Κεφ.

Γ’
΢ΣΑΘΜΟΙ ΢ΣΗΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ
΢ΚΕΨΗ ΚΑΙ ΠΡΑΞΗ
1. Η αγωγή στους πρωτόγονους και σε αρχαίους ανατολικούς λαούς
2. Η αγωγή στην αρχαία Ελλάδα και Ρώμη
3. Η αγωγή στους πρωτοχριστιανικούς χρόνους και στην Ορθόδοξη
Ανατολή
4. Η εξέλιξη στην ελληνορθόδοξη παιδαγωγική σκέψη και πράξη μετά
την κατάλυση της Ρωμαίικης Αυτοκρατορίας της
Κωνσταντινούπολης(Βυζαντινή Αυτοκρατορία)
5. Η αγωγή στην εποχή του Δυτικού Μεσαίωνα και την Αναγέννηση
6. Η αγωγή στην εποχή του Ρεαλισμού
7. Η αγωγή στον Ευσεβισμό και Φιλανθρωπισμό
8. Η αγωγή στην εποχή του Διαφωτισμού
9. Η αγωγή στην εποχή του Νεοανθρωπισμού
10. Ο 19ος αιώνας και η ανάπτυξη της Παιδαγωγικής Επιστήμης
11. Η Παιδαγωγική τον 20ο αιώνα
12. Η παιδαγωγική σκέψη και πράξη στην ελληνική πραγματικότητα από
την ίδρυση του πρώτου ελεύθερου ελληνικού κράτους και μέχρι σήμερα
13. Η εκπαίδευση στην Ε. Ε.
Η αγωγή στους πρωτόγονους και σε
αρχαίους ανατολικούς λαούς
Πϋρςεσ • αριςτοκρατικό-
 μύμηςη ςτρατιωτικό
• κϊςτεσ/Βραχμϊνοι
 μύηςη Ινδού
 προςαρμογό
 αφομούωςη του ατόμου
• θρηςκευτικό
Ιουδαύοι • ηθικό -
πατριαρχικό

Αιγύπτιοι • γραφεύσ- μνημονικό

μϊθηςη
Η αγωγή στην αρχαία Ελλάδα και Ρώμη

Όμηροσ Αίςωποσ

 πρότυπα  αλληγορύα
 μορφωτικϊ αγαθϊ  ορθόσ τρόποσ ςυμπεριφορϊσ
 Η αγωγή στην αρχαία Ελλάδα και Ρώμη

΢πάρτη Αθήνα
 παιδονόμοσ –μαςτιγοφόροι  Πυθαγόρειοι (προςωπικό
 λακωνιςμόσ προςπϊθεια με επιμονό)
 ΢οφιςτϋσ (ρητορικό)
 ΢ωκρϊτησ (μαιευτικό
μϋθοδοσ)
 Πλϊτωνασ (ανϊκληςη
ιδεών/φιλοςοφύα)
 Αριςτοτϋλησ (ευ ζόν)
Η αγωγή στην αρχαία Ελλάδα και Ρώμη

Ελληνιςτική εποχή Ρωμαΰκή αγωγή

 δημόςια παιδεύα  Κικϋρωνασ (με την παιδεύα
 ‘κοινό’ ελληνικό γλώςςα εκριζώνονται οι κακϋσ
καταβολϋσ)
 Κοώντιλιανόσ (αντιτύθεται ςτισ
ςωματικϋσ ποινϋσ)
 Πλούταρχοσ (φύςισ-λόγοσ-
ϋξισ/ αγωγό ςε αγόρια και
κορύτςια)
 Η αγωγή στους πρωτοχριστιανικούς
χρόνους και στην Ορθόδοξη Ανατολή

 Χριςτόσ: πρότυπο δαςκϊλου

 (προςωπικό ςχϋςη με τον μαθητό/ακροατό)
 Μεθοδολογύα: ερωτόςεισ-παραβολϋσ
 Η αγωγή στους πρωτοχριστιανικούς
χρόνους και στην Ορθόδοξη Ανατολή
2οσ αιώνασ- 1453 Κέντρα μάθηςησ
 Καταβϊλλεται προςπϊθεια  Αθόνα
ςυμφιλύωςησ τησ ‘θύραθεν’  Αλεξϊνδρεια
και τησ χριςτιανικόσ αγωγόσ  Καιςαρεύα
 Αντιγραφό χειρογρϊφων ςτα
 Αντιόχεια
μοναςτόρια
 Έφεςοσ
 Μοναςτηριακϊ
 Θεςςαλονύκη
ςχολεύα/αντιδρϊςεισ (Δ’ Οικ.
΢ύνοδοσ για τουσ κοςμικούσ)  Κωνςταντινούπολη
(πανεπιςτόμιο τησ
Μαγναύρασ/Πατριαρχικό
ςχολό)
 Η εξέλιξη στην ελληνορθόδοξη
παιδαγωγική σκέψη και πράξη μετά το
1453

 Σο ‘κρυφό ςχολειό’
 Άγιοσ Κοςμϊσ ο Αιτωλόσ (δωρεϊν παιδεύα)
 Δϊςκαλοι του Γϋνουσ (Βούλγαρησ, Θεοτόκησ,
Ανθρακύτησ, Βϊμβασ, Πϊριοσ, Μοιςιόδακασ, Γαζόσ, αγ.
Νικόδημοσ ο Αγιορεύτησ κ.α.)
Η αγωγή στην εποχή του Δυτικού
Μεσαίωνα και την Αναγέννηση

 ΢χολαςτικό Θεολογύα/  Έραςμοσ

εκκληςιαςτικόσ και  Μελϊχθων
θρηςκευτικόσ χαρακτόρασ
ςτην εκπαύδευςη (λογικό +  Ραμπελϋ (όχι πύεςη)
πύςτη)  Βύβεσ (επύδραςη τησ
 Μεταρρύθμιςη οικογϋνειασ)
(Λούθηροσ)λώςςα, :
Ευαγγϋλιο, μουςικό,
μαθηματικϊ, φυςικϋσ
επιςτόμεσ)
 Ιηςουώτεσ (τυφλό υπακοό,
απομνημόνευςη)
Η αγωγή στην εποχή του Ρεαλισμού
 Μονταύν (ςωματικό αγωγό και υγεύα)
 Βϊκων (εμπειρικό μϋθοδοσ)
 Καρτϋςιοσ (κανόνεσ μεθοδολογύασ)
 Λοκ (tabula rasa)
 Ρατύχιοσ (διδαςκαλύα ςτη μητρικό γλώςςα)
 Κομϋνιοσ (εικονογραφημϋνα διδακτικϊ βιβλύα)
 Η αγωγή στον Ευσεβισμό και
Φιλανθρωπισμό
 Ευσεβισμός ή Πιετισμός: κίνημα μέσα
στο Λουθηρανισμό, που δραστηριοποιήθηκε από
τα τέλη του 17ου αιώνα μέχρι τα μέσα του 18ου
αιώνα

 Φράνκε
 Φενελόν (Οι περιπέτειες του Τηλέμαχου)
 Η αγωγή στην εποχή του
Διαφωτισμού
 Ζαν Ζακ Ρουςςώ (Αιμίλιοσ ή Περί Αγωγής )

 Η εκπαύδευςη πρϋπει να βαςύζεται ςτην προςωπικό

αναζότηςη του διδαςκόμενου και μόνο. Ο δϊςκαλοσ
δεν πρϋπει να λειτουργεύ ςαν αυθεντύα, αλλϊ χρειϊζεται
μόνο να θϋτει ερωτόματα και να οδηγεύ τον μαθητό
ςτην ανακϊλυψη των απαντόςεων
 Η αγωγή στην εποχή του
Νεοανθρωπισμού

 Νεοανθρωπισμός: έθετε ως βάση του

ανθρωπισμού όχι πλέον τη μίμηση των κλασικών
προτύπων αλλά τη νέα δημιουργική εργασία η
οποία διαπνέεται από το πνεύμα της κλασικής
αρχαιότητας.
 Χούμπολτ: εσωτερική μόρφωση και διάπλαση του
ανθρώπου
 Ο 19ος αιώνας και η ανάπτυξη της
Παιδαγωγικής Επιστήμης
 Πεςταλότςι
 ΢λαώερμαχερ
 Έρβαρτοσ
 ΢πϋνςερ
 Χωλ
 Θορνταώκ
 Κύρκεγκαρντ
 Ντιούι
 Η Παιδαγωγική τον 20ο αιώνα
 Μοντεςςόρι
 Ντεκρολύ
 Πιαζϋ- Βιγκότςκυ (κονςτρουκτιβιςμόσ)
 Κερςενςτϊινερ (ςχολεύο εργαςύασ)
 Dalton Plan
 Winnetka Plan
 Jena Plan
 (Ιδεαλιςτικό Παιδαγωγικό-Μαρξιςτικό Παιδαγωγικό-
Κριτικό Παιδαγωγικό- Κοινωνικό Παιδαγωγικό)
 Η Παιδαγωγική τον 20ο αιώνα
Αντιαυταρχική αγωγή
 Σα ςχολεύα του Αμβούργου
 ΢. Νηλ (Summerhil)
 Αποςχολειοπούηςη (Ίλιτσ, Χολτ)
 Η ελληνική πραγματικότητα από την
ίδρυση του πρώτου ελεύθερου ελληνικού
κράτους και μέχρι σήμερα
 1828-1831 Προςπϊθειεσ Καποδύςτρια για τη δημιουργύα
ςχολεύων
 1832-1880 Εκπαιδευτικό πολιτικό των Βαυαρών, του Όθωνα
και του Γεωργύου Α’
 1880-1910 Εκπαιδευτικό πολιτικό του Σρικουπικού και
Δηλιγιαννικού κόμματοσ.
 Νομοςχϋδια Ευταξύα- Γληνού
 Νομοςχϋδια 1917/ 1927 (Βενιζϋλοσ)
 Η μεταρρύθμιςη του 1959
Η Εκπαιδευτική Αντιμεταρρύθμιςη του 1967
 Η Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιςη του 1976
 Μεταρρυθμίςεισ την περίοδο 1981‐1985
 Μεταρρυθμίςεισ την περίοδο 1991‐1993
 Μεταρρυθμίςεισ μετά το 1994 και μέχρι το 2003
 Η εκπαίδευση στην Ε. Ε.
-Κοινοτικά Προγράμματα για νέουσ
 Petra (τεχνικό και επαγγελματικό εκπαύδευςη)
 Force (΢υνεχιζόμενη εκπαύδευςη)
 Comett (ςυνεργαςύα μεταξύ ΣΕΙ και επιχειρόςεων)
 Erasmus (κινητικότητα φοιτητών)
 Lingua (εκπαύδευςη ςτισ ξϋνεσ γλώςςεσ)
 Youth for Europe (προγρϊμματα για νϋουσ ωσ 15 χρ)
 Tempus (ςυνεργαςύα πανεπιςτημύων)
-Απολυτόριο Baccalaureat
΢Ι΢ΚΟΤ ΓΙΟΛΑΝΣΑ
gsiskou@past.auth.gr
20