06 JAARGANG 23

JUNI
2020
AL 22 JAAR HET MEEST PRAKTISCHE COMPUTERBLAD!

ALLES UP
TO DATE
WINDOWS, DRIVERS, FIRMWARE
INZICHTELIJK WINDOWS
GRAFIEKEN OORSTRELEND
IN EXCEL MAAK JE
EIGEN
GRATIS HULP GELUID
SLIMME NOG
WEBDIENSTEN MOOIER
CHECKLIST SMARTPHONE
GAME-PC’S EN -LAPTOPS FOTO’S
JE SMARTPHONE ALS
EDITIE 06 • JUNI 2020 • € 5,50

REDDER IN NOOD
02006

8 718226 104274
GENIET VAN VEILIG INTERNET, SAMEN MET
110 MILJOEN GEBRUIKERS WERELDWIJD
ESET.NL/BEGINMETONS
 Noodgeval
REDACTIE Hoofdredactie: Dick van de Schraaf
Eindredactie: José Pauty, Eelko Rol, Theske Slijkerman,
Ed Wiggemans
E-mail: redactie@tipsentrucs.nl
MEDEWERKERS Robbert Brus, Toon van Daele, Mark
Gamble, Dennis Gandasoebrata, Martin Gijzemijter, Kees Dit stukje schrijf ik half april. De corona-epidemie
Krick, Jurgen Nijhuis, Nada Overbeeke, Stephan Overbeeke, is nog in volle gang, zij het dat de berichten uit de
Dirk Schoofs, Emke Slijkerman, Ap de Smits, John
Vanderaart ziekenhuizen hoopgevend zijn. De jongste ontwik-
VORMGEVING LEFT Graphic Design keling is dat de overheid een app wil gaan inzetten
ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Michiel Kramer en om de verspreiding van het virus nog verder tegen te
Raymond Ullers. Telefoon: +31 (0)23-5430000
MARKETING Joep Preijde en Marjolein Sturk (manager) gaan. Critici lopen te hoop omdat de overheid daar-
PRODUCTIE Marco Verhoog mee – zo zeggen ze – onze privacy in de waagschaal
TECHNISCHE REALISATIE EN DISTRIBUTIE Senefelder stelt. Vrijwel altijd ben ik het met die critici eens,
Misset, Doetinchem (druk); Betapress (distributie
Nederland); AMP (distributie België) maar in dit geval niet. Nood breekt wet en als we met
EDITORIAL DIRECTOR Remco de Graaf zo’n simpel stukje software het aantal slachtoffers
van dit virus kunnen beperken, dan moet dat maar.
CONTACT KLANTENSERVICE EN REDACTIE
Telefoon: +31 (0)23-5364401 Op voorwaarde dat alle herleidbare gegevens wor-
Adres: Richard Holkade 8, 2033 PZ, Haarlem den vernietigd nadat de epidemie is bedwongen. Het
artikel op pagina 18 en verder gaat over apps die zijn
ABONNEMENT TIPS & TRUCS
Een jaarabonnement (12 edities print én digitaal) Tips & Trucs kost € 54,- in ontwikkeld voor noodgevallen. Noodgevallen komen
Nederland. Een digitaal jaarabonnement kost € 42,50. Een los nummer kost immers altijd voor, zij het zelden op de schaal van de
€ 5,50 en een dubbelnummer € 6,95. Voor verzending buiten Nederland
coronamisère. Aan de hand van die tips heb ik in Android zelf onder andere de Informatie bij
worden extra kosten gerekend. Equrion Services B.V. verzorgt de financiële
afhandeling voor Reshift Digital B.V. Na de eerste abonnementsperiode nood ingesteld. Mocht me iets overkomen, dan kan een hulpverlener bij alle relevante gege-
wordt het abonnement stilzwijgend voortgezet voor onbepaalde tijd en vens, ondanks het feit dat ik de toegang tot mijn telefoon heb vergrendeld. Je weet tenslotte
betaalt u de reguliere abonnementsprijs. Vanaf dat moment is het op-
zegbaar met inachtneming van een opzegtermijn van 1 maand. U kunt de
maar nooit. Ondertussen: blijf gezond. En veel lees- en doeplezier met deze Tips & Trucs.
Klantenservice bereiken via klantenservice@reshift.nl of op maandag t/m
donderdag tussen 9 en 12 uur via +31 (0)23–5364401.

VERHUIZING, BEZORGKLACHTEN EN VRAGEN Dick van de Schraaf

Ga hiervoor naar www.mijnreshift.nl, de digitale klantenservice van Reshift Hoofdredacteur
Digital, de uitgever van Tips & Trucs. Nadat u zich hebt geregistreerd, kunt u
dvdschraaf@reshift.nl
voortaan inloggen met uw e-mailadres en wachtwoord.

PERSOONSGEGEVENS
Wij nemen uw gegevens, zoals naam, adres en telefoonnummer op in een
gegevensbestand. De verwerking van uw gegevens voeren wij uit conform de
bepalingen in de Algemene Verordening gegevensbescherming. De gegevens
worden gebruikt voor de uitvoering van afgesloten overeenkomsten, zoals de
abonnementenadministratie en, indien u daar toestemming voor hebt gegeven,
om u op de hoogte te houden van interessante informatie en/of aanbiedingen.
Tipniveaus!
U kunt uw persoonsgegevens opvragen om inzicht te krijgen in welke
gegevens wij van u hebben, deze te corrigeren of, na beëindiging van de Niveau 1: erg eenvoudig
abonnee-overeenkomst, te laten verwijderen. Stuur hiertoe een kaartje aan
Reshift Digital, afd. klantenservice, Richard Holkade 8, 2033 PZ Haarlem of
Bijzonder eenvoudige tips waarbij geen enkele ervaring of computerkennis is vereist.
een e-mail naar klantenservice@reshift.nl.

Wanneer u boven een artikel de aanduiding #brandedcontent ziet staan, is

Niveau 2: gemakkelijk en snel
dit gemaakt door de afdeling Branded Content van uitgeverij Reshift, die apart Eenvoudige tips die iedere computergebruiker kan uitvoeren, ongeacht het kennisniveau.
van de reguliere redacties opereert. Deze artikelen komen tot stand in overleg
met commerciële partners. Reshift vindt het belangrijk dat deze artikelen dui-
delijk herkenbaar zijn, vandaar de speciale header #brandedcontent.
Niveau 3: meer dan standaardhandelingen
Tips die ‘iets verder gaan’ en waarbij dieper in de materie wordt gedoken.
DISCLAIMER
Hoewel uiterste zorg is besteed aan Tips & Trucs, aanvaardt de redactie
noch de uitgever enige aansprakelijkheid voor schade ontstaan door even-
Niveau 4: moeilijk maar begrijpelijk
tuele fouten en/of onvolkomenheden in het blad, online of enig andere di- Tips waarin geavanceerde software-opties worden behandeld.
gitale versie van Tips & Trucs. Alle in Tips & Trucs genoemde prijzen zijn
onder voorbehoud (van wijzigingen en typfouten). Auteursrechten: © 2020
by Reshift Digital, Haarlem. Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen is
Niveau 5: voor de expert
alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Tips voor wie het maximale uit de pc wil halen en niet terugdeinst voor complexe handelingen.

06 | 2020 3
 Raak bestanden nooit
meer kwijt
Met het cursusboek én de online cursus leer je hoe
jouw gegevens bij een crash behouden blijven.

50%
korting
code: t&t
€ 69,90
voor
€ 34,95

Cursusbundel: Back-up & Herstel

Bestel op techacademy.id.nl

Voorkom ellende: Automatiseer je Volledig herstelplan

stel alles veilig. back-ups. voor al je apparaten.
 Inhoud
14 Drivers back-uppen Up-to-date systeem
Wil je problemen voorkomen na bijvoorbeeld een
update van Windows 10? Maak dan nú een back-up
van de drivers in je pc. Updaten is net als back-uppen:
saai, en dus doen we het liever
18 Smartphone redder in nood niet. Jammer genoeg is het ook
net zo belangrijk. Windows-pc’s
Je smartphone kan het ideale apparaat zijn als de
zijn immers kwetsbaar voor
nood aan de man is: tien onmisbare gratis apps.
malware en hackers, en
updates repareren vaak
34 Gratis webdiensten allerlei kwetsbaarheden.
We zoeken naar gratis webdiensten die nog niet zo
bekend zijn, maar wel heel goed van pas komen. Pagina 8
48 Word-documenten opmaken

Kies het juiste grafiektype

Je kunt een Word-document best eenvoudig een
heel professionele uitstraling meegeven. Je moet
alleen even weten hoe je zo’n document opbouwt.

66 Windows-geluidsschema’s
Een tabel met cijfermateriaal is
Wist je dat je met de standaardgeluiden geen genoe- meestal moeilijk te interpreteren,
gen hoeft te nemen? Pak je synthesizer of muziek- dus houden we van grafieken die
collectie, en laat Windows klinken zoals je zelf wilt. in één oogopslag inzicht geven.
Hoe kies je het juiste type
72 Tips voor Google Maps en maak je overtuigende,
Google Maps is mateloos populair, en terecht. We mooie grafieken die ge-
gaan de verborgen mogelijkheden eens voor je in makkelijk te lezen zijn?
kaart brengen!
Pagina 24
123: Snel resultaat in 3 stappen

Smartphone-foto’s
17 Inzicht in je opslagruimte met SpaceSniffer
31 Meten is weten met ScreenRuler
65 Exif-info strippen met ExifCleaner
71 Schijf aan taakbalk vastpinnen
Foto’s gemaakt met een smart-
phone kun je bijna altijd nog
wel verbeteren. Snapseed is
3 Voorwoord/colofon
daar ideaal voor. Deze app heeft
6 Lezerspost krachtige gereedschappen die
heerlijk eenvoudig werken. Ideaal
32 Word abonnee! om op elk moment en waar je
ook bent jouw foto’s te laten
42 Checklist: Game-pc
stralen.
54 Freeware
Pagina 60

06 | 2020 5
 LEZERSPOST

ONDER REDACTIE VAN MARK GAMBLE

Lezerspost
Vragen en opmerkingen van lezers
De afgelopen maand ontvingen we weer toets+I en kies Time and language. Open Language
en klik op Add a preferred language. Kies je taal Vraag 01 In
veel vragen. We kunnen de vragen helaas en klik op Next. Selecteer in de volgende stap de Windows 10 kun je
optie Set as my display language en klik op de knop gemakkelijk een
niet allemaal persoonlijk beantwoorden. Install. Log na het installeren uit en opnieuw in en andere taal instal-
de systeemtaal is gewijzigd. leren en gebruiken.
De interessantste vragen selecteerden we
en hebben we voorgelegd aan onze experts.
Heb je zelf ook een vraag? Stuur hem naar
redactie@tipsentrucs.nl.

Vraag 01 Nederlands op pc

Tijdens een herinstallatie is de computer ingesteld

op Engels. Nu werk ik er al een tijdje mee op deze
manier, maar wil toch liever een Nederlands sys-
teem. Is er een manier om de computer in te stellen
op Nederlands zonder dat ik daarvoor een nieuwe
installatie moet uitvoeren? Op het systeem staat een
installatie van Windows 10.
R. Omaze

01 Sinds Windows 10 is het vrij gemakkelijk om de Vraag 02 Windows en Linux

systeemtaal aan te passen. Druk op de Windows-
Mail ons!
Heb je een vraag of een opmerking? Mail hem
naar redactie@tipsentrucs.nl. Voor vragen of
opmerkingen over je abonnement of de bezorging
van Tips & Trucs kun je contact opnemen met
onze klantenservice (023-5364401). Iedere maand
ontvangen we een mailbox vol vragen. Graag
zouden we ze allemaal persoonlijk beantwoorden,
maar we moeten noodgedwongen kiezen.
Neem ook eens een kijkje op de uitgebreide
website van ons zusterblad Computer!Totaal
(www.computertotaal.nl). Daar kun je ook vragen
stellen.
Ik lees vaak verhalen over Linux, maar eigenlijk is
het altijd een verhaal waarbij óf een virtuele machi-
ne gebruikt wordt óf Windows vervangen wordt door
Linux. Nu wil ik graag voor mijn vrouw en kinderen
Windows op de computer laten staan en zelf wil ik
Linux gaan gebruiken. Kan ik beide besturingssys-
temen tegelijkertijd op één systeem gebruiken of is
het verschil zo groot dat ze niet naast elkaar kunnen
leven?
Emanuel Chen
02 Linux kan gewoon naast Windows geïnstalleerd
worden. Na de installatie krijg je dan de keuze of je
Linux of Windows wil starten. We bespreken vaak de
mogelijkheid om Linux binnen een veilige virtuele
omgeving te gebruiken, omdat een installatie vaak
moeilijk ongedaan gemaakt kan worden en het

6 06 | 2020
 LEZERSPOST

soms problemen kan opleveren bij updates van
zowel Windows als Linux. Een ervaren gebruiker kan
dit gemakkelijk herstellen, maar een beginnende
gebruiker tast al snel in het duister. Zorg wel altijd
voor recente back-ups van belangrijke bestanden.
meer performance willen. Gold en Purple zijn meer
voor bedrijfsdoeleinden. Purple kan worden ingezet
bij surveillance, waarbij er 24/7 moet worden op-
genomen en Gold wordt gebruikt voor datacenters.
Afhankelijk van waar je de schijf voor wil gebruiken,
kun je dus een keuze maken.

Vraag 04 Vinkje bij pictogram

Sinds een paar dagen is het pijltje bij de pictogram-

men op het bureaublad weg. Daar is nu een groen
vinkje voor in de plaats gekomen, maar dat groene
vinkje staat ook bij andere pictogrammen, en dus is
het me niet duidelijk meer wat een snelkoppeling is
en wat een bestand is. Hoe kan ik weer terug naar de
oude situatie?
Harry Mulder
Vraag 02 Tijdens Vraag 03 WD-kleurenschijven
de installatie van 04 Waarschijnlijk is OneDrive de boosdoener van het
Ubuntu krijg je Ik wil een nieuwe harde schijf kopen voor mijn probleem. Je kunt dit het snelst oplossen door het
de keuze om het computer, maar raak een beetje het spoor bijster bij bureaublad niet te synchroniseren met de dienst.
besturingssysteem Western Digital. Er zijn Red-, Blue- en Black-schijven Klik met de rechtermuisknop op het Onedrive-
naast Windows te en de prijzen lopen enorm uiteen. Is het slechts een pictogram in het systeemvak en kies Instellingen.
installeren. marketingstunt of zit er werkelijk verschil tussen de Open het tabblad Back-up maken en klik op de knop
schijven en welke moet ik dan voor mijn computer Back-up beheren. Klik vervolgens onder Desktop op
kiezen? de tekst Back-ups stoppen en bevestig je keuze. De
Vraag 03 De Eric pictogrammen op het bureaublad zouden nu weer
Western Digital hersteld moeten zijn.
Black is een stuk 03 Geloof het of niet, maar naast Red, Blue en Black Een alternatief is het programma ShellExView
rapper dan Blue, heeft Western Digital ook nog de kleuren Green, van Nirsoft. Met dit programma kun je voor alle
dat zien we in Purple en Gold. Western Digital maakt gebruik van door Onedrive geback-upte bestanden de overlay-
verschillende tests kleuraanduidingen om eenvoudig te kunnen zien vinkjes weghalen. Sorteer in ShellExView de Vraag 04 Shell-
ook terug. bij welke categorie de producten thuishoren. Er Shell-uitbreidingen op Omschrijving en zoek naar ExView biedt je de
zit dus ook een wezen- Microsoft OneDrive Shell Extension. Klik vervol- mogelijkheid Shell-
lijk verschil tussen de gens met de rechtermuisknop op de verschillende uitbreidingen uit te
type schijven. Zo is Red UpToDate Overlay Handlers en kies Uitschakelen. schakelen.
speciaal ontworpen voor
een nas-omgeving en om
24/7 te draaien. Ook zit
er een verschil in snel-
heid, geluidsproductie en
garantie. Zo maakt Green
minder geluid, maar
is ook minder geschikt
voor games, omdat de
snelheid iets lager ligt.
Blue is een mooie mid-
denmoter, sneller dan de
Green-modellen, maar
langzamer dan de Black-
modellen, die op hun
beurt speciaal ontworpen
zijn voor gamers die wat

06 | 2020 7
 UPDATEN
DOOR: TOON VAN DAELE
Netjes bij de tijd
Houd je systeem mooi up-to-date!
Updaten is net als back-uppen: saai, en
dus doen we het liever niet. Jammer
genoeg is het ook net zo belangrijk.
Windows-pc’s zijn immers kwetsbaar
voor malware en hackers, en updates
repareren vaak allerlei kwetsbaarheden.
Vergeet trouwens ook je toepassingen,
stuurprogramma’s en het bios niet, want
ook deze updates kunnen voor een beter,
sneller of stabieler systeem zorgen.
Wat gaan we doen?
We laten je zien op welke manier je het
updateproces van Windows kunt bijsturen: hoe stel
je updates uit, hoe verwijder je specifieke updates,
hoe los je updateproblemen op enzovoort.
8 06 | 2020
Tip 01: Herstart aanpassen
Windows 10 houdt normaal gesproken zichzelf auto-
matisch up-to-date en daar valt natuurlijk veel voor
te zeggen. Vervelend is wel dat je pc na enige tijd
zonder, plotseling kan herstarten voor de installatie
van gedownloade updates. Maar je kunt wel aange-
ven wanneer je dat liever niet ziet gebeuren. Tip 01 Geef aan
Druk op Windows-toets+I en kies Bijwerken en be- wanneer Windows
veiliging / Windows Update / Gebruikstijden wijzi- niet zomaar
gen / Wijzigen. Stel een Begintijd en een Eindtijd in automatisch
(met een maximaal verschil van 18 uur) waarbinnen opnieuw mag
je geen automatische herstart wilt. Bevestig met OK . opstarten.
Tip 02: Updates uitstellen
Je kunt het geautomatiseerde updateproces van
Windows bijsturen door het opzettelijk te versnellen
of iets te vertragen.
Zo is het mogelijk Windows op elk moment naar
mogelijke updates te laten speuren en beschikbare
updates meteen te laten installeren. Open hiervoor
Windows Update en klik op Naar updates zoeken
(de grote, zesmaandelijkse functie-upgrades worden
hier niet automatisch ook mee gedownload). Zijn er
inderdaad updates beschikbaar, dan kun je die via de
knop Downloaden en installeren of Nu installe-
ren meteen op je systeem zetten.

Tip 02 Liever een Updates laten zich ook uitstellen. Het volstaat dat
tijdje geen updates?
Even uitstellen dan
je in hetzelfde dialoogvenster op Updates 7 dagen
onderbreken klikt. Iedere keer dat je hierop klikt,
maar. komt er een week uitstel bij, tot maximaal 35 dagen.
Bovenaan lees je af wanneer het updateproces weer
hervat zal worden. Windows Pro-gebruikers kun-
nen via Geavanceerde opties ook onderdelen- en
kwaliteitsupdates uitstellen, tot respectievelijk 365
en 30 dagen.
Tip 03: Updateproblemen
Het kan gebeuren dat het updateproces problemen
geeft. Met wat geluk weet de Windows Update-
probleemoplosser het euvel aan te pakken. Ga naar
https://aka.ms/wudiag, download het bestand
wu10.diagcab (let op: dat bestand begint direct met
downloaden), start de tool met een dubbelklik en volg
de verdere instructies.
Lukt het hier niet mee, via de link www.tiny.cc/
w10trouble ga je naar een pagina van Microsoft waar
je talrijke suggesties krijgt die je stelselmatig kunt
uitproberen. De ultieme optie, wanneer al het andere
faalt, is behoorlijk radicaal: Een schone installatie
van Windows 10 uitvoeren.
Je kunt het ook proberen met de Reset Windows
UPDATEN
Update Tool van Microsoft (www.tiny.cc/resetwut). Tip 03 Mogelijk
Na het uitpakken van het zip-bestand voer je als verhelpt een reset
administrator het exe-bestand uit dat bij je Windows- van de update-
versie past (x64 voor 64 bit of x86 voor 32 bit). Kies de componenten de
gewenste taal (0 voor English), bevestig met Y en se- problemen met het
lecteer 2. Resets the Windows Update Components. updateproces.
Microsoft geeft een hele reeks
suggesties voor het geval je
updateproblemen ondervindt
Tip 04: Update verwijderen
Lukt het updaten op zich prima, maar doet een
specifieke update nukkig, dan kun je die proberen
weg te halen vanuit de updategeschiedenis. Open
opnieuw de rubriek Windows Updates en selec-
teer Geschiedenis van updates weergeven. Klik
op Installatie van updates ongedaan maken,
selecteer de problematische update en bevestig met
Verwijderen, boven aan het venster.
Verschijnt Verwijderen niet en wil je die update
per se weghalen, probeer het dan als volgt. Noteer
het KB-nummer uit de lijst (Knowledge Base), klik
vervolgens met rechts op Opdrachtprompt in het
Windows-startmenu en kies Als administrator
uitvoeren. Voer daarna het volgende commando
uit: wusa /uninstall /kb:<id> (bijvoorbeeld
wusa /uninstall /kb:4538675). Succes is
echter niet gegarandeerd en je voert zo’n commando
in elk geval op eigen risico uit.
06 | 2020 9
 UPDATEN

systeem past. Met een dubbelklik op het gedown-

loade msu-bestand installeer je de update.

Tip 06: SUMo Lite

Inmiddels heb je met de voorgaande tips Windows

up-to-date, maar er is natuurlijk meer dan systeem-
software. De kans is groot dat je enkele tientallen
applicaties op je pc hebt draaien en ook die moeten
bijgewerkt blijven. Een heel aantal toepassingen
houdt zichzelf wellicht al up-to-date, maar er zijn er
ongetwijfeld ook die best wat hulp kunnen gebruiken.
Een tool die op onze testsystemen steevast van
een indrukwekkend aantal programma’s kan
aangeven of die aan een update toe zijn, is SUMo
Lite (www.kcsoftwares.com/?sumo; ook portable).
Deze versie is gratis en laat jammer genoeg geen
volautomatische downloads en installaties van
programma’s toe. Wil je dat wél, dan kun je de Pro- Tip 06 SUMo Lite
Tip 04 Lang niet Tip 05: Handmatig installeren versie voor circa vijftien euro aanschaffen. wijst verouderde
alle updates laten Start de tool op en kies Geïnstalleerde software programma’s en
zich zonder meer We kunnen wel een paar redenen bedenken waarom detecteren, gevolgd door Controleer op updates hun updates wel
verwijderen. je (sommige) updates beter handmatig kunt down- voor uw geïnstalleerde software. Even later lees je aan, maar je moet
loaden en installeren. Bijvoorbeeld als het niet via af welke applicaties aan een grote of minder grote up- ze zelf ophalen en
de automatische weg lukt of je een aantal updates date toe zijn. Je weet nu precies wat je te doen staat. installeren.
maar één keer wilt downloaden om ze vervolgens
zelf op meerdere toestellen uit te rollen.
Je kunt hiervoor een externe tool overwegen, zoals
het gratis en portable Windows Update MiniTool
(www.tiny.cc/mgtool). Die voorziet in een grafische
schil rond de Windows-updatefunctie, controleert
op mogelijke updates en laat je zelf kiezen welke
updates je wanneer wilt installeren.
Of je zoekt je heil bij de online Microsoft Update
Catalog (www.tiny.cc/msupcat). Het volstaat in de
Tip 05 Deze zoekbalk het KB-nummer van de gewenste update
externe tool neemt in te voeren. Tik je bijvoorbeeld kb4497165 in, dan
het roer van de in- krijg je een update voor diverse architecturen van
gebouwde update- Windows 10 1909 te zien. Je klikt dan op de knop
functie over. Downloaden naast de update die bij het beoogde

Tip 07: Patch My PC Updater

Vind je volautomatische programma-updates wel zo

makkelijk, maar houd je graag de vinger op de knip,
dan kun je Patch My PC Updater overwegen (www.
tiny.cc/homeupd). Deze gratis, portable tool her-
kent weliswaar minder applicaties dan SUMo, maar
kan die wel geheel automatisch voor je downloaden

10 06 | 2020

en installeren. Met behulp van een ingebouwde
Scheduler kun je dit zelfs op gezette tijden laten
gebeuren.
Je doet er verstandig aan een systeemherstelpunt te
maken voordat de tool met het updaten start. Deze
optie vind je terug bij Options, waar je een vinkje
plaatst bij Create Restore Point Pre-update. Wil
je programma’s automatisch laten sluiten voor de
tool ze bijwerkt, plaats dan een vinkje bij Auto Close
Apps Before Update. Dat vermindert het risico
op mislukte updates. Om er zeker van te zijn dat je
Nederlandstalige updates binnenhaalt (voor zover
Tip 07 Patch My beschikbaar), selecteer je Dutch bij Application
PC Updater herkent Languages.
een relatief beperkt Heb je alles naar wens ingesteld, dan zorg je er met
aantal applicaties, de knop Perform x Updates voor dat alle herkende
maar het kan ze en verouderde applicaties geüpdatet worden. Houd
wel volautomatisch je een bepaalde toepassing voortaan liever buiten
voor je downloaden die updates, klik dan met rechts op de naam van die
en installeren. applicatie en kies Disable scanning for this app.
SUMo Lite weet je te vertellen welke
toepassingen aan een update toe zijn
Tip 08: Drivers updaten
Eindgebruikers zien bij het updaten wel vaker drivers
(oftewel stuurprogramma’s) over het hoofd. Toch is
zulke software van groot belang, aangezien ze voor
de goede werking van allerlei hardwarecomponen-
ten zorgt. Nu zijn er weliswaar diverse, ook gratis
tools beschikbaar die nagenoeg volautomatisch
voor het updaten van je stuurprogramma’s kunnen
zorgen, zoals Snail Driver Lite of DriverHub, maar
zelf zijn we niet zo’n voorstander van dergelijke tools.
Ze slaan de plank namelijk soms compleet mis, en
in zo’n geval zit je met een foutieve of onvolkomen
UPDATEN
driver opgezadeld, of erger nog, met ongewenste
software op je systeem. Je laat deze tools dus maar
beter links liggen.
Een handmatige download van de site van de
fabrikant is een beter idee. Druk hiervoor op
Terugrol
Het updaten van je systeem of van een driver
kan altijd weleens fout lopen. Gaat het om een
specifiek stuurprogramma, dan kun je de driver-
update wellicht nog terugdraaien (zie daarvoor
tip 8). Krijg je Windows niet meer op de normale
manier opgestart, dan moet je het in de ‘veilige
modus’ proberen. Zodra het aanmeldingsscherm
verschijnt, klik je rechtsonder op het Aan/Uit-
pictogram. Kies met ingedrukte Shift-toets
voor Opnieuw opstarten. Vervolgens kies je
Problemen oplossen / Geavanceerde opties
/ Opstartinstellingen / Opnieuw opstarten.
Zodra het opstartmenu verschijnt, druk je op de
F4 of F5. Als Windows eenmaal is opgestart, open
je Apparaatbeheer. Klik met rechts op de pro-
blematische driver, kies Eigenschappen, open
het tabblad Stuurprogramma en klik op Vorig
stuurprogramma .
Is je systeem helemaal in de soep gelopen,
dan kun je maar beter hopen dat je vooraf een
systeemherstelpunt hebt gemaakt. Terugdraaien Desnoods moet
naar zo’n snapshot kan als volgt. Druk op je terug naar een
Windows-toets+R, tik rstrui.exe in en druk op eerder gemaakt
Enter. Kies Een ander herstelpunt selecteren systeemherstel-
om naar het gewenste snapshot terug te keren. punt.
06 | 2020 11
 UPDATEN

Windows-toets+R, tik devmgmt.msc in en druk

op Enter. Het Windows Apparaatbeheer duikt op.
Rechtsklik op het beoogde stuurprogramma en
kies Stuurprogramma bijwerken. Heb je de juiste
driver intussen al van de site van de fabrikant
gedownload, kies dan Op mijn computer zoeken
Tip 08 Drivers naar stuurprogrammasoftware , waarna je verwijst
updaten doe je naar het juiste driver-bestand. In het andere geval
het best nog altijd laat je Windows zelf zoeken naar een geschikte
handmatig omdat update via Automatisch naar bijgewerkte
het veiliger is. stuurprogrammasoftware zoeken.

gesproken ook als volgt. Open Instellingen en se- Tip 09 Verschil-

lecteer Bijwerken en beveiliging / Systeemherstel lende wegen leiden
/ Nu opnieuw opstarten. Na de herstart kies je naar het setup-
vervolgens Problemen oplossen / Geavanceerde venster van je uefi
opties / Instellingen voor UEFI-firmware. of bios. Het kan
Vermoedelijk vind je ergens in het setup-venster een zelfs vanuit Win-
back-upoptie. Hoe deze functie precies is geïmple- dows.
menteerd, hangt af van de bios-producent. Het best
sla je het moederbordboekje of de systeemhandlei-
ding erop na.
Het updaten van je systeembios is
Tip 10 Het bios
Mist je bios een back-upmogelijkheid, dan kun je op dit systeem

vrijwel altijd een delicate operatie met je smartphone ook altijd nog foto’s maken van
alle bios-instellingen.
blijkt al behoorlijk
prehistorisch.

Tip 09: Bios-back-up

Je bent al een heel eind opgeschoten in je missie om

je Windows-systeem helemaal up-to-date te krijgen:
de systeemsoftware, de geïnstalleerde programma’s
en alle drivers zijn intussen van updates voorzien. Er
rest je eigenlijk alleen nog de firmware, oftewel het
systeembios. Dit bevat belangrijke basisinstellingen
van je pc, zoals die van de schijf en het geheugen.
Omdat dit een delicate update betreft, doe je er
absoluut goed aan eerst een veiligheidskopie van
je bios te maken. Dat doe je vanuit het bios-setup-
venster, bereikbaar via een of andere sneltoets.
De handleiding bij je systeem vertelt je om welke
toets(combinatie) het gaat.
Bij een modern bios (of uefi) lukt het je normaal

12 06 | 2020
 UPDATEN

Tip 10: Bios-versie

Je hebt je bios veilig gesteld, maar voor je aan de

eigenlijke update kunt beginnen, moet je nog even
nagaan over welk biosmodel en -versie je systeem
precies beschikt. Immers, je wilt in ieder geval
vermijden dat je een foutieve update installeert. Zo’n
miskleun kan namelijk een onwerkbaar systeem tot
gevolg hebben.
Windows kan je dat zelf vertellen. Druk hiervoor
op Windows-toets+R, tik msinfo32 in en druk op
Enter. Het venster met Systeeminformatie duikt
op. Selecteer hier de rubriek Systeemoverzicht en
ga na wat er precies vermeld staat bij BIOS-versie/
datum.
Gewapend met deze kennis breng je vervolgens
een bezoek aan de website van de systeem- of
moederbordfabrikant. Daar vind je vast een rubriek
als Download of Support waar je terechtkunt
voor eventuele bios-updates. Dubbelcheck of je de
juiste versie te pakken hebt, waarna je hem kunt
downloaden. Tip 11 Lukt een
Andere firmware update niet recht-
Tip 11: Bios-update streeks vanuit het
bios, werk dan bij
Je bent bijna klaar voor de eigenlijke update, maar Het zou ons sterk verbazen mocht je Windows- voorkeur vanuit
open eerst nogmaals het bios-setup-venster waar pc de enige hardware zijn. In je thuisnetwerk een minimalistisch
je indien nodig een optie als Bios write protection bevinden zich vast nog toestellen als een router, besturingssysteem.
uitschakelt en iets als Load bios default values nas, ip-camera en wellicht nog allerlei andere
inschakelt (nadat je de huidige instellingen veilig ‘slimme’ apparaten. Ook deze hardware kan aan
hebt gesteld: zie tip 8). Een laptop koppel je het liefst een update toe zijn. Zo’n update zorgt bijvoorbeeld
aan het stroomnet. voor meer functionaliteit, een hogere snelheid of
Hoe het updateproces precies verloopt, hangt ook meer veiligheid.
weer af van je bios. Normaal gesproken vind je in het Op de website van de fabrikanten vind je door-
setup-venster van je bios een optie terug als Update gaans de nodige documentatie. Bij heel wat appa-
bios. Selecteer die en verwijs naar het download- raten kun je zo’n update vaak rechtstreeks vanuit
bestand dat je inmiddels naar een usb-stick had het configuratievenster uitvoeren, al dan niet door
gedownload. eerst het updatebestand zelf te downloaden. Ook
Sommige bios-updates komen in de vorm van een hier geldt: maak indien mogelijk eerst een back- Ook voor routers
uitvoerbaar bestand. Hoewel je dat in principe vanuit up van de huidige configuratie! komen updates
Windows kunt opstarten, kun je het beter vanuit een Goed om weten: de Europese wetgeving verplicht uit. Geregeld even
stabiel en uitgekleed besturingssysteem zoals, jawel, vanaf 2021 elke fabrikant van slimme (netwerk- of checken is de bood-
DOS doen. IoT-)apparaten tot een ingebouwde updatefunctie. schap.
Je hebt natuurlijk al jaren geen DOS meer in huis.
Geen nood, daar zorgt het gratis, portable Rufus
wel voor (https://rufus.ie). Start de tool op, stop
een (lege) usb-stick in je pc, kies FreeDOS bij
Opstartselectie en stel het Bestandssysteem
in op FAT32 . Is je stick klaar, kopieer er dan ook
het bios-updatestand naartoe. Start je systeem op
met deze stick en voer de update uit. Het is van
het grootste belang dat je de bios-update op geen
enkele manier verstoort of onderbreekt.

06 | 2020 13
 DRIVERS
DOOR: JOHN VANDERAART
Drivers bij de tijd
Back-uppen én herstellen
Het kan zomaar gebeuren dat je na een
grote update van Windows 10 ineens
problemen hebt met de hardware in je pc.
De oplossing daarvoor vergt wat planning:
maak nú een back-up van de drivers in
je pc, dan kun je die later als het nodig is
gebruiken om je systeem te herstellen.
Wat gaan we doen?
We gaan met behulp van het gratis tooltje
DriverBackup! een back-up maken van de drivers
op een Windows 10-pc en laten aansluitend zien
hoe je een individuele driver kunt terugzetten als
dat nodig is.
14 06 | 2020
Tip 01: Apparaatbeheer
Drivers zijn kleine programmaatjes die de commu-
nicatie tussen het besturingssysteem en de hard-
ware verzorgen. Dat kan ook externe hardware zijn,
bijvoorbeeld hardware die via usb, bluetooth, eSata
of het netwerk communiceert met Windows. Wil je
hier meer over weten? Open dan Apparaatbeheer
(via het Configuratiescherm), dan zie je alles wat
met drivers te maken heeft. Als Windows 10 en de
hardware van je pc ongeveer even oud zijn, is er
meestal geen probleem. Maar je hardware veroudert
bij iedere nieuwe grote upgrade van Windows 10. Een
grote upgrade bestaat uit namelijk veel meer dan
alleen wat tussentijdse patches of een servicepack.
Bij een grote upgrade verschilt de nieuwe versie van
Windows 10 net zoveel van de vorige als Windows 8
verschilde van Windows 7. En heel wat gebruikers
herinneren zich ongetwijfeld nog de hardwareproble-
men die zich destijds voordeden. Hardware die prima
functioneerde, gaf ineens niet langer thuis. Gelukkig
is daar nu met wat voorwerk veel aan te doen.
Tip 01 Alle
informatie over de
aangesloten hard-
ware en de drivers
vind je terug bij het
Apparaatbeheer.
Tip 02: Veiligstellen
Tijdens een installatie of een grote upgrade is
Windows 10 vrij eenkennig wat betreft het accep-
 DRIVERS

teren van bestaande drivers en apps; iets wat niet

100 procent wordt herkend gaat linea recta naar de
prullenbak. Maar als Windows 10 daarna eenmaal
draait, heb je als computerbeheerder opeens allerlei
mogelijkheden om het een en ander aan te passen.
Zoals het terugzetten van een driver die eerder wél
goed werkte. Ofwel: het is zaak dat je een back-up
maakt van de drivers vóór er een grote upgrade komt
(of voordat je Windows 10 opnieuw installeert). De
tool die we daarvoor gebruiken is DriverBackup! (met
uitroepteken), te vinden op www.sourceforge.net/
projects/drvback. Download het zip-bestand en maak
een map aan, bij voorkeur op een externe schijf of
usb-stick. Geef de map een duidelijke naam en pak
de zip uit in die map. Omdat DriverBackup! een por-
table programma is, hoef je niets te installeren. Het
werk wordt gedaan door DrvBK.exe, dat je recht-
streeks vanaf het externe medium kunt gebruiken.

ding waar je je aan kunt vasthouden: alle getoonde Tip 03 Als

drivers werken met het huidige besturingssysteem DriverBackup! je
en met alle apparaten die nu zijn verbonden met de pc heeft gescand,
pc. Wat je op dit moment te zien krijgt, is dan ook een kies je ervoor om
prima uitgangssituatie voor een grote upgrade of voor alle apparaten en
een nieuwe installatie van Windows 10. drivers te zien.

Tip 04: Back-uppen

Tip 02 Nadat Nu je hebt gezien welke drivers je zoal kunt veilig-

DriverBackup! is stellen, klik je op de knop Start Backup om het
gedownload en back-uppen te starten. Er verschijnt een dialoog-
uitgepakt, kun je de venster (Backup selected devices) waarin je even
tool aan het werk goed moet kijken naar de sectie Options. Bij het
zetten.

Tip 03: Kennismaking

Het exe-bestand doorzoekt je besturingssysteem

grondig en zet alle gevonden apparaten/drivers op
een rij. Boven dat overzicht zie je vijf knoppen die als
selectiefilters dienen: All (toont alle apparaten), OEM
(toont de apparaten die een Microsoft-driver gebrui-
ken), Third parts (toont de apparaten die een driver
van een andere fabrikant gebruiken), Full portability
(toont de apparaten waarvan de drivers volledig kun-
nen worden bewaard en hersteld door DriverBackup!)
en Digital signature (toont de apparaten die met
door Microsoft goedgekeurde en gecertificeerde
drivers werken). Die laatste twee knoppen laten we Tip 04 Hier
in deze workshop links liggen. Immers, je wilt alle vullen we alle
apparaten en drivers zien, zodat je kunt proberen er gewenste opties
zoveel mogelijk veilig te stellen. Intussen is er één voor de back-up in.

06 | 2020 15
 DRIVERS

onderdeel Path kun je aangeven waar je de drivers

wilt bewaren. Als je DriverBackup! op een externe
schijf of stick hebt opgeslagen, is het slim om op dat
apparaat ook de back-up op te slaan. Bij het veld
Description voer je een logische omschrijving in,
want het moet natuurlijk duidelijk zijn wanneer en
waarvan (lees: van welke computer) deze back-up
is gemaakt – dat zie je straks uiteraard terugkomen. Tip 06 Het eer-
De overige velden kun je laten zoals ze zijn. der aangemaakte
bki-bestand (met
Tip 05: Automatisch daarin alle infor-
matie die nodig is
Helemaal onderaan het dialoogvenster staan voor het herstellen)
nog twee opties. Zet in elk geval een vinkje voor is ingelezen.
Generate files for automatic drivers’ restoration.
Dat zorgt ervoor dat je de veiliggestelde drivers later even later, bovenin het werkvenster, voor Restore.
zeer eenvoudig kunt terughalen via een autostart Vervolgens klik je op de knop Open Backup file om
vanaf cd, dvd of usb-stick. Dat gebeurt door middel het eerder gecreëerde bki-bestand in te lezen. Alle
van de twee bestanden Autorun.Inf en Restore.Bat . veiliggestelde drivers worden getoond. Klik meteen
Let er op dat dit duo terechtkomt in dezelfde map (en ook op de knop Backup information om te contro-
op dezelfde schijf/usb-stick) als DriverBackup! Nadat leren of de ingelezen drivers daadwerkelijk passen
alle opties goed zijn ingesteld, druk je voor de tweede bij de hardware waar het om gaat.
keer op de knop Start Backup. Het veiligstellen
wordt dan in gang gezet en dat vergt even geduld. Tip 07: Selecteren

Als de juiste back-up voor de juiste hardware is inge-

lezen, plaats je vinkje bij de apparatuur waarvan het
Apparaatbeheer je heeft verteld dat de drivers ervan
ontbreken. Het is dus niet nodig om álle drivers terug
te halen. Nadat je de selectie hebt gemaakt en op de
knop Restore hebt gedrukt, krijg je ter controle nog
even te zien welke drivers er daadwerkelijk worden
overgeheveld naar Windows 10. Als je akkoord bent
met het getoonde, klik je op de knop OK . Daarna kun
je, voor alle zekerheid, Windows 10 opnieuw starten
om daarmee het plug-and-playmechanisme in staat
Tip 05 Het back- te stellen de nieuw toegevoegde drivers te herkennen
uppen is nu in volle en in gebruik te nemen.
gang. Via groene
balkjes wordt de
voortgang getoond.

Tip 06: Terugzetten

Het back-uppen is gelukt. Je kunt Windows 10 nu

opnieuw installeren of serieus upgraden. Mocht
het Apparaatbeheer aansluitend aangeven dat er Tip 07 Hier
één of meerdere drivers ontbreken, dan is er geen selecteren we de
vuiltje aan de lucht. Immers, je hebt de back-up drivers die (op-
van DriverBackup! achter de hand. Noteer in dat nieuw) moeten
geval even welke drivers er ontbreken. Plaats dan worden toegevoegd
de usb-stick of cd/dvd in de pc en open de map van aan het besturings-
DriverBackup! Dubbelklik op het exe-bestand en kies systeem.

16 06 | 2020
 SNEL RESULTAAT IN 3 STAPPEN

DOOR: DIRK SCHOOFS

Schijfgebruik in blokvorm
Snuffelen naar slokoppen
Toen je je laptop kocht, dacht je vast
dat je harde schijf nooit vol zou raken,
maar opeens, na een paar maanden, is
er honderden gigabytes aan ruimte plots
verdwenen. Waar is al die opslagruimte
naartoe? De freeware-tool SpaceSniffer
toont deze informatie in de vorm van
blokken. Een vergelijkbare tool vind je in
onze Freeware-rubriek, te weten WizTree.
Stap 1: Scan
Je downloadt deze gratis tool via www.tiny.cc/
spasni. Het gaat om een opstartbaar exe-bestand
dat je dus ook als draagbare applicatie kunt laten
werken vanaf een usb-stick. Nadat je de analysetool
hebt opgestart, geef je aan welke schijf SpaceSniffer
moet scannen. Naast een harde schijf op je pc of
laptop kunnen dat ook allerlei andere opslag-
apparaten zijn, zoals een ssd, usb-stick of externe
harde schijf. Je kunt trouwens ook een aangepast
pad kiezen dat naar een bepaalde map verwijst. De
scan verloopt erg snel en de resultaten zie je real-
time. Wanneer je een bestand verwijdert of toevoegt,
zal het programma hier onmiddellijk rekening mee
houden.
Stap 2: Blokken
steeds dieper in de mappen duiken. Ontdek je bij-
voorbeeld een video die enorm veel ruimte in beslag
neemt, dan kun je via de rechtermuisknop in het
contextmenu van Windows Verkenner het bestand
openen en verwijderen.
Stap 3: Filteren
In eerste instantie toont SpaceSniffer slechts twee
kleuren (oranje en blauw), maar dat kun je een-
voudig wijzigen via de knop Use File Classes style,
de knop met de drie gekleurde blokjes. Hierdoor
worden filmpjes rood, audiobestanden roze, afbeel-
dingen groen enzovoort. Die kleuren en waartoe ze
behoren kun je verder specificeren via het menu Edit
/ Configure.
Er is ook een filterfunctie aanwezig om de bestanden
die je zoekt te beperken. Typ je bijvoorbeeld *jpg, dan
vind je uitsluitend jpg-afbeeldingen. Via dat filter
kun je ook bepaalde bestandsindelingen uitsluiten
van de analyse. De filterinstructies staan duidelijk
uitgelegd in de helpfunctie.
Hier zorgen we
ervoor dat exe-
bestanden herken-
baar zijn aan hun
paarse kleur.

Het resultaat verschijnt in rechthoeken. Een oranje

Niveau stappenplan
blok is een map, een blauw blok een bestand. De
grootte van elk blok geeft aan hoeveel ruimte dat Beginner Expert
Van beginner tot expert.
element inneemt. Ook zie je die informatie in het Hiernaast kunt je de
midden van elk blok(je) staan. Op elk oranje blok moeilijkheidsgraad van
kun je dubbelklikken om te bekijken wat in die map het stappenplan zien.
de meeste ruimte inneemt. Op die manier kun je dus

06 | 2020 17
 SMARTPHONE

DOOR: MARTIN GIJZEMIJTER

Telefoon als noodredding

Apps die het verschil kunnen maken
De smartphone wordt vaak vervloekt Tip 01: Medische informatie
omdat we alleen nog maar naar het Geschikt voor: Android, iOS
Eigenlijk is Medische informatie geen app, maar
schermpje staren en daardoor veel een basisfunctie van je smartphone die nog steeds
minder écht sociaal bezig zijn. Daar zit veel te weinig gebruikt wordt. Het maakt niet uit of
je een Android-toestel hebt of een iPhone, beide
wellicht een kern van waarheid in, maar je besturingssystemen hebben de mogelijkheid
om bepaalde informatie toe te voegen, zodat
smartphone kan ook het ideale apparaat hulpverleners informatie hebben die het verschil kan
betekenen tussen leven en dood, mocht het daarop
zijn als de nood aan de man is. Wij aankomen. Op je iPhone kun je deze informatie
invoeren door te navigeren naar Instellingen en
bespreken tien gratis apps die onmisbaar vervolgens naar Gezondheid. In dit menu vind je
twee opties die van belang zijn: Gezondheidsprofiel
zijn op je smartphone. en Medische ID. In Gezondheidsprofiel geef
je informatie op zoals je naam, geboortedatum,
bloedgroep, huidtype enzovoort. In Medische ID
kun je aanvullende informatie kwijt, zoals eventuele
aandoeningen die je hebt, wie je noodcontactpersoon
is, en dergelijke. Zorg er wel voor dat Toon bij
vergrendeling aan staat, zodat je toestel niet
eerst ontgrendeld hoeft te worden. Bij Android is
het iets minder uitgebreid, daar kun je alleen een
noodcontactpersoon toevoegen. Zoals Android
Wat gaan we doen? betaamd, moet je vaak zelf even zoeken waar je die
informatie kwijt kunt. Bijvoorbeeld bij Contacten
/ Groepen / ICE - contacten bij nood. Klik op het
plusteken om een contactpersoon toe te voegen, en
selecteer de persoon die je wilt laten bellen wanneer
er iets niet in orde is met jou.

Tip 02: Hoofdletsel Sport

Geschikt voor: Android, iOS

In dit artikel laten we je zien welke apps handig
zijn om te installeren, zodat je ze kunt gebruiken
als je in de problemen zit. We hopen dat je ze nooit
hoeft te gebruiken, maar na het lezen van dit
artikel ben je in ieder geval voorbereid. De apps
kun je via de Apple App Store of Google Play Store
downloaden.
Ongelukken kunnen overal gebeuren en letsel
kun je overal oplopen. Toch is de kans dat je letsel
oploopt wanneer je fanatiek aan het sporten bent
een stukje groter dan wanneer je thuis op de bank
zit te netflixen. Daarom is deze app een must-have
voor iedereen die op wat voor manier dan ook actief
is in de sportwereld. De app Hoofdletsel Sport richt
zich met name op hoofdletsel bij het sporten, omdat
de zorg die daarbij verleend moet worden een

18 06 | 2020
 SMARTPHONE

via de telefoon te verstrekken, maar veel eenvoudi-

ger is het om dat te doen in de app die zij daarvoor
ontwikkeld hebben, ANWB Wegenwacht Pechhulp.
Wanneer je de app installeert, krijg je meteen de
vraag of je telefoonnummer en locatie gedeeld
mag worden. We adviseren je dat te doen, zodat de Tip 03 Vul zo
Wegenwacht je in geval van nood snel kan bereiken veel mogelijk infor-
én je locatie vast kan stellen. Vervolgens raden we matie van tevoren
je aan om ook alvast de gegevens van je voertuig in in. Sta je een keer
te voeren. Wanneer er dan daadwerkelijk iets aan de met pech langs de
hand is, hoef je alleen nog maar aan te geven wát weg, dan is dat het
er precies stuk is, waarna de Wegenwacht dit kan enige wat je nog
combineren met de gegevens die je eerder al hebt maar aan hoeft te
ingevuld. Helaas is de dienst van de Wegenwacht geven.
zelf niet gratis.
Tip 04 Nodig
Tip 04: HogeNood naar de wc moe-
ten, maar niet
Geschikt voor: Android, iOS weten waar dat
Voordat we ons verder richten op incidenten die je kan, is een ander
gezondheid in gevaar kunnen brengen, willen we soort noodgeval.
nog even een niet-levensbedreigend noodgeval HogeNood helpt je
benoemen. Tenslotte is er maar weinig vervelender uit de brand.

stuk acuter is dan bij bijvoorbeeld een gebroken of

Tip 01 Zorg dat gekneusde enkel. Wanneer er iemand met medische
relevante medische kennis in de buurt is, kun je die natuurlijk het beste
informatie is inge- zijn werk laten doen, maar is die persoon er niet,
vuld op je smart- dan zul je zelf adequaat moeten handelen. Deze app
phone, dat kan je helpt je daarbij aan de hand van een aantal vragen,
leven redden. zoals: is de sporter bij bewustzijn (geweest)? Heeft
de sporter pijn aan nek of rug? Aan de hand van je
Tip 02 antwoorden krijg je advies wat te doen. Uiteraard is
Hoofdletsel vereist al deze informatie ook gewoon online beschikbaar,
een specifieke maar het stapsgewijs beantwoorden van vragen
aanpak, deze app helpt je snel en adequaat te kunnen reageren.
helpt je daar snel
bij. Tip 03: ANWB Wegenwacht

Geschikt voor: Android, iOS

Noodgevallen zijn natuurlijk niet altijd direct van
levensbedreigende aard. Wanneer je onderweg bent
en je auto stopt ermee, dan valt dat in sommige
gevallen wel degelijk onder een noodgeval. En door-
gaans is dat ook het moment dat je de Wegenwacht
belt. In theorie is het natuurlijk ook gewoon mogelijk
om alle informatie die de Wegenwacht nodig heeft

06 | 2020 19
 SMARTPHONE

dan onderweg zijn en ineens heel erg nodig naar

de wc moeten, maar geen idee hebben waar het
dichtstbijzijnde toilet is. Met de app HogeNood hoef
je je daar geen zorgen meer om te maken. Het is
dan wel onze gewoonte om apps geen toegang te
geven tot onze locatie, maar bij dit soort apps is het
gewoonweg noodzaak. Want wanneer de nood hoog
is, wil je niet eerst nog je locatievoorzieningen aan
hoeven zetten. Zodra je de app opstart, zie je direct
waar je in de buurt een toilet kunt vinden. Daarbij
zie je eerst de meest nuttige informatie, zoals de
afstand, het soort toilet (man/vrouw/invalide) en of
het toilet open is of niet (niet geheel onbelangrijk).
Druk je op een toilet in kwestie, dan krijg je nog wat
extra informatie te zien, zoals de kosten voor het
doen van je boodschap.

Hoe meer je van tevoren invult,

hoe minder je hoeft te doen in geval
van nood

Tip 05: Reanimatie

Geschikt voor: Android, iOS

Wordt er iemand getroffen door een hartstilstand,
dan is het van levensbelang dat er iemand in
de buurt is die hem of haar kan reanimeren.
Het prettige aan deze app van de Hartstichting,
Reanimatie, is dat men rekening heeft
gehouden met twee situaties: de behoefte aan
informatievoorziening in het algemeen, en de
behoefte om snel te kunnen handelen. Je kunt deze
app dus ook gebruiken als er niets aan de hand
Back-up, geen vervanging!
De apps die we in dit artikel bespreken, zijn
superhandig en kunnen je daadwerkelijk redden
als dat nodig is. Toch vinden we het belangrijk
om te benadrukken dat deze apps als back-up
bedoeld zijn, niet moet gaan zien als vervanging
van andere belangrijke zaken. Kortom: probeer
regelmatig dingen te lezen over reanimeren,
volg een EHBO-cursus, meld mensen waar je
heengaat enzovoort. Het is heel fijn dat een app
een redmiddel kan zijn, maar laten we ervoor
zorgen dat het wel het laatste redmiddel is.
is, om alles te leren over reanimatietechnieken, Tip 05
op zoek te gaan naar cursussen op dit gebied Reanimeren kun
enzovoort. Voor de tweede situatie is er de knop Nu je leren, maar
reanimeren, die wat ons betreft wel wat groter had als iemand een
gemogen. Met één druk op de knop zet je het volume hartstilstand heeft,
van je toestel op de hoogste stand, waarna je aan de moet je direct
slag kunt met behulp van audio-instructies. Je hoeft handelen. Deze
dus niet naar je telefoonscherm te kijken en kunt je app biedt beide
volledig richten op het reanimatieproces. mogelijkheden.
Tip: gebruikers klagen soms dat de app steeds crasht.
Wij hadden daar geen last van, maar daar wil je ui- Tip 06 De EHBO-
teraard niet pas achter komen als je hem nodig hebt. app van het Rode
Test dit vooraf op je eigen smartphone. Kruis vertelt je
alles wat je moet
Tip 06: Rode Kruis EHBO weten over het
verlenen van eerste
Geschikt voor: Android, iOS hulp, in tekst én
Er zijn uiteraard meer soorten letsel te bedenken geluid.
dan een hartaanval en ook dan is het belangrijk dat
je zo snel mogelijk de juiste hulp verleent om erger
te voorkomen. Het Rode Kruis heeft daarom een
app uitgebracht, Rode Kruis EHBO, vol met actuele
(en voortdurend bijgewerkte) EHBO-instructies. De

20 06 | 2020

indeling van de app is heel prettig, met bovenaan
de meest dringende situaties die kunnen voorkomen
(zoals hevig bloeden, bewusteloosheid, niet meer
ademen en brandwonden) en daarnaast een zoek-
veld, zodat je ook kunt zoeken naar een andere situ-
atie die zich op dat moment voordoet. Net als bij de
app van de Hartstichting, kun je een audio-instructie
inschakelen waarna je het toestel weg kunt leggen
en vervolgens hulp kunt verlenen.
Let wel: als je toestel op stil staat, zal het geluid
Tip 07 Met één niet te horen zijn (dat klinkt logisch, maar de
druk op de knop app van de Hartstichting negeert – terecht – je
al je noodcontact- geluidsinstelling).
personen
inschakelen, daar Tip 07: Circle of 6
is deze app voor
gemaakt. Geschikt voor: Android, iOS
Een smartphone is natuurlijk een ideaal apparaat
Tip 08 Via de
innovatieve app
om contact te zoeken met vrienden en familie
wanneer je in de problemen zit. Maar zit je echt in
Be My Eyes kun je gevaar, dan heb je daar meestal niet de tijd voor.
de ogen zijn voor Met deze situatie in het achterhoofd is de app Circle
iemand die blind is. of 6 ontwikkeld. Je kunt hiermee in één klap de juiste
SMARTPHONE
mensen op de hoogte te stellen en je locatie delen.
Wanneer je de app opstart, heb je de mogelijkheid
om zes contactpersonen toe te voegen. Drie is in
principe ook genoeg, maar de makers adviseren
om er echt zes toe te voegen. Wanneer je dit hebt
gedaan, verschijnt er in het midden van de cirkel:
Ask my circle to… Hier heb je drie opties: een be-
richtje sturen met de melding dat je opgehaald moet
worden, een berichtje met de vraag of ze je even
willen bellen en doen alsof je per direct nodig bent
(handig tijdens mislukte dates) of een berichtje met
de melding dat je dringend iemand moet spreken. Is
er echt iets aan de hand, dan open je de app en kies
je de voor dat moment relevante optie, waarna er
direct hulp wordt ingeschakeld.
Als je echt in gevaar verkeert, heb je
vaak geen tijd of ruimte om te bellen
of appen
Tip 08: Be My Eyes
Geschikt voor: Android, iOS
Hulp is natuurlijk niet alleen iets dat je zelf nodig
hebt, hulp kun je ook verlenen. Wanneer je niets
(meer) kunt zien, kan het leven behoorlijk lastig
zijn. Blinden en slechtzienden weten zichzelf vaak
veel beter te redden dan wij ons kunnen voorstellen,
maar dan nog zijn er situaties waarin ook zij weleens
hulp nodig hebben. Denk bijvoorbeeld aan een
ernstige situatie waarin een medicijn ingenomen
of toegediend moet worden, maar de persoon in
kwestie niet kan zien wat hij/zij vasthoudt. Als er
niemand in de buurt is om het aan te vragen, komt
de smartphone goed van pas. Heb je de app Be My
Eyes geïnstalleerd en heb je jezelf geregistreerd
als iemand die hulp wil bieden, dan kan iemand
die blind of slechtziend is contact zoeken wanneer
dat ook maar nodig is. Er wordt hulp gevraagd aan
personen die op dat moment beschikbaar zijn, en
als je de oproep accepteert, kun je dus voor heel
even iemands ogen zijn. Het is één van de meest
innovatieve en sociale initiatieven op het gebied van
hulp-apps die we tot nu toe hebben gezien, en je
helpt er écht mensen mee uit de brand.
Tip 09: Family Locator
Geschikt voor: Android, iOS
De functie Zoek mijn vrienden op een iPhone kun
06 | 2020 21
 SMARTPHONE

je gebruiken om uit te zoeken waar iemand op een

bepaald moment is. Maar wanneer er iets ernstigs
aan de hand is, wil je in één klap kunnen zien waar
bijvoorbeeld je gezinsleden zich bevinden. Installeer
dan de app Family Locator en voeg de personen toe
die je graag wilt kunnen volgen (uiteraard moeten
zij toestemming geven voordat je ze kunt volgen).
Vervolgens verschijnen ze direct in beeld op een
kaart. Je kunt nu zones invoeren die veilig en niet
veilig zijn, en een melding krijgen wanneer bepaalde
zones worden verlaten of betreden. Het werkt goed
en overzichtelijk, maar we raden je wel aan de app
alleen te gebruiken in geval van nood, want je wordt
geheid paranoïde wanneer je de hele dag de locatie
van je dierbaren in de gaten houdt. Overigens is
de app gratis, maar na een proefperiode van zeven
dagen betaal je zo’n 54 euro per drie maanden (of
75 euro per jaar). Je moet dus echt wel iemand zijn
die zich enorme zorgen maakt om die prijs te willen
betalen.

Hulp is niet alleen iets dat je zelf

nodig hebt, hulp kun je ook verlenen

Tip 10: COVID-19 Tracker

Geschikt voor: iOS Tip 09 Waar

Op het moment van schrijven zitten we midden
in de periode waarin het coronavirus vat heeft
gekregen op ons land. We hebben geen idee hoe
het met Corona gesteld is op het moment dat je dit
blad onder ogen krijgt, wél weten we dat COVID-19
Tracker een fantastisch voorbeeld is van hoe
technologie gebruikt kan worden om de risico’s te
beperken in het geval van een lokale of, in dit geval,
wereldwijde crisis. De app laat je op een kaart zien
hoeveel besmette personen er zijn (zelf gemeld en
gemeld door de Wereldgezondheidsorganisatie, ieder
met een eigen kleur). Dat is natuurlijk geen vrijbrief
om lekker tussen die gebieden door te fietsen, maar
wel een goede indicator om bepaalde gebieden
te vermijden. We noemen deze app vooral als
voorbeeld, bij elk nieuw virus verschijnt er wel een
dergelijke tracker, je hoeft alleen maar op de naam
van het virus in kwestie te zoeken. Goed om te zien
is dat de informatie in ieder geval zeer up-to-date is,
het aantal besmette personen, waaronder het aantal
doden, klopte op het moment van schrijven precies
met wat er enkele minuten eerder door het RIVM
was doorgegeven.
je gezinsleden of
Eigen beveiliging vrienden zijn? Met
Family Locator
breng je ze in één
We bespreken in dit artikel apps en instellingen klap in kaart.
die je kunnen helpen wanneer je in nood bent.
Maar het is óók handig om zelf wat stappen te Tip 10 Apps zijn
nemen die je kunnen helpen als dat nodig is. ook een fantasti-
Eenvoudige stappen als: even laten weten waar sche manier om de
je naartoe gaat of een appje sturen als je ergens uitbraak van virus-
bent. Ook heel handig: standaard je locatie delen sen te volgen.
met, bijvoorbeeld, je partner, zodat hij of zij altijd
weet waar je bent als dat nodig is (alleen handig
als je niets te verbergen hebt natuurlijk). Denk
tot slot ook eens aan handige locatiediensten,
zoals Zoek mijn iPhone (of de Android-variant
daarvan), zodat, stel dat er iets is en je kunt niet
communiceren, men in ieder geval je gangen na
kan gaan. Het zijn kleine stappen die eenvoudig
zijn om te nemen (je hebt er niet eens extra apps
voor nodig), maar ze kunnen wel het verschil
maken tussen een situatie die goed of rampzalig
afloopt.

22 06 | 2020
 GRAFIEKEN IN EXCEL
DOOR: DIRK SCHOOFS
Taart, staaf of lijn?
Gave grafieken in Excel
Een tabel met cijfermateriaal is meestal
moeilijk te interpreteren, daarom houden
we van grafieken die in één oogopslag
inzicht geven. Toch is het verleidelijk om
in Excel ingewikkelde en overdonderende
grafieken te genereren, terwijl het juist
om eenvoud draait. Hoe kies je het juiste
type en hoe maak je overtuigende, mooie
grafieken die gemakkelijk te lezen zijn?
Wat gaan we doen?
We laten je zien hoe je het juiste grafiektype in
Excel kiest en ervoor zorgt dat die op een heldere
manier de informatie weergeeft.
24 06 | 2020
Tip 01: Gegevenstabel
Iedere grafiek die je in Excel maakt, begint bij het
selecteren van de gegevens die je aan de hand van
staafjes, lijnen of taarten wilt weergeven. Daarvoor
houd je de linkermuisknop ingedrukt op eerste cel
linksboven van de gegevenstabel. Vervolgens sleep
je de muisaanwijzer naar de rechterbenedenhoek
van de tabel. Of je klikt op de eerste cel linksboven,
houdt de Shift-toets ingedrukt en klikt op de laatste
cel rechtsonder.
Tip 01 Sleep
over de cellen die
je in de grafiek wilt
weergeven.
Tip 02: Grafiektypen
Nadat je de gegevens waarvan je een grafiek wilt
maken geselecteerd hebt, ga je naar het tabblad
Invoegen. In het onderdeel Grafieken vind je een
ruime keuze aan grafiektypes. En daar wringt dik-
wijls de schoen. Als je namelijk het verkeerde type
kiest, gaat de betekenis van de gegevens grotendeels
verloren. Veel gebruikers houden het bij de drie
types: staven, lijnen of cirkel. Maar Excel beschikt
 GRAFIEKEN IN EXCEL

over meer mogelijkheden om gegevens visueel

voor te stellen en zelfs in die basistypen kun je met
enkele handigheidjes de gegevens nog duidelijker
voorstellen.

Tip 03 Onder
Laten opvallen Aanbevolen gra-
fieken toont Excel
suggesties voor
Laat in een grafiek alle informatie weg die niet jouw selectie.
echt nodig is en maak de grafiek voldoende groot.
Wanneer je een grafiek in PowerPoint gebruikt,
zet deze applicatie een kader met veel witruimte
om de grafiek heen waarbij de legenda en titel
ook nog eens veel ruimte innemen. Overweeg of
je de titel en legenda echt nodig hebt en probeer
de grafiek toch zo groot mogelijk te zetten.
Gebruik een opvallende kleur voor dat wat je wilt
benadrukken, bijvoorbeeld voor die ene kolom
Tip 02 Excel helpt waarover je iets meer wilt vertellen. Dat doe je in
je bij het zoeken van drie muisklikken. Klik eerst op het grafiekgebied
het gepaste grafiek- om alle kolommen te selecteren. Daarna klik je Geef de
type. een tweede keer op die ene staaf waarvan je de kolom waar je
kleur wilt wijzigen. Ten slotte gebruik je de rech- de aandacht op
termuisknop om de kleur van de opvulling en de wilt vestigen een
Wanneer je een verkeerd grafiektype contouren van de kolom aan te passen. opvallende kleur.

kiest, gaat de betekenis van de

gegevens grotendeels verloren

Tip 03: Aanbevelingen

Sommigen hebben het over grafieken als het gaat

over lijnen en kolommen, zijn het cirkels dan
spreken ze over diagrammen. De definities van beide
lopen door elkaar, dus wij gebruiken de termen als
synoniemen. Sinds versie 2013 van Excel geeft dit
programma advies bij de keuze van het grafiek-
type. Klik in het onderdeel Grafieken op de knop

06 | 2020 25
 GRAFIEKEN IN EXCEL

Tip 04 Het
programma toont
voortdurend
varianten om
jouw ontwerp te
verbeteren.

Aanbevolen grafieken. Je ziet een selectie van

grafieken waarvan het programma aanneemt dat
ze geschikt zijn voor jouw gegevenstabel. Scrol even
door de suggesties en klik met de linkermuisknop
op een grafiek zodat je aan de rechterkant een voor-
beeld ziet. Ben je tevreden, dan klik je op OK .

Wij blijven voorstander van de

sobere, platte 2D-grafiek
Tip 04: Varianten
Wanneer je in de groep Grafieken een bepaald type
selecteert, bijvoorbeeld Kolom, Lijn of Waterval ,
dan zal het programma nog meer varianten van het
gekozen type tonen in het tabblad Grafiekontwerp.
Dat tabblad verschijnt als je op de grafiek klikt.
Wanneer je de muisaanwijzer op een van de voor-
beelden houdt, toont het programma de naam van
de variant met een korte beschrijving. Klik je erop,
dan verschijnt de grafiek op het werkblad. Je kunt
de grafiek met de muisaanwijzer vastgrijpen en naar
een andere plaats slepen.
Tip 05: Op een ander blad
Op dit moment staat de grafiek op het blad waar
ook de gegevenstabel staat. Wil je de grafiek op een
nieuw tabblad plaatsen, dan kies je rechtsboven in
het lint voor de knop Grafiek verplaatsen. Als je Tip 05 Met
die knop niet ziet, moet je even op de grafiek klikken. Grafiek verplaatsen
In dit dialoogvenster kun je de grafiek naar een verplaatsen we de
nieuw tabblad verplaatsen dat je hier meteen ook grafiek naar het
een naam kunt geven. Wanneer je Excel-bestand vijfde tabblad.
al uit verschillende tabbladen bestaat, kun je in dit
dialoogvenster de grafiek als een object naar een
van de andere werkbladen verhuizen.
Tip 06: Kolom of staaf
De staaf- of kolomdiagram is het meest geschikt
om waarden te vergelijken of om een ontwikkeling
in de tijd te tonen. Dit is het meest voorkomende
grafiektype. Excel 365 noemt het rechtopstaande
type de kolomdiagram en het liggende type het
staafdiagram. Als je zo’n type kiest, kan de vol-
gende tip een groot verschil maken. Voordat je de
gegevens namelijk omzet naar kolommen of staven,

Tip 06 Omdat we
de lijst van groot
naar klein hebben
gesorteerd, wordt
de grafiek veel
sprekender.

26 06 | 2020

kun je de gegevens het best van groot naar klein
sorteren met de opdracht Gegevens / Sorteren .
Op deze manier staan de kolommen niet lukraak
door elkaar, maar zie je van links naar rechts of
van boven naar onder de hoogste waarden, dan de
middenmoters en ten slotte kleinste waarden. Deze
Tip 07 Wanneer truc kun je uiteraard alleen maar toepassen als de
de labels veel tekst volgorde op de X-as (horizontale as) niet chronolo-
bevatten, kun je gisch vastligt. Een trucje om nooit meer te vergeten
beter het horizon- wat nou ook alweer de X- en Y-as zijn: de letter Y
tale staafdiagram wijst naar beneden en loopt dus van boven naar
gebruiken. beneden.
Blijf weg van 3D-effecten
Het 3D-effect is een van de meestgebruikte visua-
lisatie-effecten. Wij blijven echter voorstander van
de sobere, platte 2D-grafiek. 3D-grafieken ogen
mooi op een beeldscherm, maar op een afdruk zijn
ze lastiger te lezen. Bovendien worden de staven,
kolommen of taarten door het 3D-perspectief
een beetje gekanteld en daardoor krijg je een
vertekend beeld. Kijk maar naar hoe duidelijk een
cirkeldiagram eruitziet in 2D versus 3D.
De 3D-weergave In 2D zie je dat ieder deel even groot is. Als we de
geeft een vertekend cirkelgrafiek omzetten naar 3D lijkt het alsof het
beeld van de oranje segment veel groter is dan de twee andere
verhoudingen. delen.
GRAFIEKEN IN EXCEL
Tip 07: Horizontaal diagram
Bij een horizontaal staafdiagram plaats je de groot-
ste waarden bovenaan. De horizontale vorm geeft
meer ruimte voor horizontale teksten. Werk je graag
met lange labels, kies ook dan voor een liggend
staafdiagram. De labels, dat zijn de waarden die de
waarden van de staven aangeven, zijn namelijk beter
leesbaar in een liggend diagram. De afbeelding, met
de best verkochte boeken aller tijden, is een mooi
voorbeeld van gegevens dat om een horizontaal dia-
gram vraagt, omdat de titels dan op de juiste manier
in beeld komen.
Experimenteer niet met allerlei
kleuren, maar gebruik de schema’s
onder de knop ‘Kleuren wijzigen’
Tip 08: Stapeldiagrammen
Een gestapeld kolom- of staafdiagram geeft dubbel
zoveel informatie als een enkelvoudig staafdia-
gram. Je vergelijkt niet alleen de verschillende
totalen, je ziet ook hoe die totalen zijn opgebouwd
uit verschillende categorieën. In de afbeelding lees
je bijvoorbeeld af dat het aantal dieren dat in de
asielen wordt binnengebracht de laatste drie jaar is Tip 08
afgenomen. Tegelijkertijd zie je ook dat het aantal Probeer de
binnengebrachte honden in 2019 is toegenomen kleurcombinaties
(voor wie hier ongelukkig van wordt, deze cijfers zijn die het programma
fictief). Maar soms bevallen de gebruikte kleuren van voorstelt.
06 | 2020 27
 GRAFIEKEN IN EXCEL

Tip 10 Het
cirkeldiagram
toont de
verschillende
momenten waarop
koppels beslissen
om te scheiden.

Fijnregelen

Wanneer het diagram op het werkblad staat, kun

je rustig de vorm ervan aanpassen met betrek-
king tot de kleuren, titel, labels, rasterlijnen en
legenda.
Om de grafiek te finetunen, klik je eerst op het een grafiek je niet. Ga dan niet lukraak met allerlei Tip 09 In een
diagram waarna er rechtsboven drie vierkantjes kleuren experimenteren. Als je op de grafiek klikt, gegroepeerde gra-
naast de grafiek verschijnen. Met het eerste, verschijnt er een nieuw tabblad: Grafiekontwerp. fiek is de legenda
de knop met het plusje, pas je de grafiektitel, Daar vind je de knop Kleuren wijzigen. Het grote onmisbaar.
de gegevenslabels en de legenda aan. Met de voordeel van deze knop is dat hieronder harmonieuze
tweede krijg je telkens enkele grafiekstijlen te kleurenschema’s zitten.
De ring of donut zien die de huidige keuze kunnen verbeteren. De
onderste knop, het filter, is bedoeld om bepaalde
In een kaartgrafiek vergelijk je
toont ook de ver-
houdingen, maar categorieën weg te laten in de grafiek. Als je in dit
deze grafiek is iets
luchtiger dan de
voorbeeld de groep >70+ zou weglaten, zal Excel
de ring herverdelen op basis van de andere vijf
waarden tussen landen, steden en
cirkel. leeftijdsgroepen. regio’s

Tip 09: Groeperen

Excel produceert ook gegroepeerde kolom- of

staafdiagrammen. Bij dit type staan de staven van
gerelateerde items in groepjes naast elkaar. Deze
gegroepeerde diagrammen komen van pas als je
bijvoorbeeld de productieresultaten van vier pro-
ducten van de afgelopen vijf jaar wilt bekijken of als
je de bezoekersaantallen per leeftijdscategorie van

28 06 | 2020
 GRAFIEKEN IN EXCEL

Tip 11 Iedere
lijngrafiek kun je
opvullen.

de laatste jaren wilt analyseren. In dat geval ga je

naar het tabblad Invoegen en kies je Gegroepeerde
kolom of Gegroepeerde staaf. Voor zo’n ge-
groepeerde kolom heb je dus meerdere rijen met
gegevens nodig. In dit voorbeeld een rij voor iedere
leeftijdscategorie. Bij een gegroepeerde kolom- of
staafdiagram maak je liefst ook gebruik van een
leganda, zodat je de staven binnen iedere groep Tip 12: Op de kaart Tip 12 De
eenvoudig kunt herkennen. donkerste gebieden
Een bijzondere manier om data te visualiseren, is de geven de hoogste
Tip 10: Cirkeldiagrammen kaartgrafiek. Hiermee vergelijk je waarden tussen waarden weer.
landen, steden en regio’s. In de afbeelding vergelij-
Cirkeldiagrammen tonen aan hoe de koek verdeeld ken we data van Europese landen. Die landsnamen
is. Dit type gaat uit van een geheel van 100% en be- herkent Excel vanzelf. In de eerste kolom staan de
rekent de informatie van de verschillende onderde- landen, in de tweede kolom staat een getal dat het
len procentueel. Voor het aantonen van een verde- geproduceerde percentage windenergie per inwoner
ling van bijvoorbeeld leeftijdsgroepen, is dit type dus aanduidt. Selecteer de tabel en navigeer in het
prima te gebruiken. Je gebruikt cirkeldiagrammen tabblad Invoegen naar Grafieken / Kaarten. De
het best bij datasets waarbij het niet gaat om heel landen met een hoog percentage aan windenergie
kleine verschillen, maar om een globale verdeling. per inwoner zullen een donkerdere kleur krijgen dan
landen waar het percentage laag is.
Tip 11: Lijn en trendlijnen
Tip 13: Kaartgrafiek wijzigen Tip 13 Stel het
De beste manier om trends weer te geven, is aan de Kaartgebied in op
hand van een lijngrafiek. In Excel kun je die in 2D, 3D, Soms krijg je het resultaat in eerste instantie op een Alleen regio’s met
gestapeld en niet-gestapeld weergeven. De lijngra- volledige wereldkaart te zien. Als je de gegevens gegevens, anders
fiek gebruikt men vaak om aan te tonen hoe iets zich slechts op een bepaald deel van de wereld wilt wordt de kaart te
ontwikkelt over tijd. Zorg dat je op de horizontale bekijken, moet je een instelling wijzigen in de balk groot.
as (de X-as), de tijd evenredig verdeelt. Je kunt een
extra lijn laten genereren die de prognose weergeeft
op basis van de huidige cijfers. Daarvoor klik je op de
grafiek, daarna ga je via de knop met het plusje naar
Grafiekelementen en vink je de optie Trendlijn
aan. Combineer nooit meer dan vier lijnen, anders
wordt het diagram te lastig om te interpreteren.
Voor alle grafiektypen geldt dat je de legenda beter
weglaat als het niet echt nodig is. Ook de legenda
kun je aan- en uitzetten in de Grafiekelementen.

06 | 2020 29
 GRAFIEKEN IN EXCEL
Tip 14 De
trendlijn toont het
Gegevensreeks opmaken. Dubbelklik op de kaart
zodat deze balk tevoorschijn komt en klik in het
gemiddelde van de tabblad Labelopties op de knop met de staafjes:
datapunten. Opties voor Reeks. In het vak Kaartgebied selecteer
je Alleen regio’s met gegevens. Hierdoor verschijnt
in ons voorbeeld de kaart van Europa. Via de knop
met het kruisje in de rechterbovenhoek kun je de
gegevenslabels en de grafiektitel tevoorschijn halen.
Tip 14: Spreidingsgrafiek
In een spreidingsgrafiek onderzoek je het verband
tussen twee verschillende factoren. Bestaat er een
verband tussen lichaamslengte en schoenmaat?
Tussen haarkleur en IQ? In dit voorbeeld vroegen
we twintig scholieren naar het aantal uren dat ze
voor een proef hebben gestudeerd. In de tweede
kolom noteerden we hun score (max. 20). Met de
spreidingsgrafiek zal Exel de studietijd en de score
van iedere scholier combineren in de vorm van
stippen. De Y-as toont het resultaat, de X-as de
studietijd. Een spreidingsdiagram werkt goed voor
het vergelijken van veel datapunten. Op die manier
zie je de correlatie tussen deze beide factoren.
Wanneer er veel stippen in een rechte lijn liggen, is
de kans groot dat er een recht evenredig verband
is tussen beide gegevensgroepen. In dit geval zie je
30 06 | 2020
Tip 15 Omdat
we de delen vullen
met foto’s hoeven
we geen legenda te
gebruiken.
dat studeren dus echt wel loont. Klik op de knop met
het kruisje en plaats een Trendlijn, dan zal Excel op
basis van de gegevens toch een gemiddelde in de
vorm van een rechte lijn tonen.
Met een spreidingsgrafiek onderzoek
je of er een verband bestaat tussen
lichaamslengte en schoenmaat
Tip 15: Afbeeldingen
Het kost wat meer moeite, maar je kunt zowel de
achtergrond van een grafiek als de elementen zoals
kolommen en cirkels opvullen met afbeeldingen.
Deze afbeeldingen vormen pas een meerwaarde
als ze aangeven over welk onderwerp het gaat. Dit
lukt met alle grafiektypes, maar sommige lenen
zich daar nu eenmaal beter voor dan andere. Als
je op het grafiekgebied dubbelklikt, verschijnt aan
de rechterkant de balk Grafiekgebied opmaken.
Klik op het emmertje. Daarna klik je op het element
in de grafiek dat je wilt vullen en vervolgens kies
je in de balk de optie Opvulling met afbeelding
of bitmappatroon. Excel zal vanzelf het laatste
bitmappatroon dat je hebt gebruikt in het element
laden. Bij Bron afbeelding klik je op Invoegen
en dan selecteer je een afbeelding die op de harde
schijf staat. Je kunt ook naar online afbeeldingen
zoeken. Onderaan in de balk staan vier regelaars om
de afbeelding naar links, rechts, boven en onder te
verschuiven tot het plaatje helemaal goed staat.
 SNEL RESULTAAT IN 3 STAPPEN

DOOR: DIRK SCHOOFS

Schermliniaal
Meten op het scherm
Zowel Windows als macOS beschikken van het scherm uitrekt, kom je uit bij 100%. Je kunt
de liniaal immers zelf vergroten en verkleinen. In de
niet over een instrument om vanuit het standaardinstelling is dekking ingesteld op 80%, zo-
dat je de achtergrond toch een beetje door de liniaal
systeem zaken op het scherm te meten. kunt zien. Handig als je markeringen wilt aangeven. Geef de resolutie

Logisch, want een computer heeft eigen- Wil je nauwkeuriger kunnen werken, gebruik dan de van het beeld-
instelling Calibrate Ruler. Dan geef je de scherm- scherm en het

lijk geen flauw idee hoe breed een centi- resolutie op, bijvoorbeeld 96 pixels per inch en zoompercentage
noteer je het zoompercentage waarop het object van het gebruikte
meter op het scherm wordt weergegeven. wordt weergegeven, bijvoorbeeld 100%. programma op.

Toch komt een schermmeetinstrument

soms van pas om bepaalde verdelingen te
maken of om het midden van objecten te
bepalen.

Stap 1: Op het scherm

Open maar eens een A4-pagina in Word, kies in

het menu Beeld voor Afdrukweergave en zet de
zoominstelling op 100%. Houd vervolgens een
A4’tje tegen het beeld. De afmetingen op het scherm
komen in de verste verte niet overeen met de werke- Stap 3: Markeren
lijkheid. Je pc gokt maar hoe groot objecten worden
weergegeven. Toch bewijst ScreenRuler zijn dienst Handig zijn de markeerfuncties. Sleep de liniaal naar
als je er niet te veel van verwacht. Het gaat om een het begin en het einde van een object en kies Mark
draagbare app die geen installatie vereist. Pak het Center om exact het midden te vinden. Met Mark
gedownloade zip-bestand (https://screenruler. Thirds verdeel je de inhoud in derden en kies je
sourceforge.io) uit en open het exe-bestand. De lini- Mark Golden Ratio, dan verschijnt er een verdeling
aal verschijnt direct op het scherm. Alle menu-items volgens de fameuze gulden snede. Tenslotte kun je
van deze tool zitten onder de rechtermuisknop. ook de positie van de muisaanwijzer laten weergeven
op de liniaal.
Stap 2: Meten
Niveau stappenplan
Via de rechtermuisknop kun je de schermliniaal ook
verticaal gebruiken en met de instelling Stay on Top Beginner Expert
Van beginner tot expert.
zorg je dat de liniaal niet verdwijnt als je een andere Hiernaast kunt je de
applicatie opent. In de instellingen selecteer je de moeilijkheidsgraad van
maateenheid: pixels, centimeters, inches, punten of het stappenplan zien.
procenten. Als je de liniaal over de volledige breedte

06 | 2020 31
Welk abonnement
past bij jou?
Misschien wil je wel een abonnement op Tips & Trucs,
maar wil je je niet meteen vastleggen voor een heel jaar.
Gelukkig hoeft dat niet: bij ons bepaal je zélf wat voor
abonnement je neemt. Eén jaar, een half jaar of een maand:
jij kiest wat het beste bij je past!

1 EEN JAAR LANG

12 edities Tips & Trucs
voor maar
€ 54,00 (€ 4,50 per editie)
VOORDELIGSTE KEUZE

2 EEN HALFJAAR LANG

6 edities Tips & Trucs
voor maar
€ 29,50 (€ 4,92 per editie)
3 IEDERE MAAND
Een editie Tips & Trucs
voor maar per maand
€ 5,50
Meest flexibzeelgbeaaker) uze
(maandelijks op

Regel het direct op

www.tipsentrucs.nl/abonneren
 WEBDIENSTEN
DOOR: TOON VAN DAELE
Gratis webdiensten
Website bezoeken en aan de slag ermee!
Wanneer we het over webdiensten hebben,
denk je wellicht het eerst aan e-mail,
online agenda’s en cloudopslag, met
bekende namen als Outlook.com, Gmail,
Google Agenda en Dropbox. Er zijn echter
nog heel wat andere diensten die je ook
goed van pas kunnen komen en waar je
niets voor hoeft te betalen – tenzij je je
natuurlijk tot een betaald account laat
verleiden.
Wat gaan we doen?
We introduceren een brede waaier aan gratis en
wat minder bekende webdiensten en bespreken tien
uiteenlopende diensten, van dynamisch dns tot het
automatisch vertalen van teksten.
34 06 | 2020
Tip 01: Wegwerpadres
Veel webdiensten vragen je bij het aanmaken van
een account om je e-mailadres, waarna je gewoon-
lijk een bevestigingsmail ontvangt. Sommige dien-
sten verkopen echter je e-mailadres door, met spam
als gevolg. Een zogenoemd wegwerpadres biedt dan
uitkomst.
Guerilla Mail, reeds actief sinds 2006, is precies zo’n
dienst. Ga naar www.guerrillamail.com. Je ziet hier
direct een e-mailadres dat je onmiddellijk kunt ge-
bruiken (bijvoorbeeld vjowrtof@sharklasers.com).
Liever een ander adres? Klik dan op het deel voor
of na het @-teken en wijzig het (bijvoorbeeld in
tipsentrucs@grr.la ). Alle berichten die naar dit
adres worden verstuurd, zijn dan te zien zodra je het
gebruikte e-mailadres op de webpagina intikt. Tip 01 Een weg-
Een nadeel is wel dat iedereen die dit adres kent of werpadres voor-
raadt, ook die berichten kan lezen. Vink daarom ook komt dat je eigen
de optie Scramble Address aan. Mail die naar dit mailbox door spam
adres wordt verstuurd, komt ook in je tijdelijke mail- wordt belaagd.

box terecht, maar je kunt je hiermee niet aanmelden
bij Guerrilla Mail.
Je wegwerpadres blijft standaard één uur actief. Korter
kan ook, als je zelf op de knop Forget Me drukt.
Een vpn-dienst maakt surfen
anoniemer en versleutelt alle data
Tip 02: Ddns
Heb je een eigen dienst draaien op een pc of nas,
en wil je die ook van buitenaf bereiken, dan heb je
het publieke ip-adres van je router nodig (www.
whatismyip.org vertelt je dat). Verder dien je nog de
juiste poort(en) in je router naar die pc of nas te for-
warden (zie https://portforward.com/router.htm).
De kans is groot dat dit publieke ip-adres dynamisch
werd toegekend en dus kan wijzigen. Een dynami-
sche dns-dienst, kortweg ddns genoemd, koppelt een
domeinnaam aan dat ip-adres en kan er tevens voor
zorgen dat die koppeling ook na een wijziging van je
ip-adres intact blijft.
Dynu (www.dynu.com) biedt gratis ddns aan. Klik
op DDNS en kies Sign Up. Bij Host vul je een host-
naam in en selecteer je een Top Level domeinnaam
(bijvoorbeeld tipsentrucs@ddnsfree.com). Druk op
Add en vul de accountgegevens in. Druk op Submit ,
klik op de link in de bevestigingsmail en meld je aan.
In je Control Panel kies je vervolgens DDNS
Services. Als het goed is, staat je Dynu-
domeinnaam al klaar en heeft Dynu het publieke
Tip 02 Met Dynu ip-adres van je router ingevuld. Via Manage your
koppel je in een hostname kun je nog wijzigingen aanbrengen.
handomdraai een Je vindt hier nog enkele interessante rubrieken,
eigen url aan je zoals Offline Settings (om een url of melding op te
publieke ip-adres. geven die de bezoeker te zien krijgt als de dienst on-
WEBDIENSTEN
verhoopt onbereikbaar is) en Aliases (vullen wij hier Tip 02 De Dynu
redactie in, dan is ons netwerk voortaan ook bereik- DDNS Client waakt
baar via redactie.tipsentrucs.ddsnfree.com). op de achtergrond
De update-tool die de koppeling tussen url en ip- over onze koppe-
adres intact kan houden, vind je op www.tiny.cc/dyn. ling tussen domein
en ip-adres.
Tip 03: Vpn
Wanneer je een website bezoekt, dan weet die
webserver vanaf welk ip-adres je dat doet. Dat is
vervelend wat betreft de privacy en sommige dien-
sten gebruiken dat bovendien voor geoblokkades.
Geeft het ip-adres aan dat je bijvoorbeeld vanuit
Nederland of België surft, dan krijg je niet langer
toegang als die landen geblokkeerd zouden worden.
Gebruik je een vpn-server (virtual private network)
dan wordt niet je eigen ip-adres, maar dat van die
server doorgegeven. Daarbij komt dat een vpn-
dienst alle gegevens tussen je eigen apparaat en het
internet versleutelt, wat ook draadloos internetten
een stuk veiliger maakt.
Een van de betere gratis vpn-diensten is het
Zwitserse ProtonVPN (https://protonvpn.com). Klik
op Pricing om de beperkingen van de gratis versie
te zien. Allereerst maak je een account aan en na je
verificatie kun je aan de slag. Je downloadt eerst de
gewenste client-app (https://account.protonvpn.
com/downloads). Die is beschikbaar voor vrijwel
alle platformen, zowel desktop als mobiel.
We nemen Windows als voorbeeld. Met een handvol
muisklikken installeer je de client en kun je je bij
ProtonVPN aanmelden. Kies het gewenste land en
klik op Connect . Even later is je pc via de gevraagde
server met het internet verbonden. Als je naar
06 | 2020 35
 WEBDIENSTEN

Tip 03 In de
gratis proefversie
kun je voor de vpn-
server uit talrijke
landen kiezen.

bijvoorbeeld www.ip2location.com gaat, zul je dat

bevestigd zien.
De eerste zeven dagen kun je gratis alle functionali-
teit van de betaalde versie gebruiken.

Tip 04: Veiligheidschecks

Je hebt natuurlijk een bijgewerkte antivirustool

draaien, maar download je geregeld programma’s
van het internet, dan doe je er goed aan die bestan-
den ook door andere antivirustools te laten checken.
VirusTotal (www.virustotal.com) is een online
antivirusscanner die zo’n zeventig antivirustools
aanspreekt om na te gaan of het bestand veilig is
Tip 04 Vijf dat je via de knop Choose file naar de dienst hebt
engines die onraad geüpload.
ruiken: met dit be- Je krijgt van elke geraadpleegde antivirustool het
stand kun je maar eindoordeel te zien. Trekken meer dan drie of vier
beter voorzichtig van deze tools aan de alarmbel, dan moet je op je
omgaan. hoede zijn: mogelijk bevat het bestand adware of
zelfs malware. Tip 04 Geen
ShieldsUP! (www.tiny.cc/shieldsup) biedt een veilig- vlekkeloos rapport:
heidscheck-up van een geheel andere orde. Klik je er staan al zeker
hier op Proceed / All Service Ports, dan controleert drie poorten open
ShieldsUP! welke poorten in je netwerk open staan in dit netwerk.
en dus per definitie aantrekkelijk zijn voor hackers.
Idealiter kleuren de 1056 vakjes (één voor elk getest
poortnummer) allemaal groen. Een rood vakje wijst
op een open poort (klik erop voor meer informatie).
De kans is groot dat je op je pc en/of je router de
beveiliging wat moet aanscherpen, bijvoorbeeld door
het activeren of finetunen van de firewall.

Tip 05: Blog of site

Je wilt graag een eigen website, maar hebt geen

idee hoe je moet beginnen. Met JouwWeb (www.
jouwweb.nl ) stel je ook zonder enige program-
meerkennis snel een fraaie website samen. Op www.
jouwweb.nl/prijzen verneem je welke beperkingen
de gratis versie heeft. Klik op Aanmelden, vul een

36 06 | 2020

titel voor je website in en geef je e-mailadres en een
wachtwoord op. Bevestig met Aan de slag , selec-
teer een sjabloon en klik nogmaals op Kies pakket
bij de gratis versie.
Je belandt nu in de grafische omgeving van de
online editor. Links krijg je een overzicht van alle
beschikbare elementen die je naar je ontwerp-
pagina kunt verslepen, zoals Tekst , Afbeelding ,
Formulier, Kolommen, Tabel , Video enzovoort.
Afhankelijk van het gekozen element komen dan
extra opties beschikbaar. Bij Afbeelding bijvoor-
beeld klik je eerst op Afbeelding kiezen waarna
je een hyperlink kunt koppelen of, via Afbeelding
bewerken, ook de weergave kunt aanpassen.
Voor meer webpagina’s klik je bovenaan op
Pagina’s / Nieuwe pagina . Door die pagina’s
gewoon te verslepen, bepaal je de onderlinge
hiërarchie en zal JouwWeb de nodige links tussen
de pagina’s leggen.
Vanuit de rubriek Design kun je een ander sjabloon
selecteren of de lay-out aanpassen door bijvoor-
beeld een andere Achtergrond of Tekstopmaak te
Tip 05 Ook selecteren.
complete html- Loop ook nog even de rubriek Instellingen na. Ziet
barbaren creëren alles er goed uit, klik dan op Publiceer. Vul de
met JouwWeb snel gewenste hostnaam in (bijvoorbeeld www.
een aantrekkelijke tipsentrucsnl.jouwweb.nl ), bevestig met
website. Publiceer website en haal die bezoekers binnen!
Tip 06: Data-uploads
De meeste cloudopslagdiensten voorzien weliswaar
in deelfuncties, maar voor een snelle upload vind
je dat misschien niet de juiste keuze (of misschien
voel je je hier wat betreft privacy niet zo comfortabel
bij). Een handig alternatief is Sendy. Je start met een
WEBDIENSTEN
maximale datahoeveelheid van 3 GB, maar zodra je
je e-mailadres verifieert komt daar 4 GB bij. Geef je
wat extra informatie over jezelf prijs en deel je een
map met iemand, dan kom je aan 10 GB.
Ga naar https://sendycloud.com, druk op
Create an account en vul de gevraagde gegevens
in. Daarna kun je aan de slag door op https://
sendycloud.com/transfer bestanden of mappen
naar het browservenster te slepen. Vul vervolgens
het e-mailadres van de beoogde ontvanger(s) in en
klik op Password als je de dataoverdracht met een
wachtwoord wilt afschermen. Schakel je de optie
Send an email in, dan wordt dat wachtwoord in een
afzonderlijke mail naar de ontvanger gestuurd.
Wil je diezelfde data ook in je Sendy-cloud bewaren,
zet dan de schakelaar bij Save to Sendy aan. Die
data zijn dan bereikbaar via https://sendycloud.
com/cloud (waar je trouwens ook mappen kunt
delen). Het instellen van een vervaldatum is jammer
genoeg voorbehouden aan een Pro-account. Tip 06 Met Sendy
Bevestig met Send om je data te versturen. De kun je in één keer
ontvanger kan die vervolgens ophalen via de meege- tot 10 GB aan data
stuurde link. gratis versturen.
Met JouwWeb is een website maken
vooral een kwestie van klikken en
slepen
Tip 07 Bestandsconversies
Er bestaan ontzettend veel online converters voor
even zoveel uiteenlopende bestands- en mediafor-
maten. Een van de meer flexibele is Online-convert
06 | 2020 37
 WEBDIENSTEN
Tip 07 Afhanke- (www.online-convert.com). Die bevat namelijk
lijk van het con- verschillende conversiemodules, onder meer voor
versietype komen Audio, Video, Image , Document en Archive.
er heel wat opties Klik op het pijltje in de gewenste conversiemodule
beschikbaar. en kies het beoogde formaat. Zodra je een formaat
hebt gekozen, verschijnt er een venstertje waar je
de bestanden naartoe sleept voor de conversie. Je
kunt deze bestanden overigens ook in Windows
Verkenner of in je Dropbox of Google Drive selec-
teren. Afhankelijk van het conversietype komen
allerlei instellingen beschikbaar waarmee je de
omzetting kunt finetunen. Deze instellingen laten
zich bovendien in handige profielen bewaren, maar
dat vereist wel een (gratis) registratie en login.
38 06 | 2020
Tip 08 Fotor zit
volgestouwd met
leuke effecten en
gimmicks die je
moeiteloos naar je
hand zet.
Druk op Start conversion om het conversieproces
te beginnen. Na afloop kun je het bestand meteen
downloaden. De gratis versie beperkt je tot een
totale bestandslimiet van 100 MB per upload. Er zijn
betaalde accounts beschikbaar waarmee je die limiet
oprekt en die je tegelijk verlossen van de storende
advertenties op de webpagina – hoewel je die ook
wel te lijf kunt gaan met een browserextensie als
uBlock Origin.
Tip 08: Fotobewerking
Bewerk je maar af en toe een foto, dan kun je dat
prima doen met een web-app als Fotor. Ga naar
www.fotor.com en klik op Edit a Photo, waarna je
foto’s kunt uploaden. Erger je je groen en geel aan
de advertenties, dan weet uBlock Origin ook hier wel
raad mee.
Je kunt nu uit diverse rubrieken kiezen, waaronder
Basic, Effect , Beauty, Frames, Sticker en Text .
Elke rubriek bevat diverse bewerkingsmogelijkheden,
die vaak nog in een reeks effecten zijn opgedeeld.
Kies je bijvoorbeeld Effect / Artistic, dan kun je uit
een zeven opties kiezen, waaronder Watercolor en
Naturalistic. De meeste laten zich verder finetunen
met behulp van schuifbalken of uitklapmenu’s. Houd
er wel rekening mee dat in de gratis variant bij veel
opties een Fotor-watermerk verschijnt. Bewerkte

plaatjes laten zich downloaden in jpg- of png-formaat,
maar kun je ook delen via allerlei sociale media.
Naast de Edit-modus is er nog een Collage -modus,
specifiek voor het samenbrengen van foto’s. Kies een
Tip 09 Met een van de tientallen sjablonen (geschikt voor collages
online datumprik- van twee tot negen foto’s) en sleep je foto’s naar de
ker houd je beter aangegeven plaatsen. Goed om weten: Fotor is te-
zicht op je geplan- vens beschikbaar als app voor diverse, ook mobiele
de afspraken. platformen.
Tip 09: Afspraken
Een groep mensen samen krijgen voor een afspraak
verloopt in reallife vaak chaotisch. Het is dan mak-
kelijker om online een datum te prikken, bijvoor-
beeld met www.datumprikker.nl .
Allereerst geef je de aard van het evenement aan,
zoals Zakelijk , Uitje , Feest of Overige en geef je
een titel aan je afspraak. Bij Opties leg je het type
afspraak vast: Datumprikker (een of meer data
waarop deelnemers met Ja , Misschien of Nee kun-
nen antwoorden), Rooster (meerdere deelnemers
voor meerdere data) of Inschrijving (zonder datum).
Documenten toevoegen aan je uitnodiging is voorbe-
houden aan de Plus-versie (29 euro per jaar).
Vervolgens duid je de mogelijke data en tijdstippen,
evenals de locatie van het gebeuren aan. Daarna
WEBDIENSTEN
vul je je naam en e-mailadres in (een account is na-
melijk niet vereist) en kies je een (eigen) omslagfoto.
Ten slotte verstuur je de uitnodigingen via e-mail of
via een socialmedia-link. Eventueel kun je de namen
van de deelnemers voor elkaar verborgen houden.
Zelf ontvang je een link waarmee je de reacties
online kunt beheren.
Tip 10: Vertalingen
Dankzij kunstmatige intelligentie en deep learning
is de kwaliteit van machinevertaling er inmiddels
sterk op vooruit gegaan. Zowel Microsoft als Google
voorzien in gratis vertaaldiensten, maar doorgaans
kan de kwaliteit niet tippen aan die van het Duitse
DeepL (www.deepl.com/translator). Het volstaat
de brontekst in te tikken of te plakken (tot 5.000
tekens in een keer) om de vertaling te zien verschij-
nen. Op dit ogenblik ondersteunt DeepL negen talen:
Nederlands, Engels, Duits, Frans, Spaans, Portugees,
Italiaans, Pools en Russisch.
Klik je op een woord in de vertaling, dan verschijnt
een pop-upvenster met alternatieve vertalingen,
tegelijk met een reeks duidelijke voorbeeldzinnen.
Deze informatie haalt DeepL trouwens uit Linguee,
een uitstekend online woordenboek van dezelfde
makers (www.linguee.nl).
De vertaling kun je in een tekstbestand downloaden,
maar ook naar het klembord kopiëren of via e-mail
of sociale media delen. Het is bovendien mogelijk
een Word- of PowerPoint-document naar DeepL te Tip 10 De verta-
verslepen. Het resultaat is een vertaald document lingen van DeepL
met behoud van alle lay-out. Dit kun je meteen zijn vaak zonder
downloaden, maar in de gratis versie laat het zich meer indrukwek-
jammer genoeg niet bewerken. kend.
06 | 2020 39
#brandedcontent

Samsung Portable SSD T5 en T7 Touch

Altijd meenemen: snel,

licht en schokbestendig
Een computer zonder ssd kan in 2020 echt niet meer. Ssd’s bieden
dan ook een hoop voordelen: snel, schokbestendig en superlicht.
Voordelen die niet alleen in je computer van pas komen, maar juist
ook daarbuiten. Vergeet daarom de externe harde schijf, een portable
ssd is het opslagmedium dat je wilt hebben. Samsung heeft met zijn
Portable SSD T5 en Portable SSD T7 Touch twee interessante opties.
Wat maakt ze het overwegen waard?

In samenwerking met Samsung

N
aast snelheid is een groot voor-
deel van een ssd ten opzichte van
een harde schijf dat een ssd veel
compacter en lichter is. Samsung maakt
onmiskenbaar gebruik van deze voordelen
bij zijn portable ssd’s. De Portable SSD T5
heeft een afmeting van 74 × 57,3 × 10,5
mm en weegt slechts 51 gram. Ook de Por-
table SSD T7 Touch is met een afmeting
van 85 × 57 × 8 mm en een gewicht van 58
gram indrukwekkend klein en licht. Zowel
de T5 als de T7 Touch bevatten uiteraard
geen bewegende delen en zijn daardoor
schokbestendig. Omdat de behuizingen
van stevig aluminium zijn gemaakt, heb je
met zowel de Portable SSD T5 als de T7
Touch een robuust extern opslagmedium
in handen dat je altijd mee kunt nemen.
Snel of supersnel
Zowel de Portable SSD T5 als de Portable
SSD T7 Touch zijn moderne ssd’s en maken
gebruik van de usb-c-aansluiting met
ondersteuning voor de hoogste gen2-snel-
heden. Je krijgt bij beide ssd’s overigens
zowel een usb-c-kabel als een usb-a-kabel,
zodat je de ssd’s op al je apparaten kunt
aansluiten. Qua aansluiting is er dus geen
verschil, toch is de T7 Touch veel sneller
dan de T5. Het verschil in snelheid wordt in
de ssd gemaakt. De T5 maakt gebruik van
een sata-ssd met een maximale lees- en
schrijfsnelheid van 540 MB/s. De T7 Touch
is dankzij een nvme-ssd bijna twee keer zo
snel met een leessnelheid van 1050 MB/s
en een schrijfsnelheid van 1000 MB/s.
Die T5 is alsnog vijf keer zo snel als een
externe harde schijf, dus eigenlijk heb je de
keuze uit snel of supersnel.
Je data altijd veilig
Een portable ssd is bedoeld om overal
mee naar toe te nemen. Er is dus altijd
een kans dat je hem ergens vergeet of
verliest. Je hoeft je gelukkig geen zorgen
te maken dat je data in verkeerde handen
vallen. De Samsung Portable SSD’s zijn
voorzien van hardwarematige 256bit-
AES-versleuteling. Dit is één van de beste
versleutelingsalgoritmes die er is. Alleen
met het juiste wachtwoord (of als je voor
de T7 Touch kiest: de juiste vingerafdruk)
krijg je toegang tot de schijf. Let wel
op: dat geldt uiteraard ook voor jezelf.
Vergeet je het wachtwoord, dan kan zelfs
Samsung niet bij je data.

Extra gemak met

vingerafdrukscanner
Hoewel zowel de Portable SSD T5 als
de T7 Touch gebruikmaken van veilige
AES-versleuteling is er op veiligheids-
gebied wel een belangrijk verschil. De
De Portable SSD T5 is lekker compact en gemaakt van stevig aluminium. Portable SSD T7 Touch is voorzien van
 #brandedcontent

SAMSUNG
PORTABLE SSD T5
Prijs: € 89,99 (250 GB), € 109,99 (500 GB),
€ 169,99 (1 TB), € 369,99 (2 TB)
Capaciteit: 250 GB, 500 GB, 1 TB, 2 TB
Aansluiting: Usb-c (usb 3.1 gen 2)
Leessnelheid: 540 MB/s Dankzij veilige versleuteling kun je de T5 en T7 Touch altijd meenemen zonder je zorgen te maken over je data.
Schrijfsnelheid: 540 MB/s
Encryptie: 256bit-AES-hardware-
versleuteling
Afmetingen: 74 × 57,3 × 10,5 mm
Gewicht :51 gram

SAMSUNG
PORTABLE SSD T7 TOUCH
Prijs: € 169,99 (500 GB), € 249,99 (1 TB),
€ 459,99 (2 TB)
Capaciteit: 500 GB, 1 TB of 2 TB
Aansluiting: Usb-c (usb 3.2 gen 2)
Leessnelheid: 1050 MB/s
Schrijfsnelheid: 1000 MB/s
Encryptie: 256bit-AES-hardware-
versleuteling
Afmetingen: 85 × 57 × 8 mm
Gewicht: 58 gram
een vingerafdrukscanner. Hierdoor hoef je
geen wachtwoord in te tikken om de ssd
te ontgrendelen.
De vingerafdrukscanner heeft nog
een belangrijk voordeel, want je kunt
De Portable SSD T7 Touch is voorzien van een vingerafdrukscanner.
hierdoor de versleuteling ook gebruiken
in combinatie met apparaten waarop je
geen software kunt installeren. En dan
niet alleen pc’s, maar ook je smart-tv of
spelcomputer. Je hoeft met de Portable
SSD T7 Touch dus nooit te kiezen tussen
veiligheid of gemak.
Altijd een goede keuze
Er is geen foute keuze: zowel de Samsung
Portable SSD T5 als de Portable SSD T7
Touch zijn indrukwekkende externe ssd’s.
Ze zijn licht, schokbestendig en lekker
snel. De vraag is alleen of je genoeg hebt
aan ‘gewoon’ snel, of dat je de allerbeste
prestaties eist en geen seconde te lang
wachten op een kopieeractie? Houd er
wel rekening mee dat de snelheid bij een
kopieeractie natuurlijk ook afhangt van de
ssd in je computer, dus alleen als ook je
pc voorzien is van een snelle m.2-nvme-
ssd zul je de hoogste snelheid halen.
 CHECKLIST

DOOR: STEPHAN OVERBEEKE EN NADA OVERBEEKE

Checklist: Gamesysteem
Een écht goede game-pc of -laptop
Of je nu wilt genieten van een betere game-ervaring, een mega-aanbod
aan (betaalbare en gratis) spellen, of je je gamemonster ook wilt kunnen
gebruiken voor je werk of studie, een goede game-pc moet veelzijdiger zijn
dan een console. Maar waar moet je op letten bij de aanschaf ervan?

Tip 01: Desktop of laptop? geheugen dat de videokaart heeft, dat zegt slechts
beperkt iets over de prestaties en veel verkopers Tip 02 De
De keuze tussen een desktop of laptop is persoonlijk. maken daar misbruik van. Een GeForce GTX 1650 videokaart bepaalt
Een laptop is gemakkelijk mee te nemen, daar waar Super is een goed uitgangspunt voor een budget- in grote mate hoe
een desktop-pc zijn eigen plek in huis nodig heeft. game-pc, een RTX 2070 (Super) is fijn voor een soepel elk spel
Een desktop biedt echter meer prestatie voor zijn premium-game-pc of -laptop. speelt.
geld, is eenvoudig uit te breiden of te upgraden, laat
zich makkelijker repareren als er wat is, is stiller en
biedt met een grotere monitor een gezondere game-
houding. Ons advies: overweeg een desktop-pc tenzij
mobiliteit écht noodzakelijk is. Hoewel je bij laptops
niet elk onderdeel zelf kunt kiezen, zijn de komende
tips wel degelijk het lezen waard.

Tip 02: Videokaart

De videokaart is het hart van je game-pc of -laptop

en bepaalt voor het grootste deel hoe soepel
spellen lopen. Staar je niet blind op de hoeveelheid

De videokaart is het hart van je

Tip 01 Desktop of
laptop? De keuze is
game-pc of -laptop en bepaalt hoe
aan jou. soepel spellen lopen

Tip 03: Beeldscherm

Tijdens het gamen kijk je constant naar je

beeldscherm, een goed scherm is daarom goud
waard. Voor gamers is vooral snelheid belangrijk,
een snelheid van 144 Hz of sneller is merkbaar fijner
om op te gamen en naar te kijken. Een ips-paneel
heeft de voorkeur boven een tn-paneel vanwege de
betere beeldkwaliteit. Tegenwoordig is zo’n scherm

42 06 | 2020

Tip 03 Er zijn
tegenwoordig zelfs
280Hz-monitoren
op de markt, zoals in game-laptops ook wel de standaard. Gebruik je
de ASUS VG279QM. je (desktop-)game-pc ook voor creatieve taken, dan
is een snel scherm met hogere resolutie (1440p)
gewenst. Let op dat je daarvoor dan wel een extra
sterke videokaart moet hebben, zoals een GeForce
RTX 2070 Super. Laptops met snelle schermen én
hoge resolutie zijn er vooralsnog niet.
Tip 04: Processor
Na de videokaart is de processor het belangrijk-
ste interne onderdeel van je pc om games soepel
te laten lopen. Moderne games drukken zelfs de
recente quadcore-processors tegen hun limieten
aan, dus voor zowel desktop-pc’s als laptops zoeken
we het liefst een krachtige cpu met 6 of 8 cores. Voor
desktops zijn dat de Intel Core i5 (9600 of hoger), i7
of i9 uit de 9e of 10e generatie, en Ryzen 5 (3600 of
hoger), Ryzen 7 of Ryzen 9 uit de 3000-serie. Voor
Tip 04 De Ryzen
5 3600 is dé prijs-
prestatiekoning
van dit moment.
CHECKLIST
laptops zijn dat Intel Core i7- of i9-processors uit de
9e of 10e generatie, of AMD Ryzen-processors uit de
4000-series. Voor videobewerking heeft het nut om
veel geld in de processor te investeren, gebruik je de
pc voornamelijk voor gamen, dan doen de sugges-
ties niet veel voor elkaar onder.
Tip 05: Moederbord
Een goed moederbord uitzoeken voor je game-pc is
een lastige taak. Hij moet bij je gekozen processor
aansluiten en het kaf van het koren scheiden vereist
diepgaande kennis over componenten. Leveranciers
van kant-en-klare pc’s zien daardoor hun kans
vaak schoon om er stevig op te bezuinigen. Toch
is een goed moederbord cruciaal voor een lange
levensduur van je pc. Ons advies is dan ook: doe
goed onderzoek of laat je goed voorlichten door de
(web)winkel waar je de aanschaf wil doen of het
moederbord geschikt én kwalitatief in orde is.
Tip 05 Zorg
dat de socket van
je moederbord
en je processor
overeenkomen.
Tip 06: Werkgeheugen
Met de geheugenprijzen van vandaag de dag is 16
GB aan werkgeheugen ons uitgangspunt voor game-
pc’s en -laptops. Niet alleen is dat de perfecte balans
tussen prijs en prestatie, bij menig grote titel kom
je al in de problemen wanneer je voor slechts 8 GB
geheugen kiest. Wil je graag je eigen geheugenkit
uitzoeken? Laat je dan niet gek maken door de ge-
noemde snelheden van setjes geheugen, de impact
06 | 2020 43
 CHECKLIST
daarvan op je systeem is gering.
3200 MHz biedt normaliter al optimale
prestaties en is betaalbaar.
Tip 06 Zelfs het
werkgeheugen Tip 07: Opslag
voor game-pc’s
heeft tegenwoordig Hedendaagse games nemen ontzettend veel ruimte
lampjes. in beslag, zo heb je voor de laatste Call of Duty maar
liefst 160 GB nodig. Een laptop met enkel een kleine
ssd is voor gamers dus geen optie. Als geld geen
bezwaar is, gaat er niets boven een grote hoeveel-
heid razendsnelle (en stille) ssd-opslag, maar
gamers met een strakker budget, zullen een kleine
snelle ssd (256 of 512 GB) voor Windows en hun
Tip 07 Een ssd is favoriete game willen combineren met een grote
geen vereiste veel mechanische schijf voor de overige opslag. Game-
voor games, maar laptops komen veelal met een harde schijf van 1 TB
maakt wel je hele als extra, voor een desktop-game-pc kun je daar
computer een stuk
sneller!
normaliter voor zo’n twintig euro meer 2 TB van
maken; absoluut geen slechte investering.
Tip 08: Voeding
Een laptop wordt altijd met een geschikte externe
voeding geleverd, een desktop vereist een passende
interne voeding. Maar ook voedingen zijn een tech-
nisch zeer complex onderwerp, waar zowel winke-
liers als fabrikanten gretig misbruik van maken. Zo
44 06 | 2020
strooien ze graag met hoge wattages om kwaliteit
te duiden, terwijl vermogen en kwaliteit twee
compleet verschillende dingen zijn. Aangezien de
voeding alle andere componenten van stroom moet
voorzien, is juist hier de kwaliteit cruciaal. Ook hier
zeggen we dus: doe goed onderzoek of stel jouw pc-
leverancier kritische vragen of de gebruikte voeding
wel echte A-kwaliteit voeding is. Er zijn hier en daar
wat uitzonderingen, maar in de regel zit je met de
bekende merken als be quiet!, Cooler Master, Corsair
of Seasonic wat voeding betreft goed. Een goede voe-
ding maakt je pc niet specifiek sneller, maar je hebt
er wel veel langer plezier van.
Tip 08 Een goede
voeding helpt je pc
vele jaren mee te
gaan.
Leveranciers van kant-en-klare pc’s
bezuinigen stevig op het moederbord
en de voeding
Tip 09: Behuizing
De stalen doos om je componenten heen, hoe be-
langrijk is dat nu eigenlijk? Tot op zekere hoogte to-
taal niet. Zolang het systeem maar voldoende frisse
lucht krijgt door de ventilatieroosters, is er eigenlijk
niet veel aan de hand. Toch raden we extreme be-
sparingen op de behuizing af, zeker als je zelf je pc in
elkaar wilt zetten en niet je vingers open wilt halen
aan scherpe randen, of wilt eindigen met luide fans
waar je na een jaar echt niet meer tegen kunt. Voor
de rest is het vooral een subjectieve zaak: wat vind je
mooi en welk maatje past het best op of onder jouw
bureau? Uiteraard moeten alle componenten ook
passen, de specificaties van de behuizingen geven
aan hoe groot je moederbord, videokaart en koeling
mogen zijn.

Kooptips accessoires
Je hebt nu wel een game-pc in huis, maar
onderschat goede accessoires niet. Wij geven voor
elk onderdeel onze top-tip voor zowel de budget-
als premiumklasse, gebaseerd op onze eigen
ervaringen.
Muis:
Budget: Cooler Master MM710
Premium: Logitech G Pro Wireless
Prijs: Cooler Master € 49,- / Logitech € 118,-
Voor net geen vijftig euro is de MM710 de beste
muis van dit moment. Vederlicht (wat goed
is voor snelle games), top sensor, degelijke
switches ... Liever iets luxers? De Logitech G Pro
Wireless is dé draadloze muis voor gamers: top
sensor, lichtgewicht én uitstekende accuduur.
Toetsenbord:
Budget: Cooler Master MK110
Premium: Corsair K70 RGB MK.2
Prijs: Cooler Master € 35,- / Corsair € 149,-
Voor gamers moet een toetsenbord veel signalen
snel aankunnen, de MK110 is één van de voor-
CHECKLIST
deligste opties die dat kan. Heel luxueus is
hij niet, maar hij kost dan ook de helft van
de mechanische borden die gamers liever
hebben. Onze premiumoptie kost nog meer
dan dat, maar dan heb je wel één van de
beste, meest complete toetsenborden van
dit moment, met een fantastische aanslag
en alle denkbare toeters en bellen.
Headset:
Budget: Cooler
Master MH630
Premium: Logitech G Pro X
Prijs: Cooler Master: € 59,- / Logitech € 99,-
Ook de beste budget-headset komt van Cooler
Master. Er zijn goedkopere opties, maar voor 59
euro levert de MH630 goed comfort, goed geluid
en een microfoon waarmee je goed voor de dag
komt. Mag het een onsje meer zijn, dan komt de
Logitech G Pro X in beeld. Voor 40 euro meer
krijg je uitstekend comfort, geluid en een goede
microfoon, plus veel softwarefuncties.
Monitor:
Budget: AOC 27G2U
Premium: Gigabyte Aorus FI27Q
Prijs: AOC € 249,- / Gigabyte € 499,-
Snelle en betaalbare schermen zijn door de jaren
heen flink beter geworden, de 27GU2 is snel, doet
het goed wat kleuren betreft en is ook nog eens
behoorlijk stevig: een fijne instapper. Wil je liever
een écht topscherm? De Aorus FI27Q is prijzig,
maar de beeldkwaliteit is echt uitstekend en hij
heeft een hogere resolutie, wat buiten
games ook heel fijn is.
06 | 2020 45
 CHECKLIST
Tip 09
Behuizingen komen
in allerlei soorten
en maten.
Tip 10: Koeling
De meeste processors worden met adequate koeling
geleverd en de meeste degelijke behuizingen met
voldoende ventilatoren voor een typische game-
pc. Toch kan het geen kwaad een paar tientjes te
investeren in de koeling van je pc. Dit bevordert de
prestaties van de processor en maakt je systeem
ook stiller. Praktisch alle recente koelers passen op
recente Intel- en AMD-cpu’s, dus de keuze is vooral
een kwestie van smaak, budget en of hij in jouw
gekozen behuizing past.
Tip 11: Besturingssysteem
In theorie zou je Linux op je computer kunnen
draaien, maar in de praktijk kiezen gamers toch
veelal voor Windows 10. Bij een laptop of kant-en-
klare pc zit dit normaliter inbegrepen. Bouw je zelf
je pc of laat je hem bouwen, houd dan rekening met
de kosten voor de Windows-licentie, zo’n honderd
euro. Ben je avontuurlijk ingesteld, prijsvergelijkers
en zelfs Google Shopping staan vol met goedkopere
alternatieven vanaf tien euro. Uit ervaring werken ze
meestal prima, maar je kunt zeker wel je vraagte-
kens stellen over de legaliteit en de manier waarop
die codes worden verkregen.
Tip 12: Bouw zelf
Je eigen laptop bouwen is nagenoeg onmogelijk,
maar je eigen desktop-game-pc in elkaar zetten
is prima te doen. Geduld en goed lezen is cruciaal,
maar het internet staat vol met handleidingen en
het risico is minimaal. Hoe interessant het ook klinkt
om een kant-en-klare (merk-)pc uit de winkel te
46 06 | 2020
halen, de realiteit is dat geen enkele van dergelijke
pc’s echt de ideale balans weet te bereiken tussen
componenten. De meeste gebruiken zelfs verouderde
onderdelen of onderdelen van matige kwaliteit en
in het gunstigste geval betaal je honderden euro’s
meer dan wanneer je zelf (betere!) onderdelen
uitzoekt. Zie je het toch niet zitten om zelf je pc in
elkaar te zetten? De meeste grote (web)winkels
vragen rond de 50 à 60 euro om jouw pc in elkaar
te zetten. Zo kun je een toch een pc krijgen met de
beste, recente componenten voor een goede prijs,
plus het feit dat je één aanspreekpunt hebt als er
iets met een van de onderdelen mis blijkt te zijn.
Tip 13: Ideale game-pc
Het lijstje in het kader ‘Onze ideale game-pc’ is een
perfect gebalanceerde, krachtige game- en allround-
pc van zo’n 1.000 euro (exclusief Windows en assem-
blage), voorzien van echte A-klasse-componenten
waarmee je alle games zeer soepel kunt spelen op
een snelle monitor. Geen enkel kant-en-klaar sys-
teem op de Nederlandse markt onder de 1.500 euro
kan wat betreft prestaties en kwaliteit hieraan tippen.
Alle onderdelen zijn op het moment van schrijven op
voorraad bij de drie grote Nederlandse pc-winkels
(Azerty, Informatique en CD-ROM-LAND) die eveneens
in staat zijn jouw systeem te assembleren en je toe te
zenden. Tevens hebben ze de kennis jou van geschikte
alternatieven te voorzien, mocht een onderdeel ten
tijde van publicatie niet op voorraad zijn.
Wil je besparen? Een kleinere ssd of harde schijf,
het achterwege laten van de (extra) koeler of een
goedkopere behuizing zijn het overwegen waard. Vind
je het niet erg om wat meer uit te geven, overweeg dan
een krachtigere videokaart, zoals een RTX 2060 Super
of RTX 2070 Super, of een grotere ssd.
Onze ideale game-pc
Videokaart: MSI GeForce GTX 1660 Super
Ventus XS OC
Processor: AMD Ryzen 5 3600
Moederbord: MSI B450 Tomahawk MAX
Werkgeheugen: Corsair Vengeance LPX 16 GB
3200 MHz
Ssd: Crucial MX500 500 GB
Harde schijf: Seagate Barracuda 2 TB
Voeding: Seasonic Core Gold GC 500
Koeling: Cooler Master Hyper 212 Black Edition
Behuizing: NZXT H510

Kooptips game-pc en -laptop
Een samengestelde pc is in verschillende
prijsklassen te verkrijgen, afhankelijk van wat je
wensen zijn. We laten je een instap- en premium-
laptop zien en een kant-en-klare desktop-pc.
Instap-gamelaptop:
MSI Bravo
Prijs: € 1.099,- ~ € 1.299,-
Een goede gamelaptop onder de 1.000 euro
bestaat (helaas) niet. De interessantste instapper
die alle recente games wel goed kan spelen, is de
MSI Bravo. Beschikbaar in een 15- en 17inch-
variant en voorzien van een zeer krachtige AMD
Ryzen 7 4800H-cpu plus Radeon RX 5500 M-gpu
waarmee je lichte games heel soepel op het
120Hz-scherm kunt spelen of grote AAA-games
op zo’n 60 à 70 fps op medium-instellingen.
Tevens is hij niet heel dik of zwaar, en er valt fijn
CHECKLIST
mee te werken dankzij een goed toetsenbord.
Alleen de accuduur stelt teleur.
Premium-gamelaptop:
ROG Scar III
Prijs: € 1.999,-
Neem je geen genoegen met een instapper, dan
zul je dieper in de buidel moeten tasten. De ROG
Scar III-laptop komt met een Intel Core i7 en een
GeForce RTX 2070 waarmee ook grote titels op
hoge instellingen gespeeld kunnen worden. Het
240Hz-ips-paneel is uitstekend, ook het toetsen-
bord en touchpad zijn fijn om mee te werken, en
hij is rijkelijk voorzien van rgb-verlichting. Ook
hier geldt echter: de prestaties gaan ten koste
van de accuduur.
Kant-en-klare game-pc:
MSI Infinite 9SC-845MYS
Prijs: € 1.299,-
Nu bestellen, morgen gamen? Het was flink
zoeken naar een kant-en-klare pc die het overwe-
gen waard was, maar de MSI Infinite 9SC toonde
zich een geschikte kandidaat: redelijk compact,
voorzien van een krachtige RTX 2060 Super en
voldoende geheugen en opslag om zich een
volwaardige game-pc voor een redelijke prijs te
mogen noemen. Op een aantal fronten heeft onze
eigen lijst streepjes voor, maar voor 1.299 euro
haal je hiermee een prima compleet systeem
in huis. Vergeet alleen je monitor en rand-
apparatuur niet!
06 | 2020 47
 WORDDOCUMENT
DOOR: DIRK SCHOOFS
Opmaak in Word
Word-documenten in de juiste vorm
Tekstopmaak heeft meer om het lijf dan
snel wat leuke lettertypes kiezen, een
lettergrootte instellen, schuin of vet zetten,
wat kleurtjes erbij en klaar. Dat is dan ook
de reden dat je direct kunt zien wanneer
een Word-document niet professioneel
oogt. Toch kan het wel, Word heeft een
fantastische set tools om je project wel die
professionele uitstraling mee te geven.
Wat gaan we doen?
We maken een consistente lay-out voor lijvige
Word-projecten zoals scripties en rapporten.
Daarbij gebruiken we alle toeters en bellen, zoals
kopstijlen, een inhoudsopgave, paginanummers,
bijschriften, een overzicht van afbeeldingen enzo-
voort.
48 06 | 2020
Tip 01: Afdrukstand
Voordat je met de opmaak begint, bepaal je de
afdrukstand. Meestal gaat het om een staand docu-
ment, maar als het werk erg brede tabellen bevat, is
de liggende stand soms handiger. De afdrukstand
wijzig je in het tabblad Indeling waar je in de groep
Pagina-instelling via de knop Afdrukstand de op-
tie Staand of Liggend selecteert. Naast deze knop
kun je ook het papierformaat selecteren. Standaard
staat die op A4, maar via de knop Meer papierfor-
maten kun je ieder gewenst formaat instellen.
Tip 01 Bestaat
je document uit
liggende of staande
pagina’s?
Tip 02: Marges en kolommen
Daarna beslis je over de grootte van de marges.
In het tabblad Indeling in de groep Pagina-
instelling klik je op Marges. Daar heb je direct
de meest voorkomende marge-instellingen ter
beschikking. De standaardinstelling, Normaal , is
2,5 cm afstand aan iedere kant. Wil je deze ruimte
handmatig vastleggen, dan gebruik je de functie
Aangepaste marges. De meeste stijlgidsen hante-
ren een marge van 2,5 cm. Maar als het document
later wordt ingebonden, kun je de zijmarges iets
breder maken. Daarnaast is het mogelijk de inhoud

Tip 02 Selec-
teer een van de
standaardmarges
of ga voor de aan-
gepaste instelling.
Staand én liggend combineren
Door sectie-einden te plaatsen, kun je in een
lang document bepaalde pagina’s een andere
afdrukstand geven. Veronderstel dat je aan
een lijvig rapport werkt, maar op een bepaalde
pagina staat een tabel die te breed is voor de
staande weergave. Dan los je dit op door de
tabel tussen sectie-einden te plaatsen. Zet de
muisaanwijzer voor de tabel en ga naar het
tabblad Indeling / Eindemarkeringen waar
je de Sectie-einden ziet. Selecteer een sectie-
einde van het type Doorlopend. Daarna zet je de
muisaanwijzer onder de tabel en doe je precies
hetzelfde. Vervolgens selecteer je de pagina met
de tabel en kun je de afdrukstand van die ene
pagina aanpassen.
Met behulp van
eindemarkeringen
kun je staande en
liggende pagina’s
in hetzelfde docu-
ment combineren.
WORDDOCUMENT
van de pagina’s in kolommen te verdelen met
de knop Kolommen. Zolang er geen tekst in het
document staat, merk je nog niet dat er meerdere
kolommen klaar staan. Pas wanneer de eerste
kolom gevuld is, zal de tekst automatisch doorlopen
naar de volgende kolom.
Uitvullen geeft optisch het mooiste
resultaat, maar dit bevordert de
leesbaarheid niet
Tip 03: Kolommen in tekst
Veronderstel dat je een rapport maakt waar de tekst
gewoon in één kolom staat, maar je wilt toch één of
meer alinea’s in twee of meer kolommen weergeven.
Dat lukt door opnieuw gebruik te maken van de
doorlopende sectie-einden. Zet de muisaanwijzer net
voor de paragraaf die je in meerdere kolommen wilt
weergeven en plaats een doorlopend sectie-einde.
Wanneer je in het tabblad Start de onzichtbare
tekens activeert of op Ctrl+Shift+8 drukt, zul je een
dubbele stippellijn zien die de positie van het sectie-
einde aangeeft. Daarna zet je de muisaanwijzer aan
het einde van de paragraaf die dadelijk in meerdere
kolommen moet komen. Ook daar plaats je een
doorlopend sectie-einde. Vervolgens selecteer je
de tekst tussen de twee sectie-einden en geef je in
het tabblad Indeling met de knop Kolommen aan
hoeveel kolommen er moeten komen.
Tip 03 Wanneer
je de onzichtbare
tekens activeert,
zie je duidelijk de
sectie-eindes.
06 | 2020 49
 WORDDOCUMENT

Tip 04: Uitlijning

Iedereen komt weleens in de verleiding om tekst

uitgevuld uit te lijnen, zoals in kranten en romans.
Hierdoor lopen de tekstregels van links naar rechts
helemaal vol. Dat oogt ook het mooist als je de ogen
een beetje dichtknijpt, maar daarmee is alles gezegd.
Uitvullen geeft optisch het mooiste resultaat, de
bladspiegel komt rustig over, maar dit bevordert de
leesbaarheid vaak niet, omdat de afstand tussen de
Tip 04 Links woorden niet stabiel is. Voor goed leesbare kantoor-
uitgelijnd is vlotter en academische documenten kies je dus Links
leesbaar dan uitge- uitlijnen. Rechts uitlijnen heb je zelden nodig,
vuld, omdat bij de behalve voor het uitlijnen van paginanummers op
laatste de afstand de rechterpagina. Centreren kun je gebruiken voor
tussen de woorden affiches en uitnodigingen, maar zelfs voor titels kies
niet regelmatig is. je toch beter voor links.
Tip 06: Spaties en tabs Tip 05 Boven een
schreefloos let-
Spaties gebruik je om twee woorden van elkaar te tertype, daaronder
scheiden. Dat is dan ook de enige functie van de een schreefletter.
spatiebalk. Gebruik dus nooit spaties om een zin naar
een volgende regel op te schuiven of om een tekst te
laten inspringen. Dat is ongeveer het slechtste wat
je kunt doen. Wanneer je de opmaakmarkeringen
activeert, zul je de spaties herkennen aan de zwarte
puntjes. Als je daar ziet dat er meerdere puntjes ach-
ter elkaar staan, weet je dat je fout zit. Om tekst te
laten inspringen, gebruik je de Tab-toets. Vind je de
afstand die de tekst inspringt te groot of te klein, dan
pas je die aan met het tab-teken in de liniaal. In het
tabblad Beeld kun je de liniaal tevoorschijn halen.

Opmaakmarkeringen

Wanneer je werkt aan de lay-out, zet je best de

opmaakmarkeringen aan. Dat is de knop in de
vorm van een vette alineamarkering in het tab-
blad Start bij het onderdeel Alinea . Deze optie
Tip 05: Over de schreef kun je ook inschakelen via de toetscombinatie
Ctrl+Shift+8 (niet het numerieke deel van het
Het gekozen lettertype bepaalt de sfeer en de uit- toetsenbord). Hiermee zie je waar de regeleindes,
straling van je ontwerp. Daarbij is de keuze van het spaties, tabs, pagina- en alinea-eindes staan. Aan de hand van
juiste lettertype belangrijk voor de leesbaarheid van Deze niet-afdrukbare tekens tonen hoe het deze markeringen
de tekst. Een lettertype is schreefloos of geschreefd. document is opgebouwd en waarom een stukje zie je waar spaties,
Een schreef is het kleine dwarsstreepje aan de tekst soms verspringt. Ben je klaar met het tabs, regeleindes
onderkant en het uiteinde van de letter. De schreven indelen van de lay-out, dan kun je die optie weer en alinea-eindes
ondersteunen de natuurlijke leesrichting. Hierdoor is uitschakelen. staan.
een schreefletter zeer geschikt voor langere teksten.
Een schreefloze letter is over het algemeen weer be-
ter geschikt voor teksten op een beeldscherm. Houd
het simpel, less is more. Gebruik hetzelfde lettertype
in de volledige tekst of kies hoogstens een tweede
voor koppen of bijschriften. De meeste zakelijke en
academische papers worden getypt in een 12-punts
lettergrootte. Sommige rapporten met veel informa-
tie kunnen een lettergrootte van 10 punten hebben,
maar nooit minder dan dat.

50 06 | 2020
 WORDDOCUMENT

toegepast. Bovendien kun je later de stijlinstellingen

nog wijzigen, waardoor alle tekst die op die manier is
opgemaakt, automatisch mee verandert.

Tip 06 Je kunt Tip 07: Zuinig met tabs

nooit nauwkeu-
rig uitlijnen met Correct werken met tabs is in het begin even lastig,
spaties. maar als je het eenmaal in de vingers hebt, wil je
niets anders meer. Zorg dat de liniaal in beeld is en
zet de functie Opmaakmarkeringen aan. Wanneer
je de Tab-toets indrukt, gaat de muisaanwijzer naar
de volgende tabstop. Die tabstops selecteer je links in
het kleine vakje naast de liniaal. Door op dit knopje te
klikken, selecteer je telkens het volgende type tabstop.
Er zijn vier belangrijke types: de links uitlijnende tab-
stop, de tabstop voor centreren, de rechts uitlijnende
tabstop en de decimale tabstop die uitlijnt op de Tip 09: Kopstijlen Tip 08 Aan de
komma. Een tab plaats je in twee stappen: eerst kies hand van een
Tip 07 De vier je het juiste type en vervolgens klik je met de muis in Laat Word zelf een inhoudsopgave genereren. Dit opgemaakt stukje
soorten tabstops. de liniaal om de tabstop te positioneren. scheelt een hoop werk, want op die manier hoef je tekst kun je mak-
achteraf niet uit te zoeken op welke pagina iedere kelijk een eigen stijl
kop en tussenkop staat. Dit lukt, op voorwaarde dat vastleggen.
je kopstijlen gebruikt. Een kopstijl is een kant-en-
klare opmaak die je op tekst toepast. Je selecteert
een kop en in het lint ga je naar tabblad Start en
daar gebruik je Kop 1 . Word zal de stijl meteen toe- Tip 09 Word
passen op de geselecteerd tekst. In de groep Stijlen toont hoe de kop-
vind je de kopstijlen: Titel , Kop 1 , Kop 2 , Kop 3 en stijl er op dit mo-
Tip 08: Stijlen vastleggen Kop 4. Dat zijn de enige stijlen die Word gebruikt om ment uitziet, maar
automatisch een inhoudsopgave te maken. Uiteraard je kunt de kenmer-
Hoe langer het Word-document, hoe nuttiger het kun je net als in de stap hiervoor, het uiterlijk van ken van zo’n stijl
kenmerk Stijlen wordt. Je tekst bestaat dan uit tus- zo’n kopstijl aan je eigen smaak aanpassen. ook wijzigen.
senkoppen, bijschriften, citaten enzovoort, waarvoor
je het beste een eigen stijl vast kunt leggen. Op die
manier blijft de lay-out consistent. Hoe leg je een
eigen stijl vast? Maak eerst een stukje tekst volledig
op zoals je dat zou willen vastleggen. Selecteer
deze tekst. In het tabblad Start zie je het onderdeel
Stijlen waar Word al een reeks voorgevormde
stijlen heeft klaargezet. Klik op het kleine vierkantje
met het pijltje naar beneden rechts naast het woord
Stijlen om zijbalk te openen. Onderaan vind je
de knop Nieuwe stijl . Je zult merken dat in het
dialoogvenster de kenmerken van de geselecteerde
tekst zijn opgenomen. Nu hoef je alleen nog maar de
nieuwe stijl een naam te geven. Deze naam zal ver- Tip 10: Inhoudsopgave
volgens in de stijlbalk verschijnen. Wanneer je later
een andere tekst selecteert en op de stijlnaam in de Veronderstel dat je onder de titel de inhoudsopgave
zijbalk klikt, worden die stijlkenmerken er meteen op van je paper wilt plaatsen, dan klik je eerst op de plek

06 | 2020 51
 WORDDOCUMENT
Tip 10 Je hebt waar deze inhoudsopgave moet komen. Daarna ga
de keuze uit ver- je naar het tabblad Verwijzingen / Inhoudsopgave
schillende stijlen waar je klikt op Automatische inhoudsopgave.
inhoudsopgaven. Vervolgens krijg je een set verschillende stijlen van
inhoudsopgaven te zien. Je kiest de stijl die je bevalt
en klaar. In de tekst verschijnt de inhoudsopgave die
gebaseerd is op de tekst waarin je kopstijlen hebt toe-
gepast. Onder de knop Automatische inhoudsgave
zit nog een knop om de stijl van de inhoudsopgave
aan te passen en een knop om de inhoudsopgave met
één klik te verwijderen.
Tip 11: Bijwerken
Vaak pas je na het toevoegen van een inhouds-
opgave de inhoud van het document nog wel aan.
Bijvoorbeeld om een alinea te schrappen of stukken
tekst toe te voegen. In dat geval hoef je niet handma-
tig de volledige inhoudsopgave te wijzigen. Zorg dat
je eerst de wijzigingen in de tekst hebt doorgevoerd.
Tip 11 Word Daarna ga je opnieuw naar het tabblad Verwijzingen
vraagt of het alleen waar je rechts naast de knop Inhoudsopgave op de
de paginanummers knop Bijwerken klikt. Daar selecteer je de functie
moet bijwerken In zijn geheel bewerken en bevestig je met OK .
in de inhoudsop- Hierdoor wordt de inhoudsopgave opnieuw actueel.
gave of de volledige In de macOS-versie van Word zie je niet de knop
inhoudsopgave. Bijwerken, maar Tabel bijwerken. Die doet hetzelfde.
52 06 | 2020
Tip 12: Eindemarkeringen
Om een hoofdstuk op een nieuwe pagina te begin-
nen, kun je natuurlijk net zolang op Enter drukken
tot je kop daar terechtkomt. Maar net als dat spaties
niet geschikt zijn voor een inspringing, is Enter niet
geschikt voor een pagina-einde. Mocht je dit toch
doen en je besluit achteraf nog tekst toe te voegen
in het eerste deel, dan schuift alles een stukje op,
en dan verschijnt het nieuwe hoofdstuk ergens
halverwege een nieuwe pagina. Het einde van een
pagina duid je aan met een eindemarkering. Zet de
muisaanwijzer op het einde van de tekst waarna het
nieuwe pagina moet beginnen en kies in het tabblad
Indeling de opdracht Eindemarkeringen / Pagina .
Dit kan ook heel handig met het toetsenbord: druk
op Ctrl+Enter.
Tip 12 Plaats een
eindemarkering om
naar een nieuwe
pagina over te
gaan.
Tip 13: Beeld en afstand
Gebruik je in je document tabellen of afbeeldingen,
dan kun je de tekst rond deze elementen laten lopen
via Tekstomloop. Doe dat liever niet! De veiligste
optie, vooral voor grafieken en diagrammen, is om
ze tussen de alinea’s te plaatsen. Ze vallen hierdoor
beter op, het oogt soberder en ze wedijveren niet
om aandacht met de omringende tekst. Schrijf je
een academisch artikel, dan staat zoiets vaak ook
omschreven in een stijlgids.
Voor academische artikelen bestaan er vaak

Tip 13 Een namelijk dwingende stijlgidsen, zij geven meestal
illustratie tussen ook de voorkeur aan een dubbele regelafstand in de
alinea’s ziet er teksten. In gewone zakelijke en kantoordocumenten
beter uit dan wordt meestal de normale, enkele afstand gebruikt,
wanneer de tekst wat het drukwerk binnen de perken houdt. Digitale
eromheen loopt. documenten zijn beter leesbaar met een afstand
van 120 tot 150 procent.
Tip 14: Bijschriften
Bijschriften zijn korte tekstjes die onder afbeeldin-
gen of tabellen staan. Klik op de afbeelding met
de rechtermuisknop en kies Bijschrift invoegen.
In het dialoogvenster geef je de tekst van het
bijschrift op, duid je aan of het een Figuur, Tabel
of Vergelijking is en bepaal je waar het bijschrift
Tip 14 Wanneer moet komen: onder of boven de afbeelding. Omdat
je de bijschriften je deze functie gebruikt, kun je achteraf automatisch
op de juiste manier een lijst generen van alle afbeeldingen (en de pagi-
invoegt, kan Word na’s waar ze staan) die in het document worden ge-
een lijst van de bruikt. Plaats de muisaanwijzer op de locatie waar
afbeeldingen met je de lijst wilt hebben en klik op de knop Lijst met
bijschriften gene- bijschriften invoegen in het tabblad Verwijzingen.
reren. De opmaak van deze lijst kun je steeds wijzigen.
WORDDOCUMENT
Tip 15: Pagina 7 van 35
Paginanummers maken een document professioneler
en zorgen ervoor dat de afgedrukte vellen papier niet
door elkaar raken. In het tabblad Invoegen in het
vak Koptekst en voettekst staat de knop om deze
nummering toe te voegen. Hier geef je aan waar de
paginanummers moeten komen en hoe dit nummer
eruit moet zien. Wil je een sober nummer of wil je er
een in de stijl van Pagina 7 van 35? De nummering
wordt als kop- of voettekst geplaatst en daar kun je
het nummer ook nog verder bewerken. Dubbelklik in
het document op de kop-/voettekst om het gedeelte
koptekst of voettekst te activeren, waarna je de stijl
en het lettertype van de nummering kunt aanpassen. Tip 15 Word
Dubbelklik buiten dit gebied om terug te keren naar heeft een gevari-
de gewone weergave. Om paginanummers te verwij- eerd aanbod aan
deren, gebruik je de knop Paginanummer en kies je stijlen voor pagina-
voor de opdracht Paginanummers verwijderen. nummering.
Paginanummers later beginnen
In een scriptie is het gebruikelijk om de num-
mering niet te starten op pagina 1. Je kunt het
paginanummer van de eerste pagina verwijde-
ren. Plaats eerst de paginanummering zoals in
tip 15 uitgelegd. Daarna ga je naar het tabblad
Invoegen / Koptekst of Voettekst (afhankelijk
van de plaats waar het nummer zal komen).
Hier kun je bij de functie Koptekst bewerken of
Voettekst bewerken een vinkje zetten bij Eerste
pagina afwijkend. Als je dat hebt gedaan, ga je
in het document naar de kop- of voettekst, selec-
teer je het paginanummer en druk je op Delete.
Druk daarna op Esc om af te sluiten.
Als je wilt dat de tweede pagina met nummer
1 begint en niet met 2, ga je naar Invoegen
/ Paginanummers / Opmaak paginanum-
mers. In het dialoogvenster stel je in het vakje
Beginnen bij de waarde in op 0 en niet op 1 .
06 | 2020 53
 FREEWARE

DOOR: AP DE SMITS

Freeware
Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet
programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets
te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en
handiger! We bespreken de beste programma’s van dit moment en nieuwe
versies van ‘evergreens’.

Tip 01: Ruimtelijk en de gebruikelijke bestandsoperaties uitvoeren.

Desgewenst kun je een overzicht opvragen van de
Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10 duizend grootste bestanden op je pc. Dat overzicht,
In Windows is het eenvoudig om de bestanden in een en alle andere rapporten over de bestandsgrootte
map te sorteren op grootte, maar mappen op een van bestanden, mappen en/of schijven, kun je
schijf kun je niet sorteren op grootte. Om ruimte- exporteren als csv-bestand.
vreters op te sporen zonder zelf door al je mappen WizTree, www.tiny.cc/wiztree
te moeten struinen, zijn door de jaren heen dan ook
allerlei programma’s door derden gemaakt. Een van
de beste is WizTree.
Je kunt WizTree een overzicht laten maken van
alle bestanden op een schijf, van een map met alle
onderliggende mappen of slechts van bepaalde
bestandstypen als mp3. Al is dat laatste meestal
niet eens nodig, omdat WizTree de complete schijf
ook weergeeft als zogeheten ‘visual treemap’. De
hele schijf wordt dan weergegeven als een recht-
hoek waarin alle bestanden en mappen kleinere
Tip 01 WizTree is rechthoekjes zijn. Omdat deze per type van een
een van de snelste kleurtje zijn voorzien, zie je direct om wat voor soort
programma’s om bestanden het gaat.
ruimtevreters te Zowel binnen de visual treemap als binnen het ge-
vinden. wone bestandsoverzicht kun je eenvoudig navigeren
Tip 2 Verander
je digitale foto’s
in ouderwetse
polaroid-opnamen.

Tip 02: Retro

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Foto’s maken we genoeg tegenwoordig. Maar wil je
dat iets echt een herinnering blijft, dan is het mooi om
die foto af te laten drukken. Iedereen die de jaren 60
of 70 bewust heeft meegemaakt, kent het bestaan van
polaroidcamera’s: camera’s waarbij de foto direct uit

54 06 | 2020
 FREEWARE

het apparaat kwam rollen. Maar wie denkt dat direct-

klaar-fotografie iets uit het verleden is, vergist zich;
dergelijke apparaten worden nog steeds gemaakt. Wie
heimwee heeft naar deze tijd, kan de aloude instant-
camera eenvoudig nabootsen met Poladroid.
Het programma zet een polaroidcamera op je
bureaublad zodat je je digitale foto’s om kunt zetten
naar een polaroid-versie ervan. Sleep een foto naar
het programma, hoor het nostalgische zoemgeluid
van de foto die naar buiten komt en zie hoe dan
tergend langzaam het beeld van de foto verschijnt.
Het resultaat lijkt sprekend op die aloude vierkante
polaroidfoto’s.
Poladroid, www.poladroid.net

Gebruik geen auteursrechtelijk

beschermd werk; voor je het weet Gevaarlijk?
Tip 03 Windy
is het absolute
valt er een rekening op de mat toppunt als het
gaat om informatie
Bij sommige freeware kun je een enge waarschu- over het weer.
Tip 03: Mooi weer wing van je beveiligingsprogramma verwachten.
Laat je niet afschrikken, maar lees goed wat
Geschikt voor: elk systeem, iOS, Android er aan de hand is en of je dit logisch vindt.
Vergeet Gerrit Hiemstra, Piet Paulusma en Willemijn Programma’s maken bijvoorbeeld verbinding
Hoebert. Windy weet veel meer te vertellen dan de met internet. Deze actie kan al een reactie
dagelijkse weersvoorspelling op radio en tv, en biedt uitlokken bij je beveiliger. Ook voor software die
dan ook het ideale gereedschap voor iedereen die zijn relatief nieuw is of wordt aangeduid als ‘zeld-
eigen weerbeeld wil vormen. Je kunt de informatie zaam’ kan je beveiliger een waarschuwing geven.
van Windy bekijken via de website www.windy.com, Vertrouw je de download? Laat het programma
of je downloadt de app voor iOS of Android. dan uitvoeren. Voel je twijfel? Laat je download
Waar de gemiddelde site of app zich beperkt onderzoeken door www.virustotal.com, dat doen Laat je niet direct
tot de meest gangbare informatie zoals wind, wij ook. Deze dienst controleert je programma afschrikken door
temperatuur, neerslag en eventueel luchtdruk, gaat met meer dan vijftig beveiligingsprogramma’s. Zo waarschuwingen
Windy veel verder. Zo kun je zeer gedetailleerd het zie je snel of je te maken hebt met een risico, of van je beveiligings-
actuele weer van over de hele wereld bekijken en met een overijverig beveiligingsprogramma. software.
de voorspellingen van meerdere weermodellen
opvragen. Al die gegevens worden op zeer fraaie
wijze gepresenteerd.
Watersporters vinden bij Windy gegevens
over de stroming en hoogte van golven, terwijl
hobby-piloten er informatie kunnen vinden over
verschillende wolkenlagen. Voor mensen met
luchtwegaandoeningen is er een gedetailleerd
overzicht van de luchtkwaliteit en voor wie graag
een frisse neus haalt met de benenwagen, is er een
gedetailleerde wandelkaart.
Uiteraard ontbreken de nodige alarmen en
waarschuwingen niet. Bovendien biedt Windy zelfs
toegang tot een flinke collectie webcams met de
mogelijkheid zelf nieuwe toe te voegen.
Windy, www.windy.com

06 | 2020 55
 FREEWARE
Tip 04: Sterrenkijken
Geschikt voor: elk systeem
Programma’s en apps die ons laten zien wat er aan
de hemel is waar te nemen, bestaan al tientallen
jaren. Tegenwoordig kunnen we de sterrenhemel
ook online bestuderen met de WorldWide Telescope
(WWT). Op de webpagina van de WWT kun je een
locatie opgeven om een exact beeld te krijgen van
de posities van sterren en planeten op een bepaald
moment. Ook kun je voor- en achteruit gaan in de
tijd om de hemel op andere momenten te bekijken.
Van veel belangrijke objecten bevat het programma
foto’s. Zoom je bijvoorbeeld in op de maan, dan
verschijnt deze daarna in al haar pracht in beeld.
Uiteraard blijven er genoeg plekken over waar geen
foto van beschikbaar is, maar vanuit WWT kun
je direct naar ESASky, wat een fotografisch beeld
heeft van de volledige hemel van de Europese
ruimtevaartorganisatie ESA.
Wanneer je met rechts op een object klikt, kan WWT
dat voor je identificeren. Ook kun je in het menu
Tip 04 Bestudeer Explore allerlei objecten vinden, zoals planeten en
de nachtelijke melkwegstelsels. Wie meer uitleg wil, kan terecht bij
hemel zonder dat Guided Tours. Hierin kun je je laten rondleiden door
je een telescoop of het heelal, compleet met Engelstalig commentaar.
verrekijker nodig WorldWide Telescope, www.worldwidetelescope.
hebt. org/webclient
Tip 05: Plaatwerk
Geschikt voor: elk systeem
Iedereen die weleens drukwerk maakt, weet dat
afbeeldingen onmisbaar zijn om de aandacht te trek-
ken. Of het nu gaat om een zelfgemaakte wenskaart,
een affiche voor een evenement of een nieuwsbrief,
met alleen maar tekst valt het niet op. Niet iedereen
beschikt echter over het benodigde grafische talent
om dat soort uitingen zelf te maken, waardoor zij
56 06 | 2020
al snel afhankelijk zijn van afbeeldingsbibliotheken.
Pas dan wel op dat je geen werk gebruikt dat
auteursrechtelijk beschermd is, want voor je het
weet valt er een rekening op de mat.
De collectie van Clipart Library is gratis voor niet-
commercieel gebruik en bevat enorm veel clipart-
beelden. Nadeel is wel dat een zoekboom met
categorieën ontbreekt, waardoor je er niet lekker
in rond kunt neuzen. De startpagina van de site
biedt namelijk maar een beperkt aantal rubrieken
en alles wat daarbuiten valt, kun je alleen vinden
via de zoekfunctie. Maar gebruik je die zoekfunctie
(Engelse zoektermen), dan word je rijkelijk beloond Tip 05 Clipart
met honderden afbeeldingen die aan het opgegeven Library bevat een
criterium voldoen, ongeacht of het een object, emo- enorme collectie
tie, kleur, jaargetijde of land is. clipart voor elke
Clipart Library, www.clipart-library.com gelegenheid.
Tip 06: Gespreksloze radio
Geschikt voor: elk systeem, iOS, Android
Het mooie van Spotify is dat je precies de muziek
kunt afspelen die je wilt horen. Het mooie van radio
is dat je verrast kunt worden door iets nieuws. Houd
je wel van radio, maar niet van al die gesprekken
tussen de muziek door, dan is er AccuRadio, een zeer
geslaagde poging om de voordelen van Spotify en
radio te combineren.
Ben je een liefhebber van het Nederlandstalige
repertoire, of dat nu piratenmuziek of kleinkunst is,
dan vind je bij AccuRadio niets van je gading en ook
Duitse schlagermuziek en Franse chansons zijn er
niet of nauwelijks, maar voor alle andere genres is
de dienst een waar feest. Je kunt AccuRradio luisteren
via de browser of via apps voor iOS en Android. De
muziek is onderverdeeld in genres en binnen de
genres vind je vaak weer een verdere onderverdeling.
Zo kun je in de categorie klassieke muziek bijvoor-
beeld kiezen voor complete werken, verschillende
 FREEWARE

Tip 06
AccuRadio lijkt
de ideale kruising
tussen radio en
Spotify.

componisten, periodes, soorten werken enzovoort.

Het aardige van AccuRadio is dat je nummers die
je niet leuk vindt niet af hoeft te luisteren; je kunt
gewoon het volgende nummer selecteren. Probeer
dat maar eens bij een gewone radiozender!
AccuRadio, www.accuradio.com

Verknocht aan de Top 2000? Haal

dan je hart dan alvast op aan de app
Top2000 Database

Tip 07: Chaotisch

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Al in de jaren 60 hield de Amerikaan Edward Lorenz
zich bezig met manieren om de computer in te scha-
kelen bij het voorspellen van het weer. Hij ontdekte
daarbij iets bijzonders: een piepkleine wijziging in
de beginwaarden van het systeem kon al heel snel
tot enorme verschillen in de eindtoestand leiden (de
reden waarom we het weer slechts enkele dagen
vooruit kunnen voorspellen). Dat inzicht leidde tot
de chaostheorie, die op allerlei gebieden een rol
blijkt te spelen. Om zulke zaken te verduidelijken,
maken wetenschappers van die gegevens vaak gra-
fieken en afbeeldingen. Omdat die afbeeldingen er
niet verkeer uitzagen, zorgde het toentertijd voor een
stortvloed aan programma’s waarmee liefhebbers
van dergelijke graphics ook zulke plaatjes konden
maken.
Fractal Zoomer is zo’n programma. Je kunt er niet Tip 07 Met
alleen heel veel verschillende plaatjes mee maken, Fractal Zoomer
maar er daarna ook nog allerlei effecten op loslaten. maak je eenvoudig
Zo kun je de mooiste bureaubladachtergronden abstracte
maken, zonder dat je ook maar iets af hoeft te weten bureaublad-
van de theorie die erachter schuilgaat. achtergronden.
Fractal Zoomer, https://sourceforge.net/projects/
fractalzoomer
Tip 08: Altijd feest
Geschikt voor: iOS, Android
Al twintig jaar lang stemt Nederland tussen kerst en
oud en nieuw massaal af op Radio 2 om naar de Top
2000 te luisteren. En ook de bijbehorende tv-show
Top 2000 a Go-Go trekt jaarlijks vele kijkers. Wie niet

06 | 2020 57
 FREEWARE
Tip 08 Met
de app Top2000
Database kun
je jezelf het hele
jaar volledig
onderdompelen in
de Top 2000.
kan wachten tot het weer zo ver is, vindt alles wat hij
maar wil in de app Top2000 Database. Deze app bevat
lijsten van alle jaargangen die bovendien op allerlei
manieren te doorzoeken zijn. Ook kun je statistieken
opvragen, bijvoorbeeld van de grootste stijgers of de
bands die het meest in de lijst vertegenwoordigd zijn.
Zou het alleen een naslagwerk zijn van wat er ooit is
uitgezonden, dan zou de lol er snel van af zijn, maar
gelukkig kunnen liefhebbers met deze app ook het
hele jaar door naar hun favoriete nummers luisteren,
omdat de nummers gekoppeld zijn aan Spotify en
YouTube. Wie elk jaar weer geniet van de mini-docu-
mentaires in de tv-uitzendingen vindt bovendien links
naar alle onlinefilmpjes.
Top2000 Database, www.tiny.cc/top2000i (iOS),
www.tiny.cc/top2000a (Android)
Tip 09: Dubbel
Geschikt voor: Windows XP, Vista, Windows 7, 8.x, 10
Vroeger was schijfruimte schaars en duur, dus was
er voldoende reden om te jagen op dubbele bestan-
den. Met de huidige prijzen voor opslagcapaciteit en
de grootte van de hedendaagse schijven is die reden
komen te vervallen, maar dat betekent niet dat het
opruimen van dubbele bestanden zinloos is. Is je
schijf namelijk goed geordend, dan kun je dingen
ook veel gemakkelijker terugvinden. Er zijn dan ook
nog altijd programma’s om dubbele bestanden op te
ruimen. CloneSpy vergelijkt bestanden op basis van
de naam of een controlegetal. Het kan alle bestanden
58 06 | 2020
binnen een map (en onderliggende mappen) testen,
maar je kunt ook twee groepen mappen opgeven die
het programma met elkaar moet vergelijken. Een
vergelijking op basis van naam gaat razendsnel, maar
de diepgravende vergelijking aan de hand van een
controlegetal duurt vaak wat langer. De dubbele
bestanden die CloneSpy vindt, kan het op basis van
verschillende criteria automatisch verwijderen, maar
je kunt het uiteraard ook zelf doen.
CloneSpy, www.clonespy.com
Tip 09 Met
CloneSpy maak je
jacht op dubbele
bestanden.
Tip 10: Boek
Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10, macOS, Linux
Als je een boek geschreven hebt en dat wilt laten
publiceren, moet je op zoek naar een uitgever. Maar
wordt je boek keer op keer afgewezen, dan kun je
altijd nog in de online wereld terecht. Ontwikkel bij-
voorbeeld je eigen e-book met Sigil. Begin met een
blanco document, vul dat met jouw verhaal en maak
het op. Hierna is het klaar voor publicatie, en omdat
het gepubliceerd wordt in het epub-formaat, kan
het op de meeste e-readers probleemloos worden
geopend.
Wie echt alle remmen los wil gooien, hoeft zich
niet te beperken tot tekst met eventueel een aantal
afbeeldingen, want de epub-bestanden die je
met Sigil kunt maken, kunnen zelfs ook video- en
audiofragmenten bevatten.
Sigil, www.sigil-ebook.com
 FREEWARE

uitkomst bieden. Zoals de naam al doet vermoeden,

maakt het allerlei vensterteksten toegankelijk om te
kopiëren en elders te kunnen plakken. Helaas zijn er Tip 12
altijd wel uitzonderingen waarmee het programma GetWindowText
niet uit de voeten kan. kopieert tekst uit
GetWindowText, www.tiny.cc/getwt vensters.

Tip 10 Maak je Tip 11: In beeld

eigen e-book met
Sigil. Wel eerst Geschikt voor: elk systeem
even schrijven. Wie regelmatig nieuwe websites bezoekt, wordt voort-
durend geconfronteerd met allerlei vragen over het
al dan niet mogen plaatsen van cookies. Deze worden
gebruikt om een schat aan gegevens over je systeem
en je surfgedrag op te slaan. Dat er wetgeving is
gemaakt met betrekking tot cookies lijkt dan ook een
goede zaak. Helaas vormt dit digitale gebak slechts
een van de manieren waarmee je geïdentificeerd
kunt worden. Je browser geeft namelijk – als je geen
aanvullende maatregelen hebt genomen – ook allerlei
informatie door over je hardware, browser, eventuele
plug-ins, ip-adres, internetsnelheid, enzovoort. Omdat
deze zaken nooit voor iedereen hetzelfde zijn, kunnen
ze worden gebruikt om van bezoekers aan een website
toch een uniek profiel op te slaan. Door dat op te slaan
in de zogeheten noodzakelijke cookies (die je niet kunt
afwijzen) kan men je bewegingen op internet alsnog
volgen.
Op de site webkay.robinlinus.com (waarbij webkay
staat voor What Every Browser Knows About You) kun
je precies zien wat je browser allemaal aan informatie
prijsgeeft en ook biedt de site (Engelstalige) informatie
over wat je daartegen kunt doen.
Webkay, https://webkay.robinlinus.com
Tip 12: Venstertekst
Niet te snel klikken
We zien het helaas te vaak en het zou verboden
moeten worden: installatieprocedures die extra
programma’s bundelen en zomaar aanpassingen
doen. Je probeert een programma uit en voor
je het weet is de homepage van je browser
aangepast en ben je een aantal ongewenste
programma’s rijker. Deze handelswijze heet in de
volksmond ‘achterbaks’, maar de nette aanduiding
is ‘potentially unwanted program’ (pup). Steeds
meer beveiligingsprogramma’s letten hierop
als je iets probeert te installeren. Wij gebruiken
Unchecky (www.unchecky.com) om ‘verkeerde
vinkjes’ op te merken. Je kunt de extra’s ook
zelf voorkomen. Download een programma
bijvoorbeeld alleen via de website van de makers.
Kies altijd voor de geavanceerde of aangepaste
installatie. Zo kun je goed nakijken welke opties er
actief zijn. Verwijder de vinkjes bij aanpassingen/
programma’s die je als ongewenst beschouwt of
keur de aanpassing op een andere manier af.

Geschikt voor: Windows XP, Vista, Windows 7, 8.x, 10

Soms geeft je computer een foutmelding, maar Wees altijd
heb je geen idee wat de oorzaak is, laat staan de alert tijdens de
oplossing. Zoeken op internet naar de naar de fout- installatie van
melding levert meestal een schat aan informatie op programma’s om
waarmee je probleem snel opgelost kan zijn. Het ongewenste extra
probleem is alleen: hoe krijg je zo’n foutmelding in software en/of
de zoekmachine? Je kunt ze immers niet kopiëren. aanpassingen te
Het programmaatje GetWindowText kan hierbij voorkomen.

06 | 2020 59
 SNAPSEED
DOOR: KEES KRICK
Perfecte smartphone-foto
Los veelvoorkomende fotogebreken op met Snapseed
Foto’s gemaakt met een smartphone
kun je bijna altijd nog wel verbeteren,
bijvoorbeeld omdat je ze op sociale media
wilt delen. Snapseed is daar ideaal voor.
Deze gratis app heeft immers krachtige
gereedschappen die heerlijk eenvoudig
werken. Ideaal om op elk moment en waar
je ook bent jouw foto’s te laten stralen door
ze aan te passen op je telefoon.
Wat gaan we doen?
Googles gratis fotobewerker Snapseed is een prima
app om je smartphone-foto’s mee te verbeteren. We
laten zien welke gereedschappen je op je iPhone of
Android-telefoon kunt gebruiken om een aantal
veelvoorkomende problemen te verhelpen.
60 06 | 2020
Tip 01: Foto inladen
Zodra je Snapseed opstart, zie je een groot plusteken
op een nagenoeg leeg scherm. Tik ergens op het
scherm om de foto te openen die je wilt verbeteren.
Heb je een Android-telefoon, dan kun je meteen
een keuze maken uit alle beelden die op je telefoon
staan. Ook kun je links bovenin op Kiezen drukken
en bijvoorbeeld voor Afbeeldingen kiezen om een
specifieke map met foto’s aan te wijzen. Dat werkt
een stuk sneller en makkelijker als je veel foto’s
op het toestel hebt verzameld. Op een iPhone zie Tip 01 Tik op
je een filmstrip waarmee je snel een keuze maakt het scherm en kies
uit de laatst gemaakte foto’s. Tik op Openen een map om een
vanaf apparaat om naar de Filmrol of een ander
fotoalbum te gaan om de foto te selecteren.
foto te openen in
Snapseed.
Tip 02: Helderheid
Een te lichte of te donkere foto is eenvoudig te
herstellen. Tik onder de foto die je zojuist hebt in
Snapseed hebt geopend op Tools. Er springt dan een
venster tevoorschijn met heel veel gereedschappen
waarmee je alle verbeteringen die wij in dit artikel
bespreken kunt aanbrengen. Houd je je telefoon
niet rechtop maar liggend vast? Druk dan op het
pennetje rechts naast de foto om hetzelfde venster
met gereedschappen te openen.
Om de helderheid van de foto te verbeteren, kies
je voor Afstellen. Tik daarna onder de foto op
het pictogram van de drie schuifregelaars en kies
Helderheid. Veeg daarna horizontaal over het
scherm om de helderheid naar smaak in te stellen.
 SNAPSEED

Want als de camera geen wolken heeft vastgelegd,

kun je ze ook niet herstellen. Je zou hooguit nog een
nieuwe foto kunnen maken waarop je wel dergelijke
details in de lucht ziet.
Heel vaak heb je Helderheid , Schaduw en
Hooglichten alle drie nodig in één foto. Je stelt
dan met Helderheid eerst de algehele helderheid
van het beeld in. Daarna kun je de boel finetunen
door met Schaduw en Hooglichten de lichte en
donkere delen aan te passen. Door pas op het
vinkje te drukken nadat je alle drie de instellingen
hebt toegepast, maak je alles in één keer definitief.

Tip 05: Kleurzweem

Soms zit er een vervelende kleurzweem in een foto.

Daarvan is sprake als sneeuw blauw lijkt of een foto
heel gelig oogt omdat hij bij kunstlicht genomen is.
Dit los je op met Tools / Witbalans. Probeer eerst of
een tik op AW (automatische witbalans) dit verhelpt, Tip 04 Alleen als
dan ben je meteen klaar. Heeft dat niet de gewenste de foto niet te veel
uitwerking, maak de aanpassing dan ongedaan via overbelicht is, lukt
het kruisje en open het gereedschap Witbalans het om de lichte
opnieuw. Gebruik nu het pipet. Zoom in op je foto en delen te herstellen.
Tip 02 Met Als je naar links veegt, wordt de foto donkerder. sleep de cirkel van het gereedschap naar een plaats
Helderheid Veeg je naar rechts, dan maak je ’m juist lichter. waar het volledig is gevuld met beeldmateriaal dat Tip 05 Verander
maak je de totale Druk op het vinkje als je de helderheid zo goed vindt. in het echt wit, zwart of grijs hoort te zijn. Lukt het de witbalans als
foto lichter of ook hiermee niet? Tik dan op het pictogram van de kleuren er niet
donkerder. Tip 03: Donker licht drie schuifjes of veeg verticaal over het scherm en natuurlijk uitzien.

Tip 03 De optie Wat vaak voorkomt, is dat slechts een bepaald

Schaduw past de deel van de foto niet de juiste helderheid heeft. De
donkerste delen donkere delen zijn bijvoorbeeld zo donker dat ze
van je foto aan en niet goed te zien zijn, terwijl de lichte delen prima
laat de lichtere zijn. De bewerking uit tip 2 werkt dan niet optimaal,
delen grotendeels want daarmee pas je alles aan, en dus ook dat wat
met rust. nu al goed is. Om alleen een gedeelte van de foto
aan te passen, ga je weer naar Tools / Afstellen,
alleen kies je ditmaal voor Schaduw. Dat kan op
twee manieren: je kunt verticaal over de foto vegen
tot je Schaduw hebt geselecteerd, of je tikt op het
pictogram van de drie schuifjes zoals je bij tip 2 hebt
gedaan. Vervolgens veeg je (in dit geval) naar rechts
tot de donkere delen licht genoeg zijn.

Tip 04: Combineren

Andersom kan ook, dat bijvoorbeeld de lucht on-

nodig helder is. In zo’n geval laat je natuurlijk het
landschap eronder het liefst met rust. Dat doe je
door Hooglichten te kiezen. Veeg naar links tot de
lichte delen goed doortekend zijn. Besef wel dat dit
alleen lukt als je foto niet al te sterk overbelicht is.

06 | 2020 61
 SNAPSEED

als bijvoorbeeld een landschap, gebouw of persoon

onbedoeld één kant op helt. Kies je Tools / Draaien,
dan doet Snapseed een poging dit automatisch op te
lossen. Uiteraard kun je de foto ook zelf draaien door
over het scherm te vegen. Tik je op het pictogram
van de twee driehoekjes die naar elkaar wijzen (met
een stippellijn ertussen), dan spiegel je het beeld.
Erg handig bij een selfie waarbij de camera dat niet
automatisch heeft gedaan of bij een opname die je
via een spiegel hebt gemaakt en waarop tekst te zien
is. Met het pictogram van de cirkelvormige pijl roteer
je de foto in stappen van negentig graden.

Tip 08: Perspectief

Fotografeer je een gebouw of interieur, dan staan

gevels en muren soms uit het lood. Dat kun je
corrigeren door er een perspectiefcorrectie op toe
te passen. Ga naar Tools / Perspectief en contro-
leer onderin of Horizon aanpassen actief is. Aan
de pijlen zie je dat je in vier richtingen mag vegen.
Veeg je horizontaal, dan corrigeer je de horizon- Tip 08 Pas het
tale lijnen die schuin lopen doordat je niet exact perspectief aan
midden voor een gebouw stond of de telefoon er zodat alle lijnen
Tip 06 Kleuren selecteer de schuifregelaar Temperatuur. Is de foto schuin op gericht hield. Met verticaal vegen cor- netjes recht lopen.
kun je versterken gelig? Veeg dan naar links om de gele kleurzweem rigeer je verticale lijnen. Dat is essentieel als je
maar ook juist te neutraliseren. Een blauwige kleurzweem verwijder de telefoon bijvoorbeeld omhoog hebt gericht om Tip 09 Snijd
afzwakken. je juist met een veeg naar rechts. Je kunt door deze een hoog gebouw erop te krijgen. Verticale lijnen storende delen van
bewerking wel achterblijven met een groenige of lopen dan naar elkaar toe, waardoor het gebouw de foto af.
Tip 07 Foto’s paarse gloed, maar deze kun je vervolgens weghalen
rechtzetten, met het schuifje Tint .
kantelen en
spiegelen, het is een Tip 06: Kleuren oppeppen
fluitje van een cent.
Vind je de kleuren niet sprekend of levendig
genoeg? Ga dan opnieuw naar Tools / Afstellen
en kies Verzadiging. Veeg rustig naar rechts om de
kleurverzadiging te versterken, zodat alles er wat
beter uitspringt. Pas wel op dat je het effect niet
overmatig toepast! Met een veeg naar links kun je de
kleuren afzwakken zodat ze wat zachter overkomen.
Dat werkt vooral goed als er iets te schreeuwerige
kleuren in een foto zitten. Verder kun je het beeld
omzetten naar zwart-wit door de verzadiging naar
nul te brengen. Gebruik in dat geval ook Sfeer en
Contrast om een mooie balans tussen licht en
donker op te zoeken en het wegvallen van kleur te
compenseren.

Tip 07: Draaien en spiegelen

Soms staat alles scheef op de foto. Dat is niet altijd

erg en soms zelfs de bedoeling, maar het is storend

62 06 | 2020
 SNAPSEED

achterover lijkt te vallen. Vooral als je sterke cor-

recties aanbrengt, ontstaan langs de fotoranden
lege ruimtes. Het bijzondere is dat Snapseed deze
automatisch voor je opvult met geschikt beeld-
materiaal. Mocht je alsnog lelijke randen over-
houden, dan lees je in tip 9 hoe je dat oplost.

Tip 09: Foto bijsnijden

Heb jij ook weleens dat er aan de rand van een foto
nog net een stukje van iets of iemand te zien is?
Of heeft Snapseed de reparatie van je perspectief-
correctie in tip 8 niet netjes genoeg uitgevoerd? Dan
is het een goed idee om die rand van de foto af te
knippen, zodat je het storende element kwijtraakt.
Daarvoor ga je naar Tools / Bijsnijden. Zolang Vrij
is geselecteerd (het pictogram van een rechthoek
met stippellijntjes erin), kun je naar hartenlust
met alle hoekpunten en randen slepen om de foto
bij te snijden. Let wel op dat je hiermee wel de
beeldverhouding van de foto verandert. Tik je op
Origineel , dan zorgt Snapseed er automatisch voor
dat de huidige beeldverhouding intact blijft tijdens
het slepen met de hoekpunten.
Tip 10: Beeldverhouding
Foto’s hebben nagenoeg altijd een beeldverhouding
van 4:3 of 3:2. Dat is de verhouding van de lange
zijde ten opzichte van de korte zijde. Wil je liever een
vierkante foto, dus eentje met een beeldverhouding
van 1:1? Dan kies je bij Tools / Bijsnijden voor
Vierkant . Daarna verplaats je het vierkante kader
zodat je alleen het belangrijkste deel van de foto
overhoudt.
Bewerk je de foto om hem naderhand op Instagram
te zetten, dan schaalt de app je foto naar een beeld-
verhouding van 5:4. Makkelijker is het dan dus om
bij dit gereedschap meteen voor 5:4 te kiezen, dan
zie je ook meteen welk deel van de foto op Instagram
te zien is en wat er wegvalt.
16:9 is ook een populaire beeldverhouding. Deze
verhouding wordt veelal gebruikt in films. Gebruik je
deze beeldverhouding, weet dan dat je wel een flink
stuk van je foto afsnijdt.
Tip 11: Foto uitbreiden
Doordat Instagram een andere beeldverhouding
gebruikt dan een foto van nature heeft, raak je altijd
wat beeldinformatie langs de rand kwijt. Maar wat
als je koste wat kost de volledige foto op Instagram
wilt laten zien? Ga dan binnen Snapseed naar Tools
/ Uitbreiden. Tik op Wit en sleep de lange randen Tip 10 Snapseed
van de foto een stukje naar buiten. Hiermee voeg kent veel kant-
je witte randen toe aan weerszijden van de foto. en-klare beeld-
Snijd daarna de foto bij naar 5:4, zoals beschreven verhoudingen,
in tip 10. Omdat je de foto net een stuk breder hebt waaronder 5:4, de
gemaakt, raak je alleen daar wat witruimte kwijt en beeldverhouding
blijft het beeldmateriaal gewoon volledig intact. die foto’s op Insta-
gram hebben.
Tip 12: Vlekjes wegwerken
Tip 11 Maak je je
Staat er een storend object op je foto? Kies dan foto eerst breder,
voor Tools / Egaliseren om het eruit te poetsen. dan raak je tijdens
Zoom in op de foto zodat het storende element vol- het bijsnijden naar
doende groot in beeld staat. Vervolgens tik je erop 5:4 geen beeld-
of veeg je eroverheen om het weg te halen. Het informatie kwijt.
gebied kleurt heel eventjes rood als bevestiging.
Snapseed gebruikt fotomateriaal uit de directe
omgeving om het object onzichtbaar weg te halen.
Gaat het niet meteen goed? Tik dan onderin op de
gebogen pijl die naar links wijst om de aanpassing
ongedaan te maken. Daarna waag je gewoon weer
een nieuwe poging.
De cirkel die je ziet geeft de grootte van het
gereedschap aan. Helaas kun je die cirkel zelf niet
groter of kleiner maken. In plaats daarvan zoom
je meer of minder in op de foto. Hoewel het zeker
even wennen is, maak je ook op deze manier de
cirkel passend voor het gedeelte dat weggepoetst
moet worden.

06 | 2020 63
 SNAPSEED

verschijnt. Tik op een gedane aanpassing zodat er

drie opties naast verschijnen. Met de prullenbak
verwijder je alleen die aanpassing uit de foto. Door
de schuifregelaars te selecteren ga je weer naar dat
gereedschap, zodat je die bewerking kunt veranderen.
Zo kun je later alsnog de belichting, kleurverzadiging,
uitsnede of perspectiefcorrectie finetunen. Zelfs als je
objecten uit de foto hebt gehaald, kun je dit staps-
gewijs weer ongedaan maken en daarna eventueel
opnieuw aanbrengen.

Tip 15: Resultaat opslaan

Heb je je foto naar wens bewerkt? Dan kun je het

eindresultaat opslaan. Ga daarvoor in het hoofd-
scherm van Snapseed naar Exporteren. Kies Delen
of Openen in om de foto direct met iemand te Tip 14 Toege-
delen of om het beeld rechtstreeks naar een app als paste wijzigingen
Instagram te sturen. Bewaar de foto in elk geval ook op de foto zijn niet
op jouw eigen telefoon via Opslaan. Bij een Android- definitief. Je kunt
telefoon wordt automatisch een kopie aangemaakt, ze later altijd nog
zodat de originele foto intact blijft. Op iPhone over- veranderen of
schrijf je het origineel, maar zelfs dan zijn wijzigingen verwijderen.
nog steeds aan te passen door de foto simpelweg
Tip 12 Zoom in Tip 13: Selectief bewerken opnieuw in Snapseed te laden. Je kunt ook kiezen voor Tip 15 Je resul-
tot je het storende Een kopie opslaan; dan laat je het origineel met rust taat bewaren werkt
object goed kunt Met Snapseed kun je via Tools / Penseel een foto en krijg je een aanpasbare kopie. Met Exporteren op een iPhone net
verwijderen (hier selectief bewerken. Dat houdt in dat je een deel van worden de veranderingen in de kopie wel definitief, even anders dan op
het grijze buisje). het beeld verandert, terwijl je de rest volledig met net als op een Android-telefoon. Android-toestellen.
rust laat. Eerst kies je onderin een penseel waar-
Tip 13 Schilder mee je bijvoorbeeld de Belichting of Verzadiging
met je vinger waar aanpast. Daarna stel je met pijltjes de sterkte ervan
je de foto wilt in. Vervolgens is het een kwestie van met je vinger
bewerken (het rode over het aan te passen gebied vegen. Wil je zien wat
gebied rechts). je allemaal hebt aangepast? Druk dan op het oogje
zodat het tijdelijk rood kleurt. Heb je per ongeluk
een te groot stuk beschilderd? Kies dan voor Gum en
haal het weer weg met je vinger. Met dit gereedschap
kun je dus heel eenvoudig delen van je foto lichter of
donkerder maken of de kleurverzadiging aanpassen.
Stel dat een reclamebord schreeuwerige kleuren
heeft, dan verlaag je op die manier de verzadiging
van specifiek dat gedeelte, zodat het niet meer zo de
aandacht trekt.

Tip 14: Bewerking verwijderen

Hoeveel aanpassingen je ook hebt gedaan, je kunt ze

met Snapseed bekijken, veranderen en zelfs weer uit
de foto weghalen. Tik hiervoor op het hoofdscherm
van Snapseed op het stapeltje met een gekromde
pijl erboven en kies Bewerkingen bekijken. Een
lijstje met alle door jou uitgevoerde bewerkingen

64 06 | 2020

Poetsen voor privacy
Exif-info strippen
Als je een foto maakt, leg je vaak zonder
dat je er erg in hebt ook veel persoonlijk
identificeerbare informatie vast. Die
gegevens kunnen je privacy schaden als
ze in verkeerde handen terechtkomen.
ExifCleaner poetst al die extra data weg,
zonder aan de beeldkwaliteit van de foto
zelf te tornen.
Stap 1: Slepen en neerzetten
Je staat ervan te kijken hoeveel extra informatie er
in een foto zit die je met een smartphone of digitale
camera neemt. We hebben het dan niet alleen over
informatie als het merk en model van de camera,
de beeldresolutie, de lichtbron enzovoort, maar ook
over heel wat privacygevoelige informatie, zoals het
tijdstip en de locatie. Hierdoor vertel je aan de hele
wereld waar je woont en waar je kinderen spelen.
In die ene foto ExifCleaner beschermt je anonimiteit door deze
vindt ExifCleaner gegevens te verwijderen. De software is gratis en
97 verschillende opensource, het programma is te downloaden voor
exif-gegevens. Windows, macOS en Linux. Nadat je de software hebt
SNEL RESULTAAT IN 3 STAPPEN
DOOR: DIRK SCHOOFS
binnengehaald via www.exifcleaner.com sleep je
het afbeeldingsbestand in het venster. ExifCleaner
vertelt je hoeveel extra informatie in de foto te
vinden is en wat er na de poetsbeurt overblijft. In
principe zou die waarde na de ingreep altijd nul
moeten zijn.
Stap 2: Batch
Het is aannemelijk dat je ExifCleaner op meerdere
bestanden wilt toepassen. Hoewel het programma
geen opties kent, is dat geen probleem. Open een
map, selecteer alle bestanden of alleen de bestan-
den waarvan je de exif-gegevens wilt verwijderen en
sleep alles naar het open venster van ExifCleaner.
Houd er rekening mee dat deze tool de metadata uit
de oorspronkelijke bestanden verwijdert. ExifCleaner
maakt dus geen kopie van de afbeelding. Als je dus
nog een versie van de afbeelding nodig hebt mét
exif-informatie, dan moet je dus zelf een kopie van
je foto’s maken voordat je ze naar ExifCleaner sleept.
Een goede reden om de exif-informatie te behou-
den is bijvoorbeeld omdat je graag werkt met een
fotobeheerder die de afbeeldingen op tijd en locatie
ordent.
Stap 3: Ook video en pdf
ExifCleaner ondersteunt de belangrijkste afbeeldings-
formaten, zoals png, jpg, gif en tiff. Maar daarnaast
kan deze schoonmaker ook de metadata uit video-
bestanden verwijderen als ze in het m4a-, mov-,
qt- of mp4-formaat opgeslagen zijn. Bovendien is
deze tool zelfs in staat om exif-gegevens uit pdf-
bestanden te strippen. Wel blijven er bij deze vormen
meer gegevens over.
Niveau stappenplan
Van beginner tot expert. Beginner Expert
Hiernaast kunt je de
moeilijkheidsgraad van
het stappenplan zien.
06 | 2020 65
 GELUIDSSCHEMA’S
DOOR: DENNIS GANDASOEBRATA
Laat Windows klinken
Maak je eigen geluidsschema’s
Geluiden spelen een grote rol in Windows:
bijvoorbeeld als er een melding verschijnt
of je herinnerd wordt aan een afspraak.
Wist je dat je met de standaardgeluiden
geen genoegen hoeft te nemen? Pak je
synthesizer of muziekcollectie erbij, en laat
Windows eindelijk klinken zoals je zelf wilt.
Wat gaan we doen?
We veranderen de standaardgeluiden van Win-
dows en vervangen deze door onze eigen geluids-
schema’s. Dat kunnen zelfgecomponeerde geluiden
zijn of kant-en-klare audio die we van betrouwbare
bronnen afnemen.
66 06 | 2020
Tip 01: Instellingen
We beginnen bij het begin: de instellingen voor
geluiden. Dat venster zit relatief verborgen. Je vindt
de instellingen via het instellingenvenster. Druk
op Windows-toets+I en kies Systeem / Geluid en
klik op Configuratiescherm Geluid (in de sectie
Verwante instellingen). Het venster Geluid is
opgebouwd uit meerdere tabbladen. Voor ons is het
tabblad Geluiden van belang. Bij Geluidsschema
zie je welke verzameling geluiden is ingeladen. Bij
Windows 10 is de keuze eenvoudig: Geen geluiden
of Windows standaard, waarbij laatstgenoemde
standaard is ingeschakeld. In het vak eronder,
Programmagebeurtenissen, zie je per actie welk
geluid eraan is gekoppeld. Klik bijvoorbeeld op
Agendaherinnering om te zien welk geluid daarbij
hoort. Dit wordt getoond onder in het venster.
Klik op Testen om het geluid af te spelen. Via het
meerkeuzelijstje kun je een alternatief geluid kiezen.
Staat het geluid er niet tussen, dan kun je het hand-
matig toevoegen via de knop Bladeren. Hierna heb
je een nieuw geluidsschema gemaakt (gebaseerd op
een bestaand geluidsschema). Om het te bewaren,
Tip 01 Het ven-
ster met geluids-
instellingen is
redelijk verborgen.

klik je op Opslaan als. Geef het geluidsschema een
passende naam en bevestig met OK .
Tip 02: Steuntje in de rug
Geluiden komen ook van pas om een actie onder de
aandacht te brengen, bijvoorbeeld als je op de Caps
Lock-toets drukt (of een andere systeemtoets, zoals
Num Lock of Scroll Lock). Windows kan een geluid
afspelen als je een van deze drie toetsen (al dan niet
per ongeluk) indrukt. In het instellingenvenster kies
Tip 02 Laat Win- je voor Toegankelijkheid en ga je naar de sectie
dows een geluid Toetsenbord. In de sectie Wisseltoetsen gebrui-
afspelen zodra je ken zet je de schuif op Aan bij de optie Een geluid
op de Caps Lock afspelen als u op Caps Lock, Num Lock of Scroll
drukt. Lock drukt .
Windows ondersteunt alleen wav-
bestanden in een geluidsschema
Tip 03: Omzetten
Windows ondersteunt het wav-geluidsformaat voor
de geluidsschema’s. Wil je een geluid gebruiken
Tip 03 Gebruik dat niet is opgeslagen in de wav-indeling (maar
bestanden met de bijvoorbeeld als wma of mp3)? Door het om te zetten,
wav-bestands- kun je het alsnog gebruiken. Voor het omzetten van
indeling. geluiden kun je meerdere programma’s gebruiken.
GELUIDSSCHEMA’S
Opstartgeluid
Oudere versies van Windows speelden een geluid
af zodra Windows werd opgestart. In Windows 10
is dat niet meer het geval. Toch is er nog wel een
opstartgeluid aanwezig, als je hier prijs op stelt.
In het venster Geluid plaats je een vinkje naast
de optie Geluid van Windows starten afspelen.
Een goed voorbeeld hiervan is Audacity, waarvan je
de nieuwste versie vindt op www.audacityteam.org.
Eenmaal geïnstalleerd, kies je voor File / Open. Wijs
nu het bestand aan dat je wilt omzetten. Herhaal dit
proces voor alle bestanden die je wilt omzetten naar
het wav-formaat. Je kunt ook meerdere bestanden
tegelijk selecteren en openen. Kies hierna voor File
/ Export audio. Bij Save as type kies je voor de
wav-indeling.
Tip 04: Aan de slag
Je las het hiervoor al: het is slim om op basis van
een bestaand geluidsschema een eigen schema te
maken. Bijvoorbeeld door het schema Windows-
standaard aan te passen met eigen keuzes en het
vervolgens op te slaan onder een andere naam.
Een goed startpunt hiervoor is de Microsoft Store,
waaruit je een Windows-thema kiest. Een thema
bestaat uit meer dan alleen geluiden: doorgaans
haal je hiermee een complete pictogrammenset en
andere zaken binnen, zoals een bureaubladachter-
grond. Deze onderdelen hebben we voor ons doel
uiteraard niet nodig, maar de geluiden kunnen we
goed inzetten. Ga naar www.tiny.cc/wintheme en
klik onderaan op de pagina op With custom sounds.
Een overzicht van thema’s met een geluidsschema
verschijnt. Download het bestand, dat herkenbaar is
aan de extensie .THEMEPACK . Om het te instal-
leren, dubbelklik je erop. Het venster Thema’s wordt Tip 04 Een nieuw
geopend. Klik nu op Geluiden om het bijbehorende geluidsschema kun
venster te openen. Bij Geluidsschema is de set je baseren op een
beschikbaar en kun je het aanpassen door geluiden bestaand thema-
wel of juist niet te gebruiken. pakket.
06 | 2020 67
 GELUIDSSCHEMA’S
Tip 05: Koppelen maar!
Het aanpassen van een geluidsschema is be-
trekkelijk eenvoudig en gebeurt per actie. In het
venster Geluid kies je eerst de actie in het vak
Programmagebeurtenissen. Kies bijvoorbeeld
Apparaat is verbonden. Kies vervolgens het
geluid dat je aan deze actie wilt koppelen: selec-
teer het in de meerkeuzelijst bij Geluiden. Om
eigen geluiden toe te voegen, zorg je ervoor dat ze
zijn opgeslagen in de map C:\Windows\Media .
Klik op OK om de wijziging toe te passen wanneer
je niet per se een nieuw geluidsschema hoeft te
maken, zoals in tip 1 ook beschreven is. Je kunt
een bestaand geluidsschema op een later moment
altijd nog verwijderen. Selecteer het en klik op de
Tip 05 Kies de knop Verwijderen. Bevestig met Ja . Belangrijk om
actie en koppel te weten is dat het standaard geluidsschema van
hieraan een geluid. Windows niet kan worden verwijderd.
Tip 06: SoundPackager
Met SoundPackager van Stardock heb je nog meer
controle over de geluiden in Windows. Stardock
Even rust!
Vind je de systeemgeluiden van Windows prima,
maar heb je er soms even geen behoefte aan als
je op de pc bezig bent? Je hoeft niet al het geluid
uit te schakelen om ongestoord door te kunnen
werken, je kunt ook alleen de systeemgeluiden tij-
delijk dempen. Klik met rechts op het luidspre-
kerpictogram in de Windows-taakbalk en kies
Volumemixer openen. Klik op de knop Syst.ge-
luiden dempen. Even rust, terwijl andere geluids-
bronnen (zoals Spotify) gewoon blijven klinken.
68 06 | 2020
is bekend om de verschillende uitbreidingen die
de ontwikkelaar maakt voor Windows, vooral op
de gebieden waar de standaardfunctionaliteit van
Windows tekortschiet. Hoewel SoundPackager deel
uitmaakt van het omvangrijkere programma Object
Desktop, kun je het ook los gebruiken. De makers
vragen een kleine vergoeding van 5,99 euro voor
SoundPackager, maar je mag het programma dertig
dagen uitproberen. Download de nieuwste versie
via www.stardock.com. Na installatie klik je op de
knop Start 30 Day Trial en geef je een e-mailadres
op om de probeerversie te activeren. Klik in de
bevestigingsmail op Activate 30 Day Trial en keer
terug naar het programma. Kies voor Finish. In het
hoofdvenster vind je aan de linkerkant de naviga- Tip 06 Sound-
tiebalk en rechts de bijbehorende instellingen. Er Packager geeft je
wordt onderscheid gemaakt tussen lokale geluids- meer invloed over
bestanden en online geluidsbestanden. Selecteer geluidsschema’s
een geluidsschema en klik op de knop Afspelen om dan standaard
een voorbeeld te horen. Om het bestand toe te pas- mogelijk is in
sen, selecteer je het en klik je op Apply sound pack . Windows.
Gebruik een bestaand schema als
basis voor een nieuw schema
Tip 07: Aanpassen
Via de knop Edit sound pack (of de optie Edit
sounds in het linker navigatievenster) kun je een
geluidsschema aanpassen. Kies eerst welk geluids-
schema je wilt bewerken bij Currently Editing. Zorg
er vervolgens voor dat je het nieuwe geluidsschema
onder een andere naam bewaart. Klik op Save as en

Tip 07 Je kunt
ook de bestaande
geluidsschema’s
van Sound-
Packager aanpas-
sen.
geef het schema een passende naam. Neem bij voor-
keur ook de moeite om een beschrijving in te vullen in
het vak Description, zodat je het geluidsschema ook
later eenvoudig herkent. Klik op Pick preview image
en kies een afbeelding waarmee je het geluidsschema
kunt herkennen. Tevreden? Bevestig met een klik op
Save as new sound pack . Onder aan het venster
vind je het tabblad Sounds. Deze tab bevat alle acties
waaraan je muziek kunt koppelen. Er zijn meerdere
categorieën, zoals Windows en File Explorer. De
onderliggende acties verschijnen zodra je een sectie
openklapt. Klik op Pick sound file en selecteer een
geluid voor de actie. Klik hierna op Play om het
geluid af te spelen en te controleren. Dit moet een
wav-bestand zijn. Het pictogram van een muzieknoot
maakt duidelijk dat je een geluid aan de actie hebt
gekoppeld. Ben je op een gegeven moment niet meer
tevreden over het geluid, open dan de actie en klik
op de knop Reset to default (om het geluid naar de
Overzicht van geluiden
Na verloop van tijd heb je wellicht een aardi-
ge verzameling geluidsschema’s opgebouwd. Je
vindt deze in een aparte map. Klik op de knop
Options : de knop links in het navigatievenster
met het uiterlijk van een tandwiel. Klik hierna op
Browse to my saved sounds. Een verkennerven-
ster met de juiste map wordt geopend.
GELUIDSSCHEMA’S
standaardinstelling te herstellen) of op Set to no
sound (om het bestaande geluid te verwijderen en
geen vervangend geluid te selecteren).
Tip 08: Totale stilte
Ben je na verloop van tijd klaar met de geluiden, dan
kun je ze ook volledig uitschakelen of alle geluiden
naar de standaardinstellingen herstellen. Ga naar
Edit sounds en kies het geluidsschema. Onder in Tip 08 Schakel
het venster (op de tab Sounds) vind je de knoppen alle geluiden uit of
Reset all sounds to default (waarmee je alle gelui- herstel ze naar de
den naar de standaardinstellingen herstelt) en Set standaardinstel-
all to none (waarmee je alle geluiden deactiveert). lingen.
Tip 09: Optimaliseren
Wist je dat je de geluidsinstellingen van Windows 10
kunt optimaliseren? Zo zorg je ervoor dat je eigen
geluidsschema ook optimaal tot z’n recht komt. Klik
met de rechtermuisknop op het pictogram van de
luidspreker, rechtsonder in het scherm naast de klok.
Kies voor Geluidsinstellingen openen. In het nieuw
geopende venster kies je de speakers die je wilt ge-
bruiken bij Uw uitvoerapparaat kiezen. Doorgaans
06 | 2020 69
 GELUIDSSCHEMA’S

Tip 10 Handig:
bepaal per app of
deze een geluid
mag afspelen bij
een melding.

zijn de standaardluidsprekers geselecteerd, maar

mogelijk gebruik je andere speakers (bijvoorbeeld bij
het aansluiten van een laptop op een extern beeld-
scherm met ingebouwde luidsprekers). Kies hierna
voor Apparaateigenschappen. In het nieuwe ven-
ster vind je de aanvullende instellingen die afhanke-
lijk zijn van de hardware. Zo kun je hier onder meer
ruimtelijk geluid in- en uitschakelen en de balans
tussen de linker- en rechterspeaker bepalen. Klik
hierna op Extra apparaateigenschappen en open
het tabblad Geavanceerd. Op dit tabblad kun je
hardwareversnelling in- en uitschakelen (waardoor
de processor van de computer minder wordt belast)
en geluidsverbeteringen activeren. Ben je niet tevre-
den, klik dan op de knop Standaardinstellingen
herstellen, waarmee je alle opties naar de fabrieks-
waarden terugzet.
dat bij meldingen geluid wordt afgespeeld zorgt Tip 09 Verbeter
ervoor dat je een app-melding niet alleen ziet, maar de kwaliteit van het
ook hoort. Blader naar de sectie Meldingen van geluid in Windows.
deze afzenders ontvangen. Klik nu op een app
waarvan je de geluidsmeldingen wilt beheren. In het
detailscherm zet je de schuif op Aan of Uit bij de op-
tie Een geluid afspelen wanneer er een melding
binnenkomt . Wil je helemaal geen meldingen, dus
zowel geen geluid als geen visuele melding, dan zet
je de schuif op Uit bij de optie Meldingen.

Neem geen genoegen meer met die Specifiek voor Windows 10

saaie standaardgeluiden
Tip 10: Meldingen
Naast het geluidsschema bepalen ook andere
factoren wanneer in Windows geluiden worden
afgespeeld. Ook meldingen van apps kunnen een
geluid geven. Open het instellingenvenster en kies
Systeem / Meldingen en acties. De optie Toestaan
Op internet vind je veel thema’s voor Windows,
waarbij ook geluidsschema’s zijn opgenomen. Let
er bij het downloaden wel op dat je voor schema’s
kiest die expliciet zijn ontwikkeld voor Windows
10. Bij Windows 10 is de geluidsindeling aange-
past, waardoor thema’s voor eerdere Windows-
versies niet werken. Thema’s voor Windows 10
herken je aan de bestandsextensie .THEMEPACK .

70 06 | 2020
 SNEL RESULTAAT IN 3 STAPPEN

DOOR: DIRK SCHOOFS

Vastpinnen aan taakbalk

Met één klikje naar externe schijf
De taakbalk kun je bijna helemaal naar Als je dat hebt bevestigd, zul je zien dat het pictogram
van de snelkoppeling is veranderd in het pictogram
eigen wens inrichten. Zo kun je heel een- van een map.

voudig je meest gebruikte programma’s Stap 3: Pictogram aanpassen

erop zetten. Maar een externe schijf aan
Je kunt dit pictogram nu al vastmaken aan de taak-
deze balk vastpinnen laat Windows 10 balk, maar het kan mooier door dit map-pictogram te
wijzigen in een schijf-icoon. Open de Eigenschappen
zelf nog altijd niet toe. Hiervoor is dus een van de snelkoppeling opnieuw. Selecteer het tab-
blad Snelkoppeling en klik op Ander pictogram. In
omweg noodzakelijk, wil je niet eerst de het dialoogvenster typ je het pad of navigeer je via
Bladeren naar C:\Windows\System32\imageres.dll
Verkenner hoeven openen. en druk je op Enter. Nu kom je bij een reeks picto-
grammen waar je een geschikt schijfpictogram kiest,
zodat je een nieuw schijfpictogram op het bureaublad
Stap 1: Schijf selecteren hebt staan. Klik er met rechts op en kies in het menu
de opdracht Aan taakbalk vastmaken. Verwijder nu
Misschien heb je al geprobeerd een externe opslag- de snelkoppeling op het bureaublad.
schijf of zelfs een usb-stick naar de startbalk te slepen.
Dat lukt niet. Als je het toch probeert, voegt Windows
de schijf aan het menu van Windows Verkenner toe.
Voor sommige gebruikers is die weg al kort genoeg,
maar wij laten je zien hoe je voortaan met slechts één
muisklik bij de bestanden op een externe drive komt.
Sluit de drive aan op de computer en open Windows
Verkenner met Windows-toets+E. Navigeer naar Deze
pc en selecteer de schijf die je aan de taakbalk wilt
vastpinnen.

Stap 2: Snelkoppeling

Klik met de rechtermuisknop op de drive die je zo

dadelijk wilt vastpinnen en selecteer de opdracht Selecteer hier
Snelkoppeling maken. Windows geeft een waarschu- het pictogram van
wing dat je in dit venster geen snelkoppeling kunt een schijf.
maken en vraagt of de snelkoppeling op het bureau-
blad mag komen te staan. Sta dat toe, navigeer naar
Niveau stappenplan
het bureaublad, selecteer de bewuste snelkoppeling
en open de Eigenschappen. In het dialoogvenster Beginner Expert
Van beginner tot expert.
ga je naar het tabblad Snelkoppeling. In het vak Hiernaast kunt je de
Doel typ je explorer gevolgd door een spatie, dan de moeilijkheidsgraad van
schijfletter, een dubbele punt en een backslash. Als het stappenplan zien.
het gaat om de H-schijf wordt het dus explorer H:\.

06 | 2020 71
 GOOGLE MAPS
DOOR: DENNIS GANDASOEBRATA
Tips voor Google Maps
Alle geheimen in kaart gebracht
Google Maps is mateloos populair en
met recht: de dienst helpt je niet alleen
bij het vinden van een locatie, maar biedt
ook interessante extra’s op het gebied
van recensies, het voorspellen van
verkeersdrukte en parkeerinformatie.
Google Maps kent echter ook flink wat
verborgen mogelijkheden. Hoog tijd om die
in kaart te brengen!
Wat gaan we doen?
We gaan aan de slag met de geavanceerde en
minder zichtbare mogelijkheden van Google Maps,
zodat je nog meer uit de dienst kunt halen dan de
meeste gebruikers. Ook besteden we aandacht aan
je privacy, zodat je Google Maps verantwoord kunt
blijven gebruiken.
72 06 | 2020
Tip 01: Terugzoeken
Google Maps houdt bij waar je bent geweest, tenzij
je dat in de privacyinstellingen hebt uitgeschakeld.
Kun je je bijvoorbeeld wel herinneren dat je een
restaurant hebt bezocht, maar weet je de naam van
de locatie niet meer? Zoek het dan op in Google
Maps door op je profielfoto te drukken en voor Je
gegevens in Maps te kiezen. Tik vervolgens op Tip 01 Heel
Activiteit bekijken en verwijderen in de sectie eenvoudig vraag
Locatiegeschiedenis. Een lijst met eerder bezochte je een overzicht
locaties verschijnt. Je kunt nu door de lijst met loca- op van eerder
ties bladeren (per dag), zoeken op datum of de be- bezochte locaties.
zochte locaties per plaats, stad of op de wereldkaart
bekijken. Door bovenaan op Vandaag te klikken,
opent er een kalender zodat je snel een specifieke
Tip 02 Maps
kan je helpen bij
datum kunt selecteren. Wil je de geschiedenis van het vinden van een
een specifieke dag verwijderen? Selecteer die dag, tik parkeerplek.
 GOOGLE MAPS

rechtsboven op de knop met de drie puntjes en kies

voor De dag verwijderen. Wil je zeker weten dat je
een specifieke locatie later nog kunt terugvinden?
Voeg hem dan zelf toe door in het menu voor Een
plaats toevoegen te kiezen.
Om je tijdlijn wat persoonlijker te maken, ga je naar
de Instellingen en privacy. In de sectie Mijn tijdlijn
kun je aangeven of je de foto’s die je hebt gemaakt
op de locaties in je tijdlijn wilt kunnen terugzien (Je
Google Foto’s in de tijdlijn weergeven). Ook kun
je ervoor kiezen om per e-mail een samenvatting
van bezochte locaties te ontvangen (Ontvang
hoogtepunten van je tijdlijn per e-mail).

Tip 02: Parkeerhulp

De live informatie van Maps komt ook goed van
pas bij het zoeken naar een parkeerplaats en een
inschatting van de moeite die het kost om zo’n plek
te vinden. Typ eerst de locatie in die je wilt bezoeken.
Tik daarna op Route. Naast de geschatte reistijd en
het aantal kilometers zie je ook een blauw pictogram
met de letter P. Tik hierop. In de sectie Verkeer zie je
een inschatting van de drukte op die parkeerplaats
en maakt een grafiek duidelijk op welke uren je de
grootste drukte kunt verwachten. Tik daarna op
Parkeerplek zoeken, zodat je een overzicht krijgt
van parkeerplekken in de omgeving, inclusief de
route ernaartoe. Zodra je de gewenste plek hebt
gekozen, wordt deze aan je route toegevoegd. Ken
je zelf een parkeerplek die nog niet in het overzicht
is opgenomen? Voeg deze dan aan Maps toe door
onder in de lijst te kiezen voor Ontbrekende plaats
toevoegen.
Tip 03: Live meelopen
Handig voor het te voet verkennen van een stad: de
weergave waarmee je kunt zien hoe je loopt terwijl
je de camera van de telefoon op de straat richt. Een
pijl – die over het beeld wordt gelegd – laat je zien
welke route je kunt lopen. Typ eerst de bestemming
in de adresbalk en kies hierna voor Lopen. Tik nu
op Live weergave. Richt vervolgens de camera
van de telefoon op de straat. Maps toont nu via een
extra laag over het beeld extra informatie en route-
instructies. Zo worden gebouwen herkend, maar ook
straatnaamborden. Het apparaat trilt telkens kort
wanneer het volgende punt in de route is ‘bereikt’.
De optie werkt alleen wanneer het gebied in kaart
is gebracht door Google Street View. Werkt de live
weergave nog niet? Kalibreer dan het kompas. Maps
geeft hiervoor automatisch instructies.
Tip 04: Voertuigpictogram Tip 03 In de
Live weergave
Ben je inmiddels uitgekeken op de blauwe pijl met de verschijnt er een
witte cirkel eromheen waarmee wordt aangegeven pijl over de straat,
wat jouw positie op de kaart is? Dan kun je een ander zodat je duidelijk
voertuigpictogram kiezen. Hoewel de huidige selectie ziet welke route je
momenteel nogal karig is, hebben we goede hoop dat moet lopen.
de makers het aantal auto’s binnenkort uitbreiden: je
kunt nu namelijk slechts kiezen uit drie auto’s. Tijdens Tip 05 Het is
de route-instructies voor de auto, waarbij Maps de heel eenvoudig om
de afstand tussen
twee locaties te
Veilig gevoel meten.
Ben je onderweg en wil je dat anderen kunnen
meekijken, bijvoorbeeld als je door een stad naar
een bestemming loopt? Je kunt de voortgang van
de reis delen met anderen. Zodra Maps de route-
instructies toont, schuif je het onderste scherm
omhoog. De optie Voortgang van reis delen
verschijnt. Kies deze optie en selecteer de persoon
met wie je de reis wilt delen. Zie je de naam van
de betreffende persoon niet, klik dan op Meer en
typ de naam van de persoon in met wie je de route
wilt delen. De actuele locatie wordt vervolgens
met diegene gedeeld tot je de bestemming bereikt.

06 | 2020 73
 GOOGLE MAPS

Tip 07: Zonder verbinding

Nog een paar maanden en dan is het alweer

Tip 04 Je hoeft bekende blauwe pijl met witte cirkel toont, tik je hier
geen genoegen eenmaal op. Het venster Voertuigpictogram kiezen
te nemen met de verschijnt. Selecteer de gewenste auto.
standaard blauwe
pijl. Tip 05: Afstanden meten
Snel weten wat de afstand tussen twee locaties is,
zonder dat je hiervoor een route wilt uitstippelen?
Tik op de startlocatie en wacht totdat de
kenmerkende punaise van Maps hierop wordt
geplaatst. Schuif vervolgens het onderste menu
omhoog. Kies voor Afstand meten. De kaart
wordt weer geopend en een blauwe stippellijn
verschijnt. Verschuif de kaart nu naar het eindpunt
en positioneer het uiteinde van de blauwe lijn nu
op dit punt. Tik rechtsonder op Punt toevoegen.
Links onderin lees je de afstand af. Je kunt hierna
een volgend punt toevoegen. Om het laatste punt
te verwijderen, tik je rechtsboven op Ongedaan
maken. Om alle punten te verwijderen, tik je op de
knop met de drie puntjes en kies je voor Wissen.
zomervakantie. Niet op alle vakantieadressen is het
vanzelfsprekend dat je de beschikking hebt over in-
ternet. Voorkom dat je op dergelijke momenten geen
gebruik van Google Maps kunt maken, bijvoorbeeld
om de weg terug naar je hotel te vinden of dat ene
aangeraden restaurant. Door de kaart (en bijbe-
horende informatie) van tevoren al te downloaden,
heb je ook offline toegang tot de gegevens. Typ je
vakantielocatie in het zoekvak bovenin en zodra
Maps de juiste locatie heeft gevonden, klik je op de Tip 06 Maps
knop Downloaden onder in het venster. Pas hierna kent een functie
eventueel nog het gebied aan dat je offline beschik- die je sporen
baar wilt maken. Bevestig je keuze met een klik op niet bijhoudt: de
Downloaden. Let op: als je gebruikmaakt van de incognitomodus.
incognitomodus (zoals in tip 6 besproken) kun je de
kaarten niet downloaden. Tip 07 Zeker
op vakantie is het
Tip 08: Vooruitkijken handig om ook
offline toegang
Moet je ergens heen, dan is het handig om vooruit tot je kaarten te
te kunnen kijken, zodat je kunt bepalen hoelang de hebben.

Tip 06: Psst, geheim!

Je bent waarschijnlijk al bekend met de incognito-

modus van je browser, maar ook Google Maps
heeft een vergelijkbare functie aan boord. Met
de incognitomodus van Maps kun je je huidige
locatie afschermen voor andere gebruikers. Ook
als je in de incognitomodus op zoek gaat naar
adressen, wordt daarvan geen geschiedenis
bijgehouden. Schakel de incognitomodus in door
in de app op je profielfoto te drukken en te kiezen
voor Incognitomodus inschakelen . Maps slaat
de browser- en zoekgeschiedenis nu niet meer op
in je account, de locatiegeschiedenis en gedeelde
locaties worden niet meer bijgewerkt en je
persoonlijke activiteiten worden niet gebruikt om
Maps te ‘personaliseren’ (lees: gepersonaliseerde
advertenties voor te schotelen). De modus is actief
totdat je deze expliciet uitschakelt. Dat doe je op
dezelfde manier als waarop je de incognitomodus
hebt aangezet.

74 06 | 2020
 GOOGLE MAPS

kies je voor Locatie is ingeschakeld. Afhankelijk

van het platform waarop je Maps gebruikt (Android
of iOS), opent er een instellingenpagina waarop
je kunt aangeven of het apparaat de locatie mag
doorgeven. Via de optie Locatiegeschiedenis is
ingeschakeld geef je aan of Maps een lijst met
eerder bezochte locaties mag bijhouden. Wil je deze
optie wel gebruiken, maar een bepaalde periode
Tip 08 Maps reis duurt en op welk moment je dus het best kunt met bezochte locaties uit je tijdlijn verwijderen, dan
houdt bij het vertrekken. Maps houdt dan rekening met de voor- kun je die periode(s) selectief opschonen. Keer weer
plannen van je spelde drukte op de weg, gebaseerd op gegevens terug naar de instellingen onder Persoonlijke
reis rekening met uit het verleden. Typ de locatie in op de adresbalk content en kies voor de optie Periode uit
de verwachte en laat de route berekenen. Kies vervolgens voor Locatiegeschiedenis verwijderen. Selecteer dan
verkeersdrukte. Vertrekken om en gebruik de kalender om de dag de begin- en einddatum en bevestig met een klik op
en tijd aan te geven waarop je wilt vertrekken. Je Verwijderen. Wil je met een schone lei beginnen en Tip 09 Houd
kunt uiteraard ook de aankomsttijd opgeven; dan alle eerder bezochte locaties verwijderen, kies voor de regie in
rekent Maps voor je terug hoe laat je ongeveer Hele locatiegeschiedenis verwijderen. eigen handen
moet vertrekken om op tijd op je bestemming te Tot slot is er ook een tussenvorm mogelijk, waarbij en beteugel de
arriveren. Wil je weten hoe de actuele situatie op de locatiegeschiedenis regelmatig automatisch privacyinstellingen
de weg is, kies dan voor Nu . wordt opgeschoond door Maps. Dat stel je in door van Maps.
Locatiegeschiedenis automatisch verwijderen in
Tip 09: Privacy verbeteren te schakelen en aan te geven hoelang de geschiede- Tip 10 Maps
nis mag worden bewaard: 18 maanden bewaren bewaart bezochte
Minstens even belangrijk als de verborgen functies of 3 maanden bewaren. Wil je liever zelf bepalen locaties niet als je
van Google Maps zijn de privacyinstellingen. Gelukkig wanneer de bestanden worden verwijderd, kies dan hier geen prijs op
is er de afgelopen jaren een aantal verbeteringen voor Bewaren tot ik de gegevens handmatig stelt. Wel moet je
in aangebracht, waardoor je nu meer controle verwijder. dat zelf aangeven.
hebt over wat er met je gegevens gebeurt. In Maps
tik je rechtsboven op je profielfoto en kies je voor
Instellingen. Tik op Persoonlijke content en kies nu
eerst voor “Web- en app-activiteit” is ingeschakeld.
Deze instelling bepaalt onder meer of de zoekacties
die je uitvoert worden opgeslagen en worden gedeeld
met Google (en andere partijen). In het volgende
venster kun je de schuif uitzetten als je dat niet wilt.
Via de optie Activiteit beheren kun je een overzicht
opvragen van de verschillende gegevens die Google
in dit kader bewaart. Kies je helemaal onderaan voor
Alle activiteitsopties weergeven, dan krijg je een
totaaloverzicht van al je activiteiten. Zo kun je daar
de locatiegeschiedenis uitschakelen waarmee Maps
bijhoudt waar het apparaat – en dus jij – je bevindt.
Ook kun je hier aangeven of je het personaliseren van
advertenties op basis van je zoekgedrag in- of uit-
geschakeld wilt hebben.

Tip 10: Locatie inperken

Keer nu terug naar het hoofdvenster van de
privacyinstellingen en werp een blik op de sectie
Locatie-instellingen. Hier vind je alle instellingen
die bijhouden waar je je op een bepaald moment
bevindt. Om deze functie volledig uit te schakelen,

06 | 2020 75
Tablet / Smartphone Laptop Streaming