ΜΟΥΣΙΚΗ

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ-
ΜΙΟΥΖΙΚΑΛ

ΓΡΟΜΠΑΝΟΠΟΥΛΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ, Γ’3, ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2023-

2024
ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ -
ΜΙΟΥΖΙΚΑΛ
Φέρτε στο νου σας μια σκηνή από μία ταινία Western. Φανταστείτε το σκηνικό, τα πρόσωπα,
την μουσική… Κατά πάσα πιθανότητα, αυτήν την στιγμή παίζει σε επανάληψη στο κεφάλι σας
το γνωστό “The Good, the Bad and the Ugly”. Η μουσική, λοιπών, του κινηματογράφου, γνωστή
και ως “soundtrack” παίζει τόσο καθοριστικό ρόλο στην έβδομη τέχνη, που μπορεί να έχει τόσο
μεγάλες επιδράσεις, όσο το να γίνει το σήμα κατατεθέν μιας ολόκληρης εποχής! Αλλά ποια
ακριβώς είναι τα χαρακτηριστικά των soundtrack και γιατί έχουν τόσο μεγάλη απήχηση; Τι
ονομάζουμε μιούζικαλ; Καθίστε αναπαυτικά καθώς κάνουμε μία βαθύτερη βουτιά σε όλα αυτά
(και σε ακόμα περισσότερα) ερωτήματα.

Τι είναι η μουσική κινηματογράφου και τα μιούζικαλ;

Μουσική κινηματογράφου ονομάζονται όλα τα μουσικά κομμάτια (με λόγια ή χωρίς) τα οποία
δημιουργούνται με σκοπό να εξυπηρετήσουν τους σκοπούς μίας ταινίας. Για παράδειγμα, σε μια
σκηνή ταινίας κατά την οποία συμβαίνει ένα ανθρωποκυνηγητό, σκοπός των συνθετών αυτού
του είδους της μουσικής είναι να δημιουργήσουν ένα κομμάτι το οποίο θα προκαλέσει στον
θεατή τα ίδια συναισθήματα με αυτά που νιώθουν οι πρωταγωνιστές. Άρα, τα soundtrack είναι
ένα μέσο το οποίο μπορεί να προκαλέσει συναισθήματα και διάφορες ψυχολογικές καταστάσεις
σε έναν θεατή (και για αυτόν ακριβώς τον λόγο έχουν συχνά μεγάλη απήχηση).
Επιπλέον, «Μιούζικαλ» ονομάζουμε κάθε ταινία η οποία συνδυάζει μουσική, χορό και διάλογο.

Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της μουσικής του κινηματογράφου;

H μουσική του κινηματογράφου έχει τα εξής χαρακτηριστικά:
1. Ταιριάζει με την διάθεση και την ατμόσφαιρα της σκηνής και γενικά της ταινίας που
συνοδεύει. Παραδείγματος χάρη, μια συναισθηματική σκηνή απαιτεί ένα κομμάτι το
οποίο δεν θα είναι ιδιαίτερα ξεσηκωτικό, αλλά μάλλον πιο χαλαρό και ήρεμο. Με λίγα
λόγια, μην περιμένετε να ακούσετε μουσική που σηκώνει την τρίχα και που προκαλεί
δυσφορία σε παιδική ταινία!
2. Όσον αφορά τα soundtrack χωρίς λόγια, πρέπει να σέβονται και να μην επεμβαίνουν
στον διάλογο των προσώπων, δηλαδή να μην πατάνε πάνω του και να μην δυσκολεύουν
τους θεατές να καταλάβουν τι λένε οι χαρακτήρες και να πρέπει να καταβάλουν μεγάλη
προσπάθεια για να ξεχωρίσουν τα λόγια τους. Αντιθέτως, πρέπει να μένουν
απαρατήρητα, με μοναδικό τους σκοπό να περνάνε ένα συναίσθημα το οποίο ο θεατής
δεν θα καταλαβαίνει καν ότι προέρχεται από την μουσική που ακούει εν αγνοία του!
 3. Όπως κάθε μουσικό κομμάτι, πρέπει να έχει ρυθμό, αρμονία και μελωδία. Το γεγονός ότι
είναι μουσική κινηματογράφου δεν σημαίνει ότι μπορεί να ξεφεύγει από τις αρχές της
μουσικής.
4. Πολύ συχνά μεταφέρει λόγια και μηνύματα για τα οποία δεν γίνεται αναφορά στο
σενάριο της ταινίας, οπότε στην ουσία είναι και αυτή αναπόσπαστο κομμάτι της
πλοκής, με εξίσου σημαντικό ρόλο με τα λόγια και τις εικόνες του φιλμ.

Ιστορική αναδρομή στην μουσική του κινηματογράφου και στα Μιούζικαλ

Ο κινηματογράφος, από την δημιουργία του στις αρχές του εικοστού αιώνα ήταν συνδεδεμένος
με μουσική υπόκρουση, παρόλο που αυτή δεν ήταν ενσωματωμένη στην ίδια την ταινία, καθώς
οι ταινίες ήταν ακόμα βουβές, αλλά παιζόταν από ορχήστρα ή από κάποιο μηχανικό μέσο της
εποχής κατά την διάρκεια της προβολής της ταινίας. Αρχικά, τα
κομμάτια αυτά ήταν μελώδες από τραγούδια ή κλασσική
μουσική τα οποία προϋπήρχαν, ενώ σταδιακά άρχισε να
παράγεται μουσική αποκλειστικά φτιαγμένη για την
προβαλλόμενη ταινία.
Το 1930 αποτελεί σημείο καμπής στην ιστορία του
κινηματογράφου, καθώς αυτός μετατράπηκε από βουβός σε
ομιλούντα. Αυτό συνέβαλε και σε ριζικές μεταλλαγές και για
την μουσική του, με την παραγωγή της οποίας τώρα ασχολείται
μεγάλος αριθμός ατόμων, χρησιμοποιώντας νέες μεθόδους και
Το γκονγκ, ένα από τα μηχανικά τεχνολογίες που επέτρεπαν ακριβής συγχρονισμό μεταξύ
μέσα της εποχής που συνόδευαν τις
βουβές ταινίες.
εικόνας και ήχου. Ακόμα, αυτήν την εποχή το Χόλυγουντ έγινε
κέντρο συγκέντρωσης και δημιουργίας σπουδαίων κομματιών.
Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, η πλέον τεράστια βιομηχανία του κινηματογράφου
απειλείται από την εφεύρεση της τηλεόρασης και για αυτό προσπαθεί να κάνει τις ταινίες πιο
ελκυστικές στον θεατή χρησιμοποιώντας μουσική τζαζ και
νέες καινοτομίες, όπως ο στερεοφωνικός ήχος.
Η δεκαετία του ’60 βρίσκει τα soundtracks με κλίση προς
την ροκ και την ποπ μουσική, η οποία είχε μεγάλη απήχηση
ιδίως στην νεολαία, ενώ κατά την δεκαετία του ’70
συνεχίζουν οι συνθέτες συνεχώς να καινοτομούν, με την
εμφάνιση γνωστών μέχρι και σήμερα soundtracks
προερχόμενα από ταινίες όπως το Jaws, the Godfather και
το Star Wars.
Στην σημερινή εποχή παρατηρείται μια ανάμιξη όλων των
διαφορετικών ειδών μουσικής, με πρωταγωνιστικό ρόλο
στην δημιουργία των soundtracks να παίζουν τα
ηλεκτρονικά μέσα μουσικής, τα οποία σε συνδυασμό με το

Αφίσα της ταινίας Star Wars.

 χαμηλό κόστος και την μικρή ταχύτητάς παραγωγής επιτρέπουν σχεδόν στον καθένα να
ασχοληθεί με την δημιουργία τέτοιων κομματιών.
H πρώτη ταινία Μιούζικαλ έκανε την πρεμιέρα της περίπου την ίδια εποχή που ο
κινηματογράφος μετατράπηκε από βουβό σε ομιλούντα με το όνομα The Jazz Singer. Από εκεί
και πέρα, τα Μιούζικαλ πήραν ανοδική πορεία, καθώς αυτό το πρωτοπόρο και εξωπραγματικό
για την εποχή του μέσο ψυχαγωγίας συνάρπαζε όλο και περισσότερο τους θεατές, το οποίο δεν
είναι παρά μία ακόμα απόδειξη του μεγάλου αντίκτυπου που έχει η μουσική κινηματογράφου
στην ψυχολογία του ανθρώπου, ειδικά όταν συνδυάζεται με χορογραφίες. Ονόματα Μιούζικαλ
όπως τα La La Land, West Side Story και The Wall έχουν μείνει στη ιστορία.

Το φαινόμενο Disney
Ειδική αναφορά στην ιστορία των Μιούζικαλ
αξίζει το στούντιο Disney. Το 1932, ο Walt
Disney, ένας καρτουνίστας από το Σικάγο, έθεσε τα
θεμέλια πιθανώς για το πιο πετυχημένο στούντιο
παραγωγής ταινιών, την γνωστή σε όλους μας
Disney. Από το 1937 όταν βγήκε το πρώτο
μιούζικαλ της Disney με τίτλο Η Χιονάτη και οι
Εφτά Νάνοι, το οποίο παρουσίαζε τραγούδια
κανονικού μήκους και αγαπήθηκε από τους θεατές,
μέχρι και σήμερα που βγαίνουν ακόμα ταινίες του
Το κάστρο και σήμα κατατεθέν της Disney
ίδιου στούντιο, η αγάπη του κόσμου προς αυτό δεν
μαζί με το λογότυπό της.
έχει λιγοστέψει ούτε λίγο. Είναι η μαγεία ενός
παραμυθιού, μια μαγεία που δεν κοιτάει ηλικίες αλλά μαγεύει ανθρώπους όλων των ηλικιών, σε
συνδυασμό με τα τραγούδια του που «υπνωτίζουν» τους θεατές και τους κάνουν να ξεχνάνε πού
πραγματικά βρίσκονται και να νιώθουν σαν να είναι και οι ίδιοι μέρος της ταινίας, αφήνοντας
πίσω προβλήματα και έγνοιες, ακολουθώντας τους χαρακτήρες σε περιπέτειες από παλάτια
μέχρι και σε ζούγκλες ή ωκεανούς.
Εννοείται πως και εδώ η μουσική υπόκρουση όλων αυτών των ταινιών παίζει καθοριστικό ρόλο
στην απήχηση του κοινού, η οποία υπόκρουση είναι μια επέκταση των εξωπραγματικών κόσμων
των χαρακτήρων, η οποία απορροφά ακόμα περισσότερο τον θεατή. Δεν είναι λοιπών να
απορούμε που κομμάτια όπως το A Whole New World του Αλλαντίν αλλά και πιο πρόσφατα,
όπως το We Don’t Talk About Bruno της ταινίας Encanto έχουν γίνει τόσο διάσημα που
πωλούνται μαζί με όλα τα τραγούδια της ταινίας ως δίσκοι και CD.

Tαινίες Μιούζικαλ
της Disney: (από
αριστερά προς τα
δεξιά) Μαλλιά
Κουβάρια,
Ηρακλής, Ψυχρά
και Ανάποδα.
Συνοψίζοντας, η μουσική του κινηματογράφου είναι ένα αναπόσπαστο κομμάτι της 7ης τέχνης,
το οποίο πέρασε πολλές αλλαγές και αγαπιέται πολύ από το κοινό επειδή του προκαλεί
συναισθηματικά ερεθίσματα. Επιπλέον, η αγάπη αυτή του κοινού συμμερίζεται την αγάπη του
για τα Μιούζικαλ. Και δεν μπορείτε να το αρνηθείτε και εσείς οι ίδιοι. Για προσπαθήστε να δείτε
μια ταινία χωρίς ήχο, διαβάζοντας μόνο υποτίτλους και θα αναγνωρίσετε και εσείς την αξία της
συμβολής των soundtrack στις ταινίες.

Πηγές
 Γ.ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ, «ΛΕΞΙΚΟ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟ», ΕΚΔΟΣΕΙΣ
«ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ»
 https://www.cambridgeaudio.com/usa/en/blog/what-makes-great-movie-soundtrack
 https://texnologia.net/ti-einai-soundtrack-sti-mousiki-kinimatografou/2021/09
 http://2lyk-el-kordel.thess.sch.gr/portal/images/PROJECT/project13-14/B4/music.pdf
 https://www.maxmag.gr/theatro/theatriki-ekpedefsi/mioyzikal-to-pantrema-tis-
ypokritikis-toy-choroy-kai-toy-tragoydioy/
 https://www.studybass.com/lessons/basics/the-elements-of-music/2
 https://www.etsy.com/nz/listing/735274441/broadway-musical-theater-fan-blanket-35
(για την εικόνα του εξωφύλλου)
 https://www.sundance.org/blogs/a-brief-history-of-the-movie-musical/
 https://d23.com/disney-history/