Professional Documents
Culture Documents
P O J E K teatr
T Y
10 Elektronika
Elektronika Praktyczna
Praktyczna 1/2001
AKT − akustyczny teatr
THX
Obok wymagaÒ DolbyDigital,
znawcom kina domowego znany
jest certyfikat THX. Okreúla on
pewne cechy konstrukcyjne urz¹-
dzeÒ, a†przede wszystkim w³aúnie
zespo³Ûw g³oúnikowych, ktÛre s³u-
øyÊ maj¹ wytworzeniu doúÊ specy-
ficznego pola düwiÍkowego. Cechy
Rys. 1. Sposób nagłośnienia te jednak w†pewnym stopniu stoj¹
pomieszczenia w systemie w†sprzecznoúci wobec wymagaÒ,
dźwięku dookólnego. jakie stawia siÍ zespo³om g³oúni-
kowym odtwarzaj¹cym muzykÍ -
W†dwÛch kolejnych artyku³ach Wszystkie przedstawione mode- g³oúniki przednie powinny mieÊ
przedstawimy 5 g³Ûwnych projek- le powsta³y przy uøyciu kompletu (wed³ug zaleceÒ THX) w¹skie cha-
tÛw (niektÛre w†rÛønych wersjach) zaawansowanych narzÍdzi, jakimi rakterystyki kierunkowe w†p³asz-
zespo³Ûw g³oúnikowych, opracowa- powinien pos³ugiwaÊ siÍ konstruk- czyünie pionowej, aby zminimali-
nych tak, aby tworzy³y dobrze tor zespo³Ûw g³oúnikowych - pro- zowaÊ odbicia i†zapewniÊ ìprecy-
zharmonizowane systemy wieloka- gramÛw symulacyjnych, pomiarÛw, zyjn¹î przedni¹ scenÍ düwiÍkow¹
na³owe. Szereg wskazÛwek pozwo- a†takøe prÛb ods³uchowych. Wszys- kosztem naturalnej swobody, co
li nie tylko zbudowaÊ poszczegÛl- tkie modele mog¹ pracowaÊ zarÛ- wynika z†pewnego udzia³u fal od-
ne zestawy g³oúnikowe, ale rÛw- wno w†systemach wielokana³o- bitych. Natomiast g³oúniki tylne -
nieø dokonaÊ miÍdzy nimi wybo- wych, jak i†z†duø¹ wiernoúci¹ od- w†przypadku THX ustawione po
ru, dobrze je do siebie dopasowaÊ twarzaÊ muzykÍ w†tradycyjnych bokach - wrÍcz przeciwnie, nie
- w†miarÍ potrzeb i†moøliwoúci systemach stereofonicznych. powinny byÊ przez s³uchacza lo-
lokalowych oraz finansowych. Ar- PrezentacjÍ zestawÛw rozpocz- kalizowane, lecz pracowaÊ nad wy-
tyku³ moøe byÊ interesuj¹cy nie niemy od krÛtkiego wprowadzenia tworzeniem jak najwiÍkszej liczby
tylko dla konstruktorÛw, ale i†sa- w†úwiat düwiÍku dookÛlnego. odbiÊ. Bardzo w¹skie charakterys-
mych uøytkownikÛw systemÛw tyki kierunkowe (polecane przez
wielokana³owych - zawiera bo- Dolby Digital THX g³oúnikom przednim) s¹ wiÍc
wiem wiele ogÛlnych uwag doty- PrzystÍpne cenowo g³oúnikowe najlepsze w†dzia³aniu tylko syste-
cz¹cych ich funkcjonowania. systemy wielokana³owe adresowa- mu stereofonicznego, natomiast cha-
ne s¹ do uøytkownikÛw nie zna- rakterystyki wymagane przez THX
14−cm głośnik nisko−średniotono− j¹cych warunkÛw, jakie powinny od g³oúnikÛw bocznych prowadz¹
wy serii TC występuje nie tylko w wer− spe³niaÊ nowoczesne instalacje te- do skonstruowania dipoli - wyspe-
sjach ekranowanej lub nie, ale także go typu. W†zwi¹zku z†tym, wiele cjalizowanych uk³adÛw o†bardzo
w różnych wariantach impedancji cech konstrukcyjnych, podawanych nietypowym uk³adzie g³oúnikÛw,
znamionowej. Po lewej stronie stan− przez producentÛw nie odpowiada ktÛre zupe³nie nie nadaj¹ siÍ do
dardowy głośnik 8Ω, po prawej ekra− tym warunkom, ale popularnym odtwarzania muzyki w†tradycyjnych
nowany 4Ω. wyobraøeniom o†parametrach ko- parach stereofonicznych.
lumn wysokiej klasy. NajczÍúciej Dlatego przy opracowywaniu na-
wiÍc zespo³y przednie (lewy i†pra- szych konstrukcji, maj¹cych charak-
wy) s¹ efektowne, duøe, wielo- teryzowaÊ siÍ duø¹ uniwersalnoúci¹,
droøne, natomiast zespo³y tylne - nie braliúmy pod uwagÍ norm THX.
znacznie mniejsze, zbudowane
z†najtaÒszych przetwornikÛw, od- SpÛjnoúÊ brzmienia
powiadaj¹ce niewygÛrowanym wy- Zespo³y g³oúnikowe wysokiej
maganiom starego systemu DolbyP- klasy systemÛw wielokana³owych
roLogic, a†nie cyfrowego DolbyDi- powinny byÊ dopasowane nie tyl-
gital czy DTS. Wypada przypo- ko parametrami, ale rÛwnieø
AKT Center
Zespo³y g³oúnikowe przezna-
czone do roli centralnych maj¹
najczÍúciej konfiguracje g³oúnikÛw
zbliøone do symetrycznych - tzn.
z†g³oúnikiem wysokotonowym po-
miÍdzy dwoma g³oúnikami nisko-
úredniotonowymi, w†ustawieniu
poziomym. Ustawienie poziome
nie jest dyktowane walorami akus-
tycznymi, a†tylko wygod¹ uloko-
wania zespo³u na telewizorze lub
na pÛ³ce szafki. Ustawienie g³oú-
nikÛw w†osi poziomej daje w†re-
zultacie gorsze charakterystyki kie-
runkowe w†p³aszczyünie poziomej
niø w†p³aszczyünie pionowej, od-
Rys. 4. Projekt obudowy AKT Center. wrotnie niø w†przypadku typo-
wych zespo³Ûw g³oúnikowych
totliwoúci. Pozwala to okreúliÊ AKT 1†to uk³ad g³oúnikÛw z†pionow¹ konfiguracj¹ g³oúnikÛw.
wyøsze czÍstotliwoúci podzia³u, z†AKT Monitor, ale w†wiÍkszej Aby uzyskaÊ najlepsze moøliwe
i†zastosowaÊ kopu³kÍ wysokoto- obudowie wolnostoj¹cej, propono- charakterystyki kierunkowe przy
now¹ mniejsz¹ od standardowych wany jako zestaw g³Ûwny i†tylny, konfiguracji symetrycznej, naleøy
25mm, dziÍki czemu uzyskujemy podczas gdy w†centrum wyst¹pi g³oúniki nisko-úredniotonowe jak
rÛwnieø lepsze charakterystyki AKT Monitor E, ewentualnie tyl- najbardziej zbliøyÊ do siebie. DziÍ-
kierunkowe w†zakresie wysokich ko jako zestaw g³Ûwny z†Monito- ki nasuniÍciu koszy g³oúnikÛw
czÍstotliwoúci. Same obudowy zo- rem z†ty³u i†w†centrum, albo tylko nisko-úredniotonowych na zag³Í-
sta³y zunifikowane w†wielu wy- jako zestaw tylny, podczas gdy bion¹ w†wyfrezowaniu obudowÍ
miarach - wszystkie maj¹ szero- jako centralny stosowany bÍdzie kopu³ki wysokotonowej, moøliwe
koúÊ 13cm. AKT Center, a†jako zespo³y g³Ûw- by³o zbliøenie ich do siebie na
ne - AKT 2 lub AKT 3. odleg³oúÊ 21cm.
Kino domowe w†piÍciu AKT 2†to z†kolei zespÛ³ wol- Obudowa (rys. 2) zosta³a we-
aktach nostoj¹cy o†podobnym potencjale, wn¹trz podzielona na dwie czÍúci
WúrÛd piÍciu modeli jest jedna jak AKT Center - cztery AKT ukoún¹ przegrod¹. Usztywnia ona
klasyczna konstrukcja g³oúnika 2†i†jeden AKT Center stworzyÊ konstrukcjÍ i†redukuje zjawisko
centralnego - AKT Center, ktÛry
moøe byÊ stosowany rÛwnieø na
wszystkich innych pozycjach sys-
temu, tworz¹c doskonale zharmo-
nizowany zestaw. Jednak na po-
zycji innej niø centralna nie musi
byÊ ekranowany magnetycznie -
zbudowany jest wÛwczas z†tych
samych nieekranowanych g³oúni-
kÛw i†nosi symbol AKT Center M.
Najmniejszy model w†rodzinie
to AKT Monitor - przeznaczony
przede wszystkim do roli zespo³u
tylnego, ale mog¹cy rÛwnieø sa-
modzielnie tworzyÊ kompletny,
kompaktowy w†wymiarach system,
wystÍpuj¹c w†roli centralnego
w†wersji ekranowanej, jako AKT
Monitor E. Rys. 2. AKT Center − charakterystyka przetwarzania.
85 180
Clio
dB
spl Deg
L1
C2
80 108
C1 R1
NS1
L2
75 36
R2
NS2 W
70 −36