Περισσότερα Δηµιουργία ιστολογίου Συνδεση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιµοποιεί cookie από την Google για να παρέχει τις υπηρεσίες του και να αναλύει την
επισκεψιµότητα. Η διεύθυνσή σας IP και ο παράγοντας χρήστη γνωστοποιούνται στην Google, µαζί µε µετρήσεις ΜΆΘΕΤΕ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΑ ΟΚ
απόδοσης και ασφαλείας, ώστε να διασφαλιστεί η ποιότητα της υπηρεσίας, για τη δηµιουργία στατιστικών

Λογοτεχνικές προσεγγίσεις -
στοιχείων σχετικά µε τη χρήση και για τον εντοπισµό και την αντιµετώπιση καταχρήσεων.

Λογοτεχνία α΄ γυµνασίου
Είναι ένα Ιστολόγιο µε υποστηρικτικό εκπαιδευτικό υλικό για την Λογοτεχνία της α΄ τάξης του 4ου Γυµνασίου Ιωαννίνων.
Το ιστολόγιο αυτό έχει αποκλειστικά εκπαιδευτικό χαρακτήρα και σκοπό. Με σεβασµό στους συντάκτες των κειµένων, των
οποίων παραθέτουµε αποσπάσµατα, γίνεται πάντα αναφορά στη σχετική πηγή, έντυπη ή ηλεκτρονική. Αναγράφεται επίσης
ενδεικτική βιβλιογραφία καθώς και διαδικτυακοί τόποι, µε σκοπό οι µαθητές να έχουν µια ευρύτερη και τεκµηριωµένη
προσέγγιση των κειµένων.

Εµφανιζόµενη ανάρτηση
Ίταλο Καλβίνο, Μανιτάρια στην πόλη
Άντον Τσέχωφ, Ο Βάνκας

Εισαγωγικά στοιχεία

Το απόσπασµα του βιβλίου προέρχεται από το µυθιστόρηµα "Μαρκοβάλντο ή Oι εποχές στην πόλη", που
εκδόθηκε το 1963 στο Τορίνο της Ιταλίας. Το βιβλίο αποτελείται από είκοσι ιστορίες µε κοινό πρωταγωνιστή το
Μαρκοβάλντο. Κάθε ιστορία ασχολείται µε µια εποχή και έτσι σε κάθε εποχή αναλογούν πέντε ιστορίες.

Θέµα του κειµένου: Η αναπάντεχη ανακάλυψη των µανιταριών από το

Αρχειοθήκη ιστολογίου
Μαρκοβάλντο και η οµαδική δηλητηρίαση όσων τα έφαγαν, εξαιτίας ▼ 2019 (11)

του µολυσµένου περιβάλλοντος της πόλης. Σεπτεµβρίου (6)

Δεκεµβρίου (5)

► 2020 (5)
► 2021 (3)
Θεµατικοί άξονες
Πληροφορίες
1. Το αφιλόξενο, αλλά σαγηνευτικό περιβάλλον της πόλης. Γιαννή Ε. Μαριάνθη

2.Η δύσκολη και απάνθρωπη πολλές φορές ζωή των ανθρώπων στις ΙΩΑΝΝΙΝΑ, Greece
Προβολή πλήρους προφίλ

µεγαλουπόλεις. Η αλλοτρίωση και η αποξένωση των ανθρώπων.

3.Η νοσταλγία που νιώθουν οι άνθρωποι των µεγάλων αστικών
κέντρων για την παλαιότερη, αρµονική σχέση τους µε τη φύση.
4. Η αποµάκρυνση του ανθρώπου από το φυσικό περιβάλλον και οι
συνέπειές της.

Βασική ιδέα του κειµένου-το µήνυµα

Οι κίνδυνοι που απειλούν τον άνθρωπο, εξαιτίας της αποµάκρυνσής

του από τη φύση. Η αλλοτρίωση και η αποξένωσή του, λόγω της
διαβίωσής του, για βιοποριστικούς κυρίως λόγους, στο µολυσµένο και
απρόσωπο περιβάλλον της µεγαλούπολης.
Το κείµενο προβάλλει το ψυχικό αδιέξοδο του σύγχρονου ανθρώπου
της µεγαλούπολης, ο οποίος υποφέρει από την έλλειψη επαφής µε τη
φύση και βλέπει την ποιότητα της ζωής του να υποβαθµίζεται, παρά
την οικονοµική πρόοδο και τις ανέσεις που του έχει εξασφαλίσει η
αστική ζωή.

Περιεχόµενο και νοηµατικά κέντρα(νοηµατική προσέγγιση)

Κεντρικός ήρωας του µυθιστορηµατικού αποσπάσµατος "Μανιτάρια

στην πόλη" είναι ο Μαρκοβάλντο, ο οποίος διακρίνεται για τη µεγάλη
του αγάπη για τη φύση και τις οµορφιές της, τις οποίες αναζητά µάταια
στην αφιλόξενη και γκρίζα τσιµεντούπολη, στην οποία αναγκαστικά
ζει. Ενθουσιάζεται, καθώς ένα πρωινό, πηγαίνοντας στη δουλειά του,
ανακαλύπτει µανιτάρια µέσα στο γκρίζο και αφιλόξενο περιβάλλον της
πόλης. Με αφορµή την αναπάντεχη ανακάλυψή του αυτή, ο
Μαρκοβάλντο, γεµάτος χαρά και ενθουσιασµό, αρχίζει να ονειρεύεται
την επιστροφή στη φύση, που τόσο πολύ αγαπά. Ανυποµονεί να δει τα
µανιτάρια να µεγαλώνουν, ανησυχεί, µήπως κάποιος τού τα κλέψει και
νιώθει ανακούφιση, κάθε φορά που διαπιστώνει ότι κανείς δεν τα έχει
πειράξει. Ιδιαίτερα µεγάλη είναι η χαρά που αισθάνεται τη νύχτα που
βρέχει, καθώς συνειδητοποιεί ότι πλησιάζει η ώρα που θα αποκτήσει
επιτέλους τα πολυπόθητα µανιτάρια. Όµως, τη χαρά του την διαδέχεται
η απογοήτευση που ακολουθεί, µετά τη δυσάρεστη έκπληξη που τον
περιµένει, όταν διαπιστώνει ότι "το µυστικό του" το γνώριζαν και άλλοι.
Έτσι, οργίζεται και απογοητεύεται, γιατί δυστυχώς, δεν µπορεί να κάνει
τίποτε απ΄όσα ονειρεύτηκε. Μετά από µία κίνηση γενναιοδωρίας, στην
ουσία, κίνηση απελπισίας, καταλήγει στο νοσοκοµείο µε δηλητηρίαση,
εξαιτίας των µολυσµένων µανιταριών.

Αφηγηµατικοί τρόποι

Στο κείµενο κυριαρχεί η τριτοπρόσωπη αφήγηση από έναν αφηγητή, ο

οποίος δε συµµετέχει στην ιστορία, αλλά εµφανίζεται σαν να µπορεί να
τα παρακολουθεί και να τα γνωρίζει όλα (παντογνώστης αφηγητής).
Η αφήγηση διακόπτεται σε κάποια σηµεία από την περιγραφή (του
τοπίου της πόλης, της φύσης και των µανιταριών), το διάλογο, το
µονόλογο του ήρωα και τα σχόλια του αφηγητή.

Η γλώσσα του κειµένου: Απλή, δηµοτική. Ο συγγραφέας χρησιµοποιεί

πολλά θαυµαστικά, ερωτηµατικά, άνω και κάτω τελείες, για να πετύχει
το στόχο του κι έτσι το κείµενο γίνεται πιο άµεσο και παραστατικό.
Το ύφος του κειµένου: Απλό σε τόνο ελαφρά ειρωνικό και
χιουµοριστικό.

Ιδέες και συναισθήµατα

- Το κείµενο προβάλλει το ψυχικό αδιέξοδο του σύγχρονου ανθρώπου
της µεγαλούπολης, ο οποίος υποφέρει από την έλλειψη επαφής µε τη
φύση και βλέπει την ποιότητα της ζωής του να υποβαθµίζεται, παρά
την οικονοµική πρόοδο και τις ανέσεις που του έχει εξασφαλίσει η
τεχνολογική πρόοδος.

- Τα συναισθήµατα που δηµιουργεί το πικρό χιούµορ του αφηγήµατος

είναι θλίψη και απαισιοδοξία, ενώ ο αφελής και ονειροπόλος
πρωταγωνιστής προκαλεί τη συµπάθεια και κάποτε το ειρωνικό
χαµόγελο του αναγνώστη.

Η αγάπη του Μαρκοβάλντο για τη φύση

Η ιστορία αρχίζει σαν παραµύθι.Μανιτάρια φυτρώνουν σε µια πόλη,

αλλά κανείς δεν τα παρατηρεί, παρά µόνο ο ήρωας της ιστορίας, που
δεν ενδιαφέρεται για τα στοιχεία της πόλης και τον τεχνικό
πολιτισµό αλλά για οτιδήποτε έχει σχέση µε το φυσικό περιβάλλον.Γι
αυτό εξάλλου, παρατηρεί µε χαρά κάποια στοιχεία της εξορισµένης
φύσης από την πόλη, τα οποία αφήνουν τους κατοίκους της
αδιάφορους, όπως ένα κιτρινισµένο φύλλο, µία αλογόµυγα και άλλα.

Η πόλη µε τα µάτια του Μαρκοβάλντο

Στην πόλη έχει εισβάλει η τεχνολογική πρόοδος (τραµ) και κυριαρχούν

οι φωτεινές πινακίδες, οι σηµατοδότες, οι βιτρίνες και άλλες σύγχρονες
Σειρήνες, που προσπαθούν να γοητεύσουν τους ανθρώπους, ώστε να
ξεχάσουν τις ρίζες τους και να αποκοπούν από τη φύση οριστικά. Όµως
ο Μαρκοβάλντο, ο ήρωας του κειµένου, δεν γοητεύεται απ΄ όλα αυτά.
Αντίθετα, νοσταλγεί τη ζωή στη φύση και συνειδητοποιεί την
αθλιότητα της ζωής στην πόλη, στην οποία αναγκάστηκε για
οικονοµικούς λόγους να ζει µε την οικογένειά του. Η φύση έχει
εξοριστεί από την πόλη. Στο απόσπασµα φαίνεται σαν να
φωτογραφίζονται οι σύγχρονες µεγαλουπόλεις, όπου οι πινακίδες, το
γκρίζο, το καυσαέριο, το τσιµέντο, η ακαλαισθησία των κτιρίων και η
ηχορρύπανση κυριαρχούν. Γι’ αυτό, τα µανιτάρια και το ελάχιστο
πράσινο που επιβιώνουν αποτελούν σπάνιο θέαµα, ένα µικρό θαύµα. Οι
άνθρωποι εργάζονται κάτω από δύσκολες συνθήκες και ζουν µε το
άγχος της απόκτησης κάποιων χρηµάτων, για να επιβιώσουν φτωχικά.
Είναι αποξενωµένοι, εγωιστές, αλλοτριωµένοι, ατοµιστές,
ανταγωνιστικοί και κλεισµένοι στον εαυτό τους. Έχουν χάσει την
επαφή µε τη φύση, µε τις ρίζες τους και αναγκάζονται για
βιοποριστικούς κυρίως λόγους να ζουν στο αφιλόξενο περιβάλλον των
σύγχρονων µεγαλουπόλεων.

Η ανακάλυψη των µανιταριών από το Μαρκοβάλντο και η αντίδραση

του

Ο Μαρκοβάλντο ενθουσιάζεται, όταν ανακαλύπτει τα µανιτάρια και τα

αντιµετωπίζει σαν ένα σπάνιο απόκτηµα.Η ψυχή του γεµίζει µε χαρά,
ελπίδα, αισιοδοξία και προσδοκία. Αγωνιά για την τύχη
τους, αποκαλύπτει το πολύτιµο µυστικό στην οικογένεια του χωρίς να
πει όλες τις λεπτοµέρειες και σταδιακά αρχίζει να τον τυλίγει µια µανία
ιδιοκτησίας, καθώς φοβάται ότι κάποιος θα του στερήσει τη σηµαντική
ανακάλυψή του. Έτσι, νιώθει άγχος, αγωνία, καχυποψία και φόβο.
Ο Μαρκοβάλντο πιστεύει ότι ο Αµάντιτζι αποτελεί σοβαρό κίνδυνο για
τα µανιτάρια, καθώς µπορεί να τα καταστρέψει, επειδή απλά και µόνο
κάνει τη δουλειά του. Χαρακτηρίζεται λοιπόν υπερβολικός και
ανταγωνιστικός.
Ένα βράδυ έβρεξε και ο Μαρκοβάλντο δεν κοιµήθηκε από τη χαρά του.
Την επόµενη µέρα µαζί µε την οικογένειά του πηγαίνουν να µαζέψουν
µανιτάρια. Εκεί συναντούν και τον οδοκαθαριστή που µαζεύει
µανιτάρια και µάλιστα γνωρίζει την ύπαρξη και µεγαλύτερων
µανιταριών. Τότε ο Μαρκοβάλντο, γεµάτος οργή και απογοήτευση,
αναγκάζεται να γίνει γενναιόδωρος και καλεί τους περαστικούς να
µαζέψουν µανιτάρια, γεγονός που τους ενθουσιάζει.
Τα µανιτάρια όµως ήταν τελικά µολυσµένα, λόγω της ρύπανσης της
πόλης, γεγονός που οδηγεί στην ελαφρά δηλητηρίαση όλων. Ο
άνθρωπος που ζει στην πόλη δεν µπορεί να χαρεί τη φύση και τις
οµορφιές της. Τα στοιχεία της φύσης δεν µπορούν να επιβιώσουν στο
αφιλόξενο περιβάλλον των τσιµεντουπόλεων. Ο Μαρκοβάλντο στο
τέλος παρουσιάζεται θυµωµένος , απογοητευµένος και λυπηµένος µε
την εξέλιξη. Η εξαναγκασµένη γενναιοδωρία του δεν είχε το επιθυµητό
αποτέλεσµα.

Χαρακτηρισµός του Μαρκοβάλντο: Ο ήρωας αναζητά µάταια τη φύση

µέσα στην πόλη, αλλά του είναι αδύνατο να την ανακαλύψει. Είναι
ονειροπόλος, ευαίσθητος και κάποιες φορές υπερβολικός και αφελής.
Ωστόσο, είναι αναγκασµένος να συµβιβαστεί µε την τεχνητή ζωή. Από
το απόσπασµα µπορούµε να συµπεράνουµε ότι η κοινωνική του θέση
είναι χαµηλή, καθώς εργάζεται ως αχθοφόρος, προκειµένου να ζήσει
την οικογένειά του, και τους υπόσχεται ότι θα τους φέρει µανιτάρια.

Ιδέες - Συναισθήµατα: Το αφήγηµα προβάλλει το ψυχικό αδιέξοδο του

σύγχρονου ανθρώπου της µεγαλούπολης, ο οποίος υποφέρει από την
έλλειψη επαφής µε τη φύση και βλέπει την ποιότητα της ζωής του να
υποβαθµίζεται, παρά την οικονοµική πρόοδο και τις ανέσεις που του
έχει εξασφαλίσει ο τεχνολογικός πολιτισµός.
Τα συναισθήµατα που γεννά στον αναγνώστη το πικρό χιούµορ του
αφηγήµατος είναι θλίψη και απαισιοδοξία, ενώ ο αφελής και
ονειροπόλος πρωταγωνιστής προκαλεί τη συµπάθεια και κάποτε το
ειρωνικό χαµόγελο του αναγνώστη.

Η συναισθηµατική µετάπτωση του ήρωα

Ξάφνιασµα, χαρά, ευτυχία, ανυποµονησία, ενθουσιασµός, ελπίδα για
κάτι καλύτερο, αγάπη για όλον τον κόσµο(αρχικά). Στη συνέχεια,
άγχος και αγωνία για την αποκάλυψη του "µυστικού",καχυποψία,
ανησυχία, ζηλοτυπία, δυσπιστία, φόβος, αίσθηµα ιδιοκτησίας. Τελικά,
έκπληξη, απογοήτευση,οργή, αγανάκτηση, γενναιοδωρία και λύπη.

Προβλήµατα που αντιµετωπίζουν οι άνθρωποι που ζουν στην

τσιµεντούπόλη

Είναι γεγονός ότι η ζωή στις µεγαλουπόλεις προσφέρει πολλά

πλεονεκτήµατα. Υπάρχουν όµως και µερικά προβλήµατα που
προκύπτουν από τη διαβίωση στη αστικά κέντρα. Αρχικά, η
αποµάκρυνση από τη φύση και η στέρηση της φυσικής ζωής είναι
ιδιαίτερα έντονη, περισσότερο σε εκείνους που είναι φυσιολάτρες και
συνειδητοποιούν το σηµαντικό ρόλο της φύσης στη ζωή του
ανθρώπου. Επιπλέον, οι ανθρώπινες σχέσεις σε µια πόλη είναι
απρόσωπες και υπάρχει αποµόνωση, αποξένωση, επιφύλαξη και
ανταγωνισµός («Για µια στιγµή σχεδόν κοκάλωσε από οργή, έπειτα -
όπως συχνά συµβαίνει - οι προσωπικές εµπάθειες»). Επίσης, η µόλυνση
του περιβάλλοντος αναµφισβήτητα βλάπτει την καθηµερινή ζωή της
πόλης και συχνά οδηγεί αρκετούς ανθρώπους στο νοσοκοµείο. Το ίδιο
έπαθε και ο Μαρκοβάλντο και όλοι όσοι έφαγαν τα µολυσµένα
µανιτάρια. Τέλος, σηµαντικά προβλήµατα είναι η αλλοτρίωση, το
άγχος, η µοναξιά και η υποβάθµιση της ποιότητας ζωής.

Ο συµβολισµός των µανιταριών και ο ρόλος τους: Ο τρόπος µε τον

οποίο παρουσιάζονται τα µανιτάρια προβάλλει την απουσία της επαφής
του αστού µε το φυσικό περιβάλλον, την αναζήτηση της φύσης και τη
λαχτάρα για επικοινωνία µε αυτήν. Η αναζήτηση και η λαχτάρα
καταλήγουν σε αδιέξοδο. Έτσι, αποδεικνύεται µάταιη η ελπίδα για
απόλαυση των µανιταριών µέσα στο αφιλόξενο περιβάλλον της
µεγαλούπολης. Τα µανιτάρια, αν και δίνουν αρχικά ένα µήνυµα
ελπίδας, αυτό στο τέλος διαψεύδεται και µάλιστα αποδεικνύεται
απατηλό και επικίνδυνο (δηλητηρίαση).

Η ανταγωνιστικότητα των ανθρώπων στις µεγαλουπόλεις

Οι άνθρωποι στα µεγάλα αστικά κέντρα έχουν αλλοτριωθεί τόσο από

το εύκολο κέρδος και τις υλικές ανέσεις, µε αποτέλεσµα να χάσουν την
ανθρωπιά τους και να ξεχάσουν εντελώς από πού προέρχονται και ποια
είναι η φύση τους. Ενδιαφέρονται µόνο για τον εαυτό τους, έχουν γίνει
εγωιστές, αλαζόνες και κτητικοί, αγνοώντας οτιδήποτε άλλο.Δεν
θέλουν να µοιράζονται τις χαρές ούτε τα αγαθά. Γι’ αυτό ο
Μακροβάλντο ανησυχεί, µήπως ανακαλύψουν κι άλλοι τα µανιτάρια. Η
παρουσία του οδοκαθαριστή Αµάντιτζι τον γεµίζει φόβο και ανησυχεί,
µήπως αυτός έχει δει «τα δικά του»µανιτάρια. Για άλλη µια φορά
τονίζεται η µανία του ανθρώπου να κατέχει τα αγαθά για τον εαυτό
του, η µανία της ιδιοκτησίας και η εγωιστική, κτητική του διάθεση. Η
σχέση του µε τη φύση είναι ιδιοκτησιακή-κτητική.
Δυστυχώς, οι άνθρωποι των σύγχρονων µεγαλουπόλεων δεν
αντιλαµβάνονται ότι η φύση, το περιβάλλον, δεν αποτελεί ιδιοκτησία
κανενός. Αντίθετα, όλοι οι άνθρωποι πρέπει να απολαµβάνουν εξίσου
όσα τους χαρίζει η φύση απλόχερα, χωρίς ωστόσο να λησµονούν και
την υποχρέωση που έχουν να την προστατεύουν. Να µην την
µολύνουν και να µην την καταστρέφουν στο βωµό του οικονοµικού
τους συµφέροντος.

ΧΡΟΝΟΣ

Δεν προσδιορίζεται συγκεκριµένη εποχή του χρόνου. Η ιστορία

εξελίσσεται φυσιολογικά/γραµµικά σε διάστηµα τριών ηµερών, από την
Παρασκευή ως την Κυριακή.

ΤΟΠΟΣ

Δεν προσδιορίζεται µε ακρίβεια. Πρόκειται για µια οποιαδήποτε

µεγαλούπολη.

ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ

1) Μεταφορές: «ριπή σπορίων», «το βλέµµα του που γλιστρούσε πάνω

τους», «στα πόδια των δέντρων ξεπρόβαλλαν καρούµπαλα», «πραγµατικά
µανιτάρια που ξεµύτιζαν», «µες στην καρδιά της πόλης!», «ο γκρίζος και
άχαρος κόσµος που τον περιέβαλλε είχε µονοµιάς γεµίσει κρυµµένους
θησαυρούς», «και δεν έβλεπε την ώρα», «τη λεπτή τους γεύση», «τον
τύλιγε µέσα σ’ ένα ζηλότυπο και δύσπιστο φόβο»…
2) Εικόνες: (οπτικές) Τα µάτια ... ποτέ, ... όπως σας βλέπω και µε
βλέπετε.
3) Επίθετα: στενή πρασιά, άγονη και σκασµένη γη, κρυµµένους
θησαυρούς, πορώδη σάρκα, δανεικό καλάθι, ανέλπιστη σοδειά, ζηλότυπο
και δύσπιστο φόβο.
4) Προσωποποιήσεις: καχύποπτη σκέψη, ζηλότυπο και δύσπιστο
φόβο.
5)Παροµοιώσεις: «το βλέµµα που γλιστρούσε πάνω τους, όπως στην
άµµο της ερήµου», «ένιωσε λες και ο γκρίζος και άχαρος κόσµος που
τον περιέβαλλε είχε µονοµιάς γεµίσει κρυµµένους θησαυρούς»…

Προτάσεις δηµιουργικής γραφής

1/ Ποια ήταν η σχέση του ανθρώπου µε τη φύση, το περιβάλλον

γενικότερα, στο παρελθόν και ποια είναι σήµερα; Να αναπτύξετε τις
απόψεις σας σε τρεις παραγράφους.
2/ Να δώσετε ένα διαφορετικό τέλος στο κείµενο.
3/ Υποθέστε ότι είσαστε ο Μαρκοβάλντο και στέλνετε µία επιστολή
στον αδελφό σας στο χωριό. Να αναφέρετε τις σκέψεις και τα
συναισθήµατά σας από την καθηµερινότητά σας σε µία µεγαλούπολη,
στην οποία αναγκαστικά κατοικείτε.

By Γιαννή Ε. Μαριάνθη

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση

Αρχική σελίδα

Συνολικές προβολές σελίδας Δηµοφιλείς αναρτήσεις

48,388 Όσκαρ Ουάιλντ, Ο πιστός φίλος

Ίταλο Καλβίνο, Μανιτάρια στην πόλη

Άντον Τσέχωφ, Ο Βάνκας

Μ. Ιορδανίδου, Τα φαντάσµατα

Λ. Σεπούλβεδα, Το µαύρο κύµα

Ν. Καζαντζάκης, Η Νέα Παιδαγωγική

Δ. Ψαθάς, Οι πιτσιρίκοι

Μ. Κλιάφα, Ο δρόµος για τον Παράδεισο είναι µακρύς

Θέµα Απλό. Εικόνες θέµατος από gaffera. Από το Blogger.