Konya Teknik Üniversitesi / Mühendislik ve Doğa Bil. Fak. / Makine Müh. Böl.

Makine Elemanları 1 Dersi Final Sınav Soruları – 28.01.2021

Soru 1. Et kalınlığı 7.5 mm olan 500 kg ağırlığındaki çelik bir boru şekilde gösterildiği gibi gövde üzerine
kaynaklanmıştır. Kaynak dikişi 5000 N’luk eşit değerde kuvvetlerle şekilde gösterilen doğrultularda farklı iki
yöne çekilmektedir. Kaynak kalite faktörünün 2. kalite yani 0.80, emniyet katsayısının 1.85 ve kaynak akma
mukavemetinin 225 N/mm2 olması durumunda kaynağın emniyet kontrolünü yapınız (g=10 m/s2). (25p)
Özel Not:
Kuvvet değerinin belirlenmesinde öğrenci numarasının son iki rakamının 10 katı kullanılacaktır.
Örneğin, öğrenci numarasının son iki rakamı 11 ile bitiyorsa sorudaki kuvvet değeri (11*10+5000) 5110 N,
son iki rakamı 36 ile bitiyorsa kuvvet (36*10+5000) 5360 N olarak kullanılacaktır.

Soru 1 Soru 2

Soru 2. Yukarıdaki şekilde verilen boyutlar dikkate alınarak belirtilen noktaya F=60 kN yük uygulanması
durumunda hangi cıvatalarda maksimum gerilmenin oluşacağını belirterek bir cıvataya etkiyen maksimum
gerilmeyi hesaplayınız. (25p)
Özel Not:
Yük değerinin belirlenmesinde öğrenci numarasının son rakamı kullanılacaktır.
Örneğin, öğrenci numarasının son rakamı 3 ile bitiyorsa sorudaki kuvvet değeri (3+60) 63 kN, son rakamı
7 ile bitiyorsa yük (7+60) 67 kN olarak kullanılacaktır.
Soru 3. Aşağıda verilen sabit çaplı (kademesiz) mil; güç ve hareket aktarımı yanında, A ve B kasnaklarının
taşınmasında da kullanılmaktadır. A kasnağındaki kayış, hareketi aktarabilmek yani gergi kuvveti etkisi ortaya
çıkarabilmek amacıyla bir motordan tahrik almaktadır. B kasnağı ise elde edilen bu tork verisini başka bir
tahrik elemanına (T1=0,4*T2) olacak şekilde aktarmaktadır. Mil malzemesinin akma mukavemeti 435 MPa,
max. çekme mukavemet değeri 595 MPa olup emniyet faktörü 2.11 alınacaktır. Mil malzemesi ile ilgili olarak
Kt=2.35, Kts=2.29, q=0.83 ve qs=0.94 verilmiştir. Ayrıca ka=0.82, kb=0.90, kc=kd=ke=kf=1 değerlerini
kullanarak milin kritik çapının ne olması gerektiğini belirleyiniz. (25p)
Özel Not:
Max. çekme mukavemet değeri öğrenci numarasının son iki rakamının 3 katının ilavesi ile belirlenecektir
Örneğin, öğrenci numarasının son iki rakamı 15 ile bitiyorsa max. çekme mukavemet değeri (15*3+595)
640 MPa olarak alınacak, son iki rakamı 42 ile bitiyorsa bu değer (42*3+595) 721MPa olarak alınacaktır.

Soru 3

Soru 4. Yay indeksi 8 olan helisel bası yayının 34 kN’luk eksenel yüke maruz kalması sonucunda 68 mm’lik
sehim yaptığı gözlemleniyor. Kayma modülünün 80 GPa, maksimum kayma gerilme değerinin 435 MPa
olduğu bilindiğine göre yayın tel çapını, ortalama sargı dairesi çapını ve aktif sarım sayısını bulunuz. (25p)
Özel Not:
Eksenel yükün değerinin belirlenmesinde öğrenci numarasının son rakamı kullanılacaktır.
Örneğin, öğrenci numarasının son rakamı 4 ile bitiyorsa sorudaki eksenel yük değeri (4+34) 38 kN, son
rakamı 6 ile bitiyorsa eksenek yük (6+34) 40 kN olarak kullanılacaktır.

Başarılar Dileriz. Sınav Süresi 100 dakikadır.

Doç. Dr. Mehmet BAĞCI (A Şubesi) – Dr. Öğr. Üyesi Yusuf YILMAZ (B Şubesi)
FORMÜLLER