1 AL MEER DAN 10 JAAR HET GROOTSTE COMPU itdMAANDBLAD VAN Ntot-

Origineel poster: Zippo1944

OOK IN DIT NUMMER

a lïil'lE BROTHEA: MINICHIPS ZüN OVERAU
a KOOPADVIES:64- OF BPBITSPRKESSOR?

a WORKSHOP: BLOGGEN MET WORDPRESS

@TEST:STILLE EN KLEINE HUISKMERPC'S

m MS OFFICE 12 VERSUS WORDPERFECT 13

m ASTERISK: TElEFOONCEMRALE THUIS

m PREVIEWIMERNET EXPLORER 7

a W N C H BREEDBEELD! DE D E L 300ïFFW

NR. 4
1% JAARGANG i DG
1PRIL 2006
'RIJS'
p p
"' 0 4,95 1 B 8 5 . 9
-- p -
tr ~

rrrr a..
Vertrouwen
Ie is er nogtsvcahiluwsn dezer l
degen?Pmsoonlijk haaiik mm
I n f o r r n ~ v a tallozeplaatsen,
n m r
de informatie die ik het hoogst inschat is öc v a
familie, vrienden en kennissen. Praktijkervaring 1
van dichtbij, daar heb ik wat aan.
Natuurlijk zoek ik ook altijd harde cijfers, maar
harde cijfers zeggen nooit alles. Zo heb ik me ooit
min of meer bekocht aan een cassettedeckwaar-
van de Consumentenbond(die ik overigens hoog
acht) op basis van uitvoerige tests had gezegd dat het de beste w*. Blind gekocht,
thuis aangesloten, en inderdaad een super-apparaat- behalvedet het snorde als een
buitenboordmotor. Was niet meegenomenin de test.
Daarom is het handig als u iemand kent diezo'n apparaat zelf gebruikt. En daarom
is het ookzo belangrijk dat onze redacteuren niet alleen goed testen, maar ook be-
schrijven hoeze een apparaat ervaren. Zitten de knopjes los?Laten uw vingers vlek-
ken achter in de lak?Misschienverspreidt het apparaat een penetrante lucht, of is de
handleiding in onnavolgbaar dialect opgesteld. Allemaal zaken die nietterugkomen in
de testcijfers, maar die u voor onaangenameverrassingenkunnen stellen.
Het verbaast me dan ook niets dat steeds meer mensen online op zoek gaan naar
plaatsen waar gebruikers ervaringen met elkaar delen. Ik vond dat een prachtig sy-
steem - tot ik op de website van de Arbuthnot Entertainment Group terecht kwam
(http:llwww.aeginfo.com). Dit Amerikaanse PR-bureau promoot zichzelf met "integra-
ted online community development". Kort gezegd komt het er op neer dat zij actief
proberen gemeenschappen (forums etc.) op het internet zo te manipuleren dat hun
klanten er gunstig uitkomen. Met andere woorden: die aardige meneer die onlinezo
enthousiastwas over product X, dat hij al maanden naar volle tevredenheid gebruikt,
kan heel goed op de loonlijst staan van het PR-bureauvan fabrikant X. Zoals ik al zei:
wie is er nog te vertrouwen dezer dagen?
Uiteraard is het ook op het Computertotaal.nl-forum mogelijk gebruikerservaringen
uit te wisselen. Niet geheel toevallig zijn we op dit moment druk bezig de mogelijk-
heden die hiervoor bestaante verbeteren. Wij hebben hier als redactie heel heldere
ideeën over, en ik vertrouw erop dat we u straks een plaats kunnen bieden waar u
niet alleen terecht kunt voor harde cijfers, maw ookwor echte en gelopfwaardigs
ervaringen. Maar voor het zover is hoor ik g r a q uw ideeën over dtvernfiljnsd. Uw
suggesties om van Computertotaal.nl een plaats te maken waarwa bditmnekam
op aan kunnen, zijn zeer welkom op redactie@uMlputertdaaI.nI,
VakutDeen

rolons g r w t g e n m n u m wij uaw iezer van Cornputer!Totaalen lid vanncc nerim-

ten dat hcc met ingangvan 2M)6 de samenwerkingmet de uitge-,
(DG NededanU,vemlerheeit geintensiwerd.Hierdaar kunnen wi) u nogbeter van dienst
zijn metbeteieaitiketen,betere aanbiedingenen betere diensten. Een lagizchgavoigvan
deze?ranenmtirmsen 1% Nederlanden hcc fs dat de gegems van leden van hcc ook
uerstrektden m tDG Nderlwd. Deze gegevenswwden daarmeeook e@endomvan

IIDO Nednland. Aan uw abanneme-aarhn,

errraadert helemaal niets.
leveringr maigemene voorwaarden

Uw aanspreekpuntmet bwekkingtotaUe vragen over abonnementenen dergelijkeblljft

I
hcdsnvlce,het k ~ a ~ w n v ComputeriTotaal.
a n Deze naam vinât u onder--
dere aak benig op uw factuur.
s aanmerkingenúuntu dwigeven aan deredactieof
i eop-of
Uw ~ ~ e n a i s l e s u ~ ten
ComputertTotaals een uitgavevan de IDG CommunicalMnS
gmep. 's w d d s grootsteuitgever van Wladen op het
gebtedvan cornputee en automausenng IDGCommurucations
geeft meer dan 310 bladen uit in mm 84 landen Meer dan 120
milioenmensen lezen4611of meer IDGuitgavenper maand
Publicabesmnde IDGgroepan
Argenüna: Buyefs Gulde, Computemld Argentina. PC
COMPUTERMAAL NR 04 -APRIL 2006 - -
WorldArgerulna, Avsballid: Awtralian MacworM.AusbaOan
PC Wrid. Ausbalian Reseller News,Computetworld, IT
Casetwok, NetworkWortd. Publish,Webmaster. AtIsWa:
Cwnputerwelt Osterreich,NetworksAustna, PC Tip A m a ,
Bangladesh:PC Worid Bangladesh,Belams: PC World
Befams, Brazil: Annudrio de Infomdtlca,Cornputemwld,
Connecbons, Macworld,PC Player, PC World. Publlsh, Reseller
RUBRIEKEN
Nwvs, Supergamepower, Bulgaria: Computmrld Bulgana,
Netwrk Warld Bulgana, PC & MacWorldBulgana, Canada:
CO Canada. ClienUServerWorld. CwnputwWorld Canada.
hfoWorld Canada, NetworkWorldCanada. WebWorld.
ehue: Computemrld Chile, PC World Chlk, Colombia:
ComputerworkiC o l o ~ aP,C World Colombia, Costa Rica:
DVD INHOUD 8
PC World Centro Arnerfca,The Czrch and Slovak Repiblks:
ComputerworldCzechoslovakia, MacworldCzech Repubic. UPDATE t0
PC WorldCzerhoslovakia. Denmaik. Communrations Worid
Danmark. ComputemrldDanmark, MacwoddDanmark, PC Nieuws, feiten en ontwikkelingen
WorldDanmark. Tednvorld Denmark, DominicanR8public:
PCWorld Republica Oominlcana,Ecuador PC World Ecuador.
Egypt: CornpuEerworld Middle East,PC Worid Middle East. OPINIE 17
El Salvador: PC Worid Centro Amenca, Finland: MikroPC
Tietoverkb, Tletovtikko, Franse: Distributique, Hebdo, De mening van d e redactle
Info PC, Le Monde Inlonnatique, Mcwarid, Reseaux&
Telecms, WebMaster France, Gennòny ComputerP m r ,
Cornputemche. Computerwche Extra,Computenvodie MAIL 18
MCUS. Glattal Onlme, Macwlt, PC Welt, Greete: Amlga Post van onze lezers
Computmg, GamePro G r w e , Guatemala: PC World Cenm
Amertca, Honduras: PC WorldCeritfoAnierica. Hong
Kong: Computemwid HongKong, PC Wrid Hong Kong, SOFTWARE 56
LELLEN VIA
,", ,
,,\+!~l
i
Publsh in Asla. Hungaty ABCD CD-ROM,Computmfld
SzamiIastechnrka. internetto onirne Magazme. PC World 56 Internet Explorer 7 Beta Z Preview I I
Hungav,PC-XMagazmHungary. Icdand: Tolvuheimw PC
World Island, India:Infwmstlon CommwucaflomWorld. 59 CorelDRAW Graphics Suite X3
InforrnatanSystemsComputwwotld, PC World In&, Publish
in Asla, Indonesia: InfaKomputer PC World, Komputek 60 Easy Computing MovieJack 4 Mobile
Computerworld, PuMishin Aua. Ireland: ComputerScppe,
PC lwei, Israel: Mawrld Israel,People &Computers/
Computeiworld. Itaiy: Computewdd Italk, Macviurldttalia, 62 DHE Editor Site Builder 2.7
NetworklngItalia, PCWorld Ralia, Japan: DTP World, Macwarld
apw, Ni&d PerswidComputing,OY2Worid Japan, % M d 63 Crosslayer 2.0
Japan. W W ~ W SNT WOrld, Wmdw Wwld lapan, Rtanya: PC
Wwld East Alncan, Korea: HkTechIniormabon, Mamrld 64 BreezeBrowser Pro 1.3
Korea, PC World Korea, Macodonia: PC World Macedoma,
MaJaysla: CmputerworldMdaysla. PCWwld Malaysla, pub li si^ 65 Asterisk@home
b Asla. Mdta: PC Worki Malta. Mexico Computemrld
Mexico. PC Wodd Mex~o, Myanmar: PC World Myanmar,
Nemerlands: ComputerlTotaal, Tips & TNCS,Gamepro, PC
ZoneBeneîux, ZüOM Magazine, ComputerParbwr, Gamez, HARDWARE
WebWweid, WWWand:Absobte Beginnen Guide and
Plan & Simple5eries. Computer Buyer, Computer Indilstry 66 Hawking Broadband Booster
Lhrecrory, ComputemridNew Zeabnd, MTB, NehuoikdWorld,
PC World New ZeakKt Nicaragua: PC Wolid CenVo Ainerlca. 67 E-TechVPADO1, Linksys SPA3000 en
Nonuay:Computerworld me, CW Rapport. Datamageinet, Artech AX521
Finmal Rapport. KursguideNorge, Manuolid Norge,
MuMrnedlaworldWorfd Norway, PC WorldEkspms Norga, 69 De113007FPW
PC World Nettverk. PC Wodd Norge. PC WorfdPmdukK;wde
Norge. PekktartComputerworldM n , PCWorM Pakistan, MS1 Megabook L715
Panama: PC World Panama, Peopks Republltof China:
m aComputer Users,China Computeiworld, ChinainfoYdwld, 71 lomega Screenplay
China T d m World Weekly, Computer &Commumcaoon. Acer M G ~ O O I - ~
UecbomcDeslgnChna, Electmcs Today, 88ctroniaW&y,
Uectrom Weekly, Game Software. PC World Chlna, Popular 72 Shuttle XP17 TempAG V2
Computer Week, SoftwareWeeldy, SomKareWarld, Teiecom
World, Peru: Computemrid Pm,PCWarM Profeuml MS1 Megaplayer 536MSl
RW. PC World SoHo RN, Poland:Comyute~Ad Poland,
Computelworid Speual Report Poland, Cyber, Macworld 73 ErgoRiser en Shellob SH-1415
Pohd, NetwoddPoland. PC Worki Komputer, Phllippines:
Uidrl. ComputerworldPNlippmes,PC World Phlippines, 74 Cooler Master Susurro en
Pubbshm Asla, Portugal: CerebmPC World,Computerwoddi Nexus PHT-7750
Como informdbco,Dealer WorldPortugal,MacIflPLn
Portu al. Mu&media M d , Puerb Ria: PC Wrkl Puerto
Rico, kwnania: ComputemrldRomama, PC Wwld Romania, 75 Hawking HWL2 en Zyxel AG-225H
TelecomRomanla;Rursla:Computemorld W5b, Mlr PK, Nexus Drive-A-Way
PubM. Seîi, Slngapom: Cwnputmdd Slngapow. PCWoikl
Suigapare,Pubnsh In Asla Siouoda: Mmkor; South Airica
CompuangSA, Netwerk WorldSA, S h a r e World SA.SpaIn: HET SYSTEEM
CommunicaclfflesWodd Espaiia. CoAlputetworldEspaila.
Deder M d Espala, MacworldEspa&, PC Wwkl EspaRa. W Maandelijks de beste aanbiedingen
Lanlu: infdmk PC Wwld. Weden:CAP&Dslgn,Computer
Sweden, Cotprate Compiltbig Sweden, Inter-netwprld
S m . ~tbranschen, MacworldSweden, MaxiDati Sweden.
HUPDESK t,,; . -- 113
akroDatom, Mtverk 8, &mmunikabon, PC World Sweden, V m g m , -woorden en tips
PCaktlv,Wlndows World Sweden, Swlizerhnd: Computerworld
S~VMIZ. MacwwldSchweiz. Pap, Talwan: Computemrld
Taiwan, MacivoridTmvan, NEW ViSiON/Publish,PC World
T m . Windows World Taiwan, Thalland PubRsh in Asia. iñai
Computarvrorld, ntiicey:ComputerworldTurkiye, Mac~irld
Turkiye, Network World Turklye, PC World TU-, Ukraine:
Compulemrld Kiw, MulDmedlaWodd Ukralne, PC World
Ukmine, United Klngdom: Acorn User UI(,Amiga Actlon UK.
Amiga Compmg UK, Apple Talk UK, Compuhng, Manwitid,
ParenLFmdComputersUK. PC Advisar, PC Home, PSX Pro, ?he
WEB, Unitad States: Cabk m the Classrwm, Cl0 Magazine,
Compuferworid.DOSWwld, FederalComputer Week. GärnePro
Magame, infowarid. I-Way, Macworld, Netwurk World, PC
Cames,PC Worid, hibhsh. Video Event. The Web Magaane, anti
WebMasler, onlme webzines JavaWorld, NetxapeWorld, and
WWrM Online, Uruguay: InfoWorkiUruguay, Venezuela:
ComputerWwldVenezuela. PC Worki Venezuela. and Vietnam:
PC Wrid Vietnam

&J===-
PRINT

WORKSHOP
WEBLOG BOUWEN MET WORDPRESS
In plaats van een kant-en-klaar strarnlrtlin te vuilen, kunt u ook een
eigen gezicht geven aan uw woblog. WIJleggen u uit hoeudit een-
voudig aanpakt, met behulp van het programma Wordpress.
Omdat we steeds meer wachtwoorden krijgen wordt het noodza-
keiijk om ze veilig op te bergen. In dit artikel leest u hoe u met één
wachtwoordmanager uw usb-stick omtovert naar een echte wacht-
woord,leutel,
pagina 76

pagina 92
DOE M R MET SKYPE
ARTIKELEN Skyp, #$atvoorveelmeer dkialleen 'grar
bellen vla Mwnat'.En hoewal Y<ype 2.0 uRgr-
breider L dan de v o d v~m b , fr er nmg rrklmeer
m o g a di- tta G e ~ k ~ ~ ~ s p h u .
\-
pagina 42
Koop- en verkoopsites op internet
zijn flink in ontwikkeling. HARDWARE
Een vergelijking tussen drie bekende
sites en tips voor de beginnende on- LITTLE BROTHER
line koper.
Computers ter grootte van een muntstuk?Het is allang geen science-
-na 30 fiction meer. In de toekomst houdenze de boel voor u in de gaten.

WRmwm!
[f6 CWLSTE Mm-SPELERS HARDWARE
In deze t u t Clt w d het ~ l t a f l l k - .welke
MP3-speleris het m W t 'bllng b Ï w HAAL MEER UIT U W XBOX
b De ..
juiste Media Center software maakt verbor-
pagina 36 gen krachten in cb Wcn. rpekmiqvtpr los,

TESTS

HARDWARE

64 BITS BUDGETPROCESSORS
Tegenwoordig hebben ook de budgetprocae-
sors van Intel en AMD een 64 bits architec
STILLE KLEINE COMPUTERS tuur. Maar is de aanschaf ervan zinvol?
Computer!Totaal DVD 14
Alles over kunstmatige intelligentie
Kunstmatige intelligentie, ook wel artificiële intelligentie (Al) genoemd, is een wetenschapsrichtmg waarin wordt i
onderzocht hoe met computertechniek menselijke eigenschappen kunnen worden nagebootst. In verschillende
reportages op de Computer!Totaal-dvdlaten wetenschappers, hobbyisten en robots zien wat de stand van zaken Is.
Ook komt u te weten waarom computerschaakspellen mensen verslaan. Soms heeft u hetnittdoor en bent u aan het
chatten met een chatbot. Een redacteur van Cornputer!Totaalpraat met deze vriendelijke gesprekspartners en hun
makers. We geven zelfs tips over hoe u er zelf een in het leven kunt roepen. Ook in gameswordt gebruik gemaakt van
Al, en hoe dit in zijn werk gaat kunt u ook op deze dvd bekijken.
Behalve kunstmatige intelligentie worden ook andere actuele onderwerpen belicht. We nemen u mee naar de groot-
ste computerbeurs in Europa, de Cebit 2006. Geniet van de nieuwste gadgets, ontwikkelingen en technieken. En na-
tuurlijk is er ook nog de softwarerubriek, waarin we u naast gratis handige software ook workshops over de werking
ervan geven. Zo bent u na drie uur kijken weer helemaal bij de tijd!

VERSCHIJNWGäûATUM: 10 APRIL 2006

-- - - - - - ~.

Alles over Beveiliging

Virussen, spyware, spam, het zijn de bekende ergernissen van iedere internetge-
bruiker. De redactie van Computer!Totaal geeft op deze Computer!Totaal DVD prak-
tische adviezen en tips voor een veilig systeem. Daarnaast passeren nieuwe ridco's
'
waarmee elke hedendaagse computergebruiker wordt geconfronteerd de ravue,
zoals botnets, dns-aanvallen en het sniffen van draadloze verbinding-.

m s e n wager sn nu -zo werken ze, m A Forensism CC

beschermt u zich''. w r l d van d.di

BESTELLEN?
Wilt u een van de Computer!Totaal DVD edities bestellen?
Bel: 0900-4222267 (e0.22 p~min)of kijk op: www.computertotaal.nI/dvd

Voor muziekliefhebbers met kabelvrees
Sprekende digipas
voor slechtzienden
n samenwerking met
O Vasco Data Security in-
troduceert de SNS Bank
als eerste financiële instelling in
Nederland een sprekende digipas
voor blinden en slechtzienden. Met
et Wireless Music
System van Logitech
bestaat uit een zen-
der, een bureauhouder, een
ontvanger en een afstands-
bediening. De zender Iljkt op
een geheugenstick met een
antennetje en gaat in
de usb-poort van uw
L'
computer. Langs die
weg wordt het
geluid dat nor-
maliter uit de
I speakersvan I
de pc k o m ,
draadloos
door de woning
gestuurd. Theoretisch claimt
Logitech een maximaal bereik van
honderd meter, voor zijn op Blue-
tooth 1.2 gebaseerde MUSKAny-
where technologie. Een WIFi netwerk
is dus niet verelst, maar veel wordt
bepaald door het aantal tussenlig-
gende muren en andere obstakels.
Is er extra bereik nodig, dan moet
dezender in de bureauhouder.
Aan de kant van de luidsprekers
komt de ontvanger. Dit is een zwart
doosje met twee aansluitmoge-
behulp van een digipas kunt u via
de beveiligde websitevan uw bank
betalingstransacties verrichten.
Na invoering van uw pincode gene-
reert de digipas een unieke code,
waarmee u zich kunt identificeren
bij uw bank. Door toepassing van
een spraakchip is het mogelijk om
de digipas de unieke code te laten
uitspreken, zodat ook blinden en
slechtzienden toegang krijgen tot de
betalingsomgeving van SN5 Bank.
Gebruikers die blind zijn maken vaak
nog gebruik van een braillescherm.
Om te voorkomen dat onbevoeg-
den de unieke code kunnen
horen, is het mogelijk om een
hoofdtelefoon op de digipas
aan te sluiten. De digipas kost
12,40 euro per jaar.
WWW.SNSBANK.NL
der redactie van Marc Boersma, lemen deJaaefenIcrs6FWy
lijkheden: voor de thuisstereo of i catie laat ook
-bioscoop is er een dubbele RCA-
ingang. Multimediaspeakers of een
hoofdtelefoon passen in de 3,5mm
ingang. Bovenaan de ontvanger zijn
welke audioapparatuur zal worden
gebruikt door de pc: deeigen spea-
P3
kers of het Wlreless MusiC Cystem. .
Zelfs een combinatie van de twee -
bedieningsknoppen om tracks te
selecteren, het volume in te stel-
is mogelijk: applicatiegeluld via
4
de luidsprekers van de pc en een . 's+-
-
len of te dempen, te pauzeren of te ondersteunde mediaspeler vla
I stoppen. Maar voor deze bediening het draadloos systeem. Windows .;r
kan ook gebruik worden gemaakt Media Player, MusicMatch, iTunes,
van de minuscule afstendsbedie- RealPlayer en Winamp vallen In
ning, die helaas enkel met infrarood deze laatstecategorie, en gehoor-
werkt en dus 'line-of-sight' verelst. zamen daardoor ook aan de be-
Een enkel zendertje kan tot zestien dleningsknoppen op de afstands-
%L-
ontvangers bedienen. Met extra bediening en de ontvanger. Voor
,
software kunt u i n dat geval kleten het Logitech Wireless Music
in welke kamer de muziek afge- System betaalt u l50 euro, dat is
speeld wordt. Diezelfde instelappli- I indusief aansluitkabels en bat-
terij. Bijkomende ontvangen
kosten 80 euro per stuk.
WWW.LOGITECH.COM
.?
.'3
..I
1
Voor gebruiken dle behoefte hebben aan een draagbaar opslag-
I
medlum brengt Imation de Micm HardDrive (MHD) op d e markt.
Het opslagmedium is voorzien van de kleinste harde schijf ter
wereld m e t een capaciteit van 4GB. De MHD beschikt over een usb
2.0-aansluiting en is daarom geschikt o m
1-
snel bestanden u i t t e wisselen tussen
Windows-, Mac- e n Llnux-besturings-
systemen. Het opsiagmedium weegt
slechts 52 gram e n heefteen a f m e
ting van 8 bij 4 cm. Imation Medt
de mogelljkheid o m d e opgeslagen
bestanden J a 128-bitsencryptie t e
1
versleutelen. In het geval u de MHD
kwijtraakt. krijgen onbevoegden niet
zomaar toegang t o t uw vertrouwe-
lijke data. De lmation MHD kost In d e
winkel ongeveer l 7 0 euro.
www.lMlmN.~
 Vaar de IPad
van Appie zijn
inmiddels .
door verschil-
lende fabri-
1 kanten al vele \
14 .=ia

II
\
accessoires \
opde markt
gebracht. Har-
miin Multimedia
Introduceert een in-
nouatleve speakerdock

I1 met een Ingebouwde wekker, waar-

door het mogelijk Is '5 ochtends wakker te worden me: de muziek
van uw eigen iPod. De JBL On Time is tevens voorzien van een radio
1 en dankzij de ronde speakers krijgt u een vol en nik geluld. Buiten-

II gewoon handig is de mogelijkheid om met de Timecrawler-functie

de juiste tijd uit de ether C halen. De JBL On Time Is voorzien van
een batterij-noodvoeding, waardoar bij onderbreking van de
1 stroornvo~nieningde Ingestelde wektijden behouden Mijven. De
1 winkelprijs van de JBL OnTirne was op het moment van schrijvei I lezer voor geheugen- y A
1 v m dit artikel nog nietbekend.

Webprint voor fotoalbums

met hoge afdrukkwaliteit l

pinternet zijn al enkele
jaren ondernemingen
actief bij wie u eigen foto-
albums kuntsamenstellen en laten
afdrukkm. De kwaliteitvan de foto's
in deze albums is over het algemeen
wat minder dan gebruikelijk, omdat
ze digitaal worden afgedrukt. "Wij
maken nu een snapbook met een
professionele fotoprinter van Afga,
waardoor de kwaliteit van de afbeel-
dingen vele malen beter is", vertelt
marketingmanagerRob Meisters
van Webprint. Zonder speciale soft-
ware op uw pc te installerenkunt u
uw foto's naar de site van Webprint
uploaden, om deze vervolgens op
het product naar keuze (album,
kalender of ansichtkaart) te laten
afdrukken. Het voordeel hiervan is
dat u zelfs vanaf uw vakantieadres in
elkwillekeuriginternetcafé ansicht-
kaartenvan uw eigen foto's kunt
versturen. Als klant van Webprint
kunt u online een eigen adresboek
met vrienden bijhouden,waarnaar
uw ansichtkaarten moeten worden
gestuurd. Buitengewoon handig is
de mogelijkheidom uw foto's op een
afgesloten gedeelte van de site van
Webprint op te slaan. Zo hebtu Wjd
een back-up van uw dierbare foi.09,
en Webprint stelt geen b e
aan de hoeveelheiddie u apdmt
Voor 9,95 euro hebt u bi] Mbprlnìd
een snapbookvan 16 bij 1 0 q m r t
32 pagina's fotoplezier.
WWW.WEBPRINT.NL

Onderweg hoogwaardige opnamen maken

m
h-%Wt~
CelmtOmpiAapprra3t
zr~HwawriseMw
h c k b q m M ! # t h r d i u i06
e n o p l a @ h m n d l g - ~

-WW& -b:
r heeRvwderm~i
~ d l p ~ q p r m D a i L c R R C e i i ,u s h Z B ~ q m r d wiputm
guude o p m e m o ~ h e d s i i ( w a v ,
2~itlP«rHt)adhrca~adr

voor een hoofdtelefoon,

Qrrigd&h-
v a i ~ t u s e k t m n . i - b t ~ -opmntinbhrrrniiiibemhICM w a ~ n d w g e m a k t e
~ L t k i ~ I h ~ p u l r ú l t ~ ~ ~ u û ~ t y o pr i u m
n a i~b w r n
~ o p ~ . D s o p n s m o n k mwrd.MeCLtEaahiCl$irBWMm- wMh-Dc
hahWdrdlt'Lam(IO-t r o n ~ b m n ~ b u g l e r iM-mMkiloRack
kih afndwdrlr,Q4dM#Mm awon yamprakm*r* 24/96 kost 495 euro.
w &&O . makl.~ l ~ ~ ~ dWWW.M-AUDlO.COM
n f l ~
 Automatisch facturen betalen
El
et bed# AcccptEmeil biedt
sinds kart de mogelijkheid
om íacturenvia email te
betalen. Hoe werkt het?Per mail ont-
vangt u een kctuur, waarna u op de
betaalknop klikt U klestvervofgens
voor de b e t a m e v l n g van de bank
van uw keuze en de betaaig verluapt
zoals u gewend bent. Hetvow&el
van deze dienst is dat de factuurge
gevens, zoals bedragen iacRiur-
mipiiner, uit het ArceptEmail hemt
autometisdi wordai ingevuld In de Momenteelzijn er ongeveer 4,4 kunnen bedrijven op jaarbasis grote *-we manier M.-
invoervelden van de website van mlljommensen in Nederland dievia I#Spairrr~enrealiseren, omdat alles -de bedrijven die van del,
uw bank. Hcrdaor hoeft u nlet atles Internet hun bankzaken afhandelen. d&*saLwrdtverwerkt entietnlet nieuwe dienst gebruik gaanmaken
mipcmkePr h a d m a t i hl te voe- Jaarlijksworden circa 170 miljoen meer n o d g Is om facturen perpost zijn Global CoHe& Tansfair on
ren, waadoorutijc! b q w u î m de acmptghokaarten verstuurd. Met te versturen AccepEmail denkt dit Warchild.
kam ap hutenaanzienlijk vakteint. de nleliwe dienst van AcceptEmail jaar ongeveer drie miljoen facturen WWW.UCEPTEMAlL.COM

I -':' Draadloos Skypen

i n l g i , -divisie van
Cisco Systems, kondigb
in oktobervorlglaar een
wereldwijde samenwerkingaan met
Skype. Dit rtrultee? nu in een draad-
loze telefoon, die het gratis bellen
via internetweghaitvan de pc en
(letterlijk) h de handen van de beller
legt. De CITMO bestaat uit een DECT-
handset en een baslsstation, dat
via een usb-poort aan een pc wordt
gekoppeld - die dan overigens wel
aan dient te staan. Op de bovenkant
van het basisstationbevindt zich
enkel een knopje, dat van pas kan
omen als u niet meer
- -
voor de dagelijks te verversen le-
vensademvan het apparaat. Omdat
het blijkbaar permanent polst of het
basisstation nog levend en bereik-
baar is, verbruikt het enorm veel
energie, en dient het dus regelmatig
bij te tanken in de lader. Het is moge-
lijk de telefoon uit te zetten, maar ook
dit lost niet veel aan het probleem op,
want de Linksys blijft blijkbaar naar
zijn basisstationzoeken, ook in een
zogenaamde ' power-off' toestand.
De handset beschikt over een klein
kleurenschermpje,waarin hij onder
meer de contactenlijst toont die hij
aantreft in de lokale database van
Taxiritten online
boeken
Is het aan Taxiplaza ligt is
het niet meer nodig om
de centrale te bellen voor
het bestellen van een ritje. Sinds
februari kan iedereen op de web-
site taxiplaza.nl een rit boeken: u
geeft het startadres en de eind-
bestemming op en online wordt
de prijs berekend. Na afloop van
de rit wordt in de taxi de prijs af-
gerekend dleopde site is berekend.
Taxicentrdes rwapenn enthousiast mail binnen en de reiziger
op dit hltiatief. Vanaf hetmoment krijgt de meldlng dar
dat een p a r t i c u m z w rtt invoert op zijn aanvrag in be-

I
weet waar de handset Skype. Ook gemiste oproepen en de site gaat alles artomatisch: h& handelingii
is neergelegd:een recente gesprekspartners kunnen er taxibedrijf k r i j g de bestellikg per WWW.TAXIP1AZA.W
op worden geraadpleegd. Een basis-
rinkelt zich weer te station bedient tot vier handsets,
voorschijn. Op de zodat een soort intercomarchitec-
pc w o r a Skype ge- tuur met (diinkeJ gebruik van DECT-
activeerd, plus een technologie) oen wij grool bere& la*
skilqjesoftwam van worden opgezet. Alleen wordt k
Lhksys. De look dan wel w& knoeien mdde(slech?s)
van dehandseii5 drie beschikbarebeltmen, om nog
die van aan p een onderscheidte horen. Enhekas
b.

toastal Hij pak. . -'-,*ent u ook verplicht op een Msyc

netjes reditem l e h n d j e te b l i j m z i a m , w a t d o r e
de iader, wat ain .:I.! DECT4ocsteiienkunnen met worden
mool ogande,@ ~ ' : ~ ~ e s c 'Open'
h ~ dconcumMen
.
veren camhinalia ' aikTopcorn,Siememuf Dlympia heb-
oplevert. Maat .ben daar irirnder prablem-. w
die koppeling ;;*$1~200kost 139 euro.
..-
ook in !#..~vww.~iwrrvs.co~ '
 NORMAN 1 I

Internedl .tv
GREAT IDEA!!!
op internet -MA512 MP I

ntenternet en televisie beginnen steeds meer samen

smelten. Een sprekend voorbeeld hiervan is de
- nieuwe tv-zendervan producent Maurice Hirsh-
h t . Volgens Maurice zijn de programma's van Internedl.
tv uitsluitend via de internedl-site te bekijken. Bij de nieuwe
zender zijn wekelijks programma's te zien over onder andere
koken, wonen, trends en tuinieren. Elk programma duurt een
kwartier en om de vijf minuten is een korte commercial te
zien. Met deze commercials denkt Interned1.t~de zender te
kunnen financieren. "Bij het maken van onze programma's
werken we samen met andere bedrijven die affiniteit hebben IDEA mernory stick maakt gebruik van gepatenteerde,
met het onderwerp. Zo wordt ons designprogramma bijvoor- ingebouwde. vingerafdruk technologie. Een nieuwe
beeld gemaakt in samenwerking met meubelfabrikant Vitra",
aldus Maurice Hirschhaut. Hij benadrukt dat de programma's dimensie van veiligheid en mobiliteit in het dagelijkse
geen verborgen reclame van de bedrijven bevatten. De tv- leven. Geen gedoe meer met wachtwoorden en
programma's worden in twee videoformaten aangeboden:
Windows Media en QuickTime,waarbij ook nog eens gekozen toegangscodes. Zonder drivers en met je eigen
kan worden tussen lage en hoge kwaliteit, afhankelijk van
vingerafdruk is deze USB memory stick te benaderen.
de snelheid van de internetverbinding van de consument.
De uitzendingen worden met een kleine ploeg enthousiaste Zelfs wanneer de IDEA wordt gestolen of is
medewerkers gemaakt: 1nternedl.t~beschikt slechts over
een producent, twee cameramensen, een editor, een visagist
kwijtgeraakt kan de niet rechtmatige eigenaar
en een webdesigner. Al het videomateriaal wordt geschoten er niets mee. De dam is enkel beschikbaar na
met hoogwaardige high-definition camera's, waardoor ook in
streaming mediaformaat haarscherpe beelden op de website $ identificatie van de eigenaar. Een simpele veeg
kunnen worden bekeken. "Ook besteden we veel aandacht met UW vinger (over de sensor) is voldoende
aan de kwaliteit van het geluid. Dat is heel belangrijk bij het
aanbieden van video op internet. Als het geluid bij devideo- -.dt;..:
+8
&b en de t o q p g wordt verleend.
.
. :,y.
. - <-+j+
:,

beelden niet goed is haken veel kijkers voortijdig af. Dat is

niet de bedoeling", verduidelijkt Maurice. De tv-programma
Biometrie -ut your fhgertlps ".- - ';.A;
-

i .<. !
-4
<

:,

worden overigens onbeveiligd op de site aangeboden. "Ik

heb er geen problemen mee als onze tv-programma's door
internetgebruikers verder worden verspreid. Wij beschikken
Kenmerken: MORM.AH
namelijk over alle rechten van de uitzendingen". Binnenkort Versleutelde gegevens;
zullen de programma's ook worden aangeboden als vodcast, Plugen Play via USB 2.0 poort;
zodat u uw favoriete uitzendingen kunt downloaden naar bij-
voorbeeld uw iPod video, om deze later, wanneer het u schikt, Leessnelheid:Tot 24 MB per seconde;
te bekijken op een plekwaar het u uitkomt. Schrijf snelheid:Tot 18 MB per seconde;
WWW.INTERNED1.TV
Gewicht: 29gram;
SM-uavandePC(bm-upjmogenlijk
(mits t eem dit ondersteunt);
Systeemvereisten:
Win981ME/ 20001XP;
MaclntoshOS (versie 9.2 en hoger);
LinuxOS (kernel versie 2.4.x en hoger);
SUN Solaris OS (versie I O en hoger);
Capaciteit:5 12 MB;
Prijs:E 149,- inclusiefBTW

~ ~ ~ / S H B.V.A R/ telabon:
K 023-789 112 3
e-mail: Sates@nwman.n11 web: www.ncmi8n.
 v o ~-echte
OplekiEng~ r techneuten

üe kans k Zltootdatu m g naakvande í m a Et~moticfteswnfi

h ~ 8 ~ . ~ h ~ h e t ~ a l ~ & ~
B y m M c s p é c W z i c h nweQkhrhetmhb$én& pktizrcéten
imn 'bew Wphoned, m g m m óortjec,räëzih nietronk& in of
aai? de omcbdp vasthahen, wrwerkerijkfyskek tot inlr W W
gm&m~<at?ngfesi.~n me&m i s v q a r 8 e n ~ ~wa'ir"cfe'
rd ''

. ~ a l e ~ ~ ~ i t a m u w a ~ h w ~ ~
d& mrimm-wegalltuiletarcbi@ het uvom'w>FAmd'-aEew
bij iljn mp%p&r afM Wawdîmpp~aatan-, is.-.
Datwtl zeggen, vaarvuEe Wtqwel klckt~p
lege kastm,wntdie
v r r r n i r n z o ' n ~ & ~ ~ ~ e r . v o a r a ~ ~ b ,
hkgmbtert. W \mor n . b t & W $ k ~ p d w t m
v s n ~ t y a r avaak
~i~
asnh het mlieuwnprokssbt&bm.e~em bijvoorbeddophet
~ ~ i a l a ~ ~ d t á a 0 0 5
siertsmtddenMildeocmdmh&- Ih hetbgin ie W
w r m e * a r a n & - m ~ - e l l ~ ~ b h a p s *
m mw o n l e n s a m e n ~ ~ ~ ~ ap a~s mr . k a n ~ ~
l 3 a w ~ d a a r û ~ t ì nzmo m F g t ~ k M wnZeW@,
e mrlicJ
eilnperfec&afdiritlngt Omdat@

mWWn#ebheeftiueft
mnb!ldmprwW%en

mmm meteen I

... -

b
OPINIE
Marketingprietpraat
Skype, maker van het handige Internettelefonie-programma,en Intel, onder andere fabrikant van
processors, werken samen om ons alemaal een betere en rijkere communicatie-ervaring te bezor-
gen. Helemaal gratis en voor niets. Alhoewel, u dient wel een Intel dualcore processor te hebben
om er maximaal gebruik van te kunnen maken. En dat is klinklare onzin.

m i e 2.0 van Skype's telefoniesoftware Intel is druk bezig de wel succesvolle architectuur stappen op een andere, goedkopere Sipgrovider

- ondersteunt 'samen bellen' met maxi-

maal tien gebruikers tegelijkertijd, mits
de initiator beschikt over een pc met een dualcore-
processorvan Intel. Kunnen dualcore-processors
van AMD dat klusje dan niet klaren?Jawel, met
gemak, maar daar spreken de marketingafdelingen
van Intel en Skype liever niet over. Het is een
kunstmatig aangebrachte beperking: welkom in de
wereld waar misleiding is verheven tot marketing-
instrument.
Ik heb niets tegen marketing, maar mijn bloeddruk
stijgt bij bewuste misleiding. Intel krijgt al jaren
klop van AMD in benchmarksvan desktop- en
serverprocessors.Helaas heeft Intel verkeerde
keuzes gemaakt bi het ontwikkelen van de huidige
Netburst-architectuur van de Pentiumdesktop-
processors. Daar K nu even niets aan te doen en
van de Pentium M notebookprocessor door te
ontwikkelen tot de volgende generatie proces-
sors. Dikke kans dus dat Intel straks beter partij
kan geven aan AMD. Maar 'straks' was voor Intel
overduidelijk niet vroeg genoeg, vandaar deze rare
actie met Skype. Want zelfs een beetje Pentium III
is krachtig genoeg om tien kanalen geluid te de-
comprimeren, te mixen en weer te comprimeren.
Ook Skype heeft waarschijnlijkzo zijn redenen om
bokkensprongentemaken. Ondanks het grote
succes isde achilleshiel voor Skype het eigen,
niet universele protocol voor internetbellen.
Traditionele tekfoniemaatschappijen gaan ook
Internettelefonie aanbieden, maar gebruiken
hier universele standaarden zoals SIP voor. Kljk
maar naar Voipbuster en de vele varianten ervan.
Voordeel voor de consument: gemakkelijk over-
als de concurrentie echt losbarst. Bij Skype zit
u vast aan één aanbieber voor de telefooMarie-
ven: Skype. Grote kans dat de meerderheid van
de Skype-gebrulkers die naar vaste- en mobiek
nummers bellen zullen overstappen zodra de
grote telefoonjongens echt gas gaan geven,
waarna Skype een marginale speler wordt.
Kortom: Tuin niet in dlt soort op een marketing-
afdeling verzonnen onzinpraatjes en kies liever een
communicatieprogramnia dat echtevrijheid bie&!
Jeroen de Jager
hardwareredacteur Computer!Totaol
P.5. Kijk eens op www.g~moproject,com.Met
maximaal 99 personen tegelijk kletsen, compatible
met standaard VOIP (SIP),gratis en discrimineert
niet tussen intei, AMD, singlecore of dudcore ...
 MAIL
k wil graag een reactie
geven op het artikel
over Linux-distributies
uit Computer!Totaal3, maart
2006. Allereerst wil ik een po-
sitieve waardering geven voor
het belichten van andere be-
sturingssystemen in uw blad.
Linux, Mac, maar ook bijvoor-
beeld Microsofts Vista hebben
allemaal hun eigen-aardighe-
den, die veranderen in de tijd.
Om deze reden is het goed om
dergelijk 'vergelijkend waren-
onderzoek' met een zekere re-
I 2005, DVD Playback in SUSE
Computer!Totaal3,maart 2006, is een storende fout geslopen
review van Acemoney Lite versie 3.8.3. Met de Lite-versie is hr
tegenstellingtot wat in het artikel staat vermeld, niet mogelijk
eer dan BBn rekeningtegelijk bij te houden. Als u een tweede
ekening wilt openen, vraagt het programma u te upgraden naar d d
F l l e d i g e versie. Onze excuses voor de verwarring.
Linux als netwerkschijf
et veel plezier las Ik
uw workshop B w w
een netwerkschijf met
Unux h Compriter!totaaIl,
januari 2006. Dit vind ik een in-
teressant onderwerp en ik ben
hler zelf a4 enlge tijd mee bezig.
in dit artikel wordt gebruik ge-
maakt van SUSE llnux IOPEN-
1, SUSE Inux 10.6. Dit lijkt me
geen goede keuze (hoewel ik
hem kan begrijpen vanwege het
grote gebruiksgemak v--
SUSE, waardoor SUSE u
tsrmate geschikt Is VOO
vanwege de hoge sy-
is nu eenmaal een
m a r e distro.
- Maarop uw L en een net-
C, NAS hoeft
bijv. geen i q ~ysfeem
P, li
- .
volplaggen., .
met b i j v o w '
Q-;--P"-~=
l
beeld soft- ---
----v--
o=& --
gelmaat terug te laten keren.
ik wil enkele aanvullende op-
ware die toch
niet wordt
--
,---
P-
p
-
--
=-$
L
=
i-
v -
merkingen maken over Novells gebruikt. Tech- -----
Er=='
. --
.---v
y:
=
OpenSUSE 10.0, waar ik zelf nisch is het
-------
w-- --y
ook enthousiast gebruiker van overigens rela- g= ---.- IrE*I
--e-
ben. Ten eersk tret punt om iets tief eenvoudig --
- ---- - ----
-- ----
--T
---e
meer stappen tijdens de instak om een 'unat- ---- ---..
----.
- -
---
p.
latie als keuze aan te bieden tended instal-
aan de eindgebruiker. Dit is een latie' te bou-
filosofie, zeg maar karakter, die wen met Linux,
altijd in Linux heeft gezeten. maar daar
Bied de gebruiker zoveel als mo- wordt dus niet voor gekozen. altijd met Windows-systemen
gelijk keuzen aan om zijnlhaar Over het afspelen van bevei- hebt gewerkt. Je komt ver met
systeem naar eigen wens te ligde dvd's kan Ik kort zijn: ik Installeren en configureren van-
bouwen. Dus niet een harddisk stop een dvd in mijn systeem en uit een Gul (grafische interface),
speel deze af! Er is een aardig maar toch is het af en toe nodig
artikel over te vinden hoe dit op even 'onder de motorkap' te
te zetten, bij jullie collega's van gaan. Maar ook onder Windows
'Linux Magazine' (artikel 28 nov. la dit soms nodig. Een pc-be-
sturingssysteem is best wel
Linux 10, van Jason Perlow). technisch en sams knap inge-
Software-installatie onder Linux wikkeld. Toch, Linux, Windows,
is soms lastiger dan onder Win- Mac of w e k ander systeem dan
dows. Het is een stuk verbeterd
in vergelijking met een aantal
jaren geleden, maar er is een
ook, als je maar plezier hebt in
werken met een pc, daar gaat
het uiteindelijk om!
1Izekere leercurve nodig als je Poul de Vries
waarop Ik het heb getnstaiîeerd, nodig. Ik Roop dat
maar er zijn mensen die het op
nog lagere systemen hebben
mail een
zinvolle bijdrage i6 rrn jullie in-
teressante blad en dat het nog
te draairn. Ais plaatsvervan. draalen. Ook de opstarttijd is even vermeld wordt In de vol-
ger van SWE zijn er veel goede hierdoor drastjsch verminderd, gende Computer!Totaal, zodat
albrnatleven, bijvoorbeeld binnen 1minuut is het systeem medegeinteresseerden in dit
-
FreeNAS (wwwfreenas.org), bruikbaar. Voor deze alterna- onderwerp ook van deze opties
apmnfiler (www.openfiler.com~ tieven is ook geen tot weinig weten.
en ClarkConnect home (www. kennis van LinuxlUnix-~ystemen~ , . S h o n van de Berg
c1arkconnect.com). Dit zijn alle
drie gratis Unix-based systemen
en alle zijn vele malen kleiner;
m m
FreeNAS Is maar 16MB groot en
openhler zowel d s CtarkCon- seCage
nect (beide met meer functies taal.nl is onlangs een review verschenen van Mouse-
dan FreeNAS) zo'n 400 tot age, een programma dat bedoeld is om het gebruik van de muis te
h 450MB. vergemakkelijken voor mensen met bevende, trillende of schud-
Van ReeNAS en Clark- dende handen. Te gemakkefijk heeft onze recensent diproduct
Connect (de 2 OS'en die [gedaan als te duur en te weinig effectief Enkele lezen hebben
ik zelf heb geprobeerd) ns erop gewezenJuistveel baat te hebben bij diprogramma.
zijn de systeemeisen Ilen kunle beter niet laten testen door mensen metarendsogen.
vele malen lager: een as ookonte tremorloze recensent niet de aangewezen persoon
Pentium 1 mrnx deze software op waarde te kunen schatten. Wij hebben de
225MHz, 128MB vlew laten herzien. Mensen die door trillende handen problemen
werkgeheugen, bben om de muis te bedienen, raden wij aan deze software in elk
een hardeschljf val eens te proberen- de eerste 30 dagen Is dit gratis.
w.cornputertotaal.nlIdownloadslprog.cfrn?id=361
b werkkaart. D'it w rnnaieeraaa nminü
m 'i
 XP VOORJAARSSCHOONMAAK
door EdmondVarwijk en Dennis Gandasoebrata

Schonere Windows, betere prestaties

Wie denkt dat een computer zonder onderhoud vele jaren probteemloos zal func*oneren, heeft het register. Een andere goede manier voor het
het goed mis. Ook een computer heeft behoefte aan een regelmatige schoonmaakbeurt. In deze veiligstellen van gegevens is het maken van een
workshop neemt u Windows XP onder handen en maakt u u w systeem weer klaar voor een jaar image. Met behulp van imaging-software, zoals
lang onbezorgd computerplezier. -l n . Norton Ghost of Acronis True Image, maakt ueen
volledige momentopname van uw configuratie,

m
L
indows schoonmakenis belangrijk ais achtergiaten. Bij het schoonmaken van Win- die u in een noodgeval integraal kunt terugzetten.
u de prestatles van het besturlngssy- dows neemt u verschillende onderdelen onder
rteem op niveau wilt houden. Na ver- handen, die in deze workshop stuk voor stuk wor- GEBRUIKERSACCûüW'iâ
loop van tijd raaktwindows vervuild. Overbodige den behandeld. Let wel, dat we met het woord Iedere gebruiker heeft onder Windows zijn eigen
bestanden nemen ruimte in, 'tijdelijke' mappen 'prestaties' niet zozeer pure verwerkingssnelheid werkruimte. Ookveelsysteemmappen en delen
zijn na een ha+fjaar nog steeds niet verwijderd en bedoelen. Word zal op een schoon systeem niet van het registerzljn gebruikerspecifiek. Een grote
gedeïnstalleerde programma's hebben restjes I ineens merkbaar sndler tekstverwerken, maar schoonmaak begint met het controleren of alle
doordat het bijvoorbeeld minder snel crasht wlnt gebruikersaccounts nog wel nodig zijn. In hetcon-
u wel degelijk tijd. figuratiescherm (Start IInstellingen IConfiguratle-
l
I r-4NOEMDE SOFf!"'",RE scherm IGebruikersaccounts)zijn alle op de com-
VOORZORGSMMTREGELEN puter aanwezige gebrulkersaccounts opgesomd.
':MC11br1iWRCCteanfh Een grondige schoonmaak van Windows vraagt Accounts die niet meer nodig zijn kunt u het beste
Jnnrw.supewin.com om enkelevoonorgsmaatregelen.Zorg er in i d e r verwijderen (afbeeldlng 1). U moet dan welzijn
Acronls nue Image: geval voor dat u uw belangrijke
www.easycomputing.nl, www.acri lig hebt opgeslagen in een
AutoRuns: backup. Gaat u onverhoopt
~ ~ ~ . ~ y ~ i n t w n a l ~ . ~ ~ n i l U t i l i t i e s l A ~iets
b ~te~ .rigoureus
h t r n l te werk bij
".'ver Cleaner Professional: de schoonmaak, dan kunt rfnt'wilt h aimunt van J e r m
w.drivercleaner.net u altijd terugvallen op de
Norton Ghost: reservekopie. Daarnaast is
' het zinvol om een volledige
www.symantec.1
Page File Defrag _.iter: systeembackup te maken.
- -m
w.sysintemals.c~tiIiti~eDc Neemt u het register onder
RegVac: handen, dan zorgt u voor
www.superwin.com een registerbackup. Die
SymNRT: maakt u bijvoorbeeldmet

I
http:lict.tlnk.idg.nl/symnrt WinRescue. Klik op de knop
WinRescue: Backup Wizard en doorioop
www.sun=-rwin.cnm de schermen. Kies voor het
I n m m w maken van een backup van
 XP VOORJAARSSCHOONMAAK

I. ,. , , , ,.m ...,.,.,, v , , , - TI-X

------ InftiWlm@bt@wwden
-4 bhpaiktijk
g&eLRt d i t ~ v a a dan k
goed is. Een grote compu-
ferschoonmaak is een mooie
~ n l e i d i n om
g in ieder geval
de huidige wachtwoorden
*n te passen. Om proble-
s e n met wachtwoorden

-, computerbeheerder.
voor gedeelde netwerkmap-
I pen en gecodeerde bestanden te voorkomen,
I

Hebt u dit niet, log dan
in als Administrator;
deze account is op iede-
re XP-computer aanwe-
dg. Voor XP Professional
F Istijdens de installatie een
uackwoord gekozen, bil XP
Heaha- rMirlWnrcorrrb
WldsMWmdWbhneP,
tmat~urrdhaikiYtl.
Ideor tijdens het opstar-
ten F8 in te drukken en
te kiezen voor Veilige
Modus) Controleer di-
L recl of alle gebruikers wel
in de goede groep zit-
L ten: niet iedereen hoeft
computerbeheerder te
II
logt iedere gebruiker in met zijn eigen wacht-
woord en past dit aan via het configuratiescherm
(ConfiguratieschermIGebruikersaccountsIHet
Wachtwoord Wijzigen).
meestalmaar beter verwijderen.
OVIIIIODIOE--
Zo gemakkelijk als programma's zich in Windows
kunnen nestelen, zo lastig IS het ze weer uit het
systeem te verwijderen. Stan-
daard verwiloeri u programma's
via het configuratiescherm (Start1
s
a, H
+J'm--W&--rr:;
gr-aa~hYWin-.
~~t umrm
Regeditl klikOK) enzoekvia F3 naar namen van
mgramma's en naar de naam van de maker van
de programma's die al van uw computer zijn ver-
q d e r d In veel gevallen zult u resten van reeds
%wijderde programma's vinden en kunnen ver
wiJderen Als zekerheidsmaatregel kunt u, voor
driri6anrimMdtWw-e
-*h--h*-
b d w l p m $ ~ b ~
W4mmm?mmmmLWagWWmP
M u Q& aditerhalai of de maker ervan niet zelf
een verwijderprogramma heeft gemaakt Micro-
soft heeft bijvoorbeeld dergelijke verwijderaars

RUEtfñOP DIT AMlKtl VIA NIUM.COMPUTIIT0TML.WL

b VOORJAARSSCHOONMAAK

4 UPDATESVIA HET m webservice die behalve w i n d o - r ~ d

B I
ook Office-updates a u t o m a t i s c ~uw compu€er br*ilcra Updates voor hardware

installeert. Ga naar de genoemde website emkis UlrUW.*LiliUn-

htrp:llwww.creatlVeiem~pom Nu starten om de upgrade te starten (afbaddidg U H ~ I ~

ok-i
Microsoft Update: 8). Verwijder daarna de snelkoppeling naar Win-
http:l/~pdate.miuoso~.mrnlm1(~~pdatedows Update uit het menu Start, die hebtu niet
0- UgdaW meer nodig.
~2~ffice.mimft~ornffilnt~~date
DRIVERS UPDATEN .C. :
Whdows Update:

I h t q r J ~ . r n ~ ~ o w h r p d a tDrlvers e verzorgen de comlqwlcitietucsen

ware en software en zijn dam& essentiiel vo
'7
de snelheid m Jtabifrhit van de pc. Bij k5
grote s c h m w l : hoort ook de installatie
v a de nhwstedrhrers. Nieuwe drivers
djn doorgaam beter en weten meer uit meken en daarna Bladeren, kunt

-
de hidware t~haten dan eerdere versies.

vm-L$d*c-.
.*rodirrmi*,
- --. . . - r ~n ~ f mp t e cl e whde. hs& ~ *
. __-. , ,.
HetbIJwarkenvandrlvers grilpt diep in op
het systeem. Nieuwe d r k s v b & u q,de
website van de leverancier vim dehu&
Creative, de maker van de SoundWaster-
kaarten, heeft net als Microsoft een auto z* -
sche webupdate gemaakt voor het i n s t d l r m -
;w~iM~-3?!. ware, v& ondecSupport of Downlwd, Er updaten van de drivers voor zijn hardware. K i
&if-(
,
xi

; bestaan ook- a en Mvmrsi- op de Creative-website voor Support en d

*
~uw
- ~ .*
J--

IEkdigm
~
~ L----

m
K 4- -...
> -r d r a & ~ b l r g d * ~ * ~ 1 ~ - 1 &

~ .I ;es die u dawbii

helpen. Hebt u een
1 OW~;l=JIifinmLw*e nieuwre driver

, o=p--
- 0 drivers kennen
een eigen instal-
latieprogramma en
verwijderen eerst
de oude driver.
Drivers die niet met
~Euaschoon systeem moet ookdelwtste updates hebban. een installatiepro-
, gramma komen
inmiddels zijn voorzien van Service Pack 2 en moet u downloaden en I
nieuwe updates automatisch worden gedown- handmatig installeren.
load, kan het geen kwaad via Eigenschappen van Vaak gaat dit via een .inf-
Deze Computer de instellingen voor Automati- bestand dat u eerst via
sche Updates te controleren (afbeelding7).Via I
het snelmenu (rechtsklik)
Start1Windows Update kunt u handmatig contro- ( moet installeren, daarna
leren of er nog extra updates voor uw systeem
zijn. Gebruikt u bovendien nog andere software
I
kunt u het via de update.
functie van de driver A ClwthreUpàatawrkî net ah Whdoru~Update vlo het weh.
van Microsoft dan alleen Windows, schakel dan bijwerken. OpenCompu-
over naar Microsoft Update. Dat is de nieuwe terbeheer via een rechtsklik op Deze computer I I
voor seftwwe AutoUpdae. U meetnet .Isbi Mb
Beheren. Selecteer het on- croroft en Windows Update een ActiveX-bestand
derdeel Apparaatbeheer installeren, maar vervolgens controleert de web-
e n i w s inhet snekcwui service zelf of er updates zljn voor de driver van
van ehLCM w a m uw geluidskaart (afbeelding 10).Downloaden en
u de driver wilt vernieu- installeren is daarna kinderspet.
wen voor Stuurprogramm
bijwerken. Laat Windows
eerst zelf zoeken naar de Vooral drlvers van videokaarten zijn lastig te ver.
niwwere driver. Werkt dat wijderen voor een update. Een goede methode k
niet, herhaal dan het bij- om de computer op te starten in Veilige Modus.
werken van het stuurpro- Open Apparaatbeheer en verwijder de drivers Ma
gramma, maar kier nu voor het sneimenu van het betreffende apparaat, via
de geavanceerdeoptie om Installatie ongedaan maken. Download en instal-
zelf te kiezen welke driver leer dan Driver Cleaner Professiomten laat het de
u wilt gebruiken. Via Niet W s t e resten van de driver verwijderen (afbeei-
ûing 11). Daarna kunt u de computer opnieuw op
r M i c r m R V p d a t e m meer startenen in de gewonemodus de nieuwedriw
bij, dan alleen Windowe. instaNera E r
XP VOORJAARSSCHOONMAAK

' registerbackup.Klik op de knop RegPack, die op

hel geiijknarnip tabblad kan worden gevonden

leerd. Gelukkigbezittenveel van

deze programma's een autorna- AU~@~~IA~SCHE REGKTERXHOONMAAK
tische o l handmatigte starten Graat vaofbsel van het zelf opschonen van Win-
update-functie,2oiilsMcAfea d ~ wk s de cuntrole die u over het proces hebt.
Upddts m t+olortari CivrUpdate (e& Sommige onderdelen laten zich echter moei-
lijk met de hand schoonmaken.U kunt daarbij
denken aan de controle op niet-werkendekop-
' W R c~o ~ R p n i m s n ~ ~ pelingen, het nakijken van het register op
Nuk~dRbhlg d onjuiste sleutels en het opschonen van
gesd6m, n h ?ia--- ong ' likte systeemmappenen be-
aan de beurt. Bij alk6 L- - star . Een interessant programma
van Winbom w H k t dat u deze handelingen uit handen
s RegVac (afbeelding15). Ge-
bruik dit programma in plaats van
het eerdergenoemde RegPack,
als u register en systeembe-

SUVERS ZOEKEN ENVINDEN

voor uw computer (afbeel-

ding 12). The Driver Forum:

ur8irra-
lN6mWTWARE www.driverseac&com
Antivirus, antispyware en
een firewall: computers zijn
uitgerust met steeds meer
software die de computer
beschermen. Om deze be-
scherming op peil te houden
moeten ook hiervoor de
Wps:llsupport.a#.com
b Helaas lopen de drivers van NVIDIA Forceware drlvers: - .
Windaws Update vaak vele ver-
sies achter.

, Au uWindaws en uw harde schijf hebt opge- Stof blaas. dit de kast me,t
Y aus perslucht.
rchoond, is het een goed ideeom de pc-behuizing Controleer of de ventilatoren in het systeem niet

veel meer lawaai. Gebruik plukvrije antistatische

doekjes, wattenstaafjes en schoonmaakalco-

scherm. Gebruik alleen specialewhoonmaakrnid-

delen (te koop bij vrijwel iedere computenaak).
Gebruik niet teveel vocht: als u een schoonmaak-
doekje kunt uitwringen zodat er nog druppels
ukkomen is het te nat.
Uw toetsenbord heeft vaak het meestte verdu-

REAGEER OP DIT IRTIKIL VIA mRUM.COMPUTfRTDTML.Nl

 XP VOORJAARSSCHOONMAAK

4 Updele ook aIk bevstllllliillrpn-

stamdam w!gebreid wllt optimallserm. Wadat
u h i t progmnme hebt getnshksrd, Irllkt u op
GeTo Expert W,\rgr>r eenoverzicht va6 de
cnderdelai &e hamanmrdenoppuctmond.
U M t nletverpkht wn aHe oncbmkbnop te
schonen, u kunt bij elk scherm het nut van de bij-
behorende actie beoordelen. Per scherm wordt
aangegeven hoe ingrijpend de schoonmaak is.
M O U W BMAMüEPl OEFRA-
Het defragmenteren van de vaste schijf is met
behulp van Defragmentatie (Start IAlle pro-
gramma's IBureau-accessoires I Systeemwerk-
set ISchijfdefragmentatie) een koud kunstje.
ducten, zodot desycn«absurllC btjûehonda uink-pta w w i j d e r e n s c h w u
ging wecr hel#mocrl h b m d t het betdtenbs item uit. Dubbeikiik op een vw-
melbng, m het register tu ctpenen m de bgt
huippra~ranimci,Wu&u deze homndc r e g i s t M u t d wes b w e n . bruk op
beperkinp. In het vak befras- Ctrl+Fom op zo& te gwn n w item wsarvpn u
mentation Control kiest u voor vermoedt &t doro (mnodlg) worden gelden.
Defragment At Next Boot (de Hemdtg b cR o p t l e m de senkas van het btstu-
optie Defragment Every Boot is rlngwysteem en a m w w m t e optres te vwrrbtr-
ook beschikbaar, maar bij nor- gen, zodat alleen de software van andere leve-
maal gebruik van de computer ranciers overblijft en u kunt beoordelen welke
niet nodig). Klik op OK. De eerst- items overbodig zijn. Kies daartoe voor Options
volgende keer dat u Windows IHide Microsoft Entries.
start worden het
wisselbestand en de
bestanden van het
register gedefrag-
menteerd (afbeel-
ding 16).
Shlivm
OPSTART-MS
C File l
ONDER DE LOEP
Natuurlijk kent u de
C sarwui
map Opstarten in
het startmenu al.
Hoewel u hier pro-
gramma's vindt die ,

Het defragmenteren van het wisselbestand en tijdens de start wor-

het register is echter een stuk lastiger, omdat
deze bestanden continu in gebruik zijn en
Schijfdefragmentatie hiermee niet overweg
kan. Met Page File Defragmenter, een gratis
. .
den geladen, bevat
dit onderdeel lang
niet alle services
1
die op de achter-
grond worden gestart. Om alle
locaties met opstart-items te
bekijken, kunt u gebruik maken
van AutoRuns. Dit programma
is opgebouwd uit verschillende
tabbladen, waarop de items die
worden geladen overzichtelijk
wordenwoergegawenDoor het
4RqPlick macJI1dctlultm-
cue en m m k t het rapst* compactn
r RegVoc Medt uiylebnhkmopIijkhedenvoor het op-
windows.
,
Internet Explorer maakt gebruikvan plugins om
extra functionaliteittoe te voegen U kunt con-
troleren wekepiugms worden gebruikt.vm Ertrii
Ikvoegbepaulngen beheren U kuntpbQhS
ulschakekn dowcieze te sdecLeren sn te h e n
voor ~ttxhaCeh.Cqbetv& Instelrrgenl Via de
mrpC \Wlndmtbownlwdcd P r w a m Rlts kurit
ugedownloade pltiglns verwijdem. -

( -- -
achterlatenzorgen voor een sm-.-
het toetsenbord uit de pc en draai het onderste- rd. Legu w toetsenbord
boven. Schud alle losse rommel eruit. Los stof ondersteboven in de bo-
verwijdert u met een grove ronde schilderkwast venste korf. Gebruik geen
of met de stofzuiger. Eemli~$lyervrcildtoetsen- zeep (of een klein beetje),
bord kunt u nu afnerne-YbY<je met wat en beperk de tempera- .-
alcohol. Is uw toetsenbord echterzb smerig dat tuur tot zo'n 40-50
u al overweegt een nieuw te kopen of hebt u net graden. Het goed laten
een volle beker drank erover geplonst, dan hebt drogenvan hettoetsen-
u weinig te verliezen met de meest rigoureuze bord is cruciaal! Als het
maatregel: de vaatwasser1 toetsenbord niet open
Maakeen foto, zodat u na het schoonmaken alle kon,kan dat een paar
XP VOORJAARSSCHOONMAAK
ScHwEN~HONEN
Mat Schijfopnilmtrrg kunt u de schijf ontdoen
veii b9taiPdM woarvan Windows weet dat ze
ovdmdip rljfi flik op Start IAlle programma's I
Bvrrmi-acniPolr~riSysieamw-I Miflop-
rulming rnsdectcmr dc &iJf de uwllt opxho-
men. Plietsv w w t g r n r vmirj-eJ naast rkt lacaties
wam u de bezem doorhtan wlii iukn sr Hik op
OK. mlIntamsanter dandeze standudlunc-
timaltilt Is de mugpnjkhmld bm Sch@prulming
taa&mwUseretl. U hotft dar aiet meer telkens
mte p w welke ondardelen uWILopschonen.
Met behulp van profielen geeft u uw voorkeuren
aan. Klik op StartI Uitvoeren en typ Cleanmgr
1sageset:n. Vervang 'n' door een nummer tussen
O en 65535. Bijvoorbeeld Cleanmgr 1sageset:l
(afbeelding 17). Vervolgens volgt u de normale
procedure van Schijfopruiming, waarbij u aan-
geeft welke onderdelen standaard door dit pro-
fiel moeten worden opgeschoond. Om dezelfde
schoonmaakroutine later nogmaals te starten,
kiest u voor StartI Uitvoeren en typt u Cleanmgr
1sagerun:l. U kunt meerdere profielen maken.
Handig is om dan voor elk profiel een aparte snel-
koppeling te maken, zodat u met een dubbelklik
de juiste schoonmaak actie start (afbeelding 18).
26 1 ~PUIBITOTMi
MIL 2006
4Ook het wisselbestond e n m -
kunnen worden g e d e f r o g m m
HdmhlDntRSI%LPUMW
VUtMlNwRw
Systeemherstel blijkt voor veel
gebruikers een waardevol onder-
deel, waarmee u de staat van de
mmputer m geval van problemen
naar mpunt in het verleden her-
stelt. m r t o e maakt Systeemher-
$tol metr&re herstelpunten aan.
DmextEaischijfruimte vrij te maken
kunt u alieherstelpunten behalve
cb Iaat- verwijderen. In het ven-
W r vmSchijfopruiming klikt u op
hettabblad Meer opties. in het vak
Systeemherstrl klikt u op de knop Opruimen.
Overigens kunt u de gereserveerde ruimte voor
de opslag van hwstxtpmten aan banden leggen.
Kies in het cmápc&laischerm voor Prestaties
en onderhoud. dk op het pictogram Systeem en
kies het tabbhd Syslwmherstel. Klik op de knop
Instellingen. Lnhstwk Gebruikvan schijfruimte
verplaats u k % M h i i J e l a a r naar het gewenste
percentage van d e d i j f dat voor de opslag van
herstelpunten m ~ wmden
g gebruikt. Klik op OK
om uw keuze t e b m t i g e n (afbeelding 19).
WISSELBESTANû OPXHONM
Het schoonmaken van Windows zorgt niet al-
--J--
~~tkvanTaakplamrer~i
Windows XP. als u schoonmaaktaken
udlt aWmti4eren. B n- kunt u de
t-IM1mmarpr . .
de computeirniet gebruikt, bijvoorbeeld
's nachts. Kies Start IAlle programma's I
Bureau-accessoires ISysteemwerkset I
Geplande taken. Kies voor Een Nieuwe Taak
Toevoegen en doorloop de stappen van de
wizard. Stal bjjvoorbeeid i n dat Schijfoprui-
rning's n a c h b automatisch h werking en
wordt uhgwerd met hst eerder apgege-
ven schoonmaakprofiet Bees elders Indt
artikel hoe u schraonmaakp~~fielan instelt).
leen voor een opgeruimde werkomgeving,
maar heeft in sommige gevallen een veiliger
systeem tot gevolg. Via een registerwijziging
kunt u opgeven dat de inhoud van het wissel-
bestand bij het afsluiten van Windows moet
worden verwijderd. Voor betere prestaties
hoeft u deze wijziging niet door te voeren:
het afsluiten van uw computer duurt name-
lijk iets langer. In het Windows-register (Start
1 Uitvoeren, typ Regedit) navigeert u naar de
sleutel HKEY-LOCAL-MACHINE\SYSTEM\Cur-
rentControlSet\Control\Session Manager\Me-
R t l t I I R OP DIT ARTIKIL VIA FORUM.COMPUTtRmTAAL.Nl
AATSTE KANS! LAATSTE KANS! LAATSTE KANS!

HET GROTE
COMPUTER!TOTAAL
MERKENONDERZOEK
MAAK NET ALS VORIG JAAR WEER KANS
OP HARD- EN SOFTWARE PRIJZEN
DUIZENDEN EURO'S!
Beste Computer
:omputer!Totaal houdt dit jaar voor de negende keer
het grote Merkenonderzoek. Vorig jaar hebben meer
jan 7.000 lezers de vragenlijst ingevuld en geretour-
ieerd. Met deze waardevolle informatie hebben we
abrikanten laten zien wat u belangrijk vindt bij de aan-
;chaf van computerproducten en hoe u aankijkt tegen
lepaalde merken. Als lezer van Computer!Totaal hebt u
iiermee directe invloed op het aanbod van producten
dan leveranciers. Ook dit jaar zijn wij natuurlijk zeer geïn-
,..
teresseerd in uw mening over de verschillende merken,
I..'
f , ',i . :i welke merken u overweegt aan te schaffen en wat voor u belangrijke aspecten
' - %$ zijn bij de aanschaf van computerproducten. Dat ook de fabrikanten reikhal-
.-.... 5-
.. !end uitkiiken naar uw mening bliikt wel uit het aantal priizen dat ze dit iaar be-

I
',Y

:;i ;chikbaa;stellen om te verloten onder de inzenders van'de vragenlijst:

"-. . ;'s;,
- ,

f
'w;
-k
. -
,
Om het u makkelijk te maken hebben we de vragenlijst dit jaar een stuk korter
gemaakt. Het invullen van de vragenlijst kost u hooguit 13 minuten.
Ga dus snel naar www.computertotaal.nIlmerkenonderzoek, beant-
woord de vragen en maak kans op geweldige prijzen. Succes!

Volkert Deen
Hoofdredacteur Computer!Totaal
LAATSTE KANS! LAATSTE KANS! LAATSTE KAN
)IOIkrPbu-
1 Ga naar:
www.computertotaaI.nI/merkenonderzoek
2 Open de vragenlijst online
3 U kunt de vragenlijst in één keer invullen.
Na afloop worden de resultaten automatisch
verzonden. U kunt eventueel ook tussentijds
de vragenlijst opslaan en later verder gaan.
Meer informatie hierover vindt in het menu als
u het onderzoek hebt gestart.
e spelregels
Na het invullen van alle vragen uit het Merkenon-
derzoek 2006, inclusief uw persoonlijke gegevens in
verband met het verloten van de prijzen, stuurt u de
antwoorden via de automatische verstuuroptie. Uw
antwoorden worden anoniem verwerkt. Meedoen
kan tot 31 maart 2006. Bent u &énvan de gelukkige
prijswinnaars? Dan krijgt u na 18 april automatisch
bericht.
DIGITALE HANDELSPLAATSEN

Veilig op
De afgelopen anderhalf
jaar is er veel veranderd
op koop- en verkoop-
sites. Marktplaats werd
voor 225 miljoen euro
overgenomen door het
Amerikaanse elay en de
Telegraaf lanceerde Speur-
ders.nl, met de ambitie om
binnen vijf jaar de grootste
verkoopsite te worden. Door
de toegenomen concurrentie
zijn de mogelijkheden ver-
groot en is de veiligheid fli
toegenomen.

Kopen en verkopen op
Marktplaats, Speurders en eBay
wkîleida Marktplaatshe& een faceli
KOOPT U WEL EENS IETS OP
ondergaan, mlmt betrekkingtot
EEN 'VERKOOPSITE' ? mogrlgkheden,alo in tcmmisch en
opmaaktedikeh opzicht.Er i3 nu een optioneel
replstntiesysmem, dat t m b t m te biedenzon-
der datdit pre-mail hoeft* worden bevesügd en
waarbi) u ewi ovenirht h a b r v uw~ eigen adver-
tentIer S p e u r h m h i d s f h k t
meld.Een recente aitwiklcelq bi) Speluders is de
*uwe navigatiestructwin rubrieken.Aan de 141-
verschijnt een w l e m , waarin udeab
vertenti@ kurtselecterm op baslsvan pr#, cm&
tb,soorten afkurd. W bepdde rukieken(mals
auto's, c a r a m , motor* wenIngen),gaat dat
nog vah. U kunt ben blj\lobvbceidheel simpel op

een tonu.ir, clat toevaülg ap de-

z&& dig werd geinncard Hler
kunnsn gebruikar ervamen
-
uttwïssm m leedbrbr neven
op de s&. Ebayhed d ianger een
dergelijkíom, zij he* min- ;
dernr$ebiaid. Det Mlrttpbats
deafgelapentld vemdawgw ,
hetft ondcrgacin is mie4 a,vrmud;;
desfteis in 1999 amtaanaljn& r'
venprqoct van km!#oqwdnksl
HstGoed.üesitrwri#IIanp ..
mn m u p d e t s t ~ rrb~rnm
, #,
door e k y en de c ~ n c m m ='
Speurdersh& dat prom ver-

ea#r- m-
-*-.
. -*- S..*-
*-Cs-
.-
<*r;.
onder andere kleur, model, brandstof en bouwjaar
zoeken. Met deze nieuwe methode is het heel sim-
pel en prettig om stapsgewijste navigeren.
KOPERSBESCHERMING
Omdat valse advertenties en malafide verkopers
nog steeds een groot probleem vormen, heb-
ben alle sites daar bepaalde maatregelen tegen
getroffen. Niet alleen worden advertenties door
interne meaewerkers gescano en getoetst en
kunnen valse advertenties eenvoudig worden
gemeld, ook bieden alle sites een bepaalde vorm
van 'kopersbescherming:
Bij eBay was dit al jaren gebruikelijk. Bij de regi-
stratie is het verplicht om een compleet adres op
te geven en eBay biedt een uitgebreidrating-en
feedbacksysteem. De rating, het waarderings-
cijfer, bestaat uit een getal dat gebaseerd is op
het aantal succesvolleaan- en verkopen van en
aan individuele gebruikers. Verder wordt de
(ver)koper verzocht om commentaar achter te
laten, nadat een deal is gesloten. Hoe hoger ie-
mands rating is, des te betrouwbaarder het is om
te handelen met hem of haar. Dat betekent dus
ook dat een nieuw ingeschreven lid zich eerst
moet bewijzen. De meeste kopers zijn nogal hui-
verig om iets te kopen van iemand die geen en-
kele verkoopgeschiedenis heeft.
Zelf iets kopen is geen probleem; de betaling
loopt meestalvia PayPal, wat betekent dat de
koper vooruit moet betalen. Om feedback te krij-
gen en uw status telaten stijgen, is het dus aan
te raden om eerst wat zaken te kopen voordat u
zelf met een online winkel begint. Daar ligt ook de
zwakte van het systeem, want die waardering zegt
dus niets over hetvwkmpgedrag. Zo waren er ten
tijde van de Gmail-hypeveelmensen die voor één
DIGITALE HANDELSPLAATSEN
--
w
r d e b a n d heeit de laatste twee dagen alleen maar Gmail-uitnodigingenver-
ht w v l l u r o c e n t en daarmee een 'betrauwbare'mting van 88punten vergaard.
&-rv ruil voor eBay, maar het geeft aan dat geen enkel systeem
p o s i t i e v e f e e d b a d L n i t a n s i h w om in waterdicht is. Het is in ieder geval een plus dat de
korte tijd een h-b-&ze ac- (ver)koopgeschiedeniskan worden nagegaan, in
counts werden-wdmMwn (of zelf tegenstelling tot bij Marktplaatsen Speurders. Het
gebruikt door) malafide verkopers, die allerlei is dan ook aan te raden om dit altijd te controleren,
dure apparatuur van duizenden eurprb- w-ende verkopers.
TIPS VOOR VEILIG ONLINE KOPEN
- - -- -
verkoopt hijlzij nog mee
Bekijk, indien mogelijk, de feedback van andere gebruikers.
1: Ga na of de prljs niet onrealistisch laag is. Vage verhalen zijn meestal nep of een
'
indicatie dat de goederen 'van de vrachtwagen zijn gevallen'. ki dat laatste geval bent
- u bij aankoop medeplichtig aan heling.
' C Wees huiverig voor Engelstalige advertenties op Marktplaats en Speurders (bij eBay is
dit vanwege het iwernationale karakter juist vrij gebruikelijk).
'f. Persoonlijk afhalen heeft altijd de voorkeur.
Kan punt 5 niet, neem dan altijd telefonisch contact op. Dit is persoonlijker dan e-mail
en u kunt een indruk krijgen of de persoon vertrouwd overkomt, Vraag altijd om
I d volledige adresgegevens en controleer via telefoongids enlof een locatie-website
(ANWB o.i.d.) dhet adres daadwerkelijk bestaat.
Ga nooit in op een product dat via-via wordt verstuurd (meestalvia een adres in hetbuitenhnd).
Gebruik een veilige betaalmethode: contant bij ophden of via PayPal. Wanneer het een
klein bedrag betreft, kunt u overwegen vooruit te betalen via internetbankieren. Doe
'- dit alleen wanneer u de verkoper vertrouwt en vraag voor de zekerheid om het I I
3 volledge woonadres (zie tip 6).
l'
Ga nooit in op betaling via vage banken zoals Western Union, dit is allesbehalve veilig. b
:u.
;t
Versturen onder rembours biedt geen enkele meerwaarde ten opzichte vanvooruit-
betalen, behalve dat het sneller is. De kans op een doos stenen is nog steeds aanwezig,. .,
1
,-
.
aangezien pakketten niet voor betaling mogen worden geopend.
;d. Koop bij voorkeur bti vertrouwde verkopers (geverifieerdlgecontroleerd).
#a.
C
Pas erg op met het kopen van software. Wees er zeker van dat het om originele cd's
-
r
gaat, met licentie. Laat u ook niet verleiden met OEM-software, want dit behoort
- verkocht te worden bij aanschaf van een complete pc.
. Vraag waarom de verkoper het product weg doet. Dit kan een indlcatie geven over de
DIGITALE HANDELSPLAATSEN

Wrierc ar amnrhaapt leb inisg a t , btw-

b&ldwmmw hrt pductniet am dw h h r i j -
vinp veidoet af lwlrrnaal nltt wotdtbtp~tuurd,
kunt u hij* mbwoep doen op de 'bporr
pwntfr'. u dnu w a e r h o p k
m w d.tat
M nM m y v m t n m i k i P r i l ~ s r n r r ~ ~
3ariro w d t abeliaiSaa mor a d r n l n i w m -
Z
~ J , ~ u d b 2 M W n g vRWkbt l a
u i q p w d l8 kmaxinmk bodragzeti6 660
asimyHHpmicR~*ntrkdui~etn
q
íu q m minaar stsllsn tiler erm mtaiJ-
~ ~ w r a a n ~ s p s w d a r r ~ d d l
& ' k o p m w z e ~met, mv q p s d l n g t o t
200 w o , aAwn m n U r u ewi product hebt
gekocht bij een geverifieerde gebruiker en wan-
neer een pakket niet is opgestuurd terwijl u wel
hebt betaald. Ook moet u aangifte doen bij de
politie. Iemand kan 'geverifieerd verkoper' wor-
den, wanneer het volledige adres bij Speurders
wordt achtergelaten. Speurders stuurt dan per
post een brief met daarin een verificatiecode. KOSTENPLAATJE eurocent plaatsingskosten, plus een verkoopcom-
Op deze manier wordt het adres gecontroleerd De toegenomen concurrentie heeft onlangs ook missie). Het verschil tussen eBay en Marktplaats
(en in het archief opgeslagen). Dit is interessant geleid tot extra voordeel voor de consument. is dat de verkoper bij de eerstgenoemde site al-
voor zowel koper als verkoper: de eerste kan Naast het feit dat Speurders nog steeds geheel leen maar commissie hoeft te betalen wanneer
met een veilig gevoel kopen en de tweede wordt gratis is, heeft Marktplaats zijn prijsbeleid aan- een artikel ook daadwerkelijk is verkocht. Met 6
als betrouwbaar aangemerkt (zonder kosten of gepast. Moest tot voor kort nog 6 euro worden euro voor advertenties boven de 200 euro was
moeite). neergelegd voor producten die meer dan 200 Marktplaats lange tijd de duursteverkoopsite
Marktplaats biedt sinds kort iets vergelijkbaars, euro waard waren, nu zijn de meeste consumen- -iets wat men zich kon veroorloven door het
onder de noemer 'gecontroleerde verkoper', tenrubrieken geheel gratis (waaronder ook Com- marktleiderschap. Nu de meeste consumenten-
maar stelt hieraan een groot aantal eisen. Zo puter Hardware, Fotografie en Huis en Inrichting). rubrieken gratis zijn geworden, is het grootste
moet u per post een kopie van een geldig pas- Alleen in de meer zakelijke rubrieken (zoals Banen verschil tussen Marktplaats en Speurders de prijs
poort of rijbewijs toesturen, plus een kopie van en Diensten) en voor duurzame goederen (zoals voor duurzame goederen, zoals auto's, boten
een recent bankafschrift en een origineel uittrek- auto's en huizen) moet nu worden betaald. Markt- en motoren. Bij Speurders zijn deze nog steeds
sel uit het bevolkingsregister (of een KvK-uittrek- plaats stelt hiermee de meeste consumenten- gratis en het is dan ook niet zo vreemd dat dit de
sel, in het geval van een bedrijf). De laatste twee rubrieken vrij van betaling, wat aan de zakelijke populairste rubrieken zijn. Aan de andere kant is
items mogen niet ouder zijn dan één maand. Dat kant gecompenseerd moet worden. Voor auto's, het overigens devraag of Speurders, met enkel
geeft veel administratieve rompslomp en het kost caranvans,vakanties en bepaalde subrubrieken inkomsten uit reclame en de promotievan adver-
nog flink wat geld ook. Bij Speurders zijn er sinds moet nog steeds 6 euro worden betaald. Voor tenties, het lang kan volhouden om geen kosten
de invoering van het systeem van 'geverifieerde koopwoningen, zakelijke diensten en het plaat- te berekenen. Voor de verkoop van een auto van
verkopers' ruim 20.000 van dergelijke verkopers sen van vacatures
geregistreerd. Op een totaal van honderdduizen- geldt een tarief van
den handelaars is dat niet veel. Het is daarom de 25 euro. In tegenstel-
vraag hoeveel gebruikers van Marktplaats hier
gebrull: mruhmaken, aangezien de drempel
er e m aaikho#crligt.
ling tot Marktplaats
art& Irortrn bil-y
onlngs rellr Jldrt gu
stegen(yinNmx5û I-
A Op zowel Marktplaats en eBay crk Speurders kumren kopen en verkopen sndedhìg de m g e w u e n plak om de maltws van de dt-9 van fecdbwk iû v o w z l a Bent u het
niet eens met een bepaal& wuzì@ng,of heeft u sugseslios h w het beter kun? Geef het

-
discussiëren en ervaringen uitwisselen in een forumonderdeel. Zo kunt u hulp vragen
wanneer u tegen bepaalde problemen aanloopt (bijvoorbeeld het verzenden van een dow. er wordt v m k marg.lulstrrd. Maar u kunt o o k p w o o n voor c M klchplaatje op
pakket), of uw medebezoekers om advies vragen om veilig te handelen. Verder is dit de fmterecht.

een paar duizend euro is een advertentieprijs van Ebay bleef w m m ~ m m h m e d v e r t e n t i e s kijken, komen we echter
enkele euro's niet onoverkomelijk. complete
--r 4qq
&&l0 computerobjecten en maar liefst
Op het g e b d m m l
l
a , m h l t s in de categorie fotografie.
VERSCHILLEN TUSSEN MARKTPLAATS EN we e e n z e l f b i e r r l ~ y -*Y
:
SPEURDERS ~ a r k t p l a a l Y , W # 1 ~ ~m ~ &T EBAY
De verschillen met betrekking tot kosten en ga eBay. Als va bp 1- ,--scheidt zich op twee manieren van
ranties voor kopers hebben we al besproken,
maar ook in het type advertenties zit verschil.
DIGITALE HANDELSPLAATSEN

MarktNaats en Speurders. Ten eerste hanteert eBay-wlnkel is dat eenvoudlger, omdat daar vaak
SOFTWARE
men het veilingprincipe en ten tweede is de site bepaalde garanties, zoalsniet-goed-geld-terug -.

internationaal georiënteerd. Dat heeft zowel wordt geboden (net zoals bij reguliere internetwin-
voor- als nadelen. Bij een velling moet u een bod kels).Bovendien willen verkopers met een hogere
uitbrengen om een product te mogen kopen. An- I rating liever geen negatieve krltiek, dus zullen
deren kunnen ook meebieden, waardoor pas aan 1 ze hun best doen om tot een goede optossing te betreft het een toolbar, waarmee u onder
het eind van de veiling, meestal na enkele dagen, komen. andere gewaarschuwd wordt wanneer ee
bekend is of u 'gewonnen' hebt. Dat betekent ei- veiling bijna afloopt. De Speurders-toolba
genlijk dat u op het moment dat de veiling afloopt
(wat ook midden in de nacht kan zijn) achter uw
pc moet zitten om zeker te zijn dat u de nieuwe
eigenaar wordt. Veel kopers doen hetzelfde,
CONCUISIE
Voor de consument is de toegenomen concur-
rentie een goede zaak. Zowel Marktplaats als
Speurders lancerenregelmatig interessante
! biedt wat minder functlonaliteit: direct
vanuit u w browser zoeken op de site, het
markeren van advertenties en links naar

waardoor de prijs op het laatste moment nog flink vernieuwingen, die ofwel de veiligheid ofwel de Marktplaats). Er zijn ook online hulprnidde
kan oplopen. Omdat niet iedereen van dit principe (ver)koopervaringveraangenamen. Nu Markt- len beschikbaar om succesvolter t e biede
houdt, biedt eBay ook de mogelijkheid aan ver- plaats haar prijsbeleid zelfs naar beneden heeft op eBay. Een voorbeejd is Auctionsniper.
kopers om de 'Nu kopen1-optietoe te voegen. Zo- bijgesteld, zal de handd alleen maar toenemen. com, dat namens u atteen een bod zal uit-
lang er geen bod is uitgebracht, kunnen kopers di- Marktplaats is nog steeds veruit de grootste site, brengen i n de laatste minuten van een vei
rect een product kopen (meestal tegen een hoger maar Speurders nadert gestaag en is vooral voor ling en direct reageert o p andere bieders,
bedrag dan de veilingprijs). Voor de verkoper duurdere producten populair. Veilingsite eBay afhankelijk van door u ingestelde gege-
zitten hier overigens extra kosten aan verbonden, loopt wat achter. Het Is een ideaal platform als I vens. Het betreft echter wel een betaalde
indien het product niet wordt verkocht. u per opbod wil (verjkopen of handelen met het dienst en de website heeft u w persoonlijk
Het internationale karakter van eBay heeft buitenland, maar zowel voor laaggeprijsdeals voor eBay-gegevens nodig.
zowel voor- als nadelen. In een land als Nederland duurzame goederen is het nibrieksadvertentiemo-
of België is het veilingprincipe minder populair del van Marktplaats en Speurders veruit favoriet. B
dan het 'rubrieksadvertentie-
model' (zoals Marktplaats en
Speurders dat hebben), omdat
we een product graag eerst wil.
HANDELSPLAATC$N
len zien, voordat we tot koop
overgaan. In tegenstelling tot
de Verenigde Staten en andere
landen zijn de afstanden binner
,
,
,, . .,I max. €5.50; iI
de landsgrenzen klein, waar-
door het meestal de voorkeur
heeft om een product persoon-
lijk op te halen, in plaatsvan
het te laten versturen -vooral
bij duurdere producten. We
willen graag van te voren zien
of het product wel is wat we
zoeken, of het functioneert
zoak gedacht en of de staat
I
I

Forum I-
la Nee
-
~leglshatleoptioneel Drop IinKeis veiiingsire
exact Is zoals beschreven. Bij
hetveiiingmodel zit u hoe dan
ookvast aan een koop, ook ds 3 082 984 1 336 328
- L
u het product nog niet hebt
gezien. Een bod is binciend en
1 Advertenties per da

I Bezoekenper dag
8- 1
75.000 8 5 . 0 ~

ais u terugkrabbelt zal de ver-

koper u daarvoorboeten, door
negatieveteedback achtar te
laten. Het internationale velling
modelis een perfect systeem
als u over de landsgrenzen wilt
kopen of verkopen. Apparatuur
in het buitenland kopen is met
eBay een koud kunstje en rela-
tief veilig. Maar als er een pro-
bleem is, ben u afhankelijk van
de coulance van de verkoper en
terugsturen is - mede vanwege
dekosten - niet ideaal. Bij een
I Populairsterubrieken 1 Modelauto's, kinder- W 5 . m~tbren~baten 1 Muztek. kledlne,
- .postte~!els 1
eken, speelgoed 1
nvoudig in gebruik Eenvoudig in gebruik Internationaalhandelen
Meeste aanbod Kopersgarantie laagdrempelig Goed veiligheidssysteem
Gratis
Mlnder bereik en aanbod dan Relatief complex Ingebruik
Nlet gratis
Mihder bema dwi Madm
**Marktplaats telt bi) het totaal m t a l adverlenties ook bcpaaldi objecten uit eBay mee
*** Bron: metlngen van onderzoeksbureauMultiscope
voor oog en oor
De fraaiste MP3-spelers
MP3-spelers zijn allang niet meer bedoeld om alleen maar uw favoriete muziek mee af te spelen.
Steeds vaker zien we extra functies terug, als video afspelen, foto's bekijken, radio luisteren,
noem maar op. En minstens net zo belangrijk is het uiterlijk van het apparaat. Daar richten we ons
op in dit artikel. Wij willen bling bling!
abrikanten proberen elkaar af te troe-
ven met design-apparaatjes, die we
stukvoor stuk als 'kunst' kunnen be-
stempelen. Het resultaat: kleine mp3-hangers
voor om uw hals, mediaspelers die meer scherm
dan speler zijn, glimmende 'eye candy' die net zo
goed als spiegel functioneert en zelfs zonnebril-
len met opslagruimte voor muziekbestanden.
De hoogste tijd voor een test: welke 'bling bling'
bestaat er op dit gebied en hoe is het gesteld
met de kwaliteit van deze apparaatjes? Natuur-
lijkzijn er veel meer mooie, ludieke, schattige
en anderszins opvallende mp3-spelers dan we
hebben kunnen testen. Toch willen we u al dat
andere moois niet onthouden, u vindtze terug in
de kadertjes bij dit artikel.
IRwmUIB
Anders dan het formaat van deze speler doet
vermoeden, is de U10 geen kleine HD-speler,
maar een groot uitgevallen flash-apparaat. Ons
testexemplaar heeft dan ook 'maar' 1GB aan
boord. Toch heeft de U10 voor een flash-me-
diaspeler wel een bijzonder mooi Icd-schermpje
aan boord.
Dit 2,2-inch scherm beslaat een groot deel van
de voorkant, met enkel nog een smalle zwarte
rand eromheen. De zijkanten en achterkant van
de U10 zijn van maagdelijk wit
plastic gemaakt. Aan de zij-
kanten vindt u de toetsen voor
iRiver U10 512MB
p
- p p
PRIJS C: 249,- (1GB-versie: E 291,501
INFO iRiver Europe, www,iriver,eu,com
SCORE ( '-
PLUSPUNTEN
Klikbaar beeldscherin als
richtingtoets
Groot en haarscherp beeld
MINPUNTEN
Prijzig
Siechts 512MB of 1GB opslagruimte
'
volume, power en hold. Ook is er een knop waar-
mee u het scherm een kwartslag kunt draaien.
De U10 is hierdoor zowel horizontaal als verticaal
te gebruiken.
Het bijzondere aan deze mediaspeler is dat het
scherm ook functioneert als navigatieknop.
Door omhoog, omlaag, naar links of rechts te
klikken, scrollt u door de menuutjes. Hoewel het
scherm zich los van zijn behuizing laat bewegen,
rammelt het niet zijn karkas en voelt het geheel
solide genoeg aan.
De resolutie van 320x240 beeldpunten staat
, garant voor haarscherpe weergave van foto's en
I AVI-filmpjes. U kunt ook radio ontvangen en op-
nemen, en opnames maken via de ingebouwde
microfoon. Voor de speelse momenten is er de
mogelijkheid om flashgames te spelen.
Als mp3-speler doet deze speler prima zijn werk.
De standaardgeluidskwaliteit is wat schel, maar
dit is gemakkelijk teverhelpen met de vijfbands
equalizer. De oordopjes die iRiver meelevert zijn
behalve stijlvol ook erg krachtig. Met de bijgele-
verde software kunt u bijna alles doen wat u wilt
Alleen de mogelijkheid om videobestanden te
converteren ontbreekt.
'-m
De iRiver H10 is al een tijdje verkrijgbaar, maar

I
spant nog steeds de kroon als het om ontwerp
gaat. De metalen behuizing met gekleurde
boven- en onderkant geeft het apparaat een
robuuste en zakelijke uitstraling, zonder saai
te zijn. Ook deze speler kan meer dan muziek
afspelen alleen. Hij neemt net zo gemakkelijk ge-
luid op via de ingebouwde microfoon, laat JPEG-
en tekstbestanden zien op zijn schermpje en
ontvangt FM-radio. De H10 is verkrijgbaar in vier
kleuren en heeft als een van de weinige spelers
in de test een verwisselbare batterij. Wij testten
een exemplaar met 5GB aan boord, maar er zijn
ook varianten met een gigabyte meer te koop.
Het scherm tovert heldere kleuren tevoorschijn,
maar de resolutie van 128x128 beeldpunten
is wat aan de lage kant voor het bekijken van
MENSWAY ZONNEBRIL
MP3 PLAYER i <sp harde schijf, met behulp van de bijgeleverde
Een zonnige oplossing voor audiofielen is
deze Zonnebril mp3-speler van Mensway.
De zonnebril heet u w ogen daadwerkelijk
t e beschermen tegen UV-stralen, maar d e
brillenglazen zijn helaas niet voorzien van
een lcd-scherm. De geheugencapaciteit
bedraagt 1GB. Prijs: 179 euro.
WWW.MENSWA.COM
PLUSPUNTEN
Robuust en stijlvd o n h m p
Speler geeft goed geluid
MINPUNTEN
Meegeleverde cadapjh#m rdsthmt
beste uit het geluld
Rip-functiein s d t m m v l l i t t . l b
foto's. De menuf rl]n wel wenlchte-
lijken mooi vgr-en. k i d e n d a n de U10
wordt de iRiver H W n l s l p h w d met eigen
oordopjes, maar met eon atol v i n Sennheiser.
Deze Sennheise~&&n weinig& van de lage
tonen, terwijl iRlvcrsrlgnomdoples ook op de
H10 prima b a s h e m laten km.Ak software
heeft deze s p e k I R i w Plusnisegkregen, een
mooi en overzichtel* programmi waarmee u
simpel en s n d muztakbmtamdenimporteert en
afspeellijsten aanmaakt. Er is ook een mogelijk-
heid voor het rippen van cd's, maar die werkte
bij onze test niet. Daarvoor kunt u beter andere
programma's gebruiken, zoals bijvoorbeeld het
gratis Windows Media Player 10 of Cdex.
nm A 2
De Cowon iAudio A2 is meer een multimedia-
speler dan een mp3-apparaat. Dat ziet u direct
aan het formaat van het ding: met een beetje
goede wil past de iRiver H10 er tweemaal in. Ook
het scherm is met zijn diagonaal van 10,5 cm
niet bepaald klein te noemen. Het zou dan ook
van weinig respect getuigen om deA2 enkel als
mp3-speler te gebruiken. Zeker gezien de mo-
gelijkheden van het apparaat: naast audiospeler
is deze gadget pur sang ook harddiskrecorder
voor geluid en beeld. U kunt dus probleemloos
beelden van televisie of dvd-speler vastleggen
Wnsluitsnoeren. De harddhk van 20GB is voor
dit doeleind wat aan de krappe kant, maar er is
ook een 30GB-variant verkrijgbaar.
Het afspelen van opnames en andere video-
* ,...... ... ..- . , ,
INFO TU & TU CE. www.1~-and-tu.ct
Em -b dat
compact tnp3-~pekrti1?.
gMsPwt m sshljnt, maar wei rumbr kd-
I-
dwm. Vooralsmg voarleehouden iiïn
AH, i m ~ wie
r weet brengthet Koreaanse
K m M juweeltje nogeens op d e Euro-
n q e markt. Prii: otbkemd.
brstanden fen de A2 d e r m u n t er een hele-
b d ) gebeurt op een r a W e wan m m a a l
640x480, ge0wende acht w opeen volle
brttery. ûfu sluist de b e e k k i dotr naar r e n
telrvble, om ra qp esri gr& ~ c h w m ts bekij-
km. De ~ l & k w a ï t e ì t I sh m w i . a L U hoeft
oWrlpm nlett#lulsteren via & b T m c r d e
i A d h aardopje$,het km M k via d@h@ouw-
de speakers, al klinkt dat een stuk minder. Het
kleurenmenu is aantrekkelijk en duidelijk, en de
besturing door middel van een richtingpookje
en vier toetsen gaat prima. Op de bijgeleverde
software (jetAudi0 en jetcast) is vrijwel niets
aan te merken. Alleen het ontbreken van de mo-
gelijkheid om uw mediabestanden een beoorde-
ling mee te geven, kan een gemis zijn. Al met al
is de A2 een fantastisch apparaat, maar wel wat
groot en zwaar ten opzichte van de andere spe-
Iers in de test. Die zwaarte geldt overigens ook
voor het prijskaartje.
m- W
De U3 u t u i t i i j n r e c h t b p l o v e r zijn fabrieksge-
n o o t A I - m p M m k k t z i j n hier de karakte-
ristiaken. m de HD M plaatsgemaakt voor
f l a s h p h q m . In dit pvsl512MB, maar er zijn
ook variantwi verkrwbaar met meer geheugen,
td ~~ 260. w h r l l j k u a n clme speter is
m h l mwet kat batte omsthrljven al8 'zwart
 cawal IAubso u0 Il2MB

FLummmu
I(k(n -
-
I
Xbut~nibtrda#dhogeresdutis
MINPUYTWI Cowon iAudio X5 20GB
Scherm te kieln voor foto's en video
Geen ophangkoordje bijgeleverd

maar dan zonder hoeken', al is hij ook in het wit

verkrijgbaar. De randen en hoekjes zijn netjes
afgerond, waardoor het glimmende apparaatje
er allesbehalve lomp uitziet. Stijlvol, maar niet te
opvallend. Het apparaatje is licht genoeg om om
uw nek te hangen, maar helaas krijgt u er geen
koordje bij.
Ondanks zijn compacte formaat is deze flash-
speler toch voorzien van een schermpje. Dit
beeldschermpje - ter grootte van een postze-
gel - kan 260 duizend kleuren weergeven in een
resolutie van 160x128. Dankzij dit scherm kunt
u met de U3, naast muziek beluisteren, ook
tekstbestanden en foto's bekijken. Zelfs films
afspelen behoort tot de mogelijkheden. Het
scherm is helaas te klein om hier uitgebreid van
te genieten. Het geluid is daarentegen prima.
De oordopjes zijn van dezelfde kwaliteit als bij
de A2 en ook de software is precies hetzelfde.
Voor de bediening gebruikt u de richtingpook
en de mooi weggewerkte functietoetsen. Mocht
u opnames willen maken, dat kan. Hiervoor is
de U3 standaard uitgerust met een ingebouwde
microfoon en een lijningang.
CûWûN IAUDIO X5
De X5 lijkt een beetje de limousine-uitvoering
van Cowons U3. Het apparaatje heeft namelijk
exact dezelfde mogelijkheden, maar is ruim drie
keer zo groot als zijn kleine broertje. Hij ziet er
- blokje met de benodigde connecties
) onderin het apparaat steken. En dat ziet
Dit kubusjewordt wet's werelds kleinste
mp3-speler genoemd. Met zijden van Z,*
maakt hij zeker aa-
spraak op die titel.
DiZ hebbedinge*
is werkrygba~
f-
PLUSPUNTEN
Luxe uitstraling
Veel functies
MINPUNTEN
Scherm heeft een te lage resolutie
Apart aansiuitblokvoor usb en lader
wel wat luxer uit en tegelijkertijd iets saaier,
omdat de zwarte box van mat plastic is ge-
maakt. Het apparaat is niet voor niks een flinke ziek, foto's en Ctms.
slag groter: er zit een harde schijf in van 30GB
(er bestaan ook uitvoeringen met 20 en 60GB). AClllllrDD 1IAtWO
Helaas krijgt u deze niet zo snel vol met foto's en De 1Pod Nano is met 7 mm het platste apparaat
films, want ook dit schermpje heeft een resolu- uit de test. Toch heeft Apple er 4GB aan flash-
tie van 160x128. En waar die resolutie ruim vol- geheugen in weten te proppen. Het apparaatje
doende was voor het piepkleine schermpje van glimt aan alle kanten, kent een witte en een
de U3, schiet hij ruim tekort voor het drie maal zwarte uitvoering en is tevens verkrijgbaar met
grotere scherm van de X5. Foto's en films zien er 2GB geheugen. De iPod onderscheidt zich van
belabberd uit. andere mp3-spelers door het 'gebrek' aan uit-
Het geluid is echter allerminst slecht. De X5 to- stekende bedieningsknoppen. Alle besturings-
vert een warme sound door de oordopjes. Die functies zijn ondergebracht in de typische tast-
zien er wel wat potsierlijk uit voor zo'n stijlvol gevoelige cirkel met ronde bevestigingsknop in
apparaat: ze lijken op miniatuur-voorzittersha- het midden, die als het ware een gehael wrmt
mers. Het aantal knoppen en aansluitin- met de b e h w .
gen is minimaal. Dit komt het uiterlijk ten Alleen do hdd-
goede, behalve als u de lader, usb-ka- sctiuü bevenop
belen, lijn-ingang of -uitgang wilt aan- de Bod steekt
sluiten. Dan moet u namelijk eerst een Ildltult
MWrwkrt
-d
er niet uit. zinwtc umQk
Ook in dit geval gebruikt u C o w o m p b @&-k
heWmr #tot en
v I
Apple iPod Nano 2QI.
OMbmtar rilano
MENU . ~ b r s r
m
WdeRadbbO
~

m m I WulmRmCn
mt 254,512 of
1024MB inge- l ~ t A m
huwd geheugen. I wtuktkenpW
De plante tnp3-gder C I1
Prijs vanaf m'n $83 ~W~
euro. ' WwmTIal
Laeg muimumvokme
IRIWK1YIDIIYII.LBI Gevoeïv voor rtd m vin#craldmkkei)
-i 5
*lmwwbar

REAEEIR OP DIT ARTIKEL V11 FORUM.COMPUTIRTMMLWL

 L passelijke naam voor deze mp3-speler met
fotofuncties. De Zen Sleek ligt met zijn gepolijst

1
metalen buitenkant allesbehalve grof in de

@
J
hand, en door de materiaalkeuze voelt het ap-

--di
9ndir9r vaagt zich nu
aukopdamiwktvw- paraat erg solide aan. Het apparaat is uitgerust
T 40
menu met een iOGB hardeschijf en dat moet voldoen
vonda - mp3-s-. Oe voor een mp3-speler met foto-functies. De ge-
luidskwaliteit is erg goed en hoort tot de beste
SanuctCtü Mnktu te- p
~arcC~mbubirt 1 uit de test. OpvaHend is het vermogen van de

- I
gtimlack. Ultvm)ngen r
m?m ZûB@wgm.Prijwn: 120m
170 w o .
te lijden onder het compacte schermformaat.
De menu's zien er zeer verzorgd uit en tijdens
het afspelen van muziek ziet u naast de verstre-
ken tijd ook de overgebleven afspeeltijd. De
standaard Apple-oordopjes zien er erg stijlvol
uit, maar kennen een zwak maximumvolume. De
geluidskwaliteit op zich is uitstekend.
Bij de iPod wordt standaard een cd met drivers
en het programma iTunes geleverd. Dit pro-
gramma blinkt uit in functionaliteit. Probleem-
loos maakt u afspeellijsten aan, plakt u oordelen
aan uw liedjes, zet u cd's over naar uw mp3-spe-
Ier, enzovoort. Ook foto's worden automatisch
omgezet naar een bruikbaar formaat. Daarnaast
kunt u muziek (tegen betaling) en podcasts
downloaden.
IPûD
De iPod is qua uiterlijk exact getijk aan de Nano,
maar dan een flinke slag groter, dikker en zwaar-
der. U kunt er dan ook veel meer materiaal op
oordopjes om lage tonen goed en krachtig weer
kwijt, 60GB om precies te zijn (er is ook een vari- te geven. Daar staat tegenover dat deze dopjes
ant met 30GB). Nu is het ook mogelijk om filmpjes wel erg groot uitvallen en niet in kleinere oren
te kijken in mp4-formaat, en videocasts van het passen. De vormgeving van de dopjes is trou-
net te plukken en af te spelen. Deze nieuwe iPod wens duidelijk afgekeken van die van de iPod.
mag dan zijn uitgebreid met video, het geluid Het scherm van deze Sleek Photo valt wat tegen.
I bij het afspelen van de muziek is nog steeds van Het heeft een te lage resolutie (160x128)om
grote klasse. Het maximale volume is iets hoger
dan bij de Nano, maar alsnog aan de lage kant.
Het scherm, vier postzegels groot, is erg helder
en scherp. Films zien er prachtig uit, hoewel
de scherpte onderdoet voor die van de Cowon
iAudio A2.
Deze iPod is voorzien van een forse dosis extra
functies. Zo kunt u hier ook spelletjes op spelen,
waaronder Solitaire. Het bekende bedieningsme-
chanisme van Apple leent zich hier alleen niet zo
goed voor. Ook een wekkerfunctie en de moge-
lijkheid om contacten bij te houden mogen niet
ontbreken. Net als bij de Nano wordt een cd met
drivers en iTunes bijgeleverd. Ookvideobestan-
den zet u hiermee om naar het juiste bestands-
formaat.
mhMCm41tllt~
'Sleek' is Engels voor glad, en dat is een toe-

Creative Zen Sleek Photo

P A I S E 329,-
INFO Creative, nl.europe.creative.com

SANDISK SANSA E200

Het grotere broertje van de c100 heeft n U
PLUSPUNTEN
Voelt solideaan
iets meer inhoud
Prima geluidskwaliteit Dat geldt voor L
mw.3
MINPUNTEN het geheugen,
Lage schermresolutie voor foto's
Groot uitgevallen oordopjes er is een versie
van 2GB en
eentle van bGB,
!I
Apple iPod 30GB en verder is het
i scherm een stuk
i; mus c 329,-iaom-versie r 4 3 9 ,
INFO Apple, www.apple.nl
groter Verwacht
naast muzikaal
plezier ook de
rnma
..
mogelijkheid tot
het bekijken van r
PLUSPUNTEN
Prachtige beeldkwaliteit foto's en films "
Uitstekend geluid Prijzen zijn nog
1 MINPUNTEN
Besturing niet ideaal voor spelletjes
niet bekend J-
Gevoelig voor stof en vingerafdrukken WWW.SANûESILNL
>

REAGEER OP DIT ARTIKfL VIA FORUM.COMPUTtR70TIAL.IIL

COMPUTEATOTMi
APRIL 2008 1 39
 SWISSBIT SBEAT
. dim vtni wktiabigaiWeL
bhirdi~rJftcWBppo~.Hir~pLnntw
ZAKMES MP3 m#h&mtiP&m kuiJtels fnto'5. Clml
en-.Darraotkftoolrdlt
Wilt u op vakantie tegelijkertijd uw
appaiscwtlnWh~ndlbrrirviA8er,
brood kunnen smeren en naar 'Ik
@tmmpMpbnW V8ImeMlm. dB d i m t
zag twee beren ' luisteren' Dan
-1 in m@4umW. De rgtlrt k Wrapi
biedt dit Zwitserse zakmes annex
fermdiiets W r din dr 1PMV W vrIJ
mp3 speler uitkomst Om zijn 1GB
#ctn. M c I m volla brtturlj bdt de PH-IID
vol te krilgen met muziek hebt u
h t w i j h g var: ander Ideule o ~ n m r l ~ h d m
wel minimaal Windows 2000nodig
dml~
Wr.
Prijs 143.99 euro
WWW.SWLSSBI1.COM
Het 1 , h c ) i a c h a m LunW diáand k l e m
laten don,m* heft ebn b lmambtia
A om veeidctall ai8w te w n hi fik en í o ~ i
echt van de foto's te kunnen genie- (160x128).
ten en dat is jammer, zeker voor een j-
l hege als lage
De g e l u l d ~ a l l t e i t l ~ m wine de
mp3-speler die de term 'Photo' achter tonen erg goed. Perfectionisten kunnen zich
zijn naam geplakt heeft gekregen. Het
scrollen door afspeellijsten en menu's
w via de F1 ook radiozenders beluisteren. De ge-
luidskwaliteit van het apparaat is goed. Daarbij
helemaal uitleven op de 9-bands EQ, met daar-
naast keuze uit achttien voorgeprogrammeerde
gaat sneller dan bij de andere spelers. De bedie- beschikt hij over een opnamefunctie via de EQ-instellingen.Bovendien is er de Auto EQ
ning zit verder ook goed in elkaar. Hetzelfde ingebouwde microfoon. De bediening mist een
geldt voor het softwarepakket, dat zelfs rijker Is hold-knop. De toetsen zijn echter zo secuur
dan noodzakelijk. Creative had Windows Media weggewerkt, dat u niet snel per ongeluk op een
Player 10 best achterwege kunnen laten, omdat
zijn eigen Media Exploreren MediaSource alle
functies bieden die nodig zijn. Ten slotte is ook
de Zen Sleek Photo voorzien van FM-radio en
een opnamefunctie. Daarnaast kunt u een deel
van de harde schijf instellen voor gebruik als
een soort usb-stick.

LklW3UWOw-H PLUSPUNTEN
Samsung mengt zich in de strijd met de Yepp Gunstig geprijsd
YP-Fl. Dit is een bijzonder compact vormgege- Batterijduur
MINPUNTEN
ven mp3-spelertje, verkrijgbaar in twee uitvoe- Lage schermresolutie
ringen: de FIX met 512MB geheugen, de F1Z Laderverplicht bij lege batterij
met 1GB. Het apparaatje is met zijn 32 gram het

1
lichtste uit de test. Bovendien voelt het oerde- knop drukt. Het miniatuurscherm heeft een re-
gelijk aan. Deze Samsung is daardoor uitermate solutie van 128 x 4 8 pixels; een klein scherm dat
geschikt om als hanger te gebruiken weinig overzicht in menu's biedt. Op-
(MtNibarvande oordwJais daar op laden kan alleen door het apparaat l
v a ~ ~ ~ d l daan) uw
, riem of jaszak metde usb-kabel op uw computer
te tnve$tigen,mld* de meegde- aan te sluiten. De bijgeleverde
verde b. W b a t U q houdt k t software doet wat hij moet
foncia ideak amtmdigheden) doen. Leuk extraatje vormen n
tbm i1vol. de twee extra frontjes die u n
N a s t uw (ilwrnudtrlr h n t u in de verpakking vindt: zo
b n t u z e l f hazen of u naar
mzìlvewn,witte ol omoje ts M een edelsteen?#shet wn
S P i i u u q YP-FIX 5l2MB , mp3-speitr I&rert. oiymplJLReplak? Is het
een mcdaiHan?Bijna.
isnAuWM11~31
bSirnu- YH-J70 '
komt ahen tut xiji
multlrnediaspelw om ver- recht als u harp
/ li& opmwrardm. UJR uitsr-
lifCh =rarrrCrskkdf@, mat
zijn gllrnmend zwarte p W c 12WBiswefwlt
om de robuuste metalen aan de krrpps kaM.
body. Ook hler pew uitstt
kende b c ~ i n ~ o p p emet a ,
uitzonbering van de twwrKh-
 NEONUMERIC
NMI 512 MB
Deze blitse speler
draait ook zijn
hand niet o m voor
filmpjes in mp4-

PLUSPUNTEN
Heel hip
scherm (65K kleu- Veel opties voor muziek
MINPUNTEN
ren) en met slechts
Geen extra functies
512MB geheugen. Zware software
Prijs vanaf 128 euro.
wwwNt?muM€mccm

Artist Link. Voor laatstgenoemde optie vindt u ' ?

optie, die met behulp van de ID3 tag het juiste

linksboven op het apparaat een speciale knop.
Druk deze in tijdens het afspelen van een num-
_L
' C
EQ-profiel bij een liedje zoekt. mer, en de Walkman zoekt er op zijn 6GB harde
De speler laat zich op twee manieren opladen: schijf de genregenoten bij en rangschikt ze
met de adapter of door de computer via de netjes in een lijst. Er is ook een 20GB variant
usb-kabel. Voor dat laatste moet u het apparaat beschikbaar.
wel eerst instellen, wat betekent dat u met een De oordopjes zijn net als de rest van
volstrekt lege batterij toch bent aangewezen het apparaat stijlvol afgewerkt met
op de lader. De software ziet er net zo aantrek- glimmend plastic. Ze klinken erg
kelijk uit als het apparaat zelf. helder en natuurgetrouw, al
boeten de lage tonen wat aan
SûñT WALKMAN RW-AHQI kracht in. De batterijduur be-
De nieuwe Walkman van Sony springt direct in draagt volgens Sony 20 uur. Voor het
het oog. Zijn blinkende uiterlijk in blauw, paars, overzetten van muziek naar de Walkman krijgt EPIIEUUaE
zilver of roze maakt hem zeer aantrekkelijk voor u het programma Connect meegeleverd. Versie De keuzevoor het beste apparaat hangt sterk
de modieuze muziekliefhebber. Het tft-scherm 1.0van dit programma vertoont veel stabiliteits- af van uw smaak en voorkeuren. Maalt u niet
is weggewerkt achter de plastic cover. Ookde en prestatieproblemen. Wij gebruikten echter om extra functies, dan is de Sony Walkman het
bedieningsknoppen liggen verzonken in deze de geupdate versie 1.0.3.13130en ondervon- hipste van het hipste. Wilt u wel wat meer dan
kap en hebben dezelfde kleur meegekregen. den weinig noemenswaardige problemen. Wel a l l e w w i e k beluisteren, dan komen de iRiver
Hierdoor ziet de player er futuristisch en hip uit. neemt het programma alsnog veel werkgeheu- H10 m m d Video in aanmerking. Kiest u voor
Anders dan de overige spelers is de Walkman gen in beslag en draait het trager dan de andere het k b i n beeld en geluid, dan is de Cowon
puur ontwikkeld voor het beluisteren van mu- software die we tegenkwamen in deze test. Het iAu&A$een goede, maar prijzige keus. Heeft u
ziek. Zo heeft het apparaat vier voorgepm@am- , rippen v a n e d g s a t e a r s C d Ook heeft toch m a e n #liBjo W n a , dm- de iRiver
meerde EQ-instellingen en de m o g e l i j W d m . C~nnectewi-dfunctie U10 i f i & m m e r l r ~ - W i r w ~ ~ naar
o k
twee eigen 6-bands EQ-instellingen op - l e zeker de moeite u i t g a q u b m l s m verzdmni* Ipen speler

$C- waard is. in hui4 k i d t w-u rribgmrden!~

PHILIPS GOGEAR
HDD6320
Dit apparaatje kregen w e net t e laat
binnen voor de test. En dat is jam-
mer. want deze 3068 jukeboxlfoto.
speler ziet er erg high-tech uit. De
tastgevoelige besturingsknoppen
zijn voorzien van blitse lichtjes en
de hoogglanzend zwarte buiten-
kant Is o m van te watertanden.
Prijs: 329 euro.
WWW.PHUPI.ra

C
SKYPE 2.0 PLUGINS
door Oennis van der Heijden

dcnnlc-van dcr h

De beste plugins voor chatten, videover-

gaderen en skypecasten
Met ruim 250 miljoen downloads is Skype niet meer weg te denken uit de wereld van voice-over-
ip (voip) en instant messaging (IM). Met Skype versie 2.0 zijn er weer nieuwe functies bijgekomen,
waaronder bijvoorbeeld het langverwachte videovergaderen. Ondanks dat Skype 2.0 uitgebrei-
der is dan de vorige versie, kan het altijd groter, mooier en beter, met de vele Skype-plugins die er
zijn. Ontdek wat deze plugins kunnen betekenen voor uw Skype 2.0.
II
p het eerste gezicht is Skype 2.0 niet vooral sneller bereikbaar. De nieuwe versie heeft
veel veranderd ten opzichte van de vo- meer mogelijkheden om afbeeldingen en eigen
rige versie. Toch is er onderhuids een geluiden te koppelen aan uw profiel en het zoe-
aantal erg handige functies bijgekomen. Buiten ken naar contacten is eenvoudiger geworden.
het reeds genoemde videovergaderen en de Iedereen die vrienden of familie in het buitenland
mogelijkheid om contacten in groepen onder te heeft en Skype daarvoor gebruikt, heeft nu de
verdelen, is een aantal opties eenvoudiger en i mogelijkheid om te zien wat de lokale tijd is bij die
contacten. Een handlige optie wanneer u
zeker wilt zijn dat u op een gelegen tijd-
stip belt. Onveranderd is de mogelijkheid
om gesprekken door te schakelen, Skype- A Videobellen in skype 2.0.
Out-beltegoed te kopen, een voicemall-
box te bestellen af een Skypeln-nummer geef dan aan dat het programma altijd Skype mag
te kopen. Maar voor een aantal betaalde gebruiken, anders zal het niet werken.
functies zijn plugins te vindendie soms
beter werken dan Skype zelf. PAmu
Van alle plugins is Pamela Pro de meest functio-
PLUGINS nele. De functies van deze plugin omvatten zaken
io I Een plugin is een extrastukje software, I als het automatisch beantwoorden van chatbe-
dat gebruik maakt van Skype's Appllca- richten, opname van inkomende en uitgaande
tion Programming Interface (API) om een gesprekken en persoonlijke welkomstboodschap-
verblnding te maken met Skype en de pen (spraak en chat) voor Skype-contactperso-
functies binnen Skype. Voordat dit werkt nen of voor alle binnenkomende gesprekken. Ook
moet eerst goedkeuring worden gegeven kunt u opgenomen gesprekken doarsturen naar
om de plugin toegang tegeven tot Skype. uw e-mallaccount. De Basic-versievan Pamela is
rm ten a,pa-@~~
d L
-a
.' -1- (MI k m ~ ~ Im e ~
t Deze start automatisch na instdlatle van
de plugin. Als u hierom wordtgevraagd,
gratis, maar biedt slechts tien minuten opna-
rnetijd en mist veel geavanceerdefuncties. De
Standarduersie kost 6 euro en biedt al iets meer
4 Door een groepsindeh h d u In Skype 2.0 opties, maar de beste functles koopt u voor 17,SO
ovenichtover uw conimïpmmormu
euro met Pamela ProfesHonal. Deze plugin bledt
 SKYPE 2.0 PLUGINS

b Jyve heeft tol van Skype-outoresponders.

ifwezigheidsbericht echter slechts

&n zin sturen, waar Parnela meerdere

Verder heeft Jyve de optie om een af-

beelding op uw website tezetten, die
uw Skype-status (Online, Niet Storen,
!tc) weergeeft. Dit is alleen handig als
een koppeling voor diverse Blog-websites en onbekenaen contact met u mogen maken, omdat

naar een ftp-server of uw blog, en wordt een enkele keren rinke-

over bloggen en skypecasting. kunt bellen, chatten

i en surfen via Skype
m
Het Jyve-portaal is een soort online ontrnoetings-
plaats voor Skype-gebruikers. Daarnaast biedt 1 SKWETOOUAR
het een aantal leuke downloads, waaronder een FOM W T W û K
gratis plugin die net als Parnela tal van autornati- Er zijn diversepllrg
sche afwezigheidsberichten bevat. Hiermee kunt ins die Skype en Out-
u standaardberichten terugsturen op het moment look koppelen. SkypesùgenOutlook-werkbak -ncmn,
dat u niet achter uw computer zit. Jyve kan per (zelfsvoor een bèta-venle)i s beter dan Skylook
en Sven'6 Outlook Skype

7
Plugh. SkypeTmlbar forûut
look heeft functies m direct

L
-,
--L---
, ,,. . .. a - -
-

&W yw wüi hk. thr sb8ny 19dli~uiy m

-
gu
- * . .m- -

a thr ~ l a u optiom,
s
- 7

h~umk.
ontacten te bellen, Skypea
counts te koppekn m con-
~ c ~ ~ ~ env e nte slatC? ee u direct contacten kunt bellen. B4 de .I
zlen bij een binnenkomend egevens wordt de skype-gebruikersnaa$
1 -b a*-wMbd-*nnw-- ' " - -
gesprek. Skypekan zelfs uw contactpersonen bewaard. Tevens kan Sky- - e

1-1 P,I.LI m.^ .dsm, n i M id m b-. - Y Y ~

~$enûain de $atwi houden
en uw af- en aewezipheid

czz2 (N~.~
WOAlhdOD m
YI ..,Q
l., , iaqbr#* -m@
-.U
" , H mmsvarr n ~ ~ bepaten
. aani de~ handvan de Business Edition voor 49,95 dollar. De gretis

-
Outlook-agenda.V e r d r k m ie geeft u echter geen voordeel baven Sky-
LL1.M.Ylbir W I M r y m d 4 C r N . l O I lib(nnlbr.L '
des plu@"tekfoonnurnme
kyEhZmm-,, J 'h&mnWH ~MU.W . L " ~ ~ , . - ~ c I I U ~ I D
herkainen in em'Alberichte
hw-mw
i ~ ~ ~ - w n-n,m *- . en geeft hij M i j c h c l de
mogclykheidm d a e inel
SkypSOut k k l l u n . De instal
htle vem hetpregrma b
- nog. .Enptsbiia,
.- -
maar dom na
-L

. , ~ a p , " # "
-
.. . - . ,- - ..- i

I . a -. - ., 'ie
.-
SKYPE 2.0 PLUGINS

b De Outlook-werkbolkvan Skylook.
Skype Text Chat jkype Voice Call 4 ikype Phone Call 3 Help

u via www.netsms.ch een sms-bundel aanschaft heid, zoals bij Pamela, ommmnieuwe begroe-
voor 9,7 eurocent per bericht. ting direct op te nemen binnen het programma.

--MI

Een Skype-antwoordapparaat is een programma

dat automatisch binnenkomende Skypegesprek-
Daar staat tegenover dat opnames direct in mp3-
iui iiiaar v v u i u ~ i i upar;aias~i

is Amy. Naast het opnemen van gesprek-

i.

Een ander gratisskype-antwoordapparaat w ~.uma*rr-

.D-V~&HS
uru*
hz,
1 M

ken opneemt als u niet achter de pc zit. Het enige
verschil met Skype Voicemail is dat een antwoord-
apparaat alleen werkt als uw computer aan staat
en u met Skype bent ingelogd. Heeft u aan zo'n
eenvoudig antwoordapparaat genoeg, dan is de
SAM Free Edition de beste keuze van alle plugins.
Deze gratis versie werkt prettig en is heel duide-
lijk. Voor acht dollar koopt u de Silver Edition, met
daarin de mogelijkheid om persoonlijke berichten
te maken voor bepaalde contactpersonen en
het doorsturen van voicemail-berichten naar uw
e-mailaccount. Helaas vinden we geen mogelijk-
ken kunt u Amy gebruiken om een alarm of
herinnering in te stellen, of om een vooraf
ingesproken bericht op een bepaald tijd-
stip naar een contactpersoon te sturen.
Amy neemt delen van Skype over inver-
eenvoudigde vorm. Omdat contactperso-
nen uit Skype ook in Amy zichtbaar zijn,
kunt u hen direct bellen.
SKYPEMmR
tulstertu naarwinamp of Windows Media Player
wanneer er een Skype-gesprek binnenkomt, dan
-
zet SkypeMuter de muziek
sAM is een prima
beantwoorden, ': ' J C-Llden

op pauze en na afronding
van het gesprek weer op
afspelen. Een handige en
eenvw@oplossing en nog
gratlr ook.
~~
tnmntskypals#mphlJI
codeenigszíno aan te paua vmgtu eenvoudig
uw Skype-naamtoe en uw eigen logo. Jammer is
Iusldat de aízander na wrzending van hetbericht
naar de webslte van de o n t w i k k b s WW& ge-
stuurd.
. .
' q.

berichtenvenster dat u in ; wilt u net als bij Qve een online Skype-statusm*
uw websiie kuntplakken. De ding, dan is SkypeAccess een IeukemogeIijkheK
bezoekers van uw website -;. .. Met een javascript en wat extra code geschrevm ,
kunnen berichten achterîatm door Johannes Freyberger kunt u opuw website
die direct via de chatberich-"7' een afbeelding zetten die uw Skype-status we@ .
SKYPE 2.0 PLUGINS

ISKWT b Eenvoudig doorschakelenmid-

Met iskoot wordt een aantal beperkingen in oude
Skype-versiesgeaddresseerd. Deze software kan
binnenkomende gesprekken doorsturen naar
een vast toestel, waarbij u afrekent via SkypeOut.
Inmiddels zit deze functie ook in Skype 2.0, maar
andere iskoot-functies zijn nog steeds erg handig.
U kunt een lopend gesprek doorsturen naar een
vast of mobiel toestel; zonder dat u het gesprek
hoeft te onderbreken belt u direct verder. iSkoot
' SKYPE WEB TOOUAR
zet een vergadering op tussen uw computer met
Skype, uw vaste of mobiele toestel en de derde
partij. Helemaal stabiel is de software nog niet,
l
den in een Skv~e-nes~rek
iskoot claimt nog meer mo-
gelijkheden maar daarvan
kregen we er niet één aan de
praat.
De Skype Web Toolbar
herkent volgens de makers
telefoonnummers en Skype-
namen op webpagina's,
zodat u deze met één klik
kunt bellen. Deze werkbalk is
er in twee smaken: voor Fire-
fox en voor InterneìExplorer. De !dtaversle{we voor Skype bieden. Een van de h a i s t e plugins
testten de IE-versie)werkt nog niet zoals we ver- vinden we Piimela Professional,met een groot
wachtten, de warbalk herkent nog maar weinig aantal mooie functies die bloggen, podcasten en
telefoonnummers. Een aardigs aanvulling voor het opnemen vangespreken mopdijk maken. Ook
uw browser, maar met weinig mogelllkheden. Jyve en Skype OutiookziJnwaardevolle aanvul-
lingen dle Skype en Outlook aan elkaar knopen.
CONCLUSIE Deze top driewrdtgevotgd door SAM als ant-
Met het succes van Skype zlpi honderden klelne woordapparaat en SkypeMuter, dat uw muziek
plugins gebouwd, die WW Iedere gebruiker een pauzewt als u in geyrek bent via Skype.
wens vervullen. Op internet v i n a u de Skype Di- Het is duidelijk dat de makers van Skype de ont-
rectory (http:l/share.skype.comldirectory)waar wlkkelgemeenxhapscherp in de gaten houden.
Skype deze pluglnsverzwnett Wij selecteerden In Skype 2.0 zien we functies terug die eerder
twaal plugins die duidelijk wnvuiiende functies alleen middels aparte vldecrplugins beschikbaar
wilren. Wellichtworden ook de mogelijkheden
4 Dit online chatvenstastuuri berkhten rechtstreeks van deze plugins in een toekomstige versie van
naar uw Uype-account.
Skype geïntegreerd. o

Eenvouaigte instatteren
- - --

Opnemen. OutlookTool-
bar in BBn programma- -

teste functies ook b'

hikbaar in Skype 2.0
iris DE LeuKe gaaget voor op een ~eclamena verzendin]
lware) website bericht
Leuke gadget voor op een Reclame na verzending
website bericht
Eenvoudigedoorschake- Weinig werkende opties
ling tijdens een gesprek buiten doorschakelen
Herkent weinig Neder-
I I landse telefoonnummer
 SKYPE 2.0 PLUGINS

opties Activeer Bloggeneb ~ v ~ U n m & ~

amela slaat standaard alle opgenomen ge- opslag en uploaden voor -i90
wekken op in het wav-formaat, maarmp3's daarna op het groter-dan-tekenf>)voor cbtkwm
emen veel minder ruimte in. Bovendien is ml de optie en vul in dit venster de inloggega#ansb
et meest gebruikteformaat binnen podcas- van de ftp-serverwaarnaar u de bestandenwBt
ng.Daarom halen we eerst de bestanden uploadenIn ll.
me-enc.dl1 en mpglib.dll van www.free-co- Met exba rhk)sw&-wbP-
ecs.com en zetten deze in de programmama
an Pamela. Nadat de codecs in de map zitten
n Pamela is herstart,worden alle opgenome luist-*
gesprekken opgeslagen in mp3-formaat. De-m*-m3)ra~-
I
Pamela Professional biedt de optie om alle

op een blog. Het biedt daarvoor een koppeling comlapi

met drie blogdiensten: Blogger, TypePad Atom matiseetd ebrmse -km
en metaweblog. Wij testten de blog-functie ITAf3-
met B l o g g i w - ~ q a ~ ~ i a Wppot.com 1311th ( L ~ F L ~ ~ B
reeds een-- u r t w a 9 d e ~ ~ ~ h . W t
i u n w w b m W ~ b 4 - v
*,+Jf-etF-lgirMbniirii.

Y
XBOX-MEDIACENTER
door Kav Slagman

De eerste Xbox ziet er apart genoeg uit

om nlet bij ieder gezinslid i n de smaak te vallen
als tv-accessoire. Maar de acceptatie wordt meestal groter
als het apparaat is voorzien van k juiste rnecna~enter-software.In dit
~ r z hed
~ t wat meer artikel laten we zien welke verborgen krachten i n de Xbox schuilen; krachten die
kracht in de xbox don Micro- de Xbox een interessant alternatief kluwen makenvoor een grote en dure me-
soft ons wil loten zien.
diacenter-pc.

paald. U kunt er geen aange- een fabrikant er alles aan om te voorkomen dat
paste software op draaien of u de console aan kunt passen. Toch kan de Xbox
illegale games mee spelen. Dat aangepast worden met een zogeheten 'modchip'.
laatste is uiteraard logisch, maar Hier zitten echter veel juridische haken en ogen
ook het principe dat u geen aange- aan. Op dit moment begaat u waarschijnlijk een
paste software kunt gebruiken is overtreding als u een gemodde Xbox gebruikt, u
voor fabrikanten belangrijk. Veel omzeilt immers een beveiliging. U kunt daar dus
spelcomputers worden verkocht een boete voor krijgen. Het verkopen en inbou-
volgens het 'scheermes-principe: wen van modchips met het doel om illegale soft-
De spelcomputer wordt met ver- ware (veelal games) te kunnen draaien is een mis-
lies verkocht en de winst wordt drijf, een ernstiger feit dus. In het tweedehands
'
met licenties op spellen binnenge- 1 circuit circuleren zowel originele als gemodde
I
haald. Als een fabrikant u een spelcom- Xboxen. Zie voor meer juridische informatie over

I3
oewel de Xbox inmiddels is opgevolgd puter met verlies verkoopt en u gebruikt deze dan dit onderwerp het kader 'Modchips illegaal?' bij
door de Xbox360, blijft het nog altijd vervolgens als goedkope Linux-server,verdient dit artikel.
een interessant apparaat. Hij mist wei- de fabrikant niets aan u. Om deze reden doet
iswaar de kracht van zijn
opvdger en alle mediacen.
terlunctlonalitaten, maar W ~ d s nr#i
u kurrt ernag stee& prima

m-rarairarya)
S--aww)
m--mw

Zoal6 met alle moderne

spelcomputers kunt u c r in
principe niets W m e e dan
wat de fabrkant, in dilgeval
W kon wordan gebruik. wereldwi)dreeds wm
h e lw u t ~ d d l 5 r h c ~ ~
inc4s gemwd.
 Het meest voor de hand liggende alterna-
tief voor Xbox Media Center in combinatie
met een Xbox is het gebrulkvan een Win-
dows Medla Center Edition pc. Windows
MCE ondersteunt ook uitgebreide tv- en
radiomogelijkheden. Een Wlndows Media
Center pc kost echter al gauw het acht- tot
tienvoudige van een Xbox.
De onlangs verschenen Xbox 360 bevat

Oude spelcomputer als mediacenter

.
een Medla Center Extender, waardoor
deze ook als mediacenter kan dienen. De
ondersteuning van bestandsformaten
--

DASHBOARD, PROGRAMMA'S EN GAMES
Zodra de Xbox wordt opgestart zonder schijf in
de lade, komt u in een soort besturingssysteem
terecht. Hier kunt u muziek rippen, instellingen
aanpassen, enzovoort. Deze
omgeving wordt het Xbox Dash-
board genoemd. Omdat het
standaarddashboardbeperkt
is, zal hlj moeten m r d e n ver-
vangen door een uitgbreldere
variant. Bekende dashboards,
dXbox
. ~. M -~o d h Center
-~
doet d i r u t aan Windowr
Medio Center denken.
moor er zi/n Delongrijke
verschillen.
) uitgebreide bestandcondersteunlng. Een
in dit artikel dieper op
ingaan, zijn er onder
andere een Super Nin-
tendo Emulator, een
alternatieve dvd-spe-
Ier en applicaties om
online mee te gamen.
XBOX MEDIA
CENTER
De meest interessan-
te applicatie voor de
Xbox is ongetwijfeld
Xbox Media Center.
1 Xbox Media Center (XBMC)kan als losprogram-
ma op de Xbox worden geïnstalleerd, maar het
kan ook als dashboard worden gebrulkt. In het
laatste geval zal na het aanzetten van de Xbox
--T -4
-. --
CxLio~iacenter>
-.
<'-- W L ~ xer M d a s w . &in* n o r a u i c r p r y here '-->
~ ! - - ~ M - ~ X I . Y . - W ~ - I ~ ~ ~ ~ ~ L I ~ C T'->( ~ C : \
i!--
laat echter te wensen over. Of dit appa-
raat voor u een goed alternatief is, hangt
daarom af van de vraag of u meer waarde
hecht aan televisiemogelijkheden of aan
ander interessant pakket is Media Portal.
Dit softwarepakket is ontstaan toen de
oorspronkelijke maker van Xbox Media
Center tegen beperkingen van de Xbox
aanliep en besloot de software verder te
ontwikkelen voor Wlndows. Inmiddels is
Media Portal uitgegroeid tot een erg inte-
ressant medlacenter voor het Windows-
platform, compleet met ondersteuning
voor tv (ook digitale tv) en radio. Een groot
voordeel van Media Portal ten opzichte van
Wlndows MCE is de grotere compatibiliteit
met betrekking tot hardware. Bovendien
is het gratis, dus we raden u sowleso aan
direct de interface van XBMCverschljnen. Het
eerste dat opvalt is dat de makers goed hebben
gekeken naar de nterface
van Mlcrosofts eigen Win-
O X
dows Media Center. Het
2 httofdmenubevat Items
, om dircct naar uw muziek,

->dnOT>
-ler -L: W\-\</- .-->
gnmrnals Uw r i n g n . net m
aíbetldiqcn, video's d p r o -

-
n

-
zoals EvolutionX en Avalaunch, c ! - - nrrrcrk n e t i n e r for lp. s u b m m i k , d r f m l t Ua-r, iad m n a a e r r u '
als in het origineel. Boven-
zorgen m o o r dst de hna c!-- WCZCC :: i+.- -y t m t h . ~n u r e n t nttm ct-
. m, ..ui& p~. dien hebt u vanuit het hoofd-
c!-- q i c l e c 1 : LLU ui Ttw ~ c s . a c w CU k liid mr W w n
het opstarten benaderd kmn -- optlni i+11 In Ip tip.dr venster altijd de mogelijk-
worden via FTP. Bovendien cip.dscs>l92.1~.2.90cllp.Mi> beid om terug te keren naar
~t~h155.159.255.Oc/m~k~
maken ze het mogelijk om extra ~dtL4ulFq4cCYay~192.16CC2.1~/~Za~~~C~ay~ het originete Microsoft Xbox
<n~~~1~~>1P2.168.2.1</1~~~sclrer>
programma's uit te voeren en dashboard.
stellen ze u in staat om games c!-- r u l CM we *rlws te poc= in QTP p m . ~ r. XBMCkanopaliertei manie-
&ttmmxYHfbc~roxp

-
vanaf de harde schijf te spelen. ciacrppmryporta-<~c~~t> ren worden aangepast aan
Om op de Xbox te kunnen

-
<!-- onliiu sec-, m RN C.O DI Ud PU- hem !-->
uw wensen. De instellingen
draaien, moet een program- r!- xz wu -.t umd~ h m m=. -+C ~~.=-.-.ir. W -W m van XBMC worden opgesla-
c!- XIK U a x n n r i y -y -ti- v l a RN 6 m . ni lm: uu a aaaad r
ma speclaalvoor de Xbox zijn <!-- m s -Y er m. .m TM , gen ineen XM1-bestand op
geschreven. Inmiddelszijn er au=> de Xhx. Ditbestandkunt u
<urrri-xruum-=.
redelijk wat Interessante pro- -=/pi- van tevoren op de pc veran-
L
gramma's te vinden. Naast Kbox
Media Cfwiter, waar we verderop
tj-

8
- "
m
L xbox ~ediocenter-instellingen.
I I
.
deren, om ZO de instellingen
het pr0gra"ma m te
 passen aan uw wensen. Helemaal gebruiksvrien-
delijk is het niet, maar de bijgeleverde documen-
tatie zal u niet met al te veel vragen laten zitten.
Veel instellingen kunt u overigens ook gewoon
vanuit de interface van het programma veran-
deren (zoals de beeld- en geluidsinstellingen),
maar voor meer triviale aanpassingen zult u toch
met dit bestand aan de slag moeten. U zult hier
bijvoorbeeld het IP-adresvan uw Xbox moeten
instellen, zodat de Xbox wordt herkend in uw
netwerk. Daarnaast moet u hier de juiste koppe-
lingen naar gedeelde mappen op uw pc instellen,
omdat XBMC anders geen media van uw pc af
kan spelen. Hoewel dit bij het opzetten van het
systeem vrij bewerkelijk kan zijn, zult u hier niet
meer naar om hoeven kijken, zodra het allemaal
naar wens draait.

AFBEELDINGEN EN MUZIEK
De lijst met ondersteunde audio- en beeldfor-
maten van XBMC is zo uitgebreid, dat het u veel
moeite zal kosten om op dit vlak bij XBMC tegen
een beperking aan te lopen. Als audiocodecs
worden onder meer wav, mp3, wma, Real Media,
ogg, ac3, dts en flac ondersteund. Als afbeek
dingformaat ondersteunt XMBC onder meer jpg,
gif, bmp, tiff, png en tga. De lijst, die kan worden
gevonden op de website van XBMC, is echter nog
veel langer.
in het My Music venster hebt u de mogelijk-
heid om muziek af te spelen. Zoals in alle vensters
wordt u eerst verzocht een keuze te maken uit de
beschikbare locaties waar XBMC naar uw muziek
MODCHIPS ILLEGAAL?
Met de los verkrijgbare afstandsbediening is het een stukgemokkelijker om doorGnuls
moet meken. Deze locaties stelt u van mtonn
in, in het eerder genoemde configuratiebestand.
Door de geïntegreerde 1OOMbit-netwerkadapter
in de Xbox kunt u niet alleen op de harde schijf
of op een cdldvd naar muziek zoeken, maar ook
in gedeelde mappen op uw netwerk. Als u uw
cd-collectie naar de harde schijf van een compu-
ter hebt geript, kunt u deze dus vanaf de Xbox
vrin XBMC te blodereri
bwaderen. Met M W C t u n t u vervolgens door
uw muziek zoeken,plaflsts apenen of de muziek
4mpelwegafspekn. Het i~nktmogelijkom met
XBMC zelf snel afspeeliqsten te maken, wat wel
een groot nadeel is. Afspeellijstm worden alken
ondersteund als deze vooraf op uw pc zijn eangp-
maakt, bijvoorbeeld als rniu-bestand. Als Li vanaf
niv Xbox een internetverbinding hebt, zalXBMC
ook albuminformatie van internetophalen. Zo
hebt u direct totgang tot deiracklisting van een
album en tot rcc@nhs,
XBMC kan, aBu& Xboi(metintertwt hebt

i I
....-.--,.- .,. .- -mlr..,. bevc-,.. ,....-. verbonden, ook I ~ r f t e t s t r e r mafspulen.
s Door
Ileen mftwerre wordt gebruiktdie dbor M i c ~ w f t deze van tevoren h te stellen, kunt u direct au-
argt srvmr dat dit,m& amzeild, waatdoor u software BW€ diostreams afspelen op uw Xbox. Asngczien de
van d a e ondertekening. Juridisch meeste Nederlandse radiozenders ook internet-
bestaat tu~i~an de wetgeving inve streams aanbiedah, kunt IJ ap dezembnier radb
om eien beveiligingte kraken, waar lulsterenvla de Xbox. Uiteraard W u h i e r d m
-
In Nedierlatfd ie jaren geleden (2002)earl ook toegang tot Internetradiozenders en bulten-
reroardeeld vilbr het 'chippen' van Pla aosa%* landse radiozenders. Het bekijken van afbeel-
dingen gaat grofweg op dezetfde manier als het
van illegaleso#are. Verdere jurispru beluisteren van muziek. XBMC kan direct een
slideshow maken van een geselecteerde map.
Tijdens het bekijken van een afbeelding kunt u
deze roteren of er op inzoomen. De afbeelding
I zelf wordt daarmee niet aangepast.

i
VIDEO'S
gebrhkenarn dé ~boxmeerfunctio8aliteit
te XBMC heeft uiteraard ook ondersteuning voor
het afspeten van video's en biedt veel handige
mogelijkheden die nlet altijd standaard zijn in
. moderne medlacenter software. Niet alleen
heeft XBMC een uitgebreide ondersteuning
omdat het zeker *baar is . voor videocodecs, ook worden ondertitels voor
mat, d& we d& in ieder a m I nipt ' videobestanden ondersteund. Tijdens het kijken

van eenvideo kunt u bookmarks opgeven. Mat

50
 ! Mast mmkk OakuldPd'sIheimei van i m .
;, Zo is een uitbreiding b e m a a r op Inbrnet,
1 waarmee de deveringen van uitzendkyglmirt.
1 nl direct v a W XBMC kunnen
- p - --
- c worden
. wwtsrp-
1 geven. ' c.,
.
d ,l'C:l '*C 1
. . ... J

; MEER DAN 6EN MCDIACP(TER

, bi h.t hmkimimu a i t s e n k d g b p j e bhy

1 ~ ~ M deOk umrTmtc dagen. Vooraf kunt

t upenaantal vaste lonitks instellen waarvan u
het weer wik b-~n. XBMC zd vervoigcm h.t
wew.mtarMhct~van Irrttma hden m grafisch.
v.
b m i m m e ~ s m n
dingen voorXBMC . r;
, geschreven, waardoa
het p f i e t n o g meer

D
mogeykhedsn krijgt
dan het standaard al
Is u een koeoelina naar de juiste mao o0 uw oc haeit. De eerder ge-
moakt, kunt u'diru3-m tpguiqpra 6bi;r tvb
kijken.
i
P Met een andere $&b
@#kWla P m t d e r g m l op Uwbi- Web Browser ) dzendinggemiKirl -. . .
dows Media Cenhr. r te bekljken is hin cm.-
mooi voorbeeld van.
ni het iijstje mat web-
een bookmark kunt u snel een bepaald pldc b rdre(msn habben we
een videobestand terugvinden, bijvoorbeeld ah vncxumddwaeru
u op een later tijdstip verder wilt kijken waar u daie ultbreidknglml9
7

was gebleven. De Xbox heeft geen enkel snel- downloaden.

heidsprobleem met videobestanden van dvd-
kwaiitrit. Mt verandert uiteraard als u probeert
HDTV-opnamente bekijken. Maar aangezien de
Xbox in i3mpa gsen ondersteuninghiervoor +l
biedt, Ir dit nirt uan belang M C kan voor films CûWCLUSIB
dlrect infarmalie van IMDB(da prootste filmdata- HM inrichten vneenXbux EISmediacenter
heeft nogal watvostrn Ln deaardeen is juricänh
nlet zonder- en m n . &k al schrift u sea

I
twsadehad Xbor aan waar reedpeen chipin &ti. .
Amsterdam, Netherlands inpbwwd, dan mg bentu hoogstwaarschijnliji@
1 31/06 12:55 PM Local Tiitie hovertredingals u hem daadwerkelijk gebruikt.f
Fn dat is Jammer,want een tweedehands Xbox is;
leriip j OC niet90-lm smo ZW betalbea en kan zonder
k e k Like -3OC moeite wo-n 0mpXaw-d tot een *r c o m
UV Iidex O Low sleet mediacentarditeen aantel uni&$ rnomUp-
Wind Fioiii FNI at 1J km/h idm bevat.Q
Dew Poirit OaC
..
. L r

Mostly C b d y Huiiiidity 93%

[ I
WEBADRES! I
~ o o Meaia
x Lenrer nornepage:
I
www.xboxmediacenter.de
Xbox Media Center handleiding:
manual.xboxmediacenter.de
Xbox Media Center scripts:
www.xbmcscripts.com
Xbox ScBne: www.xbox-scene.com
Uitrendinggemist script xbox.readrss.com
Modia Pnrtal. www t~arn-rn~rliannrtal,~prn

ue#iQrririruPm~w.nu~r~m~u~ COMPUTIRITOTML
APRIL toon 51
MINI-PC'S
door Dennis van der Heijden

Drie stille kleine I

computers getest
.w.mmm

.,
. .
-- - --
. .
- - - --
-2

-------,=--I-------
- -- - z ~ - ~ ~ ~ : ~ ~ ~ : ~ ~ z - - ~ - - - o - - ~ -
t\
- --
-p
A
~
\~
-~
z~~~-
-,--

\-.
-,--

" -G~>::---
- m
 MINI-PC'S

overige hardware is het niet verwonderlijk dat

- --

als eenvoudigmultimedia-systeemin de woon-

l
{v- F Picco MarinePC
A
Fanless M.

PC Fanless M heeft met zijn 512MB geheugen

de Shuttleshop-inzendingmet voorsprong wint
in de SYSmark benchmarktest. De Shuttle zet
een gemiddelde neer van 245 punten, terwijl de
nummer 2 in deze test niet verder komt dan 64,s
punten. De Shuttle voldoet meer dan voldoende
als mediasysteem voor de huiskamer. U kunt hem
zelfs als werkcomputer voor zwaardere applica-
ties gebruiken. Het is absoluut een snel apparaat,
maar de Shuttle verliest terrein bij onze wens
voor een stille computer. Ook al is het één van de
l stilste Shuttles die verkrijgbaar zijn, verliest het
. apparaat op dit punt ten opzichte van de Neo en
de Picco. Regelmatigstaat de fan aan om voor
korte tijd te koelen en door de hoeveelheidge-
luid gaat deze Shuttle voorbij aan de eis van een
stille pc.
kamer. Helaas wordt de Picco MarinePCwel wat
warm als we hem 24 uur aan hebben staan, vooral
rond de voeding is dit merkbaar. Quaomvang is
de pc is twee maal zo diep als de Neo, maar daar-
door past er wel een dvd-speler in, waardoor dit
kastformaat zeker onze voorkeur heeft.
CONCLUSIE
De Neo CLE266 heeft een externe dvd-brander,
die hem duurder maakt dan de Picco. Hij moet
het bovendien doen met 256MB geheugen, waar
de concurrentie512MB neerzet. De Picco Marine-
I en ingebouwde dvd-speler net wat meer power
en charme dan de Neo. Als u een zeer kleine
en absoluut stille computer wenst, die qua
vormgeving niet onderdoet voor de rest van uw
stereoset, dan is de Picco MarinePC Fanless M
een goede keuze, zeker gezien de lage prijs van
637,02 euro. De Shuttle XPC SS58G2 is de krach-
tigste computer uit deze test en in vergelijking
tot de overige twee zeer scherp geprijsd. Omdat
de Neo en Picco amper geluid produceren zet
het geluid van de Shuttle fans hem echter bui-
tenspel in onze test. o

PICCO MARINEPC FANLESS M

Zijn naam doet al vermoeden dat de Picco PC
normaal in boten wordt ingebouwd, maar het ap-
paraat dat wij hebben getest blijft uiteraard op
het droge. Als fanless computer is de Picco net
als de Neo CLE266 muisstil en ook de proces-
sor is hetzelfde. De Neo heeft echter een intern
geheugen van 512MB en dat is twee keer zoveel
als de Neo. De SYSmark 2002 resultaten zijn.dan.
ook 31%hoger dan die van de Neo, een aanzien-
lijk verschil. Op dit model zitten vier usb:po.orten,
waarvan twee voor en twee achter. Voor vindt u
ook een headset en microfoonaanslu~ingen één
van de twee ~ire~ire-poorten'. De ~ i c c is
o verder
voorzien van een PC Card, Flashcard, Ethernet,
.TV-in,TV-outen 40GB harde schijf. D$.P~CC?..M*
-- .

Beveiliging boven interface
Internet Explorer 7 Beta 2 Preview
Als het aan Microsoft ligt, wordt Internet Explorer 6 in de tweede helft van dit jaar massaal ingeruildvoor ver-
sie 7. Na een lange tijd van stilte - waarin het gedateerde bladerprogramma op de hlelen werd gezeten door
-
functioneel superieure alternatieven zoals Mozilla Firefox moet het gat met de zevende revlsie eindeluk wor-
den gedicht. Wij bekeken de Beta 2 Preview-versie van de browser.
r
"Îjdens de ontwikkeling
van Internet Explorer is
de aandacht primalr uitge-
gaan naar beveiliging, gebrulkers-
C
i* ervaring en beheer. De gebruikers-
interface van Internet Explorer is
ADs@ndke- grondigof-
mslankt grondig onder handen genomen.
Zo is het aantal knoppen op de
werkbalk aanzienlijk gereduceerd.
Naast de adresbalk bevindt zich
een zoekbalk. De gebruiker bepaalt
zelf welke zoekmachine standaard
wordt gebruikt. Zoekmachines
kunnen worden toegevoegd via de
Windows Search Guide, een inter-
netpagina van Microsoft waarop de
Internet Explorer 7 Beta 2 beschikbare zoekmachines worden
Preview
gepresenteerd. Opvallende afwe-
zige tijdens onze test was Google,
wat betekent dat deze niet kan wor-
den gebruikt als zoekmachine. Vol-
gens Microsoft is het een kwestie
van tijd tot de lijst compleet is. Eer-
lijk is eerlijk: ook Google verscheen
na enkele weken in de lijst met
SCORE rmmwmm~~ zoekproviders. Toch zijn we niet
zo te spreken over deze aanpak en
zien we liever dat gebruikers hun
PLUSPUNT favoriete zoekmachines eigenkm-
Verbeterde beveiliging
Langverwachte functioneleopfrisbeurt dig (lees: zonder tussenkomst van
MINPUNT een webpagina die wordt beheerd
Functionele verschillen tussen versies
onderling
door de maker van de browser
p -
zelf) kunnen toevoegen. Dat is nu
* Dit is een voorlopig oordeel.
mogelijk als de zoekprovidereen
stukje code op zijn website plaatst
(vergelijkbaar met de standaard-
code om een webpagina aan Favo-
rieten toe te voegen). &I het kader
van gebruiksvriendelijkheid zijn de
twee manieren wellicht interessant,
maar voor gevorderde gebruikers
zou het zelf kunnen toevoegen van
een zoekadres geen overbodige
luxe zijn.
BIWEILIGING TROEF
Internet Explorer 7 kent verschillen-
de maatregelen i n de strijd tegen
phishing, het principe waarbij
kwaadwillenden uw persoonlijke
gegevens proberen te ontfutsekn
via nagebouwde websites. Een in-
gebouwd phishing-filter controleert
bezochte websites op specifieke
kenmeken die bij phishing-websi-
tes horen. Bovendien wordt gecon-
troleerd of het webadres voorkomt
/ op een zwarte lijst met bekende
phizhing-locaties. Deze lijst wordt
lokaal opgeslagen op uw compu-
ter en regelmatig bijgewerkt. Tot
slot kunt u zich aanmelden voor
een online service. Hierbij wordt
elk bezocht adres naar een server
gestuurd, die direct controleert of
het om een malafide website gaat.
In het kader van privacy bepaalt de
gebruiker of deze functie is in- of
uitgeschakeld. Tijdens onze test
I duurde het relatief
lang voordat de sw-
vlce een bezochte
webpagina ais veilig
of als onveilig be-
schouwde. Volgens
Microsoft is dit te wij-
ten aan het betasta-
dium waarin internet
Explorer zich bevindt
Het phishing-filter
bnetphishing-fiker
controleert op malafide
websites.
Onder redactie van los6 Peuty
kan ook worden uitgeschakeld en
vervangen door een filter van een
derde partij.
De adresbalk is visued onder han-
den genomen. Wordt een webslte
niet vertrouwd, dan kleurt de balk
rood en verschijnt een prominent
pop-upvenster met een verklaring.
Ook is het niet meer mogelijk otn
een nieuw browservenster zonder
adresbalk te openen. Uziet altijd
-w
van welk adres een website wordt
geopend. De bescherming van
persoonlijke gegevens blijkt ook
uit de verbeterde functie om zaken
als sudgesdiedenis, wachtwoor-
den en tijdelijke internetbestanden
te wissen. Waar u in vorige versies
nog verplicht was door verschil-
lende tabbladen te lopen om de
individuele onderdelen op te scho-
nen, vindt u in Internet Explorer
eBn venster waarin alle prlvacyge-
' relateerde componenten zijn on-
dergebrxht. Alle Informatie kan nu
met een klik op Ben knop worden
gewist. =v
LANGVERWACHTE NIEUWG
HEDEN
Het heeft even geduurd, maar web-
sites kunnen voortaan behalve in
een nieuw venster ook in een nieuw
tabblad worden geopend. Met de
functie Quick Tabs, te bereiken via
een pictogram linksboven in het
venster, vraagt u een overzicht met
miniatuurweergaven van geopende
tabbladen op. Handig is de optie
om een set met tabbladen als favo-
1 riet op te slaan. Zo kunt u meerdere
 I
4 M e t een klik op de knop olle
fhternetsporen verwijderd.

,BS-feeds worden opge-

m k t getoond.

m i ~ ~ w p n d e r w e r p
&op ccactipl &#d m d e r -
b r e v n , en dm W als w e e l
opslain rlC h m
Em endam-$Rreft
-meen
-rriaRFSQP(LIwadtbe-
*, [i[)lt hmt W-@CWgr;im in de
werkbalk op. Waar de informatie Vim-R?
in vorige versies in onopgemaakte i n t ~ ~ k W 7 ~ l i ~ -
menteerd, lijk -utat-=.
W IrAmiili#)rksr7 de RSS- x p ~ l m a ~ m m
W h-m te tonen. 2003 enVist%tlViCdHM&&
U kunt zich vervolgens op de feed versies voor \Mta m ' n u W W
abonneren en deze via uw favo- dows-versits hbümhd]rr,bom
rieten toegankelijk maken. Als het bedrogen &t kpaaidr Liwdm
aan Microsoft ligt, wordt RSS in de zullen alleen MQ
&je toekomst voor meer toepas- Vista-editie m M s m ! t M p b r w .
Ompen gebruikt. De RSS-gegevens Volgens Defk W q s l a r , preduct-
*Internet Explorer 7 worden op mwlrd6anbS-d*
WM centrale locatie opgeslagen, d w M ,~ E s d W l q t p F h i v w
magankelijk voor andere Windows- 9 A M m 9 m d a ~ wQi-*adr
-P-.r. w f?uw tdrrawrn~laf$wWw f c o r . W ~ ~ C
W & ~ & n m b wkeMmn-*
mm..-m W m h m ~ , u u n m MPF=w--
mE#m vm w i tb l n # m ~ ~ ~ ; I ~ ~ nMMdsmmbbvm@hd
houden en te synchroniseren. Toe- hltkrrsthulpdq~ fio.rcUmait~#H.muludarr braw.
komstige programma's, waaronder rCgwwLidmwKP,~n ~on,4btlnds~wib]rreib
Office 12, zullen ook gebruik maken i a n t t l - ~m i m
mw O m m f m d ~ r r i r k n .
van dit RSS-platform. IbL?&?fPi~IhaM O a k a l ~ ~ w w m l
Pmuiabrwi,~ r t W & r vcrnummwmtp~rna
WEERGAVE VAN WEBSITES W s h ~ ! l ~ W q # t m t ~ - mAIAmWpw\nrvpart
Een ander punt van verbetering bied van g m W . samoPitAittsi*mLPin w
betreft de weergave van websites, counts besFMlr)ai saxiaardm baasvan ~ f l 6 4 t r i v e o i i m i s s c h ) e n
zowel op het scherm als op papier. beperkte r e r k t w , ~cd&mçmW pmmtuur, iniernai Enplmar 7 I&
Pagina's kunnen nu integraal wor- ele malafidd c&mm wrnqe- zien een wa&d'tgie (maar i~ !a@
den vergroot en verkleind. Waar in lijk v r i j h e i d m f i . l 4 P ~ r ~ f l kirwkhl~)~)p10wb-ahb
vorige versies alleen het letter- handeling expliciet meer rechten CONCLUSIE te wardarr.
type werd vergroot of verkleind, vereist, kunnen de rechten van de Microsoft toont met lnternet Ex- D e -
neemt lnternet Explorer 7 ook de gebruikersaccount 'tijdelijk' wor- plorer 7 aan dat men het belang
afbeeldingen onder handen. Daar- den opgehoogd. lnternet Explorer .q k d iai& onderschat
Meer met minder
CorelDRAW Graphics Suite X3
Om het noodlot niet te tarten, heeft Corel de nieuwe CorelDRAW Grap-
hics Suite niet 13 maar X3 genummerd. Deze angst is niet terecht, het
pakket kent genoeg sterke punten om het ongeluksgetal te compense-
-
ren. Maar kan het daarmee ook de concurrentie met Adobe aan?
orelDRAW Graphics Suite
X3 bestaat uit CorelDRAW
U voor ontwerpen en pa-
gina-opmaak, Photo-Paint voor fo-
tobewerking en Corel Capture voor
het maken van schermafdrukken.
Volgens Gérard Metraillier, manager
grafische software bij Corel, gebrui-
ken de meeste Draw-gebruikers de
Graphics Suite niet dagelijks. Voor
hen is het maken van folders of het
bewerken van foto's slechts één van
de vele taken die men wil uitvoe-
ren, en gebruiksgemak is daarbij
zeer belangrijk. In de nieuwe suite
worden deze gebruikers geholpen
door het nieuwe Hints-venster, dat
interactieve tips geeft en verwijst
naar mogelijke vervolgstappen. Het
laatste, 'hoe nu verder' is voor velen
vaak een groot probleem.
De belangrijkste vernieuwing in de
suite is de integratie van de verbe-
terde CorelTRACE, nu PowerTRACE
geheten. Hiermee kunnen bitmaps
worden omgezet naar vectorafbeel-
dingen die, zonder blokkerig te wor-
den, vrij schaalbaar zijn. Verbeterd is
ook het Uitsnedelab, dat nu volledig
is gebaseerd op Corel KnockOut en
waarmee delen van een afbeelding
vrijstaand gemaakt kunnen worden.
Het is opmerkelijkdatwat enkele
- -
4
%l y,%
b tl
.
ia
i
i voordelen van de Creative Suite van
--
13 ia-.i
jaren geleden nog werk voor een
expert was, nu door iedereen kan
worden gedaan. De mogelijkheid
om behalve details te verwijderen ze
met eenzelfde penseelstreek weer
toe te voegen is een verbetering die
tijd en ergernis bespaart.
Veel aandacht is ook besteed aan
hetwerken met tekst. Tekens op-
maken, uitlijnen, tabs invoegen of
de tekststroom controleren door
het invoegen van onzichtbare
codes, zoals spaties van verschil-
lende breedten of een geforceerde
overgang naar een volgende kolom
of frame, het zijn allemaal nieuwe of
verbeterde opties. In het Afbeel-
dingsaanpassingslab kan helder-
heid, contrast en kleurbalans van
foto's en afbeeldingen worden
gecorrigeerd. Experimenteren gaat
des te gemakkelijker, van iedere
wijziging kan een momentopname
worden gemaakt waar u gemakkelijk
naar terug kunt keren.
Andere nieuwe functies die zeker
genoemd moeten worden zijn het
slimme vulgereedschap voor het
vullen van omsloten gebieden, het
bijsnijdgereedschap voor het ver-
wijderen van ongewenste delen van
afbeeldingen en de mogelijkheid om
pdf-uitvoer met een wachtwoord te
-
-
2 @+l
3
RDrm
hlCu
m tec is en niet van Corel zal de nood-
m
MC- -
-"
Wrpl.d .. IS - nieuwe functies in CorelDRAW
u - d a n r < r p ~ ~
!ad&-
%Rop*bWwriir
vncmii
= Edmond Vorwijk
--
w-,
pp-
17
=II ,
1 beveiligen tegen bewerken of enge
* Het Hints."enster ,,.lPl beginnersen
wenst vermenigvuldigen. gevorderden.
Afwezig in de nieuwe suite is Co-
relRAVE waarmee envoudige flash-
animaties kunnen worden gemaakt. ----_
Volgens Corel hadden gebruikers
maar weinig belangstelling voor
CorelRAVE en was een te grote in-
vestering nodig om het programma
op hetzelfde niveau als de andere
onderdelen van de suite te krijgen.
Zakelijk gezien mag dit logisch
zijn, creatief gezien is het dat niet.
Ook CorelDRAW-gebruikers zullen
steeds vaker produceren voor het
web en dan mag de mogelijkheid
om hoogwaardige webcontent te
maken niet ontbreken, in een suite
zoals deze. Corel moet de porte-
I
monnee maar eens trekken voor een I
Swish of Swift3D, en kopen wat het
zelf niet maken kan. Dat geldt ook
voor de meegeleverde RawShoo- CorelDRAW Graphics Suite X3
- .- - --
ter Essentials van Pixmantec. Deze
PRIJSVolledig:d 82.5;; Upgrade: f 352;:
prima, gratis tool voor het (batch) Academisch: €99,95
verwerken van RAW-images is een TAALNederiands
PROEFVERSIE 15 dagen (Engelstalig)
goede aanvulling op Photo-Paint, MEDIUM4 cd's
maar juist doordat het van Pixman- OS Windows 20001XP12003
SYSTEEMEISENPentium 111 600MHz.
zakelijke integratie uitblijven. En zo
heeft Corel ondanks de vele mooie
256MB RAM. 200MBhardeschljfruimte
MAKER Corel
WEBSITE www.corel.nl
Graphics Suite X3, nog altijd geen
antwoord op de twee belangrijkste
PLUSPUNT
Eenvoudig in gebruik
Adobe. Veel krachtige grafische tools
Uitgebreide pdf-functie
Zeer concurrerendeprils t o v Adobe
MINPUNT
Helpteksten Engelstalig
4 Uitsneden maken kon nu iedereen,
RAW-supportniet geïntegreerd
dankzijhet Uitsnedelob.
Geen flash-export
Video omzetten naar mediaspelers
Easy Computing MovieJack 4 Mobile
Tegenwoordig zijn er steeds meer mobiele mediadragers beschikbaar
waarop het mogelijk is om videofilms weer te geven. Vrijwel elk appa-
raat heeft een eigen videoformaat, en de meeste weigeren de stan-
daardformaten, zoals Windows Media, af te spelen. Om het toch moge-
lijk te maken om uw eigen videobestanden op dergelijke apparaten weer
te geven, heeft Easy Computing een handig softwarepakket op de markt
gebracht waarmee dit gemakkelijk gerealiseerd kan worden.
Easy Computing
MovieJack 4 Mobile
I PRUS E 39,B
TAAL Nededands
PROEFVERSIINiet beschikbaar
MEMUI 1 cd
OS Windows 2WWXP
SYSTEEMEIWN Pentiurn III880MIR.
256MB RAM. 12MB hardeschijfruimte
MAKER Eary Computin#,023-551131 t
WEBSITE www.eesycmpu~ingecm
PLUSPUNT
Bedieningsgemak
Uitgebreide instellingen voor beeldfor-
maat en geheugengrootte
Ondersteuning voor veel draagbare me
diaspelers
MINPUNT
Ondertiteling lastig in film in tevoegen
Ondertiteling rnoeililk leesbaar
Kopieert geen beveiligde dvd's
ovielack Mobile kan voor
zeven apparaattypen vi-
deomateriaal omzetten:
de Sony PSP (PlayStationPorta-
ble), Gizmondo, Nintendo DSlGame
Boy Advanced, Pocket PC (20021
200312005),twee modellen iRiver
(PMP 1201140en H3201340) en som-
mige telefoons. in het keuzemenu
kunt u aangeven voor welk type ap-
paraat u videomateriaal wilt omzet-
ten. Na selectie van het draagbare
opslagmedium krijgt u in het keuze-
scherm nog een tweetal mogelijkhe-
den die bij dit doelapparaat horen.
schermresolutie en kwaliteit van de
film (beste, medium en laag) Bi] con-
versie van het bronmateriaal wordt
automatisch rekening gehouden
met hoogte-breedteverhouding van
het doelapparaat.
Veel draagbare apparaten hebben
een verwisselbaar flashgeheugen
aan boord. In het keuzemenu kunt u
aangeven hoe groot dtt flashgeheu-
gen is; de film die u wilt converteren
wordt vervolgens automatisch hier-
op aangepast. Als u de beschikking
heeft over meerdere geheugenkaar-
ten, kunt u de film ook automatisch
in vooraf bepaalde groottes laten
knippen.
E ¤
I
-T . :
-
-,I - %
-v-9mg
md
p
U 24-1-m06
18:56:53 w e n c ~ d ~ e Ink:b obwn be exauted.
d 24-1-2006 18:56:54 Coderen - cyclus l van 2.
-
-R m s u l
18:56:53
,,
Onbeveiligde dvd's kunt u gemak-
kelijk omzetten naar het afspeelme-
dium van uw keuze. Na het starten
van het programma klikt u op hetzil-
veren dvd-logo, via Verkenner gaat
u naar de drive waar de schijf zich
bevindt en vervolgens kiest u voor
de map VIDEO-TC. De dvd wordt in-
gelezen en u krijgt een overzicht van
de volledige inhoud van de dvd. Via
het aanklikken van de selectievakjes
kunt u zowel de hoofdfilm als de ex-
tra's selecteren. De hoofdfilm staat
doorgaans bovenaan.
In de kolom Ondertiteling kunt u
via een keuzemenude gewenste
taal selecteren. Bedenk wel dat bij
het omzetten de gekozen onder-
titeling definitief in de film komt te
staan. Een dvd bevat vaak meerdere
audiosporen. Bij het omzetten kunt
u via de kolom Taal aangeven welk
audiospoor in het doelbestand moet
komen te staan. Er kan slechts één
audiospoor worden geselecteerd.
Het omzetten van een dvd-film van
anderhalf uur in de beste kwaliteit,
afspeelbaar op de Sony PSP, duurde
in ons geval ongeveer twee uur. Ter
vergelijking: speelfilms die kant en
klaar in het UMD-formaat (Universal
Media Disc)van Sony zijn gekocht,
vinden we scherper dan de video-
films die wevia Movielack 4 Mobile
hebben omgezet. Desondanks zijn
de omgezette films van een redelijke
tot goede kwaliteit.
Het is ook mogelijk om lossevideo-
bestanden om te zetten. Movielack
4 Mobile kan wmw-, asf- en mpeg (1,
2 en 4)-bestanden geschikt maken
voor een draagbaar afspeelmedium.
Al met al is MovieJack 4 Mobile een
handig programma om voor een
aantal mobiele rnediadragers snel
videomateriaal om te zetten, waarbij
u naar keuze de beeldkwaliteit en
bestandsgrootte kunt aanpassen.
Overigens kunnen beveiligde dvd's
niet via MovieJack worden gekopi-
eerd, puur functioneel gezien is dit
jammer, maat het is wettelijk ook
niet toegestaan. Er schijnt een plug-
in te zijn die dit wel mogelijk maakt,
maar deze is illegaal.
Marc Boersma m.m.v. Robbert Brus
'QuarkXpress7voor de website
DHE Editor Site Builder 2.7
Hoewel het al ]aten zo gebruikt wordt, is html elgenhjk heiemaai nlet
geschikt om p a w a ' s op t e mekm Aûerlrl tags voor het uiterlijk, die k
de bop dertijd tijn toggevoegd, worden door verschillende browser9
anders ge'ininterpreteerd. Een oplossing is er ook al jaren: CSS. Maar wJ)
met CS5 aan de slag wY haeft kennis van zaken nodig. Behalve wannew
IEHE Edltor Slte Bulder w o r a gebrulkt.
m website Iwrlwenop
basis van htftdis dankzij
vele goede W Y S M V i -
(What You See Is What You Ga
editors-gratis of betaeid --niet zo
moelijk. Wie echter met Caxadlng
Styie Sheets M n de slag wil, dient
diepar In de materie te duiken. Graüs
p r o g r m t s do Topsfyb Ute a het
bepaaldn o g w t bugvrije CSSed bie-
den wel ondersteuning, maar vragen
o& een gedeprtvoorkennis, terwIJl
programma'sals GoLive, dh &ge-
bruiker meer bi] de k n d nemen, een
stevige greep in de bddelvsreisan.
Is er geen middenweg?Jazeker: DHE
Editor Site Builder.
DHE Editor S#e Bullder is eenhob-
byproject van een (pofessioneld
Italiaanse programmugenwmd
LgrwiaiDavide. Het programma is
speclaal geschreven om het gebruik
van met name CSS2eenvoudigte
maken. Waar TopstyleLlte nog niet
eens ale mogelijkhedm van CSSI
begankeluk maakt, schiet DHE Editor
SLte Builder meteen door naar CSS2.
der is zo simpel, dat het uiterlijkvan
hetwereldwijde web wel eens gron-
digzou kunnen gaan veranderen.
Na het opstarten wordt een grid ge-
toond op basis van pixels. Op dat grid
kunnen allerlei elementen worden
geplaatst, waaronder (tekst)blokken
(die elke gewenste vorm kunnen
hebben),buttons, afbeeldingen,
geluidselementen,input-elementen
en ga zo maar door. Al die elementen
kunnen caafhankelijkvan elkaar wor-
den gepositioneerd en opgemaakt.
De pcuitionerhg kan zowel absoluut
(vastgeldonkenaan een bepaalde
schemipositle) als relatief gebeuren,
a d a t ook e8n site kan worden o r h
worpen w m e e b w a ieder f o r m
beeldschermkan worden bediend
De bwrcuwevan het prosramma is
kl&. Het maar 7MB grote Installaile-
besiand bevat een serle van veertien
vootbeeldpagina's, waarin vrljwel
alk rnogeñjkheden van het progr*
ma worden verkend. M e &ar nog
niet genoeg aan heeft kan op 6w&
SltO van deprogrmmew nlame j a -
b h e n downloaden. Primaais basis
of om a h inspiratiebron te dlenen
voor eai nieuw pra)cct
WYSIWYG lijkt iets voor b m e r s ,
maar ook doorgewinterde prosram-
meurs vinden veel houvast in het
programma. Zo is het inpassenvm
'gewone' code erg eenvoudigdm
ihiw s c h e m i p j e waarinde
m& km\ivosrtengetyptdgesdrn
Qmbestand. Daamsast is er OW
Styks Edltor om gtlllen te defmiëion
en epn W h Manager om terug-
kerende taken te au!omallseren.
De eigewchappan van de verschil-
I w d e elementen worden getornd
Yi een venstertjedat doet denken
aan de manier w a a q i n ViwiiiLlulc
atgenschappenworden getoond
Pragremmias mt
een vormgeefm.
slag kunnen extra
en overzichten van Dm Editor Site Builder 2 7
1 L-? I nereren.
gebruikte fonts ge-
I PRIIS f 38,90
-
TAAL Nederlands
PROEMRSIE 30 dagen
W I U M 7MB download
indrukwekkend prw.
gramma, dat veel lof
I OS Windows 98/Me/2000/XP
SYstEEMEIsEN Pentlum 111 5ooMiiz I
verdient. Het maakt 9MB hardeschijfruimte
het produceren van " WEBSïlE www.hexagora.com
zeer complete en praktische tool
d SCORE
Y
I
r
voor mensenmet meer verstand PLUSPUNT
Toegankelijkeeditor met logische
,.tnterface
...envoudig tb laren en gebru&j ' '
: N a a k t goede CSS-code
!nUYIINPUNT
'hgelstdipa handleiding
4 : .
 Nooit meer de muisaanwijzer kwijt
Crosslayer 2.0
Het pijltje van de muis is niet altijd even eenvoudig terug te vinden op
de computer. U kunt hem natuurlijk groter maken via het configuratie-
scherm, maar er zijn ook andere oplossingen die ervoor zorgen dat u de
muis nooit meer kwijtraakt.
- rosslayer is een freeware-
Iu
rl programma van Neder-
landse bodem, dat in
eerste instantie is ontwikkeld voor
mensen met een visuele beperking,
maar dat ook veel wordt ingezet bij
oudere computergebruikers. Het is
een programmadat de positie van de
muisaanwijzer door middel van twee
üjnen aangeeft. Via eenhorizontale
en verticale Iljn die in kleur, diüteen
transparantiekan verschillen.
Na instatlatiie krijgenwe een foutmel-
ding die er blijkbaarbyhoort, want
CrosJlayer geeft daarna aan dat we
onze computer moeten herstarten
voor een goede werking van het pro-
Z00M.NL - JOUW STARTPUNT VOOR DIGITALE FOTOGRAFIE!
I
, tot voor kort nog een betaalde editie
I
gramma. Na de herstart van Windows was, is hij tegenwoordigookgratis te
XP werkt Crosslayer direct. Het is
zeker wennen om met een verticale
en horizontalestreep door het beeld
te werken, maar als u last had van een
onvindbare muis, dan is dat hierbij
opgelost. Voor iedereen die nog ver-
der gaat, biedt Crosslayer Full Editie
ookaanpassingen van de muisaan-
wijzer binnen het programma aan.
Een grote selectie aanwijzers geeft
iedereen de mogelijkheid om de aan-
wijzer te kiezen die qua kleur, vorm en
afmeting het beste past bij zijn of haar
persoonlijke voorkeur. De systeemei-
sen van deze software zijn hoog, maar A De instellingen van Crosslayer met liet
Crosslayer is er in de versies Lite,
Standaarden Full, waarvan de eerste
twee in het Nederlands, Duits en En-
gels verkrijgbaar zijn. De Full editie is
enkel in het Nederlandsen hoewel het
downloaden van de website.
Dennis van der Heijden
Crosslayer 2.0 Standaard
MEEWAnr
TAAL Nederlands
WDIUM 390KB download
16Windows XP
MSTEEMEISEN IGM Pentiurn-proce
#r, 256MB RAM, 1,íMB hardeschijf-
dimte
UAKER Crosslayer
WEBSITE www.crosslayer.net
PLUSPUNT
I
Erg handig voor selecte doelgroep
Veel instellingen mogelijk
MINPUNT
Werkt pas na wat foutmeldingen
programma actief.

BreezeBrowser Pro 1.3.2
', TAAL Ennels
PROEFVERSE t5 dagen
MEDIUM8,318download
I
OS Windows 98tMe/200ü/XP
RAM, 40MB hardeschijfruimte
MAKER Breeze Systens
SYSTEEMEISEN 1GHz-processor,256M
Versnel uw fotoworkflow
BreezeBrowser Pro 1.3
Wie veel digitaal fotografeert, spendeert menig uurtje aan beeldbewer- gebruikt hier een database voor met
king. Meestal gaat het om een aantal standaardbewerkingen, waarvoor camera's en lenzen van de meest uit-
geen uitgebreid softwarepakket is vereist. BreezeBrowser richt zich spe- eenlopende merken. Afhankelijk van
cifiek op de populairste bewerkingen in de digitale workflow. Het pakket de gebruikte camera, lens, brand-
is razendsnel, overzichtelijk en biedt vrijwel alle noodzakelijke opties om puntafstand en instellingen zal de
uw fotoverzameling te beheren. software heel specifieke correcties
l
kunnen toepassen, die lensfouten
reezeBrowser bevat geen 1 meerdere pagina's)en het omzetten
-- - - .-
- uitgebreide beeldbewer-
kingsmogelijkheden zoals
geschiedt razendsnel Breeze-
Browser is ook zo slim om reeds l
..
J
.
+
. ..
- C l
lagen, filters en speciale effecten. verwerkte afbeeldineen oonieuw
u ,
I
Het is een basispakket, dat zich spe- te gebruiken, wanneer u alleen iets
cifiek richt op het snel en effectief wilt veranderen aan de instellingen.
uitvoeren van de meest gebruikte Er hadden op dit puntwel wat extra
bewerkingen voor digitale foto's. I grafische verfraaiingen bij gemogen,
Het programma kenmerkt zich door om het geheel er iets professioneler
overzicht, snelheid en gebruiksge- uit te laten zien. Na het maken van
mak. BreezeBrowser biedt u een de html-bestanden moet u ze alleen
overzichtelijke bestandenbrowser, 1 nog uploaden naar uw webruirnte
waarmee u snel uw foto's kunt bekij- l BreezeBrowser richt zich vooral op
ken en selecteren. Dat laatste gaat de gevorderde gebruikers en profes-
via de klassieke methode (Ctrl inge- sionals. Dat is zichtbaar aan de on
drukt houden en foto's selecteren), dersteuning voor RAW-bestanden.
als vignettering en kussen-en ton-
vorminge vertekening tegengaan.
- L l .A IreezeBrowserbiedt meerdere
Kq#jkM~~iwfmuBtlW-
m w i i u acikdwrmtkhIrl~tn@',
Mmme-utlBiarllncai
srkur?tuwI*m~ím
I
Laplnlen,mi&M W r p l i r r i r a r a r
~ l ~
bafthmtb~nUlhPOU'(Ln
~ ~ ~ . r a i
Wjvmrbaeld verkkkian en vetr
R.lsarpsri)dsnelaanw&paj#inil
maken.
Dut m e is een M g &functte.
 Opensource telefooncentrale
VolP (Voice over IP) is hot en wie zich erin verdiept komt vroeg of laat tisch geïnstalleerd. U h o d t verder
de opensource telefooncentrale Asterisk tegen. Waar telefooncentra- niet meer aan de slag met deze com-
les vroeger waren voorbehouden aan bedrijven en u het thuis met een puter, het beheer van Asterisk kunt
normale telefoon moest doen, maakt Asterisk de weg vrij voor profes- u verrichten via een webinterfaceof
sionele telefoondiensten die behalve voor kleine bedrijven zelfs voor de via een terminalsessie.
particulier interessant kunnen zijn. Zo eenvoudig als u de server opzet,
zo lastig b!qkt de configuratie tezijn
sterisk biedt voicemail, uw huidige ISDN-kaartgeschikt is. Een doorgewinterde computeraar
doorverbindmogelijkhe- Gewone modems werken niet, u zult die zijn of haar weg goed weet te
den, telefonisch vergaren dus dieper in de buidel moeten tas- vinden op internet komt er zeker uit,
en wachtrijen. Naast VolP kuntu ook ten als u een analoge lijn heeft. Reken maar voor de minder ver gevorderde
gewone telefoonlijnen aansluiten.
Asterisk is handig als u meerdere
VolP-accounts hebt, bijvoorbeeld
1
I op ongeveer 140 euro voor een sim-
pek uitbreidingskaart.
Asterisk is ontwikkeld voor Unk en
wordt het waarschijnlijk een einde-
loze zoektocht die eindigt in frustra-
1 tie. Hulpmiddelen zijn er voldoende
er is later een Windows- i op websites waar Asterisk-informatie
versie van gemaakt.De te vinden is, zoals www.voip-info.
Windows-versieis echter org, www.asterisk-voip.nl en www.
niet bijzonder populair en asteriskdocs.org.Bellen met Asterisk
dat komt niet in de laatste is overigens geen goedkope hobby:
plaats doordat de ontwik- u hebt een extra computer nodig die
keling achter de Unix- 2417 moet draaien en ais die kapot
Incoming C a l b
versie aanloopt, en dus gaat, bent u van de buitenwereld
Send IIKM>.ç+lr from ths P m ti:
minder recente mogelijk- afgesneden.
regular ~IOU~S: r,?. !755-17:05 dayz mn+i E heden biedt. Omdat niet Asterisk is een krachtige telefoon-
veel thuisgebruikers met centrale die moeiteloos overweg kan
FreeBSD of Linux overweg met zowel normale telefoonlijnen
kunnen, is er een kant en als met VoiP. De speciale Asterisk@
klare Asterisk-versie onder home-versiemaakt de installatie een-
de naam Asterisk@home. voudig, maar dat geldt nog niet voor
Asterisk@homegebruikt het in gebruik nemen en beheren
de Linux-variantCentOS en van de telefooncentrale. Daarmee
kan als een kant-en-klaar is Asterisk@homevooral het speel-
stxtbaar cd-image worden veld voor de enthousiaste hobbyist.
gedownload. Ook voor de De volledige versie is geschikt voor
omdat u tegen lokaaltarief beschik- installatie is geen Unix-kennisvereist. , bedrijven die een opensource tele-
baarwiltzijn in een aantal landen. De Veel meer dan de cd in een computer fooncentrale willen en de benodigde
beller belt uw Amerikaanse nummer, stoppen en met een dnikop Enter de kennis voor het opzetten en onder-
Asterisk@homev2.5 de VolP-providerstuurt het gesprek installatie starten is het niet. Na het houden ervan in huis hebben.
door naar Asterisk en u neemt de rebooten wordt Asterisk automa- Frank de Groof
telefoon op. In veel gevallen kan uw
TAALEngels IP-telefoonof ATA (AnalogTelephone
MEDIUM 503MB downlo~,
QS CentOS (inbegrepen) Adapter of VolP-adapter) maar een
NSTEEMEISEN 300MHz Pentium 11. beperkt aantal VoiP-accounts aan.
Q8MB geheugen
De Asterisk-server zorgt ervoor dat
MAKER Digium inc.
WEBSITEasteriskathome.sour~efore4~ U ingelogd blijft OP al deze accounts
- -

mt; www.asterisk.org; en detecteert automatisch of u in

ww.asteriskwin32.com
gesprek bent. Bovendien biedt het
programma de beller de mogelijk-
"ORE heid olaatr
r .- - ..te
..nemen
. .... . in
... dcwxhtrii
. - ..- -. .-..
I

PLUSPUNT (met een leuk muziekje) of om uw voi-

Krachtigetelefooncentrale cemail in te spreken. Het is mogelijk
Gratis om ook uw gewone telefoontoestel-
MINPUNT
Moeilijk te doorgronden voor beginners Ieman te sluiten op de Asterisk-
unix-besmringssysteem server, maar daar is wel speciale
Dure hardware nodig voor analogetele-
foonaansluitingen hardware voor nodig. Met een ISDN-
aansluiting kan dat voordelig zijn als

Beperkt
-
sneller internet
Hawking Broadband Booster
Hawking belooft internet vier maal sneller te maken, met de Broadband
Booster. Het bedrijf gebruikt daarvoor Quality of Service, een techniek
die bepaalde soorten netwerkverkeer voorrang geeft boven andere.
Sneller downloaden lukt er echter niet mee.
Hawking HBBl Broadband
Booster
GARANTIE 2 jaar
INFO Hawking. 0900-HAWKIMG.
PLUSPUNTEN
Eenvoudige installatie
Automatische configuratie
MINPUNTEN
Erg duur voor de gebodenverbetering
cinfiguratieoPties beperkt
Kan niet tussen gebruikers onderscheiden
i- erwijl. gelijktijdig
- . . - surfen en
een film downloaden met
de meeste breedband-
abonnementen geen probleem meet
is, kan een VolP-gesprekal storing
ondervinden als u op hetzelfde mo-
ment ook een paar foto's verstuurt.
De oorzaak is het verschil tussen de
download- en de uploadsnelheid.De
Hawking HBBl Broadband Booster
probeert dit probleem op te lossen
door de upload te optimaliseren. De
HBB1 gebruikt daarvoar Quallty d
Service (QoS).Dit voorziet ieder net-
werkpakketje van een waarde die het
belang van het pakketje aangeeft
Tijdkritische applicatieszoals tete
foneren over internet (VolP)en ook
video-conferentie krijgen vervolgens
voorrang boven de pakketjes van
programma'sdie wel even kunnen
wachten, zoals ftp en http. Hawking
gebruikt de StreamEngine techniek
van Ubicom. Kenmerkend hiervoor
is dat deze volautomatisch werkt, u
hoeft en kunt er niets aan configu-
reren. U hebt dus ook geen invloed
op welke programma'svoorrang
krijgen. Behalve optimalisatie via
QoS probeert de HBBI ook de com-
municatie tussen router en modem
te optimaliseren en zo te voorkomen
dat de modembuffer volstroomt en
direct achter de booster alweer een
file ontstaat.
Veel volt er niet te configureren oon de Broodbond Booster.
De Broadband Booster is een bijna
simpel te noemen apparaatje
met maar twee netwerkpoorten.
De HBBl wordt tussen routeren
modem geplaatst, de benodigde
extra kabel wordt meegeleverd.
Heeft u een gecombineerde rou-
ter-modem, zoals uit de populaire
Speedtouch-series, dan is een extra
router nodig om de HBBI te kunnen
inzetten. Configureren is nietnodig,
de booster configureert zichzelf.
Toch even de i pagina grote we-
binterface controleren kan geen
kwaad, de detectie van de internet-
verbinding gaat niet altijd foutloos.
Vier led's bovenop de Broadband
Booster geven inzicht in de status
van deverbindingen en laten ook
zien wanneer de HBBl actief aan het
boosten is. In ons geval knipperde
het blauwe lampje er al snel driftig
op los. Volgens Hawking levert de
Broadband Booster de meeste winst
in combinatie met een druk bezette
upload met een maximale band-
breedte van mlnder dan S12 Kbps,
en de piaktijk met een 512Kbps-up-
badverbinding bevestigde dit. Echt
achokkend is de verbetering niet,
maar wel wordt voorkomen dat een
ftp-sessie alle bandbreedte opslokt
en een VolP-gesprek onmogelijk
maakt. Gebruikvan de HBBI in
combinatie met hogere uploadsnei-
Onder redactie van Jeroen de Jager
heden levert geen merkbare verbe-
teringen op. De HBBl lost dus alleen
problemen op het locale netwerk op
en dat onderschrijft de al jaren 10-
pende discussie over het belang van
QoS en mogelijke toepassing ervan.
QoS dwingt namelijk niets af. De
eerste de beste router op internet
die zich niet aan de standaard houdt
of QoS heeft uitgeschakeld, doet alle
effect ervan teniet. Simon Hania,
technisch directeur van XS4ALL,
bevestigt dit. 'Om QoS end-to-end
zinvol te laten zijn, moeten alle net-
werken tussen bron en bestemming
QoS gebruiken en ook op dezelfde
manier.' Dat ditweinig aannemelijk
is blijkt al uit het feit dat ook XS4ALL
geen QoS gebruikt. 'XS4ALL streeft
een open internet na waar alle ver-
keersstromen op een eerlijke en
gelijkwaardige wijze worden afge-
handeld' aldus Hania.
De betekenis van de Hawking Broad-
band Booster is hiermee beperkt tot
het volautomatisch regulieren van
de upload van uw breedbandver-
binding. Hebt u veel gebruikers op
het netwerk met zeer verschillende
wensen, en een uploadsnelheidvan
minder dan 512Kbps, dan kan de
HBBl problemen voorkomen of zelfs
oplossen. Meer bandbreedte blijft
echter de enige echte oplossing.
Edmond Vorwijk
 PLUSPUNTEN

E-Tech VPADO1

PLUSPUNTEN
Lage prijs
MINPUNTEN
Geluidskwaliteit soms onvoldoende

F
30-inch pure weelde I
Vormgevers, video- en beeldbewerkers, maar ook programmeurs zijn
gek op grote beeldsshermen. Maar ook hobbyisten, waar Ik m@ífzuker
onder reken, hebben graag een beetje werkruimte op de desktop. Ddar-
om M b e n we gekeken hoe hand12 oen 30-if~rh(76,2 cm!)monitor in het
dagelljkr gebruik Is.

eliijk pazegd was het wel

Dell 3OO7FPW even wennen na het uit-
pikken en nestttten van
PRiJáS f14ü.81 oxdwief verzending
de Dell3007FPW. 3û-indi is echt
heel groot en indrukwekkend,zekr hogere helderheid aan de rechter- zijn dt9-tn-l getieigenkririrtlezer
op een bweeu. Angezien k nor- kant. Het linkergedeelte van het en twee usb-aawlultirrgcn. de
maal gesprokeneen 19-en 17-kich scherm was beduidend minder m m k w vla usb op een Wlrtdampc
monitw gebruik meest Ik sowieso helder. Na een paar weken werd dlt is aang&ten, dan kunt u k aan1
wennen aan het gebrulk van %t minder, maar bij het aanzetten bleef uit-knop van de monitor gebrulken
rnonttor. Aangezien
- dil scherm eenhettochzichtbaar. Om uit te sluiten om ookda pc aan-en uit te zetten.
mUSPUNT6N t-csoiutie vwi25€1Ox16M)heeft,Is dat we een minder goed exem- Hiervow is ecn klein programmaatp
Gigantischbeeldoppervlik
9-in-lkaartlezer ean grafische kaart met dual-llnk plaar hadden, lieten we een tweede beschMam, datook wat ernvou.
MWUIYTEN dvl-aansltitinger noûig. Grafische monitor komen. Deze had helaas diga eistelmogeli#hedrn k&.
Wisselende helderheid taanen met single-linkdvi-aansiui. hetzelfde euvel. Overlgens had ik Verder Is er geen on-ween menu.
Hoge P W
tingen halen rnwlmaal1920xt2Oû. hierdoor wel de mogelljkheidom Sommlge gebrulkers zullen dat rnis-
Het is lasUg om uit te zoeken weke twee van deze giganten in een dual- sen, Ik geen moment.
kaerten Qn ondwsteunen, maar stel- monitoropstellingte testen. Dat is Al met d Is de 3007FPW best een
regel is dat kaarten &de GePorce echt teveel van het goede voor bu- aardig scherm, maar voor de meeste
7u0-serieen Radeon XlOWssrie dit reaugebruik, het Is alsof je in de bi- gebruikers Le groot. Dearnaast is de
bieâen. Controteer dit goed, anders oscoop op de eerste rij zlt. Je moet prip erg hoog, voor v 4 rnuuicr gdd
krijgtv dit schenn nlet asn de p&.je hoofd echt een stuk draaien om heeft u twee schermen met in lotaal
Wil hebben getest met een Radeon alles te kunnen overzien. In het erg- meer beeldoppervlak.Het gootste
X16OOXT kaart. ste geval moet zelfs de bureaustoel minpunt vlnd # echter de Met-uni-
Op zich geeft de 3ML7FPW prkna een stukje worden verplaatst. l o m e helderheidvm het beeld.
beeld, maar wat opviel was een Handige extraatjes bij dit scherm Jemen de Juger

Winch notebook L715 series. De videokaart is ook
niet mis: een AT1 mobHlty Radeon
X700 256MB. Deze voldoet prima in
MS1 Megabook L715 de meeste games. De notebook b
schikt verder over alle standaard-
Ook MS1 heeft een desktopvervanger i n de m v a n een 17bch riote- benodigdheden; usb2.0, FireWire,
book. Interessant voor wie wel een volledig functimeie campwr zookt, een carrheader, dual layer &&w
maar er niet permanent ruimte voor wil reserveren. en wireless LAN. Verder zijn er
Ieuk extrbs aan toegevoeg4 z a h
l
uur ultkorncn. De M c g a b k L715 Is
aenWe!&elijk geprljsd en heeft als
enig nadeel dethet w e l kr&t kost
om de rnuisitncppen in te drukken.
Een [oae w i s i 6 daardoor echt an-
altbeerlijk.
Ribbai RU6 en krorn de nigw

i
L
'teraard is de Megabaak
715 wat aan de forse
kant, door het 17-inchtft
WSXGA s c i t a Hij w w t gele-
w r d als een wlwaardige compu.
ter M voldoet aan ale eisen die
tegenwoMg worden gesteld.
De laptop kan met verschilende
L processors worden geleverd.
Zo kunt u kiezen voor
een Sempron-,
Athlm 64- of
een Turion 64-
een 1.3 rnegaplxal webmm, een
afstanckbedieni~ die u kwiitlnnit
In het PCMCIA-siaLam ingebakken
tv-kaart en een dvi-mcmltoruttgang.
Typen gaat vrij soepel, omdat er
een volwaardigtectsenbard met
numerieketoetsen in zit. Stan-
daard wordt een 4400mAh accu
geleverd. Wij kregen de optionele SCORE
7200mAh-versie. Deze steekt aan
PUISWNTEN
de achtenIJde iets uit en hop DVI-I uitgang
ecn accuhding 135 mhi&en SYS- RedeiIJteprijs
MINPUNTEN
mark 2002 draaien. Met de stan- Zware weerstand muisknoppen

7 blt processorln de daard-accuzult u rond de anderhml

 iornega Screenplay
PRIJS B 226.-
Externe multimedia-hardeschijf
AANSLUITINGEN NTSCiPAL composiet
video, S-video. anaioog stereo out
AFMETINGEN 17 x 7 8 x 132mm
lo n1ega Screenplay
GEWICHT 198 gram
ONDERSTEUNDEFORMATEN MPEG- lomega heeft een externe harde schijf uitgebracht met multimedia-
l (avi,mpg, dat),mpeg-i (avi,vob), mogelijkheden. De Screenplay heeft een capaciteit van 60GB en kan
mpeg-4(avi,Xvi0)7 ac3'jpeg(t0t behalve bestanden bewaren ook films, muziek en foto's weergeven.
megapixel)
SYSTEEM Windows 98SElMei2000!XP, Het apparaat is erg licht (minder dan 200 gram) en wordt geleverd met
Mac os 9 . 2 1 ~ de nodige kabels en een afstandsbediening.
INFO lomega, www.iomega-europe.
t i 4 com~eu
EI
et als iedere externe harde
schijf kan de Screenplay
simpelweg via een usb-
PLUSPUNTEN kabel warden aangesloten op de pc
Erg gemakkelijk in gebruik (usb 2.011.1). De bestanden van uw pc
Licht en klein
MINPUNTEN kunnen naar de bijbehorende map-
Alleen stereo-en composiet-aansluitingen pen op de schijf worden gesleept.
Bedompt geluid
Vervolgens steekt u de bijgeleverde
Geen ondertiteling
tulpstekkers of de S-Video-aanslui-
ting in uw tv enlof geluidsinstallatie,
en kunt u genieten van uw film- en
muziekverzameling.
In het menu van de speler kunt u
kiezen voor de categorieen photo,
music en movie. Nadat u een keuze
hebt gemaakt worden de bestan-
den weergegeven door middel van
Multimedia in de huiskamer
Acer MG3001-p
Acer brengt de mediabestanden van uw pc naar de huiskamer. Door
data over uw netwerk te sturen kunt u vanaf de luie bank genieten van
al uw films, foto's en muziek. De Acer MG3001-p kan zowel draadloos
(802.11glg)als bedraad worden aangesloten op het thuisnetwerk.
El
et apparaat ondersteunt
geen WPA, waardoor de
beveiliging van uw draad-
loze netwerk moet terugvallen
op WEP-encryptie.Het draadloze
netwerk is daardoor minder veilig,
waardoor het verstandiger is om
de netwerkkabel te gebruiken. De
MG3001-p is voorzien van een scart-
uitgang, S-Video, composiet en com.
ponent videoaansluitingen. Voor
de weergave van het geluid zijn er
previews. De software laat bijvoor-
l beeld een stukje van de films zien die
op de harde schijf staan. Dit werkt
uitermate traag en wordt al snel ver-
velend als u meer dan vier films hebt.
De Ccreenplay speelt alle mpeg-be-
standen met de extensies
mpg, avi, vob en dat.
De talloze DivX en
XviD codecs vor-
men geen probleem.
Helaas kan ondertiteling niet
worden weergegeven. Verder kan
het apparaat geen hoge definitie-
beelden aan, maar de geavanceerde
compressiemethodeGMC (Global
Motion Compensation) wordtwel
stereo (RCA)en digitale (coax en op-
tisch) aansluitingen. Aan de voorzij-
de is een usb-poort geplaatst, waar-
mee u mediabestanden van externe
apparaten als usb-sticks en harde
schijven af kunt spelen. De mediare-
ceiver ondersteunt veel videoforma-
ten en kan bij het afspelen daarvan
gebruik maken van decompressie-
methoden GMC (Global Motion Com-
pensation) en QPel ('quarter pixel').
Ook kan hij met hoge definitie-beel-
den overweg.
De weergave van films is uitstekend.
Het beeld is scherp en het geluid hel-
der. Toch liepen we tegen een aantal
problemen aan. Films met de DivX
3.11 codec werkten niet altijd en tij-
dens het afspelen van MP4-bestan-
den liep het apparaat regelmatig
vast. Een probleem dat waarschijn-
lijk met nieuwefirmware kan wor-
den opgelost. Teleurstellend is dat
het apparaat geen ondertiteling kan
afspelen. De weergave van muziek is
erg goed en er kan gebruik worden
ondersteund (QPel('quarter pixel')
echter niet). De beeldkwaliteit van de
speler is goed, maar het geluid van
de Screenplay klinktwat bedompt.
De 2,5-inch harde schijf (FAT32)van
de Screenplay is nagenoeg geluid-
loos. De ingebakken software maakt
van dit apparaat dan ook een erg
gebruiksvriendelijkeexterne mul-
timedia-hardeschijf.De Screenplay
past door de beperkingen echter niet
in de huiskamer en is daarnaast erg
prijzig.
Peter Keizer
gemaakt van speellijsten. De Acer
MG3001-p heeft dus een uitste-
kende beeld- en geluidsweergave,
maar we zijn niet helemaal tevreden.
Van een huiskamer-apparaatin deze
prijsklasse verwachten we namelijk
dat hij ondertiteling kan weergeven
en WPA-encryptie ondersteunt.
Peter Keizer
Acer MG3001-p
PRIJS @ 210.-
PROCESSOR Sigma EM8620L
AANSLUITINGEN SCART, usb 2.0.
Composiet video, 5-Video,Component
video, SIPDIF (coax/optisch)
NETWERKVERBINDINGEN802.11 big,
ethernet (RJ-45)
AFMETINGEN 430 x 286,5 x 48 mm
GEWICHT 3kg
ONDERSTEUNDEFORMATEN MPEG
11214, DivX, XViO, wmv9. Quicktime
(mp4). Ipcm. mp3, wma 71819, wav,]peg,
tif, bmp. gif, png
SYSTEEM Windows 98SEiMei20001XP
INFO Acer, www.acer.nl
- .. . .
v@
-
SCORE
PLUSPUNTEN
Goed beeld en geluid
Ondersteunt veel mediaformaten
MINPUNTEN
Geen ondertiteling
Geen WPA-beveiliging
 Te dure designmonitor
mANSLUITINGEN
OVI. 0-
ESOLUTIE 1280x1024
Shuttle XP17 TempAG V2
Shuttle maakt behalve de bekende barebones sinds een tijdje ook Icd-
schermen. Het bedrijf richt zich daarbij vooral op design-liefheb-
SCORE bers, en veel minder op prijsbewuste kopers. De 17-inch XP17
PLUSPUNTEN TempAG V2 is hier een typisch voorbeeld van.
Apart design
Gemakkelijkverplaatsbaar
D'
at vooral opvalt aan deze
Glasplaatmet krasvastecoating
MINPUNTEN XP17 is de aparte voet van
Magere beeldkwiilíteii de monitor, die is verwerkt
Niet in hoogte verstelbaar
in de aluminium rand rondom de
Duur
behuizing. Handig voor gebruikers
die regelmatig naar lanparty's gaan
is het eveneens geïn-
tegreerde handvat. De
kabels zijn gemakkelijk
aan- en af te koppelen,
mdat het meene-
men van de monitor
erg eenvoudig is. Een
ander voordeel voor
wie zijn monitor vaak
meeneemt is de gla-
zen plaat die voor het
scherm zit. Deze is ge-
maakt van gehard glas,
odat het kwetsbare
paneel goed is be-
Mp3-speler voor prijsbewuste
MS1 Megaplayer 536
Ook al wordt flashgeheugen steeds goedkoper, concurreren tegen
mini-hardeschijven is vrijwel onmogelijk. Dat bewijst MS1 met de Mega-
player 536.
MS1 Megaplayer 536
n n de MS1 Megaplayer 536
zit een 4GB harde schijf
met een diameter van 2,5
cm, en hij kost slechts 149 euro.
De kleine harddisk heeft helaas
geen invloed op de apparaatom-
vang van 88,5x 50 x 15,6mm, wat
et geheugenkaartjes
HERM 1,s-inch14,57cmlCSTN I voor de huidige mp3-spelers in
deze klasse erg fors is. Positief
punt is het gewicht van slechts 95
gram. De bediening verloopt via
SCORE zes knoppen, die bij elke aanraking
oplichten via groene ledjes. Via de
PLUSPUNTEN line-in kunt u van externe appa-
Geen software nodig raten, zoals een computer of een
Uit te breiden met SDIMMC
Lage prijs cd-speler direct muziek opnemen.
MINPUNTEN
Vrij groot
De Megaplayer zet het zelf om naar
Accu gaat niet lang mee
Is 4GB opslag nog niet genoeg, dan
schermd tegen stoten en
krassen.
Tot zover de pluspunten.
Want als we de XP17
aansluiten worden we
al snel minder vrolijk
De monitor geeft
gewoon geen mooi
beeld; de kleurba.
lans neigt erg naar
rood. Dat kan wel
worden aange-
past, m
1
echt sp
lend en
beeld nooit. Op de snelheid va
het pa
merke
spelletjes. Maar de niet al te beste lage beoordeling.
beeldkwaliteit, gekoppeld aan een Jeroen de Jager
prijs waarvoor u ook een 20-inch
kan dit worden uitgebreid met
SDIMMC-geheugenkaartjes.Ook
kan de Megaplayer als image-
tank worden gebruikt, zelfs via
de usb-aansluiting. Het kopiëren
van media gaat zeer eenvoudig,
en daar houden we van. U kunt
de mediaspeler aansluiten op
uw usb-poort en met Windo
Explorer motion jpeg-, jpg-,
wav- en mp3-bestanden direct
op de speler zetten, zonder
tussenkomst van i T w 6 - k
tigo bempcisoftware.
De geluidskwaliteit Is be-
hooriíjk, aiieen geven de
m s e g e l oordopja
~ een
- -
doppo i l j n o n o n h e e r ~Owrl-
.
gens tuntubekntat had hnpm mor wle een be-
5W hrtee~ht
I de mmlek pnistpnD e b m W - taalbare m hauiurn mp3-ipdm
met rptl opsbgcspaciteit zoekt.
I mee. Al met al k de Megaplayer Robbert Brus en Jeroen de Joger
 Houders voor uw notebook
I
l

ErgoRiser en Shellob SH-1415

Omdat notebooks steeds vaker worden gebruikt,
-- .

springen bedrijven in o p de vraag naar accessoires,

Shellob SH-1415 zoals houders voor deze apparaten. We hebben er eentje voor o p het
bureau en eentje voor in de auto bekeken.
PRIJS € 34.50

d
INFO Coness, www shellob nl
B e ErgoRiser bestaat uit wat lomp wordt verschoven.

SCORE m twee winkelhaken van

plexiglas met daarin twee
PLUSPUNTEN sleuven. Door ze in elkaar te schui-
Redelijke prijs ven, ontstaat een schuine steun
MINPUNTEN waarop het notebook kan worden
Veiligheidsband r i t soms voor de knoppen
geplaatst. U kunt kiezen voor een
hellingshoek van 42"of 32". Een
ErgoRiser notebook, zelfs een fors 17-inch
model staat er lekker stabiel op.
PRIJS € 29,75 inclusief verzendkosten Natuurlijk heeft u een losse muis
INFO Architex, www erg0riser.n
en toetsenbord nodig, maar dan
De Shellob is een notebookhouder
voor op de achterbankvan deauto.
Hij haakt aan de hoofdsteun van de
voorstoel en heeft een veilig-
heidsband om de notebook
mee vast te zetten. Ook
deze houder is universeel L
en ons 17-inch MS1 testmo- 0
del paste er net op. Wel heeft u een
auto vanaf een flink middenklasse i
formaat nodig om geen ruzie met de

SCORE m bent u voorzien van een volwassen

werkplek. Rubbervoetjes om de
PLUSPUNTEN notebook en de standaard minder
Redelijke prils gemakkelijk te laten verschuiven
MINPUNTEN worden ook meegeleverd. Af en
Rubber voetjes blijven niet altijd zitten
toe komen ze los, als de notebook
kinderstoel of uw knieën te krijgen.
Beide oplossingen zijn degelijk ge-
d
noeg om uw notebook aan toe te
vertrouwen en de prijs van beide m
houders is zeer schappelijk. I
Ieroen de lager

. . . " -
of bei- . l e, . . a -*d, r, f ,
. 0,26p/m op werkdagen tussen 9:00 en W 0 0 uur)
I HARDWARE 1
.
. .

Stilie-enbetaalbare koelers ,

C o a--k MaSter
.. Susurro en Nexus PHT-7750
.
Processors worden steeds sneller en v e r b r u i k - ~ r kt
resulteert in een hogere warmte-afgifte. Daardoor moeten koelers beter
hun best doen en dat ook nog liefst zo stil mogelijk. We hebben twee be-
taalbare en stille koelers voor AMD- en Intel-processors uitgeprobeerd. gezien de meeste ge-
bruikers niet overklokken en gewoon
e Cooler Master Susurro voeding maken meer geluid. een betaalbare stille koeler willen. En
is geschikt voor AMD- De Nexus PHT-7750 is een koeler die daarvoor zijn ze bij deze twee model-
processors.Ook voor de geschikt is voor Intel S775-proces- len aan het juiste adres.
toekomst is deze koeler interessant, sors. Ook hier vinden we een variabel ieroen de Jager
omdat hij geschikt is voor de nieuwe geregelde ventilator (800-2600toe-
M2-voet. Halverwegedit jaar moeten ren) en Nexus geeft een eeluids-
de eerste AMD-processorsmet dit waarde van 17 tot 28 dB(A). Bijzonder Master
Nexus PHT-7750 (RR-KCT-T9E1)
voetje uitkomen. De ventilator wordt aan deze koeler is de SkiveTek-tech-
geregeld door een thermische weer- nologie. Deze technologie bestaat maelk-
stand en heeft een toerengebied uit een koperen kern met koperen
van 800-3200. Gemiddeldmaakt hij lamellenrondom. Hierdoor kan een
volgens Cooler Master lbdB(A)aan 1 betere luchtdoorstroming worden
SCORE -- geluid. We kunnen dat zelf niet tes- ' gerealiseerd.
ten, omdat we niet over voldoende Voor beide koelers geldt dat ze geen
PLUSPUNTEN PLUSPUNTEN
Betaalbaar gevoelige meetinstrumenten be- eerste keuze zijn voor overklokkers. prijs
Lekker stil schikken. Feit is dat wij de Susurro Voor deze categorie cornputerge- Lekkerstil
MINPUNTEN niet kunnen horen in een normale pc. bruikers komen ze echt wat tekort MINPUNTEN
Geen koeler voor overklokkers Geen koeler voor overklokkers
De geluidskaart, harde schijf enlof qua koelcapaciteit.Maar dat is hele-

NEEM NU EEN ABONNEMENT OP DE

r--=-- - --
EN OWT WB.M- E
m m n m u v mmurn J -,URSUS OP DVD T.W.V. € 19,15
 Hswkbig H W WiFi
Locatw Pmfesoional Vinden en verbinden , ,
- ,
,,
m Hawking HW12 en Zyxel AG-225H 7

1
mb-

?
PRIJS € 89,95
HANDLEIDING Engels HANDLElOlNGEngels
SYSTEEMEISENWLAN, usb-pool ~ ~ ~ ~ r w L A N ~ u s b ~ p O O r t
Wireless-UN VUp u M e h h o ( r ~ t s wint W Mkostem nn e l M b e
GARANTIE 2 Jaar
INFO Hawk~ngTechnology, 0900-
HA.~~!N~,ww~.h&wkingt~$\~~
.n. .
treft g e m a k k m van andere d r w d i ~ z nt?twebchriieksn
a
en GPRS. Enig d o e t : er b geen landslijk dekkend n-rk
Z O ~ S
en dus m e t
u altijd op zoek w a r een acces-point. De Zyxel AGZZSH en de Hawklng
-pmmmm
INFO Valadis,
i'
074-2760000,
w..w.-w-.~ z.-~ x e ' ~ n l

SCORE HWLZ h e l p w d u r b i j , door zonder hulp van verdere apparatuur de ether SCORk
af te speuren naar beschikbare netwerken.
PLUSPUNTEN CLUmwrm
Ster@ m t w i Campcl, M duldeiijk display
eide appraten o n d e r s h -

Iil
MINPUNTEIY
Grove vorrngevine nen 801.11b en g, de Zyxel
Minder g & u i k s p n d
ook het minder courante
802.11a. De Hawking laat via enkele
led's zien of ereen netwerk is, hoe
sterk het signaaf is on welk protocol
en welke beuelliging wordt gebruikt.
Onderscheid mzdren tussen WEP
en WPA kan & Hswking niet. De
Zyxel heeft geen led's maar een
kleine, duiddijk leesbare display. De
voordelen daman zijn erg groot.
Behalve het totaal aantal gevonden
netwerken is van ieder netwerk de
SSID (de naam van het netwerk), het
gebruikte netwerkprotocol, de be-
veiliging, het kanaal waarop wordt
uitgezonden en de sterkte van het
signaal af te lezen. Ook onderscheidt
deZyxel WEP van WPA en kan hij
filteren, bijvoorbeeld op
onbeveiligde netwer-
ken. Is een netwerk
gevonden, dan kan
zowel de Hawking als
p de Zyxel worden ge-
b u l k t als draadloze netwerkkaart ank ~mhkids ~CCWS-point
via U&. De Hawklnp profiteert hier-
arttenne
bjvanzijn 6dBi uitklapbare anten-
ne, die altijd een betere verbinding
oplevert dan deZyxel, maar die ook
een grotere aanslag pleegt op de
notebookaccu. DeZyxei kan ookals
access point functioneren en zo via
een bedrade netwerkaanslui-
ting meerdere gebruikers
draadloos van internet-
toegang voorzien.
Hij biedt 64,128 en
256-bits encryp-
tie en beveiliging
via WEP, WPA en
WPA2. Opmerke-
lijk is hetverschil in
grootte tussen beide
apparaten. De Hawkin
vier maal groter dan de Zyxelwi maar hij moet wei miedere zoek-
voelt ook erg plastic aan. De bedie- tocht opnieuw worden Ingedrukt,
ningvan de Hawking is bovendien want de Hawkngssdakdt zich uit
verrevan handig. De enige knop zodra het maar kan. DeZy-xelis over-
waarmee het apparaat wordt be- duidelijk de winnaar van deze twee.
diend is te klein en ligt verzonken, EdmondVarwijk

Fraaie maar prijzige schijfbehuizing

Nexus Drive-A-Way
Vrijwel alle producten van Nexus zien er fraai en aantrekkelijk uit. Zo ook
de Drive-A-Way. Dit is een hardeschijfbehuizing die in een 5,25-inch uit-
breidingsslot kan worden geplaatst.

Nexus Drive-A-Way

d%-
n
e WivaA-Way is muH1-
I
fumtkme~.
H
33,-Lnchhar& schijf past
ccn
- -
f sri W r n b p Q -
k&'& A K h
--m
m o Q W b m d ~ m t l d er ook een 2,5* n , met warmh-dw-
-
behulp van wmtmria &gek- druytwlsni
verd) b e v e c t t g i q s m t M . û~k S ~ L brW ~ b~hri-
SCOR ,I
achterkaark mui, .apmlldk ziag.ai~isemvmtnptw
PLUSPUNTEN
als een #rllkATA.esnrklüng, Hbt DM-. i6 Qi pnhw wet de
Mooi en stevig m a k t dus RW~ k vowscMjl ~ aU Dd*kWW sen W Ripmrcde- hage m,risar at komt vow aen
~u~ti-inzetbaar erin stopt. Eimmnltiffr @uld$&m- lip uRlu mgbm m MlfrtM] mnd gmcbttkd daar L L m
~ m m
MINPUNTEN
Prijzig pend b d u h en hethij€wordt met lichiaris~ntuirr, kmring.
antirihti- wasQnzt w.Impmk&tHh~di% ~sresn& e e r
WACHTWOORDEN OP USB-STICK
dmr Robbin Ooijevaar en los6 Pauty

Eén sleutel voor

l wachtwoorden
ae
Verander uw usb-stick in een wachtwoordkluis
Gebruikersnamen en wachtwoorden zijn bedoeld om u als uniek persoon te Innrnrikn n i e i m . wachiwowd databme - Ymr dr hmfBlaultl m ,
kunnen identificeren bij allerlei diensten, programma's en websites. Twee of
drie moeilijk te raden wachtwoorden kunnen nog wel worden onthouden.
Maar omdat we per persoon steeds meer wachtwoorden krijgen wordt het
noodzakelijk om ze ergens veilig op te bergen. In dit artikel leest u hoe u met
een wachtwoordmanager uw usb-stick omtovert naar een echte wachtwoord-
sleutel.

teeds meer diensten en programma's laatste toch echt verstandig

maken gebruik van een persoonlijke
identificatie en steeds meer systemen
worden gekoppeld. Denk bij dit laatste bijvoor-
beeld aan DiglD (www.digid.nl)van de overheid of
aan uw bankgegevens bij online winkels. U hoeft
geen genie te zijn om te weten dat dit ernstige
veiligheidsrisico's met zich meebrengt en dat het
nadelige financiële gevolgen kan hebben als uw
gegevens in verkeerde handen vallen. Goede en
unieke wachtwoorden voor alle plaatsen waar u
zich dient te identificeren zijn essentieel, maar al-
lesbehalve gebruiksvriendelijk
Een goed wachtwoord bestaat uit hoofdletters,
kleine letters, cijfers en het liefst ook speciale te-
kens. Uiteraard mag het woord dat u kiest niet in
het woordenboek voorkomen en
dient het zo lang mogelijk te zijn. I Se!uo - KeePass Pdsrword Safe
is. De ontbrekende schakel is
een wachtwoordmanager om
al die lastige wachtwoorden
te beheren en automatisch
voor u in te vullen.
IIIICiAII
In dit artikel gebruiken we het gratis opensource-
programma KeePass. Deze software slaat login-
gegevens en wachtwoorden op in een beveiligde
kluis. Het gebruikt hiervoor éen van twee encryp-
tie-algoritmes AESIRijndael en TwoFish. Na het
invoeren van uw inloggegevenskunt u met één
hoofdwachtwoord toegang krijgen tot alle logins.
Door KeePass te verplaatsen naar een usb-stick
Maak een nieuwe database aan en geef een hoofd-
wachtwoord op.
kunt u de wachtwoorden op iedere Windows-pc
gebruiken. KeePass kan ook goede, sterke wacht-
woorden genereren. Dit kunt u gebruiken voor het
aanmaken van nieuwe wachtwoorden of om de
wachtwoorden die u op dit moment gebruikt bij
te werken. De gegenereerde wachtwoorden zijn
complex en moeilijk te onthouden, maar onthou-
den hoeft ook niet. Na het volgen van hetstappen-
plan doet KeePass dit namelijk voor u.

Het is menselijk om voor meerde- kdedoebwl

re diensten hetzelfde wachtwoord
te gebruiken. Met zoveel inlog-
gegevens wordt het immers bijna
onmogelijk om altijd een uniek
wachtwoord te kiezen, terwijl dat
- , , KEEPASS INSTALLEREN
Waa md KeePass PasswadSde gei-d mxdai? Ga naar de website van KeePass, klik op
Downloads en Download Latest Stable
Release for Win32. Download het be-

KeePass 1.O4
a C

- stand KeePass-1.04-Setup.exe.De maker

heeft ook de broncode en een zip-versie
beschikbaar gesteld, maar deze hebt u
niet nodig. Ga nu naar de Translations-
pagina op de website en download het
bestand Dutch.zip. Start de installatie en
accepteer de overeenkomst. Verder kunt
MEDIUM 894kB doiunload u de overige opties ongewijzigd laten.
OS Windows 9xiMelNT/2000!XP!20031
Vista
SYSTEEMEISEN 2MB hardeschijfruimte ---E I D ~ ~ , ~ M B ~ ~
p
Y ~ ( &
- -
- InstalleerKeePass naar destandaardmap C:l
MAKER Oominik Reichl
WEBSITE keepass.sourceforge.net P" =/I[ l-=z] Program FileslKeePass Password Safe.
L

76 l APRIL
COMPUTER!TOIIIAL
2006
 WACHTWOORDEN 0 9 USB-STICK

Maakgroepen aan in KeePass, om uw wachtwoorden

owrzichtelijk op te slaan.

De software wordt geïnstalleerd in de map C:\Pro-

gram Files\KeePass Password Safe (afbeelding 1).
Open het bestand Dutch.zip en kopieer het be-
stand Dutch.lng naar de KeePass-map.

NIEUWE DATABASE EN
HOOFDWACHTWOORD
Start KeePass en ga naar het menu View I Change
Language. Kies Dutch en herstart het programma.
U kunt KeePass gebruiken om meerdere databa-
ses te beheren, bijvoorbeeld voor verschillende
gebruikers. In dit artikel werken we met één da-
tabase. Klik op het menu Bestand INieuwe data-
base en geef een sterk wachtwoord op. Dat is de
hoofdsleutel. De balk onder het invoerveld wordt
langer en groener naarmate het wachtwoord
sterder s (afbeelo.ng 2).K ik eventueel op oe (nop
Genereer wi,iedeurig wachtwooro om deePass bedding 3).U kunt rezen dit negen op- .,
een zeer sterk wachtwoord te laten maken (zie 1 ties die be
Wachtwoord-Generator). Belangrijk is wel dat u er In k t
de hoofdsleutel nog kunt onthouden, maar dat hij Geef de lengte op (standaard16) en klik
toch sterk genoeg is, omdat dit wachtwoord al uw op het knopje met de drle blauwe bolle-
andere wachtwoorden en belangrijke gegevens tjes om het wachtwcrord te t m n . Klik op
beveiligt! Bewaar de instellingen met OK. Voer de knop Genereren en gebrulk muisbe-
het wachtwoord een tweede maal in en klik op wegingen of typ wllle&urigetekens als
OK. Pas als u KeePass voor de eerste keer afsluit bron voor de toavallie gekozen tekens in Vul uw qebruil aaiii en warlilwoord i11 oiti
zal het u vragen een locatie op te geven waar de het wachtwaord (afbcelding4). Klik op
wachtwoordkluis wordt opgeslagen. Acceptsren als u tevreden bent over het
wachtwoord. Let op: deze wachtwoor-
tll#cWACHTWOORD-GENERATOR den zijn extreem cmpiex en daardoor
Wilt u Bcht sterke wachtwoorden maken?Gebruik moeilijk te onthouden.
dan de Wachtwoord-Generator van KeePass (af- subgro*- w
~BSIRAAIUMAKEN en T h u i m . W UW-,-

59b
.-
I,. ._... ,, . --
u-Ultrrnm-**b-
a.ikiLndb.uYIim

. I . . . _
. . . ' r

WACHTWOORDEN IN
,NTERNETEXPLORER:
Tijdens het browsen en het invullen van ge
gevens op websites biedt Internet Explorei
de mogellJkheldom uw gegevens te bewa-
ren. Deze worden vervolgens opgeslagen
in Internet Explorer Protected Storage. Als
u denkt dat uw gegevens hier veilig zijn,
hebt u het helemaal mis. Iedereen die is
ingelogd op uw pc kan uw wachtwoorden
moeiteloos uitlezen. U kunt zelf eenvoudlg
de proef op de som nemen met het pro-
gramma Protected Storage PassView van
Nlrsoft (www.nirsoft.net). Bent u geschrok,
ken? Het is dus verstandig om de lust In
Internet Explorer Protected Storage te w i s
sen en te voorkomen dat Internet Explorer
hier in de toekomst weer gegevens aai
toevoegt. Start Internet Explorer en kh
l,
in het menu Extra op Internet opties. Ga
naar het tabblad Inhoud en klik op de knop
AutoAanvullen. Laat in dit scherm alleen
een vinkje staan bij Webadressen en v?.-
wijder de overige vinkjes. Klik achterei
volgens op de knop Formulieren wissen m
Wachtwoorden wissen om de gegevens ull
Windows Protected Storage te verwijde-
ren. Bevestig de instellingen met OK.
l
, A Geef alk login-gegevens op dk nodQt1n om u aan te meMen.
w S WEBSiTES ENWACHïWOORDLN
TONOHIEN
Ga terug naar KeePass en navigew war de groep
waar de nieuwewachtwowclkaart cmdm valt:
in ons voorbeeld Forums. Klik op deze groep en
kles In het menu Bewerkenvoor Imroer toeme-
gen. Er wordt een nieuwewachtwoordkaart
aangemaakt. De belangrijkste gegevens van de
wachtwowdkaart zijn: gebruikarsnam, URL van
de loginpagina, en het wad.itwoord (afbedding
7). Ga h het URL-velditaam en plak vie Ctrl+V d
vis de rechtermuistaets het a&es van de loginpa-
WACHTWOORDEN OP USB-STICK
gina. Geef in het Titel-veld een titel voor de wacht-
woordkaart die u snel kunt herkennen.
KeePass vult al automatisch een sterk wacht-
woord in (druk op de knop met de drie bolletjes
om dit te tonen). In principe haalt u die weg en
vult u hier uw bestaande wachtwoord in. Bevestig
de wijzigingen met OK.
Herhaal deze en de vorige stap als u nu direct
andere login-gegevenswilt invoeren in KeePass,
maar dit kan natuurlijk ook later. Sla de gegevens
op met het floppy-pictogram of via menu Bestand
I Database Opslaan.
W&GEMAKKELIJK INLOGGEN
De login-gegevensdie u in KeePass bewaart kun-
nen op meerdere manieren worden gebruikt. Als
A KeepOss kan gegevm nmr het Klembard b
@ren af verslepen vanuit het haofdwmter.
u met rechts opeen wachtwoordkmrt klikt en
de optie Open URL(s)selecteert, wordt de Iogin-
pagina van de betreffende website peopend. Via
twee andere opties voor uw gebruikersnwm en
wachtwoord kopieert u deze gegevens tijdelijk
naar het klembord(afbeeldlng8). Vwvoigens
kunt u de gebruikersnaam en het wachtwoord
weer op de benodigdevelderiUi uw webbr6wser
plakken. U kuntdan gagevuns ook stepen van
het KeePass-venster naar de loginpapina.
Er is nog een anderemanier omin te loggen: ga,
na de optie Open URL(3), m het veld gebruker5
naam staan op de ioglrrpagina, ga metNt+Tab
terug naar het KeePasvvenster,klik weer met
rechts op de wacht~orckaartenLiesdcapUe
Voer Auto-typen Uit. KeePan muleert nu de
toetsaandagen.
, 9
[l*
u w u = N
TOETSEMULAIIE
De functle Auto-typen ernuleert stan-
daard de toetsaanslagen: WERNAM
E)(TABI{PAssWoRD){ENTERI. KeePass
zal eerst de gebruikersnaam intikken,
dan een Tab-commando geven zodat
de cursor naar het volgende invulveld
springt en afsluiten met een Enter. Dit
gaat vaak goed, maar voor sommige
websites is het nodig meerdere tabs te
geven. Dit kunt u per wachtwoordkaart
instellen in het Opmerkingen-veld. Stel
dat het nodig is om na de gebruikers-
naam twee tabs te geven, dan typt u
een extra tabcode (afbeelding9). In
het helpbestandvan KeePass staat
een lijst met alle codes die het onder-
steunt. Daar staat ook uitgelegd hoe u
met de toetscombinatie CtrltAlttTab
automatisch kunt inloggen.
mmmlma
eniim 1 79
 WACHTWOORDEN OP USB-STICK

4 M e t speciale codes ernuleert KeePoss toetsoonslogen. ' !-.a,7* ,.?,l.

-Paa-lQwPwì.w , l r

sheii-cpm
KeePass-map op de usb-stick. aatioPFBtart.wS
Dubbelklik op het bestand KeePass.exe. Als u Wit RkhWaîrn b v d & h ar#rrr
~ ~
m inlogt, zal het programma de database vanaf hf,-m, w
I de laatst bekende locatie proberen te starten. Klik
daarom op Annuleren, ga naar het menu Bestand
~&fkf~=-3fi&ee~
-enster v e r s a n e t waarinli de m o g e
IDatabase Openen en open de database vanaf de 9 y i
ra m m i
K F # ?a& airan mm
usb-stick. @@.)Srhet opgev6i W uw ho&hh@
Eventueel kunt u KeePass nu van uw pc deinstal- m b b iuwmFwwordon. "

leren, maar dat hoeft niet.

$Bda
mkt volgen vandt !-lm
UM~ U S b S r m K ~ A ~ U m ùmt u w &
S T m lacii*brI&bW=dsrnwlih~
H e t ~ i a ~ ~ ~ ~ ~ n nd ~k hu q s i bt i - w ~ p ~ m w r ~ k ~

--
r t i d c I l e r Q ~ i ~ ~ ~ s w t e n . lli0~MtWWswFpr)ra6b+
7 INLOQOW MET 'I KLK I- HBklitBwerkt deze.-khtwaL6pt& het niir~pdltmmlan
Om het automatlsehInt4ullmvanwacH~ I s a t W ~ t i j vk a hmttp&sti&, a Wndows- m e n : met Bdn-hbtu
nóg eenvoudiger te maken, kunt u een aparte v m l @r n L A u W W A m - i n g e n . ~ i u t i l i n ~ k ~ N ~ s .
plug-in voor KeePass downloaden: KeeForm. Open Y a r k n i v t n w r v o @ & ~ m e t - E & ~ t n a H up r d ~ r r r s b ~ R ! Q % R ~ ~
ter van de
Nadat u de twee bestanden KeeForrn.exe en Kee-
Prg2.exe naar de KeePass-map hebt gekopieerd,
kunt u de wachtwoordkaarten verder automati-
Nieuw en kT-.
ment de-
dbim
w&-
putt*m.hF(rknhietaW.
op IIWWd8t~C,ultiill&uí'îdsgr~
m ~ r i ~ s l k e r i
Hhemics

seren. In plaatsvan de linknaar de inlogpagina in
het URL-veld te plakken, geeft u bijvoorbeeld het
cammande
aad.f/me~omhttp;//forum.camputartobal.
nL'phpW/login.php IW3WEl tPA95900IiD1
Iml'w
Sla de wijzigingen op met OKen dubbelklik nu in
het KeePass-hoofdvensterop de link in de URL-
kolom. De browserwordt geopend, de pagina
geladen en de gegevens ingevuld. Met één dub-
belklik bent u ingelogd.
http:llkeepass.sourceforge.netlplugins.
php#formfiller
Opmerking: als u KeePass alleen wilt gebruiken
op uw p~ en nioi u ~ i d m
usb-
atick,kuiboalr"-"#p 4neepas (J:)
~~~
k K t p L r r r ; i r a e k b a ~ ~ ~ g ~
*
inf.txt). U w t u h L T ~ p a m u l l c u t o r i n i . v pgmb- hvsrd~kt m t v e r s t a n d i m
inf niet vin&, d a , ~ d u î ~ W l n d m v s perladáU!mbattirrpumbmrmhet k l a e
standa;Pdb@m&hmM-bin stadO~~uwrOb~k~u+kstFck
dat geval eerst in Verkenner naar het menu Extra W bC ) e d W ~ ~ ~ 1 v n t
IMapopties Itabblad Weergave en verwijder de o n b b a a r , maarzonder backup bent u wel uw
vinkjes bij Beveiligde besturingssysteembestan- gqpuenainvijt~
den verbergen en bij Extensies
voor bekende bestandstypen
verbergen. Kies t e v m q
Verborgen bestandmrrirriap
pen weergeven.
Dubbelklikop het a u t m w k
standOm het te be-
Kladblok. Geef de v o b t b !
regels op:
i d a e difld dil medium bvinrfsn zkh & l a d e
t& Ke#ieS: start automaifuh, ~ s d m
pc wedt ~ m t o h n .
I ki de

arten inhd
C I A C I ~ O T W W
USB-STW

zijn bijna niet meerte krijgm,
maar voor KeePass hebt u i W -
Sluit KeePass af en steek uw usb-
stick in de pc. Open Windows
Verkenner, ga naar C:\Program
Files en kopieer de map KeePass
l en alternatief gratis programma is ID
plak deze map in de hoofdmap
van destick. Ga nu naar de map
waar de wachtwoorddatabase
is opgeslagen (standaard is dat
Mijn Dowmeriten). Kopieer het
I *.kdb-btfmd en plak het in
W& dt u dat WindauJs hl? KeePass Is een prima programma, maar he-
lemaal perfect is het niet. Het automatisc
inloggen is een beetje omslachtig i n t e sti
len. Gebruiksvriendelijker is RoboForm (2
uro) of Pass2Go speciaal voor usb-sticks
W euro). Evaluatieversies kunt u downloa-
en vla www.roboform.com.
Manager (www.woodensoldier.infolen),
dat minder encryptiemogelqkheden bied*
maar wel kan worden bediend vanaf een
pictogram i n het systeemvak. Een uitge-
1 reid stappenplan voor deze softwai
1
indt u in het nrtilr@l@nfnriim
van frT
USB-STICK BEVEILIGING
door los6 Pautv

I
tie die zijn oude pc bij het grotvuil zet. Bekende
praktijkvoorbeelden van blunders op het gebied
van informatiebeveiliglng. Bent u bang voor uw
eigen gegevens in geval van verlies of diefstal?
Computer!Totaal laat zien op welke manieren u u w
draagbare informatiedragers kunt beschermen.

f er naast menselijk falen bij deze voor-

beelden ook sprake is van organisato-
risch en technisch falen, laten we in het
midden. Hoewel alle instanties protocollen heb-
ben omtrent de beveiliging én vernietiging van
gegevensdragers,zijn deze regels óf niet bekend
genoeg of ze worden domweg nlet nageleefd.
Het verlies van deze gegevens was minder erg ge- 1
-
weest als de data beter was beveiligd. üw elgen k
gegevens hebben misschien niet & status van
staatsgehem, maar u wilt uiteraard niet dat uw 1
persoonlijke Informatie op straat komt te liggen.
Met een paar eenvoudige maatregelen kunt u dat
iIIustr%lt S*venlHeav*n
zelf voorkomen.

u s w n c K s METVINGERAFDRUKLPER dat b alleen een foutje in de nummering. Bent u benaderbaar. U kunt zoveel bestanden hierheen
Vlak na de usb-stick-affaire kregen we aller- geïnteresseerd,download dan eerst van www. kopiëren ats er ruimte vrij is op het opslagme-
lei persberichten van fabrikanten met bevelli- newwftwares.net de Nederlandstalige evalua- dium. Het kluisbestand neemt maxlmaal zoveel
gingsoplosslngen voor usb-sticks. Veel nleuwe tieversie. ruimte in als dat er data inzit.
usb.sticks worden kant-en-klaar geleverd met Als allereerste na de installatie vraagt het pro. Via de opties kunt u bijvoorbeeld instellen dat
ingebouwde encryptie of zelfs met een vingeraf- grarnma natuurlijk om een wachtwoord. Hierna de Locker na een aanlal mlnuten automatisch op
drlrklezer, zoals de Norman US0 stick BloSlimDisk maakt het een beveih'gdekluis aan op de harde slot gaat, of datde pc wordt afgeslotennadat er
of deCo-Merk Flngerprlnt Blodisk. Een test van schljf. Een popup-venster driemaal een verkeerd wachtword is
dit soort sticks staat gepland voor bBn van de legt uit hoe u dit bestand ingetoetst. Zodra u het programma
komende nummers van Cornputer!Totaal. Om be- naar een usb-stick kopi- sluR en er bestanden In de kluis
staande sticks te beveiligen kunt u aparte encryp- eert. Via de optie Bladeren
tiesoftwwe gebruiken, die we nu bespreken. /Verplaats naar verwissel- Invender USB Stick Locker
bare schijf wordt het hete
t
INWNDERUSB sncK LOCKER programma plus kluisbe-
US0 Stick Locker van Invender is een softwarema- standnaar een usbstick
tige oplossing Het is een herultgave van een pro- of andere gegevensdra-
gramma van Newsoftware.net, genaamd FoMer ger gekopieerd. Zolang
Lock. De lnvenderuersie is iets godkoper dan het programma actief is
het origineel (25 euro in plaats van 32)en is in veel en ontgrendeld via het
gewone winkels te koop. Het lijkt een verouderde wachtwoord is de speciale
versie te zijn (versie 4.5in plaats van 5.34,maar Locker-mapgeopend en
 USB-STICK BEVEILIGING

1-,#w rr &B Stick Locker laat weinrg aan de

w- o Ai,m r m m o r a í
-Q# h#rOKIt;m m a i m a l e
n &w&q~*b-&vrije

schijf: bestanden op een FAT32-geformat-

teerde~uhqfkunrm rriuciinadW3
groot^@^^&'
partitie is dat bijna onbeperkt. Wel neemt
mmw.& -en ruimte in

Volume om
s e r s i n L # u m b m a k e n . Kiesvoor
*e en kies via

T
felectFiibdi k m ü a v r r r r d i r a i i s komt te staan, a w n t ~ r r & mE
: s i s a q k s w m
bijvoowQC W e t volgende vrb* mm w v
venster biedt TrueCrypt elf (vooralsnog onge- bNhLuimsinimlPbmgtmrlim~.~
kraakte) encryptiemethoden. Experts zijn er nog
niet uit welke de beste is, maar u kunt de knop
Benchmark gebruiken om te achterhalen wat de
s n e W L Kflbl4kvolgende
~ ~
staan, vraagt USB Stick Locker u te kiezen tussen ven* ak m -e pagina 76)
vergrendelen, vervormen of coderen. De laatste en IdYHU r i i C l ~ l O K l W
optie gebruikt256bit Blowfish-encryptie en is de Terug ki k e t h d h m ~ € ~ * a n - klikt u
beste van de drie, maar tevens de traagste. Let op Traveller Disk Setup IBrowse. Selecteer de
w
# - - #J - - usb-stick, TrueCrypt maakt zelf een submap waar
dffIdum* a e c & Y e W de programmabestanden naar worden geïnstal-
PIIRqdLiirinakaii.-mrai)rrib leerd. Onderin het venster kiest u de actie die
m- moet worden uitgevoerd wanneer de usb-stick in
een pc wordt gestoken. Kies Auto-mount als u het
Begin Tonkkaffaim (oktabar 2004)

1
S

~~~.md/riie~~~1a~hief/2004/1012~3
pmmmn*m-dJmwq3- d0mdmWB-P ~ww.webwereld.nl/articlesl13695
-eiv-- ~ww.~eterrdevries.-w*
3rogram0505.htm
h f e S l n 0 stapt op
nrww.om.nllnieuwshrchiefI2004I101243,
~~w.uvebwereldnJtarucleslt3232
Weer computer van justitie op straat
~ww.webwweld.nltarticleslt3751
AIVD verloor notebook in treln

-
oktober 2005)
~ww.webwereld.nllarticles157b72
-1:
-1:
,d p i b p p e l d NAIVD-medewerker verloor diskettes
Y K : ~:&ssribchik- december 2005)
YM:
-0: b-tter rttps:llwww.aivd.nllactueel~publicaties4
WP:
ÜQ:
-5:
' a-b een 3arlementairelbrief-aan-de-tweede-6
i 01: ittps:llwww.aivd nl/actueel_publicaties/
u!!:
; ah
' * k m
-,
iarlementaire/brief-aande Jwp~de-7
Defensie raakt usb-stick kwijt
 EXPERTARTIKEL: SENSORNETWERKEN
b r l e r o e n Horlings

In de toekomst houden sensoren de boel in de gaten

Een computer ter grootte van een muntstuk? Het idee werd lange tijd afgedaan als een science- een openbare wsbsite en hebben biologen meer
fictlonverhaal. Tegenwoordig is het werket'iheid en dat schept talbze nieuwe mogelijkheden. Zo inzlcht gegeven in het Iwf- en broedgedrag van de
analyseert een netwerk van computersensorende bewegingenvan de beroemde Golden Gate- zeevogels. C '
m

brug en worden op andere plaatsen broedende vogels en een wijngaard In de gaten gehouden. De Het vruchtbaarste mote-experimentvond echter L'
minicomputers zijn z6 klein en krachtig, dat we er vroeg of iaat aiiemaal profijt van zullen hebben. plaats in een wijngaard In Californië.Hierwer-
den 65 motes over het landverspreid, die Inzicht
j
aar in de jaren zestig nog een complete genereren worden verzameld door pateways, die moesten geven in derijping van wijndruiven. De
i
R bedrljfshal met mainframesvoor nodig
was, voldoet nu een standaard-pc.
Dankzij massaproductie zijn de kosten van chips
de gegevens vervolgens weer kunnendoorsturen
naar een (web)server.Op die manier kaneen ge-
bed 24 uur per dag in de gaten worden gehouden
motes hielden het aantal uren zonlicht bij, evenals
de gemiddeldetemperatuur en datrmealheid
neersbg. In een wijngaard zijn deze etementen van =.
:j

sterk gedaald, terwijl het formaat ervan is gemini-
mallseerd. Daardoor kunnen we nu genietenvan
een digitale revolutiewaarin mobiele telefoons,
mp3-spelersen camera's bijna onbeperkt kunnen
worden volgepropt met technologie. Diit is niet
alleen interessant met betrekking(ot consumen-
tenelektronica, maar ook voor het bechifileven.
Het Is nu mogelijk om een minicomputer l e bou-
wen ter grootte van een munt, die zelfstandig kan
werken, kan communiceren In een netwerk en
informatieopvangt en verwerkt. Dit heeft tot een
aantal succesvolle experimentenmet senoornet-
weken gekid, die werden uttgevoerd door chip-
I . , ,
bakker Intel en de Universiteit van Californië.
en kan een grote hoeveelheiddata in kaart worden
gebracht. De communicatiekan overigens worden
beveiligdmet encryptie en outhmtihcatie.
Tljdens een ander experiment werden honder-
den motes op Greai Duck Island gsplatst, een
onbewoond eiland voor de kust van Maine (VS). BiJ
dit experhent werd de popuhtie van zeevogels
bestudeerd. Naast sensoren diede temperatuur,
de hoeveelheidlicht en de luchtvochtigheidmaten,
werden de motes ook uitgerua met camera's en
microfoons. Jarenbngwerd het leef- en broed-
gedrag op afstand in de gaten gehouden, zonder
harbi) de natuurlijkeleefomgevingte versto-
ren -iets dat zonder de rnotes niet mogelijk was
groot belang, bHSdatze hetjuiste momentkunnen Iablt
aangeven wanneer een veld kan worden gerooid.
Druivendie te veel ofte weinlg zijn gerijpt, bijvoor-
beeld doordat re meer of minder zonkht hebben
gekregen, zi$nwaarbloos om als basis voor wijn
te dienen.
Het sensorhetwerk gaf precims rsnwelkdeel van
het veld rijp was om te wordengCrWiûM welk
deel beter nog wat langer kon blijmrsbmn M n -
kelijk van de hoeveelheidzon en m f i i ) e r p l l j k
micromanagement is een waardevol hulpmiddel
in de landbouw, omdat het prCdwangweft koe
maximaal gebruik kan wr-
land: welk
-yt d

geweest. De resultaten waren live te volgen via ptek, gedure-

P-
Een 'W mrgiwlp m CM miuitstmk

Bluetooth-verbinding, die normaal slechts tien

meter overbrugt, een netwerk van enkele kilome-
ters lengtete vormen. De gegevens die de motes

84 ! C8MWltUlTOTML
MIN 200s
 . . a - --J-. EXPERTARTIKEL: SENSORNETWERKEN

nmunicatievia Bluetoot
t nndoenlijk om alle mot'

werk aan te sluiten

l
TINY OS applicatie

TINY OS

.r ; .""S m,

1 .+l systee
i1 r .

--i sensornetwerke aangepast voor gebruik

.i door ARM-processors. Momenteelwordt de soft-
. . -. ware gebrulkt door ruim vijfhanderd bedrijven
I, :
._ en projectgroepen. De architectuur is volledig

1
'
-
.,A
1 ; -
-T-
n .n
. schaabaar op basis van de gebruiktecomponen-
'Ylll;: ten, neemt daardoor weinig geheugenruimtein

"N.mi beslagen kan gemakkelijk worden aangepastaan

nieuwe componentenen fysieke interfaces. Door-
 EXPERTARTIKEL: SENSORNETWERKEN

I eigai mlgpllltWe~kh9b-
bal qgumt rnabchub m
terwijl u in de winkel staat, automatisch toegang
krijgen tot bepaalde gebouwen en ruimtes waar-
I
mOkF;dtw h a d i mk z k n voor u een machtiging hebt en het identificeren
H ~ B ~ U W al~ deutal-
kW(jn van patiënten, compleet met medisch dossier. Uw
b& uilha* Mdm lmzkh auto start niet meer zonder dat u er in zit, uw huis
ho*-- opent zich alleen voor u en uw familie. De ther-
hw t e a n s l r b q m A W F mostaat in uw huisverwarmt alleen het deel in uw
stam iwouta's. Een compcnr huis waar uiicbop dah mment b o p f t en dm
I t$& staat sen p a b i m te ook nog op viir tiw IichaweriprriluPr
hwkm~in en rMpMClsr (warm of korrd).Snsamrln r w Uehaam kmdm
I
I
~ a p d W w r r ~ D r n w J uw gezondh-
M t f 6 a h w n l Z@.&
dr titnr(m k m n d f n a t e m
prognose en advibs m e e r u ziek bomt sf&k
1
l
~ ~hsrd- seren de d c k t m~k b e l l e n m n r w c b t n- r
WM w ~ w ~ ~ t - c c ~ ~ w
te zijn. ~ rtoek~ms!admsrio'6,
Het zijn ~ m i i r unpi
m L a a f l Y m 0 mzilf
~ m i1Rt.ondenkbiw. b rijn monwrileel alptobtypes
m ~ .k@um e w n o w waai6fj alk romponwitenvan dehuldigemotes
d i de mqpqkhekn en de in Bbn chip zijn verwerkt, die zo klein is als een
ImiasiEdit to- Be kosten speldenknop. We komen dan al snel uit bij chipim-
m Y wzirn,W9 vmrds p m m , nuar dit roaptren

w e softwa
&mm met

r.

ten in uw tuin IrRel , . . m*

ta denken va- mote di

wqpft bt uw li@lad alweer in 6LC brievc

d . .- .
.. -. .
-?ml 87
OFFICE-SUITES
dwr E d m d V a w l J k

Office 2007 (tot voor kort bekend als Office

m
12) betekent de grootste verandering in de
geschiedenis van Microsofts kantoorsuite. Ui-
terlijk en bediening van de software verande- UImIUu ¤

volledig vernieuwd -
ren zo radicaal, dat u opnieuw met het product
moet leren werken. Maar is de vernieuwing
verder ook echt de moeite waard? Of is dit het
moment om over te stappen op één van de al-
ternatieven?

Microsoft Office 2007 Beta 1 en Wordperfect Office X3

ent u vertrauwd met Microsoft Mte?

1 Niet met Office M07!De opvolger v a

Office 2003 heeft een heel nieuw uitar-
k, waarmee u Opnieuw moet k e n werken. 6n
nieuwe gebruikersiriterface is niet de eni*
?langrij%evernieuwing. De wereldberoemds
!IC- en xls-beshndsformaten gaan n a m e n j t m t :

W MMOM
Bij een programma c!alzo rRTs aan functtes als
Office, is de bediening al snel een probleem. De
ruimte in de menu's is beperkt, die op de werk-
balkenzelfs nog schaarser. Om dit probleem op te
lossen komt Microsoft met de 'ribbon' als vervan-
ging van menu's, werkbalken en ookde taakbalk.
De .r,boonfgroepeert functies ,n ~ i o ~ k eop n ,een
brede band bovenaan het scherm (afbeeldig 1).
Microsoft heeft de 'ribbon' zo gemaakt dat functies
die bij een activiteit horen, altijd tegelijkop de 'rib- aangepast. Bovendien is een aantal functies, zoals programma zelf heeft nog de oude interface, maar
bon' staan. Eventuele configuratieopties kunnen de macrorecorder en instellingen voor de weer- doordat het schrijven van een e-mail nu altljdin
via de 'ribbon' met een klik in een venster worden gave, verhuisd naar de statusbalk onderaan ieder Word gebeurt, is er dan wel de 'ribbon' (afhekling
geopend. De menubalk boven de 'ribbon' dient venster (afbeelding2).Overigens hebben alleen 3). Zeker bedrijven zullen niet direct warm lopen
om tussen verschillende 'ribbons' te wisselen. Een Word, Excel, PowerPointen Access de nieuwe voor de 'ribbon', bang voor extra opleidingca en
nadeel van de'ribbon' isdat deze niet kan worden interface, terwijl Outlook er wat tussenin zit. Het verlies aan arbeidsproductiviteit. Dat Microsoft
toch doorzet en zelfs afziet van eenoplie om de
oude interface te gebruiken, heeft te maken met
een ander belangdat de 'ribbon' dimt.Microsoft

r
MICROSOFT'S MOST WANTED
wil Office nadrukkelijker ondmchelden van alle
vla het 'programma voor d e verbetering concurrenten, dieinmiddeis tot in perfectie de M-
van de gebruikerservaring' waaraan Office dige gebruikersinterfirn v a O k e kumen mkiC
2003 gebruikers vrijwillig kunnen deelne- ken. €m'dhx~' hebben ze echter geen van alle, -
men, zijn inmiddels de gegevens van meer
dan 1'3 miljard Office-sessies aan Micror-"
verstuurd. Microsoft heeft deze gegevel Het nieuwe uiterlijk is niekdesnigc radlcale ver
gebruikt bij het ontwerp van de 'ribbon'. Zo anderiwg in Office 2007. Standaard gaan Word,
weet men dat de Top 5 van meest gebruikte Excel en PowerPoint voor- xml als bestanch-
Word-functies Plakken, Opslaan, Kopiëren, formaat gebruiken. DOEX,XISX CR pptxzijn de

Ongedaan maken en Vet afdrukken zijn. nleuwe bestandsextensler. Dit zijn overigens
Samen goed voor meer dan 32%van alle gewoon zip-bestanden watvln in xmt-fomraat
klikken. Geen wonder dus, dat juist Plakl ale infomatle &at van een document (afbeek
de meest prominente olaats oo de 'ribbi ding 5). Microtiolt noemt het nieuwe xml-for-

L -. -- -
maat 'Open XMC en heeft de specificaties ervan
. .

e em€ebbta van Ofke 2007 he&
li~FOI6ftiIlseng&eeldm& hwrpiWst
mm en de n@n idwesters. vet-
Bnpk in aprJidW.horftmen eebrem
ubkkebdta gepland, wi;rnneadmalCe
e b r u i k w dr slag kunnen. Mat &B
qgektaliga versie kunt u aak am de s l w tot Wordperfect, dat dit al langer heeft, is het
n kennis makm mt Ofnec 2007.
D van vooral lettertype en kleuren. Ook nieuw is het
gepubliceerd. Gebruik door anderen is toege-
staan. Ondersteuning voor het Open Document
F o r n i a l d l r i p w k l d QpnOf-&i
g&&, WuwÜMlkl httciwon QrKU'aJmw
sim-dm, s- de brtdt&?psMng
vanxnl,nQrtqd@mrakwn&Vk~
MI CT^& mi mm l conv~rfl~ppb-
gramai.'& utDkRirgir oni
--it-
tenavir~a!mmw~pm~hll~kadlrn~
U
-- ~ ~ 92400,
f KC
k@~ i?
2bO3,
om dz niaiwJ-m te k u m e n
openen.
REAGEER OP DIT ARTIKEL VIA FORUM.COMP#WWk#.!fl
I
4-k heeftgeen eigen
emaîkditor meer, maar
1WRlncrvolledig op Word
- Llve is een webservice, bedoeldvoor kleine
V &Io<inrmhmctiesis ver-
w #u&Wnmrrdr ~tatusbalk.
Behalve grote ontwikkelingen als de 'ribbon' en
xml biedt Office 2007 ookeen stortvloed aan
nieuwe functies, waarvan sommige al jaren bo-
venaan de verlanglijst van gebruikers staan. Zo
kan Office documenten opslaan in pdf-formaat
(afbeelding 6) en Excel en Word bieden nu een
Live Preview van veranderingen in de opmaak,
nog voordat er op OK is geklikt. In vergelijking
gebruik ervan beperkt tot kleinere aanpassingen
-
gebruik van gallerijen, combinaties van opmaak,
OFFICE-SUITES
Als aanvulling op Office 2007 introduceert
Microsoft dit jaar nog Office Live. Office
en middelgrote bedrijven en het omvat
webhosting en e-mail. De Basic-versie van
Office Uve is gratis, maar wordt begeleid
met advertenties. De andere twee versies
kosten minimaal 29.95 dollar per maand
voor vijf e-mailaccounts, een website en
een eigen domein met 268 opslag. Het op
SharepointService gebaseerde Office Live
Collaboration biedt aanvullend nog intra-
en extranetten plus een klant-, project-,
verkoop-, marketing- en administratiesy-
steem.
zoals een lettertype, kleur en achtergrondkleur.
Vooral in Excel is het aantal opmaakcombina-
ties groot en het gebruik ervan zeer handig. Het
gebruik van grafieken (afbeelding 7) is ook veel
krachtiger geworden, deze zijn eveneens voor-
zien van kant en klare opmaakcombinaties voor
een snel resultaat.
rir--C-i-
Q m ~ m i n ~ m i r r b l r w ~ b e
C@m,fmlt~~dWhmdir
h~~~Exzelis;iIKk(irrnim?VpB
i * t e . ~ m w m w*iW,mm.6cPi*
b b d t ~ d m i p r ~ l . m m ~ s r r
i8.384 JPObrwtmq b;ibklenk]k MW*& hui-
dige 65.536 rijen en 256 kolommen. In iedere
cel kunnen bovendien 32.000 karakters worden
geplaatst, in plaats van de huidige 255. Om deze
enorme hoeveelheid gegevens duidelijker in
beeld te krijgen werkt het programma met een
32-bit kleurenpalet met 4,3 miljoen kleuren, tegen
56 in Office 2003 (afbeelding 8).De hoeveelheid
geheugen die Excel kan gebruiken, in Office 2003
nog maximaal lGB, wordt in de nieuwe versie
alleen noe maar beoerkt door de maximale hoe-
COMPUTERITOTAIL
APRIL 2 0 0 6 1 89
OFFICE-SUITES
w l h e i d die Windowse
Verder wordei kaioy-
IIjHhedentot filteren, analyseren
w visualiseren fors uitgebreid,
Lqi Excel 2007 direct verbin-
&g maken met de gegevens in
m bedrijfssysteem en maakt
&uwe Excel-servertechniek int .
Mcrosoft SharePointhet delen,
h e r k e n en publiceren VB
weadsheets gemakkelijk@
Excel 2007 wordt zelfs als
onderdeel van Microsoft Office
geoptimaliseerd voor dualcore-
enen-
mm
Teronder~eun!gvhnde Iiieuwe mogëHJkhe
COMPATIBELE MET OFFICE 2003
Tekstverwerker
uegenererrur inrruuai
Paginanummering
Veldi
Openen wachtwoordbeveiligddocument
Spreadshe
Getal
Reekse
Formul-
Grafieken
Draaitabel
gebruikers mogelijk maken.
Beschikt niet iedereen van
hen over Excd 2007, dan zal
bovendienvoor die gebruiker
Excel 2007 op de server word@
gestart. Qok is er sprake van
een aparte'Bizzsharp Server, te
schrijven als Bk#, dle een aantal
managementapplieati biedt
waannee kdrijveri inlormaffe
kunnen armlysemn. Het zal d e
mee ook rnogslljk worden om
modellen te maken en veen#
M . k n office 2007 komt Microsoft ook met een I lingen te doen op basis van die analyses.
dnieuwe servers en services. De Excel-ser-
L* W e n o p Windows Server 2003 draaien
1
"'wwdpyie~
I
Volgens Corel is WordPerfect Office als enige volledig
( compatibel met en daarom het beste alternatief voor
Microsoft Office. Voor de test van Office alternatieven
i Cornputer!Totaal3/2006 kon Corel ons niet tijdig een
1I
versie van de nieuwe WordPerfect Office X3 leveren,
I vandaar dat het nu alsnog aan de tand is gevoeld.
WordPerfect Office X3
WordPerfect O* X3 bataat maakprofielenin WordPer-
uit de tekstverwerker WordPer- fect en de namen van indivi-
w
fect, spreadsheetQuiWoPro TAALEngels . , . ka duele dia's in Presentations
en het p r e s e n t a t l t p m p m m "Ey:1:30dam worden vertaald naar pdf-
PrfSH'ltatiof&S. ~eiJJ%e'~~d~~ OS Windows 98SEl20001XP tags, wat het navigerenbin-
len M Wordpgr#ect#&il voor SYSTEEMEISEN 5OOMHz-processor, nen het pdf-document verge-
makkelijkt (afbeelding
emall, agenda en contacten MAKER Corel
S en P r e m t a t m Graphics voor Met Office X3 kunt u nu ook
-w ... . r - ..
het bewerkenen integrem pdf-bestanden openen en
an f & ' ~ en aheidingen in de SCOfi I omzetten in een te bewerken
wrschillende docunenten d e document (afbeelding 10).
u met Wordperfect Office kunt De resultaten zijn doorgaans
maken. In de Professional Edition goed en veel beter dan wat
komt hier nog database Paradox maar daarvan moeizaam met knippen en kopiëren uit Adobe
staat de ontnrikketingal enkele jaren nagenoegstil. Reader kan worden bereikt. Krachtige pdf-onder-
Bovnda mmdeze editie a i e m Ui licentievorm mnng blyh hiermee een beimgrijk voordeel
aan hdrijvemwloci~t,die M dan bovendien zon- van WorcPethct Wcr &u OPk d w k w t h p
der het nleuwe rna&wogmmma moeten doen. pakka veel n i t u w ~en verbeterde fur~tiBs.ZO il
¤ hei nugemsWolljkeris om emi wwPerfoct-&
¤ W-
corelwis de ea(hmdtedis documenten kon
cument door meerdere collega's ta laten conbv-
i e r e n m imD m m e W ~ ~ \ 9 0 p r 6 u J
opdmn ds pdf zonder d ~ r v o a e x t r e s o í t w a m verwuiken. Een andrre verbdulng is de pr&*
van Adok nodig te hebben. Miast WMdPerkc- '. functie, wezamee documenten v m a14 m e t a w
M Presenlations beschikt nu ook Quattm Pro over gatript k u m worden (afbeekhg 111. Outtra'
dw mqelykheid. Erg mooi is dat tabellen en op- Pro kan nu kruistabellen msken m e t m g
Wordperfect Office nog altijd niet volledig Uni-
code-compatibel, waardoor het openen van een
document waarin een niet-standaard tekenset is
gebruikt kan resulteren in een onleesbare tekst
vol vreemde tekens. Volgens Corel is de kwaliteit
van de ondersteuning van vreemde tekensets in
Office X3 sterk verbeterd, terwijl de daadwerke-
lijke behoefte aan Unicode-compatibiliteit onder
zijn klanten niet zo groot is.
-W
Nieuw in de suite is Wordperfect Mail, een door-
ontwikkeling van het programma Bloomba, dat
Corel via een overeenkomst met Yahoo (dat ook
verantwoordelijk is voor de in alle onderdelen aan-
wezige Yahoo zoekbalk) in handen kreeg. WordPer-
fect Mail lijkt qua functionaliteit sterk op Microsoft
Outlook, met behalve mail ook een agenda en
contacten (afbeelding12).Sterke punten zijn de
zoekfunctie, de integratie met RSS en het spam-
filter, waarvoor Corel gebruik maakt van
SAproxy Pro. Bovendienkan een agenda
met collega's worden gedeeld, zonder
dat hiervoor een aparte server nodig is.
-.w
een definitieve keuze zegt te maken, is
er opnieuw geen
Nederlandseversie van Wordperfect Office uit zal
komen. Volgens Corel is de Nederlandse markt
daarvoor te klein, iets wat Ray Hyde van software-
distributeur Interdata bestrijdt. Hij ontwikkelde bij
gebrek aan initiatief van Corel zelf een Nederland-
se taalmodule voor Wordperfect. "De vertaalmo-
dule heeft een paar duizend verkopen opgeleverd,
vaak met een upgrade van Wordperfect Office
erbij" aldus Hyde, die zegtdat hij weer een nieuwe
versie van zijn vertaalmodule maakt. Hyde hoopt
deze uiterlijk in maart klaar te hebben.
--AUBIMB-
In vergelijking met de eerder geteste Office-al-
ternatieven Ability Office en 0penOffice.org valt
vooral op dat de voorsprong op 0penOffice.org
snel kleiner wordt. De verschillen in kwaliteit
van de import- en exportfilters zijn gering en bij
beide werken de filters goed. Bovendien biedt
ook 0penOffKe.g inmiddel9 axpbnnar pdf w
heeft het, anders dan WP blfice, wol JLhnWrd
een d a t a b a s e p p 6 p r m , atlran dit nagfllal Up-
pen aan de moge@khedaivan C i n d s x . W o dm
fect verslaat 0penOffice.org met onder meer de
uitgebreidere en betere mogelijkheid tot het be-
commentariëren van een document met meerde-
re gebruikers en de aanwezigheid van WordPer-
fect Mail. Toch zal Corel de komende jaren forser
moeten investeren, wil het niet op achterstand
raken ten opzichte van het gratis 0penOffice.org.
Het is duidelijk dat Microsoft hoog inzet met
Office 2007. De risico's die men neemtzijn groot,
maar er staat voldoende nuttige vernieuwing
tegenover om juist nu die gok te kunnen maken.
Wat betreft de toepassing van Office binnen be-
drijven staat Microsoft Office op eenzame hoogte
en laat het alle concurrentie ver achter zich. Dit
wordt door Office 2007 alleen maar onderstreept.
Lang niet ieder bedrijf, en zeker niet iedere thuis-
gebruiker, heeft echter een toepassing voor veel
van de nieuwe mogelijkheden. En dat biedt kan-
sen voor de concurrentie. IB
WORKSHOP: WORDPRESS

UW
BOUWeisen
W t o g s -rijn ongekend populair. U kunt gem
omdurwerp bsdenkenof er Is wel gen weblog
Qpp(. te viden. Van de dage@m beleverilbs~n
het hondk van i u f h u w l i m n i e tot meer pl-
h t e oiderurerpui, u k m W l m wet lezen
op intemet. Comerci(ileorgantLetles zijn OP
W-
de populariteit van het webloggen Ingespron-
gen; binnen enkele mlnuten hebt u een eigen
weblog maktop wbbsììes als wabhg.ni en
Snel aan de slag met Wordpress
prait.nl. O H erU ap m vaïlea tussen de h m
dertkiuizenckir webkggers, bauwt u uw dgen
M o p echter g r w m zelf. Wij late0 zien hoe Wmet en aanvu)emle diensten biea. I
u dat met beh* van Wordpress op een vrije Vooraan paareuro per maand hebtu a - O u i.

middag doet. al ear~hostingpaket en d m t e voor

m finke hoeveelheid datavekeer.
.

--- -
a
-- -L-i.<i,ir
E u i goed overzicht met ervaringen
vanklaiten vindt u op de websites --. I- --

El
wdpress Iseen populair opensource
p&& w a m e u m een handomhui www.webhosters.nl en www.webt704- 9 i 9 1 1 0 .
-
-.".uil-

tlnptalk.nl. Houd errekening mee dat

--
. w - - -
een ergen weblog maakt. De popidiri- U
Lid L i
u -
teit v
im deze sdtware is voor ean grwtdeal te erbduiorlljk wat kaf tussen het koren --
b#* - * - tl Q 0
danken aan deuitgehreide mbgdijkhedcn om de dt. Achter het enewebhosthgbsdrijl m-
-
r-- iri .=;I

layout volledig KEUuw eigen handterelten. Ook

als u rnlnder handigbent met HTML kunt u War&
Pi.ess m r u w eìgen $maak inrichten,âankzij de
zit een profesioneie organisatii met - - l
goedesnderrtouning, achter hetvol-
ga& mngroepje sctxtlierendle u as-
_
.

--
, _ -
I& a
& -&
I b a Q .
" a "
r n B . 1 r n
-
vale sjablonen die vaar dit pakket zijn gemaakt. sisterentussende aarbijkskunde-en i
, m: 'tl "W-.. :U;: " 9
geschiedenisîessendoor. Bram Bok - 1 -

- b YCUI Y Ica- @
u
-I.
. , u
WAT HCBï U NOblC? van Purhsting gd ons & volge~de *- Y3
Het belwigr!jkske dut u nodighebt voor gen webbag tips: W de supportnummers op onge- 'l
4
is de zin eR de energie om niet dlem da webslte brtukeUjketijden, vraagbar over de YC
op te zetten, maar &ze ook gedurende langere
tljd frequentM]k werken. Voor het opatten hebt
organisatie en vraag m r test+-num
mers om de snelheidvan hetnehuerk
b ---- -n
~ = , ~ . l -a
- -
u een damsimaamnocligen een haitlngprovider. te kunnen meten andophigtijcferrte bepalen.Ze- in isder gevel Itp.wvdmein.extensii &WW. b

Kim eenhmtltigpakkelWW minimal &n MySQL kerhed krggt u nooit, maai k t verNeinthet risla uwdornein.extenrteverwijzennaar kef Lp-adres

4
=
datnboeIverye 4.33.23 of hoger) bij zit en d i mi- op eenmberde W e .bi niets is zn frtswerend dat u van uw hustlngpmvider hebt gekmaen (af-
n . m l versie 4.1 ven PHP cindenhmt Niat nood- als een website die steeds pbet ligt.
zakW m w w e i prettigis een e-maildienst,zodat
beelding 1).
m.'fb
,x' -.' n

W@fdPre~s tmaib Iran versturen. TDt 9lOt hebt u OE DûMEINYAAM DE DATABASE

FTPtoeganglvtde webnte nodig, m&Word-
Pm-bestanden opde wsbswver te piaaken.
ZOEK El% -IKTE
Emhortingprovlder is ocn organisa* die schijf-
rulrnfevoer uwslEe,eonsnelle verbindingriaar in-
I Ni; Iiilcrti<.l KIiifili.ii 1ii.lii.i.r ry;lri.$8i
HOBTiNGCiROWDER
Miwll4l 1 l c ~ l l i w
Ak u uileefl op Nederlandbent gerickkan een
' a r - d o m i n m m Wrsssant zijn en anders kiest
u welllcht een .comdom*. De wcbsite www.
pme.nl biedt een haidg hutple m te contro-
luen of de gewenste domeinnam nog vrij is.
üw hostqprwlderkan in demeestegevallen
een .nl-domeninaan
registrerenWW een
bedrag hisen d8 6 en
20 euro per(aa.Als u
voor een .cm-variant
kie* bieden WW.
godaddy.com en www.
d~tder.corneen goed
impe regiivptb-Ab u
zeU uw domeinnaam
regelt, bent u zelf ver-
cintwowdeiljk wctr de
iuiste verwilzingen m
ONS; het Welbonboek
van internet. U kunLdat
e w t u e e l gratis r t g t
len bij www.zoneedit.
c m . Zorg orvwr dat
Van uw hostingprovlder krijgt u de w a m van de
datábase en een userecwnt plus bijbehorend
wachtwoord, of u hebt mogelqkheldorndat
zelf in te richtenmet een controlpanei (itCbetldlng
2). Een controtpanel is eenwebsitewaaropusb
lerhanda z a b kunt regdsilvoor uwhartlngpak-
ket. Een ved voorkomend coMrolpanel is cpanel,
maar het is od:mogeiiJkdat uw providerwerkt
met DlrectAdmlnof Piesk. De in de= workshop
beschreven sLlppenziJnuiQp~~~in c8vial,
maar met andere cmtrolpanels doorloopt u m
ook. Klik op MySQLdatabacosen creëer m het vol.
gende scherm een databasegebruikw. Kltu ten
geschkta naam en een waditwonrd bfbeddlmg
3).Ha het klikken op Add Uscr krljgtu de4evcs-
tiglng dat degebruiker is aangemaakt.Cunfro-
lmdo gtttm&ersnwm goed; in wal w e n zal
deze afwijken mn de mam dleuhebt ni-
Nekw de naam tn ket wachtw~mi.De v~lgende
stap Ir hptaaimaken vande database. Dat doet u
in h W d e 3 c h w ~ 1Ohder
. het kopje Databarn
vult u achter de regel1&..' een n a m h en kllkt u
op Add Dbbfbedding 4).De h t s t e s t a p b t a a t
er uit dat u rechten geeft aan de zojuist gemikte
 WORKSHOP: WORDPRESS

" -w
* 1
WrdPressziet lihet b e
stand wpconhg-exampie.
php staan. Opw dit be-
~ W P
Bdawe~nmdrPa*bitdKam@h
PI.itran.Ymm4wm-dar*ta.
Wd
I 4 -

,LI
c. d 6

sbnd met KladMok. U vult u-.

nu de drie gegevms ult de
vorlge stap In Achter DB-
A
%
-
mubkdmkrkta" '--'^
NAME komt de naam van
1 database, achter DB-&ER
de naam van de pebrutker
en tot slot vuit uoak uw
wachtwoord in. Let op dat u
de quotes aan weenzijden van deze
gegevens laat staan (aíbeelding6). Sla
het bestand op met c$ naam wp-con-
fig.php en verwijder het origineel.

VPLOADEN VAN DE ESTANDEN

U plaatst uw bestandenop de web-
server met behulp van een FTP-pr*
gramma, zaals het opensource pakket
-- CizlUa. Maekverbindngmet Itp.
uwdomeinnaarn.extsnsie,met de
ebr ruiker in aam en hetwachtwoord
voor uw hostingaccount. Als u het
domein elleenwilt g e b n i h voor Wordpress, dan
kopleert u de inhoud van & Wordpress-map naar
Y
de server (afbedding7).Om de boel overzichteiljk
"1
te houdenkopieert u de hele map WordPres (en
dus niet afleen de inhwd). De directe U I L wordt
d m www.uwdomeirmaamsxtensielwordpress,
rtdoorverwijting te mrken. Na het inloggen
ziet u een snelkoppelingstaan naar de
. Kllkdaampen ~qiloadallebestanden.
de dáabase en geef deze de rechten 'All'. KHk
Add user to Db om de databasewerkEaamhed n is dit het moment om dat te doen. U kunt
af te ronden (afbeeldhg5).
I ken, zonder bang te zijn dat anderen rneokijkn I
WORDPRESS I of mlsbruik maken van Madmlnistrator accl>unt I
DownloadWordPressen mhet zipbestand uit. I van WordPres.
CONFIGURATIE VAN WORDPRESS
Na het uploadenvrn Wordpress Qartu uw brow-
ser en surft u naar uw website. Afha~eCijkvan
de gekozen methode is datwww.uwdomein.
extensie of www.uwctornein.extensielword-
press. U krijgtnu de meldlng dat U moet be'ginhm
met de configuratie.Klik op de geboden hnkam
deze te starten. De configuratie bectaat uitdrie
i rlmpeleskqpm. In de tweedestap geeftu uw
weblog een naam en vult u hetcontactmdladres
in (afbedding 8). Tijdens de derde stap warden
de tabellen ui de database gema&t en krijgt u
het wachtwoordvoor WordPress (afbeelding9).
Ab uw webhoster ook eWldiensten aanbiedt,
krijgtu korte tijd later een bevsstlgingsmaildat
WordPres9 Is gelnstalleerd Qpe nu de URL van
uw website in, om het resultaat te bewonckren.
Uiteraardisde eerste opzet erg basaal, meer u
I kunt het aiiemaal naar uw eigen hmdzettm.
WORKSHOP: WORDPRESS

NCDERLANDSE
TAALMOWLE
Rond de jaarwisseling is de
nieuwste versie van WordPress
bepchikbaar gekomen. De be-
staande Nederlandse vertaling
is gebaseerd op versie 1.5 en
werk?niet in 2.0.Michel Klijmij,
de vertaler voor de Nederland-
se versie, is hard aan het werk
omookde vertaling temaken
voor h laatste versie. Z&a de
tsdmodule beschikbaar komt
zal het eenvoudigzijn hem toe
te voegen. Start uw FTPprrt
gramma en blader naar de map d.mlw
n i a w l n r l i r
meeste thema's nu wel een extra link om in de
Iwp-includes.Hier maakt u een archieven te kljken.
nieuwe map met do naam %n-
guages'. Uploadhet bestand
nl-NL.mo naar deze map. Keer vervolgens terug thema'svlndm die u kunt installeren. Het gros Is WardPress tent tweesoorten categorieën: een
naar de hooidrnap en kopieer wp-config.phpnaar gemaakt voor v1.5, maar werkt ook met v2.0. Pak categorie voor de verwijzingen do u opneemt
uw eigen computer. Open het bestandenvervang het thema uit en upload de hele mapvia FTP naar naar andere websites en een indelingWW hetor-
de regel 'define ('WPLANG', ");' door 'define ('WP- de map Iwp-contentlthemes.Ga naar de home- denen van uw bijdragen. In het laatste geval kunt
LANG', *I-NL');'. Kopieer het bestand terug naar de page, klik op site admin en kies voor presentation. u zelfs meerdere lagenopnemen.Denk voord , C m

server en owrsdnjf de oudeversie. U kunt nu het zojuist geplaatste thema kiezen goedna over de structuur die u wilt gebruiken.
(afbeelding 11). Als u handig bent met HTML is het Als u te welnig categorieënopneemt komt alles . .

UPLOADMAP M W DE JUISTE RECHTPI
WordPress stelt u In slaat m r i i e t alken tekst,
maar ook a k e e b g e n en sndere bestandente
plaatsen. Udient deze map zelf te maken ende
juiste rechtente genn. Log \n met FTP en maak
een map met denaam 'uploads' onder de map
Iwpcontent. Controleer nu de rechtea op deze
map. Met Fllezilla klik u met rechts op& rrrap
uploads en kiest u voor Flle attrlbutes. De juiste
rechtan zljn 775; dit staat vom 'aHe rechten behal-
ve pubriek schrijfper~ssies'{afbcel&~ig 10).
WORDPRESS PCBSONAWREN
De basislay-autvan WordPres is wel erg stan-
daard eh he€was nujuist de bedoelhg om een
onderscheidende webtog Ie makn. Daar gaan we
wat aan doen. Op de WordPress-websitekunt u
eenvoudigom stanâaardtherna's aan te passen,
of zelfs compleet nieuwe te maken.
DE EERSïE INSTELLINGEN
Alle mogdijkheden om het weblog aan te passen
vindt u in het menuvan de site-admln. Bezoek ais
eentehet tabblad Options om 6 belangrijkste
zaken aan te parsen. Hier gedt u uw weblog een
naam en een tweedekop en kunt u aangeven
d u wllt dat iedereen reattks kan plaatsen of
dat men zlch daar eerst voor moet registreren
(afùeddlng 12). Door registratie in te schakelen,
verklelntu de kam op onzinbljdragen, maar ver-
hoogt u de drempel voor anderen om snel reach
ties te g e m .
I PAGMA'S
In WordPress krijgt u te maken mtx paginas Een
pagina bevat statische Inlormatie, bijvoorbeeld
About. KIk op de beheerder*
$
door efkaar te staan, maar met veel structuur
mrgt u voor te veel kiikwerk voor uw bezoekers.
Ais uw weblog over vrije tljd gitat en vakantles zijn
daar een onderdeel van, dan kunt u bijvoorbeeld r
é h categorie 'vakantie' mken, met subcate-
gorieën voor de landen waar u bent geweest
(afbeelding13). U maakt deze indeling in het
beheerderscherm onder Manage/Categories.De
categorieën voor verwijzingen naar andere web-
sites vindt u onder LinksiLirik categories. U kunt
hier de standaard Blogrol wijzigen en eventueel
een andere indelingmaken. Niet aiie thema's
ondersteunendeze functie; in sommige gevalkn
worden alle links weer op een hoop gegooid.
. f
GEBRUIKERS
Een weblog in uw eentje bijhouden is levert veel
werk, w a x u waarschijnlijk wel wat hulp bij kunt
gebruiken. Als u de mogelijkheidtot registratie

~-
pagina opManage en vervol-
gens op Pages. U kunt hier
cbe standaard'Ab~ut'-pq$na
wijzigen of anderetoevoegen.
AISri hebt gekozen voor een
niet-standaardthema. m d t onnixw
u dat er vaak peen h l s op de .
startpagina zijn opgenomen +i(
voor bijvoorbeeld de archle-
ven. Ook dat kunt u in het
f
P a p s + c h m regelen. Maak s =
een nieuwe pagina aan en kies
aan de rechterkantvoor Page
Template. Doornu te kiezen
voor Archives, krljgt u bij de
 WORKSHOP: WORDPRESS

-
wnte Post
,,,l.
I

-
ûe allereerste bijdrage 0-c-
R3t r.-&--
a r - Z E e c m r s+ 9 - W
ar s e > c i. aai m re iaten lm ha en hpm n WW*SI w d t *l komt n de
cate-cn m m m ai w r a t 4
P.5
3 I$: -% f - .,

p a @ u . û a & a O ~18enenl
~ kunt u aangawfi WWreds-webstte maken U kWti d o g m m GW&
welke mn@$&d&~euwe~lnerners gm-eëdscha#ppkmbh hn drbljdw0p fa http-e@+R@WW
ui^^, Em-ht imndem-I m b ,o f C L i f ~mrpp'ilwta ~ ~ . ao~ent4;-/foudw'3
en mgeten; b i $ mcontnbc&rbokdi m b klLLaPn wmdt -@ed ~ltbhnet ~EJND
# ~ ~ l r r 4 b n d ~ ~ n t Q kW vm mst~Metde- knqrabWrdMm 4m!o
zelfde hbgetijkRden heeft een duthbr oOk, m a t wel zichttjaar op de startpagifia (aiìmiáing t!kj
dan met het versciul dat u in heteerste geval da Mn derechterkant hebt u de verschillende o@as Sh diThsmnd ~ p m d d e r i i ~ m m-
bljdrtpi8mW c 0 n M ì @ r e h v o ~ t l I@@abt
jj v m aenbfidmge U kirrit het plaatsen varirtac- 6 t W h r t v t a n?naar de hoddtmpMIUW w e b
wordt. aniuAa dtr tbmrokdblp kan th#mtLMI dde lnprage met een wachtw~ord PMI -1- u v e g b danñna
d o m l o l n . U, als behesrcbr, krijgt wn ledcre re$- k c h e m . V@rcisrhebt u mg mgoiijlimiea W&eidhgEl
atratie een eind cniuw~ende~vaqdeb(jctra$ek~il~+
gen Vul in ieder geml de 6 a t ~ S r l m
e waar de

Y
BUDRACW Mjdragebq hbbrt W)stLcrrnval%tCtntlMhaatW~m(dn
iNUu uw w e b b helmuil mwhknd hebt tmwwuw \ F ( ~ -k ~
m gezet onthretkt e r n a ~ m a g r & ê n ~ e e n BESTANDENB W R E N filmtN dol WDgiskblmrin 11.
Merwmnh inhad De b e e b e l i n y m m- ln het w r l b m u kurtai a b k b s r t a h d m e ~ d x t d e d m d w ~ i&Wülir& te pdocû
dudelen van &Inhoud m
de pqrmlIWrite en OU In uw hgdra%err pebwibn k t d l Wkn& d + m d t Z& q inmmmmap en
Mana@ Op de e-kunt u h m nI m m ; bsn ~ a a r M ~ U nsekctterean @ d ~ w a c v ~ ~uw Ma o gr u
sp detweedtkvntu zeûehsraian evenhm4 MPib Na hetinvilsenwh Ponimi en de m mkrwant ta h&tlwar b e m & s r s . ~ e e l ~ l e -
weerverwilderen Klikup WritelWriCep4ct.in Lehr(Jm#mhelberRndmCtdn kaopwLo*i aiermrt i n v e i p n W q
i w a r c i v l d m ~ N r k
vwEenanvaiwwrit€fam
h& u urtra opsim&krqm ûik up
hetMurd am&Dpm,Zelkhá
mnrrib@q&b~ Voorbeeld WeLIVg Computer!Totaai
II I
GcndOptioru
w . m n
2 -
n a i
- -C -L-
~ ,~
1- +-ä-~&:i j

--L.U-ïjÏ-.*
mq - OME
uiihare.m*tyak+usaar

-i,-
=Y--hN*
--
T

'
-
e
-
m
-
I
--
-.
-

r-
UIYLIIII*'.

- P-
 NOTEBOOKSCHIJVEN
door Frank de Graaf

Harde schijven van 2.5 inch (6,35 an),die vooral k note-

books worden gebruikt, moesten jarenlang het onderspit
deken ten opzicht van kvn grotere broers, de 3,s Inch
(8,89 cm) versles. ibt Welne farmaat was een pluspunt,
maar daar slonden hogere toegangstijden, lagere toe-
rentdleri en een dlto data-doorvoersnelAeldtegenover.
De kleine schijven hebben de IaatstcYd eahter een in-
haalstq g d t . Wij legden twaalf rrhljwii op ùe
lestbenk, met als M i m a l e specs een upacitelt
van 80GE en een 6neihdd van 54ûû toeren per
'1- minuut.

en sneiie sch&jT isaltijd prottb,maar met

prijten die oplopai &t bij& 2aa euro is
het de vraag ol het doel tmn dargehjke
pr'+ rechtvmdigt. De 80CrBvemkr kosten iets
meer dan 100 euro, v o o r 2 0 G B b~ a u d snel
4 70 eum extra kwljtm wor nag rens NCBmea
u
loopt de teller op naar ruim 2n)w o . Eenhe ge-
middelde megangtijd is mofal prettigslsa wel
werkt met prqjnrrma's z6ab bijvooitleeldBittor.
rcirt. DoQ wel ~pvolgendelees- en schrijfactia
kunnentraditionele 420Dtomn schijvenhet umk
n* meerb-n. libent cian gebaat met een
schiJfrnet een lage gemiddetde toegangstijd. Als
u veel met grote bestandenwerkt zijn de lees-en
schrljfsnelheidbelangrijk. Het is prettig als u films
snel kunt wegschrijven of lezen naar en van de
harde schijf. Voordalu een beslissingneemt, Is
het aan te raden om de aansluiting van uw huldige
systeem te controleren.In veel laptops wordt de
parallelleATA-aansluitinggebruikt. U herkent deze
aan een brede platte aansluitkabel.In kleine multi-
media-computersis de opmars van SATA niet meer namen de proef op de som met een standaard usb ] schijven. Hoewel we hadden verwacht datde
te stuiten. DeSATA-aansluitingop 2,5-inch schijven I 2.0-behuizingvan MyCom. Zoals verwacht bleek 1 7200 toerenlminuut schijven het warmst z o u d h
is hetzelfde als bij de grotere 3,5-inch schijven. Ook de usb 2.0-controller toch de beperkendefactor worden, bleek het tegendeel het geval. Bij een
is het mogelijk om een 2.5-inch schijf in eenexter- voor doorvoersnelheden.Wij kwamen niet verder omgevingstemperatuurvan 18 graden hingen
ne behuizingte plaatsen met een usb 2.0- of Fire- I dan ongeveer30MB/sec.Als u zelf een externe I de schijven vrij op, zodat geen conlactwarmte
Wire-aansluiting.In theorie zouden FireWire en usb I harde schijf wilt maken, is het raadzaam om uw I van andere onderdelen de metingzou verstoren.
2.0voldoende bandbreedte moeten bieden om de 1 leverancierte vragen naar de reële doorvoersnel- I Na 30 minuten warmdraaien zonder enige diskac.
heden van de behuizing. tiviteit schreven we 10GB weg op deze schijven.
Direct aansluitend voerden we een gelijktijdige
TEMPERATüURONTWIKKELINC lees-en schrijfactie uit. Tot onze verrassingwaren
DE LEVERANCIERS
Voor de 3,5-inch schijven geldt de vuistregel 'hoe deze kleine schijfjes nauwelijkswarm te stoken.
loger het toerental, hoe warmer de schijf wordt'. I Slechts in één geval kregenwe de temperatuur

Ie SATA-aansluiting van 2.5-inch schijven is exact hetzelfde als dfe van de bekende desktop-hardeschijven. Ideaal
lus om in een dbsktopsysteemte worden verwerkt. De ATAsanslultlng van 55-inch schijven is een stuk kleiner en de
meding is in de connector verwerkt. U heeft een aparte adapter nodigom ze in een desktopcomputeraan te kunnen
;luiten.

p twaalf notebookschijven op de testbank
boven de 30 graden. De metingen hebben we ver-
-7
I-' richt met een Infrarood-thermometer,waarmee
we het warmste punt aan de buitenkant van de
;
- ,
schijf hebben opgezocht. De temperatuur in uw
Sïwtie hangt van verschillende factoren af. Een
schijf die volledig ingebouwdzit in een laptop zal
vermoedeíijk een stuk warmer worden dan een
schijf in onze test-opstelling.De kasttemperatuur
in een multlrnedlamputer kan af snel oplopen
tot 35 graden, en dat heeft gevolgen voor de
temperatuur van de schijf. We kunnen stellen dat
geen van de schíjven een echte warmtebronis,
-
maar iedere schijf die zijn warmte niet kwijt kan
wordt uiteindelijk te ke-'
BURSTSPEED
Burstspeed is een maat voor de snelheid van de
cache van de schijf. Decache wordt gebruikt ais
a
een versneller voor het wegschrijven van data
naar de schijf. Voor een vliegende start wordt
eerst de cache gevuld en zal op de achtergrond
het daadwerkelijke wegschrijven beginnen. Ook
dient de cache als een buffer tljdens het schrljven.
De beperkende factor is meestal de diskcontrol-
NOTEBOOKSCHIJVEN
.. , * .
Ier. Het is dan ook niet verwonderlijkdat de schij-
ven met een ATA100-aansluitingbeduidend slech-
ter presteren dan die met een SATA-aansluiting.
In het hatste geval hebt u geen 100, maar 150MBI
sec tot uw beschikking. Met burstsnelhedenvan
111 tot en met 13OMBlsecvoeren de SATA-schlj-
ven de ranglijst aan op clit gebied. Beperkt door
de maximale doorvoersnelheidvan 100MBlsec
volgen de ATA100-schijven,met burstsnelheden
-
tussen de 89 en 93MBlsec. Opmerkelijk is ctat de Ci
hekkensluiter uit onze k s t veel slechter pres- L. i
teert. Met nog geen 83MBlsec kan de Toshiba- de 15 millisecondenliggen.Ze worden op de voet
,-- . .. .
-
-
schijf niet echt meekomen;: gevolgd door de beide 5400-toeren Seagate-
' schijven en de Toshiba MK6034GAX met nog net
GEMIDDELDE TOEGANGSTUD geen 17 milliseconden. Rond de 18 milliseconden
De gemiddelde toegangstijd geeft aan hoe n e l vinden we de beideFujitswschijven,de Western
de schijf de gevraagde gegevens kan leveren. Als WgitalScorpio en de Samsung Spinpuint. Met g e
de benodigdedata net onder de l e e en schrqf- middeld bijna 20 milkeconkn toegangstijd ein-
kop van de schljf is doorgegaan, moe4 de schijf digt de 360G8 Fujitsuschijiop de laatste plaats,
een heel rondje draaien voordat
de data kan worden geleverd. De
7200-toerenschijvenpresteren
llSTVERANTWOORDIHG
op dit gebied een stuk beter, met
1 toegangstildendie gernictdeld rond N e schilrenaijn getest~mn
W dSW werkstaurn
5 1 2 M werkgeheugen en m&lem W33 ~~.
We~wiiLWSXPRo~al~ServiceP&
2 @ m l e e r d pa6mXlil-schijf, mbe voorkomenda€
de schîjuwrnkaarmMhg ~ Voor het echte
h ~ .
k& ~ f ~ i ~ e l e v eWf H&D l k h g & W t ,
dienam ieestes Qakdsrchtqhlheid lean bepalen.m
makervanHD Task, S i m p M . levert &mgriffis verskt
Qieukunt~nomuweigenschijuen~~.
DehxmmvemLeondersteiwPt echrcnietâudoor~nï
p h i k W v a I I d í testen kanook de mehiâ van het
data niet-ii. HBT* *&ct&
B C ~ ~ rsrihtstreek~
I R aim. We h&m de sttil]wndan W
ntet ~ ~ r d e r r i ~ k ~ ~ ~ I@ rF # u a
C
maktOmim&bm&t~in~~W&finutantP~~kGmtWI
hebiaanw alle gecanXr~kd met HDmm.%f&
wMjllven9jriremreeks m@&eqww&.AfA-wii%
@ruikten w e
mve~iwqm&$eme2,5Iinidi e~ harde
s&@ ap een p9uiwioe ck&?p AYkIrWI mte k u n m
su i an Hwder rekeningmee W lmsuttatenwin HD
i aH
T& flirdc Ininnenafwijbn aki uschilven W die IngebmÎk
rijn vaar ~ ~ w l o ~Wiwdcw
e l d dket rwi&taFid. Ook
de schrijfcachevanWindows kan uw resultaten behoorlijk
beinvloeden. Alle schijvenzijn zo stil dat we geen betrouw-
bare geluidsmetingenkonden verrichten.
 NOTEBOOKSCHIJVEN

. . -
-i -schwG'
f i r ~ i, 4 ~ o
. ,,r ~RI,RWC-.: L &-Mmm
ons downaisf d gevraag& ,.go~akoopstet0otrB sch$uw I
-
A
-

&&@I qpk zijn nieuwste MOGEsch!jf te Ie " ?doze test enu hw&dwr+ d
m W H b k n deze whiJfwel de e ts b
tg ,i43 euro in uw portemonnee;-^
-r niet meegenomenin de verpbki&, vepleken met de HitachiT h 9
# h t d a i m ~ ~ 2 1 met ~ ~4200 tueren niet
6 0 zijn velstar. Het 8QGB model kort I gemiddelde toegangstijd,
! d o k t aan hetgertelde minimumvan54ûO. Wie l07 euro, de 10060versla 1 s ' maar door de SATA-aanslui-
nw weghomtvam een gigantische opslagcapad- euro en voor het t6068 model ting wel een prima burstsnel-
te& in lijn c+ bar @top komtbedrogenuit. Met w a m n o g geen stmatprljzian heid. Op lees-en schrijfge-
bijna 13 milümckr Is &ze#hij%en stuk dikker 1 bokcnb F U ~ geeft240
U euro bied eindigt de Spinpoint in
de onderste regionen, met
ongeveer 20%achterstand
PRESTATIES
w I op de snelste 5400-toerenschijf.
IDankzijde aantrekkelijkeprijs is deze schijf wel het
overwegen waard

SEAGATE
peagale ST91208211
Met meer dan tien ahipen die voldeden aan onze
Ieagatc ~~91208211 M A 7200 lo.0 151 39.1

-
eisen had deze 2,5-inch schijventest een soort on-
Hitach1 HTS721010 rIB derlinge Seagate-test kunrren zijn. Doorleverings-
-
leagatesT910021~ [- 4W00 SM0 91,s 16,s 340 W problemenkon Seagate ons echter slechts voor-
Seagate ST910021A~ zien van vier schijven, maar dan wel meteen de

B j i t s u MHV2100BH I SATA !%M 1&,7 48,O 31,6 31,6

topmodellen. De Momentus5400 2 in twee 120GB
uitvoeringenen twee 100GBMomentus 7200.2
MK6034GAX i i . 1 - schijven met een ATA100- en SATA-aansluitingzijn
I W7 17.8 28,6 28,6 woot.
- . snel en ere duur. Aan een erote ca~aciteit
h
I áamsung HM080JI combinatie met ;netheid hangt &duidilijk

--
I
Bestern Digital WD800UE AFAIOO 240 84,O 18,s ml %y kaartje. Voor de 7200 toerenversies met een capa-
citeit van 100GB betaalt u ruim 232 euro envaor
~ n á H w ~ -
247 euro wisselen de 5400 toeren 120GB-schijven

wmnanwm
102 1 nnn m
 NOTEBOOKSCHIJVEN

van elgenaar. De 100GB-versies GETESTE SCHIJVEN h

hebbendankzij het toerental
van 7200 de laagste geml&
delde toegangstijd, editer op
0,l millisecondegevolgd door Fujitsu MHV20801
de 7200toerenschijvenvan
Hitachl. Ook de ranglijst met
W a m n g HMOW I spinpoint M40 I e 108.96 / 8068

burstsneiheden wordt voor de

SATA-uitvoermgenaangevoerd
door Seagate. De beide schljven
met een ATA100-aansluiting
moeten & HZachi-schijven ieagate ST91208211
met dezelfde aanshiiingvoor ieagate ST9120821AS
laten. Bij de lees-en schrijftes-
Seagate ST910021A
ten is een vergelijkbaar beeld
te zien. De Hitachl 1OOGB 7200 Seagate ST910021AS
toerenschijf versbat Seagate
-
met een kleinevoorsprong. Wel Fujitsu MHV2160BT
zijn de Seagates de snelste5400
toercmchijvenvoorlezen en
schrijven en levert Seagate als
enige vijf jaar garantie op al ajn
schijven.
TûSHIBA
De geteste MKb034GAX is volgens Tnshiha Iden-
tiek aan de gevraa@ieMKaWbGAX,mat uitzow
&ring van de opslagcapadteit. Met 6ûGB midoet
deze d i j f niet aan onze minimum capaciteitsels,
maar we hebbenhem toch meegenomen. De test-
resultatenzijnvolgensToshiba namelijk vergelijk-
baar met de 80GB versken we wlllenin dit artikel
bovendienalle iabrlkiintenaan bod laten komen.
Wlj h k e n overigens dat de 806&versle van deze
schijf ren betme prestatie neer had kunnenzetten,
om dat hl^ als enige isvoorzien van maar liefm 16MB
cactiegeheugen, dil in tegenstellingtot de gMB
waarzijn kleinere broertp het mee moet doen. Het
bOGBexempbwkmt97euro en mor twee tientjes
meer hebt u r n 6 extra opslagruimte. In de test
TEMPERATUURMETINGEN
l $
bewees de MK6034GAXzich als een goedkope WD800VE. De schijvenzijn vrijwel Ibntjek, met
middenmotermet één sterk pluspunt: een lage 80GB opslagruimte en 5400 toeren, maar verschil-
gemiddekie toegangs- len in de hoeveelheidcachegeheugen.
tijd. DeHnsclli-en In het eer* teeval Is& schljf voorzien
Seagate-schijvendie van 2MB en de WD800VE beschikt
op di! punt beter prer over de m e e ganpbare 8MB, tegen
teren, zijn bijna twee een meerprijs van 3 euro. Hoewel we
keer zo duur. maar b i e de 8M-versie aanvroegen kepen we
den tegeiijkertijd veel de 2MB-versie geleverden dat heeft
meer oprlagcapeciîelt. een nadelig invloedop& testresul-
taten. De WD800UE eindigt op alle
WESTERN DIGITAL fronten op de voorlaatste plaats en
Western Digitalheeft in ska@er alleen in om de 4200-toeren
zijn assortiment twee Fujksu-schijfendefoshiba-schijven
schljvend i aan mze achterzkh k laten. Wei k de Scorpio
tertcrlterla voldoen, met een prijs van 10630 euro de
rlarnelijkde5colpio goedkoopste80GB schljf uit deze
Wù8OOUE en de Stmplo test, maar voor twee kwartjes meer
hebt u de Iets beter prestwenda
Fuiitsu MHViOIOAH. De Wtstern
Dlgital LthiJfis alleen intsnlant aY
u veelopslqsrrilmte A t v o o r eenhge prij4 awi de
petfcwmanm daarbij mlndervan belang is

22.6 comusla
Het is drlngenaandemp. in d s a w t e a levert
19,l 22.3
hugate do beste Mndldaat en inde ardera Mb-
20,5 24,4 27,O
ctk w6 roepcn de Hitathl Traveistar H T S ~ t O l O
5400 154 23,9 27,3 mfi~twimiar, vanwegcde voornprong~de
7200 21,4 23,7 27,a l e e m schtqñSst~ du go cw
l sbterrtahd bij
232 a5.5 28,O
6 gmiddeklelûe~pstijden de eanûdddijke
5400 21,3 2s,7 28,2 pr@ aar air u greag wat ~ Wbetaattvtitfreai
F
1ang.mgChPtitermip, dan s %gate uw d
5400 22,2 25.8 28a2 - Ook ~oedksperedriiqpis het drln~en
O 19, I W 1 28.3 gitpirten, ñe v e l s c n i ~ z @kî4bi &I h p r i j z n i
1400 21.0 24,s 28,b Iqmnierniewdanwpar euro uiieen&.&
7200 20,1 25,l 29 7 Mmne u o o r s op~ hmmmq ~ en w m ~
5400 20,8 25,8 30,l
~imm&rm~prsgoria
64 BITS BUDGETPROCESSORS
d m EildertSlim
Nog niet zo lang geleden ver-
klaarde Intel dat '64 bits' over-
bodig was voor consumenten.
Maar de tijden zijn veranderd.
De introductie van AMD's
Athlon 64 zette druk op de
ketel en intel lanceerde al snel
daarna een serie 64 bits Pen-
tium 4 processors. Tegenwoor-
dig bestaan zeHs de budgetlij-
nen van beide fabrikanten uit
krachtigeworkstations voorzien van
een 64 bits uitvoering. Het is verlei-
delijk om te denken dat moderne budgetproces-
sors een vergelijkbaar niveau hebben, maar de
werkelijkheid is gecompliceerder. Ondanks het
grote aanbod aan verschillende processors isde
diversiteit in feite erg klein. Hel ontwerpproces van bijsempron's zoals de 3100+. Niet te verwarren
een nieuwe processorkost minstensdrie jaar en
vereist grote hoeveelheden kundige ingenieurs.
Om die reden gebruiken processorfabrikanten het- . technotogie dus niet aanwezig was.
zeifde ontwerp voor een groot aantal verschillende 1 De tweede methode die fabrikanten toepassen is
producten.AMD's Athlon64, Mobile Athlon64,
urion, Sempron, Sempron64 en Opteron zijn bij-
oorb beeld allemaal varianten van het K8-ontwerp.
Intel's Pentium4, PentiumD, Extreme Edition,
Celeron D, Xeon en Xeon MP gebruiken hetzetfde
P67 ontwerp, terwijl PentiumM, Core Solo en Duo
enceleron M een ander basisontwerp delen. Het
verschil tussen bijvoorbeeldeen Opteron-proces-
sor voor workstations en een Sempron-processor
voor budgetsystemenis dus veel kleiner dan AMD
ons graag wil laten geloven. Hetzelfde geldt voor
Intels Xeon MP en Celeron D.
Processorfabrikantenhebben twee methoden
om onderscheidte maken tussen hun duurste en
. hun goedkoopste producten. De eenvoudigste is
het uitschakelenvan specifieke features. Zo zijn bij
alle Celeron-processorsde transistors Ingebouwd
schakeld. Als u over Hype
Tegenvallende prestaties
n
De zin en onzin van 64
bits budgetprocessors
I m
-- . ,- ., . - .-
gen voor een duurdere Pentium4 processor. Voor
Intelis het goedkoper om features op deze manier
uit te schakelen dan om de betreffendetransis-
tors uit het ontwerp te verwijderen. Een ander
voorbeeld van toepassing van deze methode is dat
AMD de ondersteuning van 64 bits uitschakelde
met de allereerste Sempron's, die nog hetzelfde
ontwerp gebruiktenals AthlonXP en waarbij de
het afknijpen van de gegevenstoevoer naar de pro-
cessor. Dit gebeurt op twee manieren. Ten eerste
krijgen budgetprocessorsvaak een kleinere cache
dan hun duurdere broertjes. In de cache slaat een
processorveelgebruikte gegevens op voor super-
snelle toegang. Celeron D processors hebben een
cache van slechts 256kB, dit In vergelijking met de
1 of 2MB van Pentium4.Sempron64heeft 128 of
256kB cachegeheugen,terwijl Athlon64 512kB of
IMB heeft, afhankelijk van het exacte model. Een
kleinere cache betekentdat de processorvaker
, met het geheugen moet communiceren, wat ten
koste gaat van de prestaties. Voor de fabrikant
heeft een kleinerecache als voordeel dat meer
chips op een wafer passen. Omdat de productieca- ron Dprocessors een 533MHz FSB te geven, terwijl
paciteit van een fabriek wordt afgemeten in wafers Pentium4 processors de beschikkinghebben
m
TESTAPPARATUUR:
Gigabyte GeForce 7800 GT
(£325,-, www.giga-byte.nl)
MSI 9 4 5 Ne0
~
(f115,-, www.msi-computer.nl)
MSI K8N
75,-, www~msi-computer~nl
Crucial Ballistix 1GB DDR2
(B 150,-,www.crucial.comleu)
per week, brengt een kleinere cache de produc-
tiekostenomlaag. Een alternatief is om chips te
gebruikenwaarvan een deel van de cache kapot
is. Dat deel wordt dan uitgeschakeld, waarna de
processor kan worden verkocht als budgetmodel.
Overlgens is het prijsverschiltussen budgetproces-
sors en high-end modellen grotendeels gebaseerd
op marktsegmentatie, de productlekostenspelen
1 een veel kleinere rol.
De tweede manier om de gegevenstoevoernaar
de processoraf te knijpen is door de geheugen.
bandbreedte te beperken. Intel doet dit door Cele-
over 800MHz. Dat komt neer op een pijp naar het
geheugen van 4,2GBls versus 6,4GBls. AMD heeft
na de introductievan Socket 939 voor Athlon64 de
Sernpron's op Socket 754 gehouden. Het resuttaat
is dat alle nieuwe Athlon64 processors de beschik-
klng hebben over dual channel geheugen met
een bandbreedte van 6,4GBls, terwijl Sempron's
beperktblijven tot 3,2GBIs. Bij beide budgetpro-
cessors versterken de kleinere cache en de lagere
geheugenbandbreedteelkaars effect.
De processoraanduidingenvan beide fabri-
kanten zijn overigens erg verwarrend. Terwijl
de meeste Intel processornummers 10 bijgeteld
krijgen voor elke 200MHz, krijgen Celeron proces-
sors S bijgeteld voor elke 133MHz. Het gevolg Is
dat een Pentium 4 640 dezelfde kloksnelheid van
3,2GHz heeft als een 540, en als een Celeron D
350. Intel schept hiermee verwarring, maar helaas
 64 BITS BUDGETPROCESSORS
krijgt A M ook geen schoon- AMD Sempron 64 3400+
heldsprijsvoor duidelijkheid op (2GHz)
dit vlak. AMD's gehele modelra-
ting is gebaseerd op een ruwe ~ll~sei3s.-
NFO AMD, www
weergave van de prestatiever-
houdingentussen processors.
SCORE
Zo kunnen twee verschillende
processors dezelfde rating krij- PLUSPUNTEN
gen, als de ene bijvoorbeeld een Redeliik Prestaties
hogere kloksnelheid heeft en de ~~,"~,"h:~",inpMui
andere meer cachegeheugen,
zodat de prestaties ongeveer
gelijkzijn. fot zover lijkt dit hel-
der, maar dat is het niet helemaal.De prestaties
van een Sempron en een Athlon64 processor met
dezdde rating komen bijvoorbeeld niet overeen,
omdat de eerste gebaseerd Is op Celeron en de
tweede op Pentium4. Doordatdie laatstetwee
typen geheel andere modelnummersgebruiken
wordt de hele zaak nog onoverzichtelijker.
64 BITS
Ondanks de ondersteuningvoor 64 bits blijven & ben lGB,en 2GB is in opmars, dus de overstap
verschillentwsen de budgetprocessorsen hun
krachtlger broers dus groot. Het grootste voor-
deel van de genoemde ondersteuningis de com-
patibiliteit. Budgetprocessors bezetteneen groot
CruclalBallistlx 1GB
DDR2-kit.
7 getallen tegelijk kan werken. Dat kan een gigan-
deel van de processormarkt.
Hae meer processors 64 bits
ondersteunen, des te groter
de druk op softwareleveran-
'
ciers om hun software com-
patible te maken. Bedrijven
zien als voordeel dat goed-
kope machines voor typwerk
nu hetzelfde besturingssy-
steem kunnen gebruiken als
hun krachtige workstations.
AMD641EMT641x86-64
heeft kwee voordelen ten
opzichtevan de oude 32 bits instructieset. Het
onbetwist grootste voordeel is dat het grotere
hoeveelhedengeheugen mogelijk maakt. 32
Bits is beperkt tot 4GB virtueel geheugen, dit be-
perkt de maximale hoeveelheid fysiek geheugen
tot 2 of 3GB. Hoewel er trucs bestaan om meer
geheugen te gebruiken, zitten daar zoveel haken
en ogen aan dat deze ongeschikt zijn voor consu-
mentensoftware. Veel moderne machines heb-
naar x8664 komt maar net op tijd.
Het tweede voordeel van x86-64 is dat de in-
structieset meer gestroomlijnd is er! de mogelijk-
k i d biedt tot betere prestaties.De
oude 32 bits instruciieset droeg
L
een com~lexeerfenis van twintig -
jaar oude ontwerpideeën,
p waarvan een deel nu eindt
lijk overboord is gezet.
L De mogelijkheidtot
betere prestatieszit
.
I
4
F
vooral in een gro-
ter aantal regis-
ters: twee groepen
PiayStation 2 PlayStation 3
PSP Xbox m o x 390
van elk zestien, in plaats
7
van twee maal acht. Extra registers GameCube Nintendo D5
zorgen ervoor dat de processormet meer
PC Babet & more!
tisch effect op de prestatles hebben, als de extra

. -.. -L L*.
algwitmen mogelijk maken,
op be6taande algorrtmen. Daar
staat W@4ovwdai64 MScdde meer ruimte
hadip heieft en d i r a r d o o r p ~
definitie trager is
&m32 bits. Bevendienhebben p m g n m e a n
nop altijd veel meer ervarhg met diilaat3te. Het
resultaat iis dat we g e n al te grote! prastatiewinst
hoeven te verwachten.
Ergbelagdjk Is de beschikbaararheldvan 64 bits
ksdtware. Voar hetbeshrlflssyskmhebtu tegen-
i weerchgdekeuze m e n Whldows XP Profewianal
xb4 en een g m t aantal vorscRiUende Linux-van-
t o k Driver9 blijven daam &n zwakke plek Ean 64
brtsbenlrringsysteemvereist 64 bits & b e n m die
1
- L
zijn nogrtetvom alle h d w a r e beschikbaar. Voep
al oudere componenten kuinencsnprobleem
vormcm Ah u een 64 Mts drivarilbtkunt v h d m
hebt u een tweede, 32 bib beskirmgq6Eeem
v
k
- ncdlg om het apparaattochte kunrengebrliiken.
Eourndiai lewsnvaelfabrikanten die wel 64 bits
driviras kdownlaadaa&ieden dem nietmee met
het prodwrt Gaengruotprableem, maar het kan.
vervelend an.
Behahre vit'~~ScaflnWSkuht u alle32 bit$$ofC
.ware wel blijven gebruiken. In dat geval onder.
-
vindt u gem presteitiewiwt, maar h e t w e k b e r
derprobleemloo6.
BE Tem
Softwwa ~ o u ~ ~ r d u o r o r n ~ s -
sie behoorde tot de eerste pro-
' .. grmma's voor cousumenten
:: . die geschikt zijn gmaakt\iacrr
b4 bits. Dalwasloglsch, omdat
:het kleine progranimbs bebof
d k r e k i c l v e d vmrdtel van
x86-44 konden hebben.Hnt
hielp ongetwijfeld eokuatved
van de m k w s vrlJwllliperszijn,
die enthorlsiastwaren over de
nieuwe instructieSct.
l RtItEIR OP DIT IRTIKEL VIA O
f RUMC
. OMPUTERTOTMLH
.L
64 BITS BUDGETPROCESSORS
km
Als u geïnteresseerd b m t In eon prbcessor o m
snd video meete encocleren moet upean bud-
gctrnodel nemen. Video encoderm prafiteert
enorm van driaicore proorssars, terwijl Sempron
en Ceteron balde slnptame u i n en &t vooriopig
o&)rrullen biilven.
Games zijn een ander verhal. Kortgeleden
bracht E p o ~een.persbericht uit over ~enSecket
745 iaoederbord mei ondersteuning voor Q.De
achterliggende gedachte is dat de testresultaten
van 3DMark '(H navwelljks prestatieverschil laten
&n tussen verschiiiendepracessor~maar deri
temer tussen vldeokaarten. Die tesi~esliltaten
w e n , m a r z r zeggen niets ovorhet belang
van processorkracht vaor games, h plaals van
beficharks. Gamesswaarinde Ai van belangis
btm een heel ander beeki zien Een van de meest
erìreme voorbeelden i6 Heattr of Iron 2, dat
S~-gmppbiC3combineert met een behoorlijk com-
plexe Al. Als gevolgdaarvab is de videnkwt irre-
ievant, kzrwijl de processor de h n d e n uekheeft.
Hetaaszijn 64 M b spellen nogsteeds zeldzaam.
D á a r o m g e b ~ k mwe NVIDIA's Bhibby Dmcer
d m 0 Om deproStatlesva~CelbrdnenSempron
te vergelijken In32 en fl W bit. Betdeproces-
sors laten een kleine pmtatiewimtrtePI. Dls van
fempron m i e i s groter, maar er r e h t n g m w
houdend dat de Calerw ap 2,%GHzwerkt m de
femprbn eem340û+is, doet de eerrstd h8t iim
vmhaudng bekr.
Sdencemark is een 64 bit~tes~rograrrraisctat
we nopniet eerckr hebbengebnilkt.t.(et b e a t
uiteen aantal verschillende onderdelen %telocu-
lar Dynamic5 heet h e t e m h deze tertbefe-
kent het programma de bewegihg6n van atomen
onder invloedvan bapaddc krachtea. De t w e d e
is 'Prhordia', Latljn voor 'aUrnen', waarih dC
banen van ebktmnen mrrd de atoomkern wonlm
berekmd.
wat deze bencrimarksintersssant maakt, ia dat
k t gaat om redsuscbe herelmingen waarin de
prot-r een grote ratspeelt. Dutu uw machine ib
waarschljniijk niet gebruikt voor elementaire
deeiijesfysica is onbelangrijk, omdat program-
ma's m e t v e r g e l i w r e functionaliteit vaak ook
heel verschilfendg prartaNevertioudingen4aten , ,
zien. Zrrzegt een benchmark vanam PFiotashup- 7
filter niets over de p r n a t i a m t Pb& SLlitC, 04
zelts over die van PhotoPiap met eeqmdeifikor.
Bavcndien kuntu voor een vergdi]kìng+aliSckn-
cemark gralis downl'oadenvan www.s&nre-
mark.org, evenats de broncode.
- L i i
-
%AlF
5'iLOPsi' ook aardig. Het gaat hier om een
m i e mnvoudige algaritmen: die als bouwstenen
van cmptexerewiskrlndi&e operatiesdleneii. -
Der~a$srHmenwarden veetj@rtilb in m t r
c i ë l e w k k u n & m , maaf in &ze benchrrak
zijn ze onafhankelijk.Datmaakt d a e herichmatk
minder redAstischdbndeeerste twee.
7tream' en 'Mfmory Benchmark'zijn weinig In-
teressant en alleen toegevoegd voor de volledig-
heici.Bei&metenze de geheugenbandbreedtc,
-
maar ze @ruiken verschillendealgwitmai.
CONCLUSIE
De Wodkctle van 64 bits budgetproce~sursis
vaorbdereen erg wdkorn, omdat diteen grote
uitbrekting van machines met 64 bits capebilikit
b&nL Dat maakt het voor softwareoniwlkkb
lara eantnkkelîjk om maer64bit.s ~rIdasuitt@
brahgen.
op de prsstatles heeft Ket minder effect. Alsu
geen pmsswirrtmirve sothuar@gebruiktis
een Sewron-pmcessnr ds peda& keu, o d a t
een krachtlaer praceosar dan
I een tuagowaaei m v o i a o e
h.Vowvidro encoderm is
eendmlcore processor de
beste optie. GarrteS vereken
een ki;ichti@ vldeakaart in
camlnnatlemet een goede pr@
cessar, maar het bdangn)kst
IS cm goede balans tussen áu
cumpvnenten. &n bempron
pocessorin comblnatie met
Wiibibaorbedd onrinhig. 4
 * I .
-P + 3
- - I

sredactieuan Marc Boersma en Jeroen de Jager

Onderweg, in de huiskamer en op een lanparty

Deze maand besteden we aandacht aan hstepnotebooks, mediacenten m lanparty-systemen.Verschillende sanairtrtaan Lanparty-q-.
leveranciers mochten op basis van onze briefing een voorstel voor een configuratie maken. We hebben de ver- Tgeis Lanpartis h e n gsmers
schillende offertes zorgvuldig bestudeerden van elke categorie aangegeven welke aanbieding wij het m e s t een weekend (of langer) bij eikaar,
interessant voor onze lezers vinden. om m competkmerbend teygm
elkaar te speten. Gamerizijn com-
m&/ de gunstige ver- notebook doet tegenwoordigqua bouwdevideorecorder herbergen. puiergebniikers d e hoge eisen aan
heding tussen een lage processorkrachten mogelijkheden üiteindelijkgeeftde consument toch een systeem stellen. De meest es-
p# en uktgebnide mo- niet onder voor een normale pc. de voorkeur aanzo min mogelijk sentiële onderdelen ziJn een groot
g#~jkh&n,zijn instapmtebooks Als we sommige hard-en software- fysleke apparaten in zijn huiska- en snel scherm, een meiie processor
behoorlqkpopdair.DQr apparaten leveranciersmogengelaven hebben mer. De huidigegeneratiemedia- en natuurlijk een vetbe vlckokaart
zijn voord handig voor mensen die mediacentersde toekomst. Op zich centerszijn nog niet uitontwikkeld, om de bedden goed weer te g e w .
veeiondeweg zijn of die kleinbe- is deze gedachte niet zo gek, gezien maar desalniettemin zijn we onder De offertes van deze maand zip
hulsd wonen, waarcbor er geen het feit dat dezeapparaten zowel de indruk van de mogelijkheden. geldig van 15 maart 2006 tot
ruimte Is voor een desktop-pc. Een een computer als een t v met inge Ten slotte besteden we deze maand 12 april 2006.

INSTAPNOT€BOOK MEDIACENTERS LANPARTY SYSTEEM

Dit type notebook is bedoeld voor lezers Ondanks de voorkeur voor een kleine
met een beperkt budget. die onderweg behuizing stellen we toch de nodige
toch de beschikking willen hebben over eisen aan de hardware, zodat ook de
een betrouwbaar systeem. Aangezien nieuwste games soepel draaien. Ook een
het tegenwoordig ook mogelijk is om raadloze muis hebben we meegenomer
vanaf openbare plekken te internetten, als eis. net als een handige draagtas
hebben we de leveranciers gevraagd om het systeem mee tevervoeren. Een
een ingebouwde draadloze netwerk- root scherm van 19 inch vinden we
baart in de offerte mee te nemen. ook belangrijk om games te spelen.

IGEBRUIKSPROFIEL GEBRUIKSPROFIEL GEBRUIKSPROFEL

Y', -
Kantoortoepassingen, e-mail, in- Mediacentar, algemene computertaken e nieuwste computergames, - . ,-
? '
l
l
temet, eenvoudige spelletjes

MAXIMUMPRIJS
l
I
klaar voor de toekomst.

MAXIMUMPRIJS
'Y .
. .
I r
I
I
l~ ~ ~ BTw ~ Y n ~ 1200.00~inclusief
€~ ~ BTW E ~ € 2500,- inclusief BTW n

&,b*
-- &.,-I

BIJBEHORENDESYSTEEMEISEN: BIJBEHORENDESYSTEEMEISEN BIJBEHORENDESYSTEEMEISEN '

PROCESSOR AMO- of intel-processor. liefst
een mobiele versie
GEHEUGEN 512MB
HARDE SCHIJF 40GB
GRAFISCHE CHIPSET Geïntegreerd
BEELDSCHERM 15-inchbreedbeeld tft
OPTISCHE STATIONS DVD-brander of
combo-drive
BESTURINGSSYSTEEMWindows XP Home
NL
VEREISIE EXTRA'S Ingebouwde draadlo7~
netwerkkaart
EVENTMLE EXTRA'S Rugzak voor notebook,
headset, webcam, verzekering voor vallen
en diefstal
GEHEUGEN 1GB DDR 400 BEHUPING Barebone
HARDE SCHIJF 200GB SATA PROCESSOR AMD Athlon 64 of Intel Pentiui
OPTISCHESTATIONS DVD-brander 4 koeler (boxed)
MOEDERBORDModel met Socket 939 of mi
Socket LGA775 (usb 2.0, netwerk)
GEHEUGEN 1GBDDR 400
HARDE SCHIJF 3DOGB SATA of meer
ORAfUCHECHIPSET/\TI Xl8W, NVIDIA
-*-fvA r- 4 -,,k.
I
7800 of beter r-r
BEELDSCHERMSnelle 19-inch& J .'.
OPTISCHESTATIONS DVD-brander "3
MUIS EN TOETSENBORD Draadlozeoptisch
muis en toetsenbord, speciaal voor gamer
GELUIDSKAART Hoge kwaliteit 5.1- geluids-
kaart, geintegreerd of apart
SPEAKERS Hoge k w a t e i t 5.1-speakerset
BESTURMSSYSTEEMWindows XP Profes-
sional NL
EVENTUELE EXTRA'S Tas om alles in mee te
nemen (scherm mag mee, hoeft niet),head-
set, extra opslag (externe harde schijf)
 W F r SYSTEEM

INSTAPNOTEBOOK CONFIGURATIES

Maximaal 800 euro CHICON (ASUS Z92U-BO38H)

*-PAN CHICON PRUB e 785,-

Chicon heeft gekozen voor een Asus-notebook met een mobiele Sem-
pron-processor. Waarom de mobiele Sempron- in plaats van een Cele-
ron-processor?Volgens Chedli Habouria van Chicon heeft de Sempron
Mobile een rekencapaciteit van 64 bit en is deze processor niet slechter
dan een Celeron. Dat eerste klopt niet, geen enkele Sempron-processor
heeft 64-bit ondersteuning. Het tweede klopt wel, de Sempron en de

i Celeron zijn aan elkaar gewaagd, met een lichte voorkeur voor de Sempron.
Op de offerte stond een intern geheugen van 256MB vermeld. Dat vin-
den we echt te weinig, maar het blijkt een misverstand te zijn: "Ik heb
me vergist, erzit standaard 512MB geheugen in". Met de garantie
FUNPRICE (ACER LX.TAC06.012)
zit het goed. Chicon biedt2 jaar pick-up &return garantie. Ook met
het het 15,4-inchbreedbeeldscherm zijn we tevreden. Hierop kunt u
prima internetten, tekstverwerken en een filmpje bekijken. Spelletjes spe-
len kan ook, maar hiervoor is de geïntegreerde SIS-chipset niet zo goed geschikt.

m -VAM FUNPRICE m w e 799,-

Funprice heeft gekozen voor een notebook van het merk Acer. Teije Korpers-
hoekvan Funprice: "Wij hebben gekozen voor de Acer laptop, omdat die een zeer t 3 JAARPIW-UP&RÇWRNBARANTIE
goede prijslkwaliteit-verhouding hebben." Dat klopt, maar meestal vertaalt zich - GEENDVD-RECORDER
dat in een magere garantievan 1 jaar. Gelukkig levert Funprice het upgrade-pak-
ket naar 3 jaar garantie standaard mee. De specificaties van de notebook zijn op zich NC THE STORE (ASUS Z92U-
B072H)
prima, maar we missen een dvd-recorder. Nu zit er een cdldvd-combodrive
in, waarmee u cd's en dvd's kun afspelen en alleen cd's kunt be-
schrijven. Natuurlijk kunt u op een later moment een externe
dvd-brander aanschaffen, maar dat is natuurlijk iets duurder.
Een ander puntje waarop is bezuinigd is het scherm. Er is een stan-
daard 15-inchscherm gebruikt en dat voldoet prima. Maar een 15 inch-breed-
beeld, zoals de andere twee notebooks bieden, is natuurlijk aantrekkelijker. Daar-
naast missen we een FireWire-aansluiting.Tot voor kort vonden we die meestal niet
terug bij instapnotebooks, er moet natuurlijk ergens op worden bezuinigd. Het lijkt
er alleen op dat een FireWire-aansluitingook voor instapnotebooks de standaard
begint te worden, gezien de Asus-notebooks. Positief zijn we over de 6OGB-harde-
schijf, deze is 1,5 keer zo groot als de 40GB-schijven in de andere twee offertes.

C
Y
IdDW t J C THE STORE N€ 760,-
Ook bij NC The Store zien we een Asus notebook. Het is bijna hetzelfde type
als het model dat Funprice biedt. Waarom kiest NC The Store voor Asus
en m o r een Sempron-processor?Huib den Boer van NC TheStore: "Wij
hebben gekozen voor dit notebook en automatisch ookvoor deze pro-
cessor, omdat hij binnen onze inkoopkanalen op dit moment het meest Omdat we een dvd-recorder, maar
I
aantrekkelijke is, gelet op naamsbekendheid,inrichting, prijs, garantie vooral ook een 15- inch breedbeeld-

I scherm interessanter vinden dan

en de zekerheid dat hij in maart en april nog leverbaar is." Duidelijke uit-
leg. Vooral de standaardgarantie van 2 jaar pick-up and return die Asus een grotere harde schijf, moeten w e
h levert is erg interessant. Dit haalt net de behoefte weg voor een upgrade kiezen tussen de twee Asus-note-
van 1 jaar, naar 3 jaar garantie en het scheelt de consument daarmee books van Chicon en NC The Store.
weer 99 euro. Mede hierdoor wordt Asus ook in het instapsegment De configuraties zijn exact gelijk,
een interessant alternatief voor de veelgekochte modellen van Acer. net als de aangeboden garantie. Dus
komt het o p prijs aan, en dan wint
- , ,. NC The Store.
I U R CVCTCEM A

CONFIGURATIES

MEDIACENTER ALTERNATE

Maximaal 1200 euro

HET BOD VAN ALTERNATE PRIJS € 1099,-

Q!!!@
In het mediacenter van Alternate zit een AMD Athlon 3200+ processor. Is die wel snel
genoeg voor alle mediacenter-activiteiten? Bas Wanrooij van Alternate: "Een AMD
3200+ is meer dan snel genoeg. Een snellere processor is niet nodig voor een goed
werkend MCE-systeem waarbij de focus niet ligt op het spelen van games." Gamen lijkt
ns ook geen interessante toepassing voor een mediacenter, aangezien de meeste
v's geen hoge schermresolutie kunnen weergeven. Waarom juist deze Thermaltake-
behuizing?"DeThermaltake-behuizing voldoet aan alle eisen voor een MCE-systeem,
heeft een uitgebreid digitaal display en is bovendien gemakkelijk uit te breiden in
de toekomst." En waarom de nforce 430-chipset en niet die van ATI? Bas Wanrooij:
"Onze keuze voor deze chipset heeft te maken met de prima prijslkwaliteitverhou- AAR ONSITE GARANTIE
ding in vergelijking met bijvoorbeeld een AT1 R5482 chipset. Dat scheelt al snel een
paar tientjes en kwalitatief is deze chipset zeker gelijkwaardig." Een paar tientjes is
zeker een fors verschil, gezien de minimale afwijkingen in specificaties en kwaliteit.
HP PAVILION M7390
Tot slot vragen we naar de reden om voor een harde schijf van Samsung te kie-
zen. "De Samsung-harddisk is stil, wat belangrijk is voor een mediacenter pc
in de huiskamer, en biedt verder een prima prijslkwaliteitsverhouding." Dat
horen we van meer leveranciers en ook onze eigen ervaring wijst uit dat de
Samsung-schijventot de stilste behoren. De prestaties zijn niet altijd de hoog-
ste, maar dat is voor een mediacenter-toepassing niet heel belangrijk.

HETBOD VAN HP PRIJS e 1199,-

Het valt onsop dat HP in zijn offerte heeft gekozen voor een desktop-model. Wij
vinden dat op het eerste gezicht niet zo'n heel handige keuze, omdat het systeem
daardoor lastig is te integreren in een tvlhifi-meubel in de huiskamer. Wouter Tie-
bot van HP: "HP onderzoekt of een hifi-model beter aan de wensen voldoet dan een
(y desktop-model. Ervaring in andere landen leert dat het merendeel van de HP-klant-
groep een desktop Media Center prefereert." Wij zijn heel benieuwd hoe die klan-
ten hun mediacenter dan gebruiken. Maar als de meerderheid van de HP-klanten-
groep inderdaad liever een desktopmodel heeft, dan is het verstandig van dit bedrijf
om dat aan te bieden. Wat erg tegenvalt aan de offerte van HP is de magere garan- VHT AUTOMATISERING
tie: 1 jaar pickup&return. Deze garantie kan voor 149 euro worden uitgebreid naar
3 jaar. Dit is wel een domper, want het HP-mediacenterleek ons in eerste instantie
juist erg aantrekkelijk, dankzij de snelle processor en de grote opslagcapaciteit.

VHT Automatisering heeft de primeur van een mediacenter voor digitale tv. Systemen
die zijn gebaseerdop MCE van Microsoft kunnen dit nog steeds niet aan, maar het door
VHT Automatisering gebruikte ShowShifterkan dit wel. Maarten Nijhof: "We hebben
gekozen voor ShowShifter (en straks TV centrallMeedio) omdat deze programma's over-
weg kunnen met DVB-tv (digitaletv) en MCE de komendejaren nog niet. Ookzijn er erg
veel mooie en handigeplugins verkrijgbaar voor Meedio (dus ook tvcentral). Door het
open karakter van onze software is het mogelijk om snel in te springen op veranderingen,
zoals HDTV en het scannen van zenders d.m.v de NIT (network Information Table)". Ook
hier de vraag of een Athlon 643200+ wel snel genoeg is, in dit geval voor de ShowShif-
ter-software. "De processor voldoet op zich voor normale tv en HDTV. Wanneer er ech-
ter meerdm tuners gebruikt worden is een zwaardere processor wel aan te raden.
Kunrmn er ook analoge signalen ontvangenlopgenomenworden? "Een analoog sig-
naal kan nlet standaard opgenomen worden, wel kan hiervoor een simpele usb-tuner
d iets dergelijks worden gebruikt binnen onze software." Opzich jammer dat stan- onerte van VHT automatisering
daardgeenanaloge signalen kunnen worden opgenomen, maar in de praktijk zal dit fen we het meest interessant. VHT
mediacenter bleen worden gebruikt om het digitale tv-signaalweerte geven en op It het enige mediacenter dat digi-
te nemen. Microsoft heeft op dit punt echt de slag gemist. Tot slot de garantie. Ook tale signalen kan verwerken. Wie liwc
deze offertebiedt ljaar garantie, daar zijn we niet blij mee. "1 jaar garantie?Mmm, ik mediacentersoftware van Microsoft
denk een foutje in de offerte. We geven op alle mediacenter-systemen2 jaar garan- heeft. kiest voor de Alternate-offerte.
tie, en op veelcumponenten zoals geheugen levenslang", verbetert Maarten Nijhof.
 CONFIGURATIES

LANPARTY-SYSTEEM FUNPRICESMART 8 6ASY

GAMERS
Maximaal 2500 euro
MET IOLIW FUNPRICEIIWiQ 2499,-
Funprin haefî pstozmwow mn bqwn-Liehulzing die ceremod-liefh&bers wel
N n m w u d e r e n . Watdbectrrn ch oífertliopvalt ishet ontbreken van swi qxab
geluldakimt. P a caboard gaiuidrtaartopc& moederbord is de nieuweAmHa Hlgh

3
D t i M k m goluicbkaert.Darrgsbrvktln herdware3d audio-twpiissinpn m a b
mad viw tvtzes p m t cpu-belastbp. Det Ls duscbnig weihlgdat het nlst apweegt
tam de rn6ci;hoivaibqvoorbeeldcanCreatlve @luidskaart O& wat bdnltde
gdud9kwallteit is een extn besbang van 30 euro vooreenCmativa SB Pudlgy SE
nidnodlg",atbus een wmrbvmder van Funprice. Daar zljm we h&aietmee e e m
4 De Azaa-rodetr zijn betR dan rtsndaatd geinteperde pluldsq,bmiigem. n r
de gvluid&&il van een A d k y 2, een X 4 dandere g a d e kaart [E Rnk beter. 6EEN APARTE GELUIDSKAART
SLECHTS 1 JAAR GARAMIE
I
De grkm gralkche k a r t ia er een met een NVLDtA 7000tï'X-chipset.Ultstrkrid

'r --Q )
[
gscchtkt vowck niewrmstagmes natuwtijk, maar we zijn benieuwdwaarom Funprice
niet heeft galazen voor bijvoorbeeld eanX1900XT. "Er Is gekozen voor de 78OOCITX.
mdat wij msrkm dat er v@el meer vraag is naar WIDIA-kaartenen &ze kaart f i n n
ctwl wal iltrekhRPter Is." Dat laatste argument p f t wat ons k e f t de doorslap.
De germte van slecht, 1 bar vslt ons wittegan. Dat is echt te mager voor een
INFORMATIQUE

systeem van dlt kaliber en met deze wint*riJr.

m YLLW INFORNIAWE mmQ a499,-

Ook Irdormatiquekies w d e Aspirtbeh-g. Waarom gekmen voordeze behul-
zing en niet voor een barrbone van bbjvoarbeeldShuide7 Robbert van dnCbidevan
hfmtlcjue: "In eersteInfliiirtio d ~ h t o wedwrn ook m,wu(teindslqk heb-
ben w11 toch gekoren voorcterokwt Oeze kest isniet stairclard vopricn vm rsn
moederbord, waardoor rui) fiexlbdw warsn m de te WEM canñguratlo. W w d t s n
kunnen Miîexibelsr reagwen bij o m n r h m defecten. Ean l m m m i is~dlrert
door ons te ver-n en een compleke barsbotte niet al* (drirlr aai bescwaar-
heid op termijn). De voeding v n i dm?kast isbeter d m dB in mShuttle eriàa%or
beter geschikt voor mz w i n mnfrguratie.' Daar rjjn we het M m a a l rnea eer&.Ty-
pische barebonesmaisd e v a n Shuttlozipl net b kbh vow vetkiimdrgebrriikws. NC THE STORE
Als gnfische b a t klcst Infarmatique voor deATI Radeon X l W 0 XT, in plaats vin een
78WGTX. ~kibruilijkvrbegen wij waarom. "Met betrekking lotde grafische kaert heb-
ben 141voor de XT1900 512 M8 gdrozw, I n w r b n d mct de t~trrsultrton& daze
kaart laat tien ten opzichte van ck 7800 GTX met 256 MB geheupn. Een 78OWTX niet

i
- 512MBmu ~ eeven

ban lernaakt-
t bultar het budgbt vallan." Ook uit ome &te h t de X1900XT
zeer g o d n a a m en met het oog op de toekamstbWATIde behrelnw te heb
w i t b e e f ! gr(Ifi$cheathitectvur. In O.foJmmdtmlien pimes
het me1L huiage A T I b m rels#cfbeterd m &n& hukligeHVIDIA-kaartam.

HOtUIBVIiWNCTH€STORE-e 2499,-
NC The 5 rmhl&, net& hinpike, voor een geïntegreerde gelilcMaarL Waarom?
HL& dm BW w,:Wzken In dit qqteetn twee p&e sloten en er kon gaen @&tege-
hilàskamt h.Wj hebben in onze bedsslng daarovw perlormence!&n prevaleren
boven degaiuihkaarf ten eent omdat hetem larparty-syskern isen de gebruiker
tiJdsmhet gmw tixh M e e n h a a k t opzljn hoofd zit. Be Steel-headsetts bijvoor-
b ed 6 p ~ ~ p t i m voorpmitq, k d wwrckbrja voetstappen of dooriaden
van de togammcks beter boort, Bovenaai is er nog eenspeekersetmet externe
L DoIùy k t a d e r blj, voor ais .Y even iets bndw q,h a systeem wordt gedam dan
g m n . " H e r m e k î l i c h debqerking van mkldne benisbom. Er k geenplek m w r
mmeengidurckhrt te ~II~~sHI. U S B . h o p f ~ o n s @ n e x h mhbydccad#r
t rijn
aardigeoplo~smgen,maar hgbhsneen hage p r c w W e l u s U n g Bn ale 5.1-hoafû-
bkfobns dCtw hebbengeprobeerd bieden ten d r o e v b pbdsrrdrkwalfesit, Rcht&td,
Shuttle-bahuirhgen populair, \ r o b $ Hulb &n Boer a.: We Wbsn er al enipn hcm-
dbnlen van verkadit als standhouder op de bdartgrlke kmparty's en andere gme-e#-
nementen,en wezien ai horen dot Sh'utlkergpopulair is bij deu gekulkasgroep?
cc
VRAGEN, ANMIOORDEU 811
Awmmu
m
I C:\WNWWS~ayctm31b
<C> Coyyi-ight 1 9 8 5 - 2 m Hicrosof t Corp.
:\iìociinrnts and S c t t ings\Drnnis
:\?del nay\bestnnd.tut,
I upvan hetregister en start de Registereditbr (Start IUitvoererrei9 typ
-m
dhretaiiw
Ik heb een vreemd probleem met
mijn pc. Ik kan sommige bestanden
en directories niet meer verwijde-
ren, verplaatsen of hernoemen.
Soms lukt kopiëren ook niet meer.
Alle directories hebben als eigen-
schap het attribuut read-only aan
staan, ook directories die wel
verplaatst of verwijderd kunnen
worden. Het probleem doet zich
: ries niet te verwijderen. Windows
door:
Jose Pauty (JP)
Jeroen de Jager (JdJ)
Peter Keizer (PK)
Robbin Ooijevaar (RO)
Edmond Varwijk (EV)
Sander van Vugt (SVV)
Michiel de Roode (MdR)
--
!eert de gebruikersom-
~ i n van
g Windows niet
mais U uerwactrt, of Iljkt het sy-
steem op bepaaldeonderdelen vasl
te lopen?Vaak is opnieuw starten
niet nodlg. Open Windows Taakbe-
heer (tlp: gebruik de toetsencorn-
bfnatle Ctrl+Shift+Esc)en kies het
tabbhd Processen. Klik met rechts
I op f x p l 0 r e r . e ~en
~ kies Proces
beëindigen. Vervolgen6 West u voor
I Bestandi uitvoerei. Typ Explorer. $ ~ ~ ~ ~ ~ o
e x en klik op OK. De g&rulkersorn-
I gevmg wordt opnieuw geladen. Grote kans det het syateemweer
naar beharen functioneert. (DG)
-
'
i
1.-
Onder redactie van Jeroen de Jager
l Administrator in welkemtsclrein
Candirsoehrata~cd\ 'fl -n
et gebruiksvriendrlljke welkomsts&ewn van Windows XP,
waarin de gebruikersaccbuntsworden vertegenwoordigd
abeelding, geeftde Adnu'nlstrater-eccount standaard nlet
weer. Met een registertruc kunt u de Adminishabr in Windows XP
Professionalw&l weergeven op dit scherm. Zorg voor mgoede back.
UserList. Kies Bewerken INieuw lDWORD-waarde. Noern &zo 'Admi- I
op beide harddisksvoor. Als ik een nistrator'. Dubbelklik op de zojuist gemaaktewaarde en typ een 1 in
directory probeer te verwijderen het vak Waardegegevens. Klik op OK Verlaat het register via Bestand I
verschijnt een foutmelding: 'Fout Afsluiten en start de computer opnleuw op. De Administr
bij verwijderen van bestand of map is beschikbaar. (DG)
kan <directory> niet verwijderen.
Het is door iemand anders of door
een programma in gebruik. Sluit
alle programma's die het bestand
mogelijk in gebruik hebben en pro-
beer het opnieuw'.
Sommige directories kan ik ook
niet meer bekijken. Ik krijg dan een
melding dat er geen toegang meer
I t a ë i r i ~ ~ s i
virtiaiiniiaraprabmmhet
m--*-
blijft denken dat de bestanden in
gebruik zijn. Heeft u enig idee waar
dit probleem door veroorzaakt
Via bet register w e @ U de Administmtor-acco t o eh welkmstsch
w ~ H W b k i l i r m i ~ e -
L I
en druk op Ent
C:\Map\Bestan
de map wordt nu ver-, w
terug naar hetvensterm
heer en kies BestandINieuwe taak.
Typ Explorer.exeen klik op OK. De
~ r i m g s dd ~ n- . -
.-
-m
-
lientservice voor NetWare kan roet In het eten gooien bij het Inschakelen van het
welkomstscherm.
1 laden. Tot slot raad ik u aan een kijkje
exe en klik op de knop Proces bekW
digen. U verkleint hiermee de kam te nemen in de Knowledge Base van
I
~ dat
~ hetm bestand
* ofhde map
w nog 'i-
bruik' is. Houd het venstervan Taak*
Microsoft (http:llsupport.microsoft.
coml?kbid=320081).Hier vindt u een
I beheer geopend en keer terug naar
de -w
artikel met een overzicht van moge-
lijke oorzaken en oplossingen voor
dit probleem. (DG)
 Opstarten in eigen beheer
meel programmals en stuurprogramma's (drivers) installeren '

een klein stukje software dat altijd op de achtergrond blijft

draaien en automatisch opstart met de pc. Het resultaat hiervan is een
overvolle systeembalk (naast het klokje) of hinderlijke schermen die u
moet wegklikkenzodra u Windows opstart. De software die auto-
matisch wordt geladen na iedere systeemstart, kan in twee locaties
worden gevonden: uw register en de map Opstarten in uw Startmenu.
Beide mappen kunt u handmatig controleren. De map Opstarten via
Start IAlle programma's IOpstarten en uw registerinstellingen via
AVerander de DWORD-waarde van de sleute1MessageExpbyDays in uw register, om de
Start lUitvoeren IMsconfig, gevolgd door Enter. Hier vindt u in het mailnotificatie in het login-scherm van Windows uit te schakelen.
tabblad Services de software die automatisch wordt gestart. Het is
een hele Mus om uit te zoeken welke programma's echt nodig zijn om IGebruikersaccountsIDe manier via Configuratiescherm naar 'Be-
uw pc te gebruiken en welke alleen maar extra ballast veroorzaken en waarop gebruikers zich aan- en heersinstellingenvoor de compu-
veilig kunnen worden uitgeschakeld. Als u uw opstartproces volledig afmelden te wijzigen. Dit scherm ter wijzigen' dan zie ik dat bestand
onder controle wilt krijgen, gebruik dan het gratis programma Auto- is echter grijs, zodat ik de beide wel staan, maar ik kan het niet weg
runs van Sysinternals (www.sysinternals.com).Hiermee ziet u precies mogelijkhedenvan af- of aanvinken krijgen. Kunt u mij aangeven wat ik
wat er allemaal wordt opgestart en ook kunt u informatie over het niet kan gebruiken. Wel wordt aan- kan doen om de zes accounts, die
proces opvragen. Autoruns maakt het verder mogelijk om automa- gegeven dat het bestand 'Client- er nog steeds instaan, weer op het
tisch startende programma's te blokkeren of volledig te verwijderen. service voor Netware' misschien sdierm te krijgen?
Experimenteerhiermee, maar pas op dat u geen essentiële processen verwijderd moet warden. Ga ik dan Henk ten Haken
1 uit uw opstartcyclus verwijdert. Dit kan tot gevolg hebben dat uw pc
niet meer correct opstart. U bent redelijk veilig als u in Autoruns ex-
perimenteert met de instellingen in het tabblad Logon. Aanpassingen
maken in het tabblad Services is alleen weggelegd voor experts die
precies weten welke processenveilig verwijderd kunnen worden. (RO)

Aanmelden in Windows XP via het stroomnet met de Devolo

Mijn schoonzoon heeít in zijn
computer met Windows XP Pro-
fessional en SP2 voor iedere huis-
genoot een account gemaakt, in
totaal zes. Tot voor kort werkte
dat prima, iedereen had zijn eigen
wachtwoord en kon naar kartelust
computerenzonder aan de spullen
van de anderen te komen. Totdat
hij een thuisnetwerk wilde maken
met de computer die boven staat,
DLan starterskit. Ook d i t k gelukt.
Nu komen de zes accounts echter
niet meer op het scherm. Wel een
aanmeldschermvoor Windows
(computerbeneden)waar ook de
namen van de accounts ingegeven
kunnen worden met het bijbe-
horende wachtwoord, maar we
willen liever de zes accounts weer
op het scherm zien. Ik heb al gepro-
beerd om via Configuratiescherm
 este van beide werelden
@ aakt u gebruik van het
welkomstscherm van
indows XP, maar wilt u regel-
$atig gebruik kunnen maken
ij/
n het klassieke Windows-
nmeldvenster (bijvoorbeeld
s u de Administrator-ac-
unt wilt gebruiken zonder
eze altijd op het welkomst-
:herm te plaatsen)?Zodra
e t welkomstscherm wordt
etoond, drukt u tweemaal
p Ctrl+Alt+Del. Het klassieke
inmeldvenster verschijnt.
,G) m -
De Clientservice voor NetWare voor-
komt dat het welkomstscherm van
Windows XP kan worden getoond.
Ga naar Start lConfiguratiescherm.
Klik op Netwerk-en Internet-verbin-
dingen en kies Netwerkverbindin-
gen. Klik met rechts op uw netwerk-
verbinding en kies Eigenschappen.
Op het tabblad Algemeen selecteert
u Clientservicevoor NetWare en
klikt u op Verwijderen. Klik op OK.
Herhaal deze stappen voor elke net-
werkverbinding die op de computer
is gedefinieerd. Start de machine
opnieuw op, kies Start IConfigu-
ratiescherm en kies Gebruikersac-
countsl Gebruikersaccounts.Klik op
De manierwaarop gebruikers zich
af- en aanmelden wijzigen. De opties
zijn weer beschikbaar.(DG)
$4'
Terug naar fabrieksinsteilingen
aakt u gebruik van de ingebouwde Windows Firewallen
hebt u in de loop van de tijd verschillende firewall-instellin-
gen aangepast?Om eenvoudig terug te keren naar de fabrieksinstel
Ilingen (als u bijvoorbeeld problemen hebt ondervonden en opnieu
-
wilt bezinnen met een schone lei). kiest u Start1Configuratie-
scherm. Klik op Netwerk-
en Internet-verbindingen
en kies voor Instellingen
van Windows Firewall
wijzigen. Op het tabblad
Geavanceerd klikt u op
de knop Sîandaardinstei-
lingen. De 'fabriekswaar.
den' worden hersteld en
Ik gebruik thuis Windows XP
home SP2. In het aanmeldscherm
wordt in mijn account aangegeven
dat ik een ongelezen e-mail heb.
In mijn e-mailprogramma,Outlook
2003, staan echter geen ongele-
zen e-mails. Hoe krijg ik deze mel-
ding weg?
Theo Verhaart
Deze verwarde mailstatus komt
vaker voor, maar is gelukkig eenvou-
dig uit te schakelen. Dit kan per indivi-
duele gebruiker op uw pc of voor alle
gebruikers op uw pc in een keer. Als
u de mailstatus alleen voor de hui-
1 dige gebruiker wilt uitschakelen, voer
dan de volgende handelinguit. Klik
op Start IUitvoeren en start Regedit.
Navigeer naar de sleutel HKEY-CUR-
RENT-USER\Software\Microsoft\Win-
dows\CurrentVersion\UnreadMail.
Hier vindt u een DWORD-waarde
genaamd MessageExpiryDays. Dub-
belklik op de waarde en pas deze
aan naar 0, om de meldingover het
aantal ongelezen berichten uit te
schakelen. U kunt de notificatie op
het loginschermweer activeren door
de waarde te veranderen naar 3. Als
u in een keer de mailnotificatieuit
wilt schakelenvoor alle gebruikers,
ga dan naar de sleutel HKEY-LOCAL-
MACHINE\Software\Microsoft\Win-
dows\CurrentVersion\UnreadMail
en verander de DWORD-waardevan
de sleutel MessageExpiryDays naar
O. Herstart uw pc om de instellingen
door te voeren. (RO)
 tRPStsdrL#atkRI
Sinds kort heb ik een nieuwe com-
puter. Een DELL Dimension DIM
5100 met een Intel Pentium Pro-
c 6 m W .Wíst u baE hetncqtmiUk IE mWlndowr V e r k n cessor (4CPU 2,8 Ghz).
raar iipnid&d nuaemW c map Maak oen s n e h p - Het besturingssysteem is Win-
bdhg ob Yittuwublsdivia mWc& dexchtomwiskrmp dows XP Pro met Service Pack2.
a Id- VWWIWUOiSrirhppdinQtsn #&ruk de volgende Tegelijk met de computer heb ik
q & a c h t K S ) m S u W ~ p i e * . ~ h,Ie, C:\. k t gedeelte C\ een memorystick gekocht (Tiny
bsPt iv e r v a w 4 w i d n m q 8 t sbtlplettkr of map. Bifvoorbreld ISK Ultra High Speed 256 MB 2.0).
~ r n ~ fn, fl,m~ ~ ~e nm utde map
r ~ En daar gaat mijn probleem over.
~~cunehte bp'de
j i bdjf- wM apenen. hghar*. (DG) Zodra ik de stick in een usb-aan-
sluiting steek, het geeft niet in
m---- welke, klapt de computer in eén
-=- ( keer uit en krijg ik een groot blauw
-1- scherm voor mijn neus met een
rwwos1tim. heel verhaal erop. De belangrijk-
ste boodschap van dit verhaal is:
- -- NO MORE IRP STACK LOCATIONS.
&U*- m---m Ik heb van alles geprobeerd, o.a.
cLsatm-- alle andere
W W ) \ afgekoppeld, maar het probleem
m-tm blijft. Even dacht ik dat het aan de

-
Rrmwxitini. paslezer van Rabo Telebankieren
RowPositiun lag, maar ook als ik deze afkoppel
blijft het probleem bestaan. Op
m-CLASCES-mm mijn werk heb ik dezelfde compu-
I352ECLB?-8P&+llDl-BW- ter met hetzelfde besturingssy-
Oû6ûOûû59382)\InP~rver32 steem, en daar heb ik geen proble-
$SysteioRoot%\ men. De geheugenkaartvan mijn
m-CLASSES-ROOT\ Sys-\aPwz .CP1 fototoestel (een scandisk) geeft
sommm CtCID\(00000535-0000-0010-8000- geen enkel probleem, maar het ge-
Ikkb-- OOAAO06mEA4) Nu zou het Software-onderdeelin bruik hiervan is veel omslachtiger
~ ~ ~ ~ ~ ' S e n P ~ ~w~ ~ ~e. ~ g c o r d s eConfiguratiescherm
t weer moeten dan een geheugenpen. Ik zou het
i l W ! A l ~ ' d d b s t ~ r n ~ ~ werken, alle programma's die gede- fijn vinden als jullie een oplossing
hetbdPadb~rimdbsQom HREY-CUSE~-RMIT\ installeerd kunnen worden moeten weten voor mijn probleem.
suftwante v u w M b~sy- -{00000535-0000-0010-8000- nu weer kunnen worden verwijderd Liuwe Nutma
9îem b W i i XP b e i n W)AA006iQW)\1nprocServer32 Maakvoordatu in het register gaat
Hddimds. c:\~rqramFiles\ sleutelenwel eerst een backup, in Om dit goed uit te leggen moet je
m- cammn Files\System\ado\msado15. ieder geval van uw eigen unieke do- eigenlijk een software-ontwikke-
dll cumenten en bestanden (EV) laar zijn, maar we doen toch een po-
I
w L & m r d m m ging. De afkorting IRP in de foutmel-
iasakt d o o r m v
a deprngta-mna~
CleuktahvhdJ.&t~&
k U M b t - m l
sn$rapr6awrtgmrr-
h d h * ~ d b i w d w b a egister Editor kent een aantal functies die hel snel zoeken
zdworknICLsrdisa*.twUIPrsa- sn vinden van sleutels vergemakkelijkt. Het navigeren doe,

I
ran en g6ddlswnmoaltMOm e enorme boom van sleMels en waarden gaat heel gemakkelijk
e~i-wmw et de pijltjestoetsen op het toetsenbord. Pijltje naar r e h t s opent
d á n a k t m m w h ~ m sleutel 6 t h niveau dieper, pijltje naar links sluit julst de sleutel
n zet de selectle een niveau hoger. De pijltjestoetsen voor hoger
n lager maken het navigeren binnen een deel van het rogisterpisi
~ u h e t ~ ~ ~eer gemakkelijker. Wlltu snel naar een anders sleutel, begin dan
e naam van dat onderdeel inte toetsen. Dit werkt aileen als het
l lJ€wmsnt#r-~ etreffende onderdeel al geopend is. Selecteer bijvoorbeeld HKEY.
nbtIlIlig(iyrr~~BOltil LASSES-ROOT en typ MAKECAB en u bent stiel die sleutd. U
dehmn-- oot wel een beetje doortypen. Ga& u te langzaam, dan denkt de
1 egister-edltor dat u telkens op zoek bent naar iets dat begint met
o n t k e i r t i r k ~ a a n e letter die u daarvoor hebt ingetypt. g V )
I
m ~ ~ ~ ,
ding s t w t voor 110 Reqwst P x k e t .
Dit is &vorm waain Wirrdows alle
Input IOutputactivhit, grofweg te
vertalen met het lezen en schrijven
van data, afhandelt. De afhande-
lingvan lezen en schrijven wordt
geregeld door de 110 Manager die,
zodra er een verzoek komt om data
te lezen of te schrijven, daarvoor
een 110 Stack vormt. Deze stack is
een opsomming van de drivers die
achter elkaar nodig zijn om deze
110 opdracht uit te voeren. De Stack
dient minimaal uit zoveel stappen
te bestaan als er drivers betrokken
zijn bij de I10 opdracht, maar het is
ook mogelijk dat er voor e6n driver
meerdere stappen worden gere-
serveerd. Dit is afhankelijk van de
informatie die de driver daarover
doorgeeft aan de 110 Manager. Is
de stack gevormd, dan kan de 110
opdracht worden uitgevoerd. Is de
stack echter te klein, dan gaat het
mis. Dan ontbreken er stappen in
om de actie uit te kunnen voeren,
de finish wordt niet gehaald. En dat
is wat u ziet gebeuren.
Voor zover ons bekend is k t o p
lossen van W prebieen erg lastig.
Alle &kers opde cmputer z@
namelrk sarnar vtmntwoardelijk
voor Q h b r m a t l e die ck 1t0 Mana-
ger ter kscbikklng heeft om de 1tû
s b c k h v o r m . De foute informa-
tie d i t ongetwijfeld ten grondslag
ligt aan daze fout op uw computer
kan afkomst@ zijn van ds driver
van de grhitqins!ick, maar ook
van i d i r e indere cttiver. b a r is
naiwWs i e b zjnnlgs over te z e g
gen. U kunt proberen de computer
in Veilige Mo& te starten, door
tijdens het booten F8 In te druk-
km. Kies dan voor Veilige Modus
en verwijder driwers (en damnee
lwrdware) d10 u onlangs hebt km-
grvoogd. Nldat u atn o n k m k c i
h& vtnnri/derd, moet u de pc op-
m w opstarten in gewone modus
eir pmbenrn de pheugemück te
psbrrllhan. Mogeiijk kom&u zo de
foute drlver ap het spoor. Als uw
computer Is uitgerust met meerde
r@gehsiigemc!uies, hrrt Iiook
w pc IljdeQkpebruihen metmav
M n module, cm zo te comieran
bf ben van de modules de #d-&-
dbga is. Halpt dit aflemaal Met, dan
lijkt herkistiJlemn van Wiiidows
de enige optie. (EV)
OFFICEIMULTIMEDIA
Diivwprobleom
Ik werk a4 een tijd r i e t een NVIDIA
Riva T M . M a w toen ik een spel
probeerde te sptlen kwam er
een f o y ~ l d h over
g OpenGL. Er
stond bij dat ik de laatste drivers
voor mijn videokaart moest heb-
ben. Op de site van NVIDIA ston-
den drivers voor andere kaarten.
Ik ben ook gaan kijken bij andere
sites, maar dat waren vooral virus-
sen (geblokkeerd door de virus-
scanner). Ik gebruik Windows XP
SP1 en ik werk met een Dell pc.
Hopelijk kunnen jullie mij helpen,
want ik kom niet ver met zoeken.
Bart Schreuder
Volgens de website van NVIDIA
wordt &TNT2 !ta#'twdorder-
steund met W i n d m XP cklvas. Ak
u er zeker van bent dit u geenTM2
mbPr een TNT-bart heeft, IsbX niet
mogelip om Windows XP drivrrs
te i ~ t a l e r e nToch
. raden we u i m
Dm de W m r b m XP 71.84 drivers te
proberen, deze kuntu hier dowrrba-
den: httpJlwww.rmldlacornIobje~U
whrp-2k-71.84-html
Mud u er nkenlrtg mee dat uwaar-
sc)iijnHjk oak D i m t %9.QcnoPg
h& vwr de]*& werking van
d r h . Deze Olrecbxmsiekunt u
vin& vla WiRCibwSupdBt6 of bp
www.mlcrosoftni In de downl&
sectie.Als de 71.84 drivers nipt wer-
ken kunt u mnog oudere ebiver
probenn uit het nctdef:http;ll
wwwnuidiac6m/obje~/whxp-lt-
wchi.html. Een goed alternatief
k rk29.42-versie. Als dit ook niet
werkt ZURU mug moe4m vaIm q~
Wmdows 98, omdat er d#i shnpcb
weg geen Wkidows XP drivers v40r
de kaartbestm. W( b e s & W he-
laas niet over een TM-kasitornde
drivers voor u te testen.
Ik ztt bij een mmkkvereiilgliy
waarvoor ik d e blachwzick MI.
h o u d Regehnatlgw a m we mu-
ziekstukken kwijt, d r s kekhet
nie handigom deze in k m e %
Dat gRip knge tijd geed, t o t er tets
mis ging. Helaas weet ut nkt wd
ermlsIsge@an,mserkhebhet
vdgende probleun. De ingercail.
de bestonden h& k als JPG apge-
 jpg worden. Om dit te controlerenen
correct te hernoemen, is het belang-
rijk dat Windows de bestandsexten-
sies toont. Ga naar Deze Computer
en kies Mapopties in het menu Extra.
Klik op het tabblad Weergave en ver-
wijder het vinkje bij Extensies voor
bekende bestandstypen verbergen.
=r g o e d g e m Scan en Sorteer VM Retrol Bevestigdit met de knop OK. Con-
.ikfalaatste Lcunt #hg.pma in een onafhwi- troleer nu of bij de bestandendie u
niet meer kunt openen de extensie
.jpg ontbreekt en hernoemze. Een
nieuwe naam is niet nodig, maar geef
in ieder geval de extensie (toevoe-
ging) .jpg aan de bestandsnaam. Dit
kunt u doen via de rechtermuistoets,
m*- -**at5 een vinkje bij Fouten Hernoemen, of sneller: door een
I -b mmmiu kJmtMandssysteem automatisch bestand te selecteren en op F2 te
I nakbnm--rep I -en Beschadigdesectoren 1 drukken. (RO)
Onlangs heb ik een nieuwe PC
gekocht, een HP met Windows
Media Center. De bestanden van
Outlook Expres van mijn vorige PC
zijn door een professional overge-
zet. Ik heb daarna zelf Word 2000
geïnstalleerd. Als ik nu een docu-
ment opsla staat het 'gewoon' in
de bestandenlijst van Word 2000,
maar als ik het later als bijlage wil
verzenden staat dat document niet
in de lijst onder de knop 'Bijlage'. Ik
kan het document wel rechtstreeks
vanuit Word verzenden, maar dat
is lastig omdat ik doorgaans een
begeleidend bericht meestuur. Hoe
kan ik dit oplossen?
I Cees van Aken

.pcperQrwv dient op te starten. :I- -

&&e oorzaak van luw pro-
-te maken hebben met het
-van de bestanden.Stan-
d p d t P m t Windows voor alle be-
-de worden herkend alleen
hkshmisnaarn enverbergt het
d# M. Een extensie is een toe-
=mhter een bestandsnaam, Cestimbindeling om uw ctocummten duw
r u k n . Een go&
W W i n d o w s het soort be- rnnb pdf. &.openen met alle pc's ene WORilni rijn van een
&ktherkennen. De JPG-afbeel- wrprogrmma als Foxit kadm af Adobe Reader. De c o m
-aatje heet in werkelijkheid Ue9cansoitw.m Aiterpteteert een duament nietals een
-.jpg. Als u mijnplaatje. wldiug, markin wk tekst herkermen, P t mamkthet zoeken
~ b m k e mnaar t piaatjemetnieu- non $femnda documenten 8 e n v w d p HrC v r n o r d g c l
-net Windows het bestand
M W 8 1 s een afbeelding. Dit
mqllplaatjemetnieuwenaam.

4 Windows verbergt
siandoard de be
standsextensies voor
Ukad~*~wm~M&drupkj6ueir bakende bestonden.
*niip-&oaaLlsw*nqpa- Pos uw instellingen
äun om de volledige
hstandsnoom te

Windows bewaart uw bestanden
standaard in de map Mijn Docu-
menten. Als de bestanden die u wilt
versturen in een andere map staan
dan Mijn Documenten, bijvoorbeeld
in C:\Docs, dient u hier eerst naartoe
te navigeren.Dit kan vanuit de mini-
verkenner van MS Word. Een betere
manier om documenten te versturen
als bijlage, is door ditte doen via de
bijlagenknop in uw mailprogramma.
Ook hier wordt een mini-verkenner
opgestart, waarmee u de bijlagen
kunt selecteren en toevoegen aan
een bericht. Als u ook hier niet uit-
komt, gebruik dan de standaard
Verkenner van Windows. Start Deze
Computer en navigeer naar de schijf-
letter en map waar zich de documen-
ten bevinden die u wilt versturen.
Selecteer een document door er op
te klikken en klikmet rechts. Kies nu
Kopieren naar E-mail ontvanger. Hier-
mee startwindows uw standaard
mailprogramma, het opent een
nieuw bericht en hangt de bijlagen
erin. Tip: u kunt in Deze Computer
eenvoudig meerdere bestanden
selecteren. Houd de Control-toets
ingedrukt en klik achtereenvolgens
op de bestanden die u wiltversturen.
Hiermee maakt u een selectie van
meerdere bestanden. Klik vervolgens
met rechts op één van de bestanden
die u hebt geselecteerd en kies Kopi-
eren naar1E-mailontvanger. (RO)
Outlook wachtwoorden
niet onthouden
Hoewel ik toch dacht over enige
Windows- en Office-kennis te
OP ont nueRinnn raum.comPnraimui.wi
RUMER
4Gebruik de rechterm*
toets om bestanden snùI&
&Jagen te versturen vûnuft
Daze Computer
, 8, .L. *
unieke combinatie van gebruikaganmk
beschikken en ik ook op internet voor het hele gezin en persoonliike
eisan van iw als individu. Speel
behoorlijk mijn informatie kan
prnes, doe de adminisimtie of bekiik
vinden, stuit ik sinds langere je foto's; de ~nbmatiqueinHome PC
tijd op een probleem dat ik niet sioot elke dag voor ie klwr.
krijg opgelost. Ik gebruik Office
2003 op een desktop en heb in
Outlook twee e-mailaccounts
geactiveerd. Ik heb bij beide ac-
counts zowel de gebruikersnaam
als het wachtwoord opgegeven
en aangevinkt dat die moeten
worden opgeslagen. U raadt het
al, dat gebeurt niet. Elke keer
komt het scherm tevoorschijn
met de gebruikersnaam en het
wachtwoord al ingevuld (pass-
word als asterisken zichtbaar) en
dan moet ik weer op OK klikken.
In de Microsoft knowledge base
staat de oplossing beschreven,
je moet de key onder HKEY-Cur-
rent~User\Software\Microsoft\
Protected Storage Service Pro-
vider verwijderen, nadat je hebt
gecontroleerd (of ingesteld) bij
machtigingen dat je volledige be-
heersrechten hebt. Daarna moet
je opnieuw opstarten. Dat heb ik
meerdere malen gedaan, maar
zonder succes. Het probleem
blijft bestaan. De vraag is: wat
heb ik verkeerd of onvolledig
gedaan? Of kan dit probleem nog
door iets anders worden veroor-
zaakt?
NB: op mijn laptop heb ik ook Of-
fice 2003 met hetzelfde e-mailac-
count en daar heb ik dit probleem
helemaal niet.
Dirk Bakkeren
HELPDESK

te plaatsen. Niets van dat al. In de

on- ' praktijk werkt dit maar half, soms

' Norton. Na de upgrade heb ik ook uit de mail wil halen. De mooi-
AVG Free geïnstalleerd. Ik heb ste hiervan vind ik Attachement
alle internet-instellingen vergele- Options, die u ook kunt vinden op

''
r-' laptop (Dell Inspi- XP Pro), echter zonder resultaat. kunt u bestandsformaten de ge-
W"tW1á)met Win XP Home. De laptops hangen aan een LAN blokkeerd zijn snel even verande-
m l l a r i g e n kunnen echter niet via een SMC 7908 VoWBRB rou- ren. Het is om veiligheidsredenen

look heeft de volgen- den, verwacht ik niet dat ik het is het om, zodra een bestand is
bestanden in deze bij de router moet zoeken. Mijn ontvangen dat standaard niet ge-
egankelijk gemaakt provider (Solcon) verzorgt de opend kan worden, snel voor dat

or. Allereerst heb ik instellingen kan i k d i t probleem te heffen en weer in te schakelen

om de beveiligings- oplossen? zodra het bestand is losgemaakt.
te veranderen. Bij Extra Henk Muizelaar (EV)

n , e m 1wa nm
%,re 1-51 nu
V38 Om b+
m&?- W W Q*
*nPS *alm l#%
ir~,meW W mu
ln&(svrtm) 15.63Gü 7.76 Q 49%
UPGRADEN MTUNEN
Externe harde schijf
wordt niet meer herkend
Ik heb het volgeiode p r o b b r n .
Door ren stommltelt mijnerzijds
zle ik hde verkenner de externe
harde scJhl ni& meer. De schij-
ven en de bijbekwende schijflet-
ters worden niet weergegeven.
De harde schijf wordt wel als
zodanig gezien door de compu-
ter. Ik kan hem ook afsluiten door
middel van het groene pictogram
rechts onder op de taakbalk
(hardware ontkoppelen). Daar
wordt hij met naam genoemd.
Ik heb per ongeluk in schijfbeheer
een stukje van de schijf geparti-
tioneerd en dat blijkt een FAT 16
deel te zijn. True image kan de ex-
terne schijf wel lezen, maar geeft
de foutmelding dat een bepaalde
sector niet te lezen is. Het geeft
wel de stationsletters weer, al-
leen zijn er twee partities die FAT
16 zijn en de rest is NTFS. Kan dit
met partition manager opgelost
worden, want ik geloof dat het
deel met de partitiegegevens
beschadigd is? De gegevens op
mijn externe schijf zijn niet meer
bereikbaar. Mijn systeem is Win-
dows 2000 Pro. De externe schijf
is een Lacie 12068 externe disk
met FireWire-aansluiting.
C. Maliepaard
Toevallig hebben wij onlangs het-
zelfde meegemaakt met een usb-
geheugenstick. Na éénmaal netjes
verwijderen en later weer aankop-
pelen, kregen we de melding dat
het apparaat was gevonden en
kon worden gebruikt, maar een
stationsletter kwam er niet in Ver-
kenner. Bestanden kopiëren door
simpelweg de 'oude' stationsletter
te gebruiken werkte echter wel en
ook later weer afmelden werktezo.
Wat wij deden om het op te lossen
is de geheugenstick op een andere
usb-poort aansluiten, in de hoop
dat deze daarbij een andere stati-
onsletter zou krijgen. Aanvankelijk
was dit zonder resultaat, totdat we
de geheugenstick weer verwijder-
den en via Schijfbeheer (rechtsklik
op Deze Computer en dan Beheren
I Schijfbeheer) de stationsletter die
eerst aan de geheugenstick was
toegewezen, via rechtsklik op een
ander station en dan Stationsletter
en paden wijzigen, aan een ander
opslagmedium hadden toegewe-
zen. Toen we daarna de geheu-
genstick aansloten was het pro-
bleem opgelost. Iets Soortgelijks
kunt u proberen metuwexterne
FireWire-hardeschijf. Omdat u ook
een probleem kbtmet de partlti-
onaring, kunt u de harde schijf wn
een andere ccomputerhppetun,
vrienden olburan Meden hier wak
ultkarnstats u zelf nlet over meer-
dere computers beichlkt. Daarna
kunt u e e n t alle data vui de x H j i
kopiëren en &e daarna v w v d
gens Indelen. Dus OL& prwlltlas
eraf m nieuwe erop. Meerdere
partities mag, maar zmd FAT31
I& NTFS ondersteunen p r t i t i e s die
groter zijn dan uw extane schv,
u kunt h m dus ook gewoon met
'mam' Ben partitle 4nrlchtm. QV)
Netwerkverblndingver-
wit
Telkem ets mijn computer langer
dan ca. 1 uur aan staat verbreekt
hij op een of andere manier de
verbinding met de server. Het
herstellen van de verbinding via
internet- en netwerkverbindingen
lukt niet en het enige wat rest is
het herstarten van de computer.
Ik heb een ADSL-verbinding die
achter een router hangt (Alcatel
Speedtouch 580), dus dat moet
volgens mij anders kunnen en
blijkbaar staat er iets niet goed
ingesteld. Hoe kan ik dit het beste
oplossen? NB: Ik gebruik XP HE
i.c.m. Outlook (voorheen Outlook
Express, maar dat heeft hetzelfde
probleem) en heb een account bij
Clanet.
Arjen van Dalsum
Ook cen netwerkkaart wordt aan-
gestuurd door het energiebeheer
van moderne computers, waarmee
wordt geprobeerd energie te be-
sparen. Mogelijk staat deze optie
aan en is dat de oorzaak. Om dit
te controleren, klikt u met rechts
op Mijn Netwerkomgeving en klikt
u vervolgens opnieuw met de
rechtermuisknop op de LAN-ver-
binding (die naar de router gaat), en
kiest u Eigenschappen.Selecteer Een andere zaak om eens te contro-
bovenin op het tabblad Algemeen, leren is de DHCP-configuratievan
bij de netwerkkaart, Configureren. de Speedtouch. Ik neem tenminste
Kieshet tabblid Enetgiehehm en aan dat u DHCP-gebruikt. Log in op
schakel de luwties op dltlabhhd de Speedtouch, door via de web-
uit. Bevestig de nieuwe instellingen browser naar http://y.y.y.y te gaan,
met OK. waarbij y.y.y.y dan het adres is van
AISdit niet het gewenste resultaat de standaardgateway. Mogelijk is
hedt, isverder onderzoeknodig. de DHCP-serverzo ingericht dat
t3nttalebr eens, op het moment deze een zeer korte lease heeft, dat
d a t a l I n poed werkt, de netwerkin- is grofweg de tijd dat een computer
slcRingwnvla Start IUitvoeren l over een gegeven IP-adres kan be-
CMt)e n d m Enter, Geef als com- schikken. Halverwege die periode
mnda tpcmfig /al1 en noteer de moet de pc dan opnieuw datzelfde
output, voural lp-adres, subnet- adres vragen. Kijk ook eens in de
master, riandaardgateway en DHCP-tabel naar welke adressen
eventueel & IP-adressenvan de allemaal uitgegeven zijn. Contro-
m ~ b t v e rHou ~ . deze informatie leer, wanneer de pc is gereset en
bij de handen wacht tot de verbin- de netwerkverbinding weer werkt,
ding wwr eens weg is. Open dan of de computer dan weer hetzelfde
opnieuw een DOS-venster en begin adres heeft als eerst. Zo zijn er
als egsternet een 'ping 127.0.0.1'. legio zaken om te controleren, die
Wwkt dlt niet, dan is inderdaad uw uiteindelijk oorzaak en oplossing
b t e ie-sta& weg. Werkt deze ping duidelijk zullen maken. Mogelijk
wel, prebeer dan de standaardgate- is een bezoekje aan ons Forum op
way hpingen met het commando http:llforum.computertotaal.nl een
~ q x . x . x . x ' waarbij
, dex.x.x.x het goed idee. Daar zijn veel medewer-
&s Isvan de standaardgateway, kers actief, maar vooral ook heel
zoals u dat eerder hebt gecontro- veel deskundige lezers. Er K een
leerd en opgeschreven. Kunt u ook apart forum voor n e t w e r k p r o h
die pingen, probeer dan eens 'ping men. (EV)
145.7.191.35' en ook'pingwww.
computertotaal.nl'. Werken de laat-
ste wel, maar is de internetverbin-
ding nog altijd onzichtbaar, dan is
het probleem in ieder geval minder
ernstig. U kunt dan immers wel ge-
woon een online verbinding maken.
m r i c h t aan helpdesk@cornputertotaaI.nl.Stuur geen attachment
1mee, maar tik uw vraag o i opmerking i n het emaiibericht zelf. Alle
bijlagen worden namelijk automatisch verwijderd. Zo bescher-
I
men we de mailserver tegen virussen. Vermeld verder altijd welk
besturingssysteem u hebt. Anders kunnen we u w probleem niet
oplossen. Bent u o p zoek naar tips op computergebied? Neem dan
een kijkje o p www.computertotaal.nt. Op de site staat elke dag een
nieuwe tip. Hoe graag we ook zouden willen, w e kunnen onmogelijk
alle vragen beantwoorden. We moeten noodgedwongen een keuze
maken. k e r b l j is het van belang of een vraag, eventueel Ineen
iets andere vorm, nlet al eens eerder is beantwoord. Is u w vraag
niet geschikt voor deze rubriek of wilt u snel antwoord, dan kunt u
gebruikmaken van ons telefonisch spreekuur. Elke woensdag staat
onze redactie u t e woord tussen 14.00 e n 16.00 uur. Het telefoon-
nummer is (023) 546 11 88. Ons spreekuur staat ook open voor
niet-abonnees.Ten stotte kunt u met uw vragen ook terecht op ons
forum (foriim.computertotaat.nl),waar andere lezers u de helpende
 BOEK VAN DE MAAND:
De grote
Windows
schoonmaak
J. Bollew /J. Dunternonfl
Bergen spam? Windows te traag? Programma's dit
vastlopen? Tijd voor de grote schoonmaak! Ak uvragmhebt voor, tijdens of na
iedere Windows-gebruiker heeft er last van: de troep
hoopt zich op en de computer slibt langzaam dicht.
I awcchaYvanvan boek, kunt u terecht
MI de telefonische klantenservicevan
Daardoor werkt de computer steeds trager, lopen BNna.nl op telefodillAUI#AWi396B
programma's zonder waarschuwing vast en wordt 'I-(%@.
het steeds moeilijker bestanden en mappen terug te
vinden.
Herkent u deze problemen? Wilt u er vanaf? Dan is dit
boek de oplossing - een unieke handleiding waarin
wordt uitgelegd hoe u er zelf voor zorgt dat uw compu-
ter weer werkt alsof deze nieuw uit de doos komt.
Prijs: van € 24,95 voor € 19,95
ISBN: 904300975X
Uitgever:Pearson Education
!l!
PEARSC

I H d l y TIPS D TRUCSj
.n---..- ..d

werd

Leveranciersvan producten uR de vergelijkende tests

Pflzen vermeld op erdh- deze uitgavezijn richtprijzenindusief BTW