafanda bu ekosistemi çok daha SADE biçimde gruplandırabilmen için şöyle


bir şey yapmanı istiyorum:

Kriptopara ekosistemi ile ilgili DÜŞÜNDÜĞÜN HER ŞEYİ şöyle bir ŞEMA
üzerinden ALT BAŞLIKLAR şeklinde değerlendireceksin:

Ortada BLOCKCHAIN isimli bir teknoloji var.

Bu teknoloji;
FİNANS alanında kullanıldığında adı De-Fi oluyor.

SANAT alanında kullanıldığında adı NFT oluyor.

25
Bir ORGANİZASYON oluşturma amacıyla kullanıldığında adı DAO oluyor (Şu
an konumuz değil);

İnsanların SANAL DÜNYALAR inşa etme amaçları doğrultusunda


kullanıldığında adı METAVERSE oluyor;

Bildiğin Facebook; Google, Amazon gibi WEB-2 sitelerinin Blockchain


üzerinde oluşturulmuş versiyonlarına DAPP (D-App; Decentralized
Applications) deniliyor.

Tüm bu yeniliklerin oluşturduğu yeni internet ortamına BLOCKCHAIN


EKOSİSTEMİ veya WEB-3 deniliyor.

O kadar kavram var diye kafan karışmasın yani, olay basit.

Her şey BLOCKCHAIN’de bitiyor.

Rahatla.

———

Şimdi ana konumuza geri dönelim.

Bir de NFT’ler ile ile De-Fi’nin PARASAL getirilerini karşılaştıralım.

Anlattığım üzere;
Kriptopara dünyası bu zamana kadar Blockchain’in FİNANS alanındaki
kullanımı ile domine olmuş durumdaydı.
İnsanlar sadece bu yönü biliyordu. Bu yönü kullanarak para kazanıyordu.

İyi güzel;

Peki, De-Fi dünyasında “İSTİKRARLI BİR ŞEKİLDE PARA


KAZANABİLENLERİN” kâr oranları nelerdi?

(Özellikle “uçan kaçanların” değil; “İstikrarlı bir şekilde kazanabilenlerin”


vurgusunu yaptım bak; dikkat et.)

26
Cevap:

De-Fi’de yatırım yapanların çoğu için; düzenli yapılan %20 %30 kâr ÇOK
İYİDİR.
Hele ki %60 %70 oranları istikrarlı bir şekilde yakalanıyorsa; bu
OLAĞANAÜSTÜ İYİDİR.

Tekrar beliriyorum bak:


De-Fi’de KLASİK alım satım işlemleri yapanların “en PROFESYONEL
“ olanlarının “DÜZENLİ” yakaladığı oranlardır bunlar.

Şimdi ESAS meseleye geliyoruz.

Ne demiştik?

Artık BLOCKCHAİN’in para kazancı sağlayan TEK ALANI “Finans” değil.


Artık bu teknolojinin “BAŞKA” alanlardaki yayılımı da yeni PARA KAZANMA
YOLLARI oluşturmuş durumda.

İştee;

Biz de bir yatırımcı olarak bu yeni alanların para kazandırma potansiyellerine


baktıyoruz ve şunu görüyoruz:
EN KÂRLISI AÇIK ARA NFT’LERDİR.

O zaman VURUCU soru gelsin:


De-Fi’deki kâr oranlarının yanında NFT’lerin kâr oranları nedir?

NFT dünyasında “İSTİKRARLI BİR ŞEKİLDE PARA KAZANABİLENLERİN”


tutturdukları kâr oranları %20 %30 %70 değildir,;

“””EN AZ””” %100, %200’den başlar.

Yani elindeki 100 doları 170 dolar yapmanın bir BAŞARI olmasında değil,
200-300 dolar yapmanın bir BAŞARISIZLIK olmasında bahsediyorum.

Farkı anlıyor musun?

27
Ki bu sadece BAŞLANGIÇ oranıdır.

İşte bu yüzden bunları anlatıyorum:

KOLAY PARA.

———

Devam edelim.

Burada; De-Fi kitabını okumuş ve hatta bu sayede SAĞLAM PARALAR


kazanmış olan arkadaşlar ÇOK DOĞRU ve YERİNDE olarak şu soruyu
sorabilirler?

“Ee tamam da abi De-Fİ kitabında böyle söylenmiyor?


Orada Staking, Farming, Longlamak gibi kavramlar anlatılıyor; buna göre
STRATEJİLER veriliyor ve bu sayede paranın 5-10 katına kadar
katlanabileceği söylenir?”

Haklısın. Söylenmiyor demedim.

Şimdi o kısmı De-Fi kitabını hiç okumamış birinin de anlayabileceği şekilde


açıklığa kavuşturalım:

De-Fi dünyasında; Staking, Farming, Margin Trade, Kaldıraçlar, Longlamak,


Shortlamak vs. gibi birçok yöntem vardır.

Bu yöntemlerin her biri, para kazanma amacıyla kullanılan farklı birer


FİNANSAL ARACI tanımlar.

Bankacılık sistemindeki Faiz, Kredi, Sigorta, Fon vs. gibi yani.


Her bir yöntemin FARKLI çalışmaları vardır ve bunun sonucunda FARKLI
miktarlarda GETİRİLERİ olur.

De-Fi dünyasında; bu yöntemler üzerinden de SAĞLAM paralar kazanılabilir,


yani sadece düşükken al yüksekken sat mantığından ibaret değil. Orada da
GÖREBİLENE fırsatlar çok.

28
Zaten De-Fi’de %20 %30 kâr oranlarından başka YAPILABİLECEK bir şey
olmasa siksen De-Fi üzerine bir kitap yazılmazdı, bu neymiş diye bakılmazdı
bile.

%20 %30 kâr ne aq.

Biz iş adamıyız; böyle kârlar için kılımı kıpırdatmam.

Yatırım yapılıyorsa HAKKINI vermeli.

Bu sebepten; o kitapta klasik al sat yerine De-Fİ’deki “SAĞLAM” nansal


araçları kullanarak para kazanma yöntemleri anlatılıyor.
Orada da sana paranı en az 2-3 artırabilmeni sağlayacak YOLLAR öğretiliyor.

FAKAT;

De-Fi yatırımlarından bahsederken;


“Başarılı bir De-Fİ yatırımcısı bile düzenli gelen %70 kâra ÇOK İYİDİR der"
deme nedenim;
De-Fi ile NFT’leri TEMEL MEKANİZMALARI bazında karşılaştırmamdan
kaynaklanıyor.

Yani o kitapta bahsedilen EKSTRA De-Fi Araçlarını kullanarak para kazanmak


istersen yine NFT’lerdeki oranları orada da yakalaman MÜMKÜN.

””ANCAK”” ÇOK ÖNEMLİ BİR KISMA GELİYORUZ:

Kazanılan paranın “birim başına” içerdiği Emeği ve Riski yan yana


koyduğumuzda NFT’ler AÇIK ARA kazanan taraf oluyor.

Fark bu.

NFT’lerin en temel alım-satım yöntemleri bile De-Fi’nin RİSK içeren, ZAMAN


isteyen ve bolca ANALİZ gerektiren süreçlerinden çok daha az ÇABAYLA;
“”EN AZ”” AYNI ORANLARDA paralar kazanmanı sağlıyor.

Gel bunun sebeplerini madde madde GÖRELİM.

29
fi
NFT yatırımlarının De-Fi yatırımlarına
göre avantajları:
1) NFT’lerde TEKNİK ANALİZ gerekli değildir.

Bilen bilir, Teknik Analiz tam bir İNEK işidir. Zaman ister, Emek ister, Odak
ister.

Benim ESAS İŞİM yatırım yapmak değil; dolayısıyla sabah akşam gra k
başında inekleyemem.

Aktif ve Yoğun bir İŞ ADAMIYIM. Bu nedenle YATIRIM yapacaksam birim


başına ZAMAN ve ENERJİ kazanımım ÜST SEVİYE olmalı.

İşte NFT’ler bu konuda avantaj sağlıyor.

2) NFT’ler “Ürün” olarak değer görürken;


Kriptoparalar bir “Finansal Araç” olarak değer görür.
Bu da NFT’lerin DAHA YÜKSEK kazançlar getirebilmesini saplar.

Bunu sebebi tamamen ekonomik bir İLKEDEN kaynaklanır:


“Ürün Piyasası, Finans Piyasasından çok daha KATMA DEĞERLİDİR.”

Yani, bir ALTIN gibi “ nansal” bir yatırım aracı almak yerine EV veya
ARABA gibi bir “ürün” almak olarak düşünebilirsin bunu.

Bu ekonomik ilke; NFT’lerin ÇOK kazandırmasının altındaki EN TEMEL


faktörlerden biridir.

Kitabın ileriki kısımlarında demek istediğimi daha net anlayacaksın.

30
fi
fi
3) NFT’ler BORSA dalgalanmalarından “direkt” etkilenmezler.
De-Fi ise DİREKT etkilenir.

Bilen bilir; De-Fi tokenlarının projelerinden ve kullanım alanlarından emin


olunsa bile BİTCOİN’in aşağı doğru kısa bir düşüşü BÜTÜN altcoin
gra klerini piç eder.

Projesinin iyi olmasının falan HİÇBİR önemi kalmaz.

Çünkü De-Fi demek Finansal Piyasa demektir. Finansal Piyasa da Borsa


demektir zaten.
(İkinci maddedeki anlattıklarımı hatırla. Ürün Piyasası vs. Finans Piyasası.)

Yani kendisi BORSA olan bir şeyin borsadan etkilenmemesi mümkün


değil aq.

Bu nedenle, De-Fi yatırımları NFT’lere göre çok daha VOLATİLDİR


(İstikrarsız) ve dış koşullara daha açıktır..

NFT’lerde en fazla Ethereum’un yatı düşer ve Ethereum ağında çıkarılan


bir NFT’nin yatı düşmüş olur.

Ki böyle bir durumda bile YATIRIMCININ umursayacağı konu


Ethereum’un yatı değildir;
“aldığı NFT’yi daha yüksek yata satıp satamadığıdır.”
Yani NFT piyasasında takılırken Ethereum yatını takip etmezsiniz.

(Bu “low level NFT yatırımcısı” hareketidir. Yapmayın. Ethereum cinsinden


kaça katlamışsınız bunu görün.)

Sonuç: NFT’ler DIŞ KOŞULLARDAN daha az etkilenirler.

4) İşin içine girince göreceksiniz; NFT alım-satımı yapmak harbiden


daha KEYİFLİDİR.

De-Fi’deki gibi Staking, Farming, Margin Trade gibi RİSKLİ ve KARMAŞIK

31
fi
fi
fi
fi
fi
fi
süreçlere sahip olmadıkları için, daha basit ve yalın yatırım sürecin olur.

Ayrıca ileride ayrıntılı değineceğim TOPLULUK meselesinden dolayı


insanlarla etkileşim de HAYLİ YÜKSEKTİR ve bu da ayrı bir keyif verir.

Buralar TEKNOLOJİ işlerinde epey bilgili ve iyi konumlarda bulunan


adamlarla doludur ve reel dünyada da HAYLİ katkı sağlayacak
NETWORKLER edinirsiniz.

Biraz PARA kazandıktan sonra, alım-satım yapacağın koleksiyonların


TOPLULUKLARINDA “sadece" PARALI adamlar bulunur.

İyi bir Kripto yatırımcısı paralı biri “olabilir.”


ANCAK iyi bir NFT yatırımcısı KESİNLİKLE paralıdır.

5) NFT’ler UTILITY adı verilen çeşitli “EK GETİRİLERE” sahiptir.


Bu, daha çok kazanman anlamına gelir.

Mesela NFT olarak çıkmış bir proje bir “Utıility” olarak De-Fi alanına dahil
olabilir;
Ancak De-Fi olarak çıkmış bir proje kolay kolay NFT alanında doğru
kaymaz, bu çok ANLAMLI olmaz.

Bu UTILITY olayına şöyle bir örnek vereyim:


Elimde bulundurduğum bir NFT bana her gün bir adet o NFT
koleksiyonunun Token’ından kazandırıyor.
Bu Token’ın değeri şu anda 10 Dolar.

Yani?

NFT’den elde edeceğim kâr bir yana; her gün sadece bir tane NFT’den
10 dolar kazanıyorum.
Sadece bir NFT’min EK GETİRİSNDEN ayda 300 Dolar para eder bu.

Ki bende bundan 4 tane var.

TERTEMİZ.
32
Bunun daha Metaverse’ü cartı curt bir ton alanda kullanımı var.
Oralardan da GETİRİSİ var.

Hepsini anlatacağım aslanım, merak etme .

———

Madde madde gösterdiğim üzere;

NFT YATIRIMLARI DE-Fİ YATIRIMLARINDAN DAHA KISA SÜREDE,


DAHA ÇOK KAZANDIRIR.

Uzun yıllardır; De-Fi (yani senin bildiğin ve duyduğun klasik anlamdaki


kriptopara piyasası), binlerce insanı ZENGİN etti.

Bu doğru.

Hem de Hisse Senedi, Tahvil, Bono, Forex gibi önceki Yatırım Araçları’nın
hepsinden daha çok.

Ee NFT’ler de De-Fi’den daha çok kazandırıyorsa?

O zaman BURADA olacaksın.

PİYASANIN KRALI ŞU ANDA NFT’LERDİR.

Önümüzdeki uzun bir süreçte de böyle olmaya devam edecek.

BURADA YER ALMAK ZORUNDASIN.

2010’lu yılların Bitcoin’i 2020’li yılların NFT’sidir.

Treni kaçırma.

Seni uyarıyorum.

33
Ancak;
Ben burada yer alma kararını sana bırakıp gidecek bir adam değilim.

PARA KAZANDIRACAĞIM DEDİYSEM KAZANDIRACAĞIM.

Bu yüzden sana NFT’lerin geleceğini göstereceğim.

Biraz VERİ İNCELEYELİM.

34
Bu gra k, son 1 sene içerisindeki De-Fi’de bulunan TOPLAM PARA
MİKTARINI gösteriyor.

Bu gra kte De-Fi’nin EN YÜKSEK para hacmine sahip olduğu Kasım


2021’deki hacmin 105 Milyar Dolar olduğunu görüyorsun.

Bu gerçekten DEVASA bir para.

Ancak dikkatini çekmek istediğim bir yer var:


“Kasım 2021”den sonra bir DÜŞÜŞ görüyoruz.

Bu tarihi ve düşüşü aklında tut.

35
fi
fi
Bu gra k zaten Türkçe, yorumlamama gerek yok.

Ancak dikkatini çekmesi gereken ÇOK ÖNEMLİ bir nokta var:

“Ağustos 2021” ayında NFT’ler tam anlamıyla PATLIYOR:


5 MİLYAR DOLAR AYLIK HACİM.

Sonraki aylarda her ne kadar aylık hacimde bir düşüş görünse de bu O kadar
da ÖNEMLİ bir veri değil.

Önemli olan şu: Ağustos 2021’deki NFT’lerin patlamasından sonraki süreçte


NFT pazarının toplam işlem hacmi hiçbir ay 3 Milyar Dolar’ın altına düşmüyor.

Bu gra ği ve “Ağustos 2021” tarihini de aklında tut.

Sıradaki 2 gra kle bunları birleştirince BOMBAYI patlatıyoruz çünkü.

36
fi
fi
fi
Bu gra k;
Eylül 2020 ile Eylül 2021 arasındaki 1 senelik dünya geneli Google arama
verilerini gösteriyor.

Dikkat et;
İLK DEFA “21 Şubat 2021” tarihinde NFT aramaları De-Fi aramalarını
GEÇİYOR.

Devam edelim:

37
fi
Burada ise Şubat 2021 ile Şubat 2022 arasındaki arama sonuçlarını
görüyorsunuz.

Tahmin edeceğin üzere Bitcoin aramaları her zaman NFT ve DeFİ


aramalarından daha yüksek; bu BEKLENEN bir şey.

Bitcoin bu sektörün REKLAM YÜZÜDÜR demiştim. Bunu görmen için bu


veriyi de ekledim.

Ancak esas görmeni istediğim nokta şu:


Şubat 2021’den sonra üstünlüğü eline geçiren NFT aramaları, bir daha
DeFi’nin gerisine DÜŞMÜYOR.

Sürekli bir ARTIŞ mevcut hem de.

Google Aramaları insanların ilgisini ve merakını göstermesi dolayısıyla


SON DERECE sağlam veriler sunar.
İlgi ise; YATIRIM KARARI verecek birisi için o konuya adım attıracak İLK
unsurdur.
38
———

Şimdi;

Tüm bu gra kleri birleştirip de BİR SONUCA varmak istediğimizde ne


görüyoruz?

Google aramalarında gördüğümüz üzere Şubat 2021 itibariyle insanların


ilgisini DeFİ’den daha çok çekmeye başlayan NFT’ler; Ağustos 2021’de bir
patlama yaşıyor.

Bu patlamanın ardından NFT’ler daha da popülerlik kazanıp daha YÜKSEK


hacimlerde işlem görürken; DeFİ’deki para hacminde Kasım ayı itibariyle bir
DÜŞÜŞ başlıyor.

TREND, De-Fi’den NFT’lere kayıyor.

Beyler; işte bu gra kler, NFT’lerin GÜMBÜR GÜMBÜR geldiğini bize


gösteren verilerdir.

Ulaştığımız sonuç budur.

BURADA YER ALMAK ZORUNDASIN.

Şu anda Bitcoin gra klerini inceleyip de “keşke geçmişte buraya yatırım


yapsaymışım” diyen adamların konumunu düşmemen için gerekli BÜTÜN
anlatımı sağladım, veriler sundum, yorumunu da yaptım.

Sana sadece NASIL kazanacağını öğrenmek kaldı.

Bunu da ileriki sayfalarda bulacaksın.

39
fi
fi
fi
Hoşuma giden 2 bilgilendirici görsel ekliyorum, incele ve bir sonraki bölüme
geçelim.

Son bir senede NFT’lerdeki dönüm noktalarını Türkçe olarak gösteren


GÖRSEL:

NFT pazarının kapitalizasyonununun yıllar içindeki değişimini gösteren bir


GRAFİK.
(Kapitalizasyon SERMAYELENDİRME demektir.
Yani bu pazara yapılan YATIRIMI ifade ediyor.)

40
Alım-Satım’a Hazır Olmak.
Para Aktarımları,
Hesap Kurulumları.
Şu anda NFT’lerden anlayan bir yatırımcı olabilmen için gerekli olan TEORİK
bilgilerin TAMAMINA hakimsin.

TAMAMINA diyorum bak, bu kadarı yeterlidir.

Esas olayımıza geçmeden önce SON BİR ADIM kaldı.

Kriptopara dünyasına İLK defa NFT’lerden giriyor olabilirsin.


Sana gerekli olan HER ŞEYİ anlatacağım demiştim.

Sözüm söz.

Sırada TEKNİK meseleleri halletmek var.

Kriptopara dünyasının içinde NASIL gezineceksin?


NFT’leri NEREDEN alacaksın?
Bankadaki paranı NASIL bu sisteme geçireceksin?
HANGİ hesaplara ihtiyacın var?
Nasıl ALIM’a hazır hâle geleceksin?

Bunları konuşalım.

41
NFT alım-satımı nerelerden yapılır?
NFT’ler, PAZAR YERİ denilen siteler üzerinden satın alınabilirler.

Fark ettiysen BORSA kelimesini kullanmadım. Çünkü NFT’ler borsalar


üzerinden listelenmezler.

NFT’ler birer De-Fi ürünü değillerdir, nansal araçlar değillerdir.


NFT’ler, bir değere sahip olan ve tahsil edilebilen “dijital varlıklardır”.

Önceki bölümde anlattığım “Ürün Piyasaları” ile “Finans Piyasaları” olayını


hatırla.

Mesela evler ve arabalar da BORSALAR üzerinde listelenmezler.


Evler ve arabalar; NFT’lerle benzer şekilde ,“bir değere sahip olan reel
varlıklardır, ürünlerdir”.

Borsalar “ nansal araçların” alım-satımları için kullanılır.


Birer PARA işlevi gören kriptoparalar bu sebepten borsalarda işlem görürler.

Devam edelim.

———

Peki, bu pazar yerlerinde kullanıcılar neler yapabiliyorlar?


NFT ALIRLAR ve SATARLAR.

Bu kadar.

Klasik bir alım satım ortamıdır yani.


sahibinden.com'dan bi farkı yok.

Piyasada bu NFT pazar yerlerinden onlarca bulunmaktadır.

42
fi
fi
Bunların içinde AÇIK ARA en büyük HACME sahip olan ve en ÖNDE GELEN
platform ise OpenSea’dir.
(Birçok yerde OS olarak kısaltmasını görebilirsin.)

Biz de kitap boyunca “SADECE” bu platformu kullanacağız.


(Kitabın sonunda diğer pazar yerleri ile bilgi vereceğim. Eğer neden sadece
OpenSea üzerinden ilerleyeceğim merak ediyorsan o kısmı oku.)

———

OpenSea’ye geçmeden önce CÜZDANLARI anlatacağım şimdi.

Çünkü bir CÜZDANA sahip olmadan OpenSea platformuna giriş yapamazsın.


(Bir cüzdanın olmadan hiçbir WEB-3 platformunda alım-satım yapamazsın.)

Peki, nedir bu CÜZDAN olayı?

43
Cüzdan nedir, ne işe yarar?
En iyi cüzdan hangisidir?
CÜZDAN, WEB-3 dünyasındaki BANKA HESABINDIR.

Kriptopara birimlerini saklamana, göndermene ve almana izin veren bir


YAZILIMDIR.

Kriptoparalar herhangi bir ziksel formda bulunmadığından, cüzdanın aslında


TOKENLARINI içinde muhafaza ETMEZ.
Bunun yerine tüm işlemlerini kaydeder ve BLOCKCHAIN üzerinde saklar.
Yani CÜZDAN, tüm bu yazılımsal sürecin DOĞAL bir parçasıdır.

Bu nedenle herhangi bir kriptopara birimi (NFT’lerin de teknik olarak bir


kriptopara olduğunu unutma) satın almak istiyorsan bir cüzdana sahip olman
ŞARTTIR.

Şu anda kullanımda olan ONLARCA farklı cüzdan bulunmaktadır ancak bizim


kullanacağımız cüzdan METAMASK olacak.

METAMASK; piyasadaki en GÜVENİLİR cüzdanlardan birisidir ve çeşitli


AĞLARDA çalışabilir. Bu nedenle birçok kullanıcı tarafından EN ÇOK tercih
edilen cüzdandır.

Metamask ile ilgili bilmen gereken bir diğer nokta ise; bu cüzdanın temel
olarak ETHEREUM ağını kullandığıdır.

Biz de NFT alım satım işlemlerimizi ETHEREUM ağını kullanan OpenSea


platformu üzerinden yapacağımız için Metamask bizim için son derece
uygundur.

44
fi
Metamask nasıl kurulur, nasıl hesap
açılır?
Adımları TAKİP ET.

1) Aşağıdaki linkten Metamask’ı indir:


https://metamask.io/download.html
Metamask’ı browser(tarayıcı) EKLENTİSİ olarak kuracaksın.
Eğer Macbook kullanıyorsan Safari’de kuramazsın; Chrome veya Firefox
kullanabilirsin.
Ben CHROME üzerinden devam edeceğim.

2) İndirme bittikten sonra Chrome’u aç.


Sağ üst köşede bulunan UZANTILAR sekmesinden “Metamask” seçeneğine
tıkla.
Önüne çıkan ilk penceredeki “Get Started” (Başla) seçeneğine tıklayarak
kayıt aşamasına geç.

3) Sağ kısımdan “Create a Wallet” seçeneğine tıkla.


MetaMask şifre, adres, transfer veya IP adresi gib herhangi bir veriyi
toplamaz, GÜVENLİDİR.
Devam etmek için “I Agree” (Kabul ediyorum) seçeneğine tıkla.

4) GÜÇLÜ bir hesap şifresi oluştur.

5) EN ÖNEMLİ kısma geldik.


İşaretli bölümde 12 kelimeden oluşan bir ŞİFRE göreceksin.
Bu kelimeler hesabının güvenliği için ÇOK ÖNEMLİDİR.
ASLA ve ASLA kimseyle PAYLAŞMA ve KAYBETME.
Bir yere not al ve MUHAFAZA ET.
Tavsiyem:
Şifreyi ekran görüntüsü olarak veya bilgisayar üzerinde bir yerde
TUTMAMANDIR.

45
(Ek bilgi olsun: Dijitalin GÜVENLİ olduğu dönemleri geride bıraktık. Artık
DEĞERLİ olan her şeyi FİZİKSEL olarak tutmalısın. Burada da ÖYLE
yapacağız.)
Kağıt ve kalem kullanarak 12 har SIRASINA uygun olarak NOT AL ve 4-5
farklı kağıda yazarak ÇOĞALT. Ardından bu kağıtları birbirinden farklı yerlere
SAKLA.
Bunları yaptıktan sonra sayfaya gel ve “Sonraki” seçeneğine tıkla.

6) Kelimeleri SIRASIYLA doğrula ve BİTTİ.

———

METAMASK CÜZDANIN HAZIR.

Eklentilerden “Sabitle” seçeceğine basarsan Metamask eklentine daha kolay


ulaşabilirsin.

Gelelim bir sonraki adıma.

Metamask aracılığıyla OpenSea’de alım satım yapmak istiyoruz değil mi?


O hâlde bu cüzdana PARA KOYMAK gerek.

Bu nedenle şimdi Metamask cüzdana PARA TRANSFERİ’nin nasıl yapıldığını


BANKADAN-OPENSEA’ye kadar anlatacağım.

Her bir adıma hakim olacaksın. Aşama aşama anlatacağım.

46
fi
PARA AKTARIMLARI
Hangi banka ile çalıştığın senin kararın ancak kullanacağın kripto para
borsası kesinlikle BİNANCE olmalı.

Bunun sebeplerine tek tek değinmeyeceğim; şu sebepleri bilmen yeterlidir:


1) Binance EN KULLANIŞLI ve EN KOLAY işlem yapılabilen borsadır.
2) Binance kendini kanıtlamış, GÜVENİLİR bir borsadır.

Ayrıca; Binance’in Türk yatırımcıları ilgilendiren 2 adet sitesi vardır:


Binance ve TR Binance.

Binance’e banka hesabından DİREKT olarak Türk Lirası yükleyemezsin ancak


TR Binance’e yükleyebilirsin.
Bu da Binance’in diğer bi ARTISIDIR.

De-Fi yatırımlarında TR Binance’e Türk Lirası yükleyip, bunu TR Binance’te


Dolar’a çevirerek Binance’e aktarırız.
Çünkü Binance’in orijinal sitesi Türkiye’ye özel olan TR Binance sitesine göre
daha profesyoneldir.
(İçerisinde daha fazla Token çeşidi barındırır mesela.)

Ancak NFT satın alımı için Binance’e geçmeye ihtiyacımız YOK.


TR Binance NFT alım satımı için YETERLİDİR.

Bu nedenle TR Binance üzerinden anlatıma devam edeceğim ve kitap


boyunca Binance dediğimde “TR Binance’i” kastediyor olacağım.

47
TR Binance hesabı nasıl açacaksın?
Adımları TAKİP ET.

1) Binance TR websitesine git.


“Kayıt Ol” seçeneğine tıkla.
E-posta’nı ve şifreni oluştur. Mailini onayla.
“Referans Kodu” kısmını göreceksin. Buraya “A6199337” kodunu gir.
Bu benim Referans kodum. Bu kod sayesinde sen de ben de %10 komisyon
indirimi kazanacağız. Kazan-Kazan.

2) İstenen TÜM BİLGİLERİ ver.


Burada Kimlik fotoğrafı gibi birçok ÖZEL bilgi isteniyor; endişelenmene gerek
yok.
GÜVENİLİRDİR.
Bilgileri doldur.

3) Hesabının onaylanması biraz vakit alabilir, bekle.


Hesabın onaylanınca güvenlik için yapman gerekenler var, SAKIN atlama.

4) Hesabını aç, güvenlik ayarlarına git ve sırasıyla aşağıdaki güvenlik


uygulamalarını etkinleştir:
2FA. (2 Faktörlü Doğrulama)
Google Authenticator.
SMS Doğrulaması.

Bunlar TEMEL güvenlik ayarlarıdır.


Mutlaka YAP.

Daha fazlasını kitabın sonunda bulacaksın.

UNUTMA:
“İlk 48 saat hesapta herhangi bir işlem YAPAMAZSIN.”
Güvenlik amaçlıdır.

Bu süre dolduktan sonra TR Binance hesabın hazır olacak.

48
Bankadan TR Binance’e NASIL para
aktarımı yapacaksın?
Adımları TAKİP ET.

1) Hesaba giriş yaptıktan sonra sağ üst taraftaki “Cüzdan” yazısının üstüne
gel ve altındaki seçeneklerden “Yatırma”ya tıkla.

2) Orta sol üstte TRY ve Kripto seçenekleri göreceksin.


TRY kısmına tıkla. Aktarım yapacağın BANKAYI seç.

3) Açılan sayfada “BN TEKNOLOJİ ANONİM ŞİRKETİ”’nin IBAN adresini


göreceksin.
Parayı bu adrese yatıracaksın.

4) Parayı yatır.
Şu anda TR Binance üzerinden bir şey yapmana gerek yok. İşin banka
hesabında.
Dikkat et:
Hesabını açtığın KİŞİ ile para yatırdığın BANKA HESABI aynı olmalıdır.
Yani TR Binance hesabın, “SENİN” hesabınsa; Para yatıracağın BANKA
hesabı yine “SENİN” olmalıdır. KİŞİLER, aynı olmalıdır.
Parayı yatırdıktan sonra sisteme düşmesi takriben 10-15 DK. alacaktır.
“Yatırma Geçmişi”eden veya mailinden takip et.

5) Yatırma onaylandığında tekrardan “Cüzdan” yazısının üstüne gel ve


altındaki seçeneklerden “Bakiyeler”e tıkla.
Burada TRY olarak paranı göreceksin.

YATIRMA işlemi TAMAMLANDI.

49
TR Binance üzerinden Ethereum
satın al.
Aldığın Ethereum’u cüzdana göndereceksin bir sonraki adımda, alma
amacımız bu.

Neden Ethereum dersen; Metamask’ın ve OpenSea’nin Ethereum Ağı


üzerinde çalıştığından bahsetmiştim.

Bu nedenle paranı Ethereum’a çevirmelisin.

Adımları TAKİP ET.

1) Sol üstteki “Piyasa” yazısına tıkla.

2) TRY olarak LİSTELE ve “ETH/TRY” çiftine tıkla.

3) Altta “ETH satın al” kısmına gel.

4) Paranın ne kadarıyla ETH alacağını belirle ve kutuya gir.


%25…%100 gibi seçenekleri da kullanabilirsin.

5) Ardından “Satın Al” diyeceksin.


Komut alt tarafa Açık Emir olarak düşecek ve birkaç dakika içinde satın
alım tamamlanacaktır.

6) “Bakiyeler” kısmına geldiğinde burada ETH bakiyeni görebilirsin.

ETHEREUM alımı TAMAMLANDI.

50
TR Binance’ten Metamask
cüzdanına Ethereum aktar.
Adımları TAKİP ET.

1) Sağ üst taraftaki “Cüzdan” yazısının üzerine gel ve “Çekme” yazısına


tıkla.

2) Ekranda TRY veya Kripto olarak 2 seçenek göreceksin, hemen orta sol
üstte. “Kripto”yu seç.

3) Coin olarak Ethereum seç.


Dümdüz “Ethereum” olmasına dikkat et.
“Ethereum Classic” falan seçme yani.

4) Şimdi sağ taraftan AĞ seçeceksin.


Ethereum(ERC20) ağını seç.
Bu kısım ÖNEMLİ.
Ağı yanlış seçersen paran YANAR ve geri de alamazsın.
DOĞRU AĞI SEÇMELİSİN.
ERC20 AĞINI SEÇ.

5) “ETH alıcının adresi” kutusu var.


Burası Metamask adresini girmen gereken yer.
Metamask adresini şöyle bulacaksın:
Sağ üstten Chrome eklentilerine gel ve Metamask simgesine bas.
Giriş yapmadıysan Metamask hesabına giriş yap.
Açılan küçük sekmede; en üst kısımda, “Etherum Mainnet” isimli bir
sekme göreceksin.
Bu sekmenin hemen altında SAYILARDAN ve HARFLERDEN oluşan bir
kod göreceksin. Adres BUDUR.
O kodun üzerine geldiğinde “Copy to Clipboard” (Kopyala) yazısını
görürsün. Tıkla ve “Copied” (kopyalandı) yazısını gördüğünden emin ol.
Şimdi bu kopyaladığın adresi TR Binance’teki “ETH alıcının adresi”

51
kutusuna yapıştır.

6) “Tutar” kutusuna çekmek istediğin Ethereum miktarını gir.

7) Son kontrollerini yap ve “Gönder” de.

8) İşlemin tamamlanması biraz zaman alabilir.


Sağ üste köşede “Cüzdan”ın üzerine gelerek “Yatırma ve Çekme
Geçmişi”ne tıkla.
Buradan işlemin tamamlanıp tamamlanmadığını görebilirsin.
Aynı şekilde Metamask eklentini açtığında da aktarım bittiyse işlemi
göreceksindir.

9) Metamask’a ETH geçtiğinde;


Metamask eklentisinde ortadaki “…ETH” şeklindeki kısımda aktardığın
miktarı görüyor olacaksın.
Metamask eklentisinin sağ alt tarafında “Activity” (Aktiviteler) kısmında da
aktardığın miktarı “0.2 ETH” gibi bir yazı ile göreceksin.

TR Binance - Metamask bağlantısı KURULDU ve Ethereum’lar Metamask’a


AKTARILDI.

Artık OpenSea üzerine konuşabiliriz.

52
OpenSea’ye nasıl kayıt olunur?
OpenSea nasıl kullanılır?
Adımları TAKİP ET.

1) Tarayıcını aç ve şu adrese git.


https://opensea.io/

2) Sağ üst tarafta pro lini gösteren küçük bir görsel var. Ona tıkla.

3) “Connect Your Wallet” kısmından Metamask’ı seç.

4) Metamask burada 2 şekilde açılabilir:


1) Büyük bir sayfa olarak önüne gelebilir.
2) Büyük bir sayfa açılmazsa sağ üstteki Metamask eklentisine bas. Bu
kesin olarak açılır.

5) “Next” ve ardından “Connect” yazılarına tıkla.

OpenSea hesabın HAZIR.

Web3 dünyasında mail ve şifre girmek diye bir şey yoktur.


Cüzdanını girmek vardır. Buna alış.
Şu anda Metamask ile OpenSea hesabı açmış oldun.

OpenSea kullanımı OLDUKÇA kolay bir platformdur. Kendin bir kere


incelediğinde, ne neymiş diye oraya buraya tıklayıp takıldığında platformu
anlamış olacaksın zaten.
Bu yüzden burayı geçiyorum.

Ancak platformu tanı.


MUTLAKA platformda biraz gezin, kurcala.
Ne var ne yok öğren. Pro l ayarlarını yap mesela.

OpenSea bizim için ÖNEMLİ.

53
fi
fi
NFT TERMİNOLOJİSİ
NFT dünyasında bol miktarda bilmediğin TERİM duyacaksın.

Bu terimlerden bir kısmı NFT’lere özel olacak, bir kısmı da tüm Kripto
dünyasında belirli anlamlara gelen kelimeler olacak.

Araştırmalarını yaparken karşına SIK SIK çıkacak bu kelimeler, dolayısıyla ne


anlama geldiklerini bilmen ŞART.

Bu bölümde bunları AÇIKLAMALARINI da yaparak anlatacağım sana.


Sadece kelime anlamını verip geçmeyeceğim.

Aksi türlü pek bişey anlamazsın.

Başlayalım.

BULL MARKET: Boğa Sezonu.


Finansal piyasalarda yatların sürekli olarak YÜKSELİŞTE olduğu dönemlere
denir.

BEAR MARKET: Ayı Sezonu.


Boğa Sezonu’nun tersidir.

Fiyatların sürekli olarak DÜŞÜŞTE olduğu dönemlere denir.

SMART CONTRACT: Akıllı Sözleşme.


Bir YAZILIM protokolüdür.

Üçüncü bir taraf olmadan alıcının ve satıcının belirli ŞARTLARA göre alışveriş
yapabilmesini sağlar. Otoriteleri devreye sokmadan, El sıkışarak GÜVENLİ
biçimde iş yapmak gibi düşün.

NFT’lerin altında yatan Blockchain protokolü bu mantıkta işler.

54
fi
Ethereum Ağı da Akıllı Sözleşme mantığı ile çalışır.

METAVERSE: Sanal Dünyalar.


İnsanların; bilgisayar tarafından oluşturulan ortamlarda, diğer kullanıcılar ile
etkileşime girebildikleri bir SANAL GERÇEKLİK (Virtual Reality) alanıdır.

Sanal Dünya da diyebiliriz.

Esasında bir Zoom görüşmesi veya PUBG gibi oyunlar bile birer METAVERSE
sayılabilir.

Ancak Blockchain teknolojileri ile birlikte Sanal Dünya’nın erişebildiği


beceriler çok daha GERÇEKÇİ boyutlara evrildiği için Kripto dünyası ile
birlikte bu kavram da bu kadar popülerleşmiştir.

WEB-3:
Web-1; internetin en ilkel hâline verilen isimdir.

Web-2; bildiğimiz Youtube, Twitter, Facebook, Amazon vs. gibi şu anda


kullandığımız İnternet teknolojilerinin genel isimdir.

Web-3 ise; MERKEZİYETSİZLİK ilkesi temelinde Blockchain teknolojilerinin


getirdiği bir sonraki internet anlayışına verilen isimdir.
Web-2’nin bir sonraki aşamasıdır.

WALLET: Cüzdan.
Nakit para taşımaktan Kredi Kartı taşımaya geçişe Web-0’dan Web-1’e geçiş
dersek;

Kredi Kartı’nı FİZİKSEL olarak kullanmadan, “İnternet Bankacılığı” üzerinden


paranı kullanabilmene Web-1’den Web-2’ye geçiş diyebiliriz.

İnternet Bankacılığı gibi MERKEZİ bir kurumun aracılığına ihtiyaç duymadan


yapılabilecek SANAL alışverişlere ve bu sistemlerin bütününe de Web-3
diyebiliriz.

55
Her bir Web aşaması kendi “yazılım teknolojisine” uygun formatta PARA
anlayışına sahiptir. Nakit, Banka Kartı ve Blockchain gibi.
Bu şekillerin her birinde PARANI “tutabilirsin”. Ancak şekli ve teknolojisi
değişir.
Yani CÜZDANLARIN değişir.

Kripto/NFT dünyasında Cüzdan dediğimiz olgu; Web-3 cüzdanını ifade eder.


Yani Blockchain üzerinde tutarsın paranı.

Bunu yapabilmen için de Nakit paranı önce Banka/Kredi Kartı’na aktarırsın.


Ardından Banka/Kredi Kartı’ndan Binance gibi Web-3’e geçişi sağlayacak
Web-2 sitelerine aktarım sağlarsın.
Son olarak bu aracı sitelerden Web-3’e yani Metamask gibi Blockchain’de
paranı tutabileceğin CÜZDANLARA paranı aktarırsın.

Olay budur.

GAS FEE: Gaz Ücreti.


Akıllı Kontratlar sayesinde üçüncü kişilere gerek kalmadan anlaşmalar ve
alışverişler yapılabiliyor demiştim.

Bu işlemlerin yapılması için sistemin bir enerji harcaması gerekir (MANTIKEN.


Dünyada yapacağın her hareket ve eylem enerji gerektirir. Para aktarımı
yapacaksak ve ortada maliyeti üstlenecek bir MERKEZ yoksa, BİZ
halledeceğiz.) ve bu enerjiyi Kripto Madencilik yani “Crypto Mining” yapan
insanlar karşılar.
Sistem, bu çalışmalarının karşılığında madencilere “token” şeklinde PARA
ÖDER.

İşte senin Web-3 alışverişlerin sırasında SİSTEME ödediğin Gas Ücreti bu


ücrettir.

Blockchain üzerinde NORMALİN ÜZERİNDE sayıda kişi alışveriş yapmaya


çalışıyorsa Gas Ücreti ARTAR, tersi olursa azalır.

56
NFT alım satımları sırasında AZ miktarda GAS FEE ödemek hem NFT çıkaran
ekiplerin, hem de NFT alan insanların ORTAK olarak İSTEDİĞİ bir meseledir.

Bu nedenle ücretleri azaltan birçok çözüm bulunmuştur.

Bunlardan ileride bahsedeceğim.

Ayrıca biz bu kitap boyunca ETHEREUM AĞI ve ETHEREUM Gas


Ücretleri üzerinden konuşacağız.

Bunu unutmamalısın.

PROJECT: Proje.
Herhangi bir NFT/Kripto çalışmasının TAMAMINA verilen isimdir.

Çıkacak NFT’nin sadece bir yönüne değil (mesela sadece TİCARİ değerine
değil), TÜM YÖNLERİNE (Vizyonu, Amacı vs. Gibi) atıfta bulunan bir kelime
olarak kullanılır.

WHITEPAPER:
Bir NFT veya Kripto Projesi’nin ne olduğuna dair DETAYLI ve KAPSAMLI
rapordur.

O proje hakkında RESMİ olarak proje ekibi tarafından yayınlanır.

Projenin amaçlarından, ekibinden, hede erinden bahsedilir.

Proje araştırmasında MUTLAKA bakılmalıdır.

ROADMAP: Yol Haritası.


Bir NFT Projesi’nin sitesinde veya Whitepaper’ında bulunabilir.

Proje Ekibi, bu NFT projesinin amaçlarının hangi sırayla yapılacağını ve


yaklaşık olarak hangi tarihlerde yapılmasının planlandığını belirtir.

Böylece yatırımcılara güven verilir.

57
fl
MARKETPLACE: Pazar Yeri.
NFT’lerin alım-satımının yapıldığı sitelere verilen isimdir.

Kriptoparaların alım-satımının yapıldığı sitelere Pazar Yeri denmez, BORSA


denir. Çünkü kriptoparalar FİNANSAL ürünlerdir.

Ancak NFT’ler dijital varlıklardır. Finansal ürün değillerdir. Bu nedenle Pazar


Yerlerinde işlem görürler.

COLLECTION: Koleksiyon.
Tek başına çıkmayan; “özellikle” çok sayıda çıkacak şekilde TASARLANAN
NFT serilerine NFT KOLEKSİYONU diyoruz.

Buradaki “çok sayıda” tabiri 10-20 adetten oluşan bir koleksiyonu bile ifade
edebilir ancak genelde 3k, 5k,10k gibi rakamlardan bahsediyor olacağız
koleksiyon diyince.

Günümüzde koleksiyon kavramı NFT’lerle tamamen “bir” halde tutulmakta.

Çünkü yeni NFT’lerin büyük çoğunluğu koleksiyonlar hâlinde piyasaya


çıkıyor.

NFT’lerin artık birer PAZAR ve YATIRIM ARACI hâline geldiğinden


bahsetmiştim. (Ki zaten biz de bunun için buradayız.)

En çok PARA getiren ve TİCARİLEŞTİRİLEBİLEN NFT’ler de koleksiyon


hâlinde çıkanlar oluyor.

Hâliyle NFT’lerin TİCARİ yönde giden TRENDİ; koleksiyon oluşturmak


üzerinden ilerliyor.

Olay bundan ibaret.

Koleksiyon hâlinde çıkmayanlar yok mu?

58
Var.

NFT projeleri Koleksiyonlar hâlinde çıkmak zorunda değil.

Bir NFT projesi tek bir NFT’den bile oluşabilir.

Ancak bahsettiğim gibi; sektörün “yapısı” gereği NFT’lerin Koleksiyonlar


hâlinde çıkması daha mantıklıdır.

Bu nedenle NFT Projeleri genelde çok sayıda NFT’den oluşan koleksiyonlar


olarak piyasaya çıkar.

FLOOR PRICE: Taban Fiyat.


OpenSea gibi NFT pazar yerlerinde bir NFT koleksiyonunun en ucuz
parçasının yatına verilen isimdir.

Yani diyelim ki bir koleksiyonda 10.000 adet NFT var.

Bunların ortalama yatı 3 Ethereum, en pahalısı 10 Etherum, en ucuzu ise 1


Ethereum.

O zaman bu koleksiyonun Taban Fiyatı 1 Ethereum olacaktır. Birisi bu


koleksiyondan bir NFT almak isterse ödemesi gereken en “asgari” yat 1
Ethereum olacaktır.

Bu bilgi, koleksiyonların PARASAL DEĞERİNİ gösteren en önemli bilgilerden


birisidir.

Genel olarak; bir koleksiyonun TABAN FİYATI ne kadar yüksekse, o


koleksiyon o kadar SAĞLAM olarak kabul edilir. Değer görür.

Bu nedenle proje ekiplerinin en önemli amaçlarından birisi Taban Fiyatı


yükseltmektir.

RARITY: Nadirlik.
NFT projelerinin genelde yüzlerce NFT’den oluşan “koleksiyonlar” hâlinde
çıktığını söylemiştim.
59
fi
fi
fi
Ancak; bu NFT’lerin her biri AYNI özelliklere sahip değildir.

Proje Ekibi, NFT’leri tasarlarken belirli özellikler belirler ve bu özellikleri


parçalara “dağıtır”.

Bazı parçalara daha “NADİR” özellikler denk gelirken diğerlerine “çoğu


parçada bulunan” özellikler denk gelir.

Böylece, AZ BULUNAN özelliği çok olan NFT’ler daha DEĞERLİ olur.

Bu özelliklerin hangi ÖLÇÜTLERE göre belirleneceği projeden projeye


değişir; ancak NADİRLİK mantığı çoğu koleksiyonda VARDIR.

Üzerinde epey duracağız ileride.

MINTING: Mintlemek/ Mint Etmek.


NFT dünyasında EN ÇOK duyacağın kelimelerden birisi bu.

“Para basmak” anlamına gelir.

Reel dünyada 1 Türk Lirası nasıl basılır?

Bankalar tarafından belirli ölçütlere göre madenlere şekil verilir, üzerine


gerekli işlemler yapılır ve PARA üretilmiş olunur. Biz buna 1 Türk Lirası deriz.
Elle tutabileceğimiz daire şeklinde paralardır.

NFT’lerde ise Para Basma olayı FİZİKSEL olmaz.


DİJİTAL olarak olur, sanal ortamda gerçekleşir.

Ortada GERÇEK bir madeni alıp işlemek yoktur.


(Bu sırada, NFT’lerin birer kriptopara olmadığını unutma.)

Yani TEKNİK anlamda yapılan şey, NFT’nin Blockchain ağına “kendisine özel”
kodları ile birlikte kaydedilmesidir. Basma olayı burada bu şekilde olur.

60
O andan itibaren bir daha “değiştirilemeyecek” ve “silinemeyecek” şekilde
ortaya DİJİTAL bir VARLIK koymuş olursun.

Reelde bu olayı BANKALAR (daha doğrusu devletler, DEVLET BANKALARI


diyelim) yapıyordu, burada kim yapar peki?

Mintleme dediğimiz olayı yapan kişi “görünürde” YATIRIMCILARDIR.


Konuşurken hep böyleymiş gibi konuşuruz yani.

Ancak aslında sen Mintleme esnasında sadece ekranında bir tuşa basarsın
ve NFT’nin daha önceden YAZILIMCILAR tarafından belirlenen şekilde
ÜRETİMİ yapılmış olunur.

Yani “senin aracılığınla” YAZILIMCILAR; NFT basarlar.

Bu sebepten; her NFT projesi ekibinde MUTLAKA bir yazılımcı çalışmak


zorundadır.

Bu yazılımcı, o projeye özel olarak çıkacak NFT’lerin kodlamasını yapar ve


sen Mintleme zamanında koleksiyonun sitesine gidip “Mintleme” tuşuna
tıkladığında o NFT’nin kodları AKTİFLEŞİR.

Böylece NFT üretilmiş olunur.

———

MINTLEME NASIL YAPILIR?

Mintlemeyi ileride epey bi anlatacağım.


Bizim içim önemli bir yöntemdir.

Bu nedenle NASIL yapıldığını bilmelisin:

Şimdi;

Olayın sıralaması şu şekildedir:

61
1) İlk olarak ekibin belirlediği TARİHTE ve SAATTE Mintleme ekranı
PROJENİN WEBSITESİNDE açılır.
(Bir ÜRETİCİ olmadığın sürece OpenSea üzerinde yapmazsın bu işlemi.
Teknik bir mesele, girmeyeceğim.
Sen şunu unutma: MINTLEME WEBSITELER ÜZERİNDE YAPILIR.)

2) Ardından sen CÜZDANINI projenin sayfasına bağlayarak sayfaya girersin.


(Metamaskını siteye bağlama, SIGN verme gibi meselelere ayrı bir başlık
açacağım kitabın sonunda.)

3) Önüne Mintleme ekranı çıkar. “Mintle” seçeneğine basarsın.

4) O NFT’nin kodları etkinleşir ve senin cüzdanınla bağlantısı kurulur.


(Teknik anlatmamak için böyle söylüyorum, olay daha farklıdır aslında.)

5) Ekibin belirlediği ve Mintleme şartlarına eklediği MİNTLEME ÜCRETİ senin


cüzdanında varsa, Gas Fee’yi de Mintleme Ücretine ekleyerek senden son bir
ONAYLAMA istenir.
(Gas Fee ile ilgili bir başlık olacak ileride, detayına oradan bakabilirsin.)

6) Metamask cüzdanın üzerinden onayını verirsin ve cüzdanından Mint Ücreti


çekilir.
Karşılığında üretilen NFT doğrudan “SENİN CÜZDANINA” aktarılır.

O NFT, Blockchain’de “SENİN CÜZDAN ADRESİNE” kaydedilir. Böylece


üretilen NFT “SENİN” olmuş olur.

Mesele budur.

Bizim için önemi şu:

Mintlemek, NFT alım-satımı sırasında kullanacağımız 2 temel yöntemden


birisi olacak.

Yani şöyle düşünebilirsin:

62
Bir NFT mintlediğinde NFT’yi “SIFIR” olarak almış olursun.
Daha önce başkasının mintlediği ve sonradan OpenSea gibi pazarlarda satışa
çıkmış olan NFT’leri aldığında ise “İKİNCİ EL” NFT almış olursun.

Bu iki yöntemi de amaçlarımız doğrultusunda kullanacağız.


Bunu ileride konuşacağız.

Son olarak şunu da belirteyim:


Mintlediğin NFT’nin “HANGİ NADİRLİKTE veya HANGİ GÖRÜNTÜYE
SAHİP” olduğunu Mintlerken BİLMEZSİN.

Burada olay ŞANSINA kalır. Mintledikten SONRA görebilirsin.


(İleride anlatacağım “Reveal” olayı varsa Mintledikten “hemen sonra” da
göremeyebilirsin.)

Dolayısıyla İKİNCİ EL olarak almak yerine SIFIR olarak almanın bir


dezavantajı olarak görülebilir bu durum.

MINTLEME olayı özetle budur ve NFT dünyasında ÖNEMLİ bir kavramdır.

Bunu unutma.

WL (WHITELIST): Beyaz Liste.


Whitelist’i “Ayrıcalıklılar Listesi” olarak düşünebilirsin.

Yani, sen eğer bir projeden “Whitelist kazanmışsan”, bu; bazı şeyleri
AYRICALIKLI şekilde yapacağın anlamına gelir.

Bu ayrıcalık, yeni çıkan koleksiyonu başkalarından daha ERKEN Mintleme


şansı olabilir mesela.

Diyelim ki önemli bir proje var ve ON BİNLERCE kişi bu projeden Mintlemek


istiyor. Ancak proje 1.000 parçadan oluşuyor.
O zaman herkes Mintleyemeyecek, yani “SIFIR” olarak elde edemeyecek o
NFT’lerden birini.

Sıfır olarak elde edemezse, Mintleme bittikten sonra NFT’leri mintleyenler


63
OpenSea gibi bir pazar üzerinde bu NFT’leri SATIŞA KOYDUKLARINDA
alabilecekler ancak.

Ee, diyelim ki Mintleyen adam 1 Ethereum’dan mintledi; satarken DAHA


YÜKSEK yattan koymaz mı elindeki parçayı?

Koyar.
Çünkü TALEP var ve elindeki parçayı isteyen BİNLERCE insan var.

Yani Mintleyemeyenler DAHA FAZLA para ödeyerek alabilirler ancak o NFT’yi.

İşte bu sebepten; Proje Ekibinin belirlediği “belirli şartları” karşılayan kişiler


WHITELIST’e dahil edilirler ve AYRICALIK kazanırlar.

Biz bu olayı nasıl kullanacağız peki?

Şöyle:

Mintleme üzerinden yürüteceğimiz yöntemlerde WHITELIST almak bizim


için ÖNCELİK olacak.

Bu sayede YÜKSEK MİKTARLARDA kâr elde edebileceğiz.

Detaylarını ileride konuşacağız.

Olay özetle bu.

PRESALE: Ön Satış.
Yeni çıkacak, bir NFT koleksiyonunun “belirli” kişilere diğerlerinden önce
Mintlemeye açılması anlamına geliyor.

Yukarıda anlattığım Whitelist olayı bir ÖN SATIŞTIR mesela.

PUBLIC SALE: Halka Açık Satış.


Whitelist, Ön Satış vs. Bittikten sonra “Mintlenmemiş” NFT’ler herkesin
alımına açılır.

64
fi
Bu aşamada parçanın ücretini veren herkes başka koşula gerek kalmadan o
koleksiyondan parça alabilir.

GAS WAR: Gaz Savaşı.


Özellikle YOĞUN İLGİ yakalamış projelerin halka açık satışlarında, binlerce
insanın aynı anda işlem yapmak sitemesi nedeniyle Ethereum ağında oluşan
YOĞUNLUK ve bunun neticesinde Gas yatlarının YÜKSELMESİ anlamına
gelir.

Ekipler de Yatırımcılar da Gas War’dan NEGATİF etkilenirler.


Çünkü ödenen ücret SİSTEME gitmektedir.
Ne yatırımcı ne de ekip kazanır.

Bu nedenle; Gas War’ın az yaşanması için çeşitli Mintleme yöntemleri


geliştirilmiştir.

Bunları konuşacağız.

RAFFLE: Çekiliş.
Topluluğunu Gas War'dan korumak isteyen projelerin tercih ettiği, ÇEKİLİŞ
usulü PUBLIC SALE yöntemidir.

Az önceki örnekten düşünürsek; on binlerce kişi aynı anda Mintlemek için


sisteme girmesin diye; Proje Ekibi bin kişiyi çekilişle seçer ve SADECE o
kişiler Mintleyebilir.

Böylece yine aynı sayıda kişi, yine EŞİT şartta Mintleme hakkına sahip olur
ancak Gas War çıkmamış olur.

GIVEAWAY/ AIRDROP: Çekiliş, Hediye.


NFT Proje Ekiplerinin; Pazarlama amacıyla, Sosyal Medya hesaplarından
insanlara ÇEKİLİŞLER yapmasıdır.

Bu ÇEKİLİŞLERDE; Whitelist, Mintleme Hakkı, NFT veya herhangi bir Coin


verilebilir.

65
fi
DROP: Düşme.
NFT’lerin piyasaya çıkma (piyasaya düşme) tarihidir.

Mesela yeni bir projenin Mintleme tarihi “Drop Time” olarak belirtilebilir.

DUTCH AUCTION: Açık Eksiltme (Açık Artırma’nın tersi)


Proje yönetiminin belirlediği MİKTAR ve ZAMAN dilimi doğrultusunda, Mint
ücretinin açılış yatından giderek azaldığı bir Mintleme yöntemi.

Proje Ekibi açısından son derece işe yarar bir Mintleme yöntemidir.

Genelde Mintlemeler birkaç gün boyunca açık kalır.


Eğer bu projeyi Mintlemek isteyen kişi sayısı çoksa ilk bir saat içinde TÜM
parçalar SATILIR.

Buna SOLD OUT yani TÜKENME denir.

Ancak proje daha az ilgi görürse ve Mintleme sürecinden tüm parçaların


satılamayacağı düşünülürse, Proje Ekibi “Dutch Auction” yöntemiyle tüm
parçaların mintlenmesini sağlar.

Örneğin 1 Ethereum Mint Ücreti açıklanmıştır ancak Mintleme süreci


başladıktan sonra her saat 0.05 Ethereum AZALMA yapılır.
Böylece insanlar zaman geçtikçe daha ucuza alma şansı elde ederler ve
Mintleme süreci bitmeden daha çok parça satılır.

REVEAL: Gösterim, ortaya çıkma.


Bir Mintleme yöntemidir.

Mintleme kısmında şöyle bir şey demiştim:

“NFT mintlediğinde bu NFT senin CÜZDAN ADRESİNE kaydedilir.


Ayrıca; mintlediğin NFT’nin Görüntüsünü, Özelliklerini veya Nadirliğini
Mintleme öncesinde göremezsin; ANCAK mintledikten SONRA görebilirsin.”
demiştim.

66
fi
Bir NFT mintlendiğinde; Reveal olması veya olmaması fark etmeksizin bu
NFT OpenSea’ye düşer. (Veya hangi pazar yerinde çıkıyorsa)

Eğer mintleme yaptığın koleksiyonda REVEAL yoksa; OpenSea üzerine


düşen yeni mintlemiş olduğun parçanın “Görüntüsünü, Özelliklerini vs.”
GÖREBİLİRSİN.

ANCAK; bu koleksiyonda REVEAL özelliği varsa, Proje Ekibinin belirlediği bir


tarihe kadar mintlediğin parçanın ÖZELLİKLERİ gizli kalır.

Mintlenen her yeni parça; Proje Ekibin’nin belirlediği ORTAK bir GÖRSEL
olarak görünür. Yani Reveal olana kadar tüm NFT’ler AYNI görünür.

İşte olay budur.

Mintlenme yapıldığı anda mı özellikler ve NFT’nin görüntüsü görülecek; yoksa


birkaç gün sonra mı?

Çoğu projede REVEAL vardır, onu da belirteyim.

Peki bu neden yapılır?

Eğer REVEAL yoksa ve Mintleme süreci 2 gün sürecekse, ilk mintleyen


kişilerin NFT’leri HEMEN OpenSea’de görünmeye başlar.

İlk mintleyenlerden sonraki kişiler bu parçaları görmeye başladıklarında olayın


BÜYÜSÜ bozulur.
(NFT’nin özelliklerini görmen önemlidir çünkü elindeki parçanın NADİRLİĞİNİ
bu bilgiler ile anlarsın. Yani PARASAL DEĞERİNİ.)

İnsanların MINTLEME kararı değişebilir.

Bu nedenle; “Önce herkes mintlesin, sonra nasıl bir koleksiyonmuş AYNI


ANDA görelim” mantığıyla davranılır.

Bu nedenle Reveal Tarihi, Mintleme süreci bittikten sonradır.

67
Bu olay Proje Ekibi’nin koleksiyonun değerlenmesi için yaptıkları son derece
mantıklı bir yöntemdir.

Biz;
İleride REVEAL üzerinden güzel alım-satım taktikleri konuşacağız.

Şimdilik bunları bilmen yeterli.

METADATA:
Her bir NFT’nin KENDİNE HAS “yazılımsal” özelliklerine Metadata denir
desem pek de yanlış olmaz.

Mesela Reveal tarihine kadar NFT’lerin hepsinin AYNI görünmesi, bu


parçaların METADATALARININ gizlenmesinden kaynaklanır.

Reveal tarihinde bu metadatalar akti eştirilir ve NFT’ler son hallerine kavuşur.

FLIPPING:
Bir alım-satım taktiğidir.

Genelde Mintledikten sonra yapılan bir taktiktir.

Mantığı; düşük yattan satın alınan veya Mintlenen bir NFT’yi AYNI GÜN veya
BİRKAÇ GÜN İÇİNDE yatı yükseldiği anda satmaktır.

Yani HIZLICA vur-kaç yapılarak para kazanmak amaçlanır.

HODL:
HOLD yani “tutmak” anlamındaki kelimenin Kripto dünyasında jargonlaşmış
halidir.

Yani ortada bir yazım yanlışı yok.

Satın alınan bir NFT’nin UZUN SÜRELER boyunca SATILMAMASI anlamına


gelir.

68
fi
fi
fl
LISTING & DELISTING: Listelemek, Listeden Kaldırmak.
Listelemek, bir NFT’yi OpenSea gibi bir pazar yerinde SATIŞA KOYMAK
anlamına gelir.

Delisting ise SATIŞTAN KALDIRMAK anlamındadır.

COMMUNITY:
Topluluk.
Bir NFT projesini/koleksiyonunu elinde bulunduran insanların bir araya
gelerek oluşturduğu toplulukları ifade eder.

NFT projelerinin başarıya ulaşmasında SAĞLAM bir topluluğun önemi ÇOK


büyüktür.

İleride konuşacağız bunu.

OG (Original Gangster):
Topluluğun eski, kendisini kanıtlamış, saygı gören ve diğer üyelerine yol
gösteren kıdemli üyelerine verilen isimdir.

Bu üyelere Proje Ekibi tarafından çeşitli AVANTAJLAR sağlanabilir.

PAPER HANDS:
Sahibi olduğu NFT’yi erkenden elinden çıkaran kişilere verilen isim. Bu kişiler
düşük kârla veya bir miktar zararla PANİK SATIŞI yaparlar.

Projelerin başarıya ulaşmasında NEGATİF etkileri bulunur.

Sevilmezler.

DIAMOND HANDS:
Sahibi olduğu NFT’yi uzun süre elinden çıkarmayan kişilere verilen isim.

Projelerin başarıya ulaşmasında POZİTİF etkileri bulunur.

69
Sevilirler.

WAGMI (We All Gonna Make It):


Hep Birlikte Başaracağız.
Koleksiyonun tutacağına ve BAŞARILI olacağına dair İNANCI ifade eden bir
söz.

DYOR (Do Your Own Research): Kendi Araştırmanı Yap.


Birbirine proje önerisinde bulunan insanların Yatırım Tavsiyesi Değildir
anlamında söyledikleri bir söz.

“Ben sana X projesini öneriyorum ama DYOR.” gibi.

AMA (Ask Me Anything): Bana İstediğini Sor.


Proje Ekiplerinin; belirli aralıklarla Topluluk ile gerçekleştirdikleri SORU-
CEVAP etkinliklerine verilen isimdir.

Böylece yatırımcılar proje ekibine soruları sorarlar, kirlerini belirtirler.


Etkileşimi ve Güveni artırırlar.

WHALE: Balina.
Kripto/NFT dünyasında PARASI BOL olan tiplere denilir.

Bu kişiler, projelerin değerlenmesinde etkiye sahiptir.

Yeni bir projeye bir BALİNA yatırım yaparsa, tek seferde onlarca NFT alabilir
ve böylece projenin değeri ARTAR.

Bizim bu kitaptaki amacımız BALİNA OLMAK olacak.

İleride bol bol söyleyeceğim bu terimi.

SWEEPING the FLOOR: Taban’ı Süpürmek.


Diyelim ki 10.000 koleksiyondan oluşan bir projede Taban Fiyat 0.1
Ethereum.
70
fi
O anda 0.1 Ethereum’dan satışta olan 30 adet NFT var. Bu parçalarda sonra
en düşük yata sahip olan parça 0.2 Ethereum.

Bir kişi gelip de tek seferde 30 adet 0.1 Ethereum’luk parçaları satın alırsa ne
olur?

Yeni Taban Fiyat değişir, değil mi?

0.1’den 0.2’ye çıkar.

Yani projenin değeri 2 KATINA çıkar.

İşte, buna Taban’ı Süpürmek denir. Yani; taban yattaki parçalardan fazla
miktarda almak anlamına gelir.

Bunu projede GELECEK görüp yatırım yapmak isteyen BALİNALAR da


yapabilir;
STRATEJİK olarak Taban Fiyatı yükseltmek isteyen Ekip Üyelerinden birisi de
yapabilir.

Konuşacağız bu durumları.

FOMO(Fear of Missing Out)/ Hype:


Kaçırma Korkusu/ Heyecan.
FOMO ve Hype eş anlamlı olarak kullanılabilir.

İnsanların bir projeye KISA SÜRE İÇİNDE, ÇOK İLGİ DUYMASINI ifade eden
kelimelerdir.

Hype genel olarak İLGİ DUYULMASINI ifade ederken; FOMO daha çok
ACELE bir durumu ifade eder.

Bir projede heyecan olması elbette iyidir, TALEP olduğunu gösterir.


Ancak insanlar “tren kaçıyor, hemen almamız lazım” şeklinde bir projeye
FAZLA ilgi gösterirlerse; orada dengesiz bir BALON oluşabilir.

71
fi
fi
Bu yüzden FOMO daha NEGATİF bir heyecanı işaret eder.

FOMO olduğu düşünülen projelere dikkatli yaklaşmak gerekir.

SHİLL:
MANİPÜLASYONLA, çaktırmadan bir projeyi övmek anlamına gelir.

Bunu genelde Fenomenler, takipçi sayısı yüksek sayfalar yapar.

Mesela bir projeyle anlaşır fenomenin biri; ancak bunu takipçilerine


duyurmaz. Kendisi de o projeden 3-5 tane parça alır ve takipçilerine “çok iyi
bir proje ya” falan diye ayak çeker.

O projeyi shillemiş olur böylece, ilgiyi artırarak insanların almasını teşvik eder.

DAO:
Daha önce demiştim ki; “Blockchain teknolojileri Finans alanında kullanılırsa
adı De-Fi olur, Sanatta kullanılırsa NFT olur, Organizasyon oluşturma
amacıyla kullanılırsa DAO olur.”

Hatırladın mı?

DAO’ların olayı MERKEZİ bir yönetim olmadan insanların ÖZERK topluluklar


kurmasıdır. Böylece başta belirlenen Topluluk Kuralları bir insan tarafından
değil de başlangıçta belirlenen kurallarla, YAZILIM tarafından yönetilir.

Bu da Güvenli, Demokratik ve Eşit bir TOPLULUK kurulmasını sağlar.

DAO’lar da NFT projeleri çıkarabilirler.

İleride konuşacağız.

FUD(Fear, Uncertainty, Doubt): Korku, Belirsizlik, Şüphe.


Bir NEGATİF PAZARLAMA biçimidir.

72
SHILL kavramına benzerdir ancak Shill her zaman DİREKT bir amaca yönelik
olarak yapılmaz. Çaktırmadan yapılabilir.

FUD ise BİLEREK insanları OLUMSUZ anlamda yönlendirmek anlamına gelir.

Amaç; insanların bir projeden KAÇMASINI sağlamaktır.

BURN: Yakmak.
Proje Ekiplerinin BİLİNÇLİ olarak koleksiyondaki NFT’lerin bir kısmını YOK
ETMESİ anlamına gelir.

Yakılan NFT’ler tekrardan geri getirilemezler, TAMAMEN yok olur.

Projelere çoğunlukla POZİTİF etkisi olur.

Çünkü; ARZ-TALEP dengesinde Arz, Burn yoluyla azaltılır; böylece geride


kalan NFT’ler daha değerli olur.

Bir proje yönetim stratejisidir anlayacağın.

Fren; GM-GN; Wen vs. :


Bu kelimeler; NFT Topluluklarında (özellikle Discord’da) kullanılan
kısaltmalardır.

Fren; Friend kelimesinin kısaltmasıdır. Yani “arkadaş” demektir.


GM-GN; Good Morning - Good Night anlamına gelir.
Yani Günaydın - İyi Geceler.
Wen; When kelimesinin kısatmasıdır. “Ne zaman” anlamına gelir.

Bu ve bunun gibi kısaltmaları sık sık görebilirsin; garipseme, bunlar yaygın.

SAÇMA BİR OLAY; ama böyle bir şey var işte.

Daha bunun gibi tonla kısaltma var daİ bilmen gerekenler bunlar.

73
Proje Keş ve Analizi,
Nadir Parça Seçimi,
Bilgi Kaynakları.

Bu bölümde neler öğreneceksin?


PROJE meselesine başlarken ilk yapacağımız şey ANA BAŞLIKLARI kafanda
oturtmak olacak.

Böylece bu bölümde neler öğreneceğini bilerek okuyacaksın.

Daha sağlıklı ilerleyeceğiz.

Kitabın önceki bölümleri seni bu aşamaya hazırlamak içindi.

Terminolojiyi öğrenme sebebin de buydu.

NOT:
Bu bölümü “para kazandırma potansiyeli olan” bir projeyi BULMUŞ
OLDUĞUN varsayımıyla başlatıyorum.
Yani Proje Keş aşamasını halletmişsin gibi başlayacağız.
Proje Keş ’ni bu bölümün en sonunda ele alacağım.
Bu ilerleyiş daha iyi anlamanı sağlayacak.

74
fi
fi
fi
Pekala; bu bölümde ne yapıyoruz?

Para kazandırma potansiyeli olan bir proje KEŞFETTİĞİNİ ve projeyi


İNCELEME aşamasına geçtiğini varsaymıştık, peki;

1) Bu projeyi NASIL analiz edeceksin?


Projenin kalitesini ve değerlenip değerlenmeyeceğini anlamanın YOLLARI
nelerdir?
Tüm bu ANALİZ noktalarını tek tek konuşacağız.

2) Analizlerin sonucundan bu projeden ALIM YAPMA kararı verdin.


Ancak; yüksek ihtimalle “koleksiyon” olarak çıkan bir proje var önünde.
10.000 parçanın hepsini birden almayacağına göre; bu koleksiyonun
içinden HANGİ PARÇAYI alman gerektiğini de konuşmamız gerekecek.
Koleksiyon değerli olsa bile her bir NFT aynı ÖLÇÜDE değerli değildir.
Bunu Terminolojide RARITY (NADİRLİK) olarak konuşmuştuk, hatırla.
İşte biz; en UCUZ yata EN NADİR parçayı almanın derdinde olacağız
burada.
Dikkat edeceğin hususları da yine MADDE MADDE ele alacağım,
Bendesin, rahat ol.

3) Şimdi başlangıç aşamasına dönüyoruz: Proje Keş .


NFT’lerde SAĞLAM para kazanmanın EN İYİ YOLU; kaliteli bir projeyi
herkesten önce KEŞFETMENDİR.
Projenin kaliteli olup olmadığını yukarıdaki maddelerde konuşmuş
olacağız; peki HERKESTEN ÖNCE keşfetmenin yolları neler?
Projeleri NASIL keşfedersin?
HANGİ kaynakları kullanman gerekecek? Nerelere bakacaksın?
HANGİSİ güvenilir?
Bu bölümün son kısmında da bunu konuşacağız.

75
fi
fi
PROJE ANALİZİ nasıl yapılır?
Projeyi nerede keşfettiğin fark etmez.
Ancak projeyi incelemeye başlayacağın ilk yer OpenSea’dir.

Projenin ismini OpenSea’de aratacaksın ve sayfasına gireceksin.

(Birçok projenin DAHA ÇIKMADAN çakması üretilmeye başlanılır, hele ki


SAĞLAM projelerde bu yüksek ihtimalle olur. Bu nedenle şimdilik sen gözüne
en ORİJİNAL gelene gir, zaten az sonra anlatacaklarımla ORİJİNAL olup
olmadığını analiz ediyor olacaksın.)

1- OPENSEA Koleksiyon Sayfası Analizi yap.


OpenSea sayfasına girdikten sonra analiz edilecek KISIMLARI konuşmaya
başlayalım:

1. Hesap DOĞRULANMIŞ mı?


İlk önce buna bakacaksın.

Doğrulanmış pro l ARTI PUANDIR.

Kaliteli koleksiyonların büyük çoğunluğu doğrulanmış olur.


(Projenin sayfasında MAVİ TİK olmasından bahsediyorum.)

Ancak kimi zaman koleksiyon kaliteli olsa da HENÜZ yenidir veya yeteri
kadar HACİM oluşmamıştır. Bu nedenlerle mavi tik almamış olabilir.

Sen İLK OLARAK doğrulanmış olmasına dikkat edeceksin; Karşına


doğrulanmamış bir koleksiyon çıkarsa, kalitesine de diğer kısımlara
bakarak karar vereceksin.

76
fi
2. Koleksiyonun SOSYAL MEDYA hesapları var mı?
TWITTER var mı? OpenSea sayfasına bağlı hâlde mi?
WEBSITE var mı? Varsa sağ üstte simgesi vardır.
DISCORD var mı? Varsa sağ üsttedir simgesi vardır.

ÇOK ÖNEMLİ:
Twitter ve Discord NFT koleksiyonlarının BELKEMİĞİDİR.
Bu iki yerde bulunmayan bir NFT koleksiyonu ASLA ilerleyemez.
NET BİLGİDİR.
Eğer koleksiyonun Twitter ve Discord hesabından birisi bile yoksa
projeyi ””DİREKT GEÇ””.

3. FLOOR PRİCE.
Taban Fiyat’ın “ne olduğunu” terminolojide anlatmıştım:
Koleksiyonun DEĞERİNİ anlamanı sağlayan EN TEMEL göstergedir.

Ancak;
Sen burada YATIRIMCI olarak yer aldığın için Floor Price ANALİZİNE “tek
başına” bir FAYDA sağlamaz.
Başka unsurlarla beraber bakıldığında FAYDA sağlayabilir ancak.

Neden?

Çünkü YATIRIMIN temel mantığı “En düşükten alıp en yüksekte satmak”


üzerinedir, bu kitabı okuyorsan bunu zaten biliyorsundur.

Bir yat TEK BAŞINA düşük değildir, “başka bir yata göre” düşüktür.

Yani GÖRECELİDİR.

Mesela A projesi 1 ETH Floor Price’a sahip; B projesi 10 ETH Floor


Price’a sahip. Yani A projesi B’ye göre daha UCUZ.

O zaman A projesinin yatının yükselmesi çok daha KOLAY.

Ancak diyelim ki A projesini yöneten EKİP çok kötü; bu sebepten proje


77
fi
fi
fi
yürümedi.

B projesi ise her ne kadar yatırım için ASGARİ 10 Ethereum’luk DEVASA


bir sermaye istese de FİYATINI ARTIRMAYA devam ediyor.
Çünkü EKİBİ BAYA SAĞLAM. Bu sayede DAHA DA büyüyecek.

O zaman sen bir YATIRIMCI olarak ne yaparsın?

Daha PAHALI olmasına rağmen bütçen yetiyorsa gidip B projesine yatırım


yaparsın değil mi?

İşte bahsettiğim “Taban Fiyatın tek başına yetmemesi olayı” bu işte.


İşin içine BAŞKA unsurlar da giriyor.

Ucuz diye hemen A projesine DALMAMAN gerekiyor.

———

Ayrıca;

Biz burada YATIRIMCIYIZ, unutma bunu.


Değerinin altında alıp değerlenince satmaya çalışacağız.
Amacımız bu.

Bir koleksiyon ÇOK DEĞERLENMİŞ ise de almamız mantıklı değil.

Yani az önce örneğini verdiğim 10 Ethereum’luk proje tamamen


“GÖRECELİLİK” meselesini anlatmak içindi.

Yoksa gidip de bu projeye yatırım yapar mıydık gerçekten?

Yüksek ihtimalle HAYIR.

Bunun yerine DEĞERLENMEMİŞ projeler bulup onlara yatırım yapardık.

Bunu da atlama yani

Bu konuyu STRATEJİLER kısmında konuşacağız zaten.


78
Şimdilik burada şunu bil yeter:

Floor Price “projenin o anki DEĞERİNİ” gösterir ve bu şekilde “projeyi


anlama noktasında” İŞLEVSELDİR; ancak YATIRIM KARARI için çok da
İŞLEVSEL bir bilgi sunmaz.

Diğer bilgilerle birleştirilip, Strateji belirlendiğinde İŞLEV kazanır.

4. VOLUME TRADED.
Volume Traded;
O koleksiyonun TOPLAM ALIM-SATIM HACMİNİ, ETHEREUM cinsinden
gösteren sayıdır.

Türkçesi “TİCARET HACMİ”.

Peki, projeyi anlama noktasında bize NASIL bir bilgi sunuyor?

FLOOR PRİCE ile tamamen AYNI MANTIKTA bir bilgi sunuyor.


Orada NE söylediysem burada da aynısı geçerli.

YÜKSEK “Ticaret Hacmi” de projenin DEĞERİNİ veya BAŞARISINI


gösterir.
Bir projeyi listelerken EN İYİ projeler; EN YÜKSEK HACME SAHİP projeler
olur.

Ancak yine Floor Price’ta olduğu gibi projeye YATIRIM KARARI


noktasında İŞLEVSEL bir bilgi sunmaz.

Strateji oluştururken toplayacağımız bilgilerden birisidir.

5. PARÇA SAYISI (ITEMS) kaç?


Bir koleksiyon genelde 5.000, 10.000 gibi bir ARZA sahiptir. Bunlar İDEAL
rakamlardır.

79
Koleksiyon 20.000 ve üzeri bir ARZA sahipse bu NEGATİF bir işarettir.

Arz yüksekse koleksiyonun DEĞERLENMESİ daha ZOR olacaktır.


Temel EKONOMİ ilkesi yani. 2x2=4.

Arzın gereğinden DÜŞÜK (500 adet mesela) olması ise KENDİ BAŞINA bir
bilgi sunmaz.

Neden?

Aslında Arz-Talep mantığından bakarsan ÇOK İYİDİR.


Ancak Arz’ın fazla düşük olması, genelde BAŞKA SEBEPLERDEN
kaynaklanır.
O yüzden böyle bir durumda Temel Analiz’e geçeceksin.
Arzın AZ olmasının MUTLAKA bir nedeni olmalı.
Mesela bu bir SANAT koleksiyonuysa Arzı az olabilir.
Bunun gibi NEDENLER olmalı.

6. Koleksiyona SAHİP OLAN kişi sayısı (OWNERS) KAÇ?


Herkes bu koleksiyondan BİRER TANE parça almak zorunda değil, değil
mi?

Bazıları BİRDEN FAZLA almış olabilir.


Hatta belki ONLARCA almıştır.

Sen burada şuna dikkat edeceksin:


O koleksiyondan NFT ALAN kişi sayısı ne kadar ÇOKSA; bu o kadar ARTI
PUANDIR.

Çünkü;
Demek ki DAHA ÇOK KİŞİ projeyi duymuş; ilgisini çekmiş ve alma kararı
vermiş.
Yani TOPLULUK daha kuvvetli.

Tam tersi durumda;


Eğer o NFT’lere sahip olan kişi sayısı azsa; proje ÇOK KİŞİ tarafından ilgi

80
görmüyordur.
Hatta belki de Proje Ekibi YÜZER tane alarak projeyi kendisi nanse
ediyor bile olabilir.
Bilemezsin.

Hadi böyle olmasa bile; AZ sayıda insanın YÜZLERCE alması çok da


anlamı olan bir şey değildir.

Yani NEGATİF PUAN.

———

Peki; buradaki ÖLÇÜ nedir?

Yani KAÇ ITEM için KAÇ SAHİP olması iyidir?

SAHİP SAYISI; koleksiyondaki PARÇA SAYISININ ÜÇTE BİRİNDEN AZ


değilse; bu İYİ bir orandır.

Yani 10.000’lik bir koleksiyondaki SAHİP SAYISI 3.000’den az ise bu


KÖTÜ BİR ORANDIR.

Bu koleksiyon için 5.000 üzeri SAHİP; İYİDİR.

Bu şekilde düşünebilirsin.

7. Koleksiyonda; “O ANDA” SATIŞTA OLAN parça sayısı


KAÇ?
Bir koleksiyonda ne kadar AZ SAYIDA NFT satış için LİSTELENDİYSE; bu
o kadar İYİDİR.
(Listelenme = Satışta Olma)

Çünkü;
Projeye güvenen insanlar projeyi HODL ederler:
Uzun süreçte projenin DEĞERLENECEĞİNİ düşünürler ve ellerinde
tutmayı DAHA KÂRLI bulurlar.
81
fi
Bu; değerlenecek bir projeyi anlama noktasında ÇOK ÖNEMLİ bir
göstergedir.
Hatta; bir koleksiyonda İLK BAKTIĞIM ŞEYDİR bile diyebilirim.
O derece önemlidir.

———

SATIŞTAKİ PARÇA SAYISINI görebilmek için:

ITEMS sayfasında soldan “Buy Now” kutusunu işaretle.

Ardından üst en sağdaki seçeneği “Price: Low to High” olarak ayarla.

NFT’lerin üstünde; “Search” seçeneğinin hemen altında SATIŞTAKİ


PARÇA SAYISINI göreceksin.

———

Buradaki ÖLÇÜN şu olacak:

O ANDA SATIŞTA OLAN PARÇA SAYISI; TOPLAM PARÇA SAYISININ


ONDA BİRİNDEN DÜŞÜKSE, ÇOK İYİDİR.

Diyelim ki 10.000 parçanın olduğu bir koleksiyonda 900 adet satışta


parça var.
Bu; GAYET İYİ bir orandır.

Hele ki 300-400 civarındaysa MÜTHİŞTİR.

O koleksiyonun Taban Fiyatı büyük ihtimalle FIRLAYACAKTIR.

Herkes güveniyor ve satmıyor çünkü.

MANTIK BU KADAR BASİT.

82
8. Koleksiyon ACTIVITY sekmesi.
Şimdiye kadar konuştuklarımız bir koleksiyonun OpenSea sayfasına
girdiğinde DİREKT görebileceğin göstergelerdi.

Şimdi; sayfada biraz aşağıya in.


“Items” ve “Activity” olarak 2 sekme göreceksin.

Sağdaki ACTIVITY sekmesine tıkla.

İşte bu sayfa; o an baktığın koleksiyonla ilgili birçok ÖNEMLİ BİLGİYİ verir


ve ANALİZİNE çok katkı sağlar.

Bu sayfanın solunda kutucuklar hâlinde bazı seçenekler görürsün.

Sayfayı ilk açtığında VARSAYILAN olarak o seçeneklerden “Sales”


(Satışlar) seçeneği işaretlenmiş şekildedir.

Gra ğin hemen sol üstündeki “gra ğin hangi aralıkta gösterilmesini
belirlediğin ZAMAN ARALIĞI kutucuğu” da otomatik olarak “Last 90
Days”(Son 90 gün) seçeneği açık olarak önüne düşer.

Bu SEÇENEKLERDE kalsın.
Biz de bu verileri kullanacağız.

———

Bakacağın ilk yer GRAFİĞİN hemen altındaki SATIŞ GEÇMİŞİ


LİSTESİDİR.

En sağdaki TIME yazısının altında SON SATIŞLARIN ne zaman olduğunu


liste şeklinde görebilirsin.

Burada şuna dikkat edeceksin:

Ne kadar SIK ARALIKLARLA SATIŞ oluyorsa; bu o kadar İYİDİR.


Bu durum; koleksiyonda AKTİF bir alım-satım ortamı olduğunu,
insanların bu koleksiyona İLGİ DUYDUĞUNU gösterir.
83
fi
fi
Bak bu çok önemli bir bilgidir.

Bir koleksiyon bana birkaç dakika gösterildiyse; TİCARİ POTANSİYELİNİ


görmek için İLK ÖNCE bu listeye bakarım.

MUTLAKA BAKACAKSIN.

Burada SIK SATIŞ’tan kastım BİRKAÇ DAKİKADA BİR kadar SIK bile
olabilir.
Ancak bu EN SIK DURUMDUR ve EN GÜZELİDİR.

Senin AKTİF SATIŞ olarak değerlendireceğin aralık her bir satış arasında
BİR İKİ SAATE kadar sayılabilir.
Yani böyle bi hesapla günde EN AZ 10-15 SATIŞ varsa; AKTİFTİR diye
düşünebilirsin.

Ancak bu miktarların altına düştüyse; AKTİF DEĞİLDİR.

AKTİF bir SATIŞ LİSTESİ varsa; ARTI PUANI yapıştır.

———

Ayrıca;
Satış Listesinde dikkat edilecek bir diğer husus da şudur:

ALIM yapanlar SÜREKLİ AYNI KİŞİLER ise bu; 2 durumu gösteriyor


olabilir:

İLKİ;
Proje Ekibinin bir STRATEJİSİ olabilir.
EKİP; YAPAY bir alım-satım yapıyordur; böylece TİCARET HACMİNİ
yükseltiyorlardır.

Bu, TAMAMEN NEGATİF bir göstergedir.


Böyle projelerden KAÇACAKSIN.
Dolandırıcı olmaları ÇOK YÜKSEK.

84
İKİNCİSİ;
Projeden BALİNALAR alım yapıyor olabilir.

İleride bu konuyu epey ayrıntılı konuşacağım ama burada şunu bil:

Buradaki SIK ve YOĞUN alım bir BALİNA alımıysa baya POZİTİF bir
göstergedir bu.
Hem de SON DERECE POZİTİF bir göstergedir.

———

Peki; Proje Ekibi YAPAY bir alım-satım mı yapıyor yoksa bu alımları yapan
bir BALİNA mı?
Bunu nasıl anlayacaksın?

SATIŞ LİSTESİNDE aşağıya doğru biraz ilerleyeceksin ve alan satan


kişlere bakacaksın.

Baktın SÜREKLİ alan kişiler var.

Bu kişilerin İSMİNE tıklayıp PROFİLİNE gireceksin.

Pro line girince sağ üst taraftaki “Recently Listed” ayarını “Price: High to
Low” olarak ayarlayacaksın.

Eğer EN ÜST sıradaki parçalar PAHALI ise ve bu pahalı parçalardan EN


AZ 5-10 tane varsa; bu kişi yüksek ihtimalle bir BALİNADIR.

Yine de;
Eğer hesap İSİMSİZSE ve PROFİL FOTOĞRAFI yoksa; bu kişinin ekipten
olma “ihtimali vardır.”
Yine KESİNDİR demiyorum.
Ancak olabilir.

Bunlar TECRÜBELENDİKÇE çok daha iyi anlayacağın meseleler olacaktır.

85
fi
NASIL bir mantıkla ve NEDEN bunları yaptığımı anlamaya çalış.
O zaman kafana oturmaya başlayacak.

Ayrıca;
Bir adam BALİNA mıdır değil midir; bunu ileride daha detaylı ele
alacağım.

———

ACTIVITY kısmında bakacağın İKİNCİ kısım ise GRAFİKTİR.

(ÖNEMLİ:
Burada gra k üzerinde yapacağımız analiz; Teknik Analiz DEĞİLDİR.
Çok daha BASİT bir şekilde VERİLERE bakıp geçeceğiz.)

Gra kteki MUMLAR (dikey çizgiler) o günki VOLUME miktarını, yani


HACMİ gösterir.

Yatay olarak ilerleyen ÇİZGİ ise AVERAGE PRİCE’ı, yani Ortalama Fiyat’ı
gösterir.

Bu bilgileri cebe at.

———

İLK olarak; ORTALAMA FİYAT analizi yap.

Son 90 günde Ortalama Fiyat artıyor mu azalıyor mu?


ARTAN bir TREND varsa iyidir.

Çünkü bu, şu anlama gelir:


İnsanlar bu koleksiyondan ALIM yapıyorlar ancak;
Ya SATIŞA koymuyorlar ya da YÜKSEK FİYATTAN satışa koyuyorlar.
Böylece yat sürekli artıyor.
Demek ki insanlar bu projenin geleceğine GÜVENİYORLAR.

İşte bu ANALİZ; TABAN FİYATIN yükselme mantığını ortaya koyar.

86
fi
fi
fi
ÇOK ÖNEMLİDİR.

İnsanlar projeye güvenmiyorsa;


“Daha da düşmeden HEMEN elden çıkarayım” diye düşünürler ve
HEMEN satabilmek için Taban Fiyatı’nın BİR TIK ALTINA koyarak
NFT’lerini elden çıkarırlar.

Gra kteki ilk analizimiz buydu.

———

Gra kteki İKİNCİ ANALİZ;

VOLUME TRADED, yani HACİM gra ğinin analizidir.

Eğer gra kteki MUMLAR uzun süredir İSTİKRARLI bir şekilde BELİRLİ bir
seviyenin ALTINDA DÜŞMÜYORSA;
O koleksiyonda düzenli olarak bir ALIM-SATIM vardır.
Yani bu koleksiyon AKTİF olarak alınıp satılan bir koleksiyondur.
Bu da insanların İLGİSİNİ gösterir.

POZİTİF bir göstergedir.

———

Gra kte dikkat edilecek ÜÇÜNCÜ bir kısım vardır:

Mumların üzerine geldiğinde “Average Price” ve “Volume”dan başka bir


de “Number of Sales” göreceksin.

Bu, o günki “SATIŞ SAYISI” anlamına gelir.

SATIŞ SAYISI çok oldukça HACİM de çok olacaktır değil mi?

Evet.

Ancak burada dikkat edeceğin bir DETAY var:


Taban Fiyatı YÜKSEK koleksiyonlarda AZ SATIŞ olsa bile YÜKSEK
87
fi
fi
fi
fi
fi
HACİM görürsün.

Anladın mı?

Yani SATIŞ SAYISI; tek başına bir veri değildir ama önceki İKİ ANALİZLE
birleştirmen gerekir.

Bu VERİYİ; HACİM ve FİYAT ile birleştirdiğinde yapman gereken ANALİZ


şu olacak:

Eğer bu projenin TABAN FİYATI yüksekse ve “GELECEĞİ OLAN” bir proje


olduğunu da düşünüyorsan;
SATIŞ SAYISININ günde 3-5 adet olması çok da problem değildir.
Satış Sayısının az olma nedeni; Taban Fiyatı’nın yüksek olmasından
kaynaklanıyor yani.

Ancak;
Projenin GELECEĞİ OLDUĞUNU düşünüyorsan bile, TABAN FİYAT
düşükse ve SATIŞ SAYISI da uzun süreler boyunca DÜŞÜK kalmışsa;
Bu NEGATİF bir göstergedir.
Çünkü her ne kadar geleceği olduğunu düşünsen de; Taban Fiyat düşük
olmasına rağmen alım-satım çok değil; bu da projeye İLGİ olmadığını
gösterir.
Ki zaten böyle bir projenin HACMİ de düşük olacaktır.

GRAFİK ANALİZİNİ böylece tamamlamış olursun.

———

Proje ANALİZİ için ilk aşamayı bitirdik.

OpenSea üzerinden projenin SAĞLAMLIĞI hakkında epey bi VERİ topladık.

Sırada WEBSITE ANALİZİ var.

88
2- Projenin WEBSITE Analizini yap
OpenSea analizinden sonra yapılması gereken analiz; koleksiyonun WEBSITE
ANALİZİDİR.

Neden?

Çünkü proje çıkaran bir EKİP; insanlara projelerini ve amaçlarını AŞAMA


AŞAMA anlatabilecekleri, verilerini sunabilecekleri, resmi duyurularını
yapabilecekleri bir ALANA ihtiyaç duyar.

Bu alan SOSYAL MEDYA hesapları olamaz mı?

Olabilir.

Ancak sosyal medya; RESMİ bir alandan ziyade bir REKLAM ve


PAZARLAMA alanıdır.
Yani her ne kadar sosyal medya hesapları da söz konusu işlevleri yerine
getirebiliyor olsa da bir WEBSITE, RESMİ GAZETE işlevi görür.

GÜVEN SAĞLAR.

Burada bahsettiğimiz olgu TEMEL ANALİZ denen olgudur, bahsetmiştim.

Bu sebeple OpenSea’den sonra projenin Websitesine geçiyoruz.

———

Peki; WEBSITEYE girdikten sonra analiz edilecek şeyler NELERDİR?

1) Sitenin TASARIMI nasıl?


Ne alaka diyebilirsin.

Deme.

NFT’lerin GÖRSELLİKLE çok sıkı bir ilişkisi vardır, De-Fi gibi değillerdir.
89
Bu sebeple NFT koleksiyonlarında çok sayıda Gra k Tasarımcı çalışır.
Koleksiyonların göze hitap edebilmesi gerekir, aksi takdirde NFT
koleksiyonu iyi pazarlansa bile DİKKAT çekmeyebilir.

Senin inceleyeceğin koleksiyon hâlihazırda piyada MEVCUT olabilir. Yani


OpenSea üzerinden gidip eserleri görebilirsin, NFT’ler üzerinden
GÖRSELLİĞİ analiz edebilirsin.

Ancak, koleksiyon henüz çıkmamış olabilir veya henüz REVEAL


olmamıştır.
(Görseller gizlidir)

Her durumda; SİTENİN TASARIMI GÜZEL OLMALIDIR.

Sadece çizimlerden bahsetmiyorum, YANARLI DÖNERLİ bir site olması


gerekir yani.

Sitede gezinirken PROFESYONELLİK hissetmelisin.

Site seninle ETKİLEŞİME geçmeli; Tıklamalar, kaydırmalar vs. AKICI


olmalı.

Bu, site analizinde İLK adımdır.

2) WHITEPAPER.
Whitepaper, projenin EN DETAYLI açıklandığı kısımdır.

Bu bir SLAYT dosyası şeklinde olabilir, bir YAZI şeklinde olabilir, hatta bir
VİDEO şeklinde bile olabilir.

“Whitepaper” kelimesi; koleksiyonlardaki AÇIKLAMA olayını ifade eden


en yaygın TERİM olsa da; isminin İLLA “Whitepaper” olmasına
takılmaman gerek.

Mesela bir koleksiyonun sitesinde “Whitepaper” başlığı bulamayabilirsin

90
fi
ancak “Biz kimiz? veya Neyi amaçlıyoruz?” gibisinden yazılar MUTLAKA
bulursun.

Yani OLAYA ODAKLAN. Mantığı anla.

———

Eğer SİTEDE veya sitenin “Medium” gibi BLOG sayfalarında (varsa)


böyle bir yazı bulamadıysan O PROJEDEN UZAKLAŞ.

EKİBİN, AMAÇLARINI ve proje hakkında DETAYLARI kamuoyu ile


paylaşmamış bir proje DEĞERLENMEZ beyler.

Ki bu; iyi ihtimaldir.

Whitepaper yoksa DOLANDIRICI bir proje bile olabilir.


İleride buna “Rug-Pull projeler” olarak değineceğim.

Bu işin başı PROJEYE ve EKİBE GÜVENDİR.

Buna dikkat edeceksiniz.

Dediğim gibi adı illa Whitepaper olmak zorunda değil, Medium gibi bir
BLOG SAYFASI açıp orada da bu bilgiler açıklanmış olabilir, sen bu
bilgileri bulun yeter.

Anlaştık mı?

———

“Hangi bilgileri abi?”

- Projenin EKİBİ kimlerden oluşuyor? KURUCU/LAR kim?


- Projenin ALANI ne? Sanat? Metaverse? Gaming?
- Yol Haritası (ROADMAP) var mı? Planları belli mi?
- Ek kullanım getirileri (UTILITY) var mı? Mesela proje NFT’lere ek olarak
Token da çıkartacak mı?

91
Bu bilgileri bulmalısınız.
Bulduğunuzda nasıl inceleyeceksiniz?

Sırada bunlar var.

3) PROJE KURUCULARI VE EKİP.


Projenin yönetim ekibi ANONİM mi?

İlk sorgulayacağın soru bu.


Çok ÖNEMLİ.
Çünkü eğer bir DOLANDIRICILIk varsa, ilk buradan anlaşılır.

BAK ÇOK ÖNEMLİ DİYORUM.


Dikkat et.

İnternet üzerindeki herhangi bir işte, insanlar isimlerini vermiyorlarsa


dikkat edeceksin, bunu biliyorsun.

21. Yüzyıldayız, bil yani aq.

Ancak dahası;
NFT koleksiyonu oluşturan ekipte insanların isimleri YOKSA, insanlara
verilen VAATLERİN karşılığında hesap sorulacak kimse de yoktur
anlamına gelir.

Yani dolandırıcılık yoksa bile; negatif bir şeydir bu.

Yani düşün;
Sen BAŞARILI bir iş adamısın ve bir proje çıkartıyorsun.
İnsanlardan bu proje için PARA talep edeceksin.
Onlara VAATLER verdin.

Bu vaatleri tutamazsan ne olur?

İTİBAR kaybedersin, GÜVEN kaybedersin.

92
Böyle bir durumda sorunlar yaşasan da o projeyi AYAKTA tutmak istersin,
bir şekilde SENİNLE bağlantısı vardır çünkü.

İsmin ortada.

Bundan dolayı;
Başta projenin kurucuları olmak üzere; mümkünse Gra k Tasarımcısı,
Yazılımcısı, Sosyal Medya Yöneticisi vs. de dahil olmak üzere TÜM
EKİBİN REEL İNSANLAR olduğunu görmelisin.

Proje sayfasında isimlerini KESİNLİKLE vermelidirler. Hele ki ekiptekilerin


sosyal medya hesaplarının LİNKLERİ, MAİLLERİ falan da olursa ON
NUMARA olacaktır.
Ki kaliteli projelerde bu mutlaka yapılır.

———

Bak bu noktada şunun ayırdını yapalım:


Eğer EKİP ANONİMSE; bu İLLA DOLANDIRICILARA anlamına gelmez.

Veya proje İLLA TUTMAZ anlamına gelmez.

Burada biraz ESNEK düşüneceksin.

Eğer İSİMLER verilmişse; Mailler, Sosyal Medya Hesapları vs. Ortada


varsa bu ÇOK POZİTİF BİR GÖSTERGEDİR.

Ama yoksa; DURUMA BAKACAKSIN.

Önemli bir NÜANS bu, ANONOM gördüğün her projeyi DİREKT kenara
koyma; bi bak neymiş ne değilmiş diye.

———

Diyelim ki Proje Ekibinden bazı insanların İSİMLERİ VAR.

O zaman şimdi bu insanları ARAŞTIRACAKSIN.

93
fi
İsmini vermiş olması SORUMLULUK alması açısından ÖNEMLİDİR;
Fakat; her sorumluluk alan BAŞARILI olacak diye bir kural var mı?

YOK.

İşte bunu anlaman için araştırman lazım.


Proje dediğin şeyi İNSANLAR yönetiyor.
İşlerine HAKİM insanlarsa proje de İYİ gidecektir.

Mesela projenin kurucusuna bakıyorsun diyelim.

İsmini bi Google’a yaz.


Sosyal medya hesaplarına bak.
LinkedIn’i varsa git bak.

Hangi okuldan mezun?


Alanında NE çalışmalar yapmış?
Başarılı biri mi?
BAK BUNLARA.

Gözüne çok iş gibi görünmüş olabilir.


Değil.

Ekibin kalanına da aynı işlemi yapsan toplamda 15 dakikanı almayacaktır.

15 dakikalık bir analiz sonucu ekibin kalitesini anlamış olursun.

EKİP KALİTESİ; bir PROJE ANALİZİNDE EN ÖNEMLİ


AŞAMALARDAN BİRİSİDİR.

15 dakikana değer yani.

4) Proje HANGİ ALANDA çıkıyor?


NFT’ler;
Metaverse, Gaming(Oyun), Art(Sanat), Müzik, Collectible(Koleksiyonluk)

94
vs. gibi birçok alanda çıkabilir.

Projenin hangi alanda çıktığı ÖNEMLİDİR çünkü her alanın kendi


DİNAMİĞİ vardır.

Bir SANAT projesi ile bir COLLECTIBLE koleksiyonun alım satımını


yaparken farklı STRATEJİLERLE yaklaşman gerekir.

Bu kısma şimdi girmeyeceğim; STRATEJİLER kısmının konusu.

Ancak sen bir projenin hangi ALANDA çıktığını MUTLAKA GÖREBİLİYOR


olmalısın.

Yeri gelir birkaç alana birden de hitap edebilir mesela.


Olabilir.

Ama bir ALANI MUTLAKA VARDIR.

Bunlara bak, stratejilerde çok ihtiyacın olacak bu bilgilere.

5) ROADMAP.
Roadmap, YOL HARİTASI anlamına gelir.

Ekip, Whitelist’te projenin “NE” olduğunu açıklar;


Projenin İLERİ süreçlerinde NELERİN HEDEFLENDİĞİNİ anlatır.

Peki bu hede er HANGİ SIRAYLA, HANGİ TARİHLERDE yapılacak?

İşte bunun cevabını ROADMAP cevap verir.

Bazen Whitepaper’ın içerisinde verilir ROADMAP;


Ancak çoğu zaman siteye girdiğinde direkt gözüne çarpacak bir yere
AYRICA koyarlar.

Çünkü ROADMAP; yatırımcıyı çekebilecek TEMEL unsurların BİR LİSTESİ


olarak da İŞLEV görür.

95
fl
Şunu unutma:
NFT’ler bir günde veya bir haftada çıkarılıp kenara koyulan projeler
değillerdir.
Bir NFT projesinin aylar, yıllar sürebilecek şekilde AKTİFLİĞİNİ koruması
gerekebilir.

Bu nedenle ekipler, bu süreçte NELER yapacaklarına ait bir YOL


HARİTASINI potansiyel yatırımcılara açıkça ve teker teker sunmak
ZORUNDADIRLAR.

İleride İYİ İŞLER yapacağını düşünmediğin bir projeye yatırım yapar


mısın?

Yapmazsın.

İşte NFT’lerde bir proje hakkında bunu anlamanı sağlayan şey;


WHITELİST ile birlikte ROADMAP’tir.

———

Roadmap’te şuna dikkat edeceksin:

Diyelim ki EKİBE güvendin, PROJEYE güvendin, verilen VAATLER de


tutarlı görünüyor.

Peki, bu vaatlerin verildiği tarih aralıkları göz boyamak için ÜST ÜSTE
YAKIN tarihlerde mi verilmiş; yoksa aralarında bir miktar zaman bulunan,
AKLA YATAN süre aralıklarında mı verilmiş?

Bu da önemlidir.

Genelde burada 2022’inin “birinci çeyreğinde şu olacak, ikinci çeyreğinde


şu olacak” şeklinde TARİH belirtilir.
Bu gayet MANTIKLIDIR.
Çeyreklik süreler GAYET idealdir.
Hem EKİBE daha geniş bir ALAN sağlar; hem de sana İDEAL bir TARİH
vermiş olur.
96
Ayrıca;
Eğer verilen vaatler SAĞLAMSA, ÇEYREKLİK dediğimiz ÜÇER AYLIK
süreler; bu vaatleri yerine getirmek için YETERLİ olacak sürelerdir.

6) UTILITY’LER.
Utility, Türkçe’de “İŞE YARARLILIK, FAYDA SAĞLAYAN ŞEY” gibi
anlamlara gelir.

Ben buna “VAAT EDİLEN EK GETİRİLER” diyorum.

Neden?
Çünkü Utility, proje ekibi tarafından NFT’yi aldığın anda verilecek şekilde
tasarlanmaz. Bu bir kere Utility’nin mantığına uymaz.

Utilityleri verirken PROJE EKİBİ sana şunu söylemiş olur:


“Sen benim NFT’mi ELİNDE TUTMAYA DEVAM ETTİKÇE; ben sana
ekstra KAZANIMLAR sağlayacağım.
Yani sen benim koleksiyonumum yatının artmasından bağımsız olarak;
NFT yatırımında bağımsız olarak; SADECE benim NFT’lerimden elinde
tuttuğun için ÖDÜLLER kazancaksın.”

Yani sana KAZANÇ VAADİ verilir.

Bu nedenle UTILITY’ler bir NFT projesinin EN EN EN ÖNEMLİ


kısımlarından birisidir.

En yaygın UTILITY’lerden örnekler vereyim, anlayacaksın.

———

TOKEN çıkartmak.
NFT projeleri De-Fi alanına doğru da GENİŞLEYEBİLİR demiştim kitabın
başında, hatırla.

Bu nasıl olur?

97
fi
Gerçek bir koleksiyondan örnek:
Sneaky Vampire Syndicate isimli Vampir görsellerinim olduğu
COLLECTIBLE alanında çıkan bir koleksiyon var. En başarılı 100
koleksiyonun içindedir.

Bu adamlar koleksiyon çıktıktan bir süre sonra BLOOD isimli bir TOKEN
çıkarttılar.

Dediler ki;
“Elinde bizim NFT’mizi tutanlar her gün 1 BLOOD Token kazanıyor.”

Şimdi;
BLOOD Token ilk çıktığında yatı 1 Dolar olsun.
O zaman sen elinde bu Vampir NFT’lerinden birini tutuyorsan her gün 1
Dolar kazanmaya başlıyorsun demek oluyor.

Yani sen ZATEN koleksiyonun yatı artınca elindekini satsan PARA


kazanacaksın; ama bu UTILITY sana her gün BLOOD Token hediye
ederek EKSTRA para kazandırıyor.

İşte bu; VAAT edilen bir EK GETİRİ anlamına gelir.

Bu kadar basit.

———

Token meselesinden bahsetmişken;


Eğer bir projede Utility olarak Token çıkıyorsa; bu Token neticede bir De-
Fi ürünü olacaktır.
Yani bu proje aynı zamanda bir De-Fi PROJESİ NİTELİĞİ de kazanır.

Token’ın değerlenmesi NFT’lerin değerlenmesini sağlar, NFT’lerin


değerlenmesi de Token’ın değerlenmesini sağlar.

Bu nedenle projenin Token’ı da İYİ YÖNETMESİ gerekir.

Yani resmen NFT’lere bağlı YENİ BİR PROJE daha kurmuş olurlar.

98
fi
fi
İşte bu Token’ın NE olduğunu, NE amaçladığını vs. De ANLATMALARI
GEREKİR:

Sitede bir yerde TOKENOMICS isimli; Token’a özel bir BİLGİLENDİRME


kısmı bulunur.
Yani Token’ın Whitepaper’ı ve Roadmap’i olarak düşünebilirsin.

Bunu da incele.

Burası iyi yönetilecek gibi görünüyor mu bir bak.

De-Fi kitabını okuduysan bu Token meselesini FARKLI açılardan analiz


edebiliyor olacaksın ve elbette bu İYİ bir şey.

Eğer okumadıysan;
Token gibi bir UTILITY’nin projede olmasına ARTI PUAN vereceksin.

EKİP, PROJE vs. güven veriyorsa “Bir de Utility olarak Token da


çıkarıyormuş bu proje, süper” de ve yoluna bak.

———

Diğer bir UTILITY örneği:

WHITELIST Hakkı.
Mesela az önceki VAMPİR projesinin örneğinden devam edelim.

Bu adamlar projeyi çıkarırken şunu demiş olsunlar:


“Bizim 3 ay sonra piyasaya çıkacak 3 büyük proje ile anlaşmamız var.
Sen bizim koleksiyonumuzdan şimdi bir adet NFT alırsan ve o zamana
kadar bu NFT’yi elinde tutarsan; çıkacak koleksiyonlardan Mintleme
Ücreti senin için YARI FİYATINA olacak.”

Yani o koleksiyonlardan sana WHITELIST HAKKI VAAT ediyorlar.

Diyelim ki bu VAMPİR koleksiyonunun MINT PRICE’ı (Mintleme Ücreti) 1


Ethereum.
Sen de PAHALI diye alayım mı almayayım mı diye arada kaldın.
99
Tam o sırada bu Utility’nin duyurusu yapılıyor.
Bi bakıyorsun ileride çıkacak bu 3 koleksiyon harbiden SAĞLAM olacak;
sen de bu VAMPİRDEN alırsan çıkacak koleksiyonların her birinden 0.5’er
Ethereumluk kâr edebileceksin.

O zaman e diyorsun ki;


“VAMPİR koleksiyonuna vereceğim 1 Ethereum’un dönüşünü her türlü
alırım ben; en iyisi aliyim ben bu koleksiyondan.”

Ee bunu bi sen demiyorsun?


Ne oluyor o zaman?

Herkes HEMEN almaya çalışıyor ve VAMPİR koleksiyonunun yatı


UÇUYOR.

İŞTE; sen bunu ERKEN görürsen, PARANIN AMINA KOYUYORSUN.

———

Bir diğer Utility:


(Utility meselesi ÇOK ÖNEMLİ demiştim.
Bu örnekler en yaygın Utility’lerdir, bil diye anlatıyorum.
Sırf örnek vereyim diye anlatmıyorum yani.)

OYUN çıkarmak.
Utility’lerin sana DİREKT olarak bir şey vermesi şart değildir.

Yani demek istediğim;


UTILITY’si olan bir projeden NFT alacak olmanın tek sebebi bir UTILITY
getirisi beklemen olmayabilir.

Projenin UTILITY’si sana DOĞRUDAN bir şey kazandırmayacaktır ama


projenin Taban Fiyatı’nın artması yönünde ÇOK OLUMLU etkisi olacaktır.
Yani senin elindeki NFT değerlenecektir.

İşte Utility’si olan projeleri BÖYLE bir sebepten de alabilirsin.

Esas olay, sana DOĞRUDAN bir şey veriyor olmasında çok; projenin
100
fi
kendisinin DEĞERLENECEĞİNİ görebiliyor olmandır.

Mesela OYUN UTILITY’si böyledir.

Diyelim ki Proje Ekibi proje çıkarken şöyle söylüyor:


“Biz proje çıktıktan 3 ay sonra bir oyun çıkartacağız. Bu oyun şöyle şöyle
olacak. Şöyle etkileşimleri olacak; şöyle bir arayüzü olacak.
Bu oyundaki ITEMLERİ de NFT olarak satışa çıkaracağız.”

Bakıyorsun bu NFT koleksiyonunu PUBG veya LOL gibi DEVASA


oyunların sahibi olan bir ŞİRKET çıkartıyor.

“Bu oyun patlar aga. Değerlenir buralar.” dersin;


Hop, atlarsın hemen projeye sonra.

İşte böyle UTILITY’ler de var aslanım.

———

Gördüğün üzere; UTILITY olayı bir projenin değerlenip


değerlenmeyeceğini göstermede AŞIRI önemlidir.

Analizini iyi yap ve SAĞLAM Utility’ler sunan projeleri tespit et.


Baştan UCUZA gir ve bir-bir buçuk ay sonra 10x 20x yap.

KOLAY PARA.

Sadece başlangıçta 1 saat SAĞLAM bir şekilde araştıracaksın ve projeye


girme kararı alacaksın. Bu kadar.

———

Bu arada;
Burada 10x 20x dediğim de PARANI 10’a 20’ye katlamak değil ha;
“””ETHEREUM cinsinden””” katlamak.

Yani diyelim ki sen 0.1 Ethereum’a projeyi mintledin; bir ay sonra projenin

101
Taban Fiyatı 2.1 Ethereum oldu.

Ethereum cinsinden 20x yaptın yani.

Kârın 2 ETHEREUM; yani Ethereum’un bugünki yatıyla 6.000 Dolar.

Bunu SADECE tek projede yaptın; elindeki sermaye arttıkça ve


tecrübelendikçe daha FAZLA projeye daha TECRÜBELİ şekilde
gireceksin.

Sonuç?

Ayda ON BİNLERCE DOLAR KÂR.

KOLAY PARAYA HOŞGELDİN.

102
fi
3- PROJENİN Sosyal Medya Hesaplarını analiz
et
Gelelim ANALİZİN son ayağına.

Yukarıda Twitter ve Discord’un rolünün projelerin DEĞERİNİ ANLAMA


açısından ÇOK ÖNEMLİ olduğundan bahsetmiştim.

Tekrar belirteyim:
Projenin İYİ ve AKTİF bir TOPLULUĞA sahip olması; EN EN EN ÖNEMLİ
göstergelerinden birisi olacak.

Hatta kimi zaman tek başına bu bile YETERLİ olabilir. O derece diyeyim.

Peki bunun sebebi nedir?

Şudur:
Kaliteli bir NFT koleksiyonu çıkarmak kolay değildir evet, ancak; sen istersen
dünyanın EN İYİ NFT koleksiyonunu çıkar; eğer bu koleksiyonu alacak
insanlar yoksa o proje DEĞERLENMEZ.

Klasik Ekonomi: TALEP yoksa ARZ’ın bir anlamı olmaz.

NFT’ler; DİJİTAL ÜRÜNLER olarak ARZA sunuldukları için; haliyle TALEP de


insanların DİJİTALDE en yoğun bulunduğu yerlerde oluşacaktır.
İnsanlar projeyi buralardan DAHA KOLAY duyacaklardır ve projenin üzerine
konuşmaya başlayacaklardır.

Twitter ve Discord; hem popüler olmaları nedeniyle hem de YAPI olarak


TOPLULUK oluşturmaya uygun oldukları için NFT’lerdeki TALEP ihtiyacına
SON DERECE İYİ ŞEKİLDE cevap verebilen platformlardır.

Bu sebeple bu iki uygulama NFT koleksiyonu çıkaran ekiplerin proje


tanıtımında ve TOPLULUK OLUŞTURMA çalışmalarında YOĞUN kullandıkları
yerlerdir.

103
Projelerin Twitter ve Discord hesaplarını inceleyince; projeye olan TALEBİ,
DESTEĞİ ve GÜVENİ çok açık bir şekilde görebilirsin.

AKLINA KAZI:
NFT projelerinin değerlenip değerlenmeyeceğini anlamanın EN KESİN ve
yanıltmayacak yolu; proje TOPLULUĞUNUN projeye olan DESTEĞİNE,
İLGİSİNE ve GÜVENİNE bakmaktır.

Şimdi; bu sosyal medya hesaplarında nelere bakacağız bunları konuşalım.

TWITTER
İlk durak TWITTER.

Discord ile FARKLI “mekaniklere” sahip oldukları için farklı GÖSTERGELER


önem kazanıyor. Bu platformları ayrı ayrı incelemek en temizi.

Bir koleksiyonun OpenSea sayfasından veya Websitesinden TWITTER


adresini buldun ve “O cial Linklerden” Twitter hesaplarına ulaştın.

Nelere bakacaksın?

- Koleksiyon çıkalı NE KADAR olmuş?


Bir sayfayı analiz ederken bu İLK koşuldur.

Çünkü bu koşul diğer tüm koşulları değerlendirmendeki TEMEL ÖLÇÜT


olacak.

Sonuçta GENEL KANIDA; erken çıkan koleksiyonun etkileşiminin düşük


olmasını bekleriz, gittikçe artacaktır deriz.

Ancak Nike koleksiyon çıkarmışsa ve 3 ay sonra koleksiyonun Twitter


takipçi sayısı 100 binse;
104
ffi
Öte yandan Adidas koleksiyon çıkarmışsa ve ilk haftanın sonunda takipçi
sayısı sayısı 80 binse;

Burada AÇIK bir fark vardır ve dikkatini çekmesi gerekir.

- Takipçi SAYISI yüksek mi?


Sayfanın attığı tweetler NE KADAR etkileşim alıyor?
Takipçi sayısı yüksekse bu elbette GÜZELDİR.

Ancak; bunlar BOT mu değil mi?

Proje REEL hesaplardan ORGANİK bir şekilde mi İLGİ görüyor yoksa bir
PAZARLAMA çalışması mı var?

Bunu; sayfanın KENDİSİNİN attığı tweetlere bakarak anlayacaksın.

Nasıl?

Bu sayfaların takipçilere yönelik yazdığı “Günaydın” “Naber” gibi basit


tweetler; veya sayfanın yeni bir UTILITY ile ilgili, yeni bir GELİŞME ile ilgili
yaptığı DUYURULAR; yüksek sayıda Retweet, Like ve özellikle de YORUM
alıyorsa, bu BAYA SAĞLAM bir gösterge olur.

Öte yandan;
Proje sayfaları sık sık kendi aralarında İŞ BİRLİĞİ yaparlar.
Birbirlerine Whitelist’ler verirler, ÇEKİLİŞLER (Giveaway) yaparlar.

Bu tip Tweetlerin fazla etkileşim alması bir şey ifade ETMEZ.

Adamın projeyle ilgisi yoksa bile önüne düşen çekilişe RT yapar geçer.

Bu yüzden; sayfanın direkt KENDİ paylaşımlarındaki ETKİLEŞİME dikkat


etmelisin. Kalanını sallamayacaksın.

———

105
Şu da var:
Bazen sayfalar TAKİPÇİ sayısı YÜKSEK olan sayfalarla anlaşırlar ve
sayfaya bir NFT hediye ederler.

Derler ki:
“Bu NFT şu kadar değerinde, sana hediye ediyoruz. Sen de Twitter’dan bizi
etiketle, paylaş vs.”

Bu da olabilir ve bu “”YAPAY bir büyüme anlamına gelmez.””


Bu da güzel bir stratejidir.

Yani PAZARLAMA çalışması illa “KÖTÜ” olmak zorunda değildir;


YAPAY olması, BOTLAR yapılması kötüdür.

Bu farkı da atlama.

Fark ettiysen araştırma sürecinde AYIK OLMAN gerekiyor.


Yani ben sana EN TEMEL yolları öğretiyorum, hatta AYRINTILARINA bile
giriyorum ama, sen de DİKKATLİ olacaksın.

- Takipçi SAYISI’nın etkileşime ORANI.


Yine çok temel bir mantık.

Sayfanın ORGANİKLİĞİNİ anlamanı sağlar.

Takipçi sayısı düşük olsa bile sayfadaki ORGANİK takipçi sayısı çoksa,
takipçi sayısının çok olması çok da bir SORUN değildir.

Çünkü aktif bir TOPLULUK, sayfayı kısa zamanda duyuracaktır zaten.

- Sayfada takılan kullanıcıların PROFİL FOTOĞRAFLARI.


Ünlü NFT projelerinin çoğu “pro l resmi yapılabilir” şekilde dizayn edilmiş
koleksiyonlardır.
(Yapılabilme burada TEKNİK bir mesele değil, tamamen GÖRSELLİKLE
106
fi
ilgili.)

Genelde haberlerde gördüğün “Stephen Curry, Bored Ape Yatch Club


NFT’si aldı ve pro l fotoğrafı yaptı.” tarzı haberler de bu tip
koleksiyonlardan alınmadır mesela.

Bu tip; “pro l fotoğrafı yapmaya uygun” koleksiyonlar genellikle


COLLECTIBLE alanına girerler.

Senin dikkat edeceğin şu:


Eğer pro l fotoğrafı yapılabilecek görsellikle Collectible bir koleksiyonun
Discord veya Twitter sayfasını inceliyorsan; TOPLULUKTAKİ İNSANLARIN
pro l fotoğra arına dakka edeceksin.

Eğer TOPLULUK çoğunlukla NFT’lerini PROFİK FOTOĞRAFI yapmışsa; İYİ


ÖRGÜTLENDİKLERİNİ gösterir.

Güzel bir göstergedir.


NFT kültüründe olan bir şey bu, anlamsız gelmesin.

Örneğin; ileride de bahsedeceğim “Ninja Squad NFT” koleksiyonu var.

Türklerin en büyük NFT projelerinden birisi, benim de en sevdiklerimdendir.


Başarılı bir koleksiyon, gidip bakabilirsin Twitter’larına.
İnsanlar hep “Ninja” resmi koymuştur pro llerine.

- Sayfadaki kullanıcıların İSİMLERİ.


Aynı pro l fotoğrafı muhabbetinde olduğu gibi, insanlar isimlerinin yanına
koleksiyonun ADINI yazmışlarsa bu da ÖRGÜTLENMİŞ bir TOPLULUK
göstergesidir.

Twitter’da da olabilir ancak daha çok Discord’da olur.

Buna da dikkat et.

Örneğin “Mehmet I Bored Ape Yatch Club NFT” gibi bir isim olabilir.

107
fi
fi
fi
fi
fl
fi
fi
- Diğer Sayfalarla/Projelerle ile yapılan İŞ BİRLİKLERİ.
NFT ekosisteminde; “Giveaway” veya “Whitelist” gibi çalışmalar;
PAZARLAMA amacıyla yaygın olarak kullanılır.

Bu çalışmaların yapıldığı yerler de bu sosyal medya platformlarıdır.

Dolayısıyla bir proje "KALİTELİ” bir proje ile COLLABORATION (İş Birliği)
yapmışsa; bul o an baktığın projenin KALİTESİ hakkında da bilgi verir.

Bunu Apple ile İş Birliği yapan bir şirket için düşün mesela; “Demek ki iyi
şirketmiş yoksa Apple kabul etmezdi iş birliğini” dersin.

Burada da benzer olarak;


“Lan şu projenin Taban Fiyatı uçmuştu, adamlar bunlarla İŞ yaptıysa
bunların projesi de UÇAR.” dersin mesela.

Bu ÖNEMLİ bir göstergedir.

———

ARA NOT:
Aynı zamanda İŞ BİRLİKLERİ, iş birliği yapılan projelerin kalitesinden
bağımsız olarak “EKİBİN AKTİFLİĞİNİ” de gösterir.
Ekip çalışıyor ki ortaya bi’şey koyuyor yani.
Böyle bir yönden de bakabilirsin.

———

Araştırdığın projenin iş birliği yaptığı projeyi BİLMİYOR da olabilirsin.


Böyle bir durumda git ve o projeyi bi gözden geçir.
Tam bir analize gerek yok; genel olarak KALİTELİ mi bunu görmeye çalış.

İş Birliği açısından yapacağın analiz bir yana;


Baktığın proje de SAĞLAM görünüyorsa onu da kenara NOT alırsın ve
daha sonra incelersin.

108
Proje de keşfetmiş olursun bir yandan.
Ben birçok projeyi BÖYLE keşfediyorum.

Zaten araştırırken fark edeceksin; bir projeyi araştırırken TONLA proje


keşfedersin.

Bunlardan gözüne çarpanlara bi bakıver.


O an vaktin yoksa kenara NOT AL.
Kaçmasın.

DISCORD
Şimdi beyler; Discord ve Twitter çok önemlidir dedik ama;
Discord Twitter’dan da önemlidir.

“Bir defa” projeyi keşfedip de projenin Discord’una giren adam, takibi


ORADAN sürdürür.

Esas TOPLULUK ETKİLEŞİMİ ve OLUŞUMU Discord’da sağlanır.

Twitter; insanların projeleri BULMA aracı iken;


Discord, projeleri DERİNLEMESİNE ANALİZ ETME kısmıdır desek yalan
olmaz.

Neden böyle?

Discord’da farklı KANALLAR açılabilir, BOTLAR eklenerek fonksiyonellik


artırılabilir. Güvenlik daha fazladır falan falan.

Daha UYGUNDUR bu işe.

———

109
Şimdi; bir projenin Discord’unun KALTELİ olup olmadığını NELERE bakarak
anlayabileceğini konuşacağız.

- VERIFICATION (Onaylama).
Bir projenin Discord hesabına girdiğinde; başlangıçta MUTLAKA bir
"onaylama prosedüründen” geçersin.

Projede NORMALDE onlarca kanal varken, sen onaylama prosedürünü


geçmeden bu kanalları GÖREMEZSİN.

Bu nedenle; projenin linkine Twitter, Website veya OpenSea üzerinden


tıkladığında ilk olarak bu “onaylama kanalına” düşersin.

Kaliteli Discord’larda bu güvenlik adımı mutlaka VARDIR. Eğer yoksa o


projeden UZAK DUR zaten.

Bu kanala gelince senden birkaç onay isteyecekler, hallet.

Artık içerdesin.

Kanalları sol tarafta göreceksin.

- KALİTELİ bir Discord’da MUTLAKA bulunacak kanallar:


Bu kanallar SOL TARAFTA bir LİSTE şeklinde bulunur. Kendi içlerinde
GRUPLANMIŞ olabilirler.

—O Discord kanalında kaç kişinin bulunduğu, Mint Tarihi ve Mint Ücreti


gibi bilgilerin olduğu bir INFORMATIONS (Bilgiler/Bilgilendirme) kanalı
MUTLAKA olur.
Adı STATS (İstatistikler) gibi bir şey de olabilir.

—ANNOUNCEMENTS (Duyurular),
FAQ(Sık Sorulan Sorular) ve
RULES(Kurallar) gibi kanallar da mevcut olur.

110
—OFFICIAL SITES (Resmi Siteler) isimli bir kısım bulunur.
Burada ORİJİNAL sosyal medya hesapları, website linki vs. bulunur.
Bu linkleri kullanarak projenin sitelerinde gezinmen ÇOK ÖNEMLİ.
Güvenlik kısmında detaylıca anlatacağım bunu.

—İsmi Discord’dan Discord’a değişecek olsa da İNGİLİZCE bir konuşma


akışının döndüğü GENERAL CHAT (Genel Sohbet Kanalı) MUTLAKA
olacaktır.

—HELP veya SUPPORT isimli DESTEK kanalı mutlaka olacaktır.


İngilizcen yoksa ve Türkçe bir kanal da bu Discord’da yoksa bir sorun
yaşadığında Google Translate ile çevirip buraya yazabilirsin.
Destek kanalı olmayan bir Discord çok nadir olsa da (ve bu Negatif
Puandır), sorularını Genel Chat’e yazdığında da yanıt alırsın.
Çekinme, yaz.

—VOICE CHANNELS(Ses Kanalları) da yine çoğunlukla bulunan


kanallardır. Burada SESLİ konuşmalara katılabilirsin.
Genelde İngilizce olur.

İngilizce demişken:
İngilizce’nin olması işini EPEY kolaylaştırır; ancak ŞART DEĞİLDİR.
Çoğu projede farklı dillere özel açılmış KANALLAR bulacaksın.
O kısımları BUL, Türkçe kanala git ve sorularını o kanal üzerinden sor,
topluluk ile oradan iletişime geç.

—Son olarak;
Çekilişler(Giveaway), İş Birlikleri(Collaboration) ve Whitelist Hakkı
kazanmak gibi ÖDÜLLERİN VERİLDİĞİ kanallar da KALİTELİ projelerde
çoğu zaman bulunur.

Yukarıda saydıklarım kadar BAŞKA kanallar da olacaktır ancak MUTLAKA


bulunacak olanlar yukarıdakilerdir.

Diğer kanallar projeden projeye değişir.

Bir proje Discord’una girdiğinde nerede ne var bi gezin.

111
Yukarıda saydığım kanalların İSİMLERİ tam olarak dediğim gibi olmayabilir
ama bahsettiğim MANTIKLARDA kanallar olmalıdır.
Bunu da atlama.

Ayrıca;
Yeni bir proje kanalına girdiğinde Discord’un kanallar için varsayılan
BİLDİRİM ayarı “sadece etiketlendiğinde (only mentioned)” şeklinde
ayarlıdır.

Projelerin DUYURULAR, ÇEKİLİŞLER vs. gibi fayda sağlayacak ÖNEMLİ


kanallarının üstüne gel ve ayarları “tüm mesajlar(all messages)” olarak
değiştir. Böylece önemli bildirimleri kaçırmamış olursun.

Eğer yukarıda saydığım kanallardan EKSİKLER varsa; bunları NEGATİF


PUAN olarak değerlendir.
Çünkü bunlar gerçekten GEREKLİ kanallardır.

- Proje Discord’unda varsa; ARTI PUAN olan KANALLAR.


Aklıma gelmişken şunu belirteyim:
Bu başlıklar sana FAZLA DETAY gelebilir ama; bir ekibin ÖZENİNİ ve
PROJEYİ BAŞARMA ULAŞTIMA İSTEĞİNİ en iyi böyle ayrıntılarda
görürsün.
Bu da aklında bulunsun.

———

Temel kanalların yanında, MUTLAKA bulunması gerekmeyen ancak


bulunduğunda Pozitif Puan olarak bakılacak kanallar da vardır.

—Mesela o projenin Discord’unu daha kolay kullanman için START


HERE(Buradan başla) gibisinden bilgilendirme kanalları varsa; bu bir
ARTIDIR.

—Projenin Twitter hesabından atılan Tweetleri gösteren bir BOT


KANALININ varlığı; bir ARTIDIR.

112
—Koleksiyondan satılan NFT’leri ANLIK olarak gösteren bir BOT KANALI;
ARTIDIR.

—Eğlence (FUN, MEMES),


Serbest Takılma(Hangout) veya
Konu Dışı (OFF TOPIC) gibi SOSYALLEŞME kanallarının varlığı da bir
ARTIDIR.

—Bazı projelerde Whitelist veya NFT ödüllü YARIŞMALAR olabilir.


Bu tarz YARIŞMA KANALLARI bulunabilir.
ARTIDIR.

—Diğer projelerle yapılan İş Birlikleri (Collaborations),


Çekilişler( Giveaways) ve
Whitelist Spotları (Whitelist Hakları) gibi olaylar için EKSTRA KANALLAR
açılmış olması; BİR ARTIDIR.

—Twitter’daki “NFT’yi PROFİL yapma” ve “isminin yanına koleksiyon adını


ekleme” olayı burada da vardır.
İnsanlar projeyi benimsemişler mi bunu gösterebilir.
Ek olarak buna bakabilirsin.

—AMA(Ask Me Anything) (Soru-Cevap) da birçok KALİTELİ projenin


Discord’unda SIK SIK yapılmaktadır.
Böyle bir kanalın varlığı da ARTI bir FAKTÖRDÜR.

—EN ÖNEMLİSİ: “”TOOLS(ARAÇLAR)”” dediğimiz bir kanalın varlığı


EN BÜYÜK ARTIDIR.
Böyle bir kanalda BOTLAR tarafından sağlanan KULLANIŞLI VERİLER olur.
Mesela anlık olarak Ethereum Gas Fiyatı gösterilebilir, Bitcoin ve Ethereum
yatı gösterilebilir.
Anlık olarak Kriptopara/NFT dünyası ile ilgili KRİTİK HABERLERİN verildiği
bir kanal da olabilir.
Bu minvalde, İŞE YARAR tüm kanallar BÜYÜK BİRER ARTIDIR.

———

113
fi
Bak aslanım;

Discord’u bile BU KADAR AYRINTILI anlatıyorum sana, PARA KAZANMAK


zorundasın.

Onca Türkçe, İngilizce yazı okudum, video izledim;


Bu kadar DETAYLI bir REHBER görmedim.

Şanslısın.

Çünkü burada BÜYÜK PARALAR var.


Ve sen bu pastadan NASIL pay alacağını ARTIK BİLİYORSUN.

Ayrıca;
Burada öğrendiklerin NFT’lerden veya NFT’lerden para kazanmaktan ibaret
değil.

Seni YENİ BİR SEKTÖRÜ anlayacak şekilde dahil ediyorum buraya.


GELECEĞİN SEKTÖRÜNÜ.

Açıklamalar yapıyorum, şunu bunu yap diyip geçmiyorum.

Dolayısıyla; buradan De-Fİ’ye, Metaverse’e, ve Blockchain’in İLERİDE


çıkacak MUHTEMEL tüm ürünlerine de erişirken BURADA EDİNDİĞİN
bilgileri ve bakış açısını kullanacaksın.

İnsanlar birbirlerine bu tarz BÜYÜK PARA getiren YENİ NESİL işleri


anlatırken ÇOK KETUM davranırlar.

Saçmalık.

Ben, BERABER kazanalım istiyorum.

Bu sektör ÇOK BÜYÜK, dünyanın her yerinden insan buradan PARA


KIRIYOR.
Tutup da senin kazanamamanı neden düşüneyim aq.

İnsanlar harbiden çok vizyonsuz.


114
İçimden gelen bir ara nottu bu.

Devam ediyoruz.

- Bu kanallarda NEYE DİKKAT ETMELİ?


—İlk dikkat edeceğin unsur;
Kanaldaki KİŞİ SAYISIDIR.
Ne kadar YÜKSEK, o kadar İYİDİR.

Ayrıca burada BOT kullanıcı olma ihtimali ÇOK ÇOK AZDIR.

Yani Twitter’da olduğu gibi bir bot testi yapman gerekmez.

Girişteki ONAYLAMA testinin olayı da budur zaten.

(Az önce TOOLS’da söylediğim BOTLAR, Discord’un bir özelliği olarak bilgi
sunan YAZILIMLARDIR;
Burada bahsettiğim BOT, SAHTE kullanıcı.
Karıştırma.)

—KİŞİ SAYISINI gördüğün yerde AKTİF KİŞİ SAYISI (Online) da gösterilir.


Burada sürekli yüksek miktarda kişi aktif görünüyorsa bu ŞAHANEDİR.

Öte yandan, akti iği anlamanın bir diğer yolu da DUYURULARIN falan
aldığı ETKİLEŞİMLERİN miktarıdır.
Bunları da GÖZLEMLE.

—Genel Chat’e gel.


Burada günün her saatinde AKTİF bir konuşma dönüyor mu bunu incele.
BU ÇOK ÖNEMLİDİR.

Ekipler sürekli olarak burayı CANLI tutmaya çabalarlar.

Sırf bunun için GÖREVLİ kişiler vardır NFT ekiplerinde.


(Bunlara MOD, yani Moderatör denir.)

115
fl
TOPLULUĞUN ÖNEMİ hakkında söylediklerimi düşün.
Discord’da bütün olay AKTİF BİR TOPLULUK oluşturmaktır. Bunu aklından
çıkartma.

—MODLAR aktif olarak insanların sorularına cevap veriyor mu?


Bunu takip et.
Ekibin ÖZENİNİ gösterir.

—Son olarak;
TÜRKÇE bir kanal yoksa neler yapabilirsin?
Translate’den belli başlı KANAL İSİMLERİNİ çevir ve öğren.
Çünkü bunlarla tüm proje Discord’larında karşılaşacaksın.

Bir sorun olursa veya kritik bir anons yapılırsa Google Translate ile çevir.

Bir de genel olarak Discord’da neler oluyor gözlemci ol. Akti iği falan
gözlemle.

Türkçe Chat varsa oradan konuşursun milletle zaten.


Bizim Türkler NFT piyasadında epey akti er ve çoğu İngilizce bilmiyor.

Millet yarım aklıyla TONLA para kazanıyor buradan; sen her türlü
halledersin.
Benim okuyucumsun; sektörün yüzde 99’undan ZEKİ olduğuna eminim.
Kasma.

———

Diğer bölüme geçmeden önce NİŞ bir bilgi vericem sana:


İnsanlar buralarda NFT’lerle ilgili konuşmak kadar SOSYALLEŞMEK ve
ARKADAŞ EDİNMEK için de takılıyorlar.

Sen yüksek ihtimalle İNTERNET GRUPLARINDA sosyalleşen bir adam


değilsindir (ki olma da aq) ama insanlar buralarda arkadaşlar edinip
sohbetler ediyorlar.

Ciddi ciddi sadece burada takılan NERD tipler var.


Bu nedenle olayın böyle bir yönü olduğunu da unutma.
116
fl
fl
Boş tipler ELBETTE var; ancak faydalanabileceğin tipler de var.

Konuşmalarda BİLGİLİ olduğunu düşündüğün insanlar görürsen de iletişim


kurmaktan kaçınma.
REEL hayata taşınabilecek değerli NETWORKLER doğabiliyor.

En kötü ihtimalle yeni projeler paylaşabileceğin adamları gözüne kestirirsin;


bir grup kurarsın ve onlara senin adına proje keşfettirirsin.
Bazıları İT GİBİ proje araştırıyor.
Kullanırsın onları.

117
Koleksiyondaki HANGİ parçayı
alacaksın?
En NADİR hangisi, nasıl
anlayacaksın?
Şimdi konuşacağımız konu, KOLEKSİYON İÇİ PARÇA SEÇİMİ.

Bu ne demek?

Şu demek:

Öncelikle senin POTANSİYELİ olan bir proje keşfettiğini varsayıyoruz.


Ardından bu projeyi ARAŞTIRIYORSUN ve ANALİZ ediyorsun.
Projenin KÂR getireceğini anlıyorsun ver YATIRIM kararı veriyorsun.

Bu aşamada projenin OpenSea sayfasına gidiyorsun ve BİNLERCE NFT’den


meydana gelen bu koleksiyondan HANGİ NFT’yi alacağına karar vermeye
çalışıyorsun.

Yani, bu koleksiyonun içinden bir parça seçmek durumunda kalıyorsun.

Projeler illa KOLEKSİYON olarak mı çıkıyor?


Hayır, ama %90’ı öyle.

Peki o hâlde bu parçayı NASIL seçeceksin?


Amacın ne olmalı?
Nelere dikkat etmelisin?

İşte burada anlatacağım mesele budur.

Amacımız, koleksiyondaki en FİYAT-PERFORMANS parçayı almak olacak.

Şimdi hangi adımları izleyerek bu parçayı alabileceğimize bakalım.


118
1) OPENSEA sayfası ANALİZLERİ

Önceki bölümlerde OpenSea’nin nasıl kullanıldığını anlatmıştım.


Şimdi direkt olarak OpenSea üzerinden yapacaklarımıza geçebiliriz.

—İlk olarak; Koleksiyon sayfasındaki ITEMS sekmesine tıkla.

—Soldan “BUY NOW” seçeneğine bas.

—Sağ üstteki “PRİCE” ayarını “Price: Low to High” yap.


Böylece o anda satışta olan EN UCUZ parçaları “Ucuzdan Pahalıya”
sıralamış oldun.
En UCUZ FİYATLI parçalar önünde şimdi..
Bu atacağın ilk adımdı.

—Şimdi sırada Fiyat-Performans olayının PERFORMANS kısmını bulmak


var.
Yani buradaki adıyla NADİRLİK.

“Collectible” yani koleksiyon olarak çıkan NFT’lerde bir NADİRLİK sistemi


oluşabilmesi için NFT’lere çeşitli özelliklerin FARKLI ORANLARDA
dağıtıldığını Nadirliği tanımlarken söylemiştim zaten.

Nadirliğin, koleksiyonun bir YATIRIM ARACI olması noktasında önemli bir


İŞLEVİ olduğundan da bahsetmiştim.

Ee madem bu koleksiyonlarda NADİRLİK denilen bir OLAY var ve her NFT


eşit “DEĞERDE” değil; o hâlde EN UCUZU bulurken aynı zamanda EN
NADİRİNİ de bulmamız gerekir.
Buradaki PERFORMANS işte budur.
Fiyat-Performans, hatırla.

“Buy Now” ve “Price: Low to High” seçenekleriyle beraber EN UCUZ


parçaları sıralamıştık; peki buradaki eserlerden EN NADİR parçanın
hangisi olduğunu nasıl anlayacağız?

İşte tam bu noktada VERİ SİTELERİNDEN destek alacağız.


119
Söz konusu siteler;
Koleksiyondaki her bir eserin NADİRLİK SIRALAMASINI otomatik olarak
gösterebiliyor.
Böylece BİZİM GİBİ işini SAĞLAM yapan yatırımcılar da en ucuza en
yüksek SIRALAMADAKİ eseri alabiliyor.

Bu sitelerden devam ediyoruz.

2) NADİR parçaları EK SİTELER kullanarak BELİRLEME.

Bu siteler: NFT’lerin bir pazara dönüşmesinin ardından insanların YATIRIM


yapabilmelerini kolaylaştıracak ÇÖZÜMLER süren projeler olarak
düşünülebilir.

Onlar da buradaki etkileşimden para kazanıyorlar yani, herkes


EKMEĞİNDE.
NFT pazarında bir İŞ kuruyorlar.

(NFT alanında YATIRIM yapmak dışında direkt bir İŞ kurmak da ON


NUMARA OLAYDIR.
Bu kitabın konusu değil ama belirtmeden geçemedim.
Zaten ileride BALİNA olduğun aşamada bu olayı tekrardan bi açacağım.=

Sitelere geçelim:

TRAIT SNIPER
İlk olarak; bir Chrome eklentisi olan TRAIT SNIPER ile başlayalım.

Bu eklenti sayesinde; ekstra bir SİTEYE gitmeye gerek kalmadan,


OpenSea üzerinde koleksiyonları incelerken eserlerin NADİRLİK
SIRALAMASINDA kaçıncı olduklarını DİREKT olarak parçanın altında
görebiliyoruz.

120
Dolayısıyla en VERİMLİ uygulama budur.

Chrome’a “Trait Sniper” yaz, indir ve Chrome’a ekle.

Artık çalışmaya hazır.

Tekrardan OpenSea’ye gir.

Araştırdığın projenin sayfasında “Buy Now” ve “Price: Low to High” yap.

En ucuz projeleri görürken ayı zamanda altlarında Mor renkli kısımda


“Rank #2134” gibi bir yazı göreceksin.

İşte bu, NADİRLİK SIRALAMASIDIR.

Şimdi yapman gereken: En UCUZ yatlılardan başlayarak en YÜKSEK


sıralamadakini almak.

Olay budur.

RARITY TOOLS
Bu bir eklenti değil.
Bir SİTE ve bir DISCORD kanalı olarak faaliyet gösteriyor.

İlk olarak tarayıcına;


https://rarity.tools/
adresini yaz.

Siteye girdiğinde birçok başlık göreceksin.


Biraz gezdiğinde nerede ne var anlarsın.
Farklı ARAÇLAR var ve bunları kullanabilirsin; ancak ben sana EN
ÖNEMLİ kısımlardan bahsedeyim.

—Bu ve bunun gibi örneklerini vereceğim siteler ÇOK


FONKSİYONELDİR; ancak bu sitelerin de para kazanma amaçlarının
olduğunu unutma.

121
fi
Mesela en başta görünen; “Newest Collections Added” yani “Eklenen
Son Koleksiyonlar” kısmındaki koleksiyonların birçoğu, siteye REKLAM
ÜCRETİ verirler orada görünebilmek için.
Projelerin Marketing çalışmasıdır yani.

Bu kötü bir şey mi?


Değil.

Reklam veren proje illa kötü olmak zorunda değil.


Twitter kısmında da aynı meseleden bahsetmiştim.

Ancak; AYIK OLACAKSIN.


Her gördüğüne ATLAMAYACAKSIN.
Araştırmanı SAĞLAM yapacaksın.

Linklere tıklarken DİKKATLİ OL, CÜZDANINI ÇALDIRMA.

—Bu sitede özellikle kullanacağın yer;


SOL ÜSTTE yer alan “All Collection” yani “Tüm Koleksiyonlar” kısmıdır.

Buraya gel ve o an araştırıyor olduğun projenin ADINI GİR.

Eğer proje bu sitede varsa; adını görürsün.


Yoksa çıkmayacaktır.

Eğer projeyi bulamadıysan göstereceğim diğer sitelere geçersin.

Proje sitede olmayabilir, bu KÖTÜ bir şey değildir.


Bir KALİTESİZLİK göstergesi değildir yani; burası ÜÇÜNCÜ PARTİ bir site
sonuçta.

Aramada adını gördüysen;


Tıklamadan önce projenin isminin hemen solunda “#65” gibi bir yazı
görürsün.
Bu; o koleksiyonun son 7 gündeki “işlem hacmine göre” TÜM
KOLEKSİYONLAR içindeki sıralamasıdır.
Bir VERİ olarak at cebine.
122
Ardından sayfaya gir.
Yine burada birçok kısım var bilgi alabileceğin.
İncele, takıl biraz.

Bizim en çok kullanacağımız özellik şu olacak:


Sol taraftan yine “Buy Now”a tıklayacaksın.

(Neden sürekli Buy Now olarak bakıyoruz diyenlere cevap:


Satın alan herkes satışa koymak zorunda değil.
Satışa koyulmayan bir parçanın O ANKİ değerini de göremezsin.
En fazla; “son satış yatını” görürsün üstüne gelince.
Bu da çok bir şey ifade etmez. Bize “o an satılanların” yatı lazım.)

Ardından;
Sağ tarafta, parçaların sıralandığı kısmın sağ üstünde, “Sort By:” yani
“Şuna Göre Sırala:” kısmına tıkla ve ayarı “Price: Low -> High” olarak seç.

Artık Trait Sniper eklentisinde olduğu gibi burada da UCUZ’dan


PAHALI’ya sıralamaları görebilirsin.

Yapman gereken de aynı:


En ucuza en yüksek sıralamadakini almak.

—Burada bir ALIM STRATEJİSİ vereyim:

Diyelim ki yukarıdaki adımları yaptın ve çıkan sonuçlara göre parçaları


incelemeye başladın:

Baktın ilk sıradaki (en ucuz parça) 0.32 Ethereum. Sıralaması da #5234.

Devam ettin;
0.34 Ethereum’a #7352 sıralamalı bir parça gördün.
Hem daha pahalı hem daha geri sıralamada;
GEÇ.

Devam ettin.
0.35 Ethereum #3751 sıralama.
123
fi
fi
Dedin ki; “İlkine göre arada 1500 parça var ve 0.03 Ethereum fark var. Bu
daha mantıklı olabilir.”
Haklısın; ama ALMA BUNU.
10.000 parçalık koleksiyonda #3751 ile #5235 arasında pek de bir
Nadirlik farkı olmaz.
Ölü aralıklardır bunlar.

Devam ettin.
0.40 Ethereum’a #2300 sıralama. Bak bu düşünülebilir mesela.
Ancak DEVAM ET.

İlerledin ilerledin hatta bir sonraki sayfaya geçtin belki.

Bir baktın;
0.47 Ethereum’a #488.
Hassiktir dedin. DEMELİSİN.

Salağın biri “değerinin altına” koymuş.


Şaşırma.
Böyle piyasalarda BEYİNSİZ insanlar olacak ki para kazanasın.
Birisi kaybetmeden diğeri kazanamaz.

İnsanlar senin ŞU AN edindiğin BİLGİLERİ edinmek için AYLARCA Zaman


ve Emek harcıyorlar.
Bunu unutma.

Geri dönelim;
Önünde GÜZEL BİR FIRSAT VAR şu anda.

Bu aşamada sen şuna bakacaksın: BÜTÇEN nedir?


Bu projeye ne kadar bütçe ayıracaksın?

Eğer Bütçen varsa 0.47’lik olanı kaçırmamalısın.


Çünkü PARÇA SEÇİMİNE kadar gelmişsen projeye ZATEN
güveniyorsundur.
Yani ÖYLE OLMALI.

O zaman; o an 0.47’den alıp 2 dakikaya tekrar listelesen bile 0.70 gibi bir
124
yat çekebileceğin bu NADİR parçayı neden almayasın?
Bedavadan 0.2 Ethereum demek bu.
8000 Türk Lirası’ndan bahsediyorum.

Mantığı anladın mı?

Olay FİYAT/PERFORMANS’tır.

Gerekirse DAHA NADİR olan için, DAHA FAZLA para vereceksin ki;
daha fazla kazanabilesin.
Bu söylediğimi unutma.
FİYATA TAM FOKUS ATMA.
Olay; FİYAT-PERFORMANS’TIR.

RARITY SNIPER.
https://raritysniper.com/

Rarity Tools’dan hiçbir farkı yok.

Tamamen AYNI taktikleri kullanacaksın.

Ek olarak:
Bu iki sitenin de Discord hesapları var.
Sitelerinde olmayan FARKLI özellikler orada mevcut.
FİYAT ALARMI falan kurabiliyorsun mesela.
İncelemen EPEY faydalı olacaktır.
Zaten Discord’un nasıl kullanılacağını da biliyorsun artık.
Gir ve İNCELE.

3) EK SİTELER üzerinde KOLEKSİYONU bulamadığında


kullanacağın YÖNTEM.
Daha önce de bahsettiğim üzere, araştırdığın koleksiyon İLLA bu sitelerde
bulunacak diye bir şart YOK.

125
fi
Dolayısıyla; ALGORİTMANIN otomatik olarak oluşturduğu bir NADİRLİK
SIRALAMASI bulamayabilirsin.

Bu durumda; Nadirlik Analizi için İŞ BAŞA DÜŞMÜŞ OLUR.

Peki ne yapacaksın?

Yöntem şudur:

—İlk maddede OpenSea ile ilgili anlatmış olduğum adımların aynılarını


yapacaksın öncelikle.
Yani “Buy Now” ve “Price Low to High” seçeneklerine tıkla.

—Ardından en ucuz olandan başlayarak TEK TEK her bir parçanın üzerine
“Yeni Sekmede Aç” diyerek yaklaşık 10-15 tane sekmede bunları açmış
ol.
Yani şu an yan sekmelerinde koleksiyonun en ucuz 10-15 tanesi TEK TEK
açık durumda.

—Daha sonra ilk sekmeden başlayarak her sekmedeki parçaya şunu


yapacaksın:

NFT’nin sayfasında; soldaki kısmın alt tarafında “Properties” (Özellikler)


başlıklı bir kısım göreceksin.
Tıkla ona.

(ARA NOT:
Burada gördüğün ÖZELLİKLER; NADİRLİK olayını oluşturan
DAĞILIMLARDIR.
Bir Nadirlik SKALASI oluşturmak, NFT koleksiyonlarının TİCARİ açıdan
değerlenmesi için ÇOK İYİ bir yöntemdir.
Bu da; işte buradaki özelliklerle sağlanır.
Projenin Gra k Tasarımcısı veya Ressamı (Artık ne tarz bir projeyse);
temel GÖRSELLERİ çizer ve ardından bu görsellerin hangisinin DAHA
DEĞERLİ olacağı Ekip tarafından belirlenir.
Daha nadir olanlar, daha az parçada bulunur, yani ORANI DÜŞÜK olur.
Bulunması zordur.

126
fi
Nadirliğin arkasındaki mekanizma ÇOĞU ZAMAN böyledir.
Böyle olmayanlarda da benzerdir.)

Şimdi, senin girdiğin bu Properties kısmında; o an baktığın koleksiyondaki


Nadirliği oluşturan özellikleri ve bu özelliklerin o an baktığın NFT’deki
oranlarını görebilirsin.

Şimdi bi düşün, buradaki ORANLAR küçükse bu parça DAHA NADİR


anlamına gelmez mi?

Elbette gelir.
O zaman ilk yapacağın şey eline telefonunu alıp Hesap Makinesi ile
buradaki oranları toplamak olacaktır.

Daha sonra diğer sekmelere de aynısını yap.

Bunu bu 10-15 sekme için yaptın diyelim.


En düşük TOPLAMA sahip birkaç sekme açıkta kalsın.

Şimdi bi 15 sekme daha aç.


Bu şekilde ilk 45 parçaya baksan YETERLİ OLUR.

UZUN bir iş gibi görünüyor olabilir, ki GÖRECE uzun bir işlem.


Ancak dediğim gibi;
Çoğu koleksiyonu EK SİTELERDE bulursun zaten.
Bu; en KÖTÜ ihtimalde kullanacağınız yöntem.

Binlerce kişi sadece bunu yaparak Nadirlik sorguluyor haberin olsun,


siteleri bilmiyorlar. :D

———

NADİRLİK konusunda sana SON bir taktik verip bu kısmı kapatıyorum.

Olur da yukarıdaki adımlar sonucunda alman gereken PARÇA hakkında TAM


emin olamadın, birkaç tanesinin arasında kaldın; ne yapacaksın?

Yapman gereken şu:


127
Arasında kaldığın “parçaların” KAÇAR FAVORİ ALMIŞ olduklarına
bakacaksın.

Çünkü;
Bu parçalar ANALİZ açısından benzer konumda bulunsalar da(yani
Nadirlikleri, Fiyatları vs. birbirine yakın);
SIRF GÖRSEL OLARAK daha güzel diye bir NFT çok daha fazla beğenilmiş
olabilir.
İnsanların GENEL BEĞENİSİ de senin beğeninden FARKLI olabilir, bu yüzden
GENEL BEĞENİYİ görmenin en güzel yolu Favori sayısına bakmaktır.

Herkes senin gibi Nadirlikmiş, Analizmiş falan bilmiyor.


Adam kendine GÜZEL görünen, PARASININ yettiği bir tanesini FAVLIYOR,
sonra da gelip bunlardan birini alıyor.

Bu yüzden; arasında kaldığın parçaların FAVORİ sayılarını karşılaştıracaksın.

Eserin sağ tarafında KALP simgesinin yanında görünür kaç favori aldığı.
Eğer birisi 4 Favori almışsa; diğeri 14 Favori almışsa; git 14 olanı al.

Diğer tüm Nadirlik, Fiyat vs. özellikleri aynı zaten.

———

Şimdi aslanım, NADİR PARÇA bulma olayını da TAMAMEN biliyorsun artık.

Sırada PROJE KEŞFETME var.

128
PROJE KEŞFİ &
BİLGİ EDİNME KAYNAKLARI
Beyler, bu başlık sadece PROJE KEŞFİ değil fark ettiğiniz üzere;
Aynı zamanda BİLGİ EDİNME KAYNAKLARINI da burada ele alacağım.

Çünkü SAĞLAM projelerin keş VAHİY yoluyla gerçekleşmiyor.

KALİTELİ ve GÜVENİLİR kaynakları RADARINIZA alıyorsunuz; böylece


EN İYİ PROJELER, HERKESTEN ÖNCE önünüze düşüyor.
Olayımız budur.

Size kaynak bulma noktasında BALIK TUTMAYI öğreteceğim ama; bu


konuda BALIK VERMEK da bi’o kadar değerli :D

Ayların TECRÜBELERİ ve ARAŞTIRMALARI sonucu edindiğim birçok


DEĞERLİ BİLGİ KAYNAĞINI sizinle paylaşacağım.

Büyük kıyak bu, haberiniz olsun. Sadece kaynak nasıl bulunur anlatıp da
geçebilirdim.

Neyse ki PARA KAZANDIRMA SÖZÜ vermiştim, şanslısınız.

Hadi bakalım.

Başlayalım.

129
fi
Proje Keşfetme Yolları nelerdir?

1) Twitter’ı kullan. Sağlam bir ANASAYFA AKIŞI oluştur.


Artık biliyorsun;
NFT’lerin ana platformlarından birisi Twitter’dır. NFT çalışmalarının her
aşamasında kullanacaksın burayı.

Bu nedenle; sadece NFT-Kripto çalışmalarına özel bir TWITTER HESABI


aç.

Twitter’da ESAS amacın; “NFT EKOSİSTEMİ” içerisinde yer almak.

NFT haber sayfaları, Fenomenler, NFT projelerinin sayfaları, sırf NFT’ler


hakkında yazan-çizen kişiler gibi “NFT’lerle ilgilenen” her tür hesap; NFT
Ekosistemi içerisinde yer alır.

Peki ben neden sana bNFT Ekosistemi içinde yer al diyorum?

Çünkü NFT bir TOPLULUK işidir ve UZMANLAŞMANIN “en kolay


yolu” toplulukla(Ekosistemle) iletişim içerisinde olmaktır.
Bunu unutma.

Topluluğa uyum sağla.

Twitter’ı sadece haber takip edip projeleri keşfettiğin bir yer olarak
kullanma;
Aynı zamanda insanlarla tanış, projeler hakkında kir alışverişinde bulun.

Kendine bir Nickname seç, pro l fotoğrafını, pro l bilgilerini, kapak


fotoğrafını vs. bu ortama göre DİZAYN ET.

En AKTİF şekilde içinde yer aldığın proje hangisi ise o projedeki NFT’ni
pro l fotoğrafı yapman iyi olacaktır mesela.
Bu projeden insanlarla takipleşirsin ve daha kolay iletişim kurarsın.

130
fi
fi
fi
fi
Gereksiz ve Uğraştırıcı bir eylem olarak gelebilir sana bu İLETİŞİM KUR
muhabbeti;
Ancak “sırf” insanlarla kurduğun iletişimin NE KADAR ÇOK PARA
KAZANDIRDIĞINI görünce; demek istediğimi anlayacaksın.

Güven bana.

———

Twitter’da takibe aldığın her bir hesabı ÖZENLE ve DİKKATLE seçmene


gerek “”YOK””.

Burada “SKALANI” GENİŞ tutman; GÜVENLİKTEN daha önemli.

Çünkü geleceği olan, KEŞFEDİLMEMİŞ projeler; beklenmedik yerlerden


önüne düşebiliyor.

Proje ararken; amacın olabildiğince farklı ve “””KEŞFEDİLMEMİŞ”””


olması muhtemel projelere ulaşabilmek olmalı.

GÜVENLİK olayı; “senin” PROJE ANALİZİNDE birinci öncelikte tutacağın


mesele olacak, burada değil.

Sen burada gördüğün bir projeyi KENDİ ANALİZİNE tabii tutacaksın


zaten, TUTMALISIN.

Bu nedenle Twitter’da DOLANDIRICI olmadığını düşündüğün bütün


hesapları takip edebilirsin.

Güveneceğin şey buradaki insanlar değil, kendi ANALİZİN olacak


nihayetinde yani. Bunu anla.

———

131
Peki, kimleri takip edebilirsin?

NFT-Kripto Fenomenleri,
Haber Sayfaları,
Analiz Sayfaları,
Ünlü projelerin Ekip Üyeleri,
al(a)mayacak olsan da kalitesini ispatlamış Projeler,
DAO’ların sayfaları,
Balinalar başta olmak üzere sana BİLGİ katan ve PROJE KEŞFİNE katkısı
olan her çeşit hesabı TAKİBE ALABİLİRSİN.

Bazıları Türkçe, bazıları İngilizce olacaktır.


Sadece Türkçe takılma. En kötü Google Translate’e yazar çevirirsin.

Ki zaten projenin adını vs. gördükten sonra kendi araştırmana kalacak


olay.
İNGİLİZCE görünce hemen kaçma.

———

Her ne kadar skalayı GENİŞ tut desem de birkaç TEMEL GÜVENLİK


meselesinden de bahsedeyim:

—Yüzbinlerce takipçiye sahip NFT-Kripto sayfalarının birçoğu REKLAM


alır ve buradan PARA kazanır.
Bu nedenle ÇOK ÜNLENMİŞ fenomenlere bunu bilerek yaklaş.

—Haber Sayfalarında takipçi sayısı YÜKSEK olsun ve sayfa AKTİF


paylaşımda bulunuyor olsun.
Yalan haber yapma ihtimali düşer böyle sayfaların.
Yine de AYIK OL.

—Analiz Sayfalarında veya Fenomenlerde “kesin şunu al” gibi ifadeler


görürsen NEGATİF puanı yaz.
“Analizim şu sebepten şu yönde” tarzı ifadeler görürsen POZİTİF puan
ver.
Yani YÖNLENDİRME yerine, ANALİZ sunmuş olmalılar.

132
—Kaliteli projelerin EKİPLERİ TECRÜBELİDİR.
Bu Ekiplerdeki insaların etkileşimde bulundukları PROJE SAYFALARI sana
güzel keşi er sağlayabilir.
Hatırlarsan proje analizi yaparken Proje Websitesinde ekip üyelerinin
isimlerini ve sosyal medya linklerini bul demiştim.
SAĞLAM bir proje bulduğunda bu projenin Ekip Üyelerini sosyal medyada
takibe al.
Anonim olmamaları iyidir ama öyleyse de dert değil.

—Takip ederken NFT sayfası olacak diye ŞART KOYMA kendine.


De-Fi, Kripto, Blockchain sayfalarını da TAKİBE AL ama akışın temelde
NFT’ler üzerine olsun.

———

Gelelim benim TAKİP ÖNERİLERİME:

Twitter’da:
@CryptoKemal’in takip ettiği tüm hesapları takip edebilirsin.
@0xOziK
@Ox_orwell
@NFTHunter_
@bycoinhunter
@Kriptomessi
@whiteliecrypto
@coinmuhendisim
@sibeleth
@selcoin
@uzmancoin
@NFTethics
@n3rfme
@turansert

Bunlarla başla, en azından Twitter’ına GÜVENİLİR SAYFALARDAN bir


Algoritma kazandırmış olursun.

Etkileşimin arttıkça takip ettiğin hesap sayısı da zamanla artacaktır.


133
fl
2) YOĞUN Bilgi Akışının olduğu DISCORD gruplarında
bulun.
Discord’un önemini önceki bölümlerden biliyorsun.

Discord, Proje Keş için de SON DERECE faydalıdır.

Twitter’da “sayfa” tarzı işleyiş daha baskınken; Discord’da “sohbet”


tarzı işleyiş daha baskındır.
Bunu bil. Buna göre HAREKET ET.

Discord’da hangi projenin kanalında olursan ol “CHAT” kanallarında


insanlar birbirleriyle başka başka PROJELER üzerine de konuşurlar.
Sadece içinde bulundukları projeyi konuşmazlar yani.

Buralardaki sohbetlere AKTİF dahil olmasan bile ara ara gir ve son bir
günde nelerden konuşulmuş bir bak.

(Bu AKTİFLİK meselesine hakkında;


Aktif takılmana gerek yok, işine gücüne bak.
Burada sabah akşam konuşan NERDLER var, bunlardan BİLGİLİ olanları
gözüne kestir, arada gir ve “nasıl gidiyor bilader, var mı bi proje önerin”
de.
Bilgilerini AL, sonra çıkabilirsin.)

Buralarda insanların üzerine SIKÇA konuştuğu projeleri aç ve bi incele.


Ya da bir proje hakkında SORUN varsa da bu kanallarda sorabilirsin
mesela.
Seni geliştirir, KALİTELİ projeden anlama noktasında İÇGÖRÜ edinirsin.

Özellikle FLOOR PRİCE’ı yüksek olan projelerin Discord’larında sadece


BİLGİ için bulun. Alım yapmayacak olsan bile bu Discord’lara gir.

NFT’lerde BİLGİ AKIŞI = PROJE KEŞFİ = PARA ilişkisi vardır. Bunu


SAKIN unutma. Bilgi peşinde ol.

134
fi
İNGİLİZCE kanallar tüm dünyaya hitap ettiği için bu kanallar her zaman
daha AKTİFTİR. Bu yüzden İngilizcen varsa buralarda daha çok takıl.

Ancak bahsettiğim üzere; birçok projenin TÜRKÇE kanalı da vardır.


Buralarda da takılabilirsin.

———

Önemli bir konudan daha bahsedeyim:

Discord kanallarının kendisi de birer UTILITY olarak da kullanılıyor.


Alpha Chat, Deep Alpha Chat gibi “ÖZEL” Kanallar açılıyor.

Utility’nin ne olduğunu hatırlıyorsundur; “Vaat Edilen Ek Getiriler” olarak


düşünebilirsin demiştim.

İşte PROJELER, insanların “işine yarayacak” ÖZEL Discord kanalları


açarak projelerine böyle bir Utility daha kazandırmış oluyorlar.

Peki bu kanallar NE ŞEKİLDE Utility olarak kullanılabiliyor?

Şöyle bir örnek vererek anlatayım:

Mesela 10.000 parça olarak çıkacak bir koleksiyonda; “TURUNCU arka


plan rengine sahip” parça sayısı 100 adet olarak belirleniyor.

Proje ekibi diyor ki;


Koleksiyonumuza bir Utility getirdik.

Bu özelliğe göre; arka plan rengi TURUNCU olan parçalarımız EN ÖZEL


parçalar ve elinde bu parçaları tutanlar Discord’da ‘Deep Alpha Chat’
denilen ÖZEL bir odaya girme hakkı kazanacaklar.
Bu odadaki kişilerin her birine HER HAFTA 100 Dolar vereceğiz.

Elinde 10.000 koleksiyon parçasından HERHANGİ BİRİNİ tutanlar ise


Alpha Chat isimli ÖZEL kanala girebilecekler. Bunların avantajı da; bu
135
kanala özel BOTLARI kullanmak olacak.
(Mesela anlık ETH Gas Ücreti gösteren bir bot diyelim.)

Elinde hiç NFT’mizden olmayanlar ise Discord’a girebilecekler ancak


ÖZEL Chat’lere erişimleri olmayacak.

Bu olayı Ninja Squad NFT yapıyor mesela bir UTILITY olarak.

Neden bunu yapıyorlar?

Hatırlayın, ne demiştik? NFT’lerde BİLGİ her şeydir.

Deep Alpha Chat’te “en iyi yatırımcılar” kendi aralarında bilgi alışverişi
yaparken;
Alpha Chat’te “en azından NFT almış, bir şekilde sisteme girmiş, bir
miktar parası olan insanlar” girebiliyor ve burada da Deep Alpha Chat
kalitesinde olmasa da temel düzeyde bilgi alışverişi yapabilecek bir kitle
oluşturulmuş olunuyor.

Elinde hiç o koleksiyondan parça bulundurmayan adam bunlara giremiyor


ve bilgi akışının, sohbetin içine sıçamıyor.

Hem kitleyi KORUMUŞ oluyorlar; hem de BİLGİ AKIŞI sağlanıyor. Proje


CANLI kalıyor.

Ek olarak proje bir UTILITY daha sunmuş oluyor.

Böyle olunca ne oluyor?

İnsanlar “BİLGİYE ulaşmak” için bu NFT’yi almak istiyor ve koleksiyonun


DEĞERİ yükseliyor.

———

Bu yüzden Deep Alpha Chat denilen ve sadece 100 adetten oluşan


özel NFT’lerin de zamanla “KENDİ FLOOR PRICE’ı” oluşuyor.

136
Mesela şu anda Ninja Squad NFT’nin Floor Fiyatı 0.32 Ethereum iken
turuncu arka plana sahip olan bu 100 adet ÖZEL NFT’lerin en ucuzu 3.4
Ethereum.

SIRF DAHA KALİTELİ BİLGİ ORTAMI için 3 Ethereum daha fazla para
verip buraya girmeye çalışıyor insanlar.
3 Ethereum şu anda yaklaşık 8 bin Dolar.
Yani şu anki kurla 112 bin Türk Lirası.

İşte Bilgi Akışı “BU DERECE” önemli.

Ben bu Deep Alpha Chat’in içindeyim ve sırf buradaki bilgiler bana öyle
paralar kazandırıyor ki beyler, İNANAMAZSINIZ.

Beyler;
Bilgi bilgi diyip duruyorum, farkındayım.
Ancak BOŞUNA söylemiyorum. Söylediklerimi İYİ anlayın ve UYGULAYIN.
Anlayacaksınız.

Yani diyeceğim o ki; Discord önemli.


Aktif olun ve proje keş için buraları kullanın.

3) YOUTUBE Kanalları hk.


Olur da sorarsanız diye ekledim başlığı;
Youtube’da proje bulman çok olası DEĞİL.

Çünkü NFT projelerinden para kazanabilmen için HIZLI hareket etmen


gerekir.
Başkalarından önce projeyi KEŞFETMİŞ olmalısın.
Bu sebeple Youtube HANTAL kalıyor.

Yine de AKTİF bir şekilde proje paylaşan kanallar olabilir.


Arayıp bulman mümkün. Ben kullanmıyorum.

Benim olsa olsa tek önerim Crypto Kemal olur. Kanalda genel olarak

137
fi
Kripto dünyası ile ilgili videolar da bulabilirsin.

4) TELEGRAM kanallarından HABER takip et.


Burada olay Twitter’a benzer biçimde “haber akışı” şeklinde ilerler. Sohbet
mantığı pek yoktur.

Yani Twitter’a Discord ile Telegram’ın karışımı dersek;


Discord “sohbet” üzerinden ilerler, Telegram “haber” üzerinden ilerler.

Bu sebeple; Telegram kanallarında odağın proje keşfetmekten çok;


HABERLERİ TAKİP ETMEK olsun.

Haber Kanalı tavsiyelerim:

Coinkolik Haber Kanalı:


https://t.me/coinkolik

Ninja Traders De-Fi Analiz Kanalı: (De-Fi gündemine de ara ara göz at.)
https://t.me/ninjatraderstr

Ninja Traders’a bağlı Haber Kanalı Ninja News:


https://t.me/ninjanewstr

Telo Haber:
https://t.me/telonews_tu

———

Linkler ileride çalışmayabilir.


Ancak bu kaynakların isimlerini internette aratırsan yüksek ihtimalle linki
bulursun.

Başka kanallar bulman da elbette mümkün.


Burada paylaştıklarımın hepsi Türkçe ve haber takibi için SON DERECE
yeterlidir.

138
5) OPENSEA’den nasıl proje keşfedersin?
OpenSea, proje keş için kullanılabilecek bir diğer kaynaktır.

OpenSea anasayfasına geldiğinde sağ üst tarafta Explore (Keşfet) isimli


bir kısım bulacaksın. Buraya tıkladığında birçok sekme karşına çıkar.

Trending (Şu anda popüler olanlar),


Top (Tüm zamanların EN BÜYÜK koleksiyonları),
Art (Sanat) gibi sırayla devam eden sekmeler bunlar.

Buradaki koleksiyonlar proje keş için ÇOK ÖNEMLİDİR.

Çünkü en büyük NFT pazar yeri olan OpenSea’nin, kendi KEŞİF listesinde
ön plana çıkarttığı koleksiyonlar DEĞERLİDİR.

“OpenSea önerdiyse artık iş işten geçmemiş midir abi, yatı yükselmemiş


midir?” Diyenleriniz olabilir.

Haklı bir soru.

Buradaki koleksiyonları nasıl değerlendireceğinizi Stratejiler kısmında


anlatacağım merak etmeyin.

Ancak keşif için burası önemlidir, bunu anlayın.

Bunun dışında; sağ üstte Explore’un sağ tarafında Stats (İstatistikler)


yazısını göreceksin.

Burada çeşitli zaman aralıklarında ve çeşitli kategorilerde çıkmış


koleksiyonların İSTATİSTİKLERİNİ inceleyebilirsin.

Bu kısmı nasıl kullanacağınızı da STRATEJİLERDE anlatıyor olacağım.

6) ANALİZ Sitelerini İYİ kullan. ÇOK işini görür.


Gelelim sitelere.

139
fi
fi
fi
Nadirlik için kullandığımız Rarity Tools ve Rarity Sniper isimli siteleri
hatırlıyorsundur.

Bu sitelerde PARÇA sorgulamak dışında başka fonksiyonlar da vardır.

OpenSea’de olduğu gibi bu sitelerde de İstatistikler (Stats) kısımları


mevcut. Bakabilirsin.

Ek olarak;
RARITY TOOLS sitesinin anasayfasına geldiğinde üstte UPCOMINGS
(Yakında çıkacak koleksiyonlar) isimli bir yer görürsün.

Buraya girdiğinde projelerin çıkış zamanları, yatları, hangi ağ üzerinde


çıkacakları (anlatacağım bunun ne demek olduğunu) gibi bilgilere
erişebilirsin.

RARITY SNIPER anasayfasında da soldaki özellikleri kullanarak istediğin


özellikteki projeleri keşfedebilirsin.

Sitelerde biraz takıldığında anlayacağın için uzatmıyorum ancak bu siteler


de SON DERECE kullanışlıdır.

Koleksiyonlar keşfetmene yardımcı olurlar.


Henüz “değerlenmemiş ve keşfedilmemiş” projeleri buralarda bulabilirsin.

———

Bu iki site NADİRLİK için en iyileridir.

Ancak bunlar dışında başka siteler de önereceğim:

Nadirlik kısmında kurduğumuz TRAIT SNIPER adlı eklentinin kendi sitesi


de ANALİZ imkanı sunar:
https://app.traitsniper.com/

ICY TOOLS isimli site.


https://icy.tools/collections

140
fi
NIFTY RIVER isimli site.
SON DERECE iyi bir sitedir.
Rarity(Nadirlik), Mintleme, Drop gibi birçok konuda ANALİZ sunar.
Siteyi incele.
https://www.niftyriver.io/sales/eth

CONIUN isimli site.


Ninja Squad ekibinden insanların da dahil olduğu Türk yapımı yeni bir
ANALİZ sitesi.
Bu site YENİ çıkıyor ve tüm ANALİZ siteleri içinde EN İYİSİ olacak gibi
görünüyor.
Bu siteyi MUTLAKA incele, KULLAN.
https://coniun.io/

7) BALİNALARI keşfet ve Alım-Satımlarını GÖZLEMLE.


Balina (Whale) tabirini Terminolojide açıklamıştım.

Neydi?

Piyasanın BÜYÜK OYUNCULARINA Balina deniyordu.

Şimdi; sen TAŞ ÇATLASA elindeki 10 bin Dolar ile yatırım yapacaksın.

Ancak bu piyasada ON MİLYONLARCA Dolar ile yatırım yapan insanlar


var. Bu insanlar çok daha BÜYÜK paralarla bu işe giriyorlar ve sırf bir
satın alım için bile belki onlarca ANALİST çalıştırıyorlar.

Bilemezsin.

Burada akıllı bir adamın izleyeceği yol şudur:


BALİNALARIN hareketlerini İYİ gözlemleyeceksin.

Böylece “büyük oyuncular” hangi projelere, hangi alanlara yatırım


yapıyor bunu GÖRÜRSÜN ve sen de o yöne doğru yatırım yapman
gerektiğini ANLARSIN.

141
BAK; bu söylediğim herhangi bir BORSA analizinde “””ÇOK ÖNEMLİ”””
bir hamledir.

Dolayısıyla sen de SAĞLAM bir BALİNA AVCISI olmalısın.

Peki;

Balinalar NASIL bulunur?

PAHALI KOLEKSİYONLARI elinde tutan insanları BULACAKSIN.

Mantık şu:

Çok yüksek Floor Price’a sahip koleksiyonları elinde tutanlar otomatikman


BALİNADIR zaten.
Balina avlamak için mükemmel bir yol.

—Önce OpenSea’deki veya Analiz Sitelerindeki TOP (yani en büyük


hacim çeviren) koleksiyonların sıralandığı LİSTEYİ açarsın.
Bu listedeki koleksiyonlardan birini seçerek koleksiyonun OpenSea
hesabına girersin.

—Sonra açılan koleksiyon sayfasındaki herhangi bir parçaya tıklarsın.

—Açtığın parçanın sahibi, NFT’nin hemen sağ tarafında “Owned by:”


(Sahibi:) yazısı ile gösterilir. Bu kişinin İSMİNE tıklarsın ve bu kullanıcının
pro l sayfasına gidersin.

Önündeki pro l çok yüksek ihtimalle bir BALİNA pro li.

———

Diğer bir yol olarak;

Koleksiyon sayfasına geldiğinde “Activity” kısmına tıkla.

142
fi
fi
fi
Burada “son alım-satımları görüyorsun”, daha önce anlatmıştım zaten.

Alan-satanlara baktığında burada İSİMLER görürsün.

Bu isimlerin üzerine tıkladığında o kişinin pro line gitmiş olursun.

Böyle de bulunabilir.

———

Peki, her elinde PAHALI koleksiyon tutan; bizim İŞİMİZİ kesin bir şekilde
görecek diyebilir miyiz mi?

Elbette hayır.

Adam her ne kadar BALİNA olsa bile OpenSea hesabının veya


Metamaskının HACKLENMESİNDEN endişe edebilir ve onlarca ayrı
hesaptan alım satım yapabilir.
Böyle olunca; girdiğin pro lde belki sadece 3-5 tane NFT görebilirsin.

Bu, adamın Balina olmadığını göstermez, burada senin işine yarayacak bir
BİLGİ olmadığını gösterir.

Çünkü sana 2 BİLGİ lazım:

1) Bu adam Balina mı?


(Şu an kullandığımız yöntemle DİREKT balinaları analiz ederek işe giriştik
zaten. Yani bu senaryoda EVET.)
2) Pro linde bu adamın BAŞKA hangi koleksiyonlardan alım satım
yaptığını görebiliyor muyum?
(3-5 tane varsa bir işe yaramaz mesela. 200-300’den aşağı olmamalı
genel olarak.)

İkinci bilgi SAĞLANMADI buradaki durumda.


Bu nedenle bu adamı GEÇERSİN.

143
fi
fi
fi
FLOOR SWEEPING.
Taban Fiyattaki eserleri SÜPÜREN insanları bul.

Yeni MINTLENMİŞ, Floor Price’ın henüz düşük olduğu ancak arkasında


HYPE bulunan projelerin Alım-Satım geçmişine baktığında, aynı kişinin
birkaç gün içerisinde DEFALARCA alım yaptığını görmen ÇOK OLASI.

Eğer birisi bir koleksiyondan yakın zaman aralığında (maksimum birkaç


gün içinde) 5-10 taneden fazla parça alımı yapmışsa; bu adamın yaptığı
olayın adı “Floor Sweeping” olur.
Yani bu adam Taban Fiyat’taki parçaların çoğunu almış, Taban Fiyat’ı
değiştirmiş olur.
Terminolojide açıklamıştım.

Bu olaya ÇOK dikkat et. Çünkü BALİNALARIN sürekli yaptığı bir şeydir
bu.

Neden?

Adamın elinde BOK gibi para var. Önce sağlam bir ANALİZ yapıyor/
yaptırıyor ve diyelim ki o gün piyasaya çıkacak HYPE’ı yüksek 10 tane
proje TESPİT ediyor.

Her birinden 10 tane toplayayım DİP FİYATTAN diyor.

10 projeden 10 parça alıyor yani.

Ortalama Mintleme Ücreti 0.08 Ethereum olsa (ki öyledir, ortalama bir
koleksiyonda Mintleme genelde bu yattan yapılır); bu adamın toplam
maliyeti 8 Ethereum olur.

HİÇBİR ŞEY.

Neden?

Çünkü o koleksiyonlardan SADECE birinin Floor Price’ı 0.8’e çıksa ve


adam o koleksiyondaki parçalarını satsa; 10 koleksiyonun TOPLAM

144
fi
MALİYETİNİ kapatıyor zaten.

Ki bu seçtiği 10 koleksiyon da İYİ ANALİZLER sonucu seçiliyor.


Yani EN AZ 2-3 tanesi o yatlara er ya da geç geliyor.

Bir günlük satın alımı sonucu kazandığı para en az 10-15 Ethereum.


Yani 30.000 - 45.000 Dolar.

GÜZEL PARA.

İşte sen BUNU yakalamaya çalışacaksın.


Amacın O BALİNA olmak.
Şimdilik Balinaların adımlarını takip et, zamanla Balina da olacaksın zaten
merak etme.

Benim REHBERLİĞİMDE yaparsın.

Çünkü ben sana anlattığım taktiklerle BALİNA oldum.

Ne biliyorsam anlatıyorum, demek ki SEN DE olabilirsin.

Rahat ol.

———

Diğer kısma geçmeden bir UYARIDA bulunayım:

Her Floor süpüren adam BALİNA değildir. Proje ekibinden birisi de


süpürmüş olabilir, STRATEJİK olarak.

Bu sebeple; bulduğun pro llere girdiğinde kısa bir ANALİZ yap.

Adamın pro lini açtığında “Collected” (Toplanan NFT’ler) sekmesi


VARSAYILAN olarak gelecek.

Burada adamın toplam NFT sayısını görebilirsin.

ÇOK SAYIDA (en az 100-150) NFT’ye sahip olması İYİ bir göstergedir
145
fi
fi
fi
ancak Balina olmak 0.08 Floor Price’tan 100 tane NFT’nin olması demek
değildir; bunun ayırdını da yapalım.

Elinde gerçekten YÜKSEK yatlara sahip NFT’lerin olması demektir.

Hatta daha MINDSET düzeyinde; düşük yattan aldığın parçaların


ÇOĞU ZAMAN yüksek yattan satılabiliyor olması BALİNA OLMAN
demektir.

Doğru projeleri keşfedip kâr yapabiliyor olman BALİNA olman


demektir.

Bugün elinde gerçek bir Balina kadar para yoktur; ancak bir Balina
kafa yapısına sahipsen bu gidişle sen de bir Balina olacaksın
demektir.

Tanıdık geliyor mu bir yerden?

Zengin Olma Eğitiminden tanıdık gelmeli.

Ne denmişti orada?

“Parası olmayana değil, Zengin MINDSETİNE sahip olmayana Fakir


denir.” denmişti.

Bu kural HER YERDE geçerli.

———

Peki, konuya dönelim;

PRATİK anlamda, adam HARBİDEN de Balina mı, nasıl tespit edeceksin?

Şöyle:

İlk olarak adamın pro line gireceksin.


Parçalara bakarken sağ üstteki “Recently Listed” kısmını “Price: High to
146
fi
fi
fi
fi
Low” şeklinde ayarlayacaksın.

Bu şekilde listelediğinde en solda görünen parça en PAHALISI olacak.


O parçaya gir mesela.
Parçanın ekranında aşağıya doğru in ve “Item Activity” (Parçanın
Aktiviteleri) kısmını incele.

Bu adam KAÇTAN almış ve şu anda kaçtan satılığa koymuş?

Veya; adam satılığa koymamış olabilir, o zaman o parçanın


koleksiyonunun Floor Fiyatı şu anda kaç?

Eğer ŞU ANKİ yatlar adamın aldığı yattan en az 3-5 KAT fazlaysa


demek ki bu adam TECRÜBELİ.
Hangi koleksiyonların, parçaların PARA edeceğini ÖNGÖREBİLİYOR.

Elinde belki 300 tane değil de 100 tane parça vardır ama pro lini
incelediğinde elindeki ÇOĞU parça bu şekilde KÂR etmiştir; o zaman bu
adam da BALİNADIR.

Amacımız BİZE YARAYACAK adamları keşfetmek sonuçta.

ESNEK DÜŞÜN.

Ne yapmaya çalıştığımızı anlarsan olayı kaparsın. Bu kitaptaki hiçbir şeyi


EZBERLEME.

Nasıl bir YOL izliyor olduğumu anla.

Ezberlemeni istesem bu kadar açıklayarak anlatmazdım.

TAKİP ETTİĞİN, bilgisine güvendiğin adamların OpenSea


pro llerini TAKİP ET.
Beyler; defalarca söylediğim gibi, burada ERKEN YOL ALAN herkes
ZENGİN oldu.

147
fi
fi
fi
fi
Hâlâ bu yolun başındayız ancak şu anda herhangi bir Sosyal Medya
hesabından takip ettiğiniz NFT-Kripto hakkında yazan, çizen; iş, analiz
yapan herkes sizden ERKEN girdi bu alana.

Daha ERKEN başladılar yatırım yapmaya.

Şimdi de TECRÜBELERİNİ piyasaya satarak bu alanda YATIRIMA ek


olarak İŞ de yapıyorlar, farkları bu.

Ancak; TECRÜBELİLER. Bizim için bu önemli. Ee bunların paraları da var.

O zaman bunlar da BALİNA tanımına uyuyor.

Sen de bu konumda bulunan insanların OpenSea pro llerini bul ve takip


et.
Bu da GÜZEL bir Balina avlama yoludur.

———

Bu balinalara bir defa bakıp geçme.

Özellikle 300-500 üzeri parçası olan ve elinde bolca YÜKSEK FİYATLI


parçaya sahip olan adamları NOT ET.

Chrome’da bir Sekme Dosyası aç (Bookmark) ve buraya bulduğun


Balinaların sayfa adreslerini buldukça ekle. Proje Keş için çalışırken
buradan girer bakarsın pro llerine daha sonra.

———

Son bi’ bilgi:


Balinaların aldıkları projelerin hepsi SANA UYGUN değil. Alımlık veya
Yatırımlık değil yani. Buna da dikkat et.

Gidip de 80 Ethereum ooru olan Bored Ape Yacht Club’tan bir parça
zaten alamazsın, bahsettiğim UYGUN olmama durumu bu değil :D

148
fl
fi
fi
fi
Durum şu:

Bu adamlarda PARA BOK ve sadece yatırım için almayabiliyorlar.

Koleksiyon hoşuna gidiyor alıyor, kankası koleksiyon çıkarıyor alıyor, carta


alıyor, curta alıyor.

O yüzden her şeye ATLAMA.

Birkaç balinada gördüğün şeyi hemen ALMA.

Her zaman “kendi araştırmanı yap”.


Terminolojideki “DYOR” isimli kavramdan bahsediyorum yani:
“Do Your Own Research”.

8) DAO’LAR.
DAO’ların tanımını Terminoloji’de yapmıştık.

DAO’lar BİLGİ noktasında EFEKTİF olabiliyor.

Benim önereceğim bir DAO var.

LUNA DAO.

https://www.lunadao.org/

Bu adrese gittiğinde çeşitli başlıklar bulacaksın. Şimdilik bunu takip etsen


bile bir DAO nasıl çalışıyor anlarsın.

İncele ve bir HABER KAYNAĞI olarak bu sitede TAKIL.

Özellikle MAİL BÜLTENLERİNE abone ol.


Bilgi akışı noktasında ÇOK faydası olacaktır.

Türk bir topluluktur.

149
NFT’lerde Para Kazanma
Yolları,
Alım-Satım Stratejileri ve
Risk Yönetimi
Beyler, artık REEL OLARAK CEBİNİZE PARANIN GİRECEĞİ kısma gelmiş
bulunmaktayız.

Şu sırayla ilerleyecek bu bölüm:

1) NFT’lerde TEMEL Para Kazanma Yolları nelerdir?


2) NFT’lerde Alım-Satım Stratejileri nelerdir?
3) NFT’Lerde Risk Yönetimi nasıl yapılır?

Başlayalım.

150
NFT’LERDE PARA KAZANMA
YOLLARI:
NFT’lerde PARA KAZANMANIN 2 temel yolu vardır.

Bu YOLLARLA ilgili kafanda DİREKT şu mantığı oturtmalısın:

Bu yollardan ilki “SIFIR” bir NFT alıp bunu satma yoluyla gerçekleşir.

İkinci yol ise:


Daha önce başka birisinin “SIFIRDAN” aldığı bir NFT’yi OpenSea’de “satışa
koyup” sana “İKİNCİ EL” olarak satması yoluyla gerçekleşir.
Sen de İkinci El olan bu parçayı alıp DAHA PAHALIYA satarsın ve kâr edersin.

OpenSea’ye boş yere PAZAR YERİ demiyoruz yani.


Bildiğin ARABA GALERİSİ gibi bir bi’ ortam.

Şimdi;

İlk yoldan başlayalım.

1- MINTING (Mintlemek)
Terminolojide “MINTING” isimli bir kavramdan “UZUN UZUN” bahsetmiştim
hatırlarsan.

Uzun tutmuştum çünkü bu kısma geldiğinde RAHATÇA anlamanı istiyordum.

Orada “NE OLDUĞUNU” anlatmıştım sana;


Burada ise NASIL KULLANACAĞIMIZI anlatacağım.

Peki;

Mintleme dediğimiz olay neydi?


151
YENİ BİR NFT’nin İLK DEFA ÜRETİLMESİYDİ.

“NFT mintledim.” denildiğinde anlaman gereken şey budur.

O kişi; yeni çıkacak olan bir koleksiyondan bir NFT parçasını İLK DEFA
piyasaya çıkartan kişi olmuştur.
Daha basit tabirle; OpenSea üzerinden aldığın NFT’ler “İkinci El” iken;
Mintlemiş olduğun NFT’ler “Sıfırdır”.

Olay bu kadar basit.

ANCAK; bu olayın KENDİNE HAS birçok DİNAMİĞİ vardır.

TEKNİK anlamda konuşmuyorum; biz PARA kazanmak için buradayız.

Tamamen “Yatırımcı” olarak bilmen gereken DİNAMİKLERDEN


bahsediyorum.
Bilmen gereken bunlar.

Neden?

Çünkü NFT’lerden PARA KAZANMANIN ilk yolu budur: Bir NFT’yi İLK DEFA
üreten kişi olursun ve çok daha yüksek bir yattan SATMA şansı elde edersin.

———

Gelelim bu DİNAMİKLERE:

1) MINTLEMEK, NFT projelerinin büyük çoğunluğunda MEVCUT olan bir


sistem. NFT’lerin piyasaya ARZI bu şekilde oluyor.
2) Terminoloji’de anlatmıştım; Mintlediğin bir parça REVEAL’a sahip olabilir
veya olmayabilir.
Ancak Reveal olsa da olmasa da Mintleme dediğimiz olayın içinde ŞANS
faktörü mevcuttur. Bunu da bil.
3) Mintlemek, bir NFT’yi SIFIR üretip satmak olduğu için; Al-Sat’tan daha
geniş bir STRATEJİ kümesine sahiptir.
Az sonra konuşacağız bunları.

152
fi
4) Mintlemenin kendi içerisinde “ön çalışmaları” da vardır. Bu açıdan da Al-
Sat’tan daha çeşitli Stratejiler üretilebilir.
Örneğin Terminoloji’de anlattığım “WHITELIST” olayı, böyle bir stratejidir.
Özellikle piyasaya YENİ GİREN ve Sermayesi az olan kişiler için
WHITELIST çok önemlidir.
Konuşacağız.
5) Mintleme olayı; projelerin KENDİ SİTELERİNDE yapılır.
OpenSea’de veya herhangi bir pazar yerinde yapılmaz.
Al-Sat, pazar yerlerinde gerçekleşir.

2- AL-SAT YAPMAK
Bir NFT mintlendi ve artık ÜRETİLMİŞ bir DİJİTAL VARLIK olarak Blockchain
üzerinde TESCİLLENDİ diyelim.

Ne oluyor bu NFT’ye?

İlla bir pazar yerinde satılmak zorunda mı mesela?

Veya TİCARİ olmak zorunda mı?

HAYIR.

Hiçbir şey “yapılmak zorunda” değil.


Öylece bir KOD PARÇASI olarak da durabilir BLOKZİNCİR üzerinde.

Ancak ne anlamı var? Değil mi?

Şimdilik bir anlamı yok.


(İleride olacak, NFT’ler GELECEKTE çok kullanılacak. Ama şimdi konumuz o
değil.)

153
O zaman ÜRETİLEN bir NFT’nin insanların GÖREBİLECEĞİ bir yerde
bulunması, hatta mümkünse ALIM-SATIM yapılabilen bir yerde durması daha
iyi olacaktır değil mi?

İşte bu yerler; PAZAR YERLERİDİR:


Üretilen NFT’lerin insanlara sunulduğu ve İKİNCİ EL satışının yapıldığı yerdir.

Konu Mint olduğunda; ÇOK DİNAMİK VARDIR diyebiliyorum. Burada da


diyebilirim ancak arada bir fark var.

Mint dinamikleri çok da ALIŞIK olduğumuz dinamikler değil. Bir arabayı gidip
de mintlemiyoruz biz :D
Ancak bir arabayı İKİNCİ EL PAZARINDAN alıyoruz. Hatta ANALİZ ediyoruz
güzelce.
Galericiler bunun TİCARETİNİ yapıyor.
Ucuzdan alıyor, pahalıya satıyor; araya komisyonunu koyuyor falan.

ALIŞIK olduğunuz için; buradaki dinamiklerden bahsetmem anlamsız olur.


Yine var bi’şeyler; ancak ZATEN biliyorsunuz.

O yüzden buradaki DİNAMİKLERİ direkt olarak STRATEJİLERDE


konuşacağız.

Şimdi o kısma geçiyoruz.

154
NFT’LERDE ALIM-SATIM
STRATEJİLERİ:
STRATEJİ derken neyi kastediyorum tam olarak, biliyor musun?

Şimdiye kadar sana şunları anlattım:


İyi bir projeyi NASIL bulabileceğini,
Bulduktan sonra bu projeyi NASIL analiz edeceğini ve NASIL yatırıma karar
vereceğini,
Ardından bu projeden HANGİ parçayı seçeceğini.
Tüm bunları biliyorsun.

Peki şimdi geriye sadece bu parçayı alıp BEKLEMEK kalmadı mı?

HAYIR.

Daha “yapacaklarımız” var.


AKTİF biçimde YAPACAKLARIMIZ var.
PARA KAZANMA NOKTASI TAM OLARAK BURASI.

Bu stratejiler olmadan sadece buraya kadar anlattıklarımı yaparsan yine para


kazanabilirsin; ancak PARA KAYBI da yaşayabilirsin.

“SADECE KAZANMAN” için STRATEJİK alım-satım yapman gerekir.

Bu kısım BUNUN için var.


Bunu unutma.

Böylece AZ OLAN PARANI “EFEKTİF” biçimde artıracağız; ardından aşama


aşama ilerleyerek seni BALİNA yapacağız.

“Sermayene göre nasıl davranman gerektiği" bir sonraki kısmın konusu; o


kısmı anlayabilmen için STRATEJİLERİ İYİ bilmen gerekecek.

155
TEKRAR SÖYLÜYORUM:
Burada ben STRATEJİLERİN TAMAMINI vereceğim;
SERMAYENE GÖRE hangi stratejileri kullanacağın BİR SONRAKİ
BÖLÜMÜN KONUSU.

Başlayalım.

156
MINTLEME aşamasında kullanacağın
STRATEJİLER:
Önceki aşamalarda ÖĞRENDİĞİN yöntemlerle; PROJEYE ve PARÇAYA kadar
alım kararını vermiştin.

Peki, bu Proje; ÇIKACAK bir Proje miydi, yoksa ÇIKMIŞ bir proje miydi?

Eğer “çıkacak” bir proje ise buradaki stratejiler GEÇERLİ demektir.

Aşama aşama gideceğiz.

Mintleme öncesi yapabilecekleri ve Mintleme sonrası yapabileceklerin olarak


düşüneceğiz.

UNUTMA: Amacımız, her bir parçayı EN UCUZDAN ALIP, EN PAHALIDAN


SATMAK.

O zaman MALİYETİ düşürebildiğimiz kadar düşürmeliyiz.

Burada MALİYETİMİZ ne?


Mint Ücreti.

Mint Ücreti’ni düşürmenin bir YOLU var mı?


Var.

Nedir? Ne yapmalı?

WHITELIST ALACAKSIN.
Yol budur.

Nasıl yapacağız?

Konuşalım.

157
Mintleme öncesi:
WHITELIST yoluyla Mintleme Ücretini DÜŞÜRMEK.

Terminolojide WHITELIST’in ne olduğunu UZUNCA anlatmıştım.

Hatırla;
Whitelist, bize Mintlemede ÖNCELİK veya UCUZLUK sağlayan bir
AYRICALIKTIR.

Elinde Whitelist varsa; bir şekilde DAHA UCUZA maliyetlenirsin ve kârın


ARTAR.

Hem de bu oran çoğu zaman YARI YARIYADIR.


Yani CİDDİ bir kârdan bahsediyoruz.

Peki; Whitelist NASIL kazanılır?

1) Discord gruplarında AKTİF olursun ve bunun ödülü olarak WL


Hakkı kazanırsın.
Şimdi;

TOPLULUK, NFT projelerinde çok önemli, ARTIK biliyorsun.

Bu sebeple Proje Ekipleri özellikle Discord’larını CANLI tutmaya özen


gösterirler.

YARIŞMALAR düzenlerler, Discord’da AKTİF olan ve SEVİYESİ yükselen


kişilere ÖDÜLLER verirler.
İşte bu ödüllerden birisi de Whitelist’tir.
(Discord’ta daha çok yazdıkça, konuştukça vs. o kanalda seviyen yükselir.
Böyle özellikler vardır.)

Mesela sen Proje Keş ve Analizi yaptıktan sonra baktın ki bu proje HENÜZ
ÇIKMAMIŞ.

158
fi
HEMEN “Nasıl Whitelist alabilirim?” diye inceledin.
Sonra projenin Discord’una girdin ve baktın ki “Şunu şunu yaparsanız ve
Topluluğumuza KATKIDA bulunursanız, size WL hakkı vereceğiz.” diyorlar.

O zaman DİSCORD’DA istenen koşulları yerine getirirsin ve böylece WL hakkı


kazanmış olursun.

Genelde istenenler “AKTİF” olman çerçevesinde döner.

Mesela ÖDÜLLÜ yarışmalar olur, kazananlara WL verirler;


Topluluğa yeni giren insanlar olur, sorularını sorarlar, sen de onlara cevap
verirsin, ilgilenirsin. Discord SEVİYEN yükselir veya bir MOD seni fark eder,
sana WL verirler.
Bunun gibi.

Böylece o projeden WL hakkı kazanabilirsin.

Hatta; bunları yapınca alacağın ÖDÜLLER WL vermekten çok daha fazlası


olabiliyor. Direkt NFT hediye eden projeler oluyor veya 3-5 tane farklı
projeden WL veren projeler de olabiliyor.
(NFT dünyasında Whitelist’i WL olarak kısaltılmış hâliyle görürsün, ben de
öyle kullanacağım kitabın kalanında.)

Çoğu projede VARDIR bu olaylar.

Dolayısıyla; WL hakkı kazanmak için yapabileceğin şeylerden İLKİ olarak


dursun bu kenarda.

2) Twitter/Discord Çekilişlerine katılırsın.


Daha önce bahsettim; gerek Discord’da gerekse Twitter’da SIK SIK
“etkileşim ve pazarlama amaçlı” çekilişler yapılır.

Bu çekilişler sonucunda FARKLI türlerde ödüller verilebilir ancak genelde WL


verilir.

Sadece ÇEKİLİŞLERE özel bir Twitter hesabı aç ve çekilişlere katıl.

159
Çekiliş bulman için Twitter aramalarına “NFT Giveaways” yazman yeterli.
Önüne onlarca Çekiliş çıkacaktır.

Telefonu eline aldıkça 3-5 çekilişe katılsan, sırf bunun bile sana ayda
BİNLERCE LİRA kazandıracağını GARANTİ ederim.

ÇOK FAZLA çekiliş var. Denk geliyor. Bildiğimden söylüyorum.

———

Discord tarafına gelirsek;


ÇEKİLİŞLER ve İŞ BİRLİKLERİ için kanallar olur demiştim.

Girdiğin Discord’larda BU kanallarının BİLDİRİMLERİNİ aç ve çekilişlere


DAHİL OL.

Twitter’da daha SERBEST takılabilirsin bu konuda; ancak Discord’da


KALİTELİ projelerin Discord’larında çok daha SAĞLAM projelerin WL’leri
verilir.

Bu da aklında bulunsun.

3) UTILITY olarak WL veren NFT’lerden elinde tutarsın.


Ne demiştik?

Projeler birbirleri ile İŞ BİRLİĞİ yaparlar.

Burada şuna dikkat et: KALİTELİ bir proje keşfedersen, bu projenin İş Birliği
yapacağı projeler de KALİTELİ olacaktır.

Dolayısıyla; sen kaliteli bir proje bulup alırsan ve UTILITY olarak WL


vereceklerini söylüyorlarsa o proje sana SAĞLAM projeler için WL hakları
getirir.

Böylece elindeki projeden kazanacağın PARA dışında, yeni PROJELERE de


daha az MALİYETLE yatırım yapabilirsin.
160
AMACIMIZ ÜÇ GÜNLÜK VUR-KAÇ YAPMAK DEĞİL. ELİMİZDEKİ
PARAYI EFEKTİF BİR ŞEKİLDE; “KAYBETMEDEN” ARTIRIYOR OLMAK.

BALİNA OLMANIN SIRRI BUDUR; UNUTMA.

BU NEDENLE DÜŞÜRDÜĞÜN HER “MALİYET” YENİ BİR PROJEYE


DAHA YATIRIM YAPMANI SAĞLAYACAK VE SÜRECİ HIZLANDIRACAK.

ÇOK ÖNEMLİ BİR BİLGİDİR BU, YAZ AKLINA.

Mesela daha önce UTILITY kısmında verdiğim Ninja Squad NFT’nin “ÖZEL
CHAT ODALARI” örneğini hatırla.

Deep Alpha Chat’te olanlar daha ÖZELDİR ve İş Birliklerinden gelen


avantajlardan DAHA FAZLA pay alırlar. Yani; daha çok WL hakkı verilir.

Örneğin Ninja Squad NFT, KALİTELİ bir proje ile iş birliği yaptı ve bu adamlar
Ninja Squad’a kendi projesinden 100 WL hakkı verdi diyelim.

Adamlar bunun 50’sini Deep Alpha Chat’teki 100 kişiye ayırır; kalan 50’sini de
Alpha Chat’teki 9500 kişiye ayırır.

Görüyor musun farkı?

İşte bu tip UTILITYLER sunan NFT’leri kullanabilirsin. Utility’lerin ÇOK önemli


olduğunu belirtmiştim zaten.

Öte yandan; bu “iş birliklerinden gelen” WL’ler YENİ KİŞİLERİ projeye


çekmek için GENEL CHATTE de yapılır. Şansın daha azdır ama vardır.

Bakarsın bazı projeler Discord’larında sürekli WL dağıtıyorlar; girersin içeri


yani. Mantığı anla.

Son olarak; “O proje kötü ya, siktir et WL falan” deme.


Sen önce alabildiğin tüm Whitelist’leri AL, bu hakkı kullanıp
kullanmayacağını SONRA düşünürsün.
161
Gelelim MINTLEME Sürecinde nasıl PARA
kazanabileceğine:
FLIPLEME YÖNTEMİ.

FLIPLEMEK şu anlama gelir:


Bir parçayı Mintlersin ve HEMEN O GÜN veya sonraki birkaç gün içerisinde
HIZLICA elden çıkarırsın.

Böylece VUR-KAÇ ile HIZLICA para kazanmış olursun.


(Genelde HYPE’ı yüksek projelerde yapılır bu. Konuşacağız bu kısmı bir
sonraki bölümde.)

Flipleme 2 şekilde yapılır.

İlki REVEAL süreci bitmeden yapılan Fliplemedir. Önce bunu konuşacağız.

———

Şimdi;

REVEAL’ın ne olduğunu bi’hatırla: Bir MINTLEME yöntemiydi değil mi?

Hadi biraz geriden gelelim: Gas Fee neydi?


Ethereum ağının çalışması için gerekli olan YAKITTI.

Ağ YOĞUN olduğunda Gas Fee artıyordu, hatırla.


(Terminolojide Gas Fee’i ve Gas War’u anlatmıştım.)

Peki “ağ yoğunluğu” olduğunda YÜKSELEN GAS yatlarının oluşturduğu


SIKINTIYA ne diyorduk?

Gas War diyorduk. Savaş çıkıyordu yani Ethereum Ağında.

162
fi
Bu durum hem yatırımcıya hem de proje ekibine ZARAR verdiği için YENİ
Mintleme yöntemleri geliştirilmişti; amaç AĞDA YOĞUNLUK YARATMADAN
bir MINTLEME süreci oluşturmaktı.

Heh, işte Reveal da bunlardan birisiydi.

(Bu arada, ben “Reveal Süreci” olarak bahsediyorum sürekli ama şunu
unutma: Reveal “Görünür hâle gelme, görünme” anlamına gelir.
Yani esasında parçaların görünür hâle geldiği duruma Reveal diyoruz.
Ancak ben burada bunu biraz daha KAVRAMSAL düzlemde kullanıyorum. Bir
YÖNTEM olarak aklında kalması için.
Takılma buna.
Yarın bir yerde “Reveal 2 gün sonra” diye duyarsan, bunun “parçaların
görünür olma tarihi” olduğunu unutma.)

Şimdi;
Reveal’da Mint süreci birkaç gün sürer, mesela 2 gün diyelim.

Adamlar derler ki;


“19 Mart 23:00’da WEBSITEMİZ üzerinde Whitelist Hakkı’na sahip olanlar
için Mintlemeyi başlatıyoruz, 21 Mart 23:00’da da SİSTEMİ kapatacağız.
Whitelist Hakkı’na sahip olanlardan Mintlemeyen olursa, kalan parçaları de
21 Mart 23:00’da PUBLIC SALE’e açıyoruz ve o da 23 Mart 23:00’da bitiyor.”

Ne oldu bu yapılınca?
Yoğunluk azaldı, Mint Süreci 2 güne dağıtıldı “Whitelist’i olanlar için”.
Hatta Whitelist’i olan HERKES Mintleme “yapmazsa” KALANLAR da sonraki
2 gün yapabiliyordu.
Yani Public Sale süreci vardı 2 gün de.

Neredeyse 4 güne dağılmış bir Mint Sürecinden bahsediyoruz.


SONUÇ: Gas War’dan kurtulduk.

Bu Reveal’ın sebeplerinden İLKİ.

———

163
Peki; Gas Fee olayı Reveal’ın TEK sebebi mi?

Hayır.

Reveal yapılmasının diğer bi’ sebebi de PAZARLAMA ile alakalı.

Çünkü Reveal’in asıl işlevi Mintlenen NFT’lerin Mintlendiği anda görünür


olmaması, Mint Süreci bitince GÖRÜNÜR hâle gelmesidir.

Mint Süreci bitene kadar tüm NFT’ler AYNI ŞEKİLDE görünüyor.

Böyle olmasa SAÇMA olurdu zaten; az önceki örneği düşün:

10.000 parça mintlenecek ve 2 gün sürecek.


Ee ilk gün 3.000 mintlendi ve hepsi OpenSea’de görünüyor? Olur mu?
Olmaz.
İkinci gün alanların Mintleme KARARI ETKİLENİR.

Bak; şimdi STRATEJİ noktasına geliyoruz.


İYİ DİNLE.

Her ne kadar PARÇALAR GÖRÜNMESE de; Mintleme sürecinde


OpenSea’ye düşen bu NFT’ler “””HEMEN ALIM-SATIMA AÇILIR”””.
Yani Alım-Satım için görsellerin açılmasına ve Mint sürecinin bitmesine gerek
duyulmaz.

Ee o zaman ne olur?

O zaman; Mint Süreci daha bitmeden bu NFT’lerin kendi içerisinde bir Floor
Price’ı, Ticaret Hacmi oluşmaya başlar.

Bu sana SAÇMA gelebilir.

Diyebilirsin ki;
“Abi daha GÖRSELLER açılmamış bile, kim, hangi parçayı, NEYE GÖRE
alıyor? Ortada ne NADİRLİK var, ne de GÖRÜNTÜ var? Bunun yerine gitsin o
da MİNTLESİN?”

164
Güzel soru, ama şunu atladın:
İLK 2 GÜN “SADECE” Whitelist Hakkı olanlar Mintleme yapabiliyor.
“Diğerleri” yapamıyor.
“Diğerleri” ANCAK o sırada OpenSea’ye düşen İKİNCİ EL parçaları alabiliyor.

İşte olay BURADA kopuyor.

Eğer proje HIZLI bir şekilde mintleniyorsa; mesela ilk gün 3.000 yerine 8.000
mintlendiyse Whitelist’i olmayanlar diyor ki;
“Ulan WL alamadık ama bu proje SAĞLAM, İYİ de mintleniyor; biraz daha
PAHALIDAN da olsa OpenSea üzerinden alayım ben bunu. Yine de kâr
yapabilirim.”

İşte REVEAL YÖNTEMİ; Mintleme yapıp, elindekini bu adamlara SATMAK


anlamına geliyor.

Örnek de vereyim aklına otursun:


Sen analizlerin sonucunda SAĞLAM olduğuna emin olduğun bir proje için;
Whitelist taktiklerinden birisini kullandın ve Whitelist Hakkı kazandın.

Mintleme başladı. Her birini 0.1 Ethereum’dan 4 tane parça mintledin.

Koleksiyon toplam 10.000 adet çıkacak. İlk gün 8.000 parçası satıldı.

“İLGİ YÜKSEK.”

Sen de bunu gördün ve gittin elindeki 1 tane parçayı 0.2’den OpenSea


üzerinde LİSTELEDİN. (Yani satışa koydun.)

HEMEN ÇEKTİLER.

Gittin 0.3’ten koydun diğerini de, onu da çektiler.

Kalan ikisini de 0.4’ten koyarsan ve ÇEKERLERSE ne olur?

TERTEMİZ 0.9 Ethereum kâr kalır sana.


Hadi 1 Ether’e yuvarla sen onu.
3000 Dolar.
165
GÜZEL İŞ.

TAK TAK TAK hamlelerini yaptın, ortama göre ESNEK davrandın ve PARANI
CEBİNE KOYDUN.

İşte buna FLIPLEMEK diyoruz ve şu an anlatmış olduğum Fliplemenin


REVEAL’da yapılan versiyonuydu.

———

Peki, İKİNCİ Flipleme Yöntemi ne?

O da Reveal’dan sonraki Flipleme.

Buradaki Flipleme mantığı da Reveal’daki ile AYNI.

Ancak bu sefer Mintleme bitmiş ve parçalar GÖRÜNÜYOR.

Herkes elindeki NFT’nin GÖRSEL olarak ne olduğunu görüyor, NADİRLİK


SIRALAMASINI analiz edebiliyor ve buna göre bir STRATEJİ geliştiriyor.

(Mintlemenin ŞANS faktörü içerdiğini söylemiştim. Yüksek bir ücret ile


Mintlersin ve elinde patlar mesela, olur mu olur. Konuşacağız bunu Flipleme
Yöntemi bittikten sonra.)

ŞİMDİ; BURAYI İYİ DİNLE.

Senin elinde Mintleme sonunda ister 10.000’lik koleksiyonun Nadirlikte 300.


sırada olan parçası olsun isterse de 9.000. sıralamada olan parçası olsun.

Mint sonucunda neyin “ÇIKTIĞI” fark etmez.

Sonuç olarak o anda o koleksiyonun bir Taban Fiyatı olacak; yani yeni çıkmış
olsa da Alım-Satım var nihayetinde ve insanlar listeleme yapıyorlar. En ucuz
listelenen parça da Taban Fiyatı oluyor zaten.

166
O zaman senden TAMAMEN BAĞIMSIZ bir şekilde, koleksiyonun Reveal’dan
hemen sonraki Floor Fiyatı “”MINT ÜCRETİNİN ÜZERİNDE”” olabilir.

İşte böyle bir durum varsa HEMEN “Nadirliği düşük olan parçayı” elinden
çıkarırısın. Yani örneğimizde 9.000. sırada olan parça.

Mint Ücreti 0.1 olsun demiştik, o anda Floor Price 0.15 ise HEMEN satman
MANTIKLI olabilir.

Belki koleksiyon Floor Fiyatı’nın altında seyredecek önünde 2 hafta boyunca;


parayı buraya gömmeye gerek yok; AZ DA OLSA kârını alır ve çıkarsın.

Bunu ne zaman yapman gerektiğini az sonra anlatacağım merak etme.

Ancak şu anki konumuza dönersek;

İşte bu da FLIPLEMEKTİR.

———

Peki; bu olay neden olur?

Hadi Reveal öncesi yat artışını anladık; WL alamayanlar vardı falan.

Burada ne oluyor?

HYPE, beyler. Heyecan var insanlarda.

Projeyi Nike çıkarıyor mesela. Beklenti ÇOK YÜKSEK.


Belki çıkınca ve insanlar eserleri görünce projenin Taban Fiyatı gitgide
düşecek ve haftalar içinde Mint Ücreti’nin yarısına gelecek.

Ama İLK ÇIKTIĞINDA henüz ortada bir ŞOK var, belirsizlik var.
Sonuçta bir beklenti var ve sonradan duyup da gelen; “Nike çıkarmış aga,
iyidir” diyip direkt dalan enayiler de olacak ortada.

Yani buradaki sebep budur, insanların İLGİSİDİR.

167
fi
Flipleme Yöntemi bu şekilde.

Hızlı ve Atik bir yöntemdir, iyidir.

———

Fliplemeden bahsetmişken; DAYTRADING (Yani hızlı hızlı alıp satıp küçük


miktarlarda para kazanma) muhabbetine de hemen değineyim:
Bu olay De-Fi’de “MANTIKLI” olabilir. Teknik Analiz yaparsın; Long-Short
pozisyon açarsın falan mesela, olabilir.

Ancak NFT’lerde hızlıca alıp satma diye bir şey Flipleme dışında YOKTUR.

Yani burada böyle bir KAVRAM duyarsanız, UZAK DURUN.


Paranızı yemeye çalışıyorlardır.

168
AL-SAT üzerinden kullanacağın Stratejiler:
Artık bu kısımda; ortada ÇIKACAK projeleri değil, ÇIKMIŞ ve pazar yerlerinde
listelenmiş koleksiyonları konuşuyor olacağız.

İsterse 2 gün önce Mint Süreci bitmiş olsun isterse de 2 senedir piyasada
bulunuyor olsun, fark etmez.

Sonuç olarak; artık İKİNCİ EL PAZARINDA satılan bir koleksiyondan


bahsediyorsak, yerimiz burası.

Şimdi; burada Mintleme’ye göre ÇOK CİDDİ farklar var; bunları önden bi’ fark
etmeni istiyorum.

Nedir? Bi düşün bakalım.

Biliyorsun cevabı.

Söylüyorum:

Burada ŞANS Faktörü YOK ve tüm koleksiyon GÖRÜNÜR hâlde.


Alacağın şeyi GÖRÜRSÜN, Analiz edersin ve ALIYORUM dersin.
Olay tamamen ANALİZLERİNİN SAĞLAMLIĞINA bağlıdır.

Bunu unutma.

Ayrıca;
Mintleme dediğimiz SÜREÇ, maksimum 3-5 gün sürer.
Dolayısıyla KISA SÜREÇLİ STRATEJİLER, Mintlemenin İŞİDİR.

Burada konuşacağımız stratejiler, ORTA ve UZUN VADELİLER olacak.

ORTA VADE 2-4 HAFTA diyeceğimiz süreçler.


UZUN VADE ise 4-12 HAFTA denilebilir.

169
EN UZUN SÜRE 3 AY.

Ekstrem koşullar olmadıkça 3 ayın üzerinde bir HODL düşünmemelisin.

Bu sana ilginç gelmiş olabilir.

Neden böyle yapmanı söylüyorum?

Çünkü bu PİYASALAR ÇOK AKTİF.


Sen bir NFT’yi uzun süre elinde tutarak bir miktar KAZANÇ elde edecek de
olsan; aslında DAHA FAZLA KAZANMA FIRSATI kaçırıyorsun.
(Buna Ekonomi’de FIRSAT MALİYETİ denir. Konuşacağız bu konuyu.)

Mantığın böyle olmalı. Burası TEKNOLOJİNİN son noktası şu anda, farkında


ol.
Ayık ve HIZLI olursan ÇOK KAZANIRSIN.
Dede gibi takılmamalısın.

Ekstrem koşullar olmaz mı, olur.

Mesela ÇOK SAĞLAM bir PASİF GETİRİSİ vardır elindeki NFT’nin, elinde de
ALIM-SATIM çevirecek PARA vardır, o zaman tutarsın.

Veya; az sonra değineceğim, BİLGİ AMAÇLI tutacağın NFT’ler olabilir, bunları


SENELERCE tutabilirsin.

Ancak anlamanızı istediğim; burada ALTIN alıp kenara atmıyoruz beyler,


AKTİF olacağız.

———

AL-SAT konusunda GENEL DİNAMİKLER bunlardı.

Şimdi STRATEJİLERİ konuşalım.

170
PİYASADA İLGİ ne yönde?
İLGİ’den kastım nedir?

TRENDİN nereye gittiğinden bahsediyorum.

NFT’lerin çıktığı BELLİ BAŞLI alanlardan bahsetmiştim sana, hatırlıyor


musun?

Neydi bunlar?
Gaming, Metaverse, Sanat, Müzik, Spor, De-Fi vs.

Şimdi, bu alanların hepsinde NFT çıkıyor ve çıkacak.

Ancak; bazı zamanlar TREND bir alanda yoğunlaşırken, başka bir zaman
diğer bir alan İLGİ ÇEKER.

İLGi; YATIRIMI yönlendiren faktördür, Arz-Talep yani. Artık bunu bildiğini


düşünüyorum.

Dolayısıyla İLGİNİN gittiği yönü görmek; hangi ALANLARDA alım-satım


yapacağını görmen açısından ÇOK ÖNEMLİDİR.

Peki İLGİ nereye doğru; bunu nasıl anlarsın?

Şöyle;
Kitabın bu kısmına kadar onlarca BİLGİ KAYNAĞINDAN bahsettim.
İşte bu kaynakları “SIKI” takip edeceksin.
EN BASİT yol budur.

Mesela bu sıralar Metaverse çok konuşuluyor. Geçenlerde Microsoft,


Activision Blizzard isimli DEVASA bir OYUN ŞİRKETİNİ 68.7 Milyar Dolara
satın alacağını duyurdu.
Amaçlarının METAVERSE alanında işler yapmak olduğunu elbette
gizlemiyorlar.

171
Bu haberle birlikte; Metaverse alanındaki NFT’lerin yatlarında ARTIŞ
yaşandı. Eğer ben haber takip ediyorsam, bu TRENDİ görürdüm ve yerimi
alırdım.

Ki öyle de yaptım.

İşte bu kadar basittir bu olay.

BİLGİ, BİLGİ, BİLGİ.

ANA TRENDLERİ takip edeceksin.

———

Öte yandan;
Bir de KOLEKSİYONLARIN trendleri vardır. Mesela NFT’leri araştırırken sık
sık MAYMUN Resimleri göreceksin.

NFT’lerin en büyük koleksiyon bazındaki TRENDLERİN birisidir Maymun


NFT’leri. Epey bir süredir TREND olan bunlar.
Bored Ape Yatcht Club, Mutant Ape Yatch Club gibi NFT projeleri bunların en
büyükleridir.

Ancak trendler değişir, ve değişiyor da.

Mesela bir ara da PİXEL resimlerden oluşan NFT koleksiyonları ÇOK trenddi.
Sonra ne oldu dersin?
Maymunlarla Pixelleri birleştiren koleksiyonlar çıktı ve TUTTU.

İşte bunun tutacağını görebilmek, TRENDLERİ görebilmektir, koleksiyon


anlamında.

Piyasanın gerek GENEL ANLAMDA, gerekse de KOLEKSİYONLAR


anlamında ilgisini takip et.

Bu, ORTA ve UZUN VADE alım-satımlarda seni YANILTMAYACAK bir


stratejidir.

172
fi
“TRENİ kaçırmış olduğunu düşündüğün” SAĞLAM
PROJELERİN Nadir Parçalarını TAKİP ET.

Evet, bu kadar BASİT.

Takipte KAL.

Tabi buradaki kastım gidip de TOP 50 projeden birini takip et değil. Paran
yetmez zaten onlara.

Buradaki kastım ilk 300’deki projeler mesela. Zaten şu anda Proje


Sıralamalarını nasıl bulacağını biliyorsun.

Analiz siteleri vs. birçok şey anlattım.

İşte buralardan Proje Keş yaparken “Tren kaçmış aq” diyeceğin projeler
olacak.

Hemen kenara atma.

ENAYİ çok piyasada.

Nadir Parça bul, gözüne kestir ve arada koleksiyonu YOKLA.

ÇOK İYİ FIRSATLAR çıkabiliyor, inan bana.

Bak şunu iyi anla: ENAYİ ÇOK.

Bunu unutmadığın sürece ÇOK FIRSAT göreceksin piyasada.

173
fi
ETHEREUM yatları ne alemde?

Bak şimdi; ben sana gidip de De-Fi üzerine çalış demiyorum. Bunu yapmana
gerek yok.
Ha buraya da bakarsan DAHA İYİ; ama gerek de yok.

Sadece şimdi diyeceğimi iyi anla.

Bun anlarsan De-Fi tarafından YETERLİ KATKIYI almış olacaksın.

Aklına kazımalık bir şey söylüyorum şimdi:

ETHEREUM yatları STABİL gidiyorsa, NFT marketinde YÜKSELİŞ


BAŞLAR.
ETHEREUM yatları VOLATİLSE (Dalgalı) NFT marketinde DÜŞÜŞ
BAŞLAR.

ÇOK ama ÇOK ÖNEMLİ ve bir o kadar da BASİT bir bilgidir bu.

Ancak HAYAT KURTARIR.

Bana çok teşekkür edeceksin.

———

Peki, neden böyle?

Şimdi; düşün ki sen De-Fİ’de yatırım yapan bir adamsın. Ethereum’un yatları
DALGALI.
Yani bi 2000’lere kadar savruluyor, bir de 3000’lere doğru geliyor.
Eğer sen Teknik Analizini vs. SAĞLAM yaparsan bu senin için İYİ HABER.

Bakma milletin VOLATİLİTE kötüdür dediğine. Değildir.


KAOS fırsat getirir, PROFESYONEL olana.

İnsanları dinleme böyle konularda, kendi AKLINI kullan.

174
fi
fi
fi
fi
Bir şekilde Long-Short (Artacak, Azalacak) şeklinde işlemler açarsın falan
bulursun sen yolunu RİSKLİ bir piyasada.

YANİ DE-Fİ’de “”İŞ”” VARDIR böyle bir ortamda; KAZANDIRIR.

Peki; Ethereum yatları STABİL gidiyorsa ne olur?

2400-2600 arasında gidip geliyor. Senin burada KAZANMA ihtimalin var mı


şimdi?

%5-10 kâr için sürekli uğraşacak mısın? Bu kadar İŞSİZ olmanı tavsiye
etmiyorum.
Sen TRADER değilsin, INVESTOR’sın. Az kâr için UĞRAŞMA.

Yani;
Ethereum yatları STABİLKEN burada “”İŞ”” YOK demektir ve GÖZÜN
DIŞARIYA KAYAR.

“Burası DURGUN, ben ne yapsam da bu parayı değerlendirsem?” dersin.

Bi bakarsın NFT’ler duruyor orada.

Ee bu NFT pazarının büyük çoğunluğu da Ethereum ağında işlem yapıyor.


Dersin ki “Bari De-Fi’de kazanamıyoruz, Ethereum da STABİL. Bi NFT alalım
bakalım yolumuza.”

HOP.

Ne oldu?

NFT’lere TALEP gelmeye başladı.


Talep gelince de FİYATLAR artmaya başladı.

Kaptın mı olayı?

Tersi durum olursa da KAÇIŞ BAŞLAR NFT’lerden.


Bu pazarın kuralı budur.

175
fi
fi
Sen bu BİLGİYİ “””İYİ””” kullanacaksın.

Ethereum yatları dalgalıyken ve NFT piyasası düşerken herkes PANİK


SATIŞI yapar, ZARARINA bile satan binlerce insan olur elindeki NFT’leri.

Bu noktada herkes SATARKEN, sen UCUZDAN TOPLAYACAKSIN.

Piyasa YÜKSELİNCE KRAL SENSİN.

Bu kadar basittir. Bu PİYASA DİNAMİĞİ DEĞİŞMEZ bak. Unutma.

Ethereum’u TAKİP et ve NFT alım-satım stratejilerinde bu söylediklerimi


UYGULA.

———

EK BİR BİLGİ vereyim.

Sen bir NFT yatırımcısı olarak kafanda sürekli Ethereum-Dolar-Türk Lirası


dönüşümleri yaparsan KAFAYI YERSİN ve NFT yatırımlarından ODAĞINI
kaçırırsın.

Bütün kârlarını ETHERUM olarak düşüneceksin bu pazarda. Etherum’un


yatı artmış mı azalmış mı falan umrunda olmamalı.

0.1’den aldığın NFT 0.2’ye mi çıkmış?


Hemen gidip “0.1 Ethereum = 300 Dolar = 4500 TL eder” gibi hesaplar
YAPMA.
Böyle yaparsan HATA YAPARSIN.
Gider EDERİNİN ALTINDA SATARSIN.

Diyeceksin ki; “0.1’den 0.2’ye çıkması bir şey değil ki aq; ben bunun 1
Ethereum olmasını bekliyorum.”

Anladın mı mantığı?

Çok önemlidir bak bu.


176
fi
fi
KÂR yapmaya çalışıp durma.

“””NFT’lerin DEĞERLENSİN, Ethereum’ların veya Dolarların değil.”””

Mesele bu.

Şimdi en sevdiğim kısma geliyoruz.

ATLA.

177
MİLYONER YAPAN STRATEJİ:
ÇİFT SAYI STRATEJİSİ
BÜTÜN KİTAP BU YÖNTEM için yazıldı desem inanır mısın?

İnan.

Öyle.

Neden?

Çünkü bu yöntem; ALIM-SATIM noktasında EN VERİMLİ yöntem. Bütün


yöntemlerin BİRLEŞİMİ.

Tüm yöntemlerin EN İYİ YANLARINI ALIYORSUN ve zarar ihtimalini


minimalize ediyorsun.

Ben burada sana NFT’lerden 10x 20x yaparsın derken RİSK ALACAĞIZ,
UÇACAĞIZ, KAÇACAĞIZ demedim.

Stratejimiz her zaman “KAYBETMEMEK" üzerine olacak.

Bu yöntem de bunun üzerine.

Çünkü SIFIR olan paranı BÜYÜTMEMİZ gerekiyor.

———

Şimdi;

Bu yöntem EN BASİT İFADEYLE şudur:

Bir NFT koleksiyonundan alım yaparken ÇİFT SAYILARDA ALIM


YAPARSIN.

En az 2 tane parça alırsın mesela.


178
2 değilse 4, 4 değilse 6.
Böyle gider bu.
1,3,5 olarak almazsın.

Bu kadar basit.

Neden?

Sebebi şu: İLK AMACIN ANAPARANI GERİ KAZANMAK OLMALI.

Eğer ÇİFT alım yaparsan, yat yükseldiğinde elindekinin birini satarsın ve


ALDIĞIN 2 PARÇANIN MALİYETİNİ de çıkarmış olursun.

ANAPARAN eline döner.


ARTI olarak da cebinde “HAVADAN GELMİŞ GİBİ” bir NFT kalır.

O NFT’yi istersen şimdi satarsın, istersen de HODL edersin.

Yani EN KÖTÜ ihtimalle; paran cebinde kalır.

İyi ihtimalde ise paranı “KATLARSIN”.

Çünkü ORTA-UZUN vadede; iyi analiz edilmiş her proje DEĞERLENİR.

Bizim amacımız HIZLI KAZANMAK, burada sorun yok.


Ancak, demeye çalıştığım şu:
ANAPARANIN TAMAMI elinde ve ek olarak kaybolsa umrunda olmayacak bir
NFT de Cüzdanında duruyor.

Bunu ONLARCA KEZ yapsan ne olur?


Muhtemelen önündeki birkaç ay içinde her biri “EN AZ 5x” yapacak
ONLARCA NFT birikir cüzdanında.

İŞTE BUNDAN BAHSEDİYORUM.

Örnekle anlatayım bir de:


Diyelim ki kitabın başında beri anlattığım HER ŞEYİ YAPTIN.

179
fi
Proje Keşfettin, Analizini yaptın, Alma Kararı verdin, Henüz çıkmamış bir proje
olduğunu gördün, Whitelist aldın ve Mintleme günü geldi.

Mintleme ücreti 0.1 Ethereum.


Sen bundan 2 adet mintledin.

Toplam MALİYETİN 0.2 Etherum.

Sonra; Mintledikten 2 hafta sonra Taban Fiyat 0.2 Ethereum oldu, HOP
SATTIN BİRİNİ.

Tebrikler, maliyetin çıktı.

Ama sen İYİ ARAŞTIRMA yapmıştın ve bu projenin en az 2 Ethereum Taban


Fiyatı olacağını düşünüyordun.

Peki; diğeri hâlâ CEBİNDE ve sonsuza kadar orada durabilir. Kafan rahat.

2 ay geçti ve beklediğin gibi 2 Etherum Taban Fiyat oluştu.

Şimdi diğerini de sattın ve projeden ÇIKTIN.

CEBİNDE 2 ayda 2 ETHEREUM kâr var artık.

Sonra gittin ve yeni keşfettiğin bir projeye girdin.


Yine aynı süreçlerden geçtin.

Ancak bu sefer SERMAYEN 2 ETHEREUM.


Bu yüzden 4 adet mintledin.
Yine 0.1 Ethereum Mint Ücreti vardı diyelim.

Maliyetin 0.4 Ethereum.

Koleksiyon çıktıktan 1 hafta sonra Taban Fiyat 0.2 Ethereum oldu,


elindekilerden iki tanesini sattın ve ANAPARAN sana döndü.

Ancak EK OLARAK 2 tane daha NFT kaldı elinde.

180
Daha fazla uzatmayacağım, nasıl devam edeceğini anlamışsındır.

OLAY BU.

Şunu görmeni istiyorum:


Burada bir “DÖNGÜ “OLUŞUYOR.
Son örnekte daha ilk kârından kalan 2 Etherum’dan bile sadece 0.4 Ethereum
harcamıştın.

Ee hâla elinde 1.6 Ethereum var. Aynı proje gibi 4 projede de bu çalışmayı
yapabilirsin elindeki parayla.

Bu böyle DEVAM EDER.

Şimdi sen bu döngünün devam etmesi hâlinde BALİNA olmayacağına


inanıyor musun?

Gerçekten bi düşün ve söyle.

Ben inanmıyorum. Çünkü OLDUM.

“Aynen” bu yöntemle.

Bu yüzden MİLYONER YAPAN YÖNTEM diyorum.


Clickbait yok ortada, OLDUM ONDAN SÖYLÜYORUM :D

———

ŞİMDİ; ÖNEMLİ bir uyarı geliyor hazır ol.

Tek bir SORUN bu döngüyü bozabilir:


“””Analizini SAĞLAM yapmayı bırakırsan, BİLGİ edinmeyi bırakırsan bu
DÖNGÜ bozulur.”””

Bunun dışında piyasanın tümden PATLAMASI gerekir ki; bu kolay kolay


olmaz.

181
NFT’ler bir BALON değildir çünkü. Gelecekte her zaman olacak, bundan
eminim.

İnsanların her boka BALON dediğine bakma.


PROFESYONEL değiller.

ANALİZİNİ SAĞLAM YAPARSAN, HİÇBİR ŞEY BALON DEĞİLDİR.


En kötü durumda KÂRINI ALIR ÇIKARSIN.

NFT’lerin kullanım alanı değişmeyecek mi? Veya TRENDLER değişmeyecek


mi?

DEĞİŞECEK. BU kesin. Aksi yönde bir iddiam da olmadı zaten kitap


boyunca.

Ancak sen ANALİZİNİ SAĞLAM TUTMAYI bırakmadığın sürece, hiçbir şey


olmaz.
Çünkü TREND DEĞİŞİYORSA BİLE bunu ilk görecek adam sen olacaksın.

Her türlü KRALSIN.

Bu kadar basit.

Şimdi; tekrar YÖNTEME dönelim.

Ben az önce yeni çıkan bir projeden örnek verdiğim için Mintlemeden
başlattım süreci ama fark ettiysen bunu AL-SAT için de kullanabilirsin; Flip
için de kullanabilirsin, HODL etmek için de kullanabilirsin;
HER YERE GİDER.

ANA STRATEJİN BU OLACAK.

———

Şu soru aklına gelmiş olabilir:


“Abi peki 2-4-6-8.. kaç tane alacağıma NASIL karar vereceğim?”

Bu; SERMAYEYE GÖRE STRATEJİLER kısmında konuşulacak.


182
Orayı bekle.

Gelelim Risk Yönetimi’ne.

183
NFT’LERDE RİSK YÖNETİMİ:
Önemli bir kısım.

STRATEJİDEN çok da ayrılabilecek bir başlık değildi ama NET olması


açısından ayırmayı daha UYGUN buldum.

Hemen arkasından konuşuyor olduğumuz için problem olmayacak.

Burada inceleyeceğimiz konular şunlar:


1) PORTFÖYÜNÜ hangi dağılımla oluşturacaksın?
2) Hangi TÜR projelere, NASIL yaklaşacaksın?
3) Stratejiler arası GEÇİŞİ neye göre yapacaksın?

NFT Yatırım Portföyünü Nasıl Oluşturmalısın?


Kural basit:

Portföyünün bir kısmı YÜKSEK RİSKLİ yatırımlarda; diğer kısmı ise AZ


RİSKLİ yatırımlarda olmalı.

YÜKSEK RİSKLİ yatırımlar; daha DENEYSEL ve YENİ TREND OLMASI


muhtemel yatırımlardır.

Örnek veriyorum;
Telegram’dan vs. haberleri takip ediyorsun ve yakın zamanda YAPAY ZEKA
ile üretilen NFT projelerinin TREND olacağını düşünmeye başladın; zira
SpaceX gibi büyük rmaların bu tarz YATIRIMLAR yaptığını ve amaçlarının
NFT PROJELERİ yapmak olduğunu görüyorsun.

184
fi
Üstüne bir de Twitter’da aylardır takip ettiğin ve DOĞRU analizler yaptığını
düşündüğün bir adamın YAZISINI okudun.
Diyor ki; “Şu şu şu sebeplerden; YAPAY ZEKA ile üretilen NFT’lerin çok
tutacağını düşünüyorum.”

Şimdi düşünmeye başladın.


“Acaba burada yer almalı mıyım? Ne kadarla yer almalıyım? Paramın ne
kadarını buraya ayırmalıyım?”

Cevabını vereyim: ELBETTE YER ALMALISIN.

Ne demiştik? “NFT’lerde ERKEN hamlede bulunmak HER ŞEYDİR”

ANCAK;
Risk Yönetiminde ESAS BELİRLEYİCİ olan unsur Risk Grupları arasında
NASIL BİR ORAN belirlediğindir.

Bu TARZ “gelecek gördüğün ama henüz riskli olan” projelere ayıracağın


ORAN; belli olmalı.

Bu oranın nasıl belirlenmesi gerektiğini konuşmadan önce;


AZ RİSKLİ projeler nasıl projelerdir, ona da örnek verelim.

AZ RİSKLİ Projelere ÖRNEK:


Kitabın başında Sneaky Vampire Syndicate isimli bir projeden örnek
vermiştim.
O örneğe geri dönelim;

(Bu proje, anlattığım her şeyi İÇEREN, PROFESYONEL bir projedir.


Aşağıda linklerini bırakıyor olacağım.
Anlattıklarımı PRATİK olarak görmek için gir ve bu projenin Websitesini,
Roadmap'ini, Whitepaper’ını, Discord’unu, Twitter’ını ve OpenSea üzerindeki
4 adet koleksiyonunu incele.
GÜVENİLİR koleksiyonlara MÜKEMMEL bir örnek aynı zamanda; o yüzden
burada anlatıyorum.

185
Ayrıca; güzel bir STRATEJİ de öğreneceksin bu kısımda.)

Şimdi;
Bu koleksiyon neden güvenilir?
Buradaki odağımız bu.

Bakalım:

TOP 100 NFT projesinin içinde bir koleksiyon.


Her ne kadar Taban Fiyatı düşük olsa da TOP Projeler HACİMLERİNE göre
sıralanırlar.
HACMİ YÜKSEK; bu güven veriyor.

Kendi içinde bir EKOSİSTEME sahip.


Bu ne demek?

Şu linke gir:
https://opensea.io/Superand?tab=created_collections

Bu sayfa; Sneaky Vampire Syndicate isimli koleksiyonun ÜRETİCİSİNİN


OpenSea sayfası.
Bu sayfada “sadece” Sneaky Vampire Syndicate koleksiyonunu görmezsin,
aynı zamanda sonradan çıkan ve BU KOLEKSİYONLA BAĞLANTILI OLAN
birkaç koleksiyon daha görürsün.

Hepsine gir ve bak.


Birisi Erkek Vampirler, diğeri Kadın Vampirler, diğeri Vampir Yarasalar, diğeri
de Pixel Vampirler.

Açık ki bu proje VAMPİR teması üzerinden ilerliyor ancak;


Tek bir KOLEKSİYONDAN oluşmuyor.
Terminoloji’de Proje ve Koleksiyon kavramlarını ayırmıştık, hatırla.
PROJE “kapsayıcı, genel” olandır.
Koleksiyon; NFT kısmında özel kısımdır.

Bu PROJEDE sırasıyla çıkmış 4 adet KOLEKSİYON var mesela.

186
Şimdi şu linke de gir:
https://svs.gg/
Bu link de projenin WEBSİTESİNİN linki.

Siteye girdikten sonra aşağıya in.


Roadmap 1.0 ve Roadmap 2.0 bulacaksın.

Burada şunuları göreceksin:


Roadmap 1.0’da,
Önce Erkek Vampirler çıkmış.
Ardından Erkek Vampirler’İn Yarasaları çıkmış.
(Aralarda ÇEŞİTLİ UTILITY duyuruları var. İncele.)

Sonra Roadmap 2.0’a geç,


Bu kısımda önce Pixel Vampirler çıkmış.
Ardından Kadın Vampirler çıkmış.

Ve Mart 2022 itibariyle baktığımda HENÜZ çıkmamış 2 koleksiyon daha


görüyorum:
Kadın Vampirler’in Yarasaları ve en sonunda Kadın Vampirler ile Erkek
Vampirler’in yapacağı ÇOCUK VAMPİR koleksiyonu.

Olayı görüyor musun?

Ne kadar DETAYLI bir proje?

Birbiri ile bağlantılı koleksiyonlar var ve EKİP ÇOK İYİ ÇALIŞIYOR.

İşte bu; kendi içerisinde EKOSİSTEM oluşturmaktır.

Bu koleksiyonlar birer UTILITY olmalarının ötesinde BİRBİRLERİNİ DE


DESTEKLERLER.

İşte böyle Koleksiyonlar GÜVENİLİRDİR.

187
YÜKSEK MİKTARDA UTILITY’YE SAHİP.
Kitabın başında söylemiştim, sayfadaki Roadmap’te de belirtiliyor:
BLOOD isimli bir TOKEN da çıkarttı bu proje.

Ve dahası; Pixel Vampirler sadece bu TOKEN ile Mintlenebildi.

Yani?

TOKEN UTILITY hakkında ne demiştim?

“Eğer bir NFT Projesi bir Token çıkaracaksa, bu Token da değerlenmeli ki


koleksiyona POZİTİF katkıda bulunsun.” Demiştim.

Peki burada bu adamlar Pixel Vampirler’i çıkartırken SADECE BLOOD


TOKEN kabul ettiklerinde ne yaptılar?

BLOOD Token “””BURN ETTİLER”””.

Hatırla, Terminolojide söylemiştim bu kelimeyi.

Neydi?
Token’ın Arzını düşürmenin ve Token’ı değerlendirmenin bir yoluydu.

İşte bu projede “BURN” YÖNTEMİNİ kullanarak “bir taşla iki kuş” vurmuş
oldular.

Hem EK BİR KOLEKSİYON çıkardılar, hem de Tokenlarının DEĞERİNİ


artırdılar.

Bu; MÜTHİŞ bir UTILITY taktiğidir.


Birçok projede kullanılır.

Tüm bunlar kafanı karıştırmasın, inceleyince rahatça anlarsın.

Bu UTILITY yoğunluğu, projeyi GÜÇLÜ tutar ve GÜVEN verir.

———

188
Bu projenin GÜVENLİ olması hakkında daha birçok örnek verebilirim; ancak
en temel SEBEPLERİ saydım.

Kalanları PROJEYİ İNCELEYİNCE sen de göreceksin zaten.


Ki MUTLAKA incele bu projeyi.

Anlayacağın; GÜVENİLİR projeler, AZ RİSKLİ projeler; BÖYLE projelerdir.

AZ RİSKLİ projeler ile YÜKSEK RİSKLİ projeler arasındaki


BÜTÇE DAĞILIMI nasıl olmalıdır?
Beyler, bu TAMAMEN SERMAYENİZE bağlı.

PARAN NE KADAR AZ İSE O KADAR “””RİSKİ AZ””” PROJEYE


GİRECEKSİN.

Paran arttıkça AZ RİSKLİ projelerden ÇOK RİSKLİ projelere doğru


bütçeni yavaş yavaş kaydırmaya başlarsın.

SADECE bu mantıktan gideceksin.

İlginç geldi değil mi böyle söylemem?

Evet, bu piyada De-Fi’den farklıdır. De-Fi kitabında da TAM TERSİ


söylenmişti.

Normal şartlarda böyle bir durumda PARAN AZKEN çok risk alman gerektiği
söylenir. Çoğu yerde de bu DOĞRUDUR.

Ancak; NFT’lerde durum farklı.

Neden?

2 sebebi var:
1) Birçok PİYASANIN aksine; burada, ÇOK RİSK ALMADAN da diğer
piyasaların RİSKLİ addettiği miktarlarda PARALARI kazanabiliyorsun.
189
2) Bizim YÖNTEMİMİZDE; “TEK” yatırımdan ÇOK KAZANMAK değil;
yatırımları SÜRÜM hâline getirip bu yolla kazanmak var.
Çünkü ilk maddede dediğim gibi; BAZ kârlar zaten epey yüksek, “sürüm
yaratman” ilk öncelik.
SÜRÜM oluştuktan sonra RİSKLİ projelere dönüyor olacaksın.
O noktada olay PARA KIRMAYA dönecek zaten.

Mantık bu kadar BASİT olduğu için; bütün olay “bir projenin ne kadar riskli”
olduğunu” anlayabilmene kalıyor.

Bu nedenle Vampirler gibi özellikle RİSKİ AZ, GÜVENİLİR bir projeden örnek
verdim.

Anlattığım tarzda bir bakış açısıyla projenin Risk Analizi’ni yapabilirsin.


Riskli olan ve olmayan projelerin özelliklerini ALGILAYABİLİRSİN.

———

Son olarak:
Burada yaptığımız “Risk Analizi”; Proje Analizi kısmında yaptığımız “Proje
Kalitesi Analizi” ile aynı şey değildir.

Yani mesela Az Riskli bir projede de EKİP çok iyi olabilir, Yüksek Riskli bir
projede de.
Bu; projenin KALİTESİ ile ilgili bilgi verir.
Proje Analizi kısmı TAMAMEN projenin “kalitesini ve yatırımsal değerini
anlamak” üzerine kurulu.

Risk Yönetimi ise burada yaptığımız analiz.


“Tamam proje KALİTELİ ama, şu anki piyasa durumunda YATIRIM için NE
DERECE RİSKLİ?” Sorusunun cevabı.

Bunları birbirine karıştırma.

Proje Analizi -> Projenin KALİTESİNİ ölçmene yarar.


Risk Analizi -> Projenin “o anki” TİCARİ atmosferde ne derece mantıklı
olduğunu sorgular.

190
Hangi TÜR projelere, NASIL bir STRATEJİ ile
yaklaşacaksın?
Hangi “TÜR” derken ne demek istiyorum?

NFT’lerin çıktıları ALANLARDAN bahsediyorum.

Proje Analizinde şunu demiştim, hatırla:


“Bu projenin HANGİ ALANDA çıktığını analiz et, Strateji kısmında işimiz
olacak.”

İşte o kısma geldik.

Şimdi;

Alanlara baktığımızda şunu görüyoruz:

NFT’ler her ne kadar SANAT ALANINDAN çıkmış olsa da şu anda piyasa


epey ÇEŞİTLENMİŞ durumda.

Bu alanlardaki AKTİVİTELER de birbirine göre değişiklikler gösteriyor.

İşte Stratejilerdeki YAKLAŞIM FARKLILIĞINA ihtiyaç duyma sebebimiz bu.

Direkt alanlar üzerinden konuşalım.

SANAT KOLEKSİYONLARI:
Genellikle AZ PARÇA SAYISINA sahip koleksiyonlar hâlinde çıkar.

TOPLULUK oluşturmaya DİĞER projeler kadar çaba HARCAMAZLAR.


Harcasalar da genelde BAŞARISIZ olurlar.
Çünkü bu projelerin ekipleri genelde bu olayın TİCARİ kısmından değil de
SANATSAL kısmından gelen tipler olur.

191
Hâliyle SANAT YÖNÜ “ÇOK BAŞARILI” olsa da; veya koleksiyonu çizen
sanatçı ÇOK ÜNLÜ olsa da EKİP KÖTÜ olduğu için yeterli Topluluk
oluşturulamaz.

Buna güzel bir örnek vereyim:


Johnny Depp bir koleksiyon çıkardı.
“Never Fear Truth” isimli.

Depp, sanat dünyasında ÇOK TANINAN bir isim.


Koskoca JOHNNY DEPP yani; Karayip Korsanlarındaki Jack Sparrow.
Adamın Instagram’da 11 MİLYON takipçisi var.

Ancak;
Bu adam NFT projesine girerken olayın tamamen SANAT kısmından girdi ve
amacı SANAT TOPLULUĞU oluşturmaktı.

Ticari bir çabası YOK diyemesem de projenin kendisi TİCARİ amaçlı değil.

Depp, bu zamana kadar çizdiği eserleri İLK DEFA görücüye çıkarmak istiyor
ve bunu FİZİKSEL bir SERGİ yerine NFT koleksiyonu şeklinde yapayım diyor.

“Hem de sanatseverlerin olduğu bir TOPLULUK oluştururuz.” gibi açık bir


AMACI da var; kendisi belirtiyor.

Yani günün sonunda projenin TOPLULUK OLUŞTURMAK gibi bir derdi var;
ancak gel gör ki EKİBİN bundan haberi bile yok.

Proje o kadar KÖTÜ yönetildi ki beyler; inanamazsınız.


Reklam, İş Birlikleri, Discord Yönetimi, Roadmap vs. Birbirinden kötüydü.

Hâliyle beklenen HYPE yaratılamadı ve TOPLULUK oluşmadı.

Proje GEREKTİĞİ GİBİ değerlenmedi. POTANSİYELİNİN çok çok altında


kaldı.

Şimdi; buradan ne anlamalıyız?

SANAT koleksiyonlarında şu ikisine dikkat etmelisin:


192
1) EKİBİN kalitesi.
2) Projenin TİCARİ yönünün düşünülüp düşünülmediği.

SADECE SANAT amacıyla yapılan bir proje eğer Depp gibi ÜNLÜ bir kişinin
koleksiyonuysa, UZUN SÜREÇTE mutlaka değerlenir;
ama İYİ YÖNETİLMEZSE çıktıktan sonraki 6 aya kadar ANCAK 2x gibi bir
yat artışında tıkanıp kalabilir.

İyi senaryoda ise:


EKİP iyiyse, projeyi iyi PLANLAMIŞSA ve Sanat/Sanatçı ses getirecek biriyse;
proje “UÇABİLİR.”

Bu sebeple, bu koleksiyonların HANTALLIĞINI iyi analiz edeceksin.

HANTALSA, bulaşma; GEREK YOK.

Hantal değilse ve SANAT/SANATÇI yönü kuvvetliyse; KAÇIRMA.

MÜZİK Koleksiyonları:
Bu sektörün HENÜZ “BAŞLANGICIN BAŞLANGICINDA” olduğunu
düşünüyorum.

Yani bu kısımdan SAĞLAM paralar kazanabilirsin.


“DEĞERLENMEDEN keşfedebilirsin.”

NFT sektörünün TRENDLERİ çok önemli.


Ben eninde sonunda MÜZİK piyasasının da SANAT piyasası gibi NFT’lerle
SIKI bir ilişki kuracağını düşünüyorum. Ancak bu ne zaman olur; onu tam
bilemiyorum.
Bunun ne zaman olabileceğini SEN göreceksin;
Ortama, Piyasa Durumuna, İLGİYE bakacaksın.
Haberlere bakacaksın.

İLGİNİN arttığını görmeye başlarsan araştırmanı yapacaksın.


Baktın proje KALİTELİ ve GÜVENLİ; gireceksin.
193
fi
Nasıl gireceksin?

YÜKSEK RİSKLİ PROJELER klasmanından bütçe ayırarak gireceksin.


Gerekirse projeyi EMINEM çıkarsın; yine de YÜKSEK RİSKLİ bu.
Çünkü ALAN YENİ.

Anlaştık mı?

Paranı ona göre ayarlayacaksın. Patlayabileceğini bileceksin, önlemini


alacaksın.

Spor Koleksiyonları:
Burada kastım SPOR OYUNLARI (yani GAMING alanındaki spor) DEĞİL.
OpenSea’de Spor başlığına girersen bu şekilde koleksiyonlar görüyorsun.
Ben onları GAMING kısmında anlatacağım az sonra, buranın konusu değil.

Benim bahsettiğim; bildiğin FİZİKSEL yapılan SPORLARIN bir şekilde


NFT’lere uyarlanmış hâli.

Mesela:
https://opensea.io/collection/the-1336-coach-pop-collection
Bu; NBA takımı San Antonio Spurs’un EFSANELEŞMİŞ taktiklerinin bir
koleksiyonu.

Şu anda SON DERECE AMATÖR bir koleksiyon; ancak İLERİDE böyle


olmayacak.
San Antonio Spurs; NBA’daki “TARAFTAR kitlesi EN FANATİK” takımlardan
birisi.
Ancak insanlar bu koleksiyonu BİLMİYOR.
İnsanlar NFT’leri bilmiyor;
ÜRETİCİLER NFT’lerden NASIL kâr edebilecekleri konusunda BİLGİSİZ.

Eğer bu proje HAK ETTİĞİ YERDE olsaydı; bu kadar AZ SAYIDA çıkmış bir
koleksiyonun Floor’u en az 10 Ethereum olurdu.

194
Gelelim Mike Tyson örneğine.
Hepiniz seviyorsunuz bu adamı; biliyorum.

https://opensea.io/collection/the-mike-tyson-nft-collection-by-cory-van-lew

Bu; Mike Tyson’ın bizzat KENDİSİNİN çıkarttırdığı bir koleksiyon.

Ünlü bir SANATÇIYA yaptırdı.


(Bir miktar SANAT koleksiyonu özelliği de var bu yüzden. Böyle birleşimler
ÇOK İYİDİR.)

Tyson’ın kariyerindeki İKONİKLEŞMİŞ anlar; NEON teması ile birleştirilmiş.

İşte bu tarz koleksiyonları ileride çok göreceksin.


İnsanlar bu alana DAHİL oldukça TALEP artacak.

Yerini AL.

MÜZİK piyasasında olduğu gibi; burası da ERKEN dönemlerinde.

YÜKSEK RİSKLİ olarak ele alacaksın.


Trendleri takip edeceksin. Ancak fırsat bulduğunda GİRECEKSİN.
Yok sayma bu alanları.

GAMING (Oyun) Koleksiyonları:


Önemli bir kısım.

Buradaki TEMEL MANTIĞI veriyorum:


CS GO’yu biliyorsun.

KUTU AÇMA muhabbetine de aşinasındır bir şekilde.


Orada KUTULAR; içeriğinde barındırdığı Itemlerin türüne, Skinlerine göre bir
DEĞERE sahip ve bu skalada bazıları daha PAHALI işlem görüyor.

195
Kutuları açtığında “Kelebek Bıçak” çıkar mesela, bunu “OYUNDA
KULLANABİLİRSİN”.
DEĞERLİ itemlerden biridir.

Heh, işte aynı mesele burada da var.


Tek fark; o Bıçak burada NFT olarak satılıyor.
Mantık tamamen bu.

Oyunlarda EŞYALAR var, SKİNLER var, KOSTÜMLER var ve bunlar NFT


şeklinde satılabilecek şeyler.

Satılıyor da; WEB-3 ÜZERİNDEKİ oyunlarda böyle yapılıyor.


(Yani Blockchain ağında.)

———

İşte bu noktada EKSTRALAR giriyor işin içine.


“P2E” dediğimiz bir kavram var:
Açılımı “Play to Earn”.

Yani?

“Oynadıkça Kazan”

Düşün ki adamlar Blockchain’de bir PROJE çıkartıyorlar.

Bu projenin içerisinde NFT Koleksiyonu da var, Token da var, Oyun da var.


Birçok şeyin birleşimi.

Sen bu adamların oyununda BAŞARI elde ettikçe, GÖREV yaptıkça; ödül


olarak o projenin TOKEN’ından kazanıyorsun.
Bu Tokenları dilersen DOLARA çevirip BANKA HESABINA atıyorsun, dilersen
de NFT olarak OYUN İÇİ EŞYA satın alıyorsun.
Eğer EŞYA alırsan güçleniyorsun ve bu eşyalarla daha çok kazanabiliyorsun.

Yine “BURN” mekaniğine geldik, gördün mü?

196
Adamların HER TÜRLÜ işine geldi OYUN ÇIKARMAK.

Kullanıcı?
(Veya YATIRIMCI diyebilirsin, OYUNCU diyebilirsin. Herkes kendi amacı için
oynayabiliyor bu oyunları.)

Kullanıcı ne yapmış oluyor?

PARA KAZANIYOR.

İşte bunlara P2E OYUN PROJELERİ diyoruz biz.

Peki illa BURN, TOKEN projeleri de olmak zorunda mı bu oyunlarda?

Hayır.

Ancak genelde OLUR. Çünkü çok MANTIKLI.

Bu TREND değişir; ancak bu MANTIK kalır.


Bu olmaz başka bir MEKANİK gelir yarın.

Önemli olan o değil.

Önemli olan GAMING projelerine NASIL YAKLAŞACAĞIN.


Bunu bilmen gerek.

Bugünlerde SANAT projelerine benzer şekilde GAMING projeleri de TREND.

Elbette bu alanlar da dönüşecek; ama neticede Müzik ve Spor kadar YENİ


değiller.

Dolayısıyla; AZ RİSKLİ kategorisinde birçok GAMING koleksiyonunu


değerlendirebilirsin.
Piyasada BİR SÜREDİR bulunuyorlar ve bazı koleksiyonlar Güvenilirliğini
KANITLADI.

Örnek:
197
https://ninjasquadnft.io/
Bu Ninja Squad NFT’nin WEBSİTESİ.
(Vampirlerde olduğu gibi bu koleksiyonun da Sitesi, Sosyal Medya Hesapları,
Roadmap’i, Whitepaper’ı TAM OLMASI GEREKTİĞİ GİBİDİR.
Örnektir. İncele güzelce.)

Bu Website’ye gir ve Roadmap’e gel.

Orada “Q3. P2E Game Launch” isimli bir kısım göreceksin.

“Roadmap’te tarihler genelde ÇEYREKLİK olarak verilir.” demiştim.


“2022’nin 3. Çeyreği” mesela.
Q3 dediği o burada.
“Quarter 3”, “Çeyrek 3”.

Yani bu koleksiyonun P2E oyunu da çıkacak 2022’nin 3. çeyreğinde.

Bu adamların zaten 2 adet Koleksiyonu var; Tokenlar’ı da var.


Roadmap’te göreceğin üzere BAŞKA Utility’lere de sahipler.

Bunların üstüne bir de OYUN çıkaracaklar mesela.

İşte bu RİSKİ AZ olan projelere bir örnek.


YENİ DEĞİL.
Piyasada ve TREND alanlarda çalışıyor.
“Trend olması muhtemel” alanlarda değil.

Anlayacağın; GAMING alanında çıkan projelerde, özellikle UTILITY


bolluğu ÇOK İYİ BİR göstergedir.
Çünkü GAMING projeleri yapı gereği Utility kullanımına çok uygun.

Ayrıca; Gaming alanında yapacağın yatırımlarda spesi k bir olay da YOK


Sanat’ta olduğu gibi.
Sanat’ta vardı mesela; “HANTALLIK" mevzusundan bahsediyorum.

Burada koleksiyon SKALASI çok daha “GENİŞ ve ÇEŞİTLİ”.


Bu nedenle koleksiyonu İYİ ANALİZ etmen EN ÖNEMLİ kriter.

198
fi
Bahsettiğim unsurlara dikkat edersen sıkıntı yaşamazsın.

Çok güzel KÂR da getirir, haberin olsun.


Sıkı takipte kal GAMING projelerini.

Şimdi geçeceğimiz METAVERSE alanıyla da SAĞLAM ilişkileri var.

METAVERSE -SANAL DÜNYA/ARSA- Koleksiyonları:


Bir KAVRAM olarak METAVERSE’ün ne olduğundan Terminoloji’de
bahsetmiştim.

Epey GENİŞ bir alanı kapsayan bir kavramdır bu.


Tüm kavramı incelemeye kalksam; burada konuştuğumuz her şeyi
METAVERSE olarak nitelendirmem gerekir.

Fakat öyle yapmayacağız.


Burada bahsedeceğim, “Metaverse’ün dahil olduğu her alan” değil.

Kastım; özellikle televizyonlara düşecek kadar POPÜLERLEŞEN bu “SANAL


ARSA” muhabbeti.

———

Esas meseleye geçmeden önce; tam da bu noktada vermem gereken bir bilgi
var.
Şunu unutma:
Şu anda GELMİŞ GEÇMİŞ EN ÇOK HACİM GÖREN koleksiyonların
%70’e yakını COLLECTIBLES (Koleksiyonluk) alanında çıkanlardır.
Yaklaşık %10’u da METAVERSE alanındadır diyebiliriz.
%10 da GAMING için desek;
Kalan %10’un yarısı SANAT, yarısı da DİĞER alanlarda çıkan
koleksiyonlar oluyor.

Bu, EPEY ÖNEMLİ bir bilgi.


199
Neden?

Çünkü “doğrudan” TRENDLERLE alakalı.


Trendlerin önemini artık bildiğini varsayıyorum: Yatırım kararımız için
BELİRLEYİCİDİR.

Bu yüzden piyasanın şu ana kadar hangi TRENDLERDE olduğunu


anlatıyorum sana.

Gördüğün üzere; şimdiye kadar hüküm süren alana COLLECTIBLES


koleksiyonlardı.
Yani şimdilerde AZ RİSKLİ bir proje bulduğunda bu yüksek ihtimalle
COLLECTIBLES bir koleksiyon olacak.

Anlıyor musun?

Bu söylediklerimi iyi anla.

Şunu da atlama:
Bu bilgi COLLECTIBLES dışındaki alanların ÖNEMSİZ olduğu anlamına
gelmez;
Şimdiye kadarki Trendin BÜYÜK ÖLÇÜDE Collectibles alanında olduğu
anlamına gelir.

Bu sebepten; AZ RİSKLİ yatırımların büyük ölçüde Collectibles


alanındakilerde olacaktır, YENİ YÜKSELECEK alanlardaki yatırımların ise
YÜKSEK RİSKLİ kategorisinde olacak.

———

Peki; bu konuyu neden bu başlık içerisinde anlattım?

Çünkü METAVERSE olayı şu anda SANAL ARSALAR öncülüğünde BÜYÜK


bir TREND içerisinde.

Yani “ANA AKIM” olmaya doğru gidiyor.

200
Özellikle KURUMSAL FİRMALAR bu alanlara dahil oldukça bu alan daha da
yükselecek ve yükseliyor da.

Neden Kurumsal Firmalar diyorum?

Burada kurulan bir DÜNYA var ve burada ARSA satın alıp MAĞAZA açarak
SATIŞ yapabiliyorlar.

Ee Kurumsal Firmaların birincil önceliği SATIŞ YAPMAK, Kâr etmek değil mi?
Rakiplerinden birisi bile böyle bir satışa başlasa diğer rmalar buraya girmek
istemeyecek mi?
İsteyecek.

Bu sebepten; Kurumsal Firmalar bu sektöre girmek istiyorlar ve Collectible


bir koleksiyon çıkarmak yerine ARSA almayı daha MANTIKLI buluyorlar.

Bu iş büyüyecek yani. TREND olacak.

———

“Peki abi, bu arsa diyip durdukları şey ne?


Yani TEK BİR SANAL DÜNYA var da herkes bundan mı arsa alıyor?”

Şeklinde bir soru sorarsan; güzel soru derim.


Milletin aklı ÇORBA oldu bu konuda aq.

Anlatayım.

TEK BİR SANAL DÜNYA diye bir şey olması için Blockchain Ağlarını Kim
Jong-Un’un yönetmesi gerek bir kere, bunu baştan belirteyim.

Elbette böyle bir şey YOK.

Yeterli becerilere sahip bir EKİBİ ve PARASI olan herkes/her ekip bir NFT
koleksiyonu çıkarır gibi bir METAVERSE oluşturabilir ve buradan ARSA
satabilir.

Dolayısıyla burada da olay bildiğin REKABETE dönüyor.


201
fi
Daha çok İMKAN sunan, daha iyi TEKNİK altyapıya sahip olan; Utility’leri
daha iyi olan vs. gibi uzatabileceğimiz listenin toplamında;
en BAŞARILI Sanal Dünya, EN ÇOK Arsayı satıyor.

Pekala;
Sen bu olaya nasıl yaklaşmalısın?
Nasıl yatırım yapmalısın bu alana?

2 şekilde:

1) Halihazırda BİLİNEN ve AZ RİSKLİ olan METAVERSE’ler:


Şu anda AÇIK ARA EN BÜYÜK Sanal Dünya’lar şunlardır mesela:
Decentraland.
The Sandbox.
Axie In nity.

Bunları takip edeceksin.

Hangisi DAHA İYİ gidiyor?


Mesela BÜYÜK FİRMALAR hangi Metaverse projesinden ARSA alıyor?

Apple, Microsoft, Tesla çıkar da biz The Sandbox’a dahil oluyoruz derse gidip
de Decentraland’e yatırım yapma mesela, demek istediğim bu.

Çünkü bu alanda zamanla birisi TEKELLEŞECEK.


YAPI olarak BÖYLE OLMASI GEREK.

2 tane DÜNYA var mı reelde?


Yok. Düz mantık.

Bak NET söylüyorum. METAVERSE alanında bir proje tekelleşecek ve


onu yakalaman gerek.
Yakalayabilirsen; arsalarına İMAR gelmiş köylü gibi olursun, şimdiden
belirtiyorum.

Takip et ve hangisinin tekelleşecebileceğini analiz et.

202
fi
AZ RİSKLİ bir yatırım olarak (paran yeterse) alabilirsin böyle bir durumda.

Bu ilk kısımdı.

2) Yeni çıkacak DAHA REKABETÇİ ve YÜKSEK RİSKLİ METAVERSE


PROJELERİ:
Bu projeler DAHA İYİ TEKNOLOJİLER içerebilirler mesela, yeniliklere DAHA
HIZLI adapte olurlar ve diğerlerini GEÇERLER.

Olur mu? Neden olmasın.

Takip et. Yeni çıkan projeleri GÖR.


Olur da SAĞLAM bir projenim geldiğini görürsen;
Bu kısmın YÜKSEK RİSKLİ olduğunu da unutma, paranı DOĞRU kontrol
ederek gir.

Bu kısım da bu kadar.

Son başlığa geçelim.

COLLECTIBLES (Koleksiyonluk) NFT “Koleksiyonları”:


Bu başlık sana ANLAMSIZ gelmiş olabilir.

“Abi zaten Koleksiyon şeklinde çıkan her NFT Projesi ‘koleksiyonluk’


değil mi?”

Değil.

Koleksiyon olarak çıkması TİCARİ olarak EN YÜKSEK kârı sağlıyor.


NFT’ler bu sebeple “koleksiyonlar” olarak çıkıyor.
Bunu anlatmıştım.

Bizim COLLECTIBLE (Koleksiyonluk) dediğimiz NFT’ler ise; “”AMAÇ


OLARAK DA”” Koleksiyonluk olma amacıyla çıkıyor.
203
Şöyle ifade edeyim:
Collectible kelime anlamı olarak “TOPLANABİLİR” demek.
Yani “Koleksiyonluk” olarak çeviriyoruz ama aslında “TEK TEK alınıp
koleksiyonunu yapılması mantıklı” gibi bir anlamı var bu kelimenin.

Anladın mı neden “Koleksiyon AMAÇLI çıkıyor” dediğimi?

İnsanlar “tek tek istediklerinden alarak koleksiyon oluşturuyorlar bu


parçalardan”.
Çünkü parçaların her biri birbirinden BAĞIMSIZ değil; koleksiyondaki
parçalar arasında değişiklikler olsa da KOLEKSİYON yapılabilir derecede
ORTAK özellikleri de var.

ANA TASLAK aynı.

İşte böyle düşünmelisin bu kavramı.

———

Peki;
“HANGİ TİP koleksiyonlar “COLLECTIBLE” oluyor, bunu nasıl anlarız?”

Şöyle: Proje kendisini “”NE”” olarak tanımlıyorsa; öyle.

Eğer bir proje Collectibles ise bunu özellikle BELİRTMEZ;


Çünkü Collectible zaten BAZ ALANDIR.
Yani bütün koleksiyonlar nihayetinde TEK TEK toplanabilir.
Ancak bir GAMING Projesi KESİNLİKLE “Gaming projesi” olduğunu belirtir,
Çünkü BAZ alanda çıkmıyor, EKSTRA bir çalışma yapmış adamlar o projede,
elbette belirtecekler.

Anladın mı?
Basittir.

———

Öte yandan;
204
NADİRLİK olayının en belirgin bir şekilde ortaya konduğu projeler de
COLLECTIBLE olanlardır.

Bu koleksiyonlar;
Önce ORTAK bir ANA TASLAK çizilir.
Ardından bu TASLAK üzerinde ÇEŞİTLİ özellikler değiştirilerek NFT’ler “farklı
farklı” hâllere getirilir.
TASARIM MANTIĞI budur; Nadirliğe göre düzenleme yapılır.

Biraz somutlaştıralım:

Daha önce bahsettiğim Sneaky Vampire Syndicate ve Ninja Squad


koleksiyonları COLLECTIBLES koleksiyondur mesela.
Aç ve bak.

Ninja Squad’da TEMEL bir NİNJA vücudu vardır; BU ANA TASLAK üzerinde
belli başlı özellikler değişir; yüz, kıyafet, eşyalar vs. gibi.
Bu özellikler BELİRLİ ORANLARDA dağıtılır; ortaya NADİRLİK denilen olgu
çıkar.
Konuşmuştuk, hatırla.

İşte bu YAPIDAN dolayı; Collectible koleksiyonlarda NADİRLİK sistemi güzel


işler.
———
“Peki abi bu koleksiyonlara NASIL yaklaşmalıyız, nasıl değerlendirmeliyiz?”

Cevabı biliyorsun.
Çünkü BÜTÜN KİTAP “bu koleksiyonları” TEMEL alaraka hazırlandı.
Az önce Collectibles için “BAZ” olan deme nedenim de buydu.
Şu anda koleksiyonların %70’i bu şekilde çıkıyor.
ANA AKIM bu; bu sebeple ALAN ÇOK GENİŞ.

Spesi k bir ÖNERİM yok, kitap boyunca anlattığım TEMEL TAKTİKLERDEN


devam edeceksin.

Bu kadar.
Bu kısmı da böylece bitiriyorum.
205
fi
Stratejiler arası GEÇİŞİ nasıl yapacaksın?
Ekonomide FIRSAT MALİYETİ isimli bir kavram vardır.

Bu sorunun cevabını bu kavram KARŞILIYOR.

Nedir FIRSAT MALİYETİ?

Diyelim ki senin elinde bugün 1.000 Lira var.


Sen bu parayı gidip ALTINA yatırırsan ve bir sene sonra sana 300 lira
kazandırırsa 1.300 Lira olarak alırsın paranı.

Peki gerçekten kazandığın para 300 lira mı?

Değil.

Sen paranı SADECE Türk Lirası’nda tutsaydın en asyondan dolayı %20


değer kaybedecekti mesela paran.
Yani 200 lira kaybedecektin ve elinde 800 liralık para kalacaktı.

Dolayısıyla; senin GERÇEKTEN kazandığın para 300+200=500 Lira.


KAYIPTAN KURTARDIĞIN PARA DA KAZANÇTIR.

Ya da Altın yerine NFT’ye yatırım yapsaydın 1.000 liran bir sene sonra 30.000
Lira olacaktı diyelim.
Yani 29000 Lira KÂR FIRSATINDAN KAYBIN/MALİYETİN VAR.

Senin aslında Kârın yok; KAYBIN VAR ve KAYBIN 29000-300=28700 Lira.

İşte Fırsat Maliyeti budur.

Bir şeyi YAPMANIN BEDELİ OLARAK; “BAŞKA” bir şeyden KAZANMAN


veya KAYBETMENDİR.

NFT’lerde ZATEN yer alacaksın, artık burada hem kiriz. Gidip de altın almaya
beyninin izin vereceğini düşünmüyorum şu saatte sonra.

206
fl
fi
ANCAK;
Aldığın NFT’lerin Fırsat Maliyet’ine de dikkat edeceksin.

Nasıl? Burada da mı var Fırsat Maliyeti?

Elbette var.
Bırak EKONOMİYİ; SÜREÇTEN bahsettiğin her ALANDA vardır bu
kavram.

Neydi bizim MİLYONER yapan STRATEJİMİZ?

Analizlerin sonucunda alım kararı verdiğin koleksiyondan TEK bir NFT


alıp üstüne yatmayacaksın;
En az 2 adet alacaksın; birini satıp ANAPARANI çevirip “””YENİ
YATIRIMLARA””” koşacaksın, diğeri kenarda YATABİLİR.

Bizim bu yöntemimiz BU MANTIK sayesinde MİLYONER yapıyor.

Bakkal Mahmut Dayı gibi 1.000 Lira’nı 1.500 yapıp “Eyi eyi” dersen siksen
paranı artıramazsın.

Milyoner olmanı istiyorum.

KAZANÇTAN KAYBETMEMEN bunun ön koşuludur.

Nasıl yapacaksın bunu?

ESNEK OLACAKSIN.

“Ben şu koleksiyondan 4 tane aldım, ikisini satıp ANAPARAMI çevirdim; kalan


ikisi de 3 ay duracak.” gibi KATI bir plan yatıp kenara yatmak da YATMAKTIR.

HANTALLIKTIR.

“ANAPARANI ÇIKARMAN HER ŞEKİLDE İLK ÖNCELİKTİR”

207
Bunu ASLA unutma. Bu SABİT KURALIMIZ. Bu “ESNEK” DEĞİL.

Ancak; anaparan çıktıktan sonra elinde kalan parçalar hakkında KATI OLMA.

Önüne YÜKSEK BİR MINT ÜCRETİNE sahip bir proje çıktı diyelim.
Baktın proje BAYA SAĞLAM.

O sırada o minti yapabilecek paran yok.


O zaman RİSK ANALİZİNİ yapıp STRATEJİ değiştireceksin.

Mesela elinde önceden DÖRDER TANE alıp İKİŞER tanesini FLIPLEYEREK


anaparanı döndürdüğün; şimdi de kenarda değerlenmeyi bekleyen NFT’lerin
var diyelim.

SAT İKİSİNDEN DE BİRER TANE; BU PROJEYİ MINTLE.

Eğer birer tane yetmiyor mu?


ANALİZİNİ YAP, kârlarını KARŞILAŞTIR ve gerekirse DÖRDÜNÜ DE SAT.

İşte ESNEK OLMAK budur.


MİLYONER yapan yöntemin İNCE kısmıdır burası.
Çünkü o yöntemde PARANI katlamanı sağlayan şey TAM OLARAK BU
MESELE.

Kenarda NFT biriktirip duracaksan ne anlamı var ki?


Önemli olan; kenarda biriken NFT’lerinin birkaç hafta veya ay sonunda; “İLK
FLIPLEMEYE GÖRE” daha çok kazandırmasıdır.

ARDINDAN ONU DA SATMAN GEREKİR.


Yoksa HANTAL kalırsın.

O parçaların kenarda durma nedeni “sen daha iyi bir FIRSAT


gördüğünde girmen için beklemeleridir.”

Bunu SAKIN unutma.

Bak çok önemlidir. Anlamadıysan tekrar oku bu kısmı.


208
Elindeki SERMAYEYE göre NASIL bir
yol izlemelisin?
En KEYİFLİ kısma geldik.

Doğrudan PARA üzerine konuşacağız.

Burada; elindeki para miktarına göre 3 GRUP oluşturacağım ve bu gruplar


üzerinden ilerleyeceğiz:

SIFIR SERMAYELİ olanlar.


İDEAL SERMAYEYE sahip olanlar.
YÜKSEK SERMAYELİ olanlar.

(Neden ORTA SERMAYE değil de İDEAL SERMAYE dediğimi anlatacağım, bir


sebebi var.)

Bu başlıkları TEK TEK konuşmadan önce bahsedeceğim birkaç MESELE var:

SIFIR SERMAYELİYSEN burayı DİKKATLİCE bi OKU:

Önden belirteyim:
EN SIKICI ZAMANLAR ilk haftaların olacak.
Özellikle de Kripto dünyasına ilk defa giren biriysen; ZORLANACAKSINDIR.

Zorlanmadan GERÇEK bir BAŞARI elde edebileceğin bir şey de yok, malum.

ANCAK;
HAYATIN HER ALANINDA olduğu gibi, buradaki GELİŞİM de İVMELİ bir
ARTIŞ gösterecek.

Benim bu kitaptaki vaadim;


“Kafana havadan MİLYON LİRA yağacak.” değildi.
209
Benim vaadim;
“DİĞER İŞLERDEN KAZANAMAYACAĞIN KOLAYLIKTA VE HIZDA MİLYON
LİRA KAZANACAKSIN”dı.

Bunun ayırdını iyi yap.

Yani; yine çabalayacaksın.


Ama sonucunu BÜYÜK alacaksın.

Başlangıç aşamalarında HIZIN birer birer artıyorsa; bu ikişer, üçer, beşer,


ONAR ve YİRMİŞER şekilde artmaya başlayacak.

Hayatın kuralı bu.


İVMELENECEKSİN.

Bu sebeple;
Eğer SIFIR SERMAYE başlıyorsan İLK AYIN ile ÜÇÜNCÜ AYIN arasında
CİDDİ bir FARK olacak.

Bunu aklından çıkarma.

Bu konuda EN KÖTÜ İLERLEYENİN bile bir sene içerisinde MİLYONER


olacağından adım gibi eminim.

Ki; ZEKİ ve ÇALIŞKAN bir adamsan, o sürelere kalması İMKANSIZ.

Ortam SİHİR gibi çünkü.

Ben bu sektörden bu paraları kazanmaya başladığımda ŞAKA gibi gelmişti.

6 AYDA MİLYON lira kazanmıştım çünkü.

Bu ne demek biliyor musun?

Sen de AYNISINI yapabilirsin demek.

Çünkü bildiğim HER ŞEYİ anlattım bu kitapta.


210
Dahası;
Sen benden de şanslısın;
Ben her şeyi KENDİM öğrenmiştim, sen benden öğreniyorsun.

Eğer ben bu kitabı okuyarak girseydim bu sürece; TAŞ ÇATLASA 3 ayı


bulurdu aynı miktara ulaşmam.

BUNU BİLEREK DAVRAN;


Yapacağından ŞÜPHEN olmasın.

———

Ayrıca;
İDEAL SERMAYELİ veya YÜKSEK SERMAYELİ olanlara göre BÜYÜK bir
AVANTAJIN olacak.

TEMEL SERMAYENİ oluşturma sürecinde diğer gruplara kıyasla daha çok


ARAŞTIRMA yapman gerekecek, bu da seni SERMAYEN OLUŞANA KADAR
NFT’ler hakkında BAYA BİLGİLİ bir hâle getirecek.

İdeal veya Yüksek Sermayeli kişiler ARAŞTIRMA yapamaz mı?

Yapabilir.
YAPMAK DA ZORUNDADIR.

Ancak sen AZ PARANI, TEK ATIMLIK KURŞUN olarak kullanacağın için,


seçeceğin PROJELERİ çok daha iyi analiz etmek MECBURİYETİNDESİN.

Onlar PARA KAYBETSELER de TECRÜBE diyip geçerler, senin PARAN


BİTER :D

Bu gerçekten CİDDİ bir avantajdır, ASLA aklından çıkarma.

Gerçekten bak.

KURT gibi YATIRIMCI olursun :D

211
———

Son olarak;

Eğer BİR ŞEKİLDE başka yerlerden buraya PARA AKTARABİLECEK isen;


“MUTLAKA” YAP.

Ben SIFIR SERMAYELİ taktikleri verirken gerçekten “SIFIR” (:D) paran


olduğunu düşünerek yazacağım
ANCAK;
TAVSİYEMDİR:
SÜRECİ hızlandırmak için “bulabildiğin her parayı” buraya KOY.

ÇOK ÇOK HIZLANIRSIN.

Direkt ORTA SERMAYEDEN başlatırız seni.

Niye böyle söylediğimi okuyunca daha net anlayacaksın.

İDEAL veya YÜKSEK SERMAYELİ isen; burayı OKU:


Üstteki SIFIR SERMAYELİ kısmını da OKU ve BURAYA GERİ GEL.

SADECE BURAYI OKUYUP GEÇME.

Peki, okudun ve geldin.

Devam edelim.

Oradaki ARAŞTIRMA mevzusu çok önemli.

SAKIN ama SAKIN PARAN VAR DİYE direkt NFT alım-satımına ATLAMA.

ARAŞTIRMANI ADAMAKILLI YAP.


212
Burada CİDDİ PARALAR kazanacaksın, evet.
Ama BİLGİSİZ yapamazsın.

Sana uyarım bu.

213
SIFIR SERMAYELİYSEN ne yapmalısın?
(1.300 Dolar sermayeye ulaşana kadar)

Neden sınır “1.300” Dolar?


1200 Dolar;
Senin 2 AYRI PROJEDEN; İKİŞER MINT YAPABİLECEĞİN miktara denk gelir.
Yani 4 Mintlemenin BEDELİDİR.
100 Dolar ise; BAŞLANGIÇTA BİR DEFALIK ödemen gereken bazı
ÜCRETLERİN toplamıdır.

Bu hesabın nasıl yapıldığını anlatayım:

OpenSea’nin TEK SEFERLİK istediği 2 adet ücret vardır:


Toplamları 100 Dolar.
(İleride bunun detayından bahsedeceğim)

Projelerin Ortalama Mintleme Ücreti: (Her defasında ödersin.)


0.08 Ethereum.
= 240 Dolar.
(Ethereum şu sıralar 3000 Dolar seviyelerinde geziniyor. O seviyeden
hesapladım.)

ETH Gas Ücreti. (Her defasında ödersin.)


60 Dolar.
(Ağın yoğunluğuna göre değişiklik gösterir.
30-40 Dolar’a kadar düşer; 200 Dolar’a kadar çıkar bu ücret.
Biz ortalama 60 olarak düşündük.
Detayını anlatacağım.)

OpenSea TEK SEFERLİK ödenenler: 100 Dolar;

Mintleme + Gas Ücreti ise HER MİNTLEMEDE ödeyeceğin ücret: 300 Dolar;
Sen 4 defa Mintleme yapabiliyor olduğunda BU AŞAMA bitiyor.
Yani 1200 Dolar da bunun için ihtiyacın var.

214
ETTİ 1.300 DOLAR.

———

NEDEN böyle bir yol izliyoruz?

Çünkü sen İKİ PROJEDEN İKİŞER MINT yaptığında ÇİFT SAYI


YÖNTEMİNİ UYGULAMAYA KOYABİLMİŞ oluyorsun.

DÖNGÜYÜ başlatıyoruz.

2 proje ise OLUR DA BİRİNİ YANLIŞ ANALİZ EDERSEN ihtimalini düşünerek


yaptığımız bir hamle.
Böyle bir durumda diğer projeden 2 parçayı da FLIPLERSIN ve
ANAPARANIN TAMAMI sana döner. +Tecrübe kazanırsın.

Kasmaya gerek yok neticede.

———

“Peki abi; bu projeler NE DERECE RİSKLİ projeler olacak? Paramız az diye


RİSKLİ olanlara mı dalalım?”

Risk Analizi kısmında ne konuştuk?

AZ RİSKLİ OLANLARDAN BAŞLAYACAKSIN.

Paran AZ; önce onu büyütelim.


Sonra SÜRÜMDEN KAZANACAKSIN ZATEN.

İLK ÖNCELİĞİN KAYBETMEMEK.

Tecrübesizken Riskli bir projeye girersen YÜKSEK İHTİMALLE elinde TÜM


PARAYI KAYBEDECEKSİN.

Gerek yok.

215
Burada dinamikler öyle işlemiyor.

AZ RİSKLİ DE İŞİNİ GÖRÜR.

Anlaştık mı?

Güzel.

———

Konuya dönelim;

Toplamda 1.300 Dolar’lık SERMAYEN olduğunda ve 2 ayrı projeden İKİŞER


adet MINT yaptığında; bu aşamayı geçmiş oluyorsun.

AMACIN;
Bir an önce İDEAL SERMAYELİ aşamasına geçmek.

Çünkü ne dedik?

İVMELENECEKSİN.

Burada KIVILCIM yakacağız; orada YANGIN büyüyecek.

NİHAİ hede miz ise ORMANI KÜLE ÇEVİRMEK olacak; yani BALİNA
OLACAKSIN.

Bu seviyede olabildiğince AZ SÜRE tutacağız yani seni, buna göre hareket


et.

STRATEJİN ne olacak?

TAMAMEN “Mintleme Stratejileri” ile ilerleyeceksin.

NFT’lerden EN KOLAY para kazanma şekli Mintlemektir çünkü.


216
fi
Bak dikkat et söylediğime:

TAMAMEN Mintleme diyorum.


Bu; senin TEK STRATEJİN bu aşamada.

Amacın EN UCUZ YOLDAN; EN ÇOK DEĞERLENEBİLECEK NFT’leri


alabilmek olmalı.
Bunu da bu aşamada en kolay MINTLEMEYLE yapabilirsin.

Senin şu anda ORTA-UZUN VADE çalışmalarla işin yok.

HIZLI HIZLI Analizler yapıp, mintleyip, satıp PARANI BÜYÜTECEKSİN.

Daha uzun vadeli ve çok getirili yöntemleri İDEAL SERMAYEYE geçince


yapmaya başlayacaksın.

Senin şu anda en büyük avantajın PARALI OLMAN değil;


BİLGİLİ OLMAN, bu kitabı OKUMUŞ olman.

Bu fırsatı değerlendireceksin.
“BİLGİYE” yatırım yaptın. Şimdi karşılığını KAT KAT alacaksın.

Bilgini kullanarak sermaye edin ki; burada öğrendiğin bilgileri çok daha
EFEKTİF kullanarak PARANI KATLAYALIM.

Okey mi?

———

Mintleyeceğiz. Burada anlaştık.

Peki; MINTLEMEDE dikkat edeceğimiz hangi unsurlar var?

Son derece BASİT iki temel unsur var:

217
1) Mintleme maliyetini olabildiğince DÜŞÜRECEKSİN.
2) Satıştan YÜKSEK KÂR EDECEKSİN.

“Abi bu herkes için geçerli değil mi? Neden TEKRAR belirtme ihtiyacı
duydun?”

Evet öyle.

Sonuçta EKONOMİNİN temel ilkelerinden birisi.

ANCAK;
Bu alım-satım senin TEMEL SERMAYENİ oluşturacak.
CİMRİ davranmak senin için bir SEÇENEK değil, ZORUNLULUK.

“TEK DÜŞÜNMEN gereken bu”

Daha çok parası olanlar “FARKLI MESELELERİ de düşünebilirler.”

Örneğin UTILITY, Özel Chat Odaları vs.

Farklılık sadece bu.

Şimdi bu UNSURLARA gelelim.

———

İlkinden başlayalım.

Mintlemeyi EN UCUZA nasıl kapatırsın?

Cevabı biliyorsun:
WHITELIST alman gerek.

Hatırladın mı?

Whitelist ile Mintleme ücretini yarı yarıya düşürebilirsin.

218
O zaman HEDEFLERİMİZDEN BİRİ BELLİ:
Whitelist almak için uğraşacağız.

Peki; Whitelist’i EN UCUZ yoldan NASIL elde edebilirsin?

Hep bildiğin cevaplardan gidiyorum farkındaysan; bu noktada bütün bilgilere


SAHİPSİN çünkü.

Evet;
Tahmin ettiğin gibi bunu yapman için birkaç seçeceğin var:
- Twitter ve Discord üzerinden ÇEKİLİŞLERE katılabilirsin.
- Discord’da ÖDÜLLER kazanabilirsin.
YARIŞMALARA katılabilirsin
VEYA
AKTİF kalma yoluyla WL alabilirsin.

Bu iki seçenek; bu aşamada Whitelist alabilmen için kullanabileceğin EN İYİ


SEÇENEKLER.

———

Peki; İKİNCİ YOL neydi?

Satıştan yüksek kâr etmek.

Bunu NASIl yapacağını bu kısma kadar çok detaylı bir şekilde işledim:
Proje Keş , Proje Analizi, Stratejiler.

Bu kısımlarda öğrendiklerini uygulayarak;


EN YÜKSEK KÂRI elde edebileceğin projeden MINTLEME yapacaksın.

Ardından DOĞRU STRATEJİ ile satacaksın.

Bu söylediklerimden yapman gerekeni anladığını düşünüyorum.

Ancak yine de; SIRADAKİ BAŞLIKTA, sana PRATİKTE neler yapabileceğin


konusunda birkaç tavsiye vereceğim:

219
fi
1.300 Dolar’ı NASIL kazanacaksın?
Amacın neydi?

Mintlemekti.

Ancak şöyle bir soru sormak istediğinin farkındayım:

“1.300 Dolar’a, yani 4 NFT mintleyebilecek sermayeye ulaştıktan sonra ORTA


SERMAYE çalışmalarına başlıyoruz ve ÇİFT SAYI YÖNTEMİNE geçiyoruz, bu
kısım SÜPER ama;
1.300 Dolar’a gelene kadarki parayı nasıl bulacağım abi?”

İşte burada da onu konuşup sorunlarını BİTİRİYORUZ.

———

Yapman gereken şudur:

1 ADET NFT MİNTLEMEYE ÇALIŞACAKSIN.


YANİ 400 DOLARLIK SERMAYE BULACAKSIN BİR ŞEKİLDE.

100 Dolar TEK SEFERLİK ÜCRETLERE vereceksin.


300 Dolar ise bir adet NFT Mintlemeye gidecek.

Gördüğün üzere; burada TEK ATIMLIK KURŞUNUN var.

Proje Analizini ÇOK DİKKATLİ yapacaksın.


Bu tek seferlik hakkını İYİ kullanacaksın.

Başarılı olursan ne olacak? (Ki anlattıklarımı uygularsan başarılı olacaksın.)

Mintlediğin NFT’nin ücreti Mintleme sürecinden sonraki birkaç hafta içinde en


az 2x-3x yapacak; satacaksın ve kârını alıp çıkacaksın.

Böylece 1.300 Dolar’a ulaşabilirsin.

220
1.300 Dolar’a ulaşamazsan;
ANALİZLERİNE devam edersin ve kazandığın miktara göre tekrardan TEKLİ
MINTLEMELERE girersin.

Bu kadar.

BAK; fark ettiysen bu aşamada sana TEK BİR MINTLEME YAP diyorum. Bir
projeden ÇİFT SAYIDA MINTLEME YAP demiyorum.

BU; SADECE BU AŞAMADA GEÇERLİ, PARAN OLMADIĞI İÇİN.


UNUTMA.
AKSİ TÜRLÜ ÇİFT SAYILARDAN DEVAM ETMEN GEREK;
ORTA VE YÜKSEK SERMAYELİLER HER ZAMAN ÇİFTTEN DEVAM
EDECEK.

Yapman gereken BUDUR.

Peki; 400 Dolar Sermayeye NASIL ulaşacaksın?

SANA PARA KAZANDIRACAĞIMIN SÖZÜNÜ VERDİM.

Ondan anlatıyorum bu kadar.

Şu detaya kadar indim, değerimi bil aq fakiri.

Devam ediyoruz.

———

221
3 şekilde ilerleyebilirsin:

1) Daha önce söylediğim üzere; elinde buraya kaydırabileceğin bir


PARA varsa KAYDIRACAKSIN. En hızlı yol budur.
Böylece DİREKT araştırmanı yaparsın ve TEKLİ MINTLEMELERE başlarsın.
Sonrasında HIZLA Orta Sermaye’ye geçebilirsin zaten.

2) ÇEKİLİŞLERE katılacaksın.
Ödül NFT kazanmaya çalışacaksın.
Baştan belirteyim:
Bu yöntem hem BEDAVA NFT kazanma yoludur hem de Whitelist kazanma
yoludur.
Yani burada İKİ ÇALIŞMA birden yapmış olacaksın:
Hem Temel Sermaye edinebilirsin, hem de Mintleme Ücretini düşürebilirsin.
Unutma bunu.

———

Twitter ve Discord Çekilişlerine “ÇOK” AKTİF katılım sağlayacaksın.

ÇEKİLİŞLERE katılmak; ZAMAN ve EMEK ister, ancak PARA kazandırır.

Sendeki KAYNAKLARIN şu anda Zaman ve Emek olduğunu; bunu PARAYA


çevirmeye çalıştığımızı düşünürsek; bu yol senin için İDEAL bir yol.

NFT dünyasında çekilişler ÇOK SIK yapılır ve insanlar HİÇ UMMADIĞIN


ÖLÇÜDE paralar kazanır bu çekilişlerden.

“Abi çekiliş ne allah aşkına; bi para kazanalım dedik bunlarla mı


uğraşacağız?”

Evet, uğraşacaksın.

Ben de isterdim; paran olsaydı da seni DİREKT Orta Sermayelilerin


aşamasında başlatsaydık, ama FAKİRSİN.

222
PARAN YOK AQ.

Herhangi bir şeye “Amaan” diyip geçme şansına sahip değilsin.


Sabredeceksin biraz.

Bu BİR.

İKİNCİSİ;

ÇEKİLİŞ diyip geçmeyeceksin.

Öyle bildiğin çekilişlerden değil bunlar.


Amacı var. Buna göre ÖDÜLÜ de var.

KEYFİ yapılmıyor bu çekilişler; NFT dünyasında ÖNEMLİ bir işlevleri var.

Nedir bu İŞLEV?

Projelerin TOPLULUK oluşturma çalışmalarında “ÇOK” işe yarıyorlar.

Proje Ekipleri tarafından İLGİ yaratmak için; TALEP oluşturmak için yapılıyor.

Bunların üzerinde durmuştuk, ÖNEMİNİ biliyorsun.

Bu sebeple; ÖDÜLLER de SAĞLAM oluyor.


Sonuçta ne kadar büyük ödül, o kadar TALEP.

İşte bu yüzden İHTİYAÇ DUYDUĞUN sermayeyi sağlayabilmen için Çekilişler


sana CİDDİ anlamda katkıda bulunabilir.

Bu ödüller de bir şekilde NFT’lerle bağlantılı şekilde veriliyor.


Yani ya NFT’nin kendisi verilir, ya Whitelist Hakkı verilir ya da dolaylı yoldan
NFT kazanmana yardımcı olacak ödüller verilir.

Olay hep NFT üzerinedir yani.

BU YÖNTEMİ anlattığım bir arkadaşım vardı.

223
Çekilişlere katılmasının daha İLK gününde ÇEKİLİŞTEN 7.000 Dolarlık NFT
kazanmıştı.

Hadi bu bir sefer yaşanmıştı da;

Onlarca arkadaşım 1.000 Dolar üstü kazandı bu şekilde; yine benim


tavsiyemle.

Şaşırma;
Böyle bir ortam burası.

Sana çekilişi bir YÖNTEM olarak veriyorsam bir sebebi var.

Averaj bir başarıya ulaşmış bir NFT koleksiyonunda Taban Fiyat 0.3 Ethereum
olum zaten; 1.000 Dolar yani.
Adamlar REKLAM için 10.000 tane NFT’den bir tanesini veremezler mi?
Verirler.

Ee en düşük yatlıyı verseler 1.000 Dolar o zaten?

İşte bu olay REKABETTEN dolayı her gün ONLARCA koleksiyon tarafından


yapılıyor.

Anladın mı şimdi neden “Çekiliş senin için İDEAL BİR YOL” dediğimi.

ŞUNU aklından çıkarma:


BU GEÇİCİ bir SÜREÇ.

PARA KAZANMA MODELİN çekilişlerle para kazanmak olmayacak.


Böyle saçma bir amacımız yok.

TEMEL SERMAYENİ oluşturduk mu tamamız.

Çıkacağız bu aşamadan.

———

Çekilişlere nasıl katılacağını biliyorsun ancak yine de üstünden geçelim:


224
fi
TWITTER’DA;
ÇEKİLİŞLERE özel bir HESAP açacaksın.
Aramalara
“NFT Giveaway”,
“NFT Airdrop”,
“NFT Collaboration” gibi kelimeleri yazacaksın.
Önüne gelen çekilişlere tek tek katıl.
Dediğim gibi; BOL BOL çekiliş düşecek önüne zaten.

DISCORD’DA;
Nasıl proje keşfedeceğini biliyorsun.
Keşfettiğin projelerin Discordlarına gir.
Onaylama aşamasını hallet.
Ardından sol tarafaki KANAL LİSTELERİNDEN
“Giveaways, Collaborations, Airdrops” gibi başlıklara gir.
Bu kanalların BİLDİRİMLERİNİ aç.
Çekiliş bildirimleri düştükçe gir ve KATIL.

Bu kadar.

3) Discord’da ÖDÜL kasacaksın.


Ödül NFT kazanmaya çalışacaksın.
Önceki maddede söylediğim HER ŞEY burada da geçerli:

HER ŞEY.

Discord’da ÖDÜL kazanma MANTIĞINI, senin için NEDEN faydalı olduğunu


anlamak istiyorsan ikinci maddeyi tekrar oku.

Şunu da unutma:
Bu da BEDAVA NFT’nin yanında Whitelist de kazandıran bir yoldur.

———

225
Discord’da ödül kasmak demek; daha önce anlattığım DISCORD
YARIŞMALARINA katılmak demektir.

Ekiplerin topluluğu AKTİF tutmak için kullandığı bir yöntemidir.

Senin yapman gereken sırasıyla şunlar olacak:

- Keşfettiğin bir projenin Discord’una gireceksin.


- Onaylama aşamasını geçeceksin.
- Her projede farklı KANALLARDA duyurulabilir bu tarz etkinlikler; bu yüzden
Discord’da takılacaksın ve bir etkinlik var mı bunu anlayacaksın.
“Announcements” (Duyurular) kanalına mutlaka bak, burada görme
ihtimalin yüksek.
- Genel mantık şudur:
Discord seviyen BELİRLİ bir seviyeye yükseldiğinde sana Whitelist verilir.
Yani SEVİYE kasman gerekir.
Bu seviyeyi NEYE GÖRE kasacağın “proje ekibi tarafından belirlenir” ve
Discord’da kolayca görebileceğin bir kanalda bu bilgi SABİTLENİR.
Bu bilgiye mutlaka bak.
- Ekiplerin belirlediği seviye kasma yolları genelde şunlardır:
AKTİF bir şekilde sohbetlere katılıyorsan ve insanlara yardımcı oluyorsan
seviyen yükselir.
Topluluk için EĞLENCELİ GÖRSELLER (meme vs.) üretiyorsan seviyen
yükselir.
Yarışmalar yapılıyorsa ve bunlara katılıyorsan seviyen yükselir.
Vb.

Bu da ÇEKİLİŞLER gibi senin için SON DERECE uygun bir yol.

Tabii tüm bunların içinde en çok ZAMAN ve EMEK alan yol da budur.

Ben bu aşamaya kadar gelmeni tavsiye etmiyorum ama SIFIRIN


SIFIRINDAYSAN bu şekilde de SERMAYE oluşturabilirsin.

Sana bildiğim HER ŞEYİ anlatacağımın ve SIFIR OLSAN BİLE PARA


KAZANDIRACAĞIM sözünü vermeseydim bunları anlatmaya hiç
uğraşmazdım.
Haberin olsun.
226
İDEAL SERMAYELİYSEN ne yapmalısın?
(1.300 Dolar’dan 6.000 Dolar’a kadar)

Neden sınır “6.000” Dolar?


Neden 1.300 Dolar sermayeye ulaştığında bu aşamaya geçtiğini biliyorsun.

Peki 6.000 Dolar neden bir üst aşamaya geçmek için GEREKLİ rakam?

Ne demiştik?
Ortalama bir NFT’nin Mintleme Ücreti 0.08 Ethereum’dur demiştik.
Bu da Gas Fee ile beraber NFT başına 300 Dolar’a denk geliyordu.

6.000/300 = 20.

Yani 20 TANE NFT MINTLEYEBİLECEK bir sermayeye sahip olduysan;


artık senin ÇİFT SAYI YÖNTEMİ ile kuracağın döngü
“PARA KAYBEDEMEYECEĞİN SEVİYEYE” gelmiştir demektir.

Bu noktada elindeki para hâlâ BALİNA olma miktarının YAKININDA BİLE


DEĞİL; sadece 6.000 Dolar’dan bahsediyoruz.

“”ANCAK””;
Bu noktaya geldiğinde ben seni BALİNA sayıyorum.
Çünkü bu noktadan sonra BALİNA olma sürecin BAŞLIYOR.

Bir EŞİK geçiyorsun.


PARA KAYBEDEMEME EŞİĞİ.

Ne demek istiyorum?

Örnek üzerinden konuşalım:

6.000 Dolar’a geldiğinde TOPLAMDA 10 ADET PROJEDEN İKİŞER NFT


MINTLEYEBİLECEK bir sermayeye sahipsin.

227
Elinde SAĞLAM bir ANALİZ için HER BİLGİ MEVCUT.
Kitabı HATMETMİŞSİN.

Bunu biliyorsun, kendine güveniyorsun ve 6.000 Dolarını alıp “Hadi


başlayalım.” diyorsun.

Önce; 10 gün boyunca günde İKİŞER SAAT PROJE ARAŞTIRIYORSUN.

Mintleme yapacağın 10 adet projeyi BULUYORSUN, ANALİZ ediyorsun,


STRATEJİLERİNİ belirliyorsun ve hazırlıklarını tamamlıyorsun.

Sonra başlıyorsun MINTLEMELERE.

Önündeki 2 hafta içinde belirlediğin projelerin MINT TARİHLERİ geldikçe


ikişer ikişer alımlarını yapıyorsun.

Toplamda 6.000 Dolar harcadın.

Bu kısım bitti.

ŞİMDİ GELELİM KEYİFLİ KISMA:

Bak şimdi;
EN KÖTÜ SENARYOYU KONUŞACAĞIM.
“EN KÖTÜSÜNÜ.”

10 koleksiyondan sadece İKİSİ TUTUYOR.


FECİ BAŞARISIZ OLDUN.

A ve B koleksiyonu bu tutanlar.

A’nın Taban Fiyatı Mintleme Tarihinden TAM BİR AY SONRA 0.5’e çıktı
diyelim.
B’nin Taban Fiyatı da Mintleme Tarihinden TAM İKİ AY SONRA 0.6’ya çıktı
diyelim.

228
İlk hafta SEKİZ koleksiyonunun kötü gittiğini görüyordun ve A ile B’yi
FLIPLEMEMİŞTİN.
İki koleksiyondan aldığın ikişer NFT de hâlâ elinde..

A’yı BİR AY SONRA;


B’yi İKİ AY SONRA sattın.

Eline geçen para A’dan 1,


B’den 1.2 Ethereum.
Toplamda 2.2 Ethereum.

Ethereum’u yine 3000 Dolar’dan hesaplıyorum.


3000 x 2.2 = 6.600 DOLAR.

Başlangıç MALİYETİN 6.000 Dolar’dı.

İLK DURUMA GÖRE 600 DOLAR KARDASIN.

Bak daha elinde DEĞERLENME ihtimali bulunan; değerlenmese bile sırf


UTILITY’LERİNDEN kâr getirmesi muhtemel 16 TANE DAHA NFT VAR.

BAK; bu SENARYO İMKANSIZDIR.

Dünyanın en kötü yatırımcısı ol yine de İMKANSIZDIR.

Neden mi?
- Kalan 16 NFT’nin bırak Mint Ücreti olan 0.08’de kalmayı; 0.00’a düştüğünü
varsaydım (ki böyle bir şey dünya tarihinde olmamıştır)
BU BİR;
- Elindeki 16 NFT’nin gelecekte değerlenme potansiyellerini YOK SAYDIM
BU İKİ;
- SATTIĞIN A ve B koleksiyonlarının geçen KOCA İKİ AYDA sadece 7-8x
yaptığını varsaydım.
BU ÜÇ;
- Kalan 16 NFT’den HİÇ UTILITY KÂRI GELMEDİĞİNİ varsaydım;
bu da DÖRT.

229
Daha devam edebilirim buna.
Ancak olayı anladın.

Tüm bunlara rağmen elinde;


600 Dolar KÂR + 16 NFT + BOL BOL TECRÜBE; var.

ORTALAMA senaryoyu düşünürsek de şöyle bir şey çıkar:

Kabaca 5 koleksiyon tuttu desen;


Bir ayda hepsi 5x yaptı desen;
10 tane NFT’ni tanesi 0.4’ten satarsın;
o da 4 Ethereum yapar.

Yani 12.000 Dolar eder.


6.000 Dolar kârın var.

“İYİ ve BEKLENEN” senaryoyu hesaplasam AKLIN UÇAR.


Kendin hesapla :)

Şimdi anladın mı neden 6.000 Dolar’ı bir sınır olarak belirlediğimi?

Güzel.

Ancak unutma; bu, İDEAL SERMAYENİN senaryosu değil.

YÜKSEK SERMAYEDE başlayacak olan SENARYO.

Bunu ORTA SERMAYEDE anlatıyorum ki; gelmen gereken noktayı gör ve


burada ona göre ÇALIŞ.

Pekala.

Burada yapman gerekenleri konuşalım şimdi.

230
6.000 Dolar Sermayeye NASIL ulaşacaksın?
ÇOK NET SÖYLÜYORUM:
Odağın HER ZAMAN Çift Sayı Yönteminde kalacak.

Neden?

Çünkü ben bu kitabı “”İDEAL SERMAYELİ kişileri TEMEL alarak””


yazdım.

Kitabı kurgularken ESAS olarak İdeal Sermayeli kişilerin PARA


miktarlarını düşündüm.
Sonra bunun üstüne SIFIR SERMAYELİ kişiler ile YÜKSEK SERMAYELİ
kişileri EKLEMLEDİM.

BU bilgiyi UNUTMA.
Kitabı DAHA İYİ ANLAMAN için çok önemli.

Ee ben aynı zamanda ÇİFT SAYI YÖNTEMİ “ANA YÖNTEM” demedim


mi? Dedim.
O zaman sen ÇİFT SAYI YÖNTEMİNE geçtiğinde ESAS OLAY başlıyor.

Bu seviyenin isminin neden “Orta Sermayeli” değil de “İDEAL


SERMAYELİ” olduğunu da anlamışsındır şimdi.

Esas başlangıç noktamız; burası.

———

Şunu merak etmiş olabilirsin:


“Abi neden kitabı İDEAL SERMAYELİLERİ ‘ESAS’ alarak yazdın? Özel bir
sebebi var mı?”

Var.

ORTA SERMAYE; TAM OLARAK PARANIN “KATLANARAK ARTMAYA


BAŞLADIĞI” SEVİYE.
231
Sebep bu.

Mesela SIFIR SERMAYEDE dert; parayı KATLAMA DÖNGÜSÜNE


sokabilmek.
O döngü için gereken TEMEL SERMAYEYİ sağlamak amacındayız orada.
Yani İDEAL SERMAYEYE geçmeye çalışıyoruz.

YÜKSEK SERMAYEDE ise;


Artık BALİNA oluyorsun ve elindeki BÜYÜK PARAYI daha iyi
değerlendirebilmek gibi bir derdin oluyor.
PİYASAYA SÜREKLİ YETİŞMEN GEREKİYOR.
Eldeki yöntemler yetersiz gelmeye başlıyor.
Çünkü TEKNOLOJİNİN iliğini sömürerek para kazanmış oluyorsun; yeni
GELİŞMELER olsun diye bekliyorsun :D

Bu yüzden Sıfır Sermaye ile Yüksek Sermaye sonradan EKLEMLENE olarak


görülebilir demiştim az önce.

İDEAL SERMAYEDE yapılacaklar ÇOK NET.

Adı üstünde; “İDEAL”.

———

Şunu gözden kaçırma:

Bu kitabın İDEAL SERMAYELİLİERİ “BAZ” alarak yazılmasının bir sonucu var:

Senin için ÇİFT SAYI YÖNTEMİ tüm stratejileri kapsıyor.


Bundan odağını ayırmadığın sürece DOĞRU YOLDASIN.

Arada diğer stratejilere HİÇ kayma DEMİYORUM ama odağını buradan


ayırma diyorum.

Doğru anla söylediğimi.

———
232
ORTA SERMAYEDE;
Mintlemek hâlâ TEMEL ÇALIŞMAN olacak.

Çoğunlukla MINT üzerinden alım-satım yapmaya devam edeceksin.

Ancak olur da Al-Sat üzerinden güzel fırsatlar gördün; oraya da


GİREBİLİRSİN.

Bunun oranı hiçbir zaman %51 olmasın ama.

Her zaman AĞIRLIK MINTLEMEDE kalsın.

———

Her ne kadar burada yapman gerekenleri ÖNCEKİ KISIMLARDA ANLATMIŞ


OLSAM DA; ne şekilde bir yol izleyeceğini PRATİK anlamda kafanda bi
şekillendirmeden geçmek de istemedim.

Bir ŞEMA oturtalım en azından.

Bak şimdi; sen bu seviyeye geçtiğinde 2 projeden İKİŞER ADET MINTLEMİŞ


oluyorsun ve ÇİFT SAYI DÖNGÜSÜNE başlıyorsun.
Başlangıcın bu şekilde.

Ola ki “ikisinden de” başarısız oldun.

Ne yapacaksın?

SIFIR SERMAYEYE DÖNÜŞ.

Yapacak bir şey yok. Yolun bu.

Ki bunun olacağını pek sanmam.

EN KÖTÜ ihtimalde ANAPARANI kurtarırsın.


Çünkü İKİ PROJEDE DE başarısız olsan dahi, projelerin ilk bir ayın sonuna
gelip de Taban Fiyatı’nın altında kalması ÇOK NADİRDİR.
233
Hele ki sen buradaki ANALİZLERİ yapıp DİKKATLİ bir şekilde karar
vereceksin bu iki projeye.

Yani neredeyse İMKANSIZ.

O yüzden bu EN KÖTÜ senaryoda biraz VAKİT kaybedersin ama PARAN


olduğu gibi durur.

Peki BAŞARILI olursan nasıl ilerleyeceksin?

Mintleme ağırlıklı devam edeceksin.

2 tane Mintlediysen birini FLIPLEYIP MALİYETİNİ çıkaracaksın.


Ardından ANAPARANLA yeni bir projeye gireceksin.

Bu sırada PARAN artmayabilir, çünkü sürekli ANAPARANI döndürerek


yeni projelere giriyor olacaksın.

ANCAK UNUTMA:
Kenarda NFT’ler birikiyor.
Amacın bu zaten.

Çünkü İLK BİR AY böyle takıldıktan sonra; kenarda duran NFT’lerini


SATMAYA başlayacaksın.
Burada satmaya başladığın KÂR ORANI EN AZ 5x olsun.

BAK “EN AZ” diyorum.

İşte bu aşama başladıktan sonra eline CİDDİ MİKTARLAR geçmeye


başlayacak ve DÖNGÜN hızlanacak.

Artık ANAPARANIN ONLARCA KAT FAZLASI PARAYI çeviriyor olacaksın.

Böyle böyle 6.000 Dolar’a hızlıca geleceksin.

234
Emin ol TAHMİN ETTİĞİNDEN ÇOK DAHA KISA SÜREDE 6.000 Dolar
olacaktır elindeki para.

Bahsettiğim senaryoları hesaplarsan görürsün sen de.

İşte bu kadar.

Bundan sonrası YÜKSEK SERMAYE’nin konusu.

———

Risk Yönetimi ile ilgili:

Mintlediğin veya Al-Sat yaptığın koleksiyonlardan:


Her BEŞ TANESİNDEN;
BİRİSİNİ YÜKSEK RİSKLİ,
İKİSİNİ ORTA RİSKLİ,
İKİSİNİ DE AZ RİSKLİ SEÇ.

Bu dengede git.

Hangi proje ne kadar riskli, bunu anlatmıştım. Ona göre takıl.

———

WHITELIST HANGİ SERMAYEDE OLURSAN OL ÇOK ÖNEMLİDİR.

TEKRAR EDİYORUM.

“”” WHITELIST HANGİ SERMAYEDE OLURSAN OL ÇOK ÖNEMLİDİR.”””

Sermayene göre değişen tek şey; Whitelist EDİNME ŞEKLİNDİR.

İDEAL SERMAYEDE elde etme yöntemin TEMEL OLARAK UTILITYLER


olacak.

Bak; kitaptaki her şey İDEAL SERMAYE esas alınarak yazıldı dedim.
235
Ve kitapta şunu söylemiştim:
“UTILITY çok önemlidir.”

En çok da İDEAL SERMAYE için önemli.

Yatırım yapacağın projeleri seçerken UTILITY’LERE çok dikkat edeceksin.


Bunu unutma.

SAĞLAM ve ÇOK SAYIDA UTILITY’e sahip bir proje görürsen BİRİNCİ


ÖNCELİĞİ o projeye vereceksin.

BOL BOL Whitelist veren; bunun üzerine UTILITY geliştiren


koleksiyonlara odaklanacaksın ve bol bol bunlardan alacaksın.

Böylece DÖNGÜN hızlanacak.

Daha ucuzdan Mintledikçe; daha çok ALIM yapabileceksin.

Bu çok önemlidir.

———

Discord’da ve Twitter’da ÇEKİLİŞLERE katılmaya devam et.

Ancak; Sıfır Sermayeliler gibi “EKSTRA” bir strateji değil bu senin için.

Şu kafada olmalısın:

“Beleşten Whitelist veya NFT mi?


Sadece iki dakika çekilişe katılmam karşılığında?
SÜPER.”

Böylece Discord’dan bildirim geldikçe;


Twitter’da çekiliş hesabına girdikçe katılım sağlarsın ve bu yeterli olur.

———

236
Gelelim Discord kullanımına.

Senin BİLGİ AKIŞI DÖNEN Discord’larda bulunman çok önemli.

Az önce Utility olarak Whitelist veren Discord’lara katıl demiştim.

İşte bunun en kolay yolu BİLGİ AKIŞI DÖNEN Discord’lardaki “ÖZEL


ODALARA” girmektir.

Ninja Squad’ın “Deep Alpha” ve “Alpha” kanallarını düşün.

Bunun gibi.

Discord’da insanlarla bol bol projeler hakkında konuş. İstersen beraber proje
araştıracağın bir EKİP bile kurabilirsin buralardan tanıştıklarınla.

Epey faydalı olabiliyor.

———

EKSTRA TAVSİYE:

Sık sık Ninja Squad NFT’den bahsettim.

Normalde BU KADAR SIK bir şekilde bir projeden bahseden birini


görürseniz hemen projeyi “SHILLIYOR” olabileceğini düşünün ve
TEMKİNLİ yaklaşın.

Bu terimin ne demek olduğunu terminolojide söylemiştim.

Ancak benim SÜREKLİ bu projeden bahsetme nedenim; TEK BÜYÜK TÜRK


KOLEKSİYONU olması:
İngilizcesi olmayanlar için BULUNMAZ NİMET.

Ayrıca; ÇOK BAŞARILI bir koleksiyon.

237
İçeride ÇOK SAĞLAM bilgi dönüyor ve gün geçtikçe değerleneceğinden
EMİNİM.
Ekip SAĞLAM çalışıyor.

Tavsiyem ise ŞU:

Elinde PARA BİRİKMEYE başladığında;


NİNJA SQUAD NFT’den Floor yattan bir NFT al ve bu ekibe katıl.
Discord’larına gir ve Alpha Chat’lerini takip et.
İnsanlarla tanış.
Discord’daki Trade Tool’larını kullan.

Çok faydalı olacaktır.

Çünkü tüm Türkiye NFT Ekosistemi bir şekilde BU PROJEYLE bağlantılı.

Bu da çok NİŞ bir bilgi olarak kıyağım olsun sana.

238
fi
YÜKSEK SERMAYELİYSEN ne yapmalısın?
(6.000 Dolar ve üstü)
(Ardından 30.000 ve 70.000 Dolar HEDEFLERİ)
Önden şunu bi söyleyelim:
Ben burada SIFIRDAN BAŞLAYIP AŞAMA AŞAMA ilerleyen birine göre
konuşuyorum; ancak sen DİREKT YÜKSEK SERMAYELİ birisindir ve bu
aşamadan başlıyorsundur; SORUN YOK.

Anlatımımı BUNU DA düşünerek yapıyorum zaten.

Yapman gerekenler AYNI OLACAK:


Her şekilde; bu kitabın tamamını, hiçbir kısmı ATLAMADAN okumalısın.

En temiz bu şekilde konuya HAKİMİYET sağlarsın.

20 NFT Mintleme sermayesine ulaştığında bu kısım BAŞLIYOR.


Bundan sonra İLK AMACIN ne olmalı?

YÜKSEK SERMAYELİ birinin “BAŞLANGIÇTA” uygulaması gereken


stratejiler ile İDEAL SERMAYELİ birinin stratejileri TAMAMEN AYNI.

Aklında ilk tutacağın bilgi bu.

Neden böyle?

Çünkü ORTA SERMAYE’de para “””KATLANARAK””” büyümeye başladığı


için kendini BİR ANDA bu seviyede bulacaksın.

Sonrasında bu sürece geçeceksin ve burada belli başlı AMAÇLARIN olacak.

İşte stratejilerin o noktadan sonra değişmeye başlayacak.

239
———

Peki; İLK AMACIN NEDİR?

“30.000 Dolarlık NET “NFT+ETHEREUM VARLIĞINA” ULAŞMAN.”

Bu bilgiyi at cebine şimdi.

Devam ediyoruz.

———

“Abi o zaman neden YÜKSEK SERMAYELİ bölümünü 6.000 Dolar’dan


başlattın? Direkt 30.000 Dolar’dan başlatman daha mantıklı olmaz mıydı?”

İdeal Sermayeli kısmında söylediğimi hatırla:

Cebindeki para “HENÜZ” bir BALİNA PARASI olmasa da; o paralara ulaşman
AN MESELESİ.

6.000 Dolar’da KATLANMA DÖNGÜNÜ kurmaya başladın.

Artık PARAN HIZLI biçimde ARTIŞ gösterecek.

6.000 Dolar ile 30.000 Dolar arası yapacağın çalışmaları BALİNALAŞMA


olarak düşüneceksin.

Bu düşünceyle YATIRIMLAR yapacaksın ve paranı çevireceksin;


SÜRECİ YÖNETECEKSİN.

NFT’ler BİRDEN alınıp satılmıyor nihayetinde; BU SÜREÇTE elinde çok fazla


NFT birikecek ve bunları BALİNALAŞAN birisi olarak yönetmelisin.

Bu kısmın 6.000 Dolar sınırında başlama sebebi bu.

Daha sonra 30.000’e geleceğiz ve stratejiler değişmeye başlayacak.

240
30.000 Dolar neden bir HEDEF?
Hesapla bakalım neden olabilir?

Az önceki hesaptan düşünürsen cevabı bulursun.

Evet;
Ortalama yattan TAMI TAMINA 100 adet NFT Mintleyebildiğin
SERMAYE budur.

Sebep bu.

Bu noktada kendini MINDSET dışında CEBİNDEKİ PARA anlamında da


BALİNA sayabilirsin.
Henüz MAVİ BALİNA değilsin ama, BALİNASIN.

Küçük bir BALİNANIN sermayesine sahipsin.


(Normal şartlarda gerçek bir BALİNA; ON MİLYONLARCA DOLAR yönetir.
Onlara MAVİ BALİNA diyoruz.)

———

Pekala;
Bu 30.000 Dolar NEYİN DEĞERİ?

“Yani toplamda 30.000 Dolar değerinde NFT’lerimin olmasını mı


kastediyorsun yoksa 30.000 Dolar’lık Ethereum’um mu olmalı?”

Söyleyeyim.

Buna NET SERVETİN diyeceğiz.

Tanımı da şu olacak:
O an elindeki NFT’lerin TAMAMINI sattığında ELİNE GEÇECEK PARA
+
Cüzdanında bulunan ETHEREUM MİKTARI.

241
fi
İşte bu miktar 30.000 Dolar olduğunda TAMAMDIR.

Kast ettiğimiz rakama ulaşmışsın demektir.

30.000 Dolar Sermeyeye NASIL ulaşacaksın?


30.000 Dolar SERVETE sahip olana kadar İdeal Sermaye stratejileri ile
DEVAM EDECEKSİN; tekrar söylüyorum.

Önemli bu.

“ÇİFT SAYI YÖNTEMİ” temelinde yatırımlarına devam edeceksin.

“Yani abi İdeal Sermaye stratejileriyle HİÇ mi farklılık yok?”

EVET; 70.000 Dolar’a ulaşana kadar HİÇ FARKLILIK YOK.

İdeal Sermaye kısmında boş yere


“TÜM KİTAP bu kısım için yazıldı; BAZ olan bu kısım, Sıfır Sermaye ve
Yüksek Sermaye tamamen İdeal Sermayenin UZANTILARI olarak
düşünülmeli.” dememiştim.

Anlatmak istediğim buydu.

Nasıl ki Sıfır Sermaye’de amacımız İdeal Sermaye’ye geçmekti;


Burada da Orta Sermaye temelinde çalışmaya devam ederek kendimizi EN
YUKARI SEVİYE çalışmalara atacağız.

Eğer gaza gelirsen PARA KAYBI yaşarsın, uyarayım ben seni.

KAYBETMEMEMEK İLK ÖNCELİK, unutma.

———

Artık 30.000 Dolar’a nasıl ulaşacağını da biliyorsun; YENİ BİR ŞEY yok.
242
Şimdi gelelim 70.000 Dolar meselesine.

30.000 Dolar Sermayeye ulaştıktan sonra ne yapacaksın?


İKİNCİ AMAÇ nedir?

Bu kısımda artık İKİ BALİNA baş başa konuşuyoruz.

Hoşgeldin.

İlk amacın 30.000 Dolar’dı.


İdeal Sermaye stratejileri ile devam ettin ve şimdi 30.000 Dolar “NET
SERVETE” sahipsin.

YENİ AMACIN 70.000 Dolar’a ulaşmak.

Neden?

Neden 70.000?

70.000 Dolar’ı son ayların ortalama Türk Lirası kuru ile çarptığında “BİR
MİLYON TÜRK LİRASI” ediyor da ondan.

Bu; senin NFT MİLYONERİ olduğun rakam.


ÖNEMLİ bir EŞİK.

Şimdi; o eşiğe NASIL ulaşacaksın, bunu konuşalım.

MİLYONER olmana SON ADIM.


NASIL bir yol izlemelisin?
30.000 Dolar sermayeye geldikten sonra meseleye daha farklı bi açıdan
bakmaya başlayacaksın.
243
Artık bu sektörde aylardır varsın ve EPEY TECRÜBELENDİN.

Artık BİZZAT kazandığın miktardan çok daha fazlasını kazanabileceğini


görüyorsun.

Beraber SON DARBEYİ vuralım.

STRATEJİLER:
İlk olarak; artık elinde 30 bin Dolarlık bir SERMAYE var.

ARTIK; yapman gerekenler “”SADECE ALMA-SATMA STRATEJİLERİ””


ile SINIRLI KALMAMALI.

Bu ÇOK ÖNEMLİ.

İstesen 100 adet NFT Mintleyebilirsin.

CİDDİ BİR MİKTAR BU.

ANCAK; “SADECE” bunu yapma.

Artık SINIRLARIN GENİŞLEMELİ.

DAHA GENİŞ DÜŞÜN.

Ne demek istiyorum?

1) RİSK DAĞILIMINI değiştir.


.Artık aldığın RİSKİ artırmakta SERBESTSİN.

Tecrübelerime göre bunun EN İDEAL DAĞILIMI şudur:


1 proje Az Riskli,
1 proje Orta Riskli,
244
1 proje Yüksek Riskli,
Şeklinde ilerlemelisin.

Az Riskli projelerde;
HACİM SIRALAMASINDA İLK 50’de olan projelerden birine girmeye
çalışmalısın.
Bunlar NFT dünyasının en GÜVENİLİR ve YIKILMAZ koleksiyonlarıdır.
Bir şekilde bunlardan almaya çalışmalısın.

Orta Riskli projelerde;


UTILITYLERİ en yüksek olan projeleri tercih etmelisin.
Özellikle TOKEN çıkartan ve NFT’ler yoluyla sana GÜNLÜK TOKEN VEREN
De-Fi - NFT ortaklığı olan projeler bu konuda biçilmiş kaftandır.
Kitapta örneğini verdiğim Ninja Squad Token (NST) ve Sneaky Vampire
Syndicate Token’lar (BLOOD) bunlara örnektir.
Böylece; PASİF GELİR oluşturmuş olacaksın.

ARA NOT -APE TOKEN-:


Birkaç gün önce; listelerde BİR NUMARALI koleksiyon olan Bored Ape
Yatcht Club’ın TOKENI çıktı, “APE” isimli.
Bu ÇOK ÖNEMLİ bir haber:
Bu koleksiyonun Token çıkarması ve NFT’lerden De-Fi’ye doğru bir STRATEJİ
izlemesi tüm NFT piyasasının TRENDİNİ etkileyecektir.
Önümüzdeki süreçte TOKEN ÇIKARMAK YENİ TREND olacak.
Stratejilerde TRENDLERİN öneminden bahsetmiştim.
Bu bilgiyi de o açıdan değerlendir ve AT CEBE.
Devam edelim.
Sonraki adımımız BUYDU zaten.

Yüksek Riskli projelerde;


TREND AVCISI olacaksın.
Sektörün yönlenebileceği ““BÜTÜN”” ALANLARDAN projeler bulacaksın ve
alımlar yapacaksın.
Yüksek ihtimalle ÇOK UCUZ olacaklar.
Sen bunlardan gidip 20 tane alırsan ve TREND o alana dönerse MÜTHİŞ
para kazanırsın.
(Dikkat et:

245
APE Coin ile beraber YENİ TREND Token çıkarmak dedim ama burada bir
detay var:
Şu anda Token çıkarmak ZATEN bir Trenddi. APE haberi bu trendi
GÜÇLENDİRMİŞ oldu.
O yüzden bu trend yeni diye YÜKSEK RİSKLİ olmuş olmadı yani.
İYİCE GÜVENİLİR BİR TREND oldu.
Sen bu başlık altında alım yaparken örneğin MÜZİK alanında alacaksın.
Çünkü şu an patlamadı henüz.
Anladın mı?
Ayırdını yap bu meselelerin.)

2) OpenSea dışındaki NFT PAZAR YERLERİNDE alım-satımlara


başlayacaksın.
Farklı AĞLAR üzerinde alım-satım yapacaksın.
Bu meseleye sonraki bölümde gireceğim ve birkaç sözüm olacak.
Bu yüzden şimdi bilgi vermiyorum.

Sen şunu bil:


OpenSea ile sınırlı kalman BÜYÜK BİR HATA OLUR.
TÜM PAZARI KEŞFET.

3) De-Fi çalışmaları yapmanın zamanı geldi. O alanda da İLERLEMEYE


başla.
Artık De-Fi’yi de bilmek ZORUNDASIN.
Bu aşamaya gelene kadar epey bişeyler öğrendiğini düşünüyorum ancak
Staking, Farming, Margin Trade, Spot Trade, Pools gibi çeşitli De-Fİ yatırım
araçlarını TEMEL aşamada da olsa öğrenmeye başlamalısın.
De-Fi’de de UZMANLAŞMAK senin kararın. Ama TEMEL bilgiler ŞART.

4) NFT Analizleri için ÜCRETSİZ Analiz Siteleri kullanıyorduk.


Bu aşamada ÜCRET İSTEYEN ama ÇOK DAHA DETAYLI VERİ SUNAN
sitelere üye olmalısın.
Örneğin (nansen.io) ve (coniun.io) siteleri bunlara örneklerdir.
Daha fazlası da çıkıyor her geçen gün.

246
Araştırmanı yap ve bu siteleri kullan.
Faydası ÇOK olacaktır.

5) EN ÖNEMLİ MADDE!
EN BÜYÜK 50 KOLEKSİYONDAN BİRİNE GİR.
AMACIN TAMAMEN BU TOPLULUKTA “YER EDİNMEK”
Ne demek istiyorum?

ASLA yatırım amaçlı söylemiyorum bunu.

İlk maddede de ilk 50 koleksiyona gir demiştim ve bu yatırım amaçlıydı.

Ancak buradaki TAMAMEN BİLGİ ve NETWORK için.

Bak; bu kitaptan aklında NFT’lerle ilgili 2 şey kalacaksa;


Biri BİLGİDİR,
İkincisi TOPLULUKTUR.

Sen EN ÖNEMLİ PROJELERİN TOPLULUĞUNA KATILIRSAN


Hem FECİ NETWORK kasarsın,
Hem FECİ BİLGİ TOPLARSIN,
Hem de başına WL ile HEDİYE yağmaya başlar.

Bu söylediklerimi BALİNA olunca çok iyi anlayacaksın.

Bu kadarını söylemem yeterli.

———

SERMAYE meselesini tamamladık.

247
NFT’LERDE GÜVENLİK:
Güvenlik meselesi ATLANAMAYACAK derecede önemli.

Belki KÜÇÜK paralarla alım-satımlar yaparken canını çok sıkacak sorunlar


yaşamazsın ama ben seni MİLYONER yapma amacıyla yazdım bu kitabı.

Dolayısıyla elindeki PARA MİKTARI büyüdüğünde olası bir GÜVENLİK AÇIĞI


çok canını yakar.

———

Burada olası bir kara karışıklığını giderelim.

BLOCKCHAIN SİSTEMİNİN güvenliği farklı bir konudur;


OPENSEA ve BINANCE gibi “MERKEZİYETLİ” borsaların/pazar yerlerinin
güvenliği de bir konudur.
Senin KİŞİSEL ÖNLEMLER alarak güvenlik için gerekli koşulları sağlaman da
BAMBAŞKA bir konudur;

BLOCKCHAIN YÜZDE YÜZ GÜVENLİDİR.


O kısmı konuştuk daha önce, geçiyoruz.

OPENSEA ve BINANCE gibi şirketlerde “Güvenlik Açıkları” çıkabilmekte.

Sonuçta bu şirketler MERKEZİYETSİZ değil;


“Merkeziyetsiz internete erişim sağlayan; Merkeziyetsiz internette TİCARET
yapabilmemizi sağlayan MERKEZİYETLİ siteler.”

Hâliyle HACKLENEBİLİYORLAR.
(Ancak bu sitelerde HACKLENME olursa; ZARARINI öderler, ondan dolayı bu
siteleri kullanıyoruz bir yandan da. Örneğin OpenSea’de böyle bir olay
yaşandı geçen aylarda; zararları karşıladılar.)

Bunu iyi anla.

Aklında bulunsun.

248
Zaten bu sebepten; KİŞİSEL ÖNLEMLERİNE ihtiyaç duyuyorsun.

Her şey tamamen GÜVENİLİR olsa kişisel önlem almaya ihtiyaç duymazsın.
Bu nedenle esas mesele SENİN GÜVENLİĞE DİKKAT ETMENDE bitiyor.

Bunu konuşacağız.

TR Binance Güvenliği nasıl sağlanır?


TEMEL kısımları anlatmıştım.

Ek olarak 2 aşama daha var yapabileceğin.

1) Beyaz Çekim Listesi özelliği.


2) Oltalama Kodu.

Bunları; TR Binance’in ayarlarında göreceksin zaten.

İkisini de AKTİFLEŞTİR.

BEYAZ ÇEKİM LİSTESİ;


SADECE ONAY VERDİĞİN ADRESLERE çekim yapabilmesini sağlar.
Böylece olası bir HESAP HACKLENMESİ durumunda içeride duran paranı
ÇALAMAZLAR.

OLTALAMA KODU.
Hesabına girerken veya bir işlem yaparken MAİLİNE bir KOD gönderilir ve bu
KODU girmen istenir.
Bu KODUN her ne kadar TR Binance’ten geldiğini düşünsen de tam o anda
bir hacker olaya dahil olabilir.

İşte sen Oltama Kodu ile sana gelen TR Binance maillerine SENİN
BELİRLEDİĞİN bir NUMARA eklersin.

Böylece ORİJİNAL BINANCE’ten geldiğini anlayabilirsin.


249
CÜZDAN Güvenliği nasıl sağlanır?
Metamask üzerinden konuşacağım yine; ancak diğer cüzdanlarda da AYNI
PROESEDÜRLER geçerli zaten.

Şimdi;
METAMASK kısmında 12’Lİ KODDAN bahsetmiştim, hatırla.

O kod ÇOK ÖNEMLİ.


Tekrar belirtiyorum.

O kodu DİKKATLİ koru.

———

Diğer bi mesele;
SICAK CÜZDAN ve SOĞUK CÜZDANLAR:

Ne anlama geliyor bunlar?

Sıcak Cüzdan direkt TARAYICI üzerinde kullandığın WEB-3 cüzdanındır.


Bu zamana kadar konuştuğumuz METAMASK bir Sıcak Cüzdandır mesela.

Bu cüzdanlar her ne kadar güvenli olsalar da AĞA bağlı olarak çalışırlar.

Bu sebepten; Hacklenme ihtimali her zaman az da olsa mevcuttur.

SOĞUK CÜZDANLAR ise; FİZİKSEL DONANIMLARDIR.


USB gibi düşün.
AĞA SADECE SEN BAĞLADIĞINDA BAĞLANIR.
AĞ üzerinde değildir.

Bilgisayardan çektiğinde İNTERNETLE BAĞLANTISI kesilir.


Yani; hacklenemez.

Dediğim gibi; USB gibidir.


USB’den farkı WEB-3 yazılımları ile uyum sağlayabilmesidir.

250
———

Peki, SOĞUK CÜZDAN kullanman gerekiyor mu?

6.000 Dolar NET SERVETE sahip olana kadar kullanma.

6.000 Dolar’a gelince ARTIK ALMAN GEREKİR.


Çünkü o aşamadan sonra paran ÇOK HIZLI artmaya başlayacak.

GÜVENLİK ciddi bir mesele hâline gelecek.

Unutma bunu, ve atlama.

AL.

———

Peki NASIL alacaksın?

İnternetten USB alır gibi alacaksın.


Dedim ya; bunlar Metamask gibi direkt AĞ üzerinde değil.
Bilgisayar Donanımları şeklinde.

İnternetten GÜVENİLİR bir siteden sipariş edeceksin.

———

Hangi MARKA almalısın?

LEDGER marka olması yeterli.


En iyisi budur.
Modelini kendin seç, fark etmez.

Fiyatları maksimum 100 Dolar civarındadır LEDGER’ların.

Aldığında nasıl kullanılacağını ise birkaç internet aramasıyla rahatça bulursun.

251
BİLMEDİĞİN LİNKLERE ””SAKIN”” TIKLAMA.
BİLMEDİĞİN LİNK;
O LİNKE TIKLARKEN LİNK HAKKINDA GÜVEN DUYABİLECEK HİÇBİR
SEBEBİNİN OLMADIĞI LİNKTİR.

Bunu unutmazsan; epey bi dolandırıcılıktan korunursun.

Çünkü NFT-Kripto dünyasında gerçekleşen DOLANDIRILMA olaylarının


YÜZDE DOKSANI “bilinmeyen linklere tıklanma” sonucunda gerçekleşiyor.

Neden böyle?

Çünkü EN KOLAY YAPILABİLEN ve FARK ETMESİ EN ZOR yöntem bu.

Mesela;
Proje keşfetmek için Twitter’da takılıyorsundur; önüne ÇEKİLİŞ linki gibi
görünen bir LİNK çıkar, tıklarsın; GEÇMİŞ OLSUN.

Haber sitelerinde gezinirken “Telegram grubumuza girmek istemez misiniz?”


diye bir link çıkar, tıklarsın; GEÇMİŞ OLSUN.

Discord’da yeni bir proje grubuna girersin; birkaç saat sonra ismini,
fotoğrafını vs. BİREBİR bu Discord grubuna benzetmiş bir dolandırıcı sana o
kanaldan yazıyormuş gibi mesaj atar ve kanalla ilgili bir prosedür olduğunu
söyleyerek bir LİNK bırakır; tıklarsın.

GEÇMİŞ OLSUN.

Bu örnekleri NFT dünyasında attığın HER BİR ADIM için AYNI ŞEKİLDE
düşünebilirsin.

Burası İNTERNET.

Nasıl ki reelde BİLMEDİĞİN ve TEHLİKELİ olabilecek mi mahalleye


girmiyorsan; burada da mahalleler WEBSITELERI, bilmediğine
girmeyeceksin.
252
Bu websitelerine götüren yol ise “LİNKLER.”

Bu nedenle; TIKLADIĞIN HER LİNKE dikkat etmek zorundasın.

HER LİNKE.

Anlaştık mı?

Bu dediğimi yapmazsan çok üzülürsün haberin olsun.

Tahmin ettiğinden çok daha fazla kişi bu şekilde DOLANDIRILIYOR.

———

Şöyle bir soru sorabilirsin:

“Abi bilmediğimiz linklere tıklamadan NASIL proje, site vs. KEŞFEDECEĞİZ?”

Ne dedim en başta?

BİLMEDİĞİN LİNK; SIFIR GÜVEN DUYDUĞUN LİNKTİR.


SIFIR.

O linke tıklarken bir şekilde GÜVEN duyabilmeni sağlayan bir sebep varsa
ELBETTE tıklayabilirsin.

Önemli olan bunu AYIRT edebilmek.

Nasıl AYIRT edebilirsin?

Şunlara dikkat ederek:

253
Proje Keş ve Analizi esnasında OFFICIAL LINKLERİ
(Resmi Linkleri) KULLAN.
Özellikle YENİ bulduğun bir projeyi ANALİZ ederken; projenin Sosyal Medya
Hesaplarına, Websitesi’ne, Discord’una vs. bakman gerekiyor; bunu analiz
kısmında konuşmuştuk, biliyorsun.

İşte bu hesapları araştırırken Linklere tıklaman gerekecek.


Tıklayacağın bu PROJE SAYFALARININ linkleri; OFFICIAL LİNKLER olmalı.

Nedir OFFICIAL LİNK?


RESMİ LİNK anlamına gelir.

OFFICIAL LİNK; sadece PROJENİN KENDİSİ tarafından paylaşılır.


Unutma bunu.
Adı üstünde; RESMİ.

Mesela bir projeyi COINKOLIK gibi kendisini kanıtlamış bir HABER SİTESİ
üzerinden keşfetmişsindir ve onlar proje ile ilgili LİNK bırakmıştır.

Bu LİNKE Coinkolik sayesinde güveniyorsundur; ancak Coinkolik bunu


paylaştı diye o link O cial Link değildir.

Linke Coinkolik’e duyduğun güvenle tıklarsın ve gidince O cial Sayfa’ya


ulaşırsın; o zaman anlarsın O cial link olduğunu.

Bunu ayırdını yap.

Sonuçta bizzat projenin bir sayfasından DİĞER SAYFASININ LİNKİNİ


almıyorsun.

Diyelim ki projeyi Twitter’dan keşfettin ve projenin RESMİ SAYFASINA gittin.


İşte o sayfanın açıklamasında EN AZ BİR TANE OFFICIAL LİNK BULURSUN.

Kimi sayfalar oraya Website linki koyar, kimisi Discord linki koyar, kimisi
HEPSİNİ BİRDEN koyar.
İşte sen o linkler üzerinden hareket edersen sıkıntı yaşamazsın.

254
fi
ffi
ffi
ffi
Demek istediğim bu.

“GÜVENİNİ KAZANMIŞ” KAYNAKLARIN paylaştığı linkleri


KULLAN.
Ne demek istiyorum?

Şunu:

Sen projeye her zaman DİREKT OLARAK Resmi Linkler üzerinden


gitmeyeceksin.

Az önce verdiğim Coinkolik örneğini düşün mesela.


Bu bir PROJENİN SİTESİ mi?
Hayır.

Ancak siteye güvenebileceğini biliyorsun, çünkü bir DOLANDIRICILIK


yaparlarsa menfaatlerine gelmez.

Sıkıntı yaşarlar.

Bir şekilde bu siteye GÜVEN duymanı sağlayan şeyler var.

O zaman tıklayabilirsin.

Başka bir örnek:


Uzun zamandır takip ettiğin, ismini, mesleğini vs. bildiğin bir INFLUENCER
bir link paylaşmıştır mesela Twitter’da; düzgün de görünüyordur, tıklarsın.

İşte bu örneklerde GÜVENDİĞİN KAYNAKLAR üzerinden ilerlediğin için


SIKINTI yaşama ihtimalin epey düşer.

Kilit kelime: GÜVEN.

Bu aklında kalsın.

Meseleyi anladığını düşünüyorum.


255
OpenSea Güvenliği nasıl sağlanır?
OpenSea üzerinde dikkat etmen gereken tek bir mesele var:

HEDİYE GELEN NFT’LER.

“Böyle bir şey mümkün mü abi?”

Evet mümkün.

OpenSea’nin TEKNİK özelliklerini listeleyeceğim sonraki bölümde, rahat ol.

Sen şuna odaklan burada:


Bu hediye gönderme olayı yaygın bir dolandırıcılık türüdür OpenSea’de.

Olay şöyle gerçekleşir:


Polygon isimli bir AĞ vardır. (Sonraki bölümde bahsedeceğim detayından.)
Bu AĞ, Ethereum AĞI gibi OpenSea üzerinde çalışabilir.

Yani alım-satım vs. yapılabiliyor bununla OpenSea’de.

Ancak bir farkı var:


TEKNİK olarak yazılımı Ethereum’dan farklıdır ve bu ağda “GAS FEE” yoktur.

GAS FEE olmadığı için dolandırıcılar bu ağda bedavaya NFT üretirler, bunları
çeşitli OpenSea kullanıcılarına BOTLARLA bedavaya gönderirler.

Eğer sen konuyu BİLMEYEN biriysen “Aa hediye gelmiş ne güzel” diye
atlarsın ve ne olduğunu merak ederek bu NFT’nin açıklamasında vs. bulunan
bir linke tıklarsın.

GEÇMİŞ OLSUN.
Çaldılar cüzdanındaki PARALARI.

İşte buna DİKKAT EDECEKSİN.

256
Bu hediye Token’lar Polygon üzerinden gelir genelde ama OpenSea ‘de
bildiğin Koleksiyonlarım kısmına düşer.

Ayrı bir yeri yok yani.

Sen bunu gördüğünde hemen üstündeki seçeceğe gelip “HIDE” diyeceksin.


Yani “SAKLA.”

“Abi silemiyor muyuz?”

SİLEMİYORSUN.
Silmek veya bir işlem yapmak için de gidip NFT’ye tıklama.

Sadece HIDE de ve “Koleksiyonlarım” kısmından gitsin.

Pro linde “HIDE” isimli kısıma düşecek, orada duracak onlar, işin olmayacak.

Orada duran NFT’leri pro line giren kişi de göremez zaten.

Bi bakıma SİLİYORSUN yani.

Metamask’ta “SIGN” vermek


&
SİTELERLE bağlantıları KOPARMAK
Bak, kitabın önceki kısımlarında bir yerde şöyle bir şey demiştim:
“WEB-3 dünyasında E-MAİL ve ŞİFRE yoktur. Cüzdanını SİTEYE
BAĞLARSIN ve böylece siteye girmiş olursun.”

Hatırladın mı?

Tam bu noktada bir GÜVENLİK meselesine dikkat etmelisin.

257
fi
fi
Anlatayım.

Biz Metamask kullanıyorduk değil mi?

O zaman senin Metamask’ın WEB-3 üzerindeki E-MAİL ve ŞİFREN oluyor.


Bir Web-3 sitesine girmek için METAMASKINI BAĞLIYORSUN.

Bak; hangi kelimeyi kullandım?

“BAĞLIYORSUN” dedim.

Peki; çıkarken bağlantın otomatik olarak “KOPUYOR” mu?

Heh.

KOPMUYOR.

İşte sen; GİRİP ÇIKTIĞIN HER SİTEDE İŞİN BİTTİKTEN SONRA BU


BAĞLANTIYI KOPARACAKSIN.

Yoksa ne olur?

Metamask’ın o siteye BAĞLI kalır.

Peki bu neden SIKINTILI bir mesele?

Çünkü bu noktada “SIGN” yani “İmzalamak” isimli olaya geliyoruz.

Sen bir siteye defa girdiğinde o siteye Metamaskını bağlamak için SİTENİN
ŞARTLARINA “ONAY” VERMEN GEREKİR.

Bu onay; Metamask’ üzerinde “SIGN” seçeneği ile çıkar.

İşte sen bu SIGN’ı verirken; sitenin şartlarını her zaman BİLEMEYEBİLİRSİN.

Bazı siteler şartlarını orada belirtirler.

Yani; “Biz şu şu şu şartlarla bağlarız haberin olsun” derler.


258
Bazıları ise HER ŞARTI belirtmez.

İşte buradaki ilk DİKKAT edeceğin nokta şu:


HANGİ SİTEYE SIGN VERDİĞİNE DİKKAT ET.

Çünkü GÜVEN VERMEYEN bir siteye SIGN verirsen; şartların içinde


CÜZDANINA ERİŞİM de olabilir.

O zamana adamlar senin cüzdanını BOŞALTABİLİRLER.

Anladın mı?

Bu İLKİYDİ.

———

İKİNCİSİ;
Diyelim ki GÜVENİLİR bir site olduğunu düşünüyorsun ve SIGN verdin.
Sitede işlerini hallettin ve ÇIKIYORSUN.

Çıkarken; Sağ Üstteki Metamask simgesine tıkla ve Metamask’ın küçük


sekmesi açılsın.

Ardından açılan küçük sekmenin sağ üst tarafında ÜÇ NOKTA ÜST ÜSTE
göreceksin; “AYARLAR” anlamında.

Oraya tıkla.

Açılan ekranda en alttaki seçenek “Connected Sites” olarak çıkar.


Yani “Bağlı Siteler”.

Buna tıkla.

Karşına o anda BAĞLI OLDUĞUN SİTELER çıkacak.

Oradaki sitelerin yanında “DISCONNECT” yani “Bağlantıyı Kes” yazısını


göreceksin.

259
Bunlara TEK TEK bas ve böylece her bir siteden ÇIKIŞI SAĞLA, BAĞLANTINI
KOPART.

Böylece SİTELERDEN gelebilecek SALDIRILARA karşı cüzdanını korumuş


olacaksın.

———

Son olarak bir hatırlatma yapayım:

Bu SIGN ve BAĞLANTI KOPARMA olayını en çok MINTLEME sırasında


yaşayacaksın.

Çünkü MINTLEME OPENSEA üzerinde yapılmaz; projelerin WEBSITELERİ


üzerinde yapılır.

Mintleme yapmak için projenin Websitesine girerken de SIGN vermen istenir


ve Metamaskını BAĞLAMIŞ olursun.

Bu noktada mintleyeceğin projenin GÜVENİLİRLİĞİNE, SIGN şartlarına ve


çıkarken BAĞLANTINI KOPARMAYA DİKKAT ET.

Projelerin Güvenliği: Rug-Pull Projeler


Bu terim sadece NFT’lerde değil; tüm Kripto dünyasında kullanılır.

Türkçe’si “HALI ÇEKME” gibi çevrilebilir.

Ne demek peki bu?

En basit hâliyle; PROJE EKİBİNİN DOLANDIRICI OLMASI demek.

Biz NFT açısından konuşalım bunu.

260
Mesela bir ekip NFT koleksiyonu oluşturuyor; Whitepaper; Roadmap,
Website falan GÖRÜNÜRDE gayet düzgün bir proje çıkacakmış gibi HER
ŞEYİ yapıyorlar.

Ancak; BİR NOKTADA; projedeki TÜM PARAYI alarak kaçıyorlar.

ÇiftlikBank mevzu yani.

Bu “BİR NOKTADA” kısmı; Mintleme aşamasında da olabilir; proje çıktıktan


aylar sonra da olabilir.

Önemli olan EKİBİN PARAYI ALIP ORTADAN YOK OLMASI.

———

Peki; NASIL korunabilirsin bu tip projelerden?


Nasıl fark edilir Rug-Pull proje?

3 önemli gösterge vardır:

1) EKİP ANONİM Mİ?


Projenin Website Analizi kısmında bir madde olarak ele almıştım bunu,
hatırladın mı?

İşte bu nokta; DOLANDIRICILIK açısından da önemlidir.

Şöyle özetleyebiliriz:
Bir proje ekibinin gerçek kimliklerinin BİLİNMEMESİ o projenin mutlaka
dolandırıcı olduğu anlamına gelmez.

Ancak;
Bir proje ekibinin TAMAMI kendi isimlerini açıkça ortaya koyduysa ve bu
insanlar KARİYERLİ tiplerse; bunun bir Rug-Pull proje olması ÇOK DÜŞÜK
İHTİMALDİR.

261
2) WHITELIST ve ROADMAP mantıklı mı?
Sallamışlar gibi görünüyor mu?
Bak fark ettiysen proje analizinde bunu da ele almıştım; çünkü orada
GÜVENİLİP YATIRIM YAPILABİLECEK proje arıyorduk zaten.

Bu kısımda ek olarak şunu belirteceğim:


Whitelist’te SÜREKLİ OLARAK MUALLAK İFADELER VARSA;
veya ROADMAP ileri süreçler için ÇOK ABARTILI VAATLER veriyorsa;
şüphelenmeye başlayabilirsin.

Sıkıntı olabilir.

Bunu göz önünde bulundur.

3) HYPE “ÇOK” YÜKSEK mi?


Geldik EN İLGİNÇ kısma.

Beyler; kimi zaman ÇOK ÜNLÜ insanlar da Rug-Pull yapabiliyorlar.

Bir mantığı yok bak, önden söyliyim.

Tamamen salaklıklarından.

Örnek geliyor:
Amerikalı bir RAPÇİ var: Lil Uzi Vert.

Bu adam “Eternal Beings” isimli 11.111 parçadan oluşan bir koleksiyon


çıkarıyordu.

Koleksiyon MİNTLEMEYE açıldı ve HEPİ MİNTLENDİ.

Yani proje “SOLD-OUT” oldu.

Mintlemeden önce ONLARCA TWEET atan Lil Uzi Vert; koleksiyon Sold-Out
olunca tüm tweetleri sildi ve hiçbir açıklama yapmadan projeyi sona erdirdi :D
262
Bildiğin Rug-Pull yaptı herif.

Ama diyorum ya, sırf salaklığından.

Adam gibi devam ettirseydi daha çok kâr ederdi.

Neyse, derdimiz bu adamın salaklığı değil.

BÖYLE ŞEYLER OLABİLİYOR.

Buradan çıkaracağın bir DERS VAR.

Eğer bir projede HYPE yüksekse GÖZÜN AÇIK olacak.


Dikkat edeceksin.
Sakatlık çıkabilir.

Bu kadar.

Mail adresin GÜVENDE mi?


Bak; benim SOĞUK CÜZDAN bile kullanan; ama mail adresine İKİ ADIMLI
DOĞRULAMA bile yapmamış arkadaşım var.

Mail şifresini de “123456” gibi bir şey yapmış olmalı ki HESAP ÇALDIRDI
HERİF AQ.

İşte bunu yapmayın.

Herkeste bu hatayı görüyorum.

Olum internet çağında yaşıyoruz.

MAİL dediğin şey tüm HESAPLARINI birbirine bağlıyor.

263
Adamakıllı GÜVENLİK sağlayın maillerde.

Nasıl yapacağınızı da ben söylemeyeyim bi zahmet; Google, Windows bu


konuda BİLDİRİM YAĞDIRIYOR zaten.

Alın gerekli tüm önlemleri.

264
NFT Alım-Satım & Mintleme
Süreçlerinde ödemen gereken
Fee’ler ve Komisyonlar Nelerdir?
Daha önce de bahsettiğim gibi;
Bu “ÜCRETLER” TEK SEFERLİK olanlar ve TEKRARLANLAR şeklinde İKİYE
AYRILIR.
(Fee, Komisyon vs. hepsine ortak olarak ÜCRETLER diyeceğim.)

Önce TEK SEFERLİK olanları bi konuşalım.

Tek Seferlik Ücretler


Tek Seferlik Ücretler SADECE OpenSea’ye ödemen gereken 2 adet ücrettir.

1) OpenSea İLK LİSTELEME ÜCRETİ.


OpenSea üzerinde hesap açarken veya bir NFT SATIN ALIRKEN;
OpenSea’ye HİÇBİR ÜCRET ödemezsin.

Ancak; elindeki NFT’lerden birini satmaya karar verdiğinde OpenSea senden


İLK LİSTELEMEN (İlk defa NFT satışa koyman) için bir ÜCRET alır.

Bunun sebebi en basit hâliyle şudur:

OpenSea; senin için Web-3 üzerinde bir HESAP AÇAR.


Blockchain Ağına şunu söylemiş olur:
“Bu adam artık burada ALIM-SATIM yapıyor. Bu kişiye özel bir ALAN
AÇMALIYIZ.”

Ee Ethereum GAZLA ÇALIŞMIYOR MUYDU?

265
Bedavadan yapmayacak bu işi.

Yani Gas Fee’den bahsediyorum.

Gas Fee’nin ne olduğunu terminolojide belirtmiştim, aynı şekilde Gas War’un


ne olduğunu da orada anlattım.

İşte sen bu BAŞLANGIÇ ÜCRETİNİ OpenSea’ye ödüyorsun, onlar da AĞDA


HESAP AÇMAK İÇİN kullanıyorlar bu ücreti.

———

Peki bu ücret ne kadar?

Aslında NET bir ücret belirtemeyiz.

Çünkü bu ücret Ethereum Ağının o anki yoğunluğuna bağlı olarak


DEĞİŞKENLİK gösterir.

Ancak biz son zamanlardaki ORTALAMAYI düşünerek 70 DOLAR olarak


düşüneceğiz bu yatı.

2) OpenSea “bir koleksiyondan” İLK DEFA BİR NFT’Yİ


LİSTEME ÜCRETİ.
İlk maddedeki ücret gerçek anlamda TEK SEFER ödenecek bir ücret.

Buradakinin farkını ise direkt örnek üzerinden verelim.

Diyelim ki sen İLK NFT'lerini Ninja Squad’dan aldın.


Toplamda 2 tane.

Sonra gittin ve Sneaky Vampires Syndicate’dan da 2 adet NFT aldın.

Bunları ALIRKEN OpenSea’ye bir ücret ÖDEMEDİN.

Aldıktan bir ay sonra Ninja Squad’dan bir NFT satmak istedin.


266
fi
İşte bu noktada İLK LİSTELEME ÜCRETİ ödersin: 70 Dolar.
Buna ek olarak İLK DEFA “Ninja Squad” isimli koleksiyondan LİSTELEME
yaptığı için o koleksiyonun İLK DEFA LİSTELEME ÜCRETİNİ ödersin.

Bu bedeli KOLEKSİYONUN PROJE EKİBİ belirler.


OpenSea ile ALAKASIZDIR.
Projenin oluşturulduğu Akıllı Kontrat ile ilgili bir meseledir bu.

Şöyle düşünebilirsin:
İlk Listeleme Ücreti neden ödüyorduk OpenSea’ye?
Çünkü Ethereum ağında yeni bir HESAP açıyorduk ve Gas Fee olarak bunu
vermemiz gerekiyordu.

İşte koleksiyonlardan bazıları Akıllı Kontrat’larını DAHA FARKLI tekniklerle


oluştururlar ve “İlk Defa Koleksiyon Listeleme Ücreti” o koleksiyonda
olmayabilir.

Mesela Ninja Squad’ın Akıllı Kontratında bu YOKTUR.

Dolayısıyla az önceki örneğimiz döndüğünde sadece 70 Dolar ödersin.


Ninja Squad için ekstra bir ödeme yapmazsın.

Devam edelim.

İlk NFT’ni bu şekilde LİSTELEMİŞ oldun.

Bundan bir hafta sonra dedin ki ben VAMPİR koleksiyonundan satacağım.

Şimdi ne kadar ödersin?


OpenSea’ye İlk Listeleme Ücreti vermezsin bu aşamada.
Hesabın açıldı bir kere Blockchain üzerinde.
O kısım tamam.

Peki Sneaky Vampires Syndicate “Smart Contract”ında “İlk Listeleme Ücreti”


var mı?
Evet var.
O zaman ödeyeceksin.
267
Vampir koleksiyonunun İlk Listeleme Ücretini şu an hatırlamıyorum ama
ORTALAMA olarak 30 Dolar gibi bir ücret olur bu.

Yani ikinci listelemende toplamda 30 Dolar ödemen gerekti.

Devam edelim.

Bundan da 2 hafta sonra dedin ki; “Ben elimdeki diğer Ninja’yı ve Vampir’i de
satıyorum.”

Peki; ne kadar ödersin?

ÖDEMEZSİN.

OpenSea İlk Listelemesi TAMAM.


Artık 2 koleksiyonun İLK LİSTELEMESİ de TAMAM.

Bu nedenle ödemiyorsun.

Anladın mı?

Olay budur.

Bu mesele YENİ BAŞLAYAN herkesin kafasını karıştırır.

Sen NET bir şekilde biliyorsun artık.

Bunu da hallettik.

268
TEKRARLANAN Ücretler
Gelelim HER DEFASINDA ödemen gereken Ücretlere.

Bunları 3 ana başlıkta konuşacağız:


1) TR Binance Ücretleri.
2) OpenSea Ücretleri.
3) Ethereum Ağı’nın aldığı Ücretler.

TR Binance’in aldığı Servis Ücretleri


Aklıma gelmişken:
Binance yerine TR Binance deme nedenim bunların birbirine karışmasını
önlemek.
Kitabın başlarında “Bizim global Binance ile işimiz yok; TR Binance işimizi
görüyor.” demiştim. Hatırladın mı?

İşte o yüzden hep TR Binance diyorum.


Sen TR Binance olarak söylediğim her şeyi Binance olarak da düşünebilirsin;
ekstra bir şeyden bahsetmiyorum yani.

Tek farkları; Binance’e DİREKT BANKADAN Türk Lirası aktaramazsın. Zaten


bu yüzden Global olan Binance’e ek olarak bir de TR Binance açılmıştır.

Bunu da unutma.

Peki, konuya dönelim.

———

TR Binance’teki Ücretler “Servis Ücretleridir.”

Yani TR Binance üzerinde yaptığın her işlem için, TR Binance’e bir miktar
Servis Ücreti ödersin.

Bu Servis Ücretleri’nin ORANI epey düşüktür; öyle OpenSea İlk Listeleme


Ücretleri gibi değildir.
269
Dolayısıyla;

Bu oranlar BALİNA olana kadar pek rahatsız etmez seni.

BALİNA olunca De-Fi üzerinde de işlemler yapmaya başlarsın ve Binance


üzerinde gezdirdiğin para ARTAR.

İşte o zaman bu durum CAN SIKICI olmaya başlayabilir.

BALİNA olunca Binance Servis Ücretlerini nasıl daha iyi gelirsin


araştıracaksın, o şimdinin konusu değil.

Ancak kısa bir araştırmayla yapman gerekenleri öğrenirsin zaten.

Tekrardan ŞİMDİYE dönersek; henüz BALİNA olmana zaman var.

Dolayısıyla bu ücretleri dert etme.

Bilgin olsun diye anlattım bunları.

Devam edelim.

270
OpenSea’nin aldığı ÜCRETLER
OpenSea üzerinde 3 farklı ÜCRET çeşidi vardır:
1) Servis Ücretleri. (Service Fees)
2) Koleksiyon Üreticisi Telif Ücretleri. (Creator Royalties)
3) İşlem Ücretleri (Transaction Fees)

1) OpenSea SERVİS Ücretleri.


Aynı Binance’de olduğu gibi OpenSea de sunduğu hizmetin karşılığında bir
Servis Ücreti alır.

OpenSea'nin Servis Ücreti yapılan işlemin hacminin %2,5’i kadardır.

Yani; OpenSea üzerinde bir NFT satıldığında, satış yatlarının %2,5’luk bir
kısmı OpenSea’ye gelir olarak gider.

Bu kadar.

2) Koleksiyon Üreticisi TELİF Ücretleri.


NFT’lerin ne olduğunu anlattığım kısımda SIK SIK “TELİF” meselesinin
üzerinde durmuştum hatırlıyor musun?

Burada TELİFİ ALAN kim peki?

Eserin Üreticisi değil mi?

Heh, işte bu Telif Ücreti’nden bahsediyoruz.

NFT’nin ORİJİNAL ÜRETİCİSİ, NFT’sinin Blockchain üzerinde alım satımının


yapıldığı her seferde SATIŞ FİYATININ “belirli bir yüzdesini” gelir olarak alır.

Aynı OpenSea’nin %2,5 alması gibi yani.

271
fi
Peki bu oran BELLİ midir?

Değildir.

NFT’yi ÜRETEN KİŞİ; NFT’yi piyasaya ilk defa çıkartırken bu oranı


KENDİSİ belirler.

Ancak, bu oran en fazla %10 olabilir.

Çünkü OpenSea; Üretici Telif Ücretlerini %10 ile sınırlandırmıştır.

Mesela sen 0.2 Ethereum’dan bir NFT almıştın ve şimdi bunu 1 Ethereum’a
satacaksın.

İşte bu 1 Ethereum’luk satıştan 0.025 Ethereum OpenSea’ye gider. %2.5


yani.

Diyelim ki senin NFT’nin ÜRETİCİSİ, yani ORİJİNAL SAHİBİ; koleksiyonu


çıkarırken maksimumum oran olan %10’luk bir Telif Ücreti belirlemişti.

O zaman sen 1 Ethereum’dan 0.1 Ethereum da ÜRETİCİYE verirsin; Telif


Ücreti olarak.

Yani yaptığın 1 Ethereum’luk satışın 0.875 Ethereum’u SANA KALDI.

Kaptın mı olayı?

GÜZEL.

———

Bak şimdi;

Bilmiyorum farkında mısın ama burada ÇOK ÖNEMLİ bir şey söyledim:

1 Ethereum’luk SATIŞ YAPTIN ama sana kalan 0.875 Ethereum.

272
Yani?

Yanisi; OpenSea kesintisi ile Telif Ücreti kesintisini ödeyen kişi


SATICIDIR.
SATIN ALANDAN KESİLMEZ.

Yani sen 0.2 Ethereum’dan alırken 0.2 ödersin sadece.

Ama SATIN ALDIĞIN KİŞİ 0.2 Ethereum almadı karşılığında.

Bu yüzden;
ALIM-SATIM ve KÂR HESAPLAMALARINI YAPARKEN OPENSEA
KESİNTİLERİ İLE TELİF ÜCRETİ KESİNTİLERİNİ DE GÖZ ÖNÜNDE
BULUNDURMALISIN.

Bak sabah akşam bunun hesabını yap demiyorum ama GÖZ ÖNÜNDE
BULUNDUR diyorum.

Birçok kişi bu kesintinin resmen FARKINDA DEĞİL.

Sanıyorlar ki 1 Ethereum’luk satış yaparsam HEPSİ BANA KALIR.

Öyle bir şey yok.

Ben de kitabın gerisinde ÖYLEYMİŞ GİBİ anlattım ama kafan karışmasın


diye.

Reelde böyle kesintiler oluyor işte.

Bu önemlidir, unutma.

———

Ha bir de;

Telif Ücreti Oranı %2.5 da olabilir %10 da olabilir.

273
Bu oran ELBETTE önemlidir, ANCAK gidip de “düşük Telif Ücreti Oranı” olan
bir koleksiyon arama.

Yani bu olay “PROJE ANALİZİ” açısından öyle CİDDİ derecede önemsenecek


bir mesele değildir.

İnek gibi bu hesaplamalara girme.

3) İşlem Ücretleri.
(OpenSea aracılığıyla ETH ağına ödenen Gas Fee’ler)
Başlığa dikkat et:

OpenSea aracılığıyla ETHEREUM ağına ödenen Gas Fee’ler.

Evet.

Çünkü Ethereum Ağına veri yazmayı içeren tüm NFT işlemleri, gaz
ücretlerine tabidir.

Buradaki işlemlerde de OpenSea bir PAZAR YERİ olarak sadece “GÖREVİNİ”


yapacaktır.
Yapılan işlemler yine Ethereum ağı üzerindedir.

Bu nedenle ödediğin ücret Gas Fee’dir.

Burada anlaştık sanırım.

———

(Şimdi listeleyeceğim işlemlerin NE olduğunu az sonra anlatacağım.


Şu an sadece OpenSea üzerinde GAS FEE’ye neden olan işlemlerin ne
olduğunu anlamaya odaklan.)

Peki; bu işlemler nelerdir?


• Bir TEKLİFİ kabul etmek.
274
• Bir NFT’yi TRANSFER etmek.
• Listelenmiş bir NFT’yi Listelemeden kaldırmak.
• Listelenmiş bir NFT’yi SATIN ALMAK.
• Bir TEKLİFİ iptal etmek.
• ETH & WETH dönüşümü yapmak.

Bu işlemlerin HEPSİ; Gas Fee ödemene neden olur.

Peki; bu Gas Fee’yi kim ödeyecek?

SADECE SENİN İŞİN İÇİNDE OLDUĞUN durumlarda cevap basit; tabii ki sen
ödeyeceksin.

Mesela şu eylemi kendi kendine yapıyorsun:


- Listelediğin bir NFT’yi listelemeden kaldırıyorsun.
(Yani burada satışa bir NFT koymuşsun, “ben vazgeçtim aga” diyorsun.)

Ee bu işlem KENDİ KENDİNE mi oluyor?

HAYIR.

Ethereum Ağı’na ÜCRETİNİ vermek zorundasın.

İşte burada olay belli; işin için SADECE SEN varsın.

———

Peki; ALIM-SATIM durumlarında nasıl olacak?

Kim ödeyecek?

Ortada bir ALICI bir de SATICI var sonuçta değil mi?

İşte burada bir ÖLÇÜ vardır.

İYİ DİNLE:

275
ALMA-SATMA kararlarında “”“NİHAİ KARARI””” veren KİMSE; GAS
FEE’Yİ O ÖDER.

Mesela yukarıdaki işlemlere bakalım:


Sana elindeki NFT’lerden birisi için bir FİYAT TEKLİFİ gelmiş.
(Az sonra bu meseleyi anlatacağım, rahat ol. Olaya odaklan.)

Bu tekli her ne kadar KARŞINDAKİ yapsa da NİHAİ KARARI VEREN; yani


“Tamam, tekli ni kabul ediyorum.” diyen, SENSİN.

O zaman Gas FEE’yi sen ödersin.

Mantık budur.

Bu aynı zamanda, NİHAİ OLMAYAN işlemlerine Gas Fee ödemeyeceğin


anlamına da geliyor bu arada; farkındasın değil mi?

Mesela az önceki örnekte karşındaki TEKLİF VERİRKEN Gas Fee


ödememişti.

İşte bunun gibi, atlama bu durumu da.

276
fi
fi
Ethereum Ağı’nın aldığı ÜCRETLER
EN ÇOK ÜCRET ÖDEYECEĞİMİZ YER, AÇIK ARA BURASI.

Yani OpenSea kesintileri falan burada ödeyeceklerinin yanında HİKAYE.

———

Bak şimdi;

Artık Ethereum Ağında işlem yapmanın bir bedeli olduğunu biliyorsun.

Ödeyeceğin bedelin AĞIN O ANKİ YOĞUNLUĞUNA göre değişeceğini de


biliyorsun.

(Bunun TEKNİK DETAYINA girmeyeceğim ama şöyle bilsen yeter:


O an işlem yapmak isteyen kişiler bir SIRAYA ALINIYOR.

İşte o sıra NE KADAR UZUNSA; Gas Fee o kadar artıyor.)

Olayın MANTIĞINA HAKİMSİN bu noktada.

———

ANCAK;
Birkaç meseleden ilk defa bahseceğim şimdi.

İLKİ GAS ÜCRETİNİ DÜŞÜRMEK ile alakalı.

Eğer SERMAYEN DÜŞÜKSE; Gas Bedeli düşükken işlem yapmalısın.

Yani AĞ YOĞUN DEĞİLKEN işlem yapacaksın.

Peki bunu nasıl takip edebilirsin?

Çok daha TEKNİK DÜZEYDE takip edebileceğin yollar var; ancak ona
girmeyeceğim şimdi.
(Gwei hesaplamadan falan bahsediyorum. İstersen araştır.)
277
Sen şu şekilde takip edeceksin:

Bir işlem yapmak istediğinde o işlemi yapmaya başla ilk olarak.

Mesela OpenSea üzerinde bir NFT mi alacaksın veya bir projenin


Websitesinde Mintleme mi yapacaksın?

SON AŞAMAYA KADAR GEL.


Sitenin veya OpenSea’nin işlemlerini TAMAMLA.

Son aşamada Ethereum Ağı işlemi onaylamanı isteyecek zaten, rahat ol.
Amacın o noktaya gelmek.

Son aşamaya geldiğinde; sağ üst tarafta Metamask’ın küçük ekranı açılacak.

Bu ekranda O ANDA O İŞLEM İÇİN ÖDEMEN GEREKEN GAS FEE


görünecek.

Bi altında da GAS FEE + MİNT ÜCRETİ veya NFT alıyorsan onun yatı
görünecek.

Yani ödemen gereken TOPLAM ÜCRET.

Şimdi bu sayfada BEKLE.


ÖNEMLİ bir bilgi veriyorum:

Her 15-20 saniyede bir Ethereum Ağındaki YOĞUNLUK tekrar hesaplanır


ve önüne YENİ BİR GAS FEE bilgisi gelir.

Düşedebilir, Yükseledebilir.

Şöyle bir-bir buçuk dakika bekle.

Baktın aşağıya doğru gitmiyor; EN UCUZ FİYATTA “CONFİRM” yani


“ONAYLA” de.

278
fi
Böylece İŞLEM TAMAMLANIR.

Tabii bu onaylamayı FİYAT UCUZSA ve ALACAKSAN yap.

Gas Ücreti’ne bakmaya geldiysen “REJECT” yani “REDDET” de ve ÇIK.


Paran falan yanmaz merak etme.

———

Bir bilgi daha vereyim bu kısımla ilgili:

Buradaki GAS FEE DEĞİŞİMİ ANCAK 3 aşağı 5 yukarı oynar.

Yani o anda GAS FEE 75 Dolar ise 60’a düşebilir veya 80’e çıkabilir; ama 50
veya 100 olması ÇOK ZORDUR.

Şunun için söylüyorum bunu:


Eğer o an Gas Fee 100-150 Dolar arasındaysa bu senin için YÜKSEK BİR
GAS FEE MİKTARI.
İŞLEMİ ONAYLAMA. REDDET. “REJECT”e bas.

BEKLESEN DE o kadar düşmez.

Günün farklı bir saatinde deneyeceksin o kadar düşmesi için.

Tamam mı?

Anlaştık.

———

İKİNCİ MESELEYE GELELİM:

Ethereum Gas Ücretleri şu anda ORTALAMA OLARAK en düşük 30


Dolar; en yüksek 150 Dolar civarlarında.

Her geçen gün bu konuda İYİLEŞTİRMELER yapılıyor.

279
Mesela yakınlarda Ethereum AĞI; TEKNİK BİR DEĞİŞİM yaşayacak.

Çok BÜYÜK bir değişim olacak bu.

ETHEREUM VOL2 diyebiliriz yani.

Bu değişimle Gas Ücretlerinde CİDDİ iyileştirmeler bekliyoruz.

Bu bilgi kenarda dursun.

Esas söylemek istediğim şu:


SEN ŞU ANDA BU SEKTÖRE YENİ GİRDİĞİN İÇİN GAS ÜCRETLERİNE
OLABİLDİĞİNDE AZ ÖDEME YAPMALISIN.

BUNU UNUTMA.

Senin için ödemen gereken en yüksek Gas Fee şu anda 75 Dolar.


Daha üstüne işlem yapma, BEKLE.

Tabii bir Mintleme yapacaksan ve Mint Süreci bitecekse o ekstrem bir durum;
genelden bahsediyorum ben.

Tamam mı?

Güzel.

Zaten fark ettiysen SERMAYE HESAPLAMALARINDA “BİR NFT MİNTLEME


BEDELİNDE” Gas Fee’yi 60 Dolar hesaplamıştım ben.

240 Dolar ORTALAMA Mintleme yatıydı; 60 Dolar da Gas Fee olsun FİX 300
diyelim kafasındaydım.

Ancak sen de ortalama olarak 60 Dolar olarak düşünebilirsin Gas Fee’yi.

Eğer SIFIR SERMAYELİ isen ÇOK YÜKSEK geldiğinin farkındayım.

280
fi
Belki bazılarınızın elinde bırak NFT’yi GAS FEE karşılayabilecek bir para bile
yoktur.

Bunun farkında olmadığımı düşünmeyin.

Hep bunu bilerek konuştum.

Siz anlattıklarımı yapmaya devam edin.

Bu; Etherum’da iş yapmanın BEDELİ. Kaçış yok. En azından şimdilik.

———

ÜCRETLER kısmını da tamamladık.

Son kısma gelelim artık.

281
OpenSea’nin Alma-Satma Özellikleri

WETH nedir?
Konuya geçmeden önce bir konuyu aydınlığa kavuşturalım.

Çünkü bu BİLGİYE bu bölümde ihtiyacımız olacak.

WETH nedir?

Ethereum, ETH ile gösterilir. Biliyorsun bunu.

WETH ise W-ETH’dır aslında.

Yani?

WRAPPED ETHEREUM.
W-ETH.

Wrapped Ethereum’un Türkçesi “Dönüştürülmüş Ethereum” olarak


çevrilebilir.

Peki bu ne anlama gelir?

En basit hâliyle şöyle:

BITCOIN kendi AĞINA; ETHEREUM ise kendi AĞINA sahiptir.


Yani bunlar AYNI AĞDA değillerdir.

Her ne kadar ikiside BLOCKCHAIN teknolojisi ile çalışsalar da


İŞLEYİŞLERİNDE “TEKNİK ANLAMDA” epey bir farklılık vardır.

Bu sebeple; bir Bitcoin’i alıp da DİREKT Ethereum ağında işleme


KOYAMAYIZ.
Sistem HATA VERİR.

282
Aynısı Ethereum için de geçerlidir. Bitcoin ağına DİREKT geçemez.

İşte bu noktada WRAPPED (Dönüştürülmüş) dedimiz kavram girer işin içine.

Biz farklı ağda çalışan bu ETH ile BTC’yi AYNI AĞDA kullanmak istiyorsak ne
yapmalıyız?

DÖNÜŞTÜRMELİYİZ.

Yani diğer ağda BİREBİR MUADİLİNİ yapmalıyız.

İşte bunu yaptığımızda o COIN “DÖNÜŞTÜRÜLMÜŞ” olur.

O zaman WETH nedir?

ETHEREUM AĞI DIŞINDA BAŞKA AĞLARA UYUM SAĞLAYABİLEN


ETHEREUM’DUR.
TEK FARKI BUDUR.
KALAN BÜTÜN ÖZELLİKLERİ ETH İLE AYNIDIR.

Aynıları WBTC için de geçerlidir.

Bitcoin’in dönüştürülmüş versiyonudur.

———

Bu ön bilgiden sonra;
OpenSea’nin bir NFT SATMA veya ALMA özelliklerini konuşalım.

SATMA Özellikleri:
OpenSea üzerinden bir NFT SATABİLMEN için tercih edebileceğin 4 YOL var.

1) SABİT FİYATLA SATIŞA ÇIKAR. (Fixed Price)


NFT’ni sabit bir yattan BELİRLİ BİR SÜRE İÇİN listelersin.

283
fi
Mesela 1 Ethereum yatla 30 günlük satışa koyabilirsin.

Burada dikkat etmen gereken nokta:


Listeledikten sonra yatı ARTIRAMAZSIN.

Listelemeyi kaldırman gerekir (DELISTING) ve tekrar listelemen gerekir.


Bu da sana EKSTRA Gas Fee’ye mal olur.

Öte yandan;
Listeledikten sonra yatı AZALTABİLİRSİN.
Tekrar listelemene gerek yok.
Gas Fee de ödemeden direkt azaltma yapabilirsin.

2) AÇIK ARTIRMAYLA SATIŞA ÇIKAR. (Sell to Highest Bidder)


Belirli bir WETH yatından başlatarak BELİRLİ BİR SÜRE içerisinde EN
YÜKSEK TEKLİFİ VERENE satış sağlayabilirsin.

3) AZALAN FİYATLA SATIŞA ÇIKAR. (Sell with Declining Price)


Belirlediğin bir SATIŞ yatından başlatarak yine BELİRLEDİĞİN bir satış
yatına kadar BELİRLİ bir süre içerisinde yavaş yavaş NFT’nin FİYATI azalır.

Böylece elindeki NFT’yi istediğin aralıkta bir yattan satabilmiş olursun.

Örneğin:
1 Ethereum ÜST FİYAT belirledin diyelim.
0.6 Ethereum da ALT FİYAT belirledin.
Süreyi de 1 hafta seçtin.

İşte bu şekilde listelediğinde satışa koyduğun anda 1 Ethereum’dan satış


başlar. Ardından 0.985, 0.970, 0.955 gibi belirli aralıklarla yat azalmaya
başlar.
Buradaki AZALMA ORANI, belirlediğin SÜREYE GÖRE olur.

Mesela 1 hafta yerine 1 ay SÜRE seçseydin çok daha YAVAŞ azalarak


ilerlerdi.

284
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
fi
Mantık budur.

4) TEKLİF GELİR.
Böyle bir SATIŞ yapacağını hiç sanmıyorum.

Çünkü her zaman UCUZDAN TEKLİF gelir.

Yine de böyle bir şey var, bil diye ekledim.

Ben TEKLİF olayını HİÇ kullanmam.

Ne teklif kabul ederim ne de teklif yaparım.


Sana da tavsiye etmem, zaman kaybı.

ALMA Özellikleri:
OpenSea üzerinden bir NFT alabilmen için 2 adet yolun var.

1) LİSTELENMİŞ NFT’lerden BİRİNİ ALABİLİİRSİN.


Fiyatlara bakarsın ve alırsın.

Bu kadar.

2) TEKLİF VEREBİLİRSİN.
Gidip de ederinin üstünde bir teklif vermezsin elbette.

Altında teklif verdiğinde de KİMSE kabul etmez.

Uğraşmanı tavsiye etmem, zaman kaybı bir yöntem.

285
OpenSea dışındaki PAZAR YERLERİ
hakkında:
ÖNEMLİ BİR BAŞLIK.
OKU.

Bu kitaba başlarken TAMAMEN OPENSEA üzerine bir TASLAK hazırladım.

Piyasada OpenSea dışında ONLARCA PAZAR YERİ mevcut.


Bunu biliyorum.

Zaten ben de bir BALİNA olarak SADECE OpenSea üzerinde yatırım


yapmıyorum.

Ancak; bu kitapta diğer pazar yerlerinin ADINI BİLE ANMADIM, fark


etmişsindir.

BUNUN BİR SEBEBİ VAR.

Bu konuda çok NET bir GÖRÜŞE sahibim.

Bu görüşümü NFT alanında bir şekilde takılmaya çalışan AVERAJ tiplere


söylesen büyük çoğunluğu “”SAÇMA”” diyecektir.

Bu averaj tiplerde tam olarak “zenginin mali züğürdün çenesini yorar” olayı
vardır.
Çok biliyormuş gibi anca konuşurlar ama yatırım diye girdikleri konuda ortada
PARA GÖREMEZSİN AQ.

Konuya dönersek;

Benim bu GÖRÜŞÜM nedir ve NEDEN böyle bir görüşe sahibim?

Konuşalım.

286
Neden SADECE OpenSea üzerinden ilerledik?
Şimdi beyler;
Gas Fee’lerden; OpenSea kesintilerinden, Listeleme ücretlerinden vs.
gördüğünüz gibi OPENSEA PAHALI BİR PAZAR YERİDİR.

HATTA PİYASADAKİ EN PAHALI PAZAR YERİDİR.

Bu nedenle bu işe YENİ GİRENLER; özellikle de SIFIR SERMAYE olanlar,


şöyle bir KAFA YAPISIYLA yaklaşırlar olaya:

“Abi bizim zaten PARAMIZ YOK. OpenSea’de o kadar ÜCRET


ödeyeceğimize ve ZAR ZOR bir NFT elde etmeye çalışacağımıza diğer pazar
yerlerinde yatırım yapar PARAMIZI BÜYÜTÜRÜZ. Para büyüdükten sonra da
OpenSea’ye geçeriz.”

SAÇMALIK.

TAMAMEN SAÇMALIK.

Neden biliyor musun?

Gel AŞAMA AŞAMA bu düşünceyi çökertelim.

1) Şu bilgiden başlayalım:
OpenSea’nin PAHALI OLMASININ en büyük nedeni ETHEREUM
Ağında çalışıyor olması.

Ethereum Ağı, YAZILIM yapısı sebebiyle Gas Ücretlerinin YÜKSEK olduğu


bir ağdır BU BİR.
Ethereum’un kendisi PAHALI BİR PARA BİRİMİDİR bu da İKİ.
(Bu durum da Ethereum ağının yazılımsal yapısından bağımsız bir mesele
değil zaten de şimdi girmeyeceğiz buna.)

Ee hâl böyle olunca da Ethereum Ağı üzerinde işlem yapan bir pazar
yerinin diğerlerine göre PAHALI olması da son derece NORMAL bir
durum.
287
Yani gerçekten PAHALI OLMAYAN bir NFT pazar yerinde yatırım
yapılacaksa; bu pazar yeri Ethereum ağı dışında bir Ağ üzerine çalışıyor
olmalı.

Bu noktada İKİNCİ AŞAMAYA geçelim.

2) Peki; Ethereum Ağı DIŞINDAKİ Ağlarda çalışan KALİTELİ pazar yerleri yok
mu?
Var.
Ancak OpenSea’ye göre ÇOK FAZLA DEZAVANTAJLARI var.

Bu dezavantajların hepsini saymaya GEREK yok.


Sadece BİR TANESİNİ söyleceğim ve TÜM DEAZAVANTAJLAR
ÖZETLENMİŞ OLACAK.

Hazır mısın?

3) Bu pazar yerleri ile OpenSea’nin NFT MARKETİNDEKİ


DOMİNASYONLARINI karşılaştırırsak ne görürüz biliyor musun?

OPENSEA’NİN NFT PAZARINDAKİ TOPLAM İŞLEM HACMİ “TEK


BAŞINA” DİĞER PAZARYERLERİNİN İŞLEM HACİMLERİNİN
TOPLAMINDAN BÜYÜKTÜR :D

Bu kitabın yazıldığı Mart 2022’de OpenSea’nin şimdiye kadarki TOPLAM


İŞLEM HACMİ 25 MİLYAR DOLAR.

OpenSea’ye en yakın hacmi çeviren pazar yeri ise LooksRare isimli YENİ
ÇIKMIŞ bir pazar yeridir.
Bu pazar yerinin TOPLAM İŞLEM HACMİ 18 MİLYAR DOLAR.

“Ee abi iyiymiş. Kafam karıştı şimdi; OpenSea kadar büyükmüş


neredeyse bu pazar yeri?"

288
Evet haklısın.

Söylediğim bilgi “GERÇEKTEN” DOĞRU olsaydı tamamen haklıydın.

Ancak LooksRare’in “WASH TRADING” denilen “YAPAY ALIM-


SATIMLARLA” İŞLEM HACMİNİ ŞİŞİRDİĞİ, artık NFT dünyası tarafından
KABUL EDİLEN bir gerçek hâline geldi, her ne kadar bu şirket bunu
reddetse de.

Sana bir bilgi vereceğim ve LooksRare’in DÜRÜST olma ihtimalini bu bilgi


üzerinden sen değerlendir:

OpenSea 2017 yılında piyasaya çıkıyor ve NFT’lerin doğumundan


PATLAMASINA kadarki bütün süreçlerine EV SAHİPLİĞİ yapıyor.

DOMİNASYONU TARTIŞMASIZ.

Sonra 2022 Ocak ayında LooksRare ortaya çıkıyor ve 2 ay içerisinde 18


MİLYAR DOLAR HACİM ÇEVİRİYOR.

Bu süreçte OpenSea’deki AKTİF KULLANICI sayısı ile LooksRare AKTİF


KULLANICI sayısı karşılaştırılıyor ve bi bakılıyor ki LooksRare
OpenSea’nin %0.86’sı :D

Hadi Bored Ape Yatch Club ve Crypto Punks gibi devasa projeler
LooksRare’a geçiş yaptı desek; ÖYLE BİR ŞEY DE OLMADI.

Diyeceğim o ki; LOOKSRARE’i siz de çok duyacaksınız ama bu verdiğim


bilgileri aklınızdan çıkarmayın.

LooksRare gibi YAPAY HACİMLİ bir pazar yeri aradan çıkınca bir
bakıyorsun OpenSea’ye en yakın pazar yeri AXİE INFINITY ve o da 4
MİLYAR DOLAR HACİM ancak çevirebilmiş.

Yani beyler; “şu anda” OPENSEA TEK SAĞLAM NFT PAZAR


YERİDİR.

LooksRare gerçekten SAĞLAM bir pazar yeri olur mu?


289
Veya Coinbase’in çıkaracağı NFT pazar yeri DOMİNASYONU ele geçirir
mi?

Neden olmasın?

Ancak BALİNA olana kadar bunlara kafa yormana gerek yok.


Balina olunca da NE ŞEKİLDE kafa yorman gerektiğini çözmüş
olacaksın zaten.

İŞİMİZE BAKALIM.

Öte yandan;

“Abi SOLANA; abi AVAX…uçacak” dersen;

SİKTİR LAN derim :D

290
Diğer Pazar Yerleri ve AĞLAR
Her ne kadar SADECE OPENSEA üzerinden yatırım yapacak olsan da; NFT
dünyasından bağımsız kalmanı istemem.

Bu başlık bunun için var.

Diğer PAZAR YERLERİNDEN veya DİĞER AĞLARDAN bahsettiklerinde en


azından NEYDEN BAHSEDİLDİĞİNİ anlamalısın.

———

AĞLARLA ilgili İLK bilmen gereken şey şudur:

BLOCKCHAIN bir teknolojidir.


Bütün WEB-3 dünyasını saran “TEK BİR AĞ” değildir.

Dolayısıyla; BLOCKCHAIN teknolojisini kullanarak FARKLI TEKNİK


YAPILARA SAHİP AĞLAR ortaya çıkarılabilir.

Teknoloji sürekli geliştiği için her geçen gün YENİ AĞLAR da görebiliyoruz.

Bir ekip çıkıyor ve yeni bir ÖZELLİK geliştiriyor.


Bu özelliği kullanarak yeni bir AĞ tasarlıyorlar.
Bu sayede BLOCKCHAIN teknolojisi kullanarak DAHA ÇEŞİTLİ İŞLEMLER
yapabilmeye başlıyoruz, her geçen gün.

FAKAT;

Bu ağları oluşturmak “HADİ AĞ ÇIKARALIM” demekle olacak işler değil.

Büyük bir YAZILIM EKİBİNİN uzun süreler boyunca çalışması gereken bir olay
bu.

Bu yüzden BAYA BÜYÜK BİR SERMAYE gerekir.

Her geçen gün YENİ TEKNİK GELİŞMELER yaşansa da; her hafta yeni bir AĞ
çıkarılamaz yani.
291
Bunu bil.

Bu sebepten;
Mart 2022 itibariyle piyasada 18 BİN KRİPTOPARA olmasına rağmen AĞ
SAYISI bu rakamdan çok çok daha azdır.

Net sayıyı bilmiyorum; ama en küçük ağları dahil etsek bile 100’ü
geçmeyecektir.

———

“Abi peki bu AĞLARDAN en önemliler hangileridir?”

Bu soruya cevap vermek yerine; bir site linki bırakacağım buraya.

Bu sitede hem NFT NFT pazar yerlerini ve HACİMLERİNİ; hem de hangi


pazar yerinin hangi ağ üzerinde çalıştığını göreceksin.
(Ek olarak başka veriler de var; güzel sitedir incele.)

Link:

https://dappradar.com/nft/marketplaces

———

AĞLAR ve PAZAR YERLERİ ile ilgili bilmen gereken son bir bilgi var:

Her PAZAR YERİ, belirli AĞLAR üzerinde çalışır.

Aynı zamanda her CÜZDAN her AĞI desteklemez.

Yani farklı NFT Pazar Yerlerinde takılabilmen için işin içine bir de
CÜZDAN eşleştirmesi girer.

Hepsi birbiriyle UYUMLU olmalıdır.

292
Bu nedenle; farklı NFT pazar yerlerinde takılmak istersen; o pazar yerinin
kullandığı AĞLARI öğrenmeli ve buna uygun bir CÜZDAN kullanmalısın.

Söylediğim gibi; NFT pazar yerlerinin çoğunluğu Ethereum üzerinde çalışır.

Dolayısıyla Metamask ile erişim sağlamakta sorun yaşamazsın.


Ancak Metamask’ın desteklemediği AĞLAR vardır.

Bunlara girmek istediğinde Metamask’ı kullanamazsın.

Mesela SOLANA ağında Metamask kullanılamaz.


SOLANART ve Magic Eden gibi SOLANA üzerinde çalışan NFT pazar
yerlerine erişmek için “Phantom” gibi başka cüzdanlar kullanman gerekir.

Diğer bir örnek;


Binance NFT ve Mobox NFT pazar yerleri Binance Smart Chain (BSC) ağı
üzerinde çalışırlar.
Ancak; Metamask Binance Smart Chain’e bir eklenti yardımıyla bağlanabilir.
Yani Metamask bu pazar yerlerini DESTEKLER.

Bu nedenle Metamask ile bu ağlara erişebilirsin.

Bu bilgi de aklında bulunsun.


En azından bilmiş ol.

Burada söyleyeceklerim bu kadar.

———

Son olarak;

Ağlar ve Pazar Yerleri ile ilgili unutmaman gereken bir mesele var:

OpenSea üzerinden MİLYONLUK bir SERVET edindiğinde; artık TREND


kovalamaya başlayacaksın.

İşte o aşamada YENİ AĞLARA da göz atman gerekecek.

293
BALİNALAŞMA sürecinde sana sürekli
“TRENDLERİ ve YENİ BLOCKCHAIN GELİŞMELERİNİ TAKİP ET” demiştim;
hatırladın mı?

Ee YENİ BİR NFT PAZAR YERİ çıkamaz mı?

Çıkabilir.

İşte buralara da GÖZ ATMAYA başlaman gerekir o noktada.

AMA BAK; O NOKTADA diyorum.

Bu AVERAJ NFT AVELLERİNİN bir diğer savunması da şudur:

“Aga SOLANA ağı UÇACAK. Solana ağında çalışan SOLANART isimli bir
pazar yeri var;
Solana uçunca Solanart da OpenSea’yi SİKERTECEK.
Ben ileriyi görüyorum; burada yatırım yapıyorum.”

SİK TİR GİT.

Ne anlatıyorsun amk :D

Senin yapacağın olay bu avelin yaptığı olmayacak.

SEN, ÖNCE OPENSEA ÜZERİNDEN MİLYON LİRA KAZANACAKSIN;


SONRA BU KISMA GEÇECEKSİN.

SEN MİLYONER OLANA KADAR OPENSEA’NİN TRENDİ GEÇMEZ


MERAK ETME.

Bunu da unutma.

294
SON SÖZ
Bu kitapta; NFT’lerden NASIL para kazanabileceğini TÜM DETAYLARIYLA
anlattım.
GELECEĞİN FİNANS DÜNYASI hakkında da SAĞLAM bir ANLAYIŞ aşıladım.

NFT’lerden sonra YENİ BLOCKCHAIN TEKNOLOJİLERİ ortaya çıktığında;


burada öğrendiklerinle o alanlarda da PARA KAZANABİLECEĞİNDEN hiçbir
ŞÜPHEN olmasın.

Çünkü ODAĞIMIZ; bu sektörden NASIL PARA KAZANILACAĞI üzerineydi.

İnternette YÜZLERCE NFT Rehberi bulabilirsin.

Ancak bu alana PARA KAZANMA AMACIYLA yaklaşan ve BU AMACA


YÖNELİK SİSTEMLİ BİR YOL SUNABİLEN başka bir kitap YOK.

Aradım ama HİÇBİR DİLDE bulamadım.


Bulamayınca; BEN yazmaya KARAR VERDİM.

Çünkü BİLGİNİN EN İYİ YATIRIM olduğunun farkındayım.


Sen de bunu farkında olduğun için buradaydın.

Şimdi ne yapacaksın?

1) Kitabı içselleştirene kadar TEKRAR TEKRAR OKUYACAKSIN.


2) HIZLICA HAREKTE GEÇECEKSİN.

Ve EN ÖNEMLİSİ, basit düşüneceksin; RELAX olacaksın, her şey özünde


yatın yükselip ve artmasıdır.

Ürünü alıyoruz, yat artıyor, satıyoruz. Tek olay bu. Biz İNEK değiliz, 50000
tane parametreye bakmayız.

Mevzuyu ANLADIN, şimdi RAHAT biçimde PARA kazanmak için KAFAYI


çalıştırıp EYLEME geçeceksin. Bu kadar basit.
295
fi
fi

You might also like