Czy są jakieś sytuacje, w których

nadal trzeba wystawiać kierowcom

urlopówki?

GRZEGORZ ZALEWSKI
specjalista z zakresu transportu drogowego, trener i szkoleniowiec

Obecnie nie ma już żadnej sytuacji, w której trzeba wystawiać

urlopówki.

Jeśli wszystkie aktywności kierowcy są zarejestrowane

na karcie lub wykresówkach, nie ma potrzeby wystawiać
zaświadczeń.

Zaświadczenia wystawia się tylko za okresy, których na karcie

lub wykresówce brakuje.

1
Czy są jakieś sytuacje, w których
nadal trzeba wystawiać kierowcom
urlopówki?

Przepisy przewidują możliwość wystawiania urlopówek,

czyli zaświadczeń o nieprowadzeniu pojazdów. Jednak
jest to dobrowolne, a nie obowiązkowe. Zaświadczenia
stosuje się tylko wtedy, gdy na karcie lub wykresówce
brakuje jakiegoś zapisu i nie da się go uzupełnić.

Od czasu wejścia w życie pakietu mobilności wszyscy kierowcy

muszą rejestrować za pomocą odręcznych zapisów lub wpisów
manualnych wszelkiego rodzaju aktywności, których nie zareje-
strował tachograf, a nie tylko, jak wcześniej, okresy odpoczynków.
Przed wejściem w życie pakietu mobilności inne aktywności były
najczęściej dokumentowanie za pomocą świadectwa o działalno-
ści kierowcy – urlopówki.

1 Wszystkie aktywności na karcie

Przepisy pakietu mobilności mają na celu nie tylko zmianę poprzednio obowiązujących przepisów
i zasad, ale także doprecyzowują niektóre kwestie. Między innymi właśnie została uregulowana
niezbyt klarowna wcześniej sprawa rejestracji poszczególnych aktywności na tachografie. Wpro-
wadzony do rozporządzenia nr 165/2014 art. 34 ust. 5 lit. b ppkt. iv umożliwia rejestrację pod
symbolem „łóżko” przerw, odpoczynków, urlopów wypoczynkowych oraz zwolnień lekarskich.
Wcześniej przepis ten przewidywał, że pod takim symbolem rejestrowany jest wyłącznie czas
przerwy i odpoczynku kierowcy, co powodowało liczne wątpliwości interpretacyjne. Między
innymi takie, czy czas urlopu lub zwolnienia lekarskiego może być zarejestrowany wpisem manu-
alnym, czy też wymagane jest w takim przypadku zaświadczenie o działalności kierowcy.

Kontrolerzy z różnych krajów nie mieli zbieżnego stanowiska w tej kwestii, co często powodowało
nakładanie wysokich kar. Obecnie sprawa jest jednoznaczna. Kierowca ma obowiązek wykonania
wpisu manualnego za cały okres zwolnienia lekarskiego lub urlopu. Wówczas nie jest wymagane
zaświadczenie o działalności kierowcy (urlopówka), ani podczas kontroli na drodze, ani w firmie.
Dokument taki będzie wymagany tylko w przypadku, gdy z różnych przyczyn kierowca nie ma
możliwości wykonania wpisu manualnego.

2
 PAMIĘTAJ

Jak to jest opisane w przepisach?

Art. 34 ust. 5 lit. b ppkt. iv rozp. 165/2014 (UE) w brzmieniu na-
danym art. 2 pkt 11 rozporządzenia 2020/1054 z 15 lipca 2020 r.
(wchodzącego w skład tzw. pakietu mobilności): Kierowcy obsłu-
gują przełączniki umożliwiające osobną i wyraźną rejestrację na-
stępujących okresów: (…) pod symbolem „łóżko”: przerwy, odpo-
czynek, urlop wypoczynkowy lub zwolnienie lekarskie.

Art. 34 ust. 3 rozp. nr 165/2014 w brzmieniu nadanym przez pakiet

mobilności: Jeżeli w wyniku oddalenia się od pojazdu kierowca nie
jest w stanie używać tachografu zainstalowanego w pojeździe, to
okresy, o których mowa w ust. 5 lit. b ppkt ii, iii oraz iv:

a) jeśli pojazd wyposażony jest w tachograf analogowy – wprowa-

dza się na wykresówkę ręcznie, w drodze automatycznej rejestracji
lub innym sposobem, czytelnie i nie brudząc wykresówki; lub

b) jeśli pojazd wyposażony jest w tachograf cyfrowy – wprowadza

się na kartę kierowcy przy użyciu urządzenia do manualnego wpro-
wadzania danych, w jakie wyposażony jest tachograf. Państwa
członkowskie nie nakładają na kierowców obowiązku przedkłada-
nia formularzy potwierdzających ich czynności w trakcie oddalenia
się od pojazdu.

2 Czasem się nie da

Urlopówka jest coraz rzadziej stosowana, ale w dalszym ciągu jest w obiegu. Bywa niezwykle przy-
datna, szczególnie w sytuacjach gdy kierowca tylko sporadycznie jeździ z tachografem lub pracuje
w systemie mieszanym – z tachografem i bez tachografu. Takim kierowcom dokonywanie wpisów
manualnych zajęłoby znacznie więcej czasu niż innym, którzy stale używają pojazdów z tachogra-
fem. Musieliby rysować na wykresówce lub wydruku, albo wprowadzać manualnie na kartę kierow-
cy, wszelkiego rodzaju aktywności poza jazdą z tachografem, w szczególności okresy innej pracy
oraz dyspozycyjności, których w ich przypadku jest bardzo dużo.

Ponadto niektóre typy tachografów (pierwsze modele tachografów cyfrowych) umożliwiają wy-
konanie wpisu manualnego tylko w ograniczonym czasowo zakresie. W takich sytuacjach, gdy kie-
rowca nie ma możliwości wykonania wpisu manualnego, należy wystawić urlopówkę. Są to jednak
sytuacje wyjątkowe, zasadą jest wpis manualny, bez konieczności potwierdzania urlopu czy też
zwolnienia lekarskiego za pomocą zaświadczenia o działalności.

3
 3 Urlopy i zwolnienia to odpoczynki
Za pomocą tachografu (symbol „łóżko”) należy rejestrować także urlop i zwolnienie lekarskie.
Z punktu widzenia przepisów rozporządzenia 561/2006 są to odpoczynki. Odpoczynek, zgod-
nie z definicją określoną w rozporządzeniu, to nieprzerwany okres, podczas którego kierowca
może swobodnie dysponować swoim czasem. Nie musi przypadać w weekend, może być odbierany
w innych dniach tygodnia.

Podczas urlopu wypoczynkowego albo zwolnienia lekarskiego kierowca może swobodnie dyspo-
nować swoim czasem, więc okresy te zaliczamy do odpoczynków kierowcy. W związku z tym nie
ma konieczności udzielania kierowcy po urlopie lub zwolnieniu dodatkowego czasu wolnego, nawet
wówczas, gdy zwolnienie lub urlop przypadały w dni robocze. Nie ma też znaczenia, czy urlop lub
zwolnienie zaliczymy jako odpoczynek regularny (45-godzinny), skrócony (minimum 24-godzinny)
czy też rekompensatę skróconego odpoczynku tygodniowego.

Jeśli te dane są zapisane na karcie kierowcy, to nie ma konieczności dodatkowego potwierdzania

urlopu lub zwolnienia za pomocą urlopówki. Taki stan prawny wynika z art. 34 ust 3 rozp. 165/2014.
Nie ma konieczności wystawiania zaświadczenia o działalności kierowcy i inspektorzy nie będą go
żądać ani podczas kontroli drogowej, ani w czasie kontroli w siedzibie firmy

UWAGA! Nie szkodzi, że są dłuższe

Urlop lub zwolnienie często trwają dużo dłużej niż 24 godziny czy też 45 godzin.
Nie jest to żadną przeszkodą, żeby zaliczyć je jako odpoczynki w jeździe. Przepisy
rozporządzenia nr 561/2006 (WE) w zakresie odpoczynków podają tylko minimalne
założenia. Odpoczynki w dłuższym wymiarze są jak najbardziej prawidłowe.

4 Rozporządzenie nie przewiduje

Przepisy rozporządzenia nie definiują okresów nieobecności kierowcy w pracy, takich jak urlopy,
zwolnienia lekarskie, dni wolne na opiekę nad dzieckiem itd. Jednak nie zmienia to faktu, że w ich przy-
padku spełniony jest podstawowy warunek, czyli swobodne dysponowanie swoim czasem. Inaczej
mówiąc – czas, gdy kierowca nie jest w dyspozycji firmy, traktować trzeba jako odpoczynek kierowcy,
bez względu na to, czy jest to zwykły odpoczynek tygodniowy, czy też inna nieobecność w pracy.

Podstawa prawna:
art. 34 ust. 3 oraz ust. 5 lit. b ppkt. iv rozporządzenia nr 165/2014 (UE) w brzmieniu nadanym
art. 2 pkt 11 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1054 z 15 lipca 2020 r.

Zyskaj dostęp do portalu przez 24 godziny

za DARMO!
Uzyskaj dostep
4