Γυμνάσιο Κωνσταντινουπόλεως Σχολική Χρονιά 2019-2020

ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ – Β΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ - ΛΥΣΕΙΣ
ΕΝΟΤΗΤΑ 1η
Για να μπορέσετε να λύσετε τις πιο κάτω ασκήσεις θα πρέπει να μελετήσετε πρώτα την
1η Ενότητα της Νεοελληνικής Γλώσσας Β΄ Γυμνασίου από τη σελίδα 9 μέχρι 26 και τα
φυλλάδια που πιθανόν σας έχουν δοθεί από τις καθηγήτριές σας.
1. Στις παρακάτω προτάσεις να βρείτε το υποκείμενο των υπογραμμισμένων ρημάτων και να δηλώσετε
την μορφή τους:

 Το καλοκαίρι ο ήλιος βασιλεύει αργά.  Ουσιαστικό

 Όλοι θέλουν το καλό σου.  Επίθετο
 Ένας έφυγε και δυο ήρθαν.  Αριθμητικό
 Με ενόχλησε το ότι με κατηγόρησαν άδικα.  Πρόταση με άρθρο
 Από σένα εξαρτάται αν θα πετύχεις.  Δευτερεύουσα πρόταση
 Δεν είναι ακόμα γνωστό ποιοι θα μιλήσουν στο συνέδριο.  Δευτερεύουσα πρόταση
 Αυτή την εικόνα παρουσιάζει σήμερα το φοιτητικό κίνημα.  Ουσιαστικό
 Πολλοί ξένοι κατακλύζουν κάθε καλοκαίρι τις ελληνικές παραλίες.  Επίθετο
 Εμείς παρακολουθούσαμε σιωπηλοί το μάθημα του καθηγητή.  Αντωνυμία
 Ήταν βέβαια ξεκάθαρο ότι απαγορευόταν να έχουμε ανοιχτά βιβλία κατά τη διάρκεια της εξέτασης.
 Δευτερεύουσα πρόταση
 Οι εκπαιδευμένοι φυσικά μπορούσαν να εκτελούν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις ασκήσεις.  Μετοχή

2. Να συμπληρώσετε το Υποκείμενο στις ακόλουθες προτάσεις:

α) Ο φιλοξενούμενος δεν ήρθε στην ώρα του.
β) Οι καθηγητές συζητούσαν για την πρόοδο των μαθητών.
γ) Εσείς θα έρθετε μαζί μας.
δ) Αξίζει να δείξεις αγάπη σ΄ ένα πονεμένο άνθρωπο.
ε) Είναι δύσκολο να αντιληφθούν το μέγεθος της καταστροφής.

3. Να βάλετε το ρήμα στο κατάλληλο πρόσωπο και αριθμό:

1. Εγώ και οι συμμαθητές μου θα οργανώσουμε (οργανώνω) μια γιορτή για τον Γ. Σεφέρη.
2. Εγώ κι εσύ συνεχώς διαφωνούμε διαφωνώ).

1
3. Γιατί είστε (είμαι) έξω εσύ και ο Γιάννης;
4. Ελάτε (έρχομαι) γρήγορα εσύ κι ο αδερφός σου.
5. Σε τέτοια κατάσταση μας φέρνουν (φέρνω) η πείνα και η ανάγκη.

4. Να αναγνωρίσετε το αχώριστο μόριο που υπάρχει σε καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις.
άπιστος (α- στερ), ξεκολλώ (ξε-), αρχιστράτηγος(αρχι-), επιβεβαίωση(επι-), διχογνωμία(διχο-),
συνένωση(συν-), περιμένω(περι-), ενήλικος(εν-), ανήλικος(α- στερ.), υποβαθμίζω(υπo-), δυσφημίζω(δυσ),
αμφιβάλλω(αμφι-), ευπρόσδεκτος(ευ-), διχοτόμος(διχο-), αμφιλεγόμενος(αμφι-), ημισφαίριο(ημι-),
ένδοξος(εν-), δυσεύρετος(δυσ-), επιμόρφωση(επι-), υπολοχαγός(υπο-), συνεργάτης(συν-),
περιστρέφω(περι-), αρχιλογιστής(αρχι-), εκλαμβάνω(εκ-), διαλέγω(δια-)

5. Να σχηματίσετε σύνθετα με τα αχώριστα μόρια και τις παρακάτω λέξεις:

Λέξεις α- στερ. αν-(ή ανα-)στ. Ξε- ανα-

φλούδα ξεφλουδίζω
Τρέχω ανατρέχω
Αέρας ανάερος Ξα
Φεύγω Ξε ξεφεύγω
Σκέλη Α ανάσκελα
Θεμιτός αθέμιτος
Αίμα αναιμία
Φέρω αναφέρω
Αντικαθιστώ αναντικατάστατος
Τρυπώνω ξετρυπώνω
Δασώνω Αν αναδάσωση
Πόρτα ξεπορτίζω
Νύχτα Ξε ξενυχτίζω
Αξιόπιστος αναξιόπιστος
Ήθος Α ανήθικος
Όπλο Ά άοπλος

2
 Μπορώ ανήμπορος
Βροχή Α Α αναβροχιά
Ελπίζω Αν ανέλπιστος
οχυρώνω Αν ανοχύρωτος

6. Να σχηματίσετε σύνθετες λέξεις με πρώτο συνθετικό ένα από τα εξής:

α) το δι-, δισ-, από το αριθμητικό δύο β) το δυ-, θέμα του δύο γ) το δυσ- (=δύσκολος, κακός), αχώριστο
μόριο, και δεύτερο συνθετικό μία από τις λέξεις που δίνονται στη στήλη.

Β΄συνθετικό Σύνθετες λέξεις

Τύχη δυστυχής, δυστυχία, δυστυχισμένος κ.ά.
Πρόσωπο διπροσωπία, διπρόσωπος
Στίχος δίστιχο
γένος διγενής, διγένεια
Γλώσσα δίγλωσσος, διγλωσσία
Λέξη δυσλεξία, δυσλεκτικός
Κάμπτω δύσκαμπτος, δυσκαμψία
Κόπτω δίκοπος
Εγγονός δισέγγονος

7. Να σχηματίσετε σύνθετες λέξεις με τα πιο κάτω συνθετικά:

 Ανα + δίνω= αναδίνω
 Ανα + δημοσιεύω= αναδημοσιεύω
 Α +ορατός= αόρατος
 Αν + ίσος= άνισος
 Αν + αλφαβητισμός= αναλφαβητισμός
 Αν + ασφάλεια= ανασφάλεια
 Ξε + ριζώνω= ξεριζώνω
 Ανα + δουλειά= αναδουλειά
 Συν + μαθητής= συμμαθητής
 Συν + γένος= συγγενής

3
 Συν + κρατώ= συγκρατώ
 Συν + λέγω= συλλέγω
 Συν + γνώμη= συγνώμη
 Εν + πίστη= έμπιστη
 Υπό + ιστάμενος= υφιστάμενος
 Υπό + ήλιος= υφήλιος
 Επί + αρμόζω= εφαρμόζω
 Επί + ίππος= έφιππος

8. Να προσδιορίσετε τον τρόπο ανάπτυξης των παρακάτω παραγράφων. Έπειτα να βρείτε τη θεματική
τους πρόταση και την κατακλείδα της καθεμιάς.

1. Περίοδος ονομάζεται ένα σύνολο από λέξεις που εκφράζει ένα πλήρες νόημα. Μια περίοδος μπορεί
να περιέχει μία, δύο ή περισσότερες προτάσεις . Στον προφορικό λόγο το σύνολο αυτό βρίσκεται
ανάμεσα σε παύσεις της φωνής , ενώ στο γραπτό λόγο ανάμεσα σε τελείες .
Γραμματική Νέας Ελληνικής Γλώσσας, ΟΕΔΒ
Θ.Π.: Περίοδος ονομάζεται ένα σύνολο από λέξεις που εκφράζει ένα πλήρες νόημα.
Κατακλείδα (αν υπάρχει): Δεν υπάρχει.
Τρόπος ανάπτυξης: Αναπτύσσεται με ορισμό.

2. Η Σίφνος είναι ένα από τα ωραιότερα νησιά με κλασικό κυκλαδίτικο τοπίο που έχω επισκεφθεί.
Πρόκειται για ένα νησί με σκόρπιες εκκλησίες και χωριουδάκια, που διατηρούν την παραδοσιακή
Σιφνέικη αρχιτεκτονική. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι το νησί διαθέτει φυσικούς όρμους* παντού
και για το λόγο αυτό οι επισκέπτες με σκάφη είναι πολλοί. Ιδιαίτερο είναι και το παραδοσιακό φαγητό,
αφού η Σίφνος είναι η πατρίδα του διάσημου μάγειρα Τσελεμεντέ. Το νησί διακρίνεται ακόμα για τις
ειδυλλιακές παραλίες του, την καθαριότητα του και τα κεραμικά του. Ωστόσο, αρνητική εντύπωση μου
έκανε η εικόνα των σκουπιδιών περιμετρικά του Κάστρου, αλλά και διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα
που χρησίμευαν ως ντεκόρ στα μαγαζιά του συγκεκριμένου χωριού. Επίσης, ενοχλητικά ήταν και τα
απόνερα* που δημιουργούνταν σε διάφορες παραλίες από τη διέλευση των ταχύπλοων. Με μια
παρέμβαση του δήμου, όμως, η κατάσταση μπορεί να βελτιωθεί. Σε γενικές γραμμές, η Σίφνος είναι ένα
νησί που αποζημιώνει κάθε επισκέπτη της.
* όρμος: αγκυροβόλιο
* απόνερα: ακάθαρτα νερά

4
 Θ.Π.: Η Σίφνος είναι ένα από τα ωραιότερα νησιά με κλασικό κυκλαδίτικο τοπίο που έχω
επισκεφθεί.
Κατακλείδα (αν υπάρχει): Σε γενικές γραμμές, η Σίφνος είναι ένα νησί που αποζημιώνει
κάθε επισκέπτη της.
Τρόπος ανάπτυξης: Αναπτύσσεται με αντίθεση

3. Το νησί μας, η Λέσβος, είναι ίσως η καλύτερη επιλογή για τις καλοκαιρινές διακοπές, γιατί διαθέτει
πολλά και για κάθε επιθυμία αξιοθέατα. «Το μακάριο έδαφος», όπως το ονομάζει ο Όμηρος, είναι
γεμάτο από αρχαιότητες όλων των εποχών που μπορεί να θαυμάσει κανείς όχι μόνο στο πλουσιότατο
Μουσείο στην πόλη της Μυτιλήνης, αλλά και στους ίδιους τους αρχαιολογικούς χώρους σε πόλεις και
περιοχές που κρατούν ακόμα το αρχαίο τους όνομα: Άντισσα, Ερεσός, Μυτιλήνη, Μήθυμνα (Μόλυβος),
Πύρα, Αρίσβη κ.α. Μεγάλο ενδιαφέρον προκαλεί επίσης το απολιθωμένο δάσος Σιγρίου-Ερέσου, όπου
μπορεί να δει κανείς εκατοντάδες απολιθωμένους κορμούς δένδρων που έζησαν πριν από εκατομμύρια
χρόνια. Ο Άγιος Ιωάννης και το μοναστήρι του Λειμώνα είναι μερικοί από τους πάμπολλους
θρησκευτικούς τόπους του νησιού, ενώ ο άνθρωπος των γραμμάτων δεν πρέπει να ξεχνά ότι βρίσκεται
στο νησί που δόξασαν η Σαπφώ, ο Αρίων, ο Πιττακός, ο ζωγράφος Θεόφιλος και οι λογοτέχνες
Μυριβήλης, Ελύτης και πολλοί άλλοι. Όσο για τις θάλασσες το νησί μας είναι γεμάτο από οργανωμένες
αλλά και μικρές απόμερες παραλίες, για να «ξεδώσει μέσα τους» κατά τον Ελύτη και να γευτεί τα
νόστιμα τοπικά εδέσματα ο κουρασμένος άνθρωπος των σύγχρονων πόλεων.
Θ.Π.: Το νησί μας, η Λέσβος, είναι ίσως η καλύτερη επιλογή για τις καλοκαιρινές διακοπές,
γιατί διαθέτει πολλά και για κάθε επιθυμία αξιοθέατα.
Κατακλείδα (αν υπάρχει): Δεν υπάρχει
Τρόπος ανάπτυξης: Αναπτύσσεται με διαίρεση

4. Ένα χάσμα χωρίζει τον Σωκράτη από τους σοφιστές. Ο Σωκράτης είχε αναζητήσει τη μία και καθολική
έννοια, τη μία και καθολική αλήθεια, ενώ οι σοφιστές υποστήριζαν τις πολλές γνώμες για το ίδιο
πράγμα. Επίσης και στον τρόπο της ζωής υπάρχει ριζική αντίθεση μεταξύ σοφιστών και Σωκράτη. Οι
σοφιστές ήταν έμποροι γνώσεων, ενώ ο Σωκράτης υπήρξε ένας άμισθος δάσκαλος και ερευνητής της
αλήθειας. Το μόνο κοινό μεταξύ των σοφιστών και του Σωκράτη ήταν ότι κι αυτός κι εκείνοι διαπίστωσαν
ότι η παραδεδομένη μόρφωση και παιδεία δεν ήταν αρκετή για την εποχή τους. Ιστορία του
Ελληνικού Έθνους , τ. Γ
Θ.Π.: Ένα χάσμα χωρίζει το Σωκράτη από τους σοφιστές.
Κατακλείδα (αν υπάρχει): Δεν υπάρχει.
Τρόπος ανάπτυξης: Αναπτύσσεται με σύγκριση-αντίθεση.

5
5. Τα τελευταία όμως χρόνια παρατηρείται μια ακόμα πιο ενδιαφέρουσα τάση, καθώς ανοίγουν μικρά
ξενοδοχεία σε ιστορικά κτίρια, είτε μέσα στο Κάστρο είτε έξω από αυτό, πάντα όμως στα όρια της παλιάς
πόλης. Ο πρώτος ξενώνας που λειτούργησε μέσα στο Κάστρο αποτελεί και σήμερα μια από τις πιο
αξιοπρόσεκτες επιλογές διαμονής. Στεγάζεται σε ένα απλό γιαννιώτικο σπίτι των αρχών του 20ού αιώνα
και τα δωμάτιά του, αν και λιτά, έχουν ατμόσφαιρα. Η δεύτερη επιλογή, αν θέλετε να μείνετε εντός του
Κάστρου, βρίσκεται σε έναν από τους πιο κεντρικούς δρόμους του παραδοσιακού οικισμού, στην
Ανδρόνικου Παλαιολόγου, και στεγάζεται σε ένα πέτρινο εβραϊκό σπίτι. Τρίτη επιλογή: λίγο έξω από το
κάστρο, δίπλα στη μητρόπολη, υπάρχει ένα παλιό κτίριο του 18ου αιώνα, το οποίο ανακαινίστηκε και
μετατράπηκε σε ένα μικρό ξενώνα 9 δωματίων. περ. Αθηνόραμα, 2004
Θ.Π.: Τα τελευταία όμως χρόνια παρατηρείται μια ακόμα πιο ενδιαφέρουσα τάση, καθώς ανοίγουν
μικρά ξενοδοχεία σε ιστορικά κτίρια, είτε μέσα στο Κάστρο είτε έξω από αυτό, πάντα όμως στα όρια
της παλιάς πόλης.
Κατακλείδα (αν υπάρχει): Δεν υπάρχει.
Τρόπος ανάπτυξης: Αναπτύσσεται με διαίρεση.

6. Δε νομίζω ότι υπάρχει πιο απλή τεχνική από το αρωματικό μπουκέτο. Χρειάζεστε ένα τουλουπάνι ή
τούλι , τις ουρές από ένα μάτσο μαϊντανού, ένα φύλλο δάφνης, ένα κλωνί θυμάρι μερικούς κόκκους
πιπεριού . Το τουλουπάνι θα σας επιτρέψει να τυλίξετε μέσα όλα τα υλικά, να το δέσετε μ’ ένα σπάγγο
και να το βγάλετε με μια κίνηση, αντί να βγαίνετε για ψάρεμα .Πάντως, αυτό το μειγματάκι είναι που
δίνει βάθος γεύσης σε σούπες, ζωμούς, σάλτσες και γενικώς στα εδέσματα . περιοδικό
Γαστρονόμος
Θ.Π.: Δε νομίζω ότι υπάρχει πιο απλή τεχνική από το αρωματικό μπουκέτο.
Κατακλείδα (αν υπάρχει): Πάντως, αυτό το μειγματάκι είναι που δίνει βάθος γεύσης σε σούπες,
ζωμούς, σάλτσες και γενικώς στα εδέσματα .
Τρόπος ανάπτυξης: Αναπτύσσεται με αιτιολόγηση.

7. Η νευρικότητα και η αμηχανία της ήταν φανερές. Η κοπέλα στο λεωφορείο είχε αγωνία για το πού θα
κατέβει, για το κάθε πότε περνάει το λεωφορείο, για το πόσο κόσμο έχει... Ρωτούσε συνεχώς τους
διπλανούς της και είχε την αγωνία ενός ταξιδιώτη σε ξένη χώρα που φοβάται ότι θα χάσει τη σωστή
στάση. Ήταν, βεβαίως, φανερό ότι δεν έμπαινε συχνά σε κάποιο από τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς.
Ο. Σελλά, Καθημερινή
Θ.Π.: Η νευρικότητα και η αμηχανία της ήταν φανερές.
Κατακλείδα (αν υπάρχει): Ήταν, βεβαίως, φανερό ότι δεν έμπαινε συχνά σε κάποιο από τα Μέσα
Μαζικής Μεταφοράς.
Τρόπος ανάπτυξης: Αναπτύσσεται με παραδείγματα.

6
Διδάσκουσες:
Β1. Χρονία Νίκη
Β2. Ιωάννου Χριστίνα (Αντικ. Μελή Χριστίνα)
Β3. Τελεβάντου Αντωνία
Β4. Περατικού Χρυστάλλα