P O DK A R PA CK A OK RĘ G OW A I Z B A

I NŻ Y NI ER ÓW B U D OW NI CT W A
35–060 Rzeszów, ul. Słowackiego 20
NIP: 813-32-98-468, Regon 691698991

Telefony: 17 850 77 05 wew. 26, 17 850 77 06, fax 17 850 77 07

szkolenia@inzynier.rzeszow.pl www.inzynier.rzeszow.pl

Zezwolenie na realizację inwestycji

drogowej - aspekty prawne,
porady praktyczne
(Materiały szkoleniowe)

Mielec – Jarosław – Rzeszów – Stalowa Wola – Jasło – Sanok,

13 luty – 21 marca 2017 r.
Wykładowca: mgr inż. Maria Tokarska
 ZEZWOLENIE NA REALIZACJĘ INWESTYCJI
DROGOWEJ
ASPEKTY PRAWNE, PORADY PRAKTYCZNE

luty - marzec 2017 opracowała: mgr inż. Maria Tokarska

Podstawowe akty prawne normujące sprawy
przygotowania inwestycji drogowych

- ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach

przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych
(tekst jedn.Dz.U.2015.2031)
- ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst
jedn. Dz.U.2016.1440 z późn. zm.)
- ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane ( tekst jedn.Dz.U.
2016.290 )
- ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o
środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie
środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tekst
jedn. Dz.U.2016.353)
- ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn.
Dz.U.2015.469 z późn.zm.)
- rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia
2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny
odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (tekst
jedn.Dz.U.2016.124)
- ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami
(tekst jedn. Dz.U.2016.2147)
I. Przedmiotowy i podmiotowy zakres ustawy

Ustawa określa:
- zasady i warunki przygotowania inwestycji w zakresie
dróg publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z
dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych
- organy właściwe w tych sprawach.

Drogą publiczną jest droga zaliczona na podstawie w/w

ustawy do jednej z kategorii dróg, z której może
korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z
ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie
lub innych przepisach szczególnych.
 Drogi publiczne ze względu na funkcje w sieci
drogowej dzielą się na następujące kategorie:
- drogi krajowe
- drogi wojewódzkie
- drogi powiatowe
- drogi gminne
Ulice leżące w ciągu w/w dróg należą do tej samej
kategorii co te drogi.
Drogi publiczne ze względu na ich dostępność dzielą
się na:
- drogi ogólnodostępne
- drogi o ograniczonej dostępności, w tym autostrady i
drogi ekspresowe
 Do dróg krajowych zalicza się:

- autostrady i drogi ekspresowe oraz drogi leżące w ich

ciągach do czasu wybudowania autostrad i dróg
ekspresowych
- drogi międzynarodowe
- drogi stanowiące inne połączenia zapewniające
spójność sieci dróg krajowych
- drogi alternatywne dla autostrad płatnych
- drogi dojazdowe do ogólnodostępnych przejść
granicznych obsługujących ruch osobowy i towarowy
bez ograniczeń ciężaru całkowitego pojazdów (zespołu
pojazdów) lub wyłącznie ruch towarowy bez
ograniczeń ciężaru całkowitego pojazdów (zespołu
pojazdów)
- drogi stanowiące ciągi obwodnicowe dużych
aglomeracji miejskich
- drogi o znaczeniu obronnym
Sieć autostrad i dróg ekspresowych określa Rada
Ministrów, mając na uwadze potrzeby społeczne i
gospodarcze kraju w zakresie rozwoju infrastruktury.
 Do dróg wojewódzkich zalicza się drogi inne niż
wymienione powyżej, stanowiące połączenia między
miastami, mające znaczenie dla województwa, i drogi o
znaczeniu obronnym niezaliczone do dróg krajowych.

Zaliczenie do kategorii dróg wojewódzkich następuje

w drodze uchwały sejmiku województwa.
Zaliczenie do kategorii dróg powiatowych i gminnych
następuje w drodze uchwały odpowiednio rady powiatu
i rady gminy.
Drogi, drogi rowerowe, parkingi oraz place
przeznaczone do ruchu pojazdów, niezaliczone do żadnej
z kategorii dróg publicznych i niezlokalizowane w pasie
drogowym tych dróg są drogami wewnętrznymi.
 Czym jest „inwestycja w zakresie dróg publicznych” ?

Z treści art.11d ust.1, ustalającego zawartość wniosku o

wydanie decyzji zrid, jak i z art. 11f ust.1 określającego
zawartość decyzji zrid jednoznacznie wynika, że
przedmiotem regulacji ustawy jest nie tylko sama droga
publiczna, ale także inne prace budowlane, których
wykonanie jest niezbędne dla realizacji drogi. Do tych
prac należy m.in.:
- budowa lub przebudowa sieci uzbrojenia terenu
- budowa lub przebudowa zjazdów
- budowa lub przebudowa innych dróg publicznych
Na czym polegają szczególne zasady ustalone w „spec”
ustawie
 W trybie zwykłym przed złożeniem wniosku o
wydanie pozwolenia na budowę dla tego typu
inwestycji należało uzyskać poniższe decyzje:
- o lokalizacji inwestycji celu publicznego
- zatwierdzającą projekty podziału nieruchomości
- o wywłaszczeniu
- o ograniczeniu w korzystaniu z nieruchomości
Wszystkie powyższe rozstrzygnięcia następują w jednej
decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.
 Ustawa przewiduje szczególny tryb związany z
zapewnieniem stronom czynnego udziału w
postępowaniu
 Do kogo adresowana jest „spec” ustawa
Określone w „spec” ustawie uprawnienia, obowiązki i
zadania Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i
Autostrad w odniesieniu do innych dróg niż zarządzane
przez GDDKiA wykonuje właściwy zarządca drogi.
W myśl art. 11a ust.1 decyzję o zezwoleniu na
realizację inwestycji drogowej wydaje właściwy organ
(wojewoda bądź starosta) na wniosek właściwego
zarządcy drogi.
 Zarządcami dróg są:

- dla dróg krajowych - Generalny Dyrektor Dróg

Krajowych i Autostrad
- dla dróg wojewódzkich - zarząd województwa
- dla dróg powiatowych - zarząd powiatu
- dla dróg gminnych - wójt (burmistrz, prezydent
miasta).

Tylko w/w podmioty mogą być adresatem decyzji o

zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.
 Kompetencje organów
Według „spec” ustawy decyzje o zezwoleniu na
realizację inwestycji drogowej wydają:
- wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i
wojewódzkich
- wykonujący zadania zlecone z zakresu administracji
rządowej starosta w odniesieniu do dróg
powiatowych i gminnych
 W przypadku inwestycji drogowej realizowanej na
obszarze dwóch lub więcej województw albo powiatów,
decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej na
wniosek właściwego zarządcy drogi wydaje odpowiednio
wojewoda albo starosta, na którego obszarze właściwości
znajduje się największa część powierzchni przeznaczonej
na realizację inwestycji drogowej.
 Podsumowanie
Regulacje „spec” ustawy drogowej są adresowane
wyłącznie do zarządców dróg. Decyzja zrid nie może być
wydana na rzecz zarządu drogi publicznej.
W oparciu o „spec” ustawę można prowadzić
postępowanie w odniesieniu do rozbudowy drogi
publicznej (tj. drogi już zaliczonej do kategorii dróg
publicznych), jak i budowy nowej drogi, która dopiero
po jej wykonaniu zostanie zaliczona do odpowiedniej
kategorii.
Jeżeli z budową (rozbudową) drogi publicznej
związana jest także przebudowa tej drogi, całość
zamierzenia może być objęta zezwoleniem zrid.
II SA/GI 1079/08 - wyrok WSA w Gliwicach 2009.01.28
Na etapie lokalizacji i realizacji drogi o charakterze drogi decyduje
wyłącznie wniosek jej zarządcy, który w samym wniosku nadaje jej
przewidywany charakter.

II OSK 91/10 wyrok NSA Data orzeczenia 09.04.2010 r.

Analiza przepisu wskazuje, że tekst art. 1 ust. 1 ustawy odwołuje się
do ustawy o drogach publicznych, ale czyni to po pierwsze, bez
odniesienia się do jej konkretnych przepisów, oraz po drugie, czyni
to odnośnie nie do rodzaju drogi publicznej, lecz do pojęcia
"przygotowanie inwestycji w zakresie dróg publicznych".

II SA/Ol 255/11 – wyrok WSA w Olsztynie

data orzeczenia 21.06.2011
Należy podkreślić, iż zarządcy dróg publicznych mogą wnioskować o
wydanie zezwolenia na realizację inwestycji drogowej tylko w
zakresie swojej właściwości zarządczej wobec drogi publicznej
określonej kategorii.
II. „Spec” ustawa drogowa a ustawa Prawo budowlane
Fakt istnienia w regulacjach prawnych ustawy z dnia 10
kwietnia 2003 r. („spec” ustawy drogowej) nie oznacza ,
że przygotowanie inwestycji musi nastąpić w trybie tej
ustawy. Zarządca drogi sam rozstrzyga, czy określona
inwestycja drogowa będzie przygotowywana na
podstawie ustawy Prawo budowlane, czy w oparciu o
„spec” ustawę drogową.
Możliwość takiego wyboru przysługuje wyłącznie
zarządcy drogi. Wszystkie inne podmioty obowiązane
są stosować ustawę Prawo budowlane.
W trybie ustawy Prawo budowlane inwestycje drogowe
można realizować:

• na podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę, w

oparciu o uzyskaną wcześniej decyzję o ustaleniu
lokalizacji inwestycji i posiadane prawo do
dysponowania nieruchomością na cele budowlane

• na podstawie zgłoszenia, do którego organ nie wniósł

sprzeciwu, w przypadkach przewidzianych w ustawie
Kiedy warto (w przypadku możliwości wyboru)
stosować Prawo budowlane

 Inwestycja wymaga pozwolenia na budowę, ale nie

potrzeba dokonywać podziałów nieruchomości,
inwestycja jest zgodna z zapisami obowiązującego
miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego (bądź inwestor posiada decyzję
lokalizacyjną), inwestor posiada prawo do
dysponowania nieruchomościami, stan prawny
nieruchomości, które są w obszarze oddziaływania
jest uregulowany.
Prawo budowlane stosujemy także wówczas, gdy
zakres robót podlega jedynie obowiązkowi zgłoszenia

Wśród budów i robót budowlanych zwolnionych z obowiązku

uzyskania pozwolenia na budowę, realizowanych w w/w trybie
Prawo budowlane wymienia m.in:

 zjazdy z dróg krajowych i wojewódzkich oraz zatoki

parkingowe na tych drogach
 tymczasowe obiekty niepołączone trwale z gruntem,
wzniesione na okres nie dłużej niż 180 dni

 remont obiektów budowlanych

 przebudowę obiektów, których budowa może być
realizowana na podstawie zgłoszenia
 przebudowę dróg (tj. prace, które nie naruszają granic pasa
drogowego), torów i urządzeń kolejowych
Jeśli inwestycja ma być realizowana na podstawie Prawa
budowlanego inwestorem może być:
 zarządca drogi
Zgodnie z art. 20 pkt 3 ustawy o drogach publicznych do
zarządcy drogi należy w szczególności pełnienie funkcji
inwestora.
W myśl art. 21 ust 1 zarządca drogi może wykonywać
swoje obowiązki przy pomocy jednostki organizacyjnej
będącej zarządem drogi. Zarząd drogi jako jednostka
organizacyjna może by adresatem pozwolenia na
budowę wydanego na podstawie Prawa budowlanego.
 dowolny inwestor, jeśli budowa lub przebudowa drogi
publicznej została spowodowana inwestycją nie
drogową (art. 16 ust. 1 )
W takim przypadku szczegółowe warunki budowy lub
przebudowy drogi określa umowa między zarządcą
drogi a inwestorem inwestycji nie drogowej.
Taki inwestor nie może korzystać ze „spec” ustawy
drogowej.
 inny inwestor niż zarządca drogi (często jest to gmina)
w oparciu o umowę z zarządem drogi (np. umowę
użyczenia) na cele związane z potrzebami
zarządzania drogami, lub potrzebami ruchu
drogowego, a także na cele związane z potrzebami
obsługi użytkowników ruchu (art.22 ust 2)
 zarządca drogi wyższej kategorii w przypadku
budowy, przebudowy, remontu skrzyżowania dróg
różnej kategorii wraz z drogowymi obiektami
inżynierskimi w pasie drogowym oraz urządzeniami
bezpieczeństwa i organizacji ruchu związanymi z
funkcjonowaniem tego skrzyżowania (art.25 ust.1).
 właściciel lub użytkownik nieruchomości przyległej do
drogi w odniesieniu do budowy lub przebudowy
zjazdu z tej drogi.

W przypadku budowy lub przebudowy drogi budowa

lub przebudowa zjazdów dotychczas istniejących
należy do zarządcy drogi.
II OSK 984/10 - wyrok NSA
Data orzeczenia 2010-08-24

W obowiązującym porządku prawnym budowa drogi możliwa jest

zarówno na podstawie przepisów ustawy o planowaniu i
zagospodarowaniu przestrzennym, jak i na podstawie przepisów
Specustawy.
Przepisy tej ustawy nie wyłączają, bowiem prawnej możliwości
ustalania przeznaczenia terenów pod drogi publiczne w
miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.
III. Przygotowanie wniosku o wydanie decyzji o
zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej

Właściwy zarządca drogi składa wniosek o wydanie

decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej po
uzyskaniu opinii właściwych miejscowo zarządu
województwa, zarządu powiatu oraz wójta (burmistrza,
prezydenta miasta).
Niewydanie w/w opinii w terminie 14 dni od dnia
zwrócenia się przez właściwego zarządcę drogi o jej
wyrażenie, traktuje się jako brak zastrzeżeń do wniosku.
 Wniosek o wydanie powyższych opinii zawiera:
- mapę w skali co najmniej 1:5000 przedstawiającą
proponowany przebieg drogi, z zaznaczeniem terenu
niezbędnego dla obiektów budowlanych, oraz
istniejące uzbrojenie terenu
- analizę powiązania drogi z innymi drogami publicznymi
- określenie zmian w dotychczasowej infrastrukturze
zagospodarowania terenu
Opinie właściwych miejscowo zarządu województwa,
zarządu powiatu oraz wójta

Uprawnienie do wyrażania opinii co do wniosku o

wydanie decyzji zrid przez jednostki samorządu
terytorialnego, nie powoduje że uzyskują one z tego
powodu przymiot strony w takim postępowaniu.

Opinie samorządów mają charakter poglądowy i nie są

wiążące ani dla wnioskodawcy, ani dla organu
wydającego zezwolenie na realizację inwestycji
drogowej.
Organ orzekający, mając na uwadze postanowienia
art.11e, chcąc uwzględnić postulaty zawarte w opiniach
samorządów, zobowiązany jest do wskazania konkretnej
podstawy prawnej.

Powyższy przepis stanowi, że nie można uzależniać

zezwolenia na realizację inwestycji drogowej od
spełnienia świadczeń lub warunków nieprzewidzianych
obowiązującymi przepisami.

Opinie wyrażane są w formie pisemnej, bez nadania im

formy postanowienia (opinie te wyrażane są jeszcze
przed wszczęciem postępowania administracyjnego, art.
106 kpa nie ma więc tu zastosowania).
Wymogi formalne wniosku wg Kpa

Art. 63. § 2. Podanie powinno zawierać co najmniej

wskazanie osoby, od której pochodzi, jej adres i żądanie
oraz czynić zadość innym wymaganiom ustalonym w
przepisach szczególnych.

Art. 64. § 2. Jeżeli podanie nie czyni zadość innym

wymaganiom ustalonym w przepisach prawa, należy
wezwać wnoszącego do usunięcia braków w terminie
siedmiu dni z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków
spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania.
Zawartość wniosku o wydanie zezwolenia na realizację
inwestycji drogowej
Dokumenty obligatoryjne:
- mapa w skali co najmniej 1:5000 przedstawiająca
proponowany przebieg drogi, z zaznaczeniem
terenu niezbędnego dla obiektów budowlanych,
oraz istniejące uzbrojenie terenu
- analiza powiązania drogi z innymi drogami
publicznymi
- cztery egzemplarze projektu budowlanego wraz z
zaświadczeniem, o którym mowa w art. 12 ust. 7
ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane ,
aktualnym na dzień opracowania projektu
Dokumenty fakultatywne:

- mapy zawierające projekty podziału nieruchomości,

sporządzone zgodnie z odrębnymi przepisami
- określenie nieruchomości lub ich części, które
planowane są do przejęcia na rzecz Skarbu Państwa
lub jednostki samorządu terytorialnego
- określenie nieruchomości lub ich części, z których
korzystanie będzie ograniczone
- określenie zmian w dotychczasowej infrastrukturze
zagospodarowania terenu
- w przypadku transeuropejskiej sieci drogowej:
a) wynik audytu bezpieczeństwa ruchu drogowego, o
którym mowa w art. 24l ust. 1 ustawy z dnia 21
marca 1985 r. o drogach publicznych,
b) uzasadnienie zarządcy drogi, o którym mowa w art.
24l ust. 4 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach
publicznych

- opinie:
a) ministra właściwego do spraw zdrowia - w
odniesieniu do inwestycji lokalizowanych w
miejscowościach uzdrowiskowych, zgodnie z
odrębnymi przepisami,
b) dyrektora właściwego urzędu morskiego - w
odniesieniu do obszarów pasa technicznego, pasa
ochronnego, morskich portów i przystani,
c) właściwego organu nadzoru górniczego - w
odniesieniu do terenów górniczych,
d) dyrektora właściwego regionalnego zarządu
gospodarki wodnej - w odniesieniu do inwestycji
obejmujących wykonanie urządzeń wodnych oraz
w odniesieniu do wykonywania obiektów
budowlanych lub robót na obszarach szczególnego
zagrożenia powodzią,
 e) dyrektora właściwej regionalnej dyrekcji Lasów
Państwowych - w odniesieniu do gruntów leśnych
stanowiących własność Skarbu Państwa, będących
w zarządzie Lasów Państwowych,
f) właściwego wojewódzkiego konserwatora
zabytków - w odniesieniu do dóbr kultury
chronionych na podstawie odrębnych przepisów,
g) właściwego zarządcy infrastruktury kolejowej - w
odniesieniu do linii kolejowej,
h) innych organów wymaganych przepisami
szczególnymi

- wymagane przepisami odrębnymi decyzje

administracyjne.
 Właściwy organ wydaje wyszczególnione powyżej
opinie na wniosek właściwego zarządcy drogi, w
terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia otrzymania
wniosku o wydanie opinii. Niewydanie opinii w tym
terminie traktuje się jako brak zastrzeżeń do wniosku.

Powyższe opinie zastępują uzgodnienia, pozwolenia,

opinie bądź stanowiska właściwych organów wymagane
odrębnymi przepisami.
 Załączniki do wniosku o wydanie zrid – uwagi
praktyczne
 Jednolitość i spójność poszczególnych dokumentów i
ich części (w zakresie nazwy przedsięwzięcia,
przyjętych oznaczeń, zgodności z obowiązującymi
definicjami)
 Posługiwanie się nomenklaturą (w tym określanie
tytułów poszczególnych załączników) zgodnie z
pojęciami stosowanymi w ustawie
 Adresatem poszczególnych opinii, uzgodnień i
zezwoleń winien być ten sam podmiot, który
występuje o zezwolenie. W przypadku pełnomocnika,
powinien on legitymować się stosownym
upoważnieniem od zarządcy drogi.
• poszczególne elementy wniosku wskazane w ustawie
(art..11d ust.1) powinny stanowić odrębne załączniki.
W jeden tom (zatytułowany np. „Materiały do
wniosku o zrid dla inwestycji…….” ) można oprawić
np. „analizę powiązania drogi z innymi drogami
publicznymi” i „określenie zmian w dotychczasowej
infrastrukturze”. Oddzielny tom mogą także stanowić
wymagane prawem opinie do wniosku.
Praktycznie jest oprawić we wspólny tom jako
„dokumentację geodezyjno-prawną” :
- mapy z projektami podziałów
- określenie działek (w formie wykazów): objętych
liniami rozgraniczającymi i objętych terenem
niezbędnym
- określenie działek: planowanych do przejęcia i z
których korzystanie będzie ograniczone
- aktualne wypisy (wyrys) z ewidencji gruntów
 W odniesieniu do mapy z przebiegiem drogi:

 Skala mapy powinna umożliwiać łatwe odczytanie jej

zawartości
 Nazwa mapy zgodna z przepisem tj. „mapa z
przebiegiem drogi z zaznaczeniem terenu
niezbędnego dla obiektów budowlanych……”
 W legendzie należy podać jak oznaczone zostały linie
rozgraniczające i teren niezbędny dla obiektów
budowlanych. Oznaczenie to powinno być takie samo
we wszystkich częściach przedkładanych dokumentów
Organy administracji publicznej, do których składane są
wnioski o wydanie decyzji zrid wymagają także
załączenia do w/w wniosku, mapy – wyrysu z ewidencji
gruntów uwzględniającej numery działek po podziale,
na której przedstawiony został przebieg linii
rozgraniczających i linii terenu niezbędnego dla
obiektów budowlanych.
 W odniesieniu do „Analizy powiązania drogi z
innymi drogami publicznymi”
W opracowaniu tym należy:
 Opisać szerzej przedmiot i cel planowanego
przedsięwzięcia
 opisać istniejący układ drogowy, z podaniem
kategorii dróg i wskazaniem powiązania z
projektowaną drogą
• wskazać zmiany w istniejącym układzie
komunikacyjnym z podaniem zakresu planowanych
robót w odniesieniu do istniejących dróg
(rozbudowa, przebudowa, likwidacja odcinków dróg i
wykonanie nowych, rodzaje skrzyżowań)
 określić rodzaj i parametry obiektów inżynierskich
(projektowanych i podlegających zmianom)
 odnieść się do sposobu skomunikowania działek
sąsiadujących z projektowaną inwestycją z drogami
publicznymi
 w przypadku kiedy wniosek dotyczy tylko odcinka
drogi (I etapu inwestycji) opisać dalsze fragmenty i
sposób etapowania zamierzenia.
W odniesieniu do „Zmian w dotychczasowej
infrastrukturze zagospodarowania terenu”

W opracowaniu tym należy:

 podać istniejące uzbrojenie terenu ze wskazaniem
rodzaju i podstawowych parametrów
 opisać niezbędne zmiany, z podaniem rodzaju robót
budowlanych ( wskazać odcinki i elementy
podlegające rozbiórce, przełożeniu po nowej trasie,
niezbędne zabezpieczenia itp.)
 W odniesieniu do dokumentu zawierającego
„Określenie nieruchomości lub ich części, które
planowane są do przejęcia na rzecz Skarbu Państwa
lub jednostki samorządu terytorialnego” oraz
„Określenie nieruchomości, z których korzystanie
będzie ograniczone”

 zwykle wykazy te przedstawiane są w formie tabeli ze

wskazaniem numeru działki przed podziałem (jeśli
podlega ona podziałowi), numerów działek, na które
dana nieruchomość została podzielona oraz działki
(działek) po podziale, zajętych pod inwestycję
 w przypadku ograniczenia w korzystaniu, należy
dodatkowo podać wszystkie prace, z powodu których
na danej nieruchomości konieczne jest ograniczenie
jej właściciela w korzystaniu z własności
 z uwagi na daleko idące skutki prawne wykazy te
należy sporządzić bardzo rzetelnie a zasięg zajętości
poszczególnych nieruchomości powinien znaleźć
uzasadnienie w koniecznych rozwiązaniach
projektowych
 Decyzje administracyjne wymagane do wniosku zrid

1. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach zgody

na realizację przedsięwzięcia
Uzyskanie decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach jest wymagane dla planowanych:
1)przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać
na środowisko;
2) przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco
oddziaływać na środowisko.
Przy wydawaniu decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach dla przedsięwzięć wskazanych w pkt 1)
zawsze jest przeprowadzana ocena oddziaływania na
środowisko. Dla przedsięwzięć z pkt 2) ocena taka może,
ale nie musi być przeprowadzona.
Wykaz tych przedsięwzięć zawiera rozporządzenie Rady
Ministrów z dnia 9 listopada 2010r.w sprawie
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko (tekst jedn. Dz.U. 2016.71)

§ 2. 1. Do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco

oddziaływać na środowisko zalicza się następujące
rodzaje przedsięwzięć:

31) autostrady i drogi ekspresowe;

32) drogi inne niż wymienione w pkt 31, o nie mniej
niż czterech pasach ruchu i długości nie mniejszej niż 10
km w jednym odcinku oraz zmiana przebiegu lub
rozbudowa istniejącej drogi o dwóch pasach ruchu do co
najmniej czterech pasów ruchu na długości nie mniejszej
niż 10 km w jednym odcinku;
§ 3. 1. Do przedsięwzięć mogących potencjalnie
znacząco oddziaływać na środowisko zalicza się
następujące rodzaje przedsięwzięć:

60) drogi o nawierzchni twardej o całkowitej długości

przedsięwzięcia powyżej 1 km inne niż wymienione w §
2 ust. 1 pkt 31 i 32 oraz obiekty mostowe w ciągu drogi o
nawierzchni twardej, z wyłączeniem przebudowy dróg
oraz obiektów mostowych, służących do obsługi stacji
elektroenergetycznych i zlokalizowanych poza obszarami
objętymi formami ochrony przyrody, o których mowa w
art. 6 ust. 1 pkt 1-5, 8 i 9 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004
r. o ochronie przyrody;
Wyjaśnienie zapisów § 3. 1.

Obiekt mostowy w ciągu drogi o nawierzchni twardej – obiekt

związany z drogą twardą znajdujący się w ciągu tej drogi czyli w jej
osi podłużnej, a nie poprzecznej ( jak np. kładki dla pieszych nad
drogą ).

Droga o nawierzchni twardej – to droga ( o której mowa w art. 2

pkt. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym ) – z jezdnią o nawierzchni
bitumicznej, betonowej, kostkowej, klinkierowej lub brukowanej
oraz z płyt betonowych lub kamienno-betonowych, jeżeli długość
nawierzchni przekracza 20 m
Całkowita długość – długość większa niż 1 km, również po
zsumowaniu długości odcinków nie przylegających do siebie (jak to
może mieć miejsce np. przy dwustronnym przedłużaniu istniejącej
drogi).
Wg. Tomasza Wilżak Przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko
Peryferyjne przedsięwzięcia drogowe

Budowa samych chodników, zjazdów i innych tego typu

konstrukcji, przy drogach istniejących, nie ingerująca w
część drogi przeznaczoną do ruchu pojazdów nie będzie
przedsięwzięciem, o którym mowa § 3 ust. 1 pkt 60.

Peryferyjne przedsięwzięcia drogowe budowane

samodzielnie czy też przebudowywane – tj. zjazdy z
drogi publicznej, przejazdy drogowe, pasy postojowe,
pasy dzielące, pobocza, chodniki, ścieżki rowerowe,
konstrukcje oporowe, przepusty, kładki, czy obiekty i
urządzenia wyposażenia technicznego dróg – nie są
przedsięwzięciami mogącymi potencjalnie znacząco
oddziaływać na środowisko.
Decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach dołącza
się do wniosku o wydanie decyzji o pozwoleniu na
budowę bądź zrid oraz do zgłoszenia robót
budowlanych.
Złożenie wniosku lub dokonanie zgłoszenia następuje w
terminie 6 lat od dnia, w którym decyzja o
środowiskowych uwarunkowaniach stała się ostateczna,
a jeśli inwestycja jest etapowana i nie zmieniły się
warunki środowiskowe realizacji przedsięwzięcia, w
terminie 10 lat.
• Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach (o ile jest
wymagana) jest pierwszą decyzją uzyskiwaną przez inwestora.
Należy pamiętać, by jej adresatem był ten sam podmiot, który
następnie wystąpi o decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji,
decyzję o pozwoleniu na budowę bądź o decyzję zrid (w
przeciwnym wypadku konieczne będzie przeniesienie decyzji
środowiskowej)

• Potrzeba uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach

nie jest tożsama z obowiązkiem przeprowadzenia oceny
oddziaływania na środowisko. Jeśli przeprowadzana jest ocena,
wówczas zachodzi konieczność sporządzenia raportu.

• Decyzja środowiskowa powinna dotyczyć całego zamierzenia

budowlanego. Wniosek o pozwolenie na budowę (bądź zrid)
może natomiast obejmować jedynie część tego zamierzenia (np.
odcinek drogi)
2. Decyzja o pozwoleniu wodno-prawnym

Jeżeli realizacja inwestycji drogowej wymaga wydania

pozwolenia wodnoprawnego, odpowiednio marszałek
województwa albo starosta wydają to pozwolenie w
terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia złożenia
wniosku o jego wydanie.
Decyzja o pozwoleniu wodnoprawnym jest wymagana
m.in. na:
- szczególne korzystanie z wód
- wykonanie urządzeń wodnych
- prowadzenie przez wody powierzchniowe lub przez
wały przeciwpowodziowe obiektów mostowych,
tuneli, rurociągów, przepustów
- wznoszenie obiektów budowlanych oraz
wykonywanie innych robót na obszarach
szczególnego zagrożenia powodzią
Organem właściwym do wydawania pozwoleń
wodnoprawnych co do zasady jest starosta.

Marszałek województwa wydaje pozwolenia

wodnoprawne na wykonanie obiektów i robót
budowlanych na obszarach szczególnego zagrożenia
powodzią.
 - przykład -
Jan Kowalski
Pełnomocnik GDDKiA
Wojewoda Podkarpacki
ul. Grunwaldzka 15
35-959 Rzeszów

WNIOSEK

Jako Pełnomocnik Inwestora – Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad

działającego przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad – ODDZIAŁ RZESZÓW,
ul. Legionów 20, 35-959 Rzeszów, na podstawie art. 11a ust.1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003
r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych

wnioskuję
o wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn:
„Budowa obwodnicy miasta X w ciągu drogi krajowej nr 9 Rzeszów-Radom
wraz z niezbędną infrastrukturą, budowlami i urządzeniami budowlanymi”
na działkach wyszczególnionych w załączniku nr…… pt. „Zestawienie działek objętych
wnioskiem o wydanie zezwolenia na realizację inwestycji drogowej”, wykazy nr..............
oraz o zatwierdzenie załączonego projektu budowlanego i projektów podziału nieruchomości.
 Ponadto

I. W związku z koniecznością:
- rozbiórki istniejących obiektów budowlanych nieprzewidzianych do dalszego
użytkowania
- budowy lub przebudowy sieci uzbrojenia terenu,
- budowy lub przebudowy urządzeń wodnych lub urządzeń melioracji wodnych
szczegółowych,
- przebudowy innych dróg publicznych,
- budowy lub przebudowy zjazdów
wnoszę o:

1) ustalenie obowiązku wykonania ww. robót i zezwolenie na ich wykonanie oraz

2) określenie ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości dla realizacji wymienionych

obowiązków – na działkach wskazanych w wykazie …. Załącznika nr……….

II. Na podstawie art. 88 ust.1 pkt 1 ustawy z dnia 3 października 2008r. o

udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w
ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko wnoszę o
ponowne przeprowadzenie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko.
III. Na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003r. o
szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg
publicznych wnoszę o nadanie wnioskowanej decyzji o zezwoleniu na realizację
inwestycji drogowej rygoru natychmiastowej wykonalności
Nadanie wnioskowanej decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności uzasadnia:
1. Budowa obwodnicy miasta X ujęta jest w Programie Budowy Dróg Krajowych na
lata 2014 – 2023, będącym załącznikiem do Uchwały Nr 156/2015 Rady
Ministrów z dnia 8 września 2015 r. w sprawie ustanowienia programu
wieloletniego pod nazwą „Program Budowy Dróg Krajowych na lata 2014 –
2023 (z perspektywą do 2015r.)”
2. Wyprowadzenie ruchu tranzytowego poza obszar zabudowy miejskiej .
3. Wsparcie konkurencyjności, dalszy rozwój gospodarczy województwa
podkarpackiego jak i przyśpieszenie rozwoju terenów przyległych do obwodnicy.
4. Odsunięcie ruchu ciężkiego od obszarów zabudowanych.
5. Poprawa warunków bezpieczeństwa ruchu drogowego.
6. Ograniczenie negatywnego wpływu transportu na środowisko i warunki życia
mieszkańców miejscowości zlokalizowanych w sąsiedztwie istniejącej drogi
krajowej nr 9.
Biorąc pod uwagę, że droga krajowa nr 9 jest podstawową arterią łączącą
województwo podkarpackie z centralną i północną częścią Polski, wykonanie
obwodnicy znacznie usprawni ruch na tym kierunku, zatem interes społeczny i
gospodarczy, jak i wskazane powyżej okoliczności w pełni uzasadniają nadanie
decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej rygoru natychmiastowej
wykonalności.

Do wniosku dołączam:
 Elementy wniosku o wydanie zrid wymienione w
art.11 d ust. 1 stanowią o kompletności wniosku.
Braki w zakresie w/w dokumentów traktowane są
jako braki formalne, których uzupełnienie odbywa się
w trybie art. 64 §2 kpa, przy czym konsekwencją ich
nieuzupełnienia w terminie 7 dni od daty doręczenia
wezwania jest pozostawienie wniosku bez
rozpoznania.
Jako brak formalny traktowane jest także nie
przedstawienie opinii (bądź wykazania, że w
ustawowym terminie nie została ona wydana)
wymaganych na podstawie art. 11b ust. 1 (tj. opinii
zarządu województwa, zarządu powiatu, wójta).
 W przypadku kiedy wniosek jest kompletny, ale
zachodzi konieczność złożenia przez inwestora wyjaśnień
lub dokonania uzupełnień ( np. w zakresie
kompletności, czy zgodności z rozporządzeniem projektu
budowlanego, związanych z zawartością dokumentów
podziałowych , dotyczących treści mapy z przebiegiem
drogi) organ może skierować do wnioskodawcy
wezwanie, w formie postanowienia (na które nie służy
zażalenie), ze wskazaniem terminu na dokonanie w/w
czynności.
Podsumowanie
- zawartość wniosku o wydanie zrid należy dostosować
do zakresu i charakteru planowanych robót. Nie
zawsze konieczne będzie przedłożenie wszystkich
dokumentów wymienionych w art. 11d ust.1(np. w
sytuacji, kiedy nie zachodzi potrzeba dokonania
podziałów nieruchomości).
- we wszystkich dokumentach (opiniach,
uzgodnieniach, pozwoleniach) ich przedmiot
powinien być określony w taki sposób, aby nie było
żadnych wątpliwości, że chodzi o to samo
zamierzenie inwestycyjne.
- adresatem wszystkich opinii i wymaganych decyzji
administracyjnych powinien być zarządca drogi
 Należy pamiętać że decyzja zrid jest decyzją
wnioskową. Zatem inwestor winien nie tylko
przedłożyć wraz z wnioskiem stosowne załączniki,
ale powinien także w złożonym podaniu o
udzielenie zezwolenia na realizację inwestycji
drogowej wprost sformułować odpowiednie
żądania dotyczące np. nadania decyzji rygoru
natychmiastowej wykonalności, czy ustalenia
ograniczeń w korzystaniu z nieruchomości.
IV. Określanie linii rozgraniczjących, linii terenu
niezbędnego
„Spec” ustawa drogowa przewiduje w swoich
regulacjach poniższe tytuły do dysponowania
nieruchomościami w celu realizacji inwestycji
drogowej:

- nabycie z mocy ustawy prawa własności

nieruchomości
- ograniczenie w korzystaniu z nieruchomości
- prawo zajęcia terenu wód płynących i terenu linii
kolejowych w związku z przejściem inwestycji
drogowej przez w/w tereny (art. 20a ustawy)
Stosownie do powyższych tytułów do dysponowania
nieruchomościami teren inwestycji określa się:
- liniami rozgraniczającymi (wiążącymi się z
przejęciem własności)
- liniami terenu niezbędnego dla obiektów
budowlanych (wiążącymi się z ograniczeniem w
korzystaniu z nieruchomości)
- liniami wynikającymi z art. 20a ustawy

Całość zamierzenia inwestycyjnego winna znaleźć się

w obrębie wskazanych powyżej linii.
 Ustalając linie rozgraniczające należy mieć na
względzie że:
Szerokość drogi w liniach rozgraniczających powinna
zapewniać możliwość umieszczenia elementów drogi i
urządzeń z nią związanych wynikających z ustalonych
docelowych transportowych i innych funkcji drogi oraz
uwarunkowań terenowych( §6 w/w rozporządzenia z 2
marca 1999 r.)

Linie rozgraniczające teren, w tym granice pasów

drogowych, ustalone decyzją o zezwoleniu na realizację
inwestycji drogowej stanowią linie podziału
nieruchomości.
Linia rozgraniczająca to linia ciągła, zamknięta
przebiegająca wzdłuż istniejących lub przyszłych granic
nieruchomości.
II SA/Gd 47/11 - wyrok WSA Gdańsk
Data orzeczenia 1.06.2011

Przepisy specustawy drogowej nie upoważniają organów

orzekających do oceny racjonalności czy słuszności rozwiązań
projektowych przyjętych we wniosku o udzielanie zezwolenia na
realizację inwestycji drogowej, należy podzielić stanowisko organu
odnośnie wyboru przez inwestora najbardziej korzystnych rozwiązań
lokalizacyjnych bądź technicznych dotyczących budowy drogi.
W ocenie Sądu, nie zwalnia to organów od dokonania oceny
prawidłowości kwestionowanego przez stronę zakresu
wywłaszczenia nieruchomości. Organ wydający decyzję winien
rozważyć zasadność zakresu wywłaszczenia w kontekście realizacji
celów ustawy. Winien on zatem przede wszystkim ustalić czy
podlegające wywłaszczeniu nieruchomości są zgodnie z projektem
przeznaczone pod realizację inwestycji drogowej.
II Sa/Gd 47/11 - wyrok WSA Gdańsk
Data orzeczenia 1.06.2011

Organ winien wziąć pod uwagę, iż co do zasady, z przepisów

ustawy wynika, iż konieczność wykonania sieci uzbrojenia terenu,
prowadzić winna do ustalenia ograniczeń w korzystaniu z
nieruchomości, do których stosuje się odpowiednio przepisy art.
124 ust. 4-8 i art. 124a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o
gospodarce nieruchomościami. Z unormowania tego wynika, iż
wykonanie sieci uzbrojenia terenu, co do zasady, nie powinno
prowadzić do wywłaszczenia nieruchomości lecz do ograniczenia
prawa własności
Kształtowanie w ramach linii rozgraniczających pasów
drogowych innych dróg publicznych

Regulacje ustawowe:
- wg art. 11f ust 1 pkt 2 decyzja o zezwoleniu na
realizację inwestycji drogowej zawiera m.in.
określenie linii rozgraniczających teren inwestycji, w
tym określenie granic pasów drogowych innych dróg
publicznych, gdy określenie to zawiera wniosek o
wydanie zrid
- wg art. 11 ust 2a decyzja o zezwoleniu na realizację
inwestycji drogowej stanowi podstawę do przekazania
wybudowanych i oddanych do użytkowania dróg
właściwym zarządcom dróg
Przypadek 1

W ramach budowy drogi głównej inwestor planuje

wykonać dodatkową jezdnię, którą - po wybudowaniu
inwestycji - zamierza przekazać samorządowi jako
drogę gminną.

• wniosek o wydanie decyzji zrid winien zawierać

określenie granicy pasa drogowego w/w drogi
• mapy z projektem podziału powinny wskazywać taki
podział nieruchomości, który uwzględnia (i umożliwia
zgodnie z obowiązującymi przepisami) wydzielenie
w/w drogi gminnej
• decyzja zrid zatwierdzi podział uwzględniający
wydzielenie w/w drogi
Wskazane jest, by w takim przypadku dokonać wcześniej
uzgodnienia, czy też zawrzeć porozumienie z przyszłym
zarządcą tej drogi.

Inwestor nie musi wydzielać w/w terenu pod inną drogę

publiczną i powyższa dodatkowa jezdnia może pozostać
w obrębie pasa drogowego drogi głównej.
Przypadek 2
Budowa drogi głównej w ramach powiązania z innymi
drogami publicznymi wymaga rozbudowy istniejącej
drogi publicznej.
• dodatkowy teren konieczny do wykonania
rozbudowy innej drogi publicznej zostanie we
wniosku inwestora objęty liniami rozgraniczającymi
• projekt podziału nieruchomości wyodrębni pas
drogowy drogi głównej od pasa drogowego innej
drogi publicznej
• decyzja zrid zatwierdzi podział uwzględniający w/w
rozbudowę innej drogi publicznej i granice pomiędzy
pasami drogowymi w/w dróg
• w decyzji zrid organ zezwoli na wykonanie powyższej
rozbudowy i nałoży obowiązek jej wykonania
Kształtowanie linii terenu niezbędnego dla obiektów
budowlanych
Zasięg terenu niezbędnego wynika z rozwiązań
zawartych w projekcie budowlanym oraz zasad
prowadzenia robót zgodnie ze sztuką budowlaną.
Ustawa umożliwia ograniczenie właścicieli w korzystaniu
z ich nieruchomości, ale wyłącznie dla poniższych
robót:
- budowy tymczasowych obiektów budowlanych
- rozbiórki istniejących obiektów nieprzewidzianych do
dalszego użytkowania
- budowy/przebudowy sieci uzbrojenia terenu
- budowy/przebudowy urządzeń wodnych lub urządzeń
melioracji wodnych szczegółowych
- budowy/przebudowy innych dróg publicznych
- budowy/przebudowy zjazdów
Powyższe roboty są niezbędne do wykonania zgodnie z
obowiązującymi przepisami inwestycji głównej, jaką jest
budowa/rozbudowa drogi publicznej. Z tego względu w
decyzji zrid organ udziela zezwolenia na realizację tych
robót, a ponadto nakłada obowiązek ich wykonania (art.
11f ust. 1 pkt 8 lit. b,c e-h oraz lit.j)

Zarządca drogi ma obowiązek przywrócenia

nieruchomości do stanu poprzedniego niezwłocznie po
wykonaniu w/w robót.
Rodzaje ograniczeń wynikające z wskazanych powyżej
robót:

• krótkotrwałe, odwracalne (np. tymczasowe zajęcie

terenu z przyczyn technologicznych, bez jakichkolwiek
robót budowlanych, budowa tymczasowych
obiektów)
• trwałe, ale nie wyłączające możliwości przywrócenia
dotychczasowego sposobu użytkowania
nieruchomości (np. przebudowa na nieruchomości
istniejącej sieci podziemnej)
• trwałe, powodujące zmianę dotychczasowego
sposobu użytkowania, trwale wyłączające część
nieruchomości z użytkowania (np. budowa zjazdu)
Na co pozwala orzeczenie w decyzji zrid o ograniczeniu
w korzystaniu z nieruchomości

• wejście na teren nieruchomości w celu wykonania

robót wskazanych w art. 11f ust.1 pkt 8 lit b i c oraz
lit. e-h
Ograniczenie w korzystaniu stanowi prawo inwestora
do dysponowania nieruchomością na cele
budowlane.
• wejście na teren nieruchomości w celu wykonania
czynności związanych z konserwacją oraz usuwaniem
awarii ciągów, przewodów i urządzeń
Podsumowanie
Całość robót objętych decyzją o zezwoleniu na realizację inwestycji
drogowej winna mieścić się w terenie ograniczonym w/w
rodzajami linii, tj. liniami rozgraniczającymi teren, liniami terenu
niezbędnego i (w razie potrzeby), liniami przejścia przez teren wód
płynących i linii kolejowych.
Linie rozgraniczające teren stanowią granice terenów o różnym
przeznaczeniu. Mogą być one prowadzone jedynie wzdłuż
istniejących lub projektowanych granic nieruchomości.
Zasięg linii rozgraniczających i terenu niezbędnego musi być
uzasadniony potrzebami wynikającymi z konkretnych i
uzasadnionych rozwiązań projektowych.
Konsekwencją objęcia cudzego terenu liniami rozgraniczającymi jest
przejęcie własności nieruchomości.
Ograniczenie w korzystaniu może dotyczyć wyłącznie robót
wskazanych w art. 11f ust. 1 pkt 8i.
 V. Treść decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji
drogowej

Istnieje ścisły związek pomiędzy treścią wniosku o

wydanie decyzji zrid, a treścią (zawartością) samej
decyzji.
Decyzja zrid Wniosek o wydanie zrid
Wymagania dotyczące powiązania drogi z Analiza powiązania drogi z innymi drogami
innymi drogami publicznymi z publicznymi
określeniem ich kategorii
Określenie linii rozgraniczających teren, w Przedstawienie na mapie proponowanego
tym określenie pasów drogowych innych przebiegu drogi (linii rozgraniczających)
dróg publicznych
Zatwierdzenie podziału nieruchomości Mapy zawierające projekty podziału
nieruchomości
Oznaczenie nieruchomości, które stają się Określenie nieruchomości, które
własnością SP lub właściwej jednostki planowane są do przejęcia na rzecz SP lub
samorządu terytorialnego jednostki samorządu terytorialnego
Zatwierdzenie projektu budowlanego Projekt budowlany
Określenie obowiązku: budowy i okresu Zaznaczenie na mapie terenu
użytkowania/rozbiórki i terminu rozbiórki niezbędnego dla obiektów budowlanych
obiektów budowlanych, budowy lub
przebudowy: sieci uzbrojenia terenu,
urządzeń wodnych, urządzeń melioracji
szczegółowych, innych dróg publicznych,
zjazdów.
Określenie ograniczeń dla realizacji w/w Określenie nieruchomości, z których
obowiązków korzystanie będzie ograniczone.
Zezwolenie na wykonanie w/w
obowiązków
 Wojewoda albo starosta wydają decyzję o zezwoleniu
na realizację inwestycji drogowej dla inwestycji objętej
wnioskiem właściwego zarządcy drogi, w tym dla
wszystkich elementów, o których mowa w art.11f ust. 1.

Decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji

drogowej zawiera w szczególności:
- wymagania dotyczące powiązania drogi z innymi
drogami publicznymi, z określeniem ich kategorii
- określenie linii rozgraniczających teren, w tym
określenie granic pasów drogowych innych dróg
publicznych w przypadku gdy wniosek o wydanie zrid
zawiera określenie granic tych pasów
- warunki wynikające z potrzeb ochrony środowiska,
ochrony zabytków i dóbr kultury współczesnej oraz
potrzeb obronności państwa

Warunki powyższe są formułowane na podstawie

uzyskanych przez inwestora uzgodnień i decyzji (o
środowiskowych uwarunkowaniach, konserwatora
zabytków, itp.). Wszystkie w/w wymagania, które
dotyczą projektu budowlanego powinny mieć
odzwierciedlenie w treści projektu.
- wymagania dotyczące ochrony uzasadnionych
interesów osób trzecich

Przy ustalaniu powyższych wymagań należy mieć na

uwadze treść art. 120 ustawy o gospodarce
nieruchomościami.
Obowiązek stosowanie tego przepisu wynika z art.23
„spec” ustawy, wg którego w sprawach
nieuregulowanych w rozdziale dot. nabywania
nieruchomości stosuje się przepisy o gospodarce
nieruchomościami.
 W/w przepis stanowi, że jeżeli zachodzi potrzeba
zapobieżenia niebezpieczeństwu, wystąpieniu szkody lub
niedogodnościom, jakie mogą powstać dla właścicieli
albo użytkowników wieczystych nieruchomości
sąsiednich wskutek wywłaszczenia lub innego niż
dotychczas zagospodarowania wywłaszczonej
nieruchomości, w decyzji o wywłaszczeniu ustanawia
się niezbędne służebności oraz ustala obowiązek
budowy i utrzymania odpowiednich urządzeń
zapobiegających tym zdarzeniom lub okolicznościom.
Obowiązek budowy i utrzymania odpowiednich
urządzeń ciąży na występującym z wnioskiem o
wywłaszczenie.
- zatwierdzenie podziału nieruchomości

Powyższe musi korespondować z określeniem linii

rozgraniczających teren. Błędna jest sytuacja, kiedy
pomimo objęcia części nieruchomości liniami
rozgraniczającymi, brak jest podziału tej nieruchomości.
M.in z tego względu nie można obejmować liniami
rozgraniczającymi terenu wód płynących i linii
kolejowych.
 - oznaczenie nieruchomości lub ich części, według
katastru nieruchomości, które stają się własnością
Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu
terytorialnego

Oznaczenie tych nieruchomości nie musi

obejmować wszystkich działek, które zostały określone
liniami rozgraniczającymi. Może być bowiem tak, że
niektóre z nich już w dacie składania wniosku o zrid
stanowiły własność Skarbu Państwa bądź właściwej
jednostki samorządu terytorialnego.
- zatwierdzenie projektu budowlanego

- w razie potrzeby inne ustalenia dotyczące:

a) określenia szczególnych warunków zabezpieczenia

terenu budowy i prowadzenia robót budowlanych,
b) określenia obowiązku budowy i okresu
użytkowania tymczasowych obiektów
budowlanych,
c) określenia obowiązku i terminów rozbiórki
istniejących obiektów budowlanych
nieprzewidzianych do dalszego użytkowania oraz
tymczasowych obiektów budowlanych,
d) określenia szczegółowych wymagań dotyczących
nadzoru na budowie,
e) obowiązku budowy lub przebudowy sieci
uzbrojenia terenu,
f) obowiązku budowy lub przebudowy urządzeń
wodnych lub urządzeń melioracji wodnych
szczegółowych,
g) obowiązku budowy lub przebudowy innych dróg
publicznych,
h) obowiązku budowy lub przebudowy zjazdów

Jeżeli zachodzi taka potrzeba powyższe obowiązki

muszą być nałożone, gdyż w przeciwnym wypadku
doszło by np. do kolizji z istniejącą infrastrukturą, braku
powiązania z istniejącym układem dróg, czy do
naruszenia interesów osób trzecich.
i) określenia ograniczeń w korzystaniu z
nieruchomości dla realizacji obowiązków, o których
mowa w lit. b, c oraz e-h,
j) zezwolenia na wykonanie obowiązków, o których
mowa w lit. b, c oraz e-h.
 Decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej
określa termin odpowiednio wydania nieruchomości lub
wydania nieruchomości i opróżnienia lokali oraz innych
pomieszczeń. Termin ten nie może być krótszy niż 120
dni od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację
inwestycji drogowej stała się ostateczna.

Decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej

może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności
na wniosek właściwego zarządcy drogi, uzasadniony
interesem społecznym lub gospodarczym.
VI. Skutki decyzji o zezwoleniu na realizację
inwestycji drogowej
Decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji
drogowej stanowi podstawę do dokonania wpisów w
księdze wieczystej i w katastrze nieruchomości.
Nieruchomości lub ich części, które we wniosku
zarządcy drogi o wydanie decyzji zrid oznaczone zostały
do przejęcia własności (art. 11f ust. 1 pkt 6), stają się z
mocy prawa:
- własnością Skarbu Państwa w odniesieniu do dróg
krajowych,
- własnością odpowiednich jednostek samorządu
terytorialnego w odniesieniu do dróg
wojewódzkich, powiatowych i gminnych
z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację
inwestycji drogowej stała się ostateczna.
Za powyższe nieruchomości przysługuje odszkodowanie.

Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje

organ, który wydał decyzję o zezwoleniu na realizację
inwestycji drogowej.

Decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje się

w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o
zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się
ostateczna.

Wysokość odszkodowania ustala się według stanu

nieruchomości w dniu wydania decyzji zrid przez organ I
instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym
następuje ustalenie wysokości odszkodowania.
Konsekwencje ustalenia ograniczeń w korzystaniu z
nieruchomości

Za szkody powstałe na skutek realizacji robót w związku

z ograniczeniem w korzystaniu z nieruchomości
przysługuje odszkodowanie. Jeżeli wskutek tych zdarzeń
zmniejszy się wartość nieruchomości, odszkodowanie
zwiększa się o kwotę odpowiadającą temu zmniejszeniu.

Ostateczna decyzja zrid stanowi podstawę do dokonania

wpisu w księdze wieczystej dotyczącego ustanowionych
ograniczeń. Wpisu dokonuje się na wniosek organu,
który wydał decyzję zrid.
Decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej,
której nadano rygor natychmiastowej wykonalności:

- zobowiązuje do niezwłocznego wydania

nieruchomości, opróżnienia lokali i innych
pomieszczeń
- uprawnia do faktycznego objęcia nieruchomości w
posiadanie przez właściwego zarządcę drogi
- uprawnia do rozpoczęcia robót budowlanych
- uprawnia do wydania przez właściwy organ dziennika
budowy.
 Decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej
stanowi podstawę do przekazania wybudowanych i
oddanych do użytkowania dróg, co do których
stwierdzono w decyzji zrid obowiązek ich budowy lub
przebudowy, właściwym zarządcom dróg.

Nie można uzależniać zezwolenia na realizację

inwestycji drogowej od spełnienia świadczeń lub
warunków nieprzewidzianych obowiązującymi
przepisami.
VII. Wymogi proceduralne dotyczące decyzji zrid
Ustawa rozróżnia trzy rodzaje podmiotów, w stosunku do których
obowiązują odmienne zasady proceduralne.
Są to:
 wnioskodawca (tj. właściwy zarządca drogi)
 właściciele lub użytkownicy wieczyści nieruchomości objętych
wnioskiem
 pozostałe strony
Ustawa przewiduje dwie formy zawiadomienia o wszczęciu
postępowania:
- poprzez doręczenie (przesłanie zawiadomienia o wszczęciu
postępowania)
- poprzez obwieszczenie
Art. 49 Kpa

Strony mogą być zawiadamiane o decyzjach i innych

czynnościach organów administracji publicznej przez
obwieszczenie lub w inny zwyczajowo przyjęty w danej
miejscowości sposób publicznego ogłaszania, jeżeli przepis
szczególny tak stanowi; w tych przypadkach zawiadomienie
bądź doręczenie uważa się za dokonane po upływie
czternastu dni od dnia publicznego ogłoszenia.
 Wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i
wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg
powiatowych i gminnych

 wysyłają zawiadomienie o wszczęciu postępowania w

sprawie wydania decyzji zrid:
- wnioskodawcy
- właścicielom lub użytkownikom wieczystym
nieruchomości objętych wnioskiem o wydanie tej
decyzji na adres wskazany w katastrze
nieruchomości,
- w przypadku gdy inwestycja jest realizowana na
obszarze dwóch województw bądź powiatów,
wojewodom albo starostom, na których obszarze
właściwości znajdują się nieruchomości lub ich części
objęte wnioskiem o wydanie decyzji zrid
 zawiadamiają pozostałe strony w drodze obwieszczeń,
odpowiednio w urzędzie wojewódzkim lub starostwie
powiatowym, a także w urzędach gmin właściwych ze
względu na przebieg drogi, w urzędowych
publikatorach teleinformatycznych - Biuletynie
Informacji Publicznej tych urzędów i w prasie lokalnej.

Doręczenie zawiadomienia na adres wskazany w

katastrze nieruchomości jest skuteczne.
 Analogicznie jak przy zawiadomieniu o wszczęciu
postępowania, doręczenie bezpośrednie decyzji jest
ograniczone. Właściwy organ doręcza decyzję zrid
jedynie wnioskodawcy.
Pozostałe strony są zawiadamiane o wydaniu decyzji
w drodze obwieszczeń , odpowiednio w urzędzie
wojewódzkim lub starostwie powiatowym oraz w
urzędach gmin właściwych ze względu na przebieg drogi,
w urzędowych publikatorach teleinformatycznych -
Biuletynie Informacji Publicznej tych urzędów, a także w
prasie lokalnej.
 Organ wysyła ponadto zawiadomienie o wydaniu
decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej
dotychczasowym właścicielom lub użytkownikom
wieczystym na adres wskazany w katastrze
nieruchomości.
Praktyka orzecznicza wskazuje, że dla w/w właścicieli i
użytkowników wieczystych termin do wniesienia
odwołania od decyzji liczony jest od daty doręczenia
w/w zawiadomienia, a dla pozostałych stron od dnia
obwieszczenia o decyzji (tj. po 14 dniach od daty
obwieszczenia decyzja jest skutecznie doręczona plus 14
dni na wniesienie odwołania).