You are on page 1of 5

• Audio, zespoły głośnikowe . . . . . . . . . . . . . .

63
• ISDN, elektronika łatwa i przyjemna . . . . . . .68

AUDIO
Zespoły głośnikowe

Miesiąc temu przedstawiliśmy kilku− jest to źródło, czyli dzisiaj najczęściej od− cić zwykle znacznie więcej, niż za wzmac−
dziesięciu producentów sprzętu Hi−Fi twarzacz CD, czy wzmacniacz, czy właś− niacz czy odtwarzacz umownie tej samej
z całego świata, których produkty dostęp− nie zespoły głosnikowe. Nie mam zamia− klasy – inaczej mówiąc, osiągnięcie okreś−
ne są w Polsce. Pominęliśmy jednak fir− ru udowadniać, że są to zespoły głośniko− lonego pułapu jakości jest trudniejsze –
my wytwarzające zespoły głośnikowe – we – bo wcale nie są, i nie dlatego ich pro− kosztowniejsze – przy konstruowaniu ze−
ten temat odłożyliśmy właśnie do aktual− ducenci zostali uhonorowani oddzielnym społów głosnikowych, niż innych urzą−
nego numeru. Wyodrębnienie zespołów artykułem. Ważne są wszystkie urządze− dzeń audio. To stwierdzenie naprowadza
głośnikowych spowodowane było nie tyl− nia, a także bardzo często zaniedbana wielu na fałszywy wniosek, że głośniki są
ko objętością całego przygotowanego akustyka pomieszczenia odsłuchowego, najważniejsze (myśląc w ten sposób moż−
materiału; zespoły głośnikowe to bardzo nie mniej stan czystości naszego narządu na by stwierdzić, że dla zdrowia miesz−
szczególny komponent systemów Hi−Fi, słuchu – wszystkie te czynniki tworzą łań− kańców Etiopii żywność i woda są waż−
w ślad za tym firmy je produkujące są naj− cuch, w którym najsłabszym ogniwem niejsze niż dla mieszkańców Europy,
częściej ściśle wyspecjalizowane i łatwo może być każdy z nich, nie można więc a w rzeczywistości potrzebne są wszyst−
je wyodrębnić. zaniedbać żadnego. O ile jednak czyste kim w takim samym stopniu, tylko możli−
Dla każdego użytkownika systemu Hi−Fi uszy to kwestia krótkiego i taniego zabie− wości zaspokajania tej potrzeby są różne).
szczególna rola głośników jest oczywista gu higienicznego, to odpowiednia jakość Argument, że głośnik jest najważniejszy,
– jest to ostatnie ogniwo w łańcuchu urzą− urządzeń jest niestety kwestią kosztów bo jest ostatnim ogniwem w łańcuchu,
dzeń elektroakustycznych. W audiofilskim ich wytworzenia i ceny, jaką przychodzi ma równie nikłą wartość, jak argument,
świecie toczą się nieustanne i szczerze nam ostatecznie zapłacić. I w tym miejs− że źródło jest najważniejsze, bo jest ogni−
mówiąc jałowe spory, mające wyłonić cu można stwierdzić, że za zespoły głośni− wem pierwszym. To zresztą jeszcze więk−
najważniejsze urządzenie systemu – czy kowe o określonej jakości musimy zapła− sza bzdura, wynikająca z zawężonego po−

ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 4/98 63


AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO

la obserwacji domowego użytkownika elektroakustycznym – przetwarza sygnał Sytuację tę tłumaczy się tym, że rasa
sprzętu – pierwszym ogniwem jest bo− elektryczny na falę dźwiękową. Wyłamu− biała w wyjątkowy sposób łączy zdolnoś−
wiem mikrofon i akustyka studia nagra− je się więc, tak jak mikrofon – przetwa− ci inżynierskie z wrażliwością muzyczną.
niowego; muzyka nie wzięła się na płycie rzający falę dźwiękową na sygnał elekt− Prawda to czy nie, faktem jest, że audio−
CD znikąd. Mamy też stronnictwo ryczny – z szeregu urządzeń, gdzie płynie file po prostu nie chcą kupować japońs−
wzmacniacza, którego członkowie twier− tylko prąd elektryczny. W konstrukcji kich głośników, a Japończycy z faktem
dzą, że prymat należy się właśnie jemu, głośników i zespołów głośnikowych tym się w zasadzie pogodzili. Fakt, że
gdyż jest „sercem” systemu. To trochę części elektryczne pełnią w zasadzie rolę większość najlepszych zespołów głośni−
tak, jakby spierali się medycy, co jest waż− drugorzedną. Podstawą jest dobra kon− kowych pochodzi z wytwórni wyspecjali−
niejsze – serce, mózg, czy nerki. strukcja mechaniczno−akustyczna – solid− zowanych, specjalizację tę pogłębia, gdyż
Fakt, że dobre głośniki są kosztowną na obudowa, zrobiona z odpowiedniego wiąże się ze znacznie większym zaufa−
częścią systemu, wynika właśnie z ich budulca, materiały użyte w konstrukcji niem klientów do wyspecjalizowanych
konstrukcyjnej specyfiki. Postępy w elek− samego głośnika, dokładność jego wyko− firm głośnikowych (mam na myśli audio−
tronice przeniosły nas w świat urządzeń nania; w tworzeniu przetwornika olbrzy− filów, gdyż szary obywatel, nie zoriento−
cyfrowych, które stają się coraz tańsze. mią rolę odgrywa metoda prób i błędów; wany w tych „niuansach” skłonny jest
Będący kiedyś przedmiotem marzeń od− pomiary głośników przeprowadza się raczej do kupowania zestawu jednej fir−
twarzacz CD jest dzisiaj urządzeniem na m.in. w komorach bezechowych, ktore my, łącznie z głośnikami). Wiele firm
wskroś popularnym. Nawet bez pomocy nie sa potrzebne do pomiarów jakichkol− europejskich i amerykańskich ma wszys−
techniki cyfrowej można zbudować bar− wiek innych urządzeń audio. tkie warunki, aby konstruować wysokiej
dzo dobry wzmacniacz przy umiarkowa− Projektowanie, pomiary i produkcja klasy zespoły głosnikowe. Jednak nie ro−
nych kosztach. głośników i zespołów głośnikowych wy− bią tego, gdyż są przede wszystkim pro−
Głośniki rządzą się swoimi własnymi, magają więc zupełnie innego zaplecza – ducentami komponentów elektronicz−
bardzo konserwatywnymi prawami. znacznie większego i wielokierunkowe− nych – odtwarzaczy, wzmacniaczy, i dla−
Choć co jakiś czas słyszymy o nowych go. Elektronika jest tutaj tylko jedną tego nie będą się cieszyć poważaniem
wynalazkach, wkrótce okazują się one z dziedzin. Dochodzi akustyka, mecha− audiofilów. Są firmy, które robiły dosko−
niewiele znaczącymi na rynku ekspery− nika, metalurgia, stolarstwo. W ten spo− nałe wzmacniacze, odtwarzacze i kolum−
mentami. Miłośnicy techniki Hi−Fi znają sób dotarliśmy do podstawowej przy− ny – i musiały z czegoś zrezygnować, aby
wyrafinowe konstrukcje kolumn elektro− czyny, dlaczego konstruowaniem i pro− zwiększyć swój prestiż.
statycznych, magnetostatycznych, głoś− dukcją zespołów głosnikowych zajmują Powyżej stwierdziłem, że produkcja
ników plazmowych, jonowych itp itd, ale się zwykle zupełnie inne firmy, niż pro− głośników i zespołów głośnikowych wy−
najczęsciej używają zespołów głośniko− dukcją urządzeń elektronicznych. Jest maga dużego zaplecza; trzeba jednak
wych opartych na starym, dobrym głośni− więcej przyczyn. Charakterystyczne uczynić ważne rozróżnienie. Produkcja
ku dynamicznym, bowiem ekskluzywne jest, że producenci japońscy, którzy do− samych głośników – tak; produkcja ze−
rozwiązania wcale nie są pozbawione konali ekspansji swoimi urządzeniami społów głośnikowych z wykorzystaniem
pewnych ograniczeń, a jednocześnie są elektronicznymi, praktycznie nie liczą gotowych głośników – już niekoniecznie.
jeszcze droższe. się na rynku zespołów głośnikowych Dlatego można podzielić świat producen−
Głośnik nie poddaje się postępowi (nawet w samej Japonii największym tów głośników i zespołów głośnikowych
elektroniki, bowiem nie jest urządzeniem uznaniem cieszą się nie−japońskie ze− na trzy grupy. Pierwszą z nich stanowią
elektronicznym. Jest przetwornikiem społy głośnikowe). producenci samych głośników, których

Niemieckie ze−
Staroangielska tradycja: kolumny Tannoy z serii społy głośniko−
Prestige – konstrukcje pochodzące sprzed pół wie− we – od lewej
ku, do dzisiaj pozostające w ofercie. ELAC, I.Q., Au−
dio Physic,
ALR, Quadral.

64 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 4/98


AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO

nie umieściliśmy w naszej tabelce, bo− dystrybutora, co jest sytuacją zupełnie normalną. W tabeli przedstawiliśmy również,
wiem klienci nie spotykają się z nimi jakie są orientacyjne ceny (w skali 1−5). Pułapy zostały określone (w przybliżeniu) na−
w sklepach – dostarczają oni swoje pro− stępująco: poniżej 1000zł (za parę zespołów głośnikowych) – 1pkt, w zakresie 1000zł−
dukty wytwórniom zespołów głośniko− 2000 zł – 2 pkt, 2000zł−5000zł – 3 pkt, 5000zł−20000zł – 4 pkt, powyżej 20000zł –
wych, które firmują swoje produkty oczy− 5 pkt. Przykład – jeśli producent ma w swoim asortymencie kolumny w cenie od
wiśćie swoimi własnymi nazwami. Wta− 1500zł do 20000zł za parę, otrzymuje punktację 2−4.
jemniczonym nie są jednak z pewnością Dane te są szacunkowe; pojawiają się wciąż nowe produkty, ceny ulegają zmia−
obce takie nazwy jak Scan−Speak, Seas, nom, niektore produkty stają się coraz częściej spotykane w sklepach, inne tracą na
Vifa, Audax – to właśnie producenci sa− popularności, ale tabela „pięćdziesięciu” powinna pomóc w ogólnym rozeznaniu. Ta−
mych głośników, które potem spotkać belę uporządkowaliśmy alfabetycznie.
można w konstrukcjach wielu innych
firm. Ciekawe jest, że gro najlepszych
Firma Kraj pochodzenia Od ilu lat w Polsce/ zakres cen
producentów głośników ulokowanych
/stopień popularności
jest w niedalekiej Danii.
Druga grupa stanowi jakby dopełnie− ACOUSTIC ENERGY Wlk. Brytania 5/2 2−4
nie pierwszej – to producenci samych ze− ALR Niemcy 4/2 1−5
społów głośnikowych, korzystający z wy− AUDIO PHYSIC Niemcy 2/1 2−5
mienionych wyżej źródeł zaopatrzenia. AUDIOVAWE Polska 4/2 1−2
W grupie tej spotyka się producentów AUDIOVECTOR Dania 1/2 2−4
dużych, średnich, ale i bardzo wielu ma− AVANTGARDE Niemcy 1/1 4−5
łych – bowiem zaprojektować i wykonać B&W Wlk. Brytania 7/5 1−5
zespół głosnikowy na bazie gotowych CASTLE Wlk. Brytania 4/3 2−4
głośników jest znacznie łatwiej niż wy− CELESTION Wlk. Brytania 5/3 1−4
produkować same głośniki; nie trzeba DALI Dania 7*/4 1−5
uruchamiać od razu wielkiej skali produk− DYNAUDIO Dania 3/2 2−5
cji, można „interes” rozwijać powoli. ELAC Niemcy 7/2 1−4
Stąd też, obok Tonsilu, który jest jedy− ELTAX Dania 1/2 1−3
nym producentem głośników w Polsce, ENERGY Kanada 2/2 1−4
wyrastają nowi producenci zespołów EPOS Wlk. Brytania 3/2 3−4
głośnikowych, korzystający najczęściej ESA Polska 6/3 3−4
z głośników importowanych. Trzecią gru− FAZ−AA−K
KUSTYKA Polska 1/1 2−4
pę stanowią firmy samowystarczalne – GALE Wlk. Brytania 3/3 1−2
producenci zarówno głośników, jak i ze− GLD Polska 1/? 3−4
społów głośnikowych. Są to najwięksi GRADIENT Finlandia 1/1 2−4
potentaci, i należy do nich również nasz HARBETH Wlk. Brytania 1/1 2−3
rodzimy Tonsil. Niektórzy z tej grupy pro− I.Q. Niemcy 4/1 2−4
dukują głośniki tylko dla własnych zespo− KLIPSCH USA 6/2 2−4
łów głośnikowych, inni odsprzedają JAMO Dania 8/5 1−5
część produkowanych głośników na ze− JBL USA 5/4 2−4
wnątrz innym producentom zespołów JMLAB Francja 2/2 1−5
głośnikowych. JPW Wlk. Brytania 4/3 1−3
Na naszym rynku, tak jak zresztą na KEF Wlk. Brytania 7/3 1−4
całym świecie, dominują brytyjskie ze− KELLY Wlk. Brytania 1/2 3
społy głośnikowe; wielką popularnością MANGER Niemcy 1/1 4
cieszy się także kilka firm duńskich. Silną MINIMA AUDIO Polska 1/1 1−3
reprezentację mają Niemcy, Amerykanie, MIRAGE Kanada 2*/2 2−4
a nawet Kanadyjczycy. Z innych stron MONITOR AUDIO Wlk. Brytania 3/2 2−4
przybyli pojedyńczy przedstawiciele. MORDAUNT−S SHORT Wlk. Brytania 4/3 1−4
PARADIGM Kanada 1/1 1−4
PHONAR Niemcy 1/1 2−3
Firmy, które zajęły w Polsce szczegól− PROAC Wlk. Brytania 1/2 3−5
nie mocną pozycję, przestawiamy z krót− QBA Polska 4/3 1−3
kim komentarzem. W tabeli zaznaczyliś− QUADRAL Niemcy 2/2 1−5
my, od ilu lat producent jest obecny QLN Szwecja 2/1 2−3
w Polsce, i jaki jest stopień spopularyzo− RUARK Wlk. Brytania 1/1 2−4
wania jego produktów w Polsce (w skali SONAB Szwecja 2/1 1−3
1−5). Chodzi przy tym nie znajomość mar− SONUS FABER Włochy 5/2 3−5
ki przez audiofilskie rzesze, ale o dostęp− TANNOY Wlk. Brytania 6*/3 1−5
ność oferty w krajowych salonach Hi−Fi. TDL Wlk. Brytania 6*/3 1−4
Znak zapytania postawiliśmy przy fir− THIEL USA 2/1 3−5
mach oferujących najdroższe produkty – TONSIL Polska od zawsze... 1−3
tzw. Hi−End. Trudno o obecność tych TOTEM Kanada 2/1 3−5
urządzeń w wielu sklepach, nieraz moż− TRIANGLE Francja 3/1 2−4
na się z nimi zapoznać tylko w siedzibie ZOLLER Niemcy 1/1 3−5

ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 4/98 65


AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO

Z pięćdziesięciu – 10 najciekawszych...
B&W
Jedna z największych wytwórnii na
świecie – samowystarczalna, produkuje
głośniki i zespoły głośnikowe. Bardzo
szeroka oferta – od modelu DM302,
kosztującego 800zł, do fantastycznych
Nautilusów, kosztujących półtora miliar−
da starych złotych. Firma wielokrotnie
nagradzana (m.in. dwa razy przez stowa−
rzyszenie EISA – nagrody dla „głośników
roku” – CDM1 w sezonie 1995/96 i mo−
delu DM302 w sezonie 1996/97). Kon−
strukcje B&W odróżniają się żółtymi
Klasyczne brytyjskie „monitory” – od lewej: KEF RDM2, Celes−
membranami – B&W od dawna stosuje
tion A1, Tannoy D100, B&W Matrix 805.
kevlar w głośnikach nisko−średniotono−
wych. Droższe konstrukcje mają głośnik
wysokotonowy umieszczony na szczycie
obudowy. DALI DYNAUDIO
Stosunkowo młoda, średniej wielkoś− Duńska firma o wielkiej renomie. Pro−
ci firma z Danii, która w Polsce zrobiła dukuje zarówno głośniki, jak i oparte na
CASTLE prawdziwą karierę. Pojawiła się u nas nich kompletne zespoły głośnikowe, przy
Brytyjska firma słynąca z bardzo sta− niemal wraz ze swoim powstaniem – na czym same głośniki dostarcza również
rannie wykonanych obudów. Nawet naj− przełomie lat osiemdziesiątych i dzie− innym producentom kolumn, a także
tańsze modele są oklejane naturalnym więćdziesiątych; potem zniknęła na krót− hobbistom – „luzem” lub w zestawach
fornirem w wielu wersjach kolorystycz− ki okres, i powróciła cztery lata temu do samodzielnego montażu. Charakte−
nych. Od niedawna firma wprowadza do wraz z innym dystrybutorem. Wielolet− rystyczną cechą głośników Dynaudio są
produkcji modele oparte na głośnikach nim przebojem był model 104, który pod bardzo duże cewki napędzające, nawet
nisko−średniotonowych z membraną koniec minionego roku został zastąpiony w małych głośnikach mające 7,5 cm
z włókna węglowego. Droższe konstruk− nowym modelem 505. Firma zaopatruje średnicy. Zespoły głośnikowe najczęściej
cje mają niekonwencjonalny system się w głośniki przede wszystkim w duńs− mają zwrotnice pierwszego rzędu.
obudowy – labirynt ćwierćfalowy, a także kiej firmie Vifa.
dodatkowy głośnik niskoto−średniotono−
wy na górnej ściance obudowy. Każdy
model nosi nazwę jakiegoś angielskiego
zamku.

Dynaudio Crafft – referencyjny monitor,


stosowany również w studiach nagra−
niowych. Głośnik wysokotonowy to
słynny Esotar.

Proste i skuteczne – Dali 505. Dwa głośniki nisko−średniotono−


we i wyskotonowa kopułka. Cena: 1750 zł para.

Wysmukłe Castle Harlech – obudowa kryje labirynt, którego wylot znajduje się
między główną bryłą obudowy a cokołem (półcentymetrowa szczelina dookoła).
Górny głośnik nisko−średniotonowy przykryty maskownicą.

66 ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 4/98


AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO • AUDIO

ESA JMLAB MIRAGE


Polska firma, powstała kilka lat temu Kolumny francuskie nie są na świecie Kanada. Większość konstrukcji pre−
w Poznaniu, u zarania swej działalności tak popularne jak brytyjskie, ale pozycja zentuje się bardzo nietypowo, bowiem
produkowała małe i niedrogie konstruk− firmy JMlab jest niekwestionowana. Fir− zawiera głosniki zarówno na przedniej,
cje, po krótkiej przerwie w działalności ma sama produkuje głośniki (pod marką jak i na tylnej ściance (promieniowanie
zupełnie zmieniła oblicze, i dzisiaj wyko− Focal), w których wprowadza wiele no− bipolarne). Dzięki temu do słuchacza do−
rzystując doskonałe duńskie głośniki wych technologii membran (neoflex, ciera znacznie więcej energii odbitej od
Scan−Speak produkuje zespoły głośniko− neoglass, polyglass, polykevlar). Bardzo ścian pomieszczenia, niż w przypadku
we najwyższej klasy. Polscy audiofile po− charakterystyczne są głośniki wysoko− działania kolumn konwencjonalnych. Dla
trafili to docenić i kolumny ESA, choć nie tnowe – mają odwrócone (wklęsłe) ko− prawidłowego działnia kolumny takie wy−
należą do najtańszych, zdobywają wielu pułki tytanowe. Głośniki dostarcza także magają jednak odsunięcia od ścian,
klientów. Oprócz dźwięku – również bar− innym producentom a sam idea jest dość kontrowersyjna, bo−
dzo starannie wykonane skrzynki, któ− Dwa lata temu wprowadziła do oferty wiem inni producenci często dążą do za−
rych szczególną cechą jest pochylona tyl− jedną z najdroższych kolumn na świecie wężenia promieniowanej wiązki.
na ścianka. – Utopię (dwa miliardy starych złotych za
parę).

KEF
Ponownie Brytyjczycy. KEF jest znany
z bardzo „inżynierskiego” podejścia do
projektowania zespołów głośnikowych –
rozbudowane filtry zwrotnic mają za za−
danie maksymalnie zlinearyzować cha−
rakterystykę częstotliwościową. Najbar−
dziej słynnym rozwiązaniem jest Uni−Q –
koncentryczny układ głośników wysoko−
tonowego i średniotonowego (niezależ−
ny układ magnetyczny i cewka głośnika Kolumny zza oceanu: po lewej stronie
kanadyjskie Energy i Mirage, po prawej
wyskotonowego mieszczą się w cent−
JBL i Infinity (born in the USA)
rum głośnika średniotonowego). Naj−
większe kolumny serii Reference mają
skomplikowane obudowy pasmowo−
przepustowe. SONUS FABER
Jedna z najłatwiej rozpoznawalnych
Eleganckie ESY – najnowsze modele firm; obudowy wykonywane z drzewa –
Ostinato2 (3500zł para) i Continuum2 orzecha włoskiego (nic dziwnego – firma
(7500zł para), zbudowane przez polskich włoska). Bardzo ekskluzywne produkty,
konstruktorów w oparciu o duńskie dla nieco snobującego klienta. Przede
głośniki Vifa i Scan−Speak. wszystkim konstrukcje podstawkowe,
choć od niedawna w ofercie również pier−
JAMO wszy model wolnostojący. Najtańsza pro−
Ponownie Dania. Jedna z najwięk− pozycja – Concertino – ok. 4000 zł za parę.
szych firm na świecie, zajmująca
w Europie 1., a na świecie 4. pozycję Andrzej Kisiel
pod względem ilości sprzedanych ze−
społów głośnikowych. Wprowadzona do
Polski jako jedna z pierwszych firm za−
granicznych na początku lat dziewięć−
dziesiątych. Większa część oferty skie−
rowana do średnio zamożnego klienta –
Jamo walczy przede wszystkim o moc−
ną pozycję na szerokim rynku produk−
tów umiarkowanych cenowo, ale zeszło−
roczny zamiar zwiększenia prestiżu po−
przez przygotowanie zespołów głośniko− Concert 8 – głośnik roku 1997/98 sto−
wych dla bardziej wymagających po− warzyszenia EISA
wiódł się znakomicie – model Concert
Pełne wdzięku Sonusy – model Minima
8 został nagrodzony przez EISA.
Amator, jedna z najbardziej udanych kon−
strukcji w kategorii małych monitorów.

ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 4/98 67

You might also like