AKT
P R− akustyczny
AKT − akustyczny teatr,
część 3
Zestaw głośnikowy do kina domowego
AVT−994
W†ostatnim odcinku
trzyczÍúciowego cyklu
poúwiÍconego zespo³om
g³oúnikowym przeznaczonym
do stosowania w†tradycyjnych
systemach stereofonicznych
i†wielokana³owych zestawach
kina domowego, przedstawimy
najwiÍksz¹ i†najciekawsz¹
konstrukcjÍ - trÛjdroøny
zestaw AKT3.
Na koniec dokonamy
podsumowania, przedstawiaj¹c
rekomendowane systemy.
Elektronika Praktyczna 3/2001
O J E K teatr
T Y
AKT 3 nika úredniotonowego g³oúnika
SzczegÛln¹ cech¹ tego zestawu
jest zainstalowanie g³oúnika nis-
nisko-úredniotonowego TC14,
przystosowanego do znacznie
kotonowego na úciance bocznej wiÍkszych amplitud, niø klasycz-
(rys. 1). Uk³ad taki pozwala na ne g³oúniki úredniotonowe, po-
ograniczenie szerokoúci obudowy zwala wybraÊ teoretycznie zupe³-
do wielkoúci g³oúnika úrednioto- nie dowoln¹ czÍstotliwoúÊ podzia-
nowego, co daje korzyúci wizual- ³u. åciÍte krawÍdzie kosza g³oú-
ne i†akustyczne - lepsze rozpra- nika umoøliwiaj¹ przygotowanie
szanie úrednich i†wysokich to- bardzo w¹skiego frontu (13 cm,
nÛw. Wymaga on jednak stosowa- podczas gdy pe³na úrednica kosza
nia g³oúnika úredniotonowego
o†wysokiej wytrzyma³oúci, gdyø ze
wzglÍdu na pozycjÍ g³oúnika nis-
kotonowego i†jego odsuniÍcie od
úredniotonowego, konieczne jest
ustalenie niskiej czÍstotliwoúci po-
dzia³u miÍdzy nimi. Zastosowa-
nie w†roli g³oú-
37
AKT − akustyczny teatr
Rys. 1. Projekt obudowy AKT3.
TC14 to 15 cm).
Natomiast w†roli niskotonowe-
go zastosowano TC18, g³oúnik
z†za³oøenia rÛwnieø nisko-úrednio-
tonowy, ktÛry najczÍúciej jest sto-
sowany w†uk³adach dwudroønych.
Zalet¹ uk³adu trÛjdroønego jest
fakt, øe g³oúnik pracuj¹cy jako
úredniotonowy zostaje przez filtr
dolnoprzepustowy odci¹øony od
duøych amplitud, i†nawet jeúli
jest do nich zdolny, tak jak TC14,
to przetwarzanie przy mniejszych
wychyleniach zawsze jest premio-
wane niøszymi zniekszta³ceniami,
co prowadzi do klarowniejszego
odtwarzania úrednich tonÛw. MiÍ-
dzy g³oúniki niskotonowy i†úred-
niotonowy (a dok³adnie miÍdzy
ich cewki) podzielone zostaje rÛw-
nieø ciep³o, zw³aszcza gdy czÍs-
totliwoúÊ podzia³u lokuje siÍ
w†pobliøu 200Hz, gdzie spektrum
mocy typowych sygna³Ûw mu-
zycznych osi¹ga maksimum.
Wzrasta wiÍc wytrzyma³oúÊ ter-
miczna ca³ego zespo³u, a†przy
niøszej temperaturze kaødej cewki
zmniejsza siÍ zjawisko kompresji,
powstaj¹ce na skutek wzrostu re-
zystancji uzwojenia cewek przy
wzroúcie temperatury. Przy kaødej
takiej okazji wypada jednak po-
wtarzaÊ, øe nie naleøy poddawaÊ
siÍ wraøeniu, iø uk³ady trÛjdroøne
s¹ bezwzglÍdnie lepsze od dwu-
38
droønych. Uk³ady trÛj- moc¹ ukoúnej przegrody - elimi-
droøne maj¹ bardziej nuje ona wiÍkszoúÊ fal stoj¹cych
skomplikowane zwrotni- w†komorze úredniotonowej (rÛw-
ce, zintegrowanie trzech noleg³e pozostaj¹ juø tylko úcian-
g³oúnikÛw jest trudniej- ki boczne) i†najgroüniejsze rezo-
sze niø dwÛch, dlatego nanse w†komorze niskotonowej,
czÍsto uk³ady dwudroø- ktÛre tworzy³yby siÍ na najwiÍk-
n e m a j ¹ p r z e w a g Í szym dystansie miÍdzy doln¹
w † z r Û w n o w a ø e n i u a†gÛrn¹ úciank¹, i†by³y ³atwo
i†spÛjnoúci brzmienia. transmitowane przez zlokalizowa-
Impedancja znamionowa ny na dole otwÛr. Ponadto za-
kolumny AKT3 wynosi instalowano dwie aøurowe prze-
8 Ω. C h a r a k t e r y s t y k a grody - wieÒce wzmacniaj¹ce
przetwarzania w†zakre- obudowÍ, a†dolna czÍúÊ bocznej
sie niskich czÍstotliwoú- úcianki, na ktÛrej zainstalowano
ci ma spadek -6dB przy g³oúnik niskotonowy, zosta³a po-
40Hz - gwarantuje to grubiona do 30mm.
odtworzenie szerokiego G³oúnik wysokotonowy zosta³
pasma, choÊ czÍstotli- tym razem umieszczony poniøej
woúci niøszych od 30Hz g ³ o ú n i k a ú r e d n i o t o n o w e g o -
tylko przy ograniczo- i†znajduje siÍ dziÍki temu na
nych mocach, gdyø nie- optymalnej wysokoúci, takiej sa-
co powyøej tej czÍstot- mej jak w†AKT1†i†AKT2. Podob-
liwoúci charakterystyka nie jak we wszystkich pozosta-
wytrzyma³oúci zaczyna ³ych konstrukcjach AKT, zespo³y
spadek. powinny byÊ wykonywane jako
Zaplanowane strojenie lustrzane odbicia, tym razem
25-litrowej obudowy do jednak zasada ta dotyczy nie
czÍstotliwoúci rezonansowej 40Hz tylko przesuniÍcia g³oúnika wy-
uzyskujemy stosuj¹c rurÍ TR60 sokotonowego, ale rÛwnieø pozy-
o†pe³nej d³ugoúci 14,5cm. OtwÛr cji g³oúnikÛw niskotonowych -
umieszczony jest na samym dole obydwa maj¹ byÊ skierowane
obudowy, co wskutek s¹siedztwa albo do wewn¹trz, albo na ze-
pod³ogi - powierzchni odbijaj¹cej, wn¹trz. WybÛr pozycji jest kwes-
przyczynia siÍ do zwiÍkszenia efek- ti¹ eksperymentÛw w†konkretnym
tywnoúci basu. pomieszczeniu. G³oúniki niskoto-
Na rys. 2 przedstawiono cha- nowe powinny promieniowaÊ
rakterystykÍ przetwarzania AKT3, w†stronÍ otwartej przestrzeni -
okreúlon¹ metod¹ szumu tercjowe- jeúli kolumny ustawione bÍd¹
go, uúrednion¹ dla kilkudziesiÍciu doúÊ blisko bocznych úcian (dys-
pozycji mikrofonu pomiarowego tans mniejszy od 1m), wÛwczas
w†pomieszczeniu ods³uchowym. najprawdopodobniej lepsze re-
Pomiary tego typu, mimo tych zultaty zostan¹ uzyskane przy
uúrednieÒ, obci¹øone s¹ rezonan- skierowaniu ich do úrodka.
sami w³asnymi po-
mieszczeÒ, znie-
kszta³caj¹cymi do
pewnego stopnia
charakterystykÍ,
zw³aszcza w†zakresie
niskotonowym, poni-
øej 100Hz. Mimo to
widaÊ bardzo dobre
zrÛwnowaøenie, od
tercji 80Hz aø do
16kHz zamkn¹Ê je
moøna w†polu tole-
rancji ±2,5dB.
G³oúnik úrednio-
tonowy pracuje
w†wydzielonej, za-
mkniÍtej komorze Rys. 2. Charakterystyka przetwarzania AKT,
o†objÍtoúci 4†litrÛw, określona w pomieszczeniu odsłuchowym metodą
utworzonej za po- szumu tercjowego.
Elektronika Praktyczna 3/2001
 AKT − akustyczny teatr

+
C1 C3 Rekomendowane systemy:
lewy/prawy centralny tylne
L1 L2 R1
L3
1 Monitor Monitor E Monitor
N S W
System podstawkowych monitorów to skromne, choć wyrównane minimum. Dla
C2
odtworzenia mocnego basu z pewnością konieczny jest subwoofer.
R2
2 AKT1 Monitor E Monitor
-
Głośniki lewy i prawy wyrosły z Monitorów do małych kolumieniek wolnostojących,
Rys. 3. Schemat zwrotnicy AKT3. dzięki czemu mają szersze pasmo.
3 AKT1 Center Monitor
Na środku pojawił się centralny z prawdziwego zdarzenia, który staje się
ZwrotnicÍ (rys. 3) moøna po- najmocniejszym elementem systemu.
dzieliÊ miÍdzy dwie p³ytki - na
4 Center M Center Monitor
jednej, w¹skiej, zamontowaÊ sek-
cjÍ filtrÛw úrednio-wysokotono- Z przodu jest już wyrównana trójka, tylko z tyłu trochę słabiej, choć to jeszcze nie
wych i†umieúciÊ j¹ na ukoúnej ideał, to najczęściej wystarczy.
przegrodzie, w†komorze g³oúnika 5 Center M Center Center M 
úredniotonowego (jej wymiary Dookoła dokładnie to samo − osiągamy wysoką moc we wszystkich kanałach, jednak
i†elementy naleøy rozplanowaÊ subwoofer, tak jak poprzedni, bardzo się przyda.
tak, aby przesz³a przez otwÛr 6 AKT2 Center Monitor
úredniotonowego), drug¹, mniej- Z przodu pojawiły się mocne i pełnozakresowe AKT2, z tyłu ponownie trochę słabiej,
sz¹, z†filtrem dolnoprzepustowym ale w sumie bardzo dobra drużyna.
umieúciÊ w†g³Ûwnej komorze, in- 7 AKT2 Center AKT1
staluj¹c poprzez otwÛr g³oúnika
Tył nadal słabszy od przodu, ale już pełnozakresowy. Bardzo elegancki system,
niskotonowego na úciance bocznej wymaga jednak więcej miejsca.
lub przedniej, ale nie bliøej niø
8 AKT2 Center Center M
10 cm od jego uk³adu magnetycz-
nego. Pierwszy zestaw referencyjny, spełniający wszystkie wymagania − we wszystkich
Podczas gdy wszystkie inne kanałach podobna, wysoka moc, a z przodu kolumny pełnozakresowe.
konstrukcje wyposaøono w†poje- 9 AKT2 Center AKT2
dyncze gniazdo przy³¹czeniowe, Drugi zestaw referencyjny − kto ma więcej miejsca, może również z tyłu postawić
AKT3 ma gniazdo podwÛjne, po- AKT2.
zwalaj¹ce na podwÛjne okablowa- 10 AKT3 Center Monitor
nie. Wynika to z†moøliwoúci od- Z przodu pojawiają się najsilniejsze na basie AKT3, ale z tyłu znowu chudo.
separowania w†zespole trÛjdroø- 11 AKT3 Center AKT1
nym pr¹dÛw niskich czÍstotliwoú-
Z tyłu już trochę lepiej.
ci od pr¹dÛw czÍstotliwoúci úred-
nich i†wysokich, co daje najlepsze 12 AKT3 Center Center M
rezultaty (w uk³adach dwudroø- Wreszcie i z tyłu z pełną mocą. Trzeci zestaw referencyjny.
nych pr¹dy niskich i†úrednich
czÍstotliwoúci musz¹ p³yn¹Ê ra- Przyjęto założenie, że głośniki występujące na pozycjach innych niż centralna będą
zem). pozostawać na tyle daleko od telewizora, że ekranowanie nie będzie im potrzebne. Każda
G³oúniki úredniotonowy i†wy- konstrukcja możne jednak być wykonana jako ekranowana − nosi wówczas dodatkowe
sokotonowy mog¹ wystÍpowaÊ oznaczenie E; AKT Center, który jest ekranowany w wersji podstawowej, ma w wersji
w†wersjach ekranowanych magne- nieekranowanej oznaczenie dodatkowe M.
tycznie - co pozwoli kolumnie
stan¹Ê blisko telewizora. Nieekra-
nowany g³oúnik niskotonowy nie 18-cm kosz g³oúnika niskotono- AKT) albo w†wersji okr¹g³ej. Jest
powinien powodowaÊ zaburzeÒ, wego stosowanego w†AKT 3 moøe to tylko kwestia estetyczna.
gdyø jest zainstalowany znacznie wystÍpowaÊ w†wersji ìpoúcinanejî Andrzej Kisiel, Audio
niøej, niø zwykle znajduje siÍ (jak wszystkie 14-cm g³oúniki nis-
ekran telewizora. ko-úredniotonowe kolumn serii W†ramach projektÛw AKT
AVT dostarcza komplety g³oúni-
Głośniki AKT Center ......................... (2xTC14SG69−04 plus TC20SD05) ......................... 395 zł kÛw i†podstawowy osprzÍt (czÍúci
Głośniki AKT Center ......................... (2xTC14SG69−04 plus TC20SD05) ......................... 395 zł
Głośniki AKT Center M  .................... (2xTC14WG69−04 plus TC20TD05) ........................ 335 zł
do zwrotnic, gniazda, tunele bass-
Głośniki AKT Monitor ......................... (TC14WG69−08 plus TC20TD05) .......................... 195 zł reflex - bez obudÛw, wyt³umieÒ,
Głośniki AKT Monitor E  ..................... (TC14SG69−08 plus TC20SD05) ........................... 245 zł okablowania i†wkrÍtÛw mocuj¹-
Głośniki AKT 1 .................................... (TC14WG69−08 plus TC20TD05) .......................... 195 zł cych). Cena jest sum¹ cen elemen-
Głośniki AKT 1 E  ................................ (TC14SG69−08 plus TC20SD05) ........................... 245 zł tÛw wchodz¹cych w†sk³ad zesta-
Głośniki AKT 2  ................................. (2xTC14WG69−04 plus TC20TD05) ........................ 335 zł
Głośniki AKT 2 E  .............................. (2xTC14SG69−04 plus TC20SD05) ......................... 395 zł wu. ZamÛwienie moøe dotyczyÊ
Głośniki AKT 3 ................... (TC18WG49−08 plus TC14WG69−08 plus TC20TD05) .......... 345 zł kompletu g³oúnikÛw lub kompletu
Głośniki AKT 3 E  ............... (TC18WG49−08 plus TC14SG69−08 plus TC20SD05) .......... 385 zł g³oúnikÛw i†czÍúci. Nie dostar-
Cena osprzętu dla każdego z powyższych zestawów z wyjątkiem AKT3 (E) ........................ 95 zł czamy samych czÍúci ani poje-
Cena osprzętu dla zestawu AKT3 (E) .................................................................................. 135 zł dynczych g³oúnikÛw.

Elektronika Praktyczna 3/2001 39