PRACA ZALICZENIOWA/ EGZAMINACYJNA Z PRZEDMIOTU

Nazwa przedmiotu Ochrona środowiska w logistyce i

transporcie

Prowadzący Dr h.c. dr hab. inż. Janusz Grabara prof. uczelni

Imię i Nazwisko studenta

Kierunek Logistyka
Temat pracy: Transport Rok studiów 2023/2024
kolejowy transportem Semestr
przyszłości Nr albumu:
Studia
Spis treści
1. CHARAKTERYSTYKA LOGISTYKI Z PERSPEKTYWY TRANSPORTU KOLEJOWEGO 3
2. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA TRANSPORTU KOLEJOWEGO 5
3. PORÓWNANIE TRANSPORTU KOLEJOWEGO Z INNYMI ŚRODKAMI TRANSPORTU 6
4. ROZWÓJ TRANSPORTU KOLEJOWEGO W POLSCE 7
5. PLANOWANE INWESTYCJE W ZIELONY TRANSPORT 8
BIBLIOGRAFIA 10

RYSUNEK 1 HTTPS://SPIDERSWEB.PL/2021/12/PKP-PLK-INWESTYCJE-REMONTY.HTML
RYSUNEK 2 TABELA Z PORÓWNANIEM EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ ZWIĄZANYCH Z TRANSPORTEM KOLEJOWYM,
DROGOWYM I LOTNICZYM
RYSUNEK 3 STACJA WROCŁAW OŁAWA HTTPS://WWW.TUOLAWA.PL/ARTYKUL/13254,170-LECIE-OTWARCIA-
LINII-KOLEJOWEJ-WROCLAW-OLAWA?P=3
RYSUNEK 4 ZIELONY TRANSPORT HTTPS://WWW.INTERCITY.PL/PL/EKOPODROZ/
RYSUNEK 5 TRANSPORT KOLEJOWY HTTP://EKO.ORG.PL/INDEX_NEWS.PHP?DZIAL=2&KAT=20&ART=2102

2
 1. Charakterystyka logistyki z perspektywy transportu kolejowego

Logistyka z perspektywy transportu kolejowego to obszar zarządzania, planowania i

koordynacji procesów związanych z przemieszczaniem towarów za pomocą kolei.
Charakterystyka logistyki w kontekście transportu kolejowego obejmuje kilka kluczowych
elementów:

1. Efektywność transportu:
- Kolej oferuje dużą przepustowość i zdolność przewozową, co pozwala na efektywne
przemieszczanie dużych ilości towarów na duże odległości.
- Długość tras kolejowych pozwala na przewożenie ładunków między odległymi
punktami, co jest istotne w kontekście krajowego i międzynarodowego transportu.

2. Zużycie energii i środowisko:

- Kolej jest jednym z najbardziej efektywnych pod względem zużycia energii środków
transportu, zwłaszcza w porównaniu do transportu drogowego lub lotniczego.
- Transport kolejowy jest stosunkowo bardziej przyjazny dla środowiska, co staje się
coraz bardziej istotne w kontekście zrównoważonego rozwoju i działań proekologicznych.

3. Szybkość i terminowość:
- Mimo że transport kolejowy może być nieco wolniejszy niż niektóre inne formy
transportu, to jednak jest bardziej przewidywalny i może być bardziej elastyczny w
przypadku planowania dostaw.
- Systemy zarządzania ruchem kolejowym mogą przyczynić się do zwiększenia
punktualności dostaw.

4. Koszty:
- Koszty transportu kolejowego mogą być konkurencyjne w porównaniu do innych
środków transportu, zwłaszcza jeśli chodzi o dłuższe trasy i przewozy masowe.
- Inwestycje w infrastrukturę kolejową mogą wpłynąć na poprawę efektywności i
obniżenie kosztów transportu.

5. Bezpieczeństwo:
- Kolej jest uważana za stosunkowo bezpieczny środek transportu, zwłaszcza w
porównaniu do transportu drogowego.
- Bardzo ważne jest utrzymanie wysokich standardów bezpieczeństwa zarówno w
obszarze przewozu towarów, jak i podróżowania pasażerów.

3
 6. Zintegrowane systemy logistyczne:
- Efektywne zarządzanie transportem kolejowym wymaga współpracy między
różnymi podmiotami, takimi jak przewoźnicy kolejowi, operatorzy infrastruktury, dostawcy
logistyczni i klienci.
- Integracja systemów informatycznych i wymiana informacji są kluczowe dla
skutecznego funkcjonowania logistyki kolejowej.

Rysunek 1 https://spidersweb.pl/2021/12/pkp-plk-inwestycje-remonty.html

Poniżej przedstawione zostały korzyści wynikające z zastosowania odpowiednich strategii

logistycznych w transporcie kolejowym:

1. Efektywność kosztowa:
Dzięki starannemu planowaniu i optymalizacji tras, organizacja logistyczna w transporcie
kolejowym może przynieść istotne oszczędności w kosztach transportu.

2. Efektywność czasowa:
Logistyka może skutecznie skrócić czas dostawy towarów, co staje się istotne zwłaszcza
w przypadku produktów o ograniczonym terminie przydatności do spożycia.

3. Zwiększona niezawodność:
Poprzez precyzyjne zarządzanie danymi logistycznymi oraz ścisłe monitorowanie
przesyłek, można zapewnić wyższą niezawodność dostarczania towarów.

4
 4. Ochrona środowiska:
Transport kolejowy okazuje się bardziej przyjazny dla środowiska niż transport drogowy
czy lotniczy, z uwagi na niższą emisję gazów cieplarnianych. Implementacja logistyki w
transporcie kolejowym może przyczynić się do ograniczenia negatywnego wpływu na
ekosystem naturalny.

2. Ogólna charakterystyka transportu kolejowego

Transport kolejowy stanowi kluczowy element systemu transportowego, odgrywając istotną

rolę w efektywnym przemieszczaniu zarówno pasażerów, jak i towarów. Jego
charakterystyka obejmuje różnorodne aspekty, które wpływają na jego znaczenie i
funkcjonowanie.

Infrastruktura transportu kolejowego jest rozbudowana i obejmuje tory, stacje, magazyny

towarowe oraz inne elementy, umożliwiając pociągom poruszanie się na dużą odległość.
Dzięki temu kolej może efektywnie obsługiwać przewozy długodystansowe.

W zakresie przewozów transport kolejowy znajduje zastosowanie zarówno w przypadku

towarów, takich jak towary masowe, kontenery, surowce, jak i w transporcie pasażerskim. Ta
wszechstronność czyni go ważnym środkiem transportu na rynku.

Jednym z atutów transportu kolejowego jest jego efektywność energetyczna. W porównaniu

do innych środków transportu, kolej zużywa stosunkowo mało energii, co przekłada się na
korzyści związane z zrównoważonym rozwojem i mniejszym wpływem na środowisko.

Bezpieczeństwo jest kolejnym istotnym elementem charakteryzującym ten środek

transportu. Standardy bezpieczeństwa w transporcie kolejowym są uznawane za wysokie,
zarówno w przypadku przewozu towarów, jak i pasażerów.

Koszty transportu kolejowego mogą być konkurencyjne, zwłaszcza w przypadku długich tras i
przewozów masowych. Jednak konkurencyjność zależy od inwestycji w infrastrukturę,
technologię oraz efektywność operacyjną.

W kontekście rozwoju technologicznego sektor kolejowy doświadcza wprowadzania

nowoczesnych rozwiązań, takich jak systemy zarządzania ruchem kolejowym czy pociągi
wysokich prędkości. Innowacje te mają na celu zwiększenie efektywności, bezpieczeństwa i
komfortu podróży.

5
3. Porównanie transportu kolejowego z innymi środkami transportu

Porównanie transportu kolejowego z innymi środkami transportu pod względem emisji

zanieczyszczeń jest istotne z punktu widzenia oceny wpływu różnych systemów
transportowych na środowisko. Poniżej przedstawiam porównanie emisji zanieczyszczeń
związanych z transportem kolejowym, drogowym i lotniczym

Zalety Ograniczenia
Transport kolejowy  Transport kolejowy  Emisje zanieczyszczeń
jest uznawany za stosunkowo mogą występować w
niskoemisyjny w porównaniu przypadku pociągów
do niektórych innych napędzanych tradycyjnymi
środków transport silnikami spalinowymi.

 Elektryfikacja linii  Konieczność korzystania z

kolejowych przy użyciu energii elektrycznej, która
energii ze źródeł może być wytwarzana w
odnawialnych może dalej oparciu o paliwa kopalne.
zmniejszyć emisje.

Transport drogowy  Mobilność i  Wysokie emisje CO2

dostępność dla związane z silnikami
użytkowników. spalinowymi.

 Rozwinięta infrastruktura  Emisje innych

drogowa. zanieczyszczeń powietrza,
takich jak tlenki azotu i
cząstki stałe.

Transport lotniczy  Szybkie przemieszczanie  Jedne z najwyższych emisji

się na duże odległości. CO2 na przewóz
jednostkowy.
 Globalna dostępność.
Emisje na dużych
wysokościach mogą mieć
większy wpływ na środowisko
niż emisje.
Rysunek 2 Tabela z porównaniem emisji zanieczyszczeń związanych z transportem kolejowym, drogowym i lotniczym

6
 Podsumowując, transport kolejowy w porównaniu do transportu drogowego i
lotniczego często wykazuje niższe emisje zanieczyszczeń, zwłaszcza jeśli infrastruktura
kolejowa jest zelektryfikowana. Niemniej jednak, decydujące znaczenie ma również źródło
energii używanej do zasilania systemu kolejowego. W kontekście zrównoważonego rozwoju,
promowanie elektryfikacji i korzystanie z odnawialnych źródeł energii dla transportu
kolejowego może przyczynić się do dalszego zmniejszenia jego wpływu na środowisko.

4. Rozwój transportu kolejowego w Polsce

Rozwój transportu kolejowego w Polsce na przestrzeni lat był złożonym procesem,

obejmującym różne etapy historyczne, zmiany technologiczne, restrukturyzację i
modernizację infrastruktury. Pierwsza linia kolejowa w Polsce została otwarta w 1842 roku
między Wrocławiem a Oławą, a w kolejnych latach powstały kolejne trasy głównie w zaborze
pruskim, rosyjskim i austriackim.

Rysunek 3 Stacja Wrocław Oława https://www.tuolawa.pl/artykul/13254,170-lecie-otwarcia-linii-kolejowej-wroclaw-

olawa?p=3

W okresie międzywojennym nastąpił intensywny rozwój kolei pod względem infrastruktury i

taboru, wprowadzono elektryfikację linii kolejowych i budowano nowoczesne stacje. Po II
wojnie światowej koleje zostały upaństwowione, a system przeszedł restrukturyzację, co
obejmowało rozbudowę, modernizację oraz dostosowanie do nowych standardów
technicznych.

7
W latach 80. i 90. przemian ustrojowych nastąpiła restrukturyzacja kolei, zmniejszenie
zatrudnienia i wprowadzenie nowych technologii, w tym elektryfikację na wielu trasach. W
XXI wieku Polska kontynuowała inwestycje w modernizację infrastruktury kolejowej,
wprowadzając nowoczesne pociągi, w tym pociągi wysokich prędkości, i rozbudowując oraz
elektryfikując trasy.

Obecnie rozwój transportu kolejowego w Polsce skupia się na modernizacji infrastruktury,

zwiększeniu efektywności operacyjnej, promocji transportu pasażerskiego oraz dalszej
integracji z europejskimi sieciami kolejowymi. Warto również zauważyć, że transport
towarowy kolejowy odgrywa istotną rolę w przemieszczaniu towarów, zarówno na skalę
krajową, jak i międzynarodową.

5. Planowane inwestycje w zielony transport

PKP Intercity dąży do osiągnięcia pozycji pierwszego polskiego przewoźnika pasażerskiego,

który prowadzi działalność w sposób neutralny klimatycznie. W ramach realizowanej
strategii inwestycyjnej "PKP Intercity – Kolej Dużych Inwestycji", istotnym kryterium
decyzyjnym jest troska o ekologię. Firma aktywnie inwestuje w środki transportu o niskich
emisjach. Obecnie już 85% pojazdów PKP Intercity nie generuje emisji spalin, a lokomotywy
obsługujące niezelektryfikowane trasy spełniają surowe normy dotyczące emisji spalin.

Rysunek 4 Zielony transport https://www.intercity.pl/pl/ekopodroz/

8
 Świadomość Polaków dotycząca skali ekonomicznych i społecznych konsekwencji
zmian klimatycznych rośnie. Dlatego działania na rzecz ochrony środowiska nie są jedynie
chwilowym trendem, lecz strategicznym podejściem do rozwoju, umożliwiającym szybszy
postęp i umacnianie stabilnej pozycji przedsiębiorstw w długoterminowej perspektywie oraz
lepszej przyszłości. To szczególnie istotne, ponieważ kwestie związane z ekologią mają
znaczący wpływ na decyzje konsumentów.

W związku z tym ochrona środowiska staje się istotnym elementem życia codziennego.
Zrównoważony rozwój transportu stanowi jedno z głównych założeń Europejskiego
Zielonego Ładu. Przejście na bardziej przyjazne dla środowiska rozwiązania w tej dziedzinie
stanowi jedno z najbardziej wymagających wyzwań zarówno dla Polski, jak i całej Unii
Europejskiej. W odpowiedzi na te wyzwania podejmowane są duże inwestycje w sektor
kolejowy, również w Polsce. Do roku 2030 PKP Intercity planuje zainwestować ponad 27 mld
złotych w nowoczesny tabor oraz stacje postojowe przyjazne środowisku.

Reasumując, transport kolejowy jest uznawany za przyszłość ekologicznego

przemieszczania się ze względu na niższe emisje gazów cieplarnianych w porównaniu do
alternatywnych środków transportu. Lokomotywy elektryczne, często zasilane
odnawialnymi źródłami energii, przyczyniają się do mniejszego śladu węglowego.
Efektywność energetyczna i zdolność przewożenia większej ilości towarów lub pasażerów
na jednostkę zużytej energii czynią transport kolejowy atrakcyjnym z punktu widzenia
ochrony środowiska. Ponadto, inwestycje w rozwój infrastruktury kolejowej stanowią
element zrównoważonego rozwoju, przyczyniając się do ograniczenia korków miejskich i
zanieczyszczenia powietrza. Dodatkowym atutem są dość niskie koszty transportu w
przewozach pasażerskich, jak i towarowych.

Rysunek 5 Transport kolejowy http://eko.org.pl/index_news.php?dzial=2&kat=20&art=2102

9
 BIBLIOGRAFIA (na dzień 7.12.2023r)

Potencjał emisji CO2 w sektorze transportu w Polsce i UE w perspektywie roku 2050, Centrum
Analiz Klimatyczno – Energetycznych, autorzy: Wojciech Rabiega, Przemysław Sikora, Jan
Gąska

https://transportuj.com.pl/logistyka-w-transporcie-kolejowym/

https://www.money.pl/gospodarka/transport-kolejowy-jako-transport-przyszlosci-
6842671900686880a.html

https://ksiegarnia.difin.pl/upl/fragment-srodki-transportu1.pdf

https://www.railwaygazette.com

https://www.weforum.org/publications/future-of-the-last-mile-ecosystem/

https://commission.europa.eu/strategy-and-policy/priorities-2019-2024/european-green-
deal_en

10