Webinar o wymowie

i akcencie w języku greckim

Prowadząca: Żaneta Barska
 Wymowa
greckiego alfabetu
 Αα
Αθήνα, αυγό, αστέρι, αυτοκίνητο,
αγάπη, ακούω, ανανάς
 Ββ
βιβλίο, βρίσκω, βλέμμα, βλάβη,
βλέπω, βάφω
 Γγ
γάτα, γράφω, γάλα, γόμα, γούνα

γ + /e/ lub /i/

γελώ, γελοίος, γένια, γίνομαι, γυναίκα
 Δδ
διαβάζω, δόντι, δάνειο, δηλαδή,
δέμα, δουλεύω
 Εε
Ελλάδα, επώνυμο, έλα, εγώ,
έρημος, έντεκα
 Ζζ
ζέστη, ζωή, ζαλίζομαι, ζώνη,
ζώο, ζυγίζω
 Ηη
ήλιος, ηγέτης, Ηγουμενίτσα, ήμουν,
ήθελα, ηθοποιός
 Θθ
θέλω, θέα, θύμα, θείος,
Θεός, θυμάμαι
 Ιι
ιστορία, ικετεύω, Ιταλία, Ιανουάριος,
ιδέα, ίδιος
 Κκ
καφές, καζανάκι, καλάθι, κάνω, κόκαλο

κ + /e/ lub /i/

κενός, κερί, και, Κική, Κύθνος
 Λλ
λάθος, λέω, λαγός, λέξη, λεωφόρος

λ + /i/
λιοντάρι, λίθος, λυγίζω
patrz też głoskę /n/
 Μμ
μαμά, μάτι, μάθημα, μέρα,
μαγειρεύω, μαύρος
 Νν
νάνος, νερό, νανουρίζω, νωρίς,
Νορβηγία, νομίζω

ν + /i/
νησί, νύχτα, νιπτήρας
 Ξξ
ξέρω, ξεχνώ, ξανά, ξάδερφος,
ξινός, ξύδι
 Οο
όμορφος, όαση, ομπρέλα, οδηγώ,
όριο, οχτώ
 Ππ
Πολωνία, παπί, πεπόνι, πίνακας,
παιδί, πουθενά
 Ρρ
ροδάκινο, Ρόδος, ρολόι, ράβω,
ρόδα, ρέγγα
 Σσ
σκάκι, στόμα, σταυρός, σταγόνα,
Σάββατο, σήμα

σ + β, γ, δ, λ, μ, ν, ρ
σβήνω, σγουρός, καλεσμένοι, κόσμος
 σ + β, γ, δ, λ, μ, ν, ρ
πες μου, τους βλέπω, ένας μήνας, τους λέω

σ + wyraz pochodzenia obcego

zaczynający się na głoskę dźwięczną
Σλοβακία, σνακ, ισλάμ, κισμέτ
 Ττ
τέλος, ταβάνι, ταμείο, τιμή,
τούρτα, ταχυδρομείο
 Υυ
ύψος, υπάρχω, υγεία, υλικό,
Ύδρα, ύπουλος

połączenia z literą υ
ου, αυ, ευ
 Φφ
φως, φίλος, φεύγω, φαγητό,
φάβα, φιλάω
 Χχ
χαλί, χρήματα, χρόνος, χώρος,
Χαβάη, χασμουριέμαι

χ + /e/ lub /i/

χέρι, χελώνα, χείλη, χίλια
 Ψψ
ψωμί, ψάρι, ψάχνω, ψέμα
ψηλός, ψείρα
 Ωω
ώρα, ωδείο, ώμος, ωμός,
ωραίος, ώχρα
Połączenia literowe
Połączenia samogłoskowe
αι /e/ - αίτημα, αίτηση, Αιγαίο
ου /u/ - ουρανός, Ουγγαρία, ουδέτερος
ει /i/ - είναι, ειδήσεις, είδα
οι /i/ - οικογένεια, οινόπνευμα, οικολογικός
υι /i/ - υιοθεσία, υιοθετώ, υιός
Połączenia spółgłoskowe
μπ

/b/ /mb/
μπάλα, μπαρ, αμπέλι, λάμπα,
μπαμπάς, μπύρα κολυμπώ, καμπάνα
 μπ
- w wyrazach obcego pochodzenia wymawia się
jako /b/: τουρμπίνα
- jeśli w wyrazie występuje kilka razy połączenie
μπ, czytamy wszystkie jako /b/: μπουμπουνητό,
μπαμπάς, μπέμπης
Połączenia spółgłoskowe
ντ

/d/ /nd/
ντύνομαι, ντομάτα, πέντε, ποντίκι,
ντους, ντρέπομαι πάντα, κοντός
 ντ
- jeżeli połączenie ντ występuje więcej razy w tym
samym wyrazie, wymawiamy ja jako /d/: νταντά
- wyrazy obcego pochodzenia wymawiamy tak jak
w języku źródłowym: μαντάμ, καντάδα
Połączenia spółgłoskowe
γκ

/g/ /ng/
γκάζι, γκολφ, άγκυρα, αγκάθι,
γκρεμίζω, γκρι αγκαλιά, εγκάρδιος
- γγ – /ng/ tylko w środku wyrazu: άγγελος,
αγγελία, Αγγλία

- γχ - /nch/: άγχος, εγχείρημα, συγχαρητήρια

- τσ /c/: τσουρέκι, τσάντα, παπούτσια
ale: βιταμίνη C /se/

- τζ /dz/: τζατζίκι, τζάμι, τζάκι

 Połączenia αυ i ευ
αυ, ευ + spółgłoska dźwięczna, czyli β, γ, δ,
ζ, λ, μ, ν, ρ = /aw, ew/

αυ, ευ + spółgłoska bezdźwięczna, czyli κ,

π, τ, χ, φ, θ, σ, ξ, ψ = /af, ef/
/aw/: αύριο, αυγό, θαύμα
/af/: αυτή, ναύτης, καυτός

/ew/: Εύβοια, ευλογία, ρεύμα

/ef/: ευχαριστώ, ευχή, Δευτέρα
 Spółgłoski podwójne
W wyrazach, w których występują dwie
takie same spółgłoski, wymawiamy je jako
jedną głoskę: γράμμα, Άννα, αλλά,
Σάββατο, τέσσερα.
 Dyftongi
αι /aj/: νεράιδα, μαϊμού
αη /aj/: αηδόνι
οη /oj/: βοήθεια
οι /oj/: κορόιδο
 Dyftongi
ια, ιε, ιο, υα, εια, οιοι, ιω: πιάνω, γυαλί,
κιόλας, νάζια, ποιοι.
 Głoska -ν
ν + π, τ, κ ν + ξ, ψ, τσ
/mb/ δεν παίρνω /mbz/ τον ψάχνω
/nd/ δεν τα βγάζω πέρα /ndz/ μην τσακώνεσαι
/ng/ δεν κάνει /ngz/ τον ξέρω
 Afereza i apokopa
Afereza – zanik samogłoski zaczynającej drugi
wyraz.
μου’φερε = μου έφερε
θα’χει = θα έχει
θα’μαστε = θα είμαστε
 Afereza i apokopa
Apokopa – zanik ostatniej samogłoski
pierwszego wyrazu.
μ’αρέσει = μου αρέσει
απ’το σπίτι = από το σπίτι
φερ’το = φέρε το
κόψ’το = κόψε το
Akcent i intonacja
Akcent w języku greckim pada na jedną z trzech
ostatnich sylab wyrazu.

Poprawne akcentowanie wyrazu jest o tyle

ważne, że może zmienić znaczenie wyrazu.
 Intonacja w zdaniu

Πάμε για καφέ. (intonacja opadająca)

Πάμε για καφέ; (intonacja wznosząca)

 Paronimy akcentowe

Wyrazy, które pisze się tak samo (lub prawie tak

samo), ale akcent pada w nich na inną sylabę.
μαλάκα → dupek, gnojek (w trybie rozkazującym)
Δώσε μου ένα πακέτο τσιγάρα, μαλάκα. Daj mi
paczkę papierosów gnojku.

μαλακά → miękki
Δώσε μου ένα πακέτο τσιγάρα μαλακά. Daj mi
paczkę papierosów miękkich.
πότε → kiedy
Πότε θα πάμε διακοπές; Kiedy pojedziemy na
wakacje?

ποτέ → nigdy
Ποτέ δεν θα πάμε διακοπές. Nigdy nie pojedziemy na
wakacje.
νόμος → prawo (ustawa)
Το λέει ο νόμος. Tak mówi prawo.

νομός → prefektura, województwo

Μένω στον Νομό Αττικής. Mieszkam w
województwie attyckim.
γέρος → stary, staruszek
Ο παππούς μου είναι ένας γέρος 90 χρονών. Mój
dziadek jest 90-letnim staruszkiem.

γερός → silny, zdrowy

O παππούς μου είναι ακόμα γερός και δυνατός. Mój
dziadek jest nadal zdrowy i pełen sił.
άπλα → przestrzeń, przestrzenny
Δεν έχουμε άπλα στο σπίτι μας. W naszym domu nie
mamy przestrzeni.

απλά → prosto
Τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Sprawy nie są
takie proste.
κάνεις → robisz (2 os. l. poj.)
Τι κάνεις εκεί; Co tam robisz?

κανείς → ktoś, nikt

Είναι κανείς εκεί; Czy jest tam ktoś?
πόδια → nogi
Μην βάζεις τα πόδια σου στο τραπέζι. Nie kładź nóg
na stole.

ποδιά → fartuch
Κρέμασε την ποδιά σου στην καρέκλα. Powieś
fartuch na krześle.
μήνας → miesiąc
Θα μας επισκεφτείς αυτόν τον μήνα; Odwiedzisz nas
w tym miesiącu?

Μηνάς → imię męskie Minas

Θα μας επισκεφτείς με τον Μηνά; Odwiedzisz nas z
Minasem?
παίρνω → brać
Παίρνω ταξί για να πάω στη δουλειά. Łapię
taksówkę, żeby pojechać do pracy.

περνώ → spędzać
Το καλοκαίρι περνώ πολύ όμορφα. Lato spędzam
bardzo przyjemnie.
άλλα → inne
Φέρε μου άλλα παπούτσια. Przynieś mi inne buty.

αλλά → ale
Μου είπε ότι θα έρθει, αλλά δεν ήρθε. Powiedział mi,
że przyjdzie, ale nie przyszedł.
θέα → widok
Δωμάτιο με θέα στη θάλασσα. Pokój widokiem na
morze.

θεά → bogini
Η Αφροδίτη είναι η θεά του έρωτα. Afrodyta jest
boginią miłości.
διάφορα → różności
Έχω να κάνω διάφορα πράγματα. Muszę porobić
różne rzeczy.

διαφορά → różnica
Υπάρχει μεγάλη διαφορά ηλικίας μεταξύ μας. Istnieje
duża różnica wieku między nami.
χάλια → coś jest w złym stanie
Το στομάχι μου είναι χάλια. Mój żołądek jest w złym
stanie (nie czuję się dobrze).

χαλιά → dywany
Το χειμώνα θα στρώσουμε χαλιά στο σαλόνι. Na zimę
rozłożymy w salonie dywany.
Więcej przykładów i wymowę znajdziesz w artykule:
Dlaczego akcent w języku greckim jest ważny?
Trudności w wymowie
Głoski, które sprawiają najwięcej
trudności to:
γ, δ, θ, w mniejszym stopniu σ.
 γ ≠ γκ

πάγος ≠ πάγκος
αγώνας ≠ αγκώνας
αργώ ≠ αργκό
γάμμα ≠ γκάμα
 δ ≠ ντ

δίνω ≠ ντύνω
διάνα ≠ Ντιάνα
 θ≠φ

θάρρος ≠ φάρος
θεός ≠ φαιός
θηλή ≠ φιλί
θήκη ≠ φύκι
 Linki

- piosenka do ćwiczenia wymowy θ: Θα με

θυμηθείς
- portal do sprawdzania wymowy forvo.com
- spis wyrazów link
Koniec