Zadania Atom CKE 2

Plik zadań jest chroniony prawnie przed kopiowaniem bez pisemnej zgody autora i stanowi „utwór” i w
myśl Ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. z 1994 r., Nr 24,
poz. 83 z późn. zm.).
Zadanie 1.
3+
Atomy pierwiastka X tworz jony X o kon guracji elektronowej (w stanie podstawowym)
2 2 6 2 8
1s 2s 2p (K L )
Zadanie 1.1. (0-1)

Uzupełnij poni sz tabel – wpisz symbol pierwiastka X i dane dotycz ce jego
poło enia w układzie okresowym pierwiastków.
Zadanie 1.2. (0-1)

Przedstaw kon guracj elektronow atomu (w stanie podstawowym) pierwiastka X.
Podkre l ten fragment kon guracji elektronowej, który dotyczy elektronów
zewn trznej powłoki.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 2. (0-1)
Okre l tendencj zmiany (wzrasta, maleje) promienia atomowego i elektroujemno ci
pierwiastków bloków kon guracyjnych s i p w grupach układu okresowego
pierwiastków.
W grupie w miar wzrostu liczby atomowej promie atomowy …………………… , a

elektroujemno …………………… .
Zadanie 3. (0-1)
Poni ej wymieniono symbole sze ciu pierwiastków chemicznych.
Br Ca Cl K S Se
Napisz symbole tych spo ród wymienionych pierwiastków, które tworz jony proste o
kon guracji argonu, oraz tych, które tworz jony proste o kon guracji kryptonu.
Jony proste o kon guracji argonu tworz : …………………………………………
Jony proste o kon guracji kryptonu tworz : ……………………………………….

fi
ż
ż
ę
ś
ś
ś
ć
fi
ż
ę
fi
fi
ę
ą
ę
ś
ą
ę
fi
fi
ś
ą
ą
ą
fi
ą
ń
fi
ą
ą
ś
Zadanie 4.
W układzie okresowym pierwiastków wyró nia si 4 bloki kon guracyjne:
1) blok s, który stanowi pierwiastki 1. i 2. grupy oraz hel – elektrony walencyjne atomów
tych pierwiastków (w stanie podstawowym) zajmuj w powłoce walencyjnej o numerze
n podpowłok ns
2) blok p, do którego nale pierwiastki z grup od 13. do 18. z wyj tkiem helu – w
powłoce walencyjnej o numerze n atomów tych pierwiastków (w stanie podstawowym)
mo na wyró ni podpowłok ns, która jest całkowicie obsadzona elektronami, oraz
podpowłok np, któr zajmuj pozostałe elektrony walencyjne
3) blok d, do którego nale pierwiastki z grup od 3. do 12.
4) blok f, który stanowi lantanowce i aktynowce.
Zadanie 4.1. (0-1)

Poni ej wymieniono symbole sze ciu pierwiastków.
B C N O F Ne
Wybierz i podkre l w ka dym nawiasie poprawne uzupełnienie poni szych zda .
Pierwiastki, których symbole wymieniono powy ej, stanowi w układzie okresowym

fragment ( II okresu / III okresu / 2. grupy / 3. grupy ) i nale do bloku kon guracyjnego ( s
/ p ). Atomy tych pierwiastków maj w stanie podstawowym jednakowe rozmieszczenie
elektronów walencyjnych w podpowłoce ( 2s / 2p ), a ró ni si rozmieszczeniem
elektronów walencyjnych w podpowłoce 2s / 2p. Najwi ksz liczb elektronów
walencyjnych ma atom ( uoru / neonu ).
Zadanie 4.2. (0-1)

Zaznacz znakiem x na poni szym schemacie fragmentu układu okresowego wszystkie
pierwiastki, które nale do bloku p, a ich atomy w powłoce walencyjnej (w stanie
podstawowym) maj dokładnie trzy elektrony.
ż
ż
ę
ż
ę
ć
ś
ą
ą
ą
ą
ż
ą
ż
fl
ż
ą
ż
ą
ą
ę
ż
ś
ą
ż
ę
ą
ż
ż
ą
fi
ą
ż
ę
ą
ą
ą
ż
ę
fi
ę
ń
Zadanie 5.
Poni ej przedstawiono kon guracj elektronow atomów w stanie podstawowym czterech
pierwiastków (I–IV).
I 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d10 4p3
II 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s1 3d 5
III 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s1
IV 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d10
Zadanie 5.1. (0-1)

Wpisz do tabeli symbole bloków kon guracyjnych (energetycznych), do których
nale te pierwiastki.
Zadanie 5.2. (0-1)

Podaj maksymalny stopie utlenienia, jaki mo e przyjmowa pierwiastek II w
zwi zkach chemicznych, oraz okre l charakter chemiczny tlenku, w którym
pierwiastek II wyst puje na najwy szym stopniu utlenienia.
Maksymalny stopie utlenienia: …………………
Charakter chemiczny tlenku: …………………….
Zadanie 6. (0-1)
Promieniotwórczy izotop 214 Bi mo e emitowa z j dra cz stki β − lub cz stki α, w wyniku
czego tworzy j dra dwóch ró nych promieniotwórczych izotopów.
Porównaj stosunek liczby neutronów do liczby protonów w j drach powstałych

izotopów ze stosunkiem liczby neutronów do liczby protonów w j drze radioizotopu
214
Bi. Doko cz poni sze zdania – wpisz wła ciwe okre lenie spo ród:
zmaleje si nie zmieni wzro nie
Stosunek liczby neutronów do liczby protonów po emisji cz stek β − ……………
Stosunek liczby neutronów do liczby protonów po emisji cz stek α ……………

ą
ż
ż
ą
ę
ń
ą
ń
ę
ż
fi
ż
ń
ę
ż
ż
ś
fi
ś
ś
ć
ą
ą
ż
ś
ą
ą
ą
ś
ć
ą
ą
ą
Zadanie 7. (0-1)
Pierwiastek X wyst puje w przyrodzie w postaci mieszaniny dwóch izotopów, których
liczby masowe s równe 35 i 37.
Uzupełnij poni sz tabel – okre l liczb elektronów w atomach obu izotopów

pierwiastka X oraz liczb neutronów w j drach atomowych tych izotopów.
Zadanie 8. (0-1)
Ko cowym produktem szeregu promieniotwórczego uranowo-radowego jest trwały izotop
206 206
ołowiu Pb. J dro Pb powstaje w wyniku emisji cz stki α przez j dro izotopu innego
pierwiastka.
Podaj symbol tego pierwiastka. Okre l liczb masow A jego izotopu, który uczestniczy
w opisanej przemianie α.
Symbol pierwiastka: ...................... Liczba masowa izotopu A: ..........................
Zadanie 9. (0-1)
Okre l poło enie fosforu w układzie okresowym pierwiastków.
Numer grupy: ………… Numer okresu: …………
Zadanie 10. (0-1)

Napisz kon guracj elektronow atomu (w stanie podstawowym) fosforu.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 11. (0-1)

Spo ród jonów o wzorach przedstawionych poni ej wybierz wszystkie, których
kon guracja elektronowa w stanie podstawowym jest taka sama jak kon guracja
elektronowa atomu neonu w stanie podstawowym. Wzory wybranych jonów podkre l.
– – – + 2+ + 2– 2–
Br Cl F K Mg Na O S
ń
ś
fi
ś
fi
ż
ą
ą
ż
ą
ę
ę
ę
ę
ą
ś
ś
ą
ę
ę
ą
ż
ą
ą
fi
ś
Zadanie 12. (0-1)
Poni ej przedstawiono fragment uproszczonego układu okresowego pierwiastków.
Oce prawdziwo poni szych informacji w odniesieniu do pierwiastków znajduj cych

si w tym fragmencie układu okresowego. Zaznacz P, je eli informacja jest prawdziwa,
albo F – je eli jest fałszywa.
Zadanie 13. (0-1)

Wła ciwo ci pierwiastków zmieniaj si w sposób okresowy wraz ze wzrostem liczby
atomowej.
W poni szych szeregach pierwiastków zaznacz strzałk kierunek wzrostu wskazanej

wielko ci.
ę
ń
ś
ż
ś
ż
ś
ż
ś
ć
ż
ą
ę
ż
ą
ą
Zadanie 14.
Poni ej podano informacje o dwóch pierwiastkach oznaczonych umownie literami A i D:
Pierwiastek A tworzy kationy A+ o nast puj cej kon guracji elektronowej (w stanie
podstawowym): 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 (K2 L8 M8). Pierwiastek D le y w trzecim okresie i
szesnastej grupie układu okresowego pierwiastków.
Zadanie 14.1. (0-1)

Podaj nazw lub symbol chemiczny pierwiastka A oraz doko cz poni sze zdania.
1. Nazwa lub symbol chemiczny pierwiastka A: ………………… .
2. Kationy pierwiastka A o wzorze A+ maj kon guracj elektronow gazu szlachetnego o

nazwie ……………………… .
3. Liczba atomowa Z pierwiastka A jest równa ………………… .
4. Pierwiastek A le y w …… okresie i …… grupie układu okresowego pierwiastków.
Zadanie 14.2. (0-1)

Podaj nazw lub symbol chemiczny pierwiastka D oraz doko cz poni sze zdania.
1. Nazwa lub symbol chemiczny pierwiastka D: ………………………
2. J dro atomowe pierwiastka D zawiera ……… protonów.
3. Kon guracja elektronów walencyjnych w atomie (w stanie podstawowym) pierwiastka

D jest nast puj ca: ………………………………………………………
4. Najni szy stopie utlenienia pierwiastka D jest równy ………… , a najwy szy wynosi
………… .
Zadanie 14.3. (0-1)

Oce , czy poni sze informacje s prawdziwe. Zaznacz P, je li informacja jest
prawdziwa, albo F – je li jest fałszywa.
ą
ń
fi
ż
ż
ę
ę
ę
ą
ż
ń
ż
ś
ą
ą
ę
fi
ą
ę
fi
ń
ń
ą
ż
ś
ż
ż
ż
Zadanie 15.
Pierwiastek Z tworzy tylko jony o ładunku 1+. Kation pierwiastka Z ma kon guracj
elektronow 1s2 2s2 2p6 (K2 L8). W j drze atomowym atomu pierwiastka Z liczba neutronów
jest wi ksza o jeden od liczby protonów.
Zadanie 15.1. (0-1)

Podaj symbol pierwiastka Z oraz okre l liczb nukleonów w jego atomie.
Symbol pierwiastka ……. Liczba nukleonów: …….
Zadanie 15.2. (0-1)

Napisz w formie cz steczkowej równanie reakcji pierwiastka Z z wod . Zast p liter Z
symbolem tego pierwiastka.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 16.
Siarka może tworzyć jony proste S2–.
Zadanie 16.1. (0-1)

Przedstaw pełną kon gurację elektronową jonu S2–.
Kon guracja elektronowa jonu: ………………………………………………
Zadanie 16.2. (0-1)

Podaj liczbę cząstek elementarnych (protonów, elektronów i neutronów) znajdujących
się w jonie S2–, jeżeli powstał on z atomu izotopu siarki o liczbie masowej A = 36.
Liczba protonów: ……. Liczba elektronów: ……. Liczba neutronów: …….
Zadanie 16.3. (0-1)

Wpisz do tabeli wzór jednoujemnego anionu i wzór jednododatniego kationu o
kon guracji elektronowej identycznej z kon guracją jonu S2– oraz określ położenie w
układzie okresowym pierwiastków o atomach tworzących te jony.
fi
fi
ę
ą
ą
fi
ą
ś
fi
ę
ą
ą
fi
ę
ę
Zadanie 17. (0-1)
Spośród wymienionych określeń zaznacz wszystkie, które są poprawnym zakończe-
niem zdania.
W trzecim okresie układu okresowego w grupach 1.–2. i 13.–17. ze wzrostem liczby

atomowej pierwiastków następuje wzrost ( liczby elektronów walencyjnych / liczby powłok
elektronowych w atomach / elektroujemności pierwiastków / maksymalnego stopnia
utlenienia pierwiastków w tlenkach ).
Zadanie 18.
Elektrony w atomach s przyci gane przez j dro, wi c usuni cie elektronu z powłoki
wymaga nakładu energii, która jest nazywana energi jonizacji. Pierwsza energia jonizacji
to minimalna energia potrzebna do oderwania jednego elektronu od atomu.
Poni ej podane s warto ci pierwszej energii jonizacji wybranych pierwiastków nale cych
do grupy litowców.
Zadanie 18.1. (0-1)

Napisz równanie procesu jonizacji prowadz cego do powstania kationu sodu.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 18.2. (0-1)

Wybierz i podkre l w ka dym nawiasie poprawne uzupełnienie poni szych zda .
Najtrudniej ulega jonizacji atom ( Li / Na / K / Rb ). Im mniejszy jest promie atomu

litowca, tym ( mniejsza / wi ksza ) jest energia potrzebna do oderwania elektronu od
elektrooboj tnego atomu.
Zadanie 19. (0-1)

W stanie podstawowym atomy pewnego pierwiastka maj nast puj c kon guracj
elektronów walencyjnych:
3s2 3p2 (M4)
Uzupełnij poni sz tabel . Wpisz symbol tego pierwiastka oraz dane dotycz ce jego
poło enia w układzie okresowym.
ż
ż
ę
ż
ą
ś
ą
ś
ą
ż
ę
ę
ą
ą
ą
ą
ę
ą
ę
ę
ż
ą
ą
ń
ą
fi
ń
ż
ą
ę
Zadanie 20. (0-1)
to minimalna energia potrzebna do oderwania jednego elektronu od atomu. Poni ej podane
s warto ci pierwszej energii jonizacji litu, sodu i rubidu.
Uzupełnij poni sze zdania, tak aby otrzymane informacje były prawdziwe.
Lit ma ( ni sz / wy sz ) warto pierwszej energii jonizacji ni sód, poniewa w jego

atomie elektron walencyjny znajduje si ( bli ej j dra / dalej od j dra ) ni elektron
walencyjny w atomie sodu. Im mniejszy jest promie atomu litowca, tym ( mniejsza /
wi ksza ) jest energia potrzebna do oderwania elektronu od atomu. Pierwsza energia
jonizacji potasu jest równa ( 510 / 419 / 376 ) kJ ⋅ mol−1 .
Zadanie 21. (0-1)

Na podstawie poło enia siarki w układzie okresowym pierwiastków oce , czy poni sze
informacje s prawdziwe. Zaznacz P, je li informacja jest prawdziwa, albo F – je li
jest fałszywa.
Atom siarki ma 6 elektronów walencyjnych, które w stanie

1. P F
podstawowym znajduj si na trzeciej powłoce.
Najwy szy stopie utlenienia, jaki przyjmuje siarka w
2. P F
zwi zkach chemicznych, wynosi IV.
Prosty anion siarki ma kon guracj elektronow w stanie
3. P F
podstawowym 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6.
Zadanie 22. (0-1)

Uzupełnij poni szy schemat poziomów energetycznych, tak aby ilustrował on
rozmieszczenie elektronów w atomie miedzi (w stanie podstawowym) w podpowłokach
3d i 4s.
ą
ę
ą
ż
ś
ż
ą
ą
ż
ż
ń
ż
ż
ą
ą
ą
ę
fi
ą
ś
ć
ę
ę
ś
ą
ż
ą
ą
ą
ń
ę
ę
ż
ą
ń
ż
ż
ż
ż
ś
Zadanie 23. (0-3)
Poni sza tabela przedstawia warto ci promieni atomowych i jonowych kilku wybranych
atomów i ich jonów.
Uzupełnij poni sze zdania. Wybierz i podkre l wła ciwe okre lenie spo ród podanych
w ka dym nawiasie.
1. Promienie atomowe pierwiastków znajduj cych si w tym samym okresie układu

okresowego wraz ze wzrostem liczby atomowej pierwiastka ( rosn / malej ), gdy
( maleje / wzrasta ) siła, z jak j dro atomowe pierwiastka, w którym znajduje si coraz
( mniej / wi cej ) protonów, przyci ga elektrony.
2. Promienie atomowe pierwiastków nale cych do jednej grupy układu okresowego

( rosn / malej ) wraz ze wzrostem numeru okresu, gdy liczba powłok elektronowych
w atomie ( si zwi ksza / si zmniejsza ).
3. Promienie kationów s zawsze ( wi ksze / mniejsze ) ni promienie atomów, z których

powstały, przy czym im mniejszy jest ładunek jonu, tym promie kationu jest ( wi kszy /
mniejszy ). Promienie anionów s ( wi ksze / mniejsze ) ni promienie atomów, z
których te aniony powstały.
Zadanie 24. (0-1)

Pierwiastek E poło ony jest w 16. grupie układu okresowego pierwiastków. Liczba
elektronów niewalencyjnych atomu pierwiastka E jest równa 10.
Uzupełnij tabel . Podaj symbol pierwiastka E, kon guracj elektronow jego atomu w
stanie podstawowym oraz wzór prostego anionu pierwiastka E.
ż
ż
ą
ę
ę
ą
ż
ę
ę
ż
ą
ę
ą
ą
ą
ą
ś
ę
ż
ę
ą
ą
ś
ę
fi
ś
ż
ż
ę
ż
ń
ś
ą
ą
ś
ą
ę
ę
ż
Zadanie 25.
W powłoce walencyjnej atomów (w stanie podstawowym) dwóch pierwiastków,
oznaczonych umownie literami X i Z, tylko jeden elektron jest niesparowany. W obu
atomach stan kwantowo-mechaniczny niesparowanego elektronu opisany jest główn liczb
kwantow n = 3 i poboczn liczb kwantow l = 1. Liczba atomowa pierwiastka X jest
mniejsza od liczby atomowej pierwiastka Z.
Zadanie 25.1. (0-1)

Uzupełnij poni sz tabel – wpisz symbole pierwiastków X i Z, dane dotycz ce ich
poło enia w układzie okresowym oraz symbol bloku kon guracyjnego
(energetycznego), do którego nale y ka dy z pierwiastków.
Zadanie 25.2. (0-1)

Napisz wzory jonów tworz cych tlenek pierwiastka X.
Wzory jonów tworz cych tlenek ……………………………………………………
Zadanie 25.3. (0-1)

Podaj maksymalny i minimalny stopie utlenienia, jaki mo e przyjmowa pierwiastek
Z w zwi zkach chemicznych, oraz okre l charakter chemiczny tlenku, w którym
pierwiastek Z wyst puje na najwy szym stopniu utlenienia.
Maksymalny stopie utlenienia: ………. Minimalny stopie utlenienia: ……….
Charakter chemiczny tlenku pierwiastka Z: …………………………………………………
Zadanie 26. (0-1)

Występujący w przyrodzie lit stanowi mieszaninę dwóch trwałych izotopów o parzystej i
nieparzystej liczbie masowej. Liczby masowe obu izotopów różnią się o 1. Wyznaczona
doświadczalnie średnia masa atomowa litu wynosi 6,941 u.
Określ wartości obu liczb masowych trwałych izotopów litu i wpisz je do poniższego
schematu.
ż
ą
ą
ż
ą
ń
ą
ę
ę
ą
ą
ą
ż
ż
ń
ż
ś
ą
ż
ń
fi
ć
ą
ą
ą
Zadanie 27. (0-2)
Miar tendencji atomów do oddawania elektronów i przechodzenia w dodatnio naładowane
jony jest energia jonizacji. Pierwsza energia jonizacji to minimalna energia potrzebna do
oderwania jednego elektronu od atomu. Na poni szym wykresie przedstawiono zmiany
pierwszej energii jonizacji pierwiastków uszeregowanych według rosn cej liczby atomowej.
Korzystaj c z informacji, uzupełnij poni sze zdania – wybierz i podkre l jedno

okre lenie spo ród podanych w ka dym nawiasie.
1. Spo ród pierwiastków danego okresu litowce maj ( najni sze / najwy sze ), a helowce
– ( najni sze / najwy sze ) warto ci pierwszej energii jonizacji. Litowce s bardzo
dobrymi ( reduktorami / utleniaczami ). Potas ma ( ni sz / wy sz ) warto pierwszej
energii jonizacji ni sód, poniewa w jego atomie elektron walencyjny znajduje si
(bli ej j dra / dalej od j dra) ni elektron walencyjny w atomie sodu. Oznacza to, e
( łatwiej / trudniej ) oderwa elektron walencyjny atomu potasu ni elektron walencyjny
atomu sodu.
2. Warto pierwszej energii jonizacji atomu magnezu jest ( ni sza / wy sza ) ni warto
pierwszej energii jonizacji atomu glinu, gdy łatwiej oderwa pojedynczy elektron z
niecałkowicie obsadzonej podpowłoki ( s / p / d ) ni elektron z całkowicie obsadzonej
podpowłoki ( s / p / d ).
ż
ś
ś
ą
ś
ć
ą
ż
ą
ś
ż
ż
ą
ć
ż
ż
ś
ż
ż
ż
ą
ż
ż
ż
ą
ż
ż
ć
ż
ż
ą
ż
ą
ż
ś
ć
ż
ą
ś
ż
ś
ę
ć
Zadanie 28. (0-1)
W tabeli opisane s wybrane nuklidy oznaczone numerami I–X. Dla ka dego z nich podano
liczb atomow , liczb masow , mas atomow oraz procentow zawarto w naturalnym
pierwiastku (w % liczby atomów).
Na podstawie danych z tabeli i układu okresowego pierwiastków oce , czy poni sze
informacje s prawdziwe. Zaznacz P, je li informacja jest prawdziwa, lub F – je li jest
fałszywa.
Nuklidy oznaczone numerami I–III maj takie same wła ci-

1. P F
wo ci chemiczne.
W j drach nuklidów oznaczonych numerami IV–VI liczba
2. P F
protonów jest równa liczbie neutronów.
W przypadku nuklidów oznaczonych numerami VII–X ten jest
najbardziej rozpowszechniony w przyrodzie, którego masa
3. P F
atomowa jest najbardziej zbli ona do redniej masy atomowej
pierwiastka.
Zadanie 29.
Poni ej przedstawiono gra czny zapis kon guracji elektronowej pi ciu pierwiastków
oznaczonych numerami I−V.
ś
ą
ż
ę
ą
ą
ą
ę
fi
ż
ą
ę
ś
ą
ś
fi
ą
ś
ą
ż
ę
ś
ń
ć
ś
ż
Zadanie 29.1. (0-1)
Napisz numery, którymi oznaczono pierwiastki spełniaj ce warunki okre lone w
poni szej tabeli.
Numer, którym oznaczono pierwiastek

wyst puj cy w zwi zkach chemicznych
wył cznie w postaci jednododatnich
kationów
Numery wszystkich pierwiastków, dla
których podano kon guracj elektronow
ich atomów w stanie podstawowym
Zadanie 29.2. (0-1)

Okre l przynale no pierwiastków oznaczonych numerami I−V do bloków
kon guracyjnych układu okresowego pierwiastków. Wypełnij tabel – wpisz numery,
którymi oznaczono te pierwiastki.
Blok kon guracyjny s p d
Numer pierwiastka
Zadanie 30. (0-1)

Elektronami walencyjnymi atomów pierwiastków z bloków s i p s elektrony podpowłoki s
lub elektrony podpowłoki s i podpowłoki p zewn trznej powłoki elektronowej. Elektronami
walencyjnymi atomów pierwiastków z bloku d mog by ponadto elektrony nienale ce do
najwy szego poziomu energetycznego.
Wpisz do tabeli symbole pierwiastków chemicznych, których atomy w stanie

podstawowym maj poni ej przedstawione kon guracje elektronów walencyjnych.
Kon guracja elektronów

7s1 6s2 6p3 3d5 4s2
walencyjnych
Numer pierwiastka
Zadanie 31. (0-1)

Okre l liczb kationów wapnia znajduj cych si w krysztale chlorku wapnia, w
24
którym obecnych jest 1,204 · 10 anionów chlorkowych.
…………………………………………………………………………………………………
ą
fi
fi
ę
ż
ś
ś
ż
ą
fi
ę
ą
ż
ą
fi
ś
ć
ż
ę
ą
ą
ę
fi
ą
ę
ć
ą
ą
ę
ś
ż
ą
Zadanie 32. (0-1)
Wyja nij, dlaczego promie kationu wapnia jest mniejszy od promienia atomu wapnia.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 33. (0-1)

Zaznacz wszystkie pierwiastki nale ce do IV okresu, które spełniaj nast puj cy
warunek: w powłoce walencyjnej atomu pierwiastka w stanie podstawowym tylko
jeden elektron jest niesparowany. Wstaw znaki x w poni szym fragmencie układu
okresowego.
Zadanie 34. (0-1)

Uzupełnij poni sz tabel − wpisz wszystkie warto ci wymienionych w niej liczb
kwantowych, które opisuj stan elektronów podpowłoki 3d.
Liczba kwantowa Wartość lub wartości
główna, n
poboczna (orbitalna), l
magnetyczna, m
ś
ż
ą
ą
ę
ń
ż
ą
ś
ż
ą
ę
ą
Zadanie 35.
Brom wyst puje w przyrodzie w postaci mieszaniny dwóch izotopów o masach atomowych
równych 78,92 u i 80,92 u. rednia masa atomowa bromu jest równa 79,90 u. Pierwiastek
ten w reakcjach utleniania i redukcji mo e pełni funkcj zarówno utleniacza, jak i
reduktora. Tworzy zwi zki chemiczne, w których wyst puj ró ne rodzaje wi za .
Zadanie 35.1. (0-1)

Uzupełnij poni szy tekst, wpisuj c w odpowiednie miejsca informacje dotycz ce
struktury elektronowej atomu bromu i jego stopni utlenienia.
1. Atom bromu w stanie podstawowym ma kon guracj elektronow …………………….

…………………… , a w powłoce walencyjnej tego atomu znajduje si ……….
elektronów. Brom nale y do bloku kon guracyjnego …. układu okresowego.
2. Minimalny stopie utlenienia, jaki przyjmuje brom w zwi zkach chemicznych, jest
równy …… , a maksymalny wynosi …… .
Zadanie 35.2. (0-1)

Mol jest jednostk liczno ci (ilo ci) materii. Liczb drobin odpowiadaj c jednemu molowi
nazywamy liczb Avogadra.
Oblicz bezwzgl dn mas (wyra on w gramach) pojedynczej cz steczki bromu
zbudowanej z atomów dwóch ró nych izotopów.
Zadanie 35.3. (0-1)

Oblicz, jaki procent atomów bromu wyst puj cych w przyrodzie stanowi atomy o
masie atomowej 78,92 u, a jaki procent – atomy o masie atomowej 80,92 u.
ę
ą
ż
ę
ą
ń
ą
ą
ż
ś
ę
Ś
ś
ż
ż
ą
fi
ą
fi
ż
ę
ą
ę
ę
ć
ę
ą
ą
ę
ż
ą
ą
ą
ą
ą
ę
ń
ą
ą
Zadanie 36.
Poni ej przedstawiono kon guracj elektronow atomów w stanie podstawowym czterech
pierwiastków (I–IV).
Zadanie 36.1. (0-1)

Wpisz do tabeli symbole bloków kon guracyjnych (energetycznych), do których
nale te pierwiastki.
Zadanie 36.2. (0-1)

Podaj maksymalny stopie utlenienia, jaki mo e przyjmowa pierwiastek II w
zwi zkach chemicznych, oraz okre l charakter chemiczny tlenku, w którym
pierwiastek II wyst puje na najwy szym stopniu utlenienia.
Maksymalny stopie utlenienia: ………………

Charakter chemiczny tlenku: …………………………….
Zadanie 37. (0-1)

W tabeli zapisano informacje dotycz ce promieni atomowych i jonowych.
Rozstrzygnij, która z nich jest prawdziwa.
Promień jonowy jonu prostego jest zawsze większy od

1. P F
promienia atomowego danego pierwiastka.
Promień jonowy anionu prostego jest zawsze większy, a
2. promień jonowy kationu prostego jest zawsze mniejszy od P F
promienia atomowego danego pierwiastka
Promień jonowy anionu prostego jest zawsze mniejszy, a
3. promień jonowy kationu prostego jest zawsze większy od P F
promienia atomowego danego pierwiastka.
ą
ż
ż
ą
ń
ę
fi
ń
ę
ą
ż
ś
fi
ą
ż
ć
Zadanie 38. (0-1)
W poni szej tabeli zestawiono wybrane wła ciwo ci zyczne potasu i wapnia.
Oce , czy podane poni ej informacje s prawdziwe. Zaznacz P, je li informacja jest

Podczas reakcji wapnia i potasu z wod te metale pływaj po

1. powierzchni wody, poniewa g sto ka dego z nich jest P F
mniejsza od g sto ci wody.
Atomy wapnia i potasu, oddaj c elektrony walencyjne,
2. przechodz w dodatnio naładowane jony o kon guracji P F
elektronowej tego samego gazu szlachetnego.
Atomy wapnia s mniejsze od atomów potasu; dwudodatnie
3. P F
jony wapnia s mniejsze od jednododatnich jonów potasu.
Zadanie 39.
Elektrony walencyjne w atomach (w stanie podstawowym) pewnego pierwiastka, którego
symbol oznaczono umownie liter X, maj nast puj c kon guracj : 5s2 5p5.
Zadanie 39.1. (0-1)

Opisany pierwiastek X le y w pi tym okresie oraz siedemnastej

1. grupie układu okresowego pierwiastków i nale y do bloku P F
kon guracyjnego p.
2. Pierwiastek X tworzy aniony proste o ogólnym wzorze X–. P F
Maksymalny stopie utlenienia, jaki pierwiastek X przyjmuje

3. P F
w zwi zkach chemicznych, jest równy V.
Zadanie 39.2. (0-1)

Uzupełnij poni sz tabel – wpisz warto ci dwóch liczb kwantowych opisuj cych
niesparowany elektron w atomie pierwiastka X.
fi
ń
ń
ą
ż
ą
ę
ą
ż
ą
ż
ś
ą
ń
ś
ś
ż
ż
ę
ż
ą
ą
ę
ą
ą
ś
ć
ą
ą
ą
ś
ż
ś
ę
ś
ż
ą
fi
ą
fi
ą
fi
ę
ś
ś
ą
Zadanie 40.
Z kon guracji elektronowej atomu (w stanie podstawowym) pierwiastka X wynika, e w
tym atomie:
• elektrony rozmieszczone s na czterech powłokach elektronowych
• na podpowłoce 3d liczba elektronów sparowanych jest dwa razy mniejsza od liczby
elektronów niesparowanych.
Zadanie 40.1. (0-1)

Uzupełnij poni sz tabel – wpisz symbol pierwiastka X, dane dotycz ce jego
poło enia w układzie okresowym oraz symbol bloku kon guracyjnego (energety-
cznego), do którego nale y pierwiastek X.
Zadanie 40.2. (0-1)

Uzupełnij poni szy zapis (stosuj c schematy klatkowe), tak aby przedstawiał on
kon guracj elektronow atomu w stanie podstawowym pierwiastka X. W zapisie tym
uwzgl dnij numery powłok i symbole podpowłok. Podkre l ten fragment kon guracji,
który nie wyst puje w kon guracji elektronowej jonu X2+ (stan podstawowy).
Zadanie 41. (0-1)

Kon guracja elektronów uczestnicz cych w tworzeniu wi za atomu pierwiastka Z jest
nast puj ca: 3d3 4s2.
Uzupełnij poni sz tabel . Wpisz symbol chemiczny pierwiastka Z, dane dotycz ce

jego poło enia w układzie okresowym oraz symbol bloku kon guracyjnego
(energetycznego), do którego nale y ten pierwiastek.
ę
fi
fi
ż
fi
ę
ą
ż
ę
ę
ż
ż
ż
ą
ą
ż
ą
ą
ę
fi
ę
ż
ą
ą
ą
ś
ń
fi
fi
fi
ą
ż
ą
Zadanie 42.
Pierwiastek X tworzy kationy X3+ o następującej kon guracji elektronowej w stanie
podstawowym:
1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d5
Zadanie 42.1. (0-1)

Uzupełnij poni sz tabel , wpisuj c symbol pierwiastka X, dane dotycz ce jego
poło enia w układzie okresowym oraz symbol bloku kon guracyjnego (energe-
tycznego), do którego nale y pierwiastek X.
Zadanie 42.2. (0-1)

Napisz, stosuj c zapis pełny (podpowłokowy), kon guracj elektronow w stanie
podstawowym atomu pierwiastka X oraz podkre l fragment kon guracji, opisuj cy
rozmieszczenie elektronów walencyjnych w podpowłokach.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 42.3. (0-1)

Dla jednego z niesparowanych elektronów walencyjnych atomu pierwiastka X podaj
warto dwóch charakteryzuj cych go liczb kwantowych: głównej i pobocznej. Obie
warto ci wpisz do tabeli.
Zadanie 43. (0-1)

Kon guracja elektronów w pewnym kationie elaza w stanie podstawowym jest
nast puj ca:
1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d5
Napisz wzór opisanego kationu elaza oraz przedstaw gra cznie kon guracj
elektronów trzeciej powłoki w tym kationie w stanie podstawowym.
ę
fi
ż
ś
ś
ć
ą
ą
ż
ą
ż
ę
ą
ą
ż
ż
ś
fi
fi
ę
fi
fi
fi
ą
fi
ą
ą
ę
Zadanie 44.
Pierwsza energia jonizacji (Ej1) to minimalna energia potrzebna do oderwania elektronu od
oboj tnego atomu, czego skutkiem jest powstanie kationu. Ka da nast pna energia jonizacji
(Ej2, Ej3 itd.) to energia potrzebna do oderwania kolejnego elektronu od coraz bardziej
dodatnio naładowanej drobiny. Jonizacji przebiegaj cej z oddawaniem elektronu lub
elektronów walencyjnych i prowadz cej do otrzymania kationów ulegaj elektrododatnie
pierwiastki o charakterze metalicznym:
W przypadku elektroujemnych pierwiastków o charakterze niemetalicznym jonizacja

nast puje na drodze przyj cia elektronu lub elektronów, na przykład:
Zadanie 44.1. (0-1)

Uzupełnij tabel , wpisuj c odpowiednie warto ci energii jonizacji berylu oraz
powinowactwa elektronowego uoru. Wybierz spo ród podanych warto ci wyra onych
w kJ · mol-1:
+ 1756 – 339 0 + 897
Zadanie 44.2. (0-1)

Uzupełnij zdania, dotycz ce czynników wpływaj cych na warto energii jonizacji.
Wpisz odpowiednie okre lenie wybrane spo ród podanych: mniejsza, wi ksza, ro nie,
maleje.
O warto ci energii jonizacji decyduje rozmiar atomu, im dalej od j dra znajduje si elektron,
tym energia jonizacji jest ................................. . Na warto energii jonizacji ma tak e
wpływ ładunek elektryczny j dra, im wi kszy ładunek j dra, tym energia jonizacji
jest ....................... W obr bie grupy energia jonizacji .................................w miar wzrostu
liczby atomowej.
ę
ę
ś
ę
ę
ę
ś
ą
ą
ą
fl
ą
ę
ś
ś
ą
ś
ą
ś
ż
ć
ą
ą
ę
ś
ć
ą
ś
ę
ę
ę
ż
ś
ż
Zadanie 45. (0-2)
We fragmencie układu okresowego pierwiastków podano warto ci promieni atomowych
wybranych pierwiastków.
Wyjaśnij przyczynę zmian wielkości promienia atomowego pierwiastków w okresach i

grupach układu okresowego.
W danym okresie wraz ze wzrostem liczby atomowej wielkość promienia atomowego

( rośnie / maleje ), a spowodowane to jest ……………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
W danej grupie wraz ze wzrostem liczby atomowej wielkość promienia atomowego ( rośnie
/ maleje ), a spowodowane to jest …………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 46. (0-1)

Wpisz do tabeli symbole chemiczne pierwiastków opisanych ni ej.
Niemetal, w którego atomie w stanie podstawowym liczba

sparowanych 1. elektronów walencyjnych trzeciej powłoki jest
dwa razy wi ksza ni liczba elektronów niesparowanych.
Pierwiastek, którego atom w stanie podstawowym ma

nast puj c kon guracj elektronow : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s1 3d5
Pierwiastek, którego dwudodatni kation w stanie podstawowym

ma nast puj c kon guracj elektronow : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6
3d10
ę
ę
ą
ą
ę
ą
ą
fi
ż
fi
ę
ę
ą
ą
ż
ś
Zadanie 47.
O atomie pierwiastka A wiadomo, e:
• w stanie podstawowym jego elektrony rozmieszczone s w trzech podpowłokach, na które
składaj si wył cznie orbitale o pobocznych liczbach kwantowych 0 i 1,
• je li przyjmie cztery elektrony na powłok walencyjn , powstanie jon: A4- o kon guracji
najbli szego gazu szlachetnego, który obecny jest w niektórych jonowych zwi zkach z
metalami, np.: z glinem,
• tworzy zwi zki chemiczne mi dzy innymi z tlenem, np.: AO, AO2, i z wodorem, np.: AH4
i inne.
Zadanie 47.1. (0-1)

Zapisz pełn kon guracj elektronow atomu A (stan podstawowy) z wykorzystaniem
zapisu klatkowego.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 47.2. (0-1)

Podaj wzór sumaryczny zwi zku jonowego pierwiastka A z glinem.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 48.
Jony: X3+ oraz Y2- maj w stanie podstawowym tak sam kon guracj elektronow
pewnego gazu szlachetnego i tworz zwi zek Z, który jest trudno rozpuszczalny w wodzie.
W atomie X elektrony s rozmieszczone w czterech powłokach elektronowych, a w atomie
Y – w trzech.
Zadanie 48.1. (0-1)

Uzupełnij tabel dotycz c atomu pierwiastka X wpisuj c dane warto ci liczbowe.
Zadanie 48.2. (0-1)

Zidenty kuj pierwiastki X i Y, a nast pnie – u ywaj c ich symboli chemicznych –
zapisz wzór sumaryczny zwi zku Z. Podaj równie jego nazw systematyczn .
Wzór sumaryczny: …………………… Nazwa systematyczna …………………………

ś
ż
ą
fi
ę
ą
ą
ą
ę
fi
ą
ą
ą
ę
ą
ą
ę
ą
ż
ą
ą
ą
ę
ę
ż
ż
ą
ą
ą
ą
ą
ż
ą
ą
ę
fi
ś
ę
ą
ą
fi
ą
Zadanie 49.
Dwa pierwiastki umownie oznaczone literami X i Z le w czwartym okresie układu
okresowego pierwiastków. Ponadto wiadomo, e w stanie podstawowym:
• atom pierwiastka X ma na ostatniej powłoce sze elektronów;
• atom pierwiastka Z ma ł cznie na ostatniej powłoce i na podpowłoce 3d sze elektronów.
Zadanie 49.1. (0-1)

Uzupełnij poni sz tabel . Wpisz symbole pierwiastków X i Z, dane dotycz ce ich
poło enia w układzie okresowym oraz symbol bloku kon guracyjnego, do którego
nale y ka dy z pierwiastków.
Zadanie 49.2. (0-1)

Wybierz ten pierwiastek (X albo Z), którego atomy w stanie podstawowym maj
wi ksz liczb elektronów niesparowanych. Uzupełnij poni szy zapis, tak aby
przedstawiał on kon guracj elektronow atomu w stanie podstawowym wybranego
pierwiastka. Zastosuj schematy klatkowe, podaj numery powłok i symbole podpowłok.
Zadanie 49.3. (0-1)

Napisz wzór sumaryczny wodorku pierwiastka X oraz wzór sumaryczny tlenku
pierwiastka Z, w którym ten pierwiastek przyjmuje maksymalny stopień utlenienia.
Wzór sumaryczny wodorku pierwiastka X: …………………………………
Wzór sumaryczny tlenku pierwiastka Z: …………………………………….

ę
ż
ż
ą
ż
ę
ż
ą
fi
ą
ę
ę
ą
ż
ś
ć
ż
ą
fi
ż
ś
ć
ą
ą
Zadanie 50. (0-1)
Masa atomowa izotopu jest w przybli eniu równa jego liczbie masowej A. Mied wyst puje
w przyrodzie w postaci dwóch trwałych izotopów. Skład izotopowy miedzi (w zaokr gleniu
do jedno ci) przedstawiono w poni szej tabeli.
Wykonaj obliczenia i podaj liczb masow Ax drugiego naturalnego izotopu miedzi.

Przyjmij, e rednia masa atomowa miedzi jest równa 63,55 u.
Zadanie 51. (0-1)

Na podstawie poło enia w układzie okresowym nast puj cych pierwiastków: Na, K,
Cs, Mg ustal i napisz symbol tego, który:
• ma najwi kszy promie jonowy (promie kationu)
…………………………………………………………………………………………………
• wykazuje najwi ksz aktywno chemiczn
…………………………………………………………………………………………………
• tworzy tlenek o najsłabszych wła ciwo ciach zasadowych.
…………………………………………………………………………………………………
ś
ę
ż
ś
ę
ż
ą
ń
ś
ć
ż
ś
ę
ż
ś
ń
ą
ą
ę
ą
ź
ą
ę
Zadanie 52. (0-1)
Miar tendencji atomów do oddawania elektronów i przechodzenia w dodatnio naładowane
jony jest energia jonizacji. Pierwsza energia jonizacji to minimalna energia potrzebna do
oderwania jednego elektronu od atomu. Druga energia jonizacji jest minimaln energi
potrzebn do usuni cia drugiego elektronu (z jednododatniego jonu).
Na wykresach przedstawiono zmiany pierwszej i drugiej energii jonizacji wybranych

pierwiastków uszeregowanych według rosn cej liczby atomowej.
Uzupełnij poni sze zdania. Wybierz i zaznacz jedno okre lenie spo ród podanych w
ka dym nawiasie.
Lit ma wy sz warto pierwszej energii jonizacji ni sód, poniewa w jego atomie elektron
walencyjny znajduje si ( bli ej j dra / dalej od j dra ) ni elektron walencyjny w atomie
sodu. Oznacza to, e ( łatwiej / trudniej ) oderwa elektron walencyjny atomu litu ni
elektron walencyjny atomu sodu.
Warto ci drugiej energii jonizacji berylu i magnezu s du o ( ni sze / wy sze ) ni warto ci

drugiej energii jonizacji litu i sodu, poniewa atomy litowców po utracie jednego elektronu
uzyskuj trwał kon guracj gazów szlachetnych. Atomy berylu, gdy oddaj elektrony
walencyjne, przechodz w dodatnio naładowane jony o kon guracji elektronowej helu,
natomiast atomy magnezu – w dodatnio naładowane jony o kon guracji elektronowej
( argonu / neonu ).
ż
ą
ś
ą
ą
ż
ą
ą
ż
ę
ż
ś
fi
ć
ę
ą
ę
ż
ą
ą
ż
ą
ż
ć
ą
ż
ż
ś
fi
ż
ż
fi
ś
ż
ą
ż
ą
ś
ą
ż
Zadanie 53.
Pierwiastek X tworzy cztery tlenki o ró nym charakterze chemicznym. Jeden z nich
wykazuje słabe wła ciwo ci amfoteryczne. Przejawiaj si one w zdolno ci do reagowania
zarówno z kwasami, jak i (w pewnych warunkach) z zasadami. Sole pierwiastka X, w
których wyst puje on na stopniu utlenienia identycznym, jak w amfoterycznym tlenku s
bardzo nietrwałe i szybko ulegaj rozkładowi zwłaszcza w podwy szonej temperaturze.
Dlatego te w reakcji mi dzy gor cym kwasem solnym i amfoterycznym tlenkiem
pierwiastka X wydziela si chlor oraz powstaje sól pierwiastka X o warto ciowo ci równej
II i woda, natomiast w reakcji mi dzy kwasem siarkowym(VI) i amfoterycznym tlenkiem,
oprócz soli pierwiastka X o warto ciowo ci równej II i wody powstaje tlen. Sól potasowa, w
której pierwiastek X przyjmuje stopie utlenienia równy VII jest w rodowisku kwasowym
silnym utleniaczem.
Na podstawie: A. Biela ski, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.
Zadanie 53.1. (0-1)

Uzupełnij poni sz tabel . Wpisz nazw pierwiastka X, wzór sumaryczny tlenku
pierwiastka X o charakterze amfoterycznym, warto pobocznej liczby kwantowej
okre laj c orbital atomowy, na którym znajduj si niesparowane elektrony z
powłoki walencyjnej oraz kon guracj elektronow rdzenia atomowego pierwiastka X.
Zadanie 53.2. (0-1)

Napisz w formie cz steczkowej równania reakcji amfoterycznego tlenku pierwiastka X
z kwasem solnym oraz kwasem siarkowym(VI), opisanych w informacji wprowa-
dzaj cej do zadania.
Równanie reakcji z kwasem solnym:
…………………………………………………………………………………………………
Równanie reakcji z kwasem siarkowym(VI):
…………………………………………………………………………………………………
ą
ś
ą
ą
ż
ę
ń
ż
ą
ś
ą
ś
ę
ę
ę
fi
ś
ę
ą
ń
ą
ę
ś
ż
ę
ą
ą
ą
ś
ę
ć
ę
ś
ż
ś
ś
ś
ą
Zadanie 54. (0-1)
Chemia j drowa zajmuje si reakcjami, które obejmuj zmiany w j drach atomowych.
Kiedy j dro atomowe emituje cz stk α (j dro izotopu helu 42He), ładunek tego j dra
zmniejsza si o dwie jednostki; dany pierwiastek ulega wi c przemianie w pierwiastek o
liczbie atomowej mniejszej o 2 (poło ony o dwie kolumny w lewo w tablicy układu
okresowego). Jego liczba masowa zmniejsza si o 4.
Przemian atomów trwałych w atomy promieniotwórcze mo na spowodowa przez
bombardowanie cz stkami poruszaj cymi si z du ymi pr dko ciami. W pierwszych
pracach tymi cz stkami były cz stki α z 214Bi (zwanego radem C).
Pierwsz reakcj j drow wywołan w laboratorium była reakcja mi dzy cz stkami α
( 42He ) i azotem 14 N , przeprowadzona w 1919 r. przez Rutherforda i współpracowników z
Cavendish Laboratory w Cambridge.
Na podstawie: L. Pauling, P. Pauling, Chemia, Warszawa 1983

Zadanie 55. (0-1)

Atomy pierwiastków chemicznych mogą występować w różnych stanach energetycznych.
Stan o najniższej energii nazywamy podstawowym, a stany o energiach wyższych –
wzbudzonymi.
Na podstawie: W. Kołos, Elementy chemii kwantowej sposobem niematematycznym wyłożone, Warszawa 1984.
Atom germanu w stanie podstawowym ma dwa sparowane elektrony walencyjne w

podpowłoce 4s i dwa niesparowane elektrony walencyjne w podpowłoce 4p.
Oceń, czy możliwe jest obsadzenie elektronami podpowłok 4s i 4p w atomie germanu w
sposób przedstawiony poniżej. Odpowiedź uzasadnij.
Ocena: ………………………………………
Uzasadnienie: …………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
ń
ą
ą
ę
ą
ę
ą
ę
ą
ą
ś
ż
ą
ę
ą
ą
ą
ą
ę
ż
ą
ą
ę
ę
ż
ą
ę
ę
ż
ś
ą
ś
ę
ą
ć
ą
Zadanie 56. (0-1)
Nuklidy promieniotwórcze najwi ksze zastosowanie b d w dalszym ci gu znajdowały jako
wska niki w biologii i medycynie. Zwi zek organiczny, zawieraj cy nuklid promienio-
twórczy, mo na ledzi w całym ciele. Specjalnie przydatny do tych celów jest izotop
w gla, 14 C . Izotop ten ma okres półtrwania (okres po upływie którego połowa j der danego
pierwiastka ulega rozpadowi) około 5000 lat. Ulega on powolnemu rozpadowi, emituj c
promieniowanie β, a ilo tego izotopu, znajduj cego si w próbce, mo na ledzi mierz c
aktywno promieniowania β. Du e ilo ci 14 C mo na łatwo otrzyma w reaktorze
j drowym przez działanie powolnych neutronów na azot:
Proces ten mo na przeprowadzi wlewaj c do reaktora j drowego roztwór azotanu(V)

amonu, gdzie działaj na niego neutrony. Próbki promieniotwórczego w gla wykazuj
bardzo siln radioaktywno , zawieraj bowiem a 5% masowych promieniotwórczego
izotopu.
Na podstawie: L. Pauling, P. Pauling, Chemia, Warszawa 1983. Zaznacz poprawne doko czenie zdania.
Zaznacz poprawne doko czenie zdania
Masa pocz tkowa próbki promieniotwórczego izotopu w gla 14C wynosi 1,6 mg. Masa
próbki jaka pozostanie po upływie 15000 lat to.
A. 0,00152 g B. 1530 µg C. 0,53 mg D. 200 µg
Zadanie 57. (0-1)

Uzupełnij tabel – wpisz warto ci liczb kwantowych: głównej n, pobocznej (orbitalnej)
l oraz magnetycznej m, opisuj cych stan niesparowanego elektronu w atomie potasu w
stanie podstawowym.
Zadanie 58. (0-1)

Atom pewnego pierwiastka ma w stanie podstawowym niesparowany elektron walencyjny
na podpowłoce p trzeciej powłoki.
Spo ród wymienionych pierwiastków wybierz ten, którego dotyczy powy szy opis,
Zaznacz nazw tego pierwiastka.
A. Sód B. Skand C. Mied D. Chlor

ą
ę
ś
ź
ś
ć
ą
ą
ż
ę
ż
ę
ś
ą
ć
ś
ć
ń
ś
ć
ą
ś
ę
ć
ż
ą
ą
ś
ą
ą
ź
ż
ę
ę
ż
ą
ę
ą
ń
ą
ą
ż
ś
ć
ę
ą
ż
ć
ą
ą
ą
Zadanie 59. (0-1)
Na poni szym diagramie przedstawiono zmiany elektroujemno ci w skali Paulinga
pierwiastków grup 1.–2. oraz 13.–17. układu okresowego (warto ci elektroujemno ci
poszczególnych pierwiastków danej grupy poł czono lini ci gł ).

Pierwiastki, których elektroujemno przedstawiono na dia-

1. gramie, nale do bloków kon guracyjnych s, p i d układu P F
okresowego.
W grupach 1.–2. oraz 13.–17. elektroujemno wszystkich
2. pierwiastków wchodz cych w ich skład maleje ze wzrostem P F
numeru okresu.
W grupach 1.–2. oraz 13.–17. najwi ksz elektroujemno ma
3. P F
pierwiastek danej grupy o najmniejszej liczbie atomowej Z.
ń
ż
ż
ą
ż
ą
ś
fi
ś
ą
ę
ć
ą
ą
ś
ć
ą
ś
ć
ą
ą
ś
ś
ś
ś
Zadanie 60. (0-1)
to minimalna energia potrzebna do oderwania pierwszego elektronu od atomu. Druga
energia jonizacji jest minimaln energi potrzebn do usuni cia drugiego elektronu (z
jednododatniego jonu).
W odpowiednich warunkach od atomu mo na oderwa kolejne elektrony. Rozró nia si
zatem pierwsz , drug i kolejne energie jonizacji.
W poni ej tabeli przedstawiono warto ci kolejnych (trzech) energii jonizacji glinu.
Uzupełnij poni sze zdanie, tak aby powstała informacja prawdziwa, i wyja nij,
dlaczego wybrana energia jonizacji ma najni sz warto .
Spo ród podanych warto ci energii jonizacji najni sz warto ma ( pierwsza / druga /
trzecia ) energia jonizacji, poniewa ………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 61. (0-1)

Atomy pierwiastków chemicznych mog wyst powa w ró nych stanach energetycznych.
Stan o najni szej energii nazywamy podstawowym, a stany o wy szych – wzbudzonymi.
Poni sze schematy I i II przedstawiaj kon guracj elektronow dla orbitali walencyjnych
atomu pewnego pierwiastka chemicznego X w ró nych stanach energetycznych.
Uzupełnij poni sz tabel – wpisz symbol pierwiastka X, numer grupy oraz symbol
bloku kon guracyjnego, do którego nale y ten pierwiastek. Napisz, który schemat
kon guracji elektronowej (I albo II) opisuje stan podstawowy atomu pierwiastka X.
Stan podstawowy atomu pierwiastka X opisuje schemat numer ……

ś
fi
ż
ż
fi
ż
ą
ż
ż
ą
ą
ą
ś
ę
ą
ą
ż
ś
ą
ą
ą
fi
ż
ż
ę
ż
ą
ż
ą
ę
ż
ą
ą
ć
ą
ć
ę
ś
ć
ż
ś
ę
ć
ą
ę
ż
ż
ś
ę
Zadanie 62.
Gal wyst puje w przyrodzie w postaci mieszaniny dwóch izotopów. Na 3 atomy pierwszego
izotopu galu o masie atomowej 68,926 u przypadaj 2 atomy drugiego izotopu galu o masie
atomowej mx. rednia masa atomowa galu jest równa 69,723 u.
Na podstawie: J. Sawicka i inni, Tablice chemiczne, Gda sk 2002.
Zadanie 62.1. (0-1)

Na podstawie powy szych danych oblicz mas atomow mx drugiego izotopu galu.
Wynik ko cowy podaj z dokładno ci do trzeciego miejsca po przecinku.
Zadanie 62.2. (0-1)

Na podstawie powy szych danych oblicz bezwzgl dn mas (wyra on w gramach)
jednego atomu tego izotopu galu, który ma mniejsz mas atomow .
ę
ń
Ś
ż
ż
ś
ą
ń
ę
ą
ę
ą
ą
ę
ą
ę
ą
ż
ą
Zadanie 63.
O dwóch pierwiastkach umownie oznaczonych literami X i Z wiadomo, e:
• kon guracja elektronowa atomu w stanie podstawowym pierwiastka X mo e zosta
przedstawiona w postaci zapisu:
• ł czna liczba elektronów na ostatniej powłoce i na podpowłoce 3d atomu w stanie

podstawowym pierwiastka Z jest równa liczbie elektronów walencyjnych atomu
pierwiastka X.
Zadanie 63.1. (0-1)

Uzupełnij poni sz tabel . Wpisz symbole pierwiastków X i Z, numer grupy oraz
symbol bloku kon guracyjnego, do którego nale y ka dy z pierwiastków.
Zadanie 63.2. (0-1)

W pewnym stanie wzbudzonym atomu pierwiastka X na podpowłokach trzeciej powłoki
znajduj si cztery niesparowane elektrony walencyjne.
Uzupełnij schemat, tak aby przedstawiał on fragment kon guracji elektronowej atomu
pierwiastka X ilustruj cy rozmieszczenie elektronów (w zapisie klatkowym) na
walencyjnych podpowłokach atomu tego pierwiastka w opisanym stanie wzbudzonym.
Pod zapisem klatkowym wpisz numery powłok i symbole podpowłok.
Zadanie 63.3. (0-1)

Dla jednego z niesparowanych elektronów atomu w stanie podstawowym pierwiastka
Z podaj warto ci dwóch charakteryzuj cych go liczb kwantowych: głównej i
pobocznej. Ich warto ci wpisz do tabeli.
ą
fi
ą
ę
ż
ś
fi
ą
ś
ą
ę
ą
ż
ż
fi
ż
ż
ć
Zadanie 64.
W ród sztucznych przemian j drowych mo na wyró ni reakcje, które s nast pstwem
bombardowania stabilnych j der nukleonami. Poni ej przedstawiono równanie takiej reakcji
(przemiana I), a drug – opisano schematem (przemiana II).
W równaniach tych przemian bilansuje się oddzielnie liczby atomowe i oddzielnie liczby
masowe. Ich sumy po obu stronach równania muszą być sobie równe.
Zadanie 64.1. (0-1)

Uzupełnij poni sz tabel – wpisz symbol chemiczny pierwiastka X, symbol bloku
kon guracyjnego, do którego nale y pierwiastek X, liczb elektronów walencyjnych w
atomie pierwiastka X oraz najni szy stopie utlenienia, który przyjmuje ten
pierwiastek w zwi zkach chemicznych.
Zadanie 64.2. (0-1)

Elektrony w atomie mog absorbowa energi i zajmowa wy sze poziomy energetyczne.
Atom mo e znale si wtedy w takim stanie wzbudzonym, w którym wszystkie elektrony
podpowłok walencyjnych b d niesparowane.
Uzupełnij poni sze schematy, tak aby przedstawiały zapis kon guracji elektronowej
atomu pierwiastka X w stanie podstawowym oraz w stanie wzbudzonym, w którym
wszystkie elektrony walencyjne s niesparowane i nale do powłoki trzeciej.
ś
fi
ż
ż
ż
ź
ą
ć
ą
ą
ę
ą
ę
ę
ą
ą
ą
ą
ż
ć
ż
ż
ę
ż
ń
ż
ż
ć
ą
ć
ę
ż
fi
ą
ę
Zadanie 64.3. (0-1)
Oblicz, ile miligramów obu izotopów helu powstałoby ł cznie ze 100 miligramów
izotopu litu 6Li w wyniku przemiany I, gdyby proces przebiegał z wydajno ci równ
100%. Przyjmij, e warto ci masy atomowej poszczególnych izotopów s równe ich
liczbom masowym.
Zadanie 65.
Zale nie od tego, czy pierwiastek d y do tworzenia jon w dodatnich, czy ujemnych,
rozr nia si pierwiastki elektrododatnie i elektroujemne. Pierwiastki elektroujemne maj
wiele elektron w walencyjnych, a pobieraj c elektrony, tworz jony ujemne o trwałej
kon guracji elektronowej. Pierwiastki elektrododatnie, oddaj c elektrony, tworz jony
dodatnie o trwałej kon guracji.
Na podstawie: K.H. Lautenschl ger, W. Schr ter, A. Wanninger, Nowoczesne kompendium chemii, Warszawa 2007, s. 89.
Zadanie 65.1. (0-1)

Uzupełnij poni sze zdanie. Wybierz i podkre l jedno okre lenie spo r d podanych w
ka dym nawiasie tak, aby zdanie było prawdziwe.
Pierwiastek, kt rego atom w stanie podstawowym ma nast puj c kon guracj

elektronow : 1s2 2s2 2p66 3s2 3p6 3d5 4s1, nale y do bloku kon guracyjnego ( s / p / d ), jest
pierwiastkiem ( elektrododatnim / elektroujemnym ), a tlenek tego pierwiastka na VI stopniu
utlenienia wykazuje wła ciwo ci ( kwasowe / zasadowe / amfoteryczne ).
Zadanie 65.2. (0-1)

Napisz wz r oraz skr con kon guracj jonu w stanie podstawowym pierwiastka
zidenty kowanego w podpunkcie 65.1. tego zadania, w kt rym pierwiastek ten
przyjmuje stopie utlenienia r wny II.
Wzór: …………
Skrócona kon guracja: ……………………………………………………………………….

ż
fi
ó
ż
ż
fi
ą
ó
ę
fi
ó
ż
ó
ń
ż
ä
fi
ś
ó
ś
ą
ś
ö
ó
fi
ą
ż
ę
ą
ż
ś
ó
fi
ą
ś
ą
ą
ó
ę
ś
ą
ó
ą
ą
ś
fi
ą
ą
ą
ą
ę
Zadanie 66.
O dwóch pierwiastkach umownie oznaczonych literami X i Z wiadomo, e
• oba przyjmuj w zwi zkach chemicznych taki sam maksymalny stopie utlenienia
• kon guracja elektronowa atomu pierwiastka X w stanie wzbudzonym, który powstał w
wyniku przeniesienia jednego z elektronów sparowanych na podpowłok wy sz
energetycznie i nieobsadzon , mo e zosta przedstawiona w postaci zapisu:
• w stanie podstawowym atom pierwiastka Z ma ł cznie na ostatniej powłoce i na

podpowłoce 3d pi elektronów.
Zadanie 66.1. (0-2)

Wpisz do tabeli symbol pierwiastka X i symbol pierwiastka Z, numer grupy oraz
symbol bloku kon guracyjnego, do których nale y ka dy z pierwiastków.
Zadanie 66.2. (0-1)

Napisz wzór sumaryczny wodorku pierwiastka X oraz maksymalny stopie utlenienia,
jaki przyjmuj pierwiastki X i Z w zwi zkach chemicznych.
Wzór sumaryczny wodorku pierwiastka X: ……………………
Maksymalny stopie utlenienia, jaki przyjmuj pierwiastki X i Z w zwi zkach

chemicznych: ……………
Zadanie 66.3. (0-1)

Przedstaw pełn kon guracj elektronow jonu Z2+ w stanie podstawowym. Zastosuj
zapis z uwzgl dnieniem podpowłok.
…………………………………………………………………………………………………
fi
ą
ę
ą
ą
ę
ć
fi
ą
ń
fi
ą
ę
ż
ą
ć
ą
ż
ą
ą
ż
ń
ż
ń
ę
ą
ż
ą
Zadanie 67. (0-1)
Poni ej przedstawiono cztery wykresy ilustruj ce zmian wybranych wielko ci zycznych
charakteryzuj cych pierwiastki chemiczne (z wył czeniem gazów szlachetnych) w funkcji
ich liczby atomowej.
Podaj numer wykresu przedstawiaj cego zale no promienia atomowego od liczby

atomowej i numer wykresu przedstawiaj cego zale no elektroujemno ci
pierwiastków w skali Paulinga od liczby atomowej.
Numer wykresu przedstawiaj cego zale no promienia atomowego od liczby atomowej:

……
Numer wykresu przedstawiaj cego zale no elektroujemno ci w skali Paulinga od liczby

atomowej: ………
ż
ą
ą
ą
ą
ż
ż
ś
ś
ć
ć
ą
ą
ż
ą
ś
ć
ę
ś
ż
ś
ć
ś
fi
ś
Zadanie 68.
W poni szej tabeli zestawiono wybrane wła ciwo ci litowców i berylowców.
Zadanie 68.1. (0-1)

Uzupełnij poni sze zdania. Wybierz i zaznacz jedn odpowied spo ród podanych w
ka dym nawiasie.
Dla pierwiastków danego okresu stosunek promienia jonowego do promienia atomowego

litowca jest ( wi kszy / mniejszy ) ni stosunek promienia jonowego do promienia
atomowego berylowca.
W ka dym okresie temperatury topnienia berylowców s ( wy sze / ni sze ) ni temperatury

topnienia litowców, czego przyczyn jest silniejsze wi zanie metaliczne wyst puj ce
mi dzy atomami ( berylowców / litowców ).
Zadanie 68.2. (0-2)

Pierwsza energia jonizacji to minimalna energia potrzebna do oderwania jednego elektronu
od atomu pierwiastka w stanie gazowym, czego skutkiem jest powstanie kationu. Molowa
energia jonizacji – wyra ona w kJ/mol – jest równa energii jonizacji 1 mola atomów.
Sformułuj zale no mi dzy warto ci pierwszej energii jonizacji a liczb atomow

berylowca. Wyja nij dlaczego pierwsza energia jonizacji litowca jest ni sza ni
pierwsza energia jonizacji berylowca le cego w tym samym okresie układu
okresowego.
Zale no mi dzy pierwsz energi jonizacji a liczb atomow berylowca: ………………..

…………………………………………………………………………………………………
Pierwsza energia jonizacji litowca jest ni sza ni pierwsza energia jonizacji berylowca,
le cego w tym samym okresie układu okresowego pierwiastków, poniewa ……………….
…………………………………………………………………………………………………
ż
ę
ż
ą
ż
ż
ż
ś
ć
ę
ż
ż
ę
ś
ś
ć
ż
ę
ą
ą
ś
ą
ą
ż
ż
ś
ż
ą
ś
ż
ą
ą
ą
ą
ą
ż
ź
ż
ś
ż
ż
ą
ż
ę
ą
ą
ż
Zadanie 69. (0-2)
Dwa pierwiastki, oznaczone numerami 1. i 2., nale do czwartego okresu układu
okresowego. Liczba atomowa pierwiastka 1. jest mniejsza od liczby atomowej pierwiastka
2. Atomy (w stanie podstawowym) tych pierwiastków maj 4 elektrony, które mog
uczestniczy w tworzeniu wi za chemicznych.
Uzupełnij tabel . Napisz nazwy pierwiastków 1. i 2. oraz okre l, czy w atomach (w

stanie podstawowym) tych pierwiastków wyst puj niesparowane elektrony – podaj
liczb elektronów niesparowanych i napisz symbol podpowłoki, do której one nale ,
albo zaznacz, e nie ma takich elektronów.
Zadanie 70. (0-1)

Atomy uorowców wykazuj wyra n tendencj do przyj cia dodatkowego elektronu i
przej cia w jon X— lub te – gdy ró nica elektroujemno ci uorowca i ł cz cego si z nim
pierwiastka jest mała – do utworzenia wi zania kowalencyjnego. W szczególnych
warunkach mo e nast pi oderwanie elektronu od oboj tnego atomu uorowca i utworzenie
jonu X+.
Uzupełnij poni szy schemat tak, aby przedstawiał on gra czny zapis kon guracji
elektronowej kationu bromoniowego Br+ (stan podstawowy). W tym zapisie uwzgl dnij
numery powłok i symbole podpowłok.
Zadanie 71.
Chlor wyst puje w przyrodzie w postaci mieszaniny dwóch izotopów. W j drze izotopu o
mniejszej liczbie masowej znajduje si 18 neutronów. Zawarto procentowa tego izotopu w
wyst puj cym w przyrodzie pierwiastku wynosi 75,78%. rednia masa atomowa chloru jest
równa 35,453 u, a jeden z izotopów tego pierwiastka ma mas równ 34,969 u.
ę
ś
ę
fl
ą
ę
ć
ż
ż
ż
ę
ą
ć
ż
ą
ą
ń
ż
ź
ę
ą
ą
ę
ę
ą
ę
ś
ż
Ś
ą
fl
ę
ę
ś
ć
ą
fi
ą
ś
fl
ą
ą
ą
fi
ę
ę
ż
ą
ą
Zadanie 71.1. (0-2)
Warto masy atomowej danego izotopu podana z dokładno ci do liczby całkowitej jest
równa jego liczbie masowej.
Oblicz mas atomow drugiego izotopu chloru. Wynik ko cowy zaokr glij do
trzeciego miejsca po przecinku. Podaj liczb masow tego izotopu chloru i okre l liczb
neutronów w jego j drze atomowym.
Zadanie 71.2. (0-2)

Chlor wyst puje w zwi zkach chemicznych na wielu ró nych stopniach utlenienia.
Uzupełnij poni sze zdania. Wpisz informacje dotycz ce struktury elektronowej atomu
chloru i jego stopni utlenienia oraz nazw kwasu tlenowego chloru.
1. Pełna podpowłokowa kon guracja elektronowa atomu chloru w stanie podstawowym

ma posta .................................................................... W jego rdzeniu atomowym (na
wewn trznych powłokach elektronowych) znajduje si .............. elektronów. Chlor
nale y do bloku kon guracyjnego ............... .
2. Minimalny stopie utlenienia, jaki przyjmuje chlor w zwi zkach chemicznych, jest
równy ............. . Kwas tlenowy, w którym chlor ma najwy szy mo liwy stopie
utlenienia, ma nazw ........................................................................................ .
ż
ę
ś
ć
ć
ę
ę
ż
ń
ę
fi
ą
ą
ą
fi
ę
ę
ą
ż
ą
ę
ą
ś
ą
ż
ń
ż
ą
ś
ń
ę
Zadanie 72. (0-2)
Zidenty kuj pierwiastki chemiczne na podstawie podanych ni ej opisów kon guracji
atomów lub jonów w stanie podstawowym. Wpisz ich symbole do tabeli.
Zadanie 73. (0-1)

Poni ej przedstawiono wzory elektronowe cz steczek dwóch pierwiastków, oznaczonych
umownie literami A i D. Oba pierwiastki nale do drugiego okresu układu okresowego.
Zidenty kuj pierwiastki A i D, a nast pnie uzupełnij poni sze zdania. Wybierz i
zaznacz jedn odpowied spo ród podanych w ka dym nawiasie.
Wi kszy ładunek j dra ma atom pierwiastka oznaczonego liter ( A / D ). Mniejszy promie

atomowy ma atom pierwiastka oznaczonego liter ( A / D ).
Zadanie 74.
Kon guracj elektronow dwudodatniego kationu pierwiastka X przedstawia zapis:
[Ar]3d10.
Zadanie 74.1. (0-1)

Uzupełnij poni sz tabel . Wpisz symbol chemiczny pierwiastka X, numer grupy oraz
symbol bloku kon guracyjnego, do którego nale y ten pierwiastek.
ę
fi
ż
fi
fi
ę
ą
ż
ą
fi
ą
ź
ą
ę
ś
ę
ż
ą
ą
ą
ż
ż
ą
ż
ż
fi
ń
Zadanie 74.2. (0-1)
Uzupełnij poni szy schemat. Przedstaw pełn kon guracj elektronow atomu (w
stanie podstawowym) pierwiastka X. Zastosuj schemat klatkowy. W zapisie uwzgl dnij
numery powłok i symbole podpowłok.
Zadanie 75.
Pierwsza energia jonizacji (Ej1) to minimalna energia potrzebna do oderwania pierwszego
elektronu od oboj tnego atomu. Ka da nast pna energia jonizacji (Ej2, Ej3 itd.) to energia
potrzebna do oderwania kolejnego elektronu od coraz bardziej dodatnio naładowanej
drobiny. Warto ci energii jonizacji zmieniaj si okresowo w miar wzrostu liczby
atomowej.
W tabeli podano warto pierwszej energii jonizacji dla atomu wodoru i warto ci kilku
wybranych energii jonizacji dla atomów kolejnych pierwiastków pierwszej grupy układu
okresowego.
Zadanie 75.1. (0-1)

Wyja nij, dlaczego warto pierwszej energii jonizacji atomu wodoru jest du o
wi ksza ni warto pierwszej energii jonizacji atomów kolejnych pierwiastków
pierwszej grupy.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
ę
ś
ż
ś
ż
ę
ś
ć
ś
ć
ś
ć
ż
ę
ą
ą
ę
fi
ę
ę
ą
ś
ę
ż
Zadanie 75.2. (0-1)
Uzupełnij poni sze zdania. Wybierz i podkre l jedn odpowied spo ród podanych w
ka dym nawiasie.
Pierwsza energia jonizacji litowca jest ( mniejsza / wi ksza ) ni druga energia jonizacji,
poniewa :
• ( łatwiej / trudniej ) oderwa elektron od jonu naładowanego dodatnio ni od

oboj tnego atomu
oraz
• przyci ganie przez j dro elektronu z przedostatniej powłoki jest ( silniejsze / słabsze ) ni
przyci ganie elektronu z powłoki ostatniej.
Zadanie 75.3. (0-1)

W grupie pierwiastków: lit, sód i rubid, obserwujemy, e im

1. mniejsza elektroujemno , tym wi ksza jest warto pierwszej P F
energii jonizacji.
W grupie pierwiastków: sód, potas i rubid, obserwujemy, e im
2. wi kszy promie atomu, tym mniejsza jest warto pierwszej P F
energii jonizacji.
Warto ci czwartej i pi tej energii jonizacji potasu dotycz
3. P F
elektronów nale cych do ró nych powłok.
Zadanie 76.
Elektrony atomu pierwiastka X w stanie podstawowym zajmuj siedem orbitali, przy czym
sze z nich jest całkowicie zapełnionych. Ten pierwiastek reaguje zarówno z kwasem
solnym, jak i ze st onym wodnym roztworem wodorotlenku potasu. Jednym z produktów
obu przemian jest ten sam gaz.
Zadanie 76.1. (0-1)

Uzupełnij poni sz tabel – wpisz dane dotycz ce poło enia pierwiastka X w układzie
okresowym oraz symbol bloku kon guracyjnego, do którego ten pierwiastek nale y.
ę
ż
ś
ń
ć
ę
ś
ą
ą
ż
ż
ż
ż
ń
ą
ę
ą
ż
ą
ś
ś
ą
ż
ć
ę
ż
ć
ę
fi
ą
ś
ą
ś
ś
ć
ć
ą
ę
ż
ż
ż
ą
ą
ż
ź
ś
ś
ż
ż
ż
Zadanie 76.2. (0-1)
Oce prawdziwo poni szych zda . Zaznacz P, je eli zdanie jest prawdziwe, albo F –
je li jest fałszywe.
W stanie podstawowym tylko 6 elektronów atomu pierwiastka

1. P F
X jest opisanych główn liczb kwantow równ 2.
aden elektron atomu pierwiastka X w stanie podstawowym

2. P F
nie jest opisany poboczn liczb kwantow równ 2.
Zadanie 77. (0-1)

Poni ej przedstawiono kon guracj elektronow atomów czterech pierwiastków (I – IV):
Napisz, która z przedstawianych kon guracji elektronowych opisuje atom w stanie

wzbudzonym. Odpowied uzasadnij.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 78. (0-1)

Na podstawie budowy atomów pierwiastków nale cych do grup 1.–2. oraz 13.–17.
drugiego okresu układu okresowego uzupełnij poni sze zdanie. W wyznaczone miejsca
wpisz symbol albo nazw odpowiedniego pierwiastka.
Spo ród pierwiastków drugiego okresu:
• najmniejszy ładunek j dra ma atom ……………………………………………………….
• najmniejszy promie atomowy ma atom ………………………………………………….
• najmniejsz warto pierwszej energii jonizacji ma atom …………………………………

Ż
ś
ś
ń
ż
ą
ś
ś
ć
ć
ń
ą
ą
ą
ę
ż
ź
fi
ą
ą
ę
ń
ą
fi
ą
𝑛
𝑙
ą
ą
ą
ż
ż
ż
ą
Zadanie 79.
Dwa pierwiastki nale ce do trzeciego okresu oznaczono umownie literami E i X. W atomie
(w stanie podstawowym) ka dego z tych pierwiastków tylko jeden elektron jest
niesparowany. Pierwiastek E zwykle przyjmuje w zwi zkach chemicznych jeden stopie
utlenienia, wy szy ni +I, a pierwiastek X tworzy zwi zki chemiczne, w których wyst puje
na ró nych stopniach utlenienia. Maksymalny stopie utlenienia pierwiastka E jest ni szy
ni maksymalny stopie utlenienia pierwiastka X.
Zadanie 79.1. (0-1)

Uzupełnij poni sz tabel . Dla pierwiastków E i X napisz symbol chemiczny, numer
grupy w układzie okresowym oraz symbol bloku kon guracyjnego, do którego nale
te pierwiastki.
Zadanie 79.2. (0-1)

Zapisz pełn kon guracj elektronow atomu w stanie podstawowym pierwiastka E –
uwzgl dnij rozmieszczenie elektronów na podpowłokach.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 79.3. (0-1)

Podaj warto najni szego i warto najwy szego stopnia utlenienia, jaki mo e
przyjmowa pierwiastek X w zwi zkach chemicznych.
Najni szy stopie utlenienia: …………… Najwy szy stopie utlenienia: ……………
Zadanie 80. (0-2)

Uzupełnij poni sze zdania. Wybierz i zaznacz jedn odpowied spo ród podanych w
ka dym nawiasie.
1. Promie kationu jest ( mniejszy / wi kszy ) ni promie atomu, z którego ten kation
powstał. Promie anionu jest ( mniejszy / wi kszy ) ni promie atomu, z którego ten
anion powstał.
2. Je eli jony maj tak sam kon guracj elektronow , to promienie anionów s
( mniejsze / wi ksze ) ni promienie kationów. Anion tlenkowy ma ( mniejszy / wi kszy )
promie ni anion uorkowy.
ż
ż
ż
ż
ż
ę
ń
ń
ż
ć
ą
ś
ż
ę
ć
ż
ż
ń
ń
ą
fi
fl
ą
ż
ż
ą
ą
ń
ż
ż
ę
ę
ą
ż
ą
fi
ę
ś
ą
ć
ę
ę
ż
ż
ż
ń
ą
ą
ż
ą
ń
fi
ą
ń
ń
ź
ś
ę
ę
ą
ż
ż
ż
ń
ą
Zadanie 81.
Z dwóch pierwiastków, które umownie oznaczono literami X i E, powstaj wodorki o
wzorach XH3 i EH3. Atomy ka dego z tych pierwiastków maj tyle elektronów
niewalencyjnych, ile wynosi liczba nukleonów w atomie izotopu 28Si. W stanie
podstawowym atomy pierwiastka E maj wi ksz liczb elektronów niesparowanych ni
atomy pierwiastka X.
Zadanie 81.1. (0-1)

Uzupełnij poni sz tabel . Wpisz symbole pierwiastków X i E, symbol bloku
kon guracyjnego, do którego nale y ka dy z pierwiastków, oraz ich maksymalne
stopnie utlenienia.
Zadanie 81.2. (0-1)

Napisz fragment kon guracji elektronowej atomu w stanie podstawowym pierwiastka
E opisuj cy rozmieszczenie elektronów walencyjnych na podpowłokach – zastosuj
schemat klatkowy. Pod schematem napisz numer powłoki i symbole podpowłok.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 82. (0-1)

W poni szej tabeli podano warto ci promieni atomowych r1, r2, r3 i r4 atomów czterech
pierwiastków.
Uzupełnij poni sz tabel . Na podstawie zmienno ci promieni atomów w grupach i

okresach przyporz dkuj wymienionym pierwiastkom warto ci promieni atomowych
ich atomów.
fi
ż
ą
ż
ż
ą
ą
ą
fi
ę
ę
ś
ż
ż
ą
ż
ę
ą
ś
ę
ś
ą
ą
ż
Zadanie 83.
O dwóch pierwiastkach umownie oznaczonych literami X i Z wiadomo, e:
• kon guracj elektronow atomu pierwiastka X w jednym ze stanów wzbudzonych
przedstawia zapis:
• ł czna liczba elektronów na ostatniej powłoce i na podpowłoce 3d atomu w stanie

podstawowym pierwiastka Z jest dwa razy wi ksza od liczby elektronów walencyjnych
atomu pierwiastka X.
Zadanie 83.1. (0-2)

Uzupełnij poni sz tabel . Wpisz symbole pierwiastków X i Z, numer grupy układu
okresowego oraz symbol bloku kon guracyjnego, do którego nale y ka dy z
pierwiastków.
Zadanie 83.2. (0-1)

Wpisz do tabeli warto ci dwóch liczb kwantowych: głównej i pobocznej, opisuj ce stan
kwantowo-mechaniczny jednego z niesparowanych elektronów o najwy szej energii
atomu pierwiastka X w przedstawionym stanie wzbudzonym.
Zadanie 83.3. (0-1)

Przedstaw pełn kon guracj elektronow jonu Z2+ w stanie podstawowym. Zastosuj
zapis kon guracji elektronowej z uwzgl dnieniem podpowłok.
…………………………………………………………………………………………………
Zadanie 84 (0-1)
Wybierz par pierwiastków, których atomy w stanie podstawowym maj ró ne liczby
niesparowanych elektronów. Zaznacz poprawn odpowied .
A. krzem i tytan B. siarka i tytan C. krzem i elazo D. siarka i nikiel

ą
fi
fi
ę
ę
ż
ą
ą
fi
ś
ą
ę
ę
ę
fi
ą
ę
ą
ż
ź
ż
ą
ż
ż
ż
ą
ż

Zadania Atom CKE 2

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Zadania Atom CKE 2

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Plik zadań jest chroniony prawnie przed kopiowaniem bez pisemnej zgody autora i stanowi „utwór” i w

Zadanie 1.1. (0-1)

Zadanie 1.2. (0-1)

W grupie w miar wzrostu liczby atomowej promie atomowy …………………… , a

Jony proste o kon guracji argonu tworz : …………………………………………

Jony proste o kon guracji kryptonu tworz : ……………………………………….

3) blok d, do którego nale pierwiastki z grup od 3. do 12.

4) blok f, który stanowi lantanowce i aktynowce.

Zadanie 4.1. (0-1)

Wybierz i podkre l w ka dym nawiasie poprawne uzupełnienie poni szych zda .

Pierwiastki, których symbole wymieniono powy ej, stanowi w układzie okresowym

Zadanie 4.2. (0-1)

I 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d10 4p3

II 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s1 3d 5

III 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s1

IV 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d10

Zadanie 5.1. (0-1)

Zadanie 5.2. (0-1)

Maksymalny stopie utlenienia: …………………

Charakter chemiczny tlenku: …………………….

Porównaj stosunek liczby neutronów do liczby protonów w j drach powstałych

zmaleje si nie zmieni wzro nie

Stosunek liczby neutronów do liczby protonów po emisji cz stek β − ……………

Stosunek liczby neutronów do liczby protonów po emisji cz stek α ……………

Uzupełnij poni sz tabel – okre l liczb elektronów w atomach obu izotopów

Symbol pierwiastka: ...................... Liczba masowa izotopu A: ..........................

Numer grupy: ………… Numer okresu: …………

Zadanie 10. (0-1)

Zadanie 11. (0-1)

Oce prawdziwo poni szych informacji w odniesieniu do pierwiastków znajduj cych

Zadanie 13. (0-1)

W poni szych szeregach pierwiastków zaznacz strzałk kierunek wzrostu wskazanej

Zadanie 14.1. (0-1)

1. Nazwa lub symbol chemiczny pierwiastka A: ………………… .

2. Kationy pierwiastka A o wzorze A+ maj kon guracj elektronow gazu szlachetnego o

3. Liczba atomowa Z pierwiastka A jest równa ………………… .

4. Pierwiastek A le y w …… okresie i …… grupie układu okresowego pierwiastków.

Zadanie 14.2. (0-1)

1. Nazwa lub symbol chemiczny pierwiastka D: ………………………

2. J dro atomowe pierwiastka D zawiera ……… protonów.

3. Kon guracja elektronów walencyjnych w atomie (w stanie podstawowym) pierwiastka

Zadanie 14.3. (0-1)

Zadanie 15.1. (0-1)

Symbol pierwiastka ……. Liczba nukleonów: …….

Zadanie 15.2. (0-1)

Zadanie 16.1. (0-1)

Kon guracja elektronowa jonu: ………………………………………………

Zadanie 16.2. (0-1)

Liczba protonów: ……. Liczba elektronów: ……. Liczba neutronów: …….

Zadanie 16.3. (0-1)

W trzecim okresie układu okresowego w grupach 1.–2. i 13.–17. ze wzrostem liczby

Zadanie 18.1. (0-1)

Zadanie 18.2. (0-1)

Najtrudniej ulega jonizacji atom ( Li / Na / K / Rb ). Im mniejszy jest promie atomu

Zadanie 19. (0-1)

Lit ma ( ni sz / wy sz ) warto pierwszej energii jonizacji ni sód, poniewa w jego

Zadanie 21. (0-1)

Atom siarki ma 6 elektronów walencyjnych, które w stanie

Zadanie 22. (0-1)

1. Promienie atomowe pierwiastków znajduj cych si w tym samym okresie układu

2. Promienie atomowe pierwiastków nale cych do jednej grupy układu okresowego

3. Promienie kationów s zawsze ( wi ksze / mniejsze ) ni promienie atomów, z których

Zadanie 24. (0-1)