სამიზნე ცნება: მოქმედებები რიცხვებზე

რიცხვები 0-დან 10-ის ჩათვლით. მოქმედების ნიშნები „+“ და

საკითხი: „-“.

კომპლექსური დავალების პირობა:

მათემატიკური თავსატეხი

ალბათ დიდებისგან ხშირად გსმენია სიტყვა, თავსატეხი. როდესაც რაიმე რთულს,

ძნელად ამოსახსნელს აღმოაჩენენ, ამბობენ, „ნამდვილი თავსატეხიაო“.

შენც შეგიძლია გახდე ნამდვილი მათემატიკური თავსატეხის

„გამომგონებელი“. ამისათვის საჭიროა: რიცხვებს შეუსაბამო ასო-
ბგერები და ააწყო (დაშიფრო) რაიმე სიტყვა. სამომავლოდ
წინადადებების დაშიფრვასაც შეძლებ. მოიფიქრე შესაბამისი
მაგალითები და დაშიფრე რაიმე სიტყვები. სიტყვები მეგობრებს
შესთავაზე გასაშიფრად.
თუ დაინტერესდები, თავსატეხების კრებულიც შეგიძლია
შექმნა და საკუთარი ილუსტრაციებით გააფორმო.

სიტყვების დაშიფრვაში კარგად, რომ გაერკვე, ამოხსენი ჩვენს მიერ

შემოთავაზებული თავსატეხი. დააკვირდი მე-2 გვერდზე მოცემულ დაშიფრულ სიტყვებს და
გასაშიფრ ცხრილს. რადგან 3+2 უდრის 5-ს, ამიტომ გასაშიფრ ცხრილში უნდა მოძებნო, რა
ასო შეესაბამება 5-ს. როგორც ხედავ მის ქვეშ წერია ასო-ბგერა „მ“. ესე იგი პირველი
სიტყვის პირველი ასო „მ“ ყოფილა. ახლა პირველი სიტყვის მეორე ასო-ბგერა
გავარკვიოთ, რა არის. ამისათვის გამოვთვალოთ, რას უდრის 4+4. რადგან 4-ის და 4-ის
ჯამი არის 8, ამიტომ გასაშიფრ ცხრილში უნდა მოვძებნოთ, რა ასო შეესაბამება 8-ს.
გასაშიფრი ცხრილის მიხედვით, 8-ს შეესაბამება ასო „ე“. პირველი სიტყვის მეორე ასო
ყოფილა „ე“. გამოვიდა სიტყვა „მე“! ყოველი მაგალითის ამოხსნისას, მიღებული ჯამი ან
სხვაობა მოძებნე ცხრილში და გაშიფრე დარჩენილი ორი სიტყვა და ნახავ, რა სიტყვა ან
წინადადება დავშიფრეთ შენთვის!

1
 დაშიფრული სიტყვები:

3+2= ? 1+4= ? 10-5= ?

4+4= ? 3+3= ? 6+3= ?
10-8= ? 10-3= ?
0+1= ? 2+6= ?
7+2= ? 6-1= ?
7-3= ? 4+5= ?
9-6= ? 0+10= ?
10-4= ?
7-7= ?
2+7= ?
გასაშიფრი ცხრილი:

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
კ ვ ყ ს რ მ ი თ ე ა ტ

ახლა შენ უკვე მზად ხარ, თავად შექმნა გასაშიფრი ცხრილი და დაშიფრო რაიმე
სიტყვები.
მოიფიქრე და წარმოადგინე:
 სულ მცირე 3 დაშიფრული სიტყვა;
 გასაშიფრი ცხრილი;
 შესაბამისი მაგალითები.

უპასუხე შეკითხვებს:
 როგორ გესმის სიტყვა „თავსატეხი“? ახსენი შენი სიტყვებით.
 რა სიტყვები შეარჩიე დასაშიფრადh რატომh
 ადრე თუ შეგისრულებია მსგავსი დავალებაh
 რამდენი ხმოვანი/თანხმოვანი გამოიყენეh

2
  ხომ არ შეცვალე თავდაპირველად შერჩეული ასოებიდან რომელიმეh
რატომh
პრაქტიკული რჩევები კომპლექსურ დავალებაზე მუშაობისთვის:

 დასაშიფრ ცხრილში გამოიყენე სულ ცოტა 3 ხმოვანი;

 შეგიძლია თავდაპირველად შეარჩიო სიტყვები, რომლების დაშიფრვაც გსურს და მათ
მიხედვით (მათში შემავალი ასო-ბგერების მიხედვით) შეადგინო დასაშიფრი ცხრილი;
 შეეცადე, დასაშიფრად შერჩეულ სიტყვებში რამდენიმე ასო-ბგერა მეორდებოდეს (რაც მეტი
უკეთესია);

ინფორმაცია ციფრების (10-მდე) და მოქმედების ნიშნების შესახებ - იხილე მოცემულ ბმულზე

იმისათვის, რომ ადვილად გაართვა თავი დავალებას, ქვემოთ

შენ უნდა
მოცემული
შეგეძლოს
სავარჯიშოების შესრულება:

სავარჯიშო N 1
შეავსე მათემატიკური კროსვორდი. რა სიტყვა მიიღე გაფერადებულ უჯრებშიh

3
 სავარჯიშო N2

რამდენი წითელი და ყვითელი მონეტაა საჭირო, რომ თითოეული დაფა შეივსოსh

სავარჯიშო N3

მოცემული ნახატის მიხედვით ჩაწერე შესაბამისი ტოლობა.

სავარჯიშო N4

ნინა და აკა სხვადასხვა ფიგურებს ხატავდნენ.

რამდენი ფიგურა დახატა თითოეულმაh ორივემ
ერთადh დაწერე შესაბამისი ტოლობები.

4
 სავარჯიშო N5

თუ ავტოსადგომიდან წითელი და ლურჯი ფერის მანქანები გავლენ, რამდენი მანქანა

დარჩებაh

სავარჯიშო N6

ვატოს დაბადების დღეზე მეგობრები ესტუმრნენ, 5 ბიჭი და 3 გოგო. სულ რამდენი

ბავშვია დაბადების დღეზეh

5
 სავარჯიშო N6

გადაიხატე რვეულში ქვემოთ მოცემული უჯრები. დაითვალე თითოეული ფერის

თევზების რაოდენობები. მიღებული რიცხვები ჩაწერე იმავე ფერის უჯრებში და იანგარიშე.

6
 სავარჯიშო N7

ანამ ჩაიფიქრა რიცხვი. ამ რიცხვს მიუმატა ხუთი და მიიღო ცხრა.

რა რიცხვი ჩაიფიქრა ანამh

სავარჯიშო N9

მოცემული რიცხვები ისე გაანაწილე სასწორზე, რომ სასწორის ორივე მხარეს თანაბარი
ჯამი მიიღო.

, , , . , , , .

, , , . , , , .

7
 სავარჯიშო

ნახატის მიხედვით ჩაწერე შესაბამისი ტოლობა.

სავარჯიშო N11

რამდენი ნამცხვარი დარჩა კონდიტერს მოსართავიh

8
 სავარჯიშო

იანგარიშე და შეავსე ცარიელი უჯრები.

9
 პასუხები:

სავარჯიშო N1

1ს ა მ კ უ თ ხ ე დ ი

2რ ვ ა

3ა თ ი

4ე ქ ვ ს ი

5ს ა მ ი

6მ ი მ ა ტ ე ბ ა

7ტ ო ლ ი ა

8შ ვ ი დ ი

9გ ა მ ო კ ლ ე ბ ა

10 ც ხ რ ა

სავარჯიშო N2

წითელი-3; ყვითელი-2

სავარჯიშო N3

5+3=8

10
 სავარჯიშო N4

ნინამ დახატა -3 ფიგურა, აკამ - 3. ორივემ ერთად 6 ფიგურა. 3+3=6

სავარჯიშო N5

5 მანქანა

სავარჯიშო N6

ცხრა

სავარჯიშო N7

სავარჯიშო N8

ანამ ჩაიფიქრა რიცხვი 4.

11
4+5=9

სავარჯიშო N9

სავარჯიშო N10

4+4+2=10

სავარჯიშო N11

3 ნამცხვარი

12
სავარჯიშო N13

7 - 5 = 2 2 + 6 = 8
+ -
4 3
= =
9 - 6 = 3 2 + 1 = 3
+ -
2 1
= =
8 - 7 = 1
-
3 + 3 = 6
+ =
6 1 + 7 = 8
= -
9 - 8 = 1 4
=
5 - 4 = 1

13