Ciąg arytmetyczny

Ciągiem nieskończonym nazywamy funkcję określoną na zbiorze liczb naturalnych dodatnich wartości tej funkcji
nazywamy wyrazami ciągu. Ciąg oznaczamy w następujący sposób: (a n) lub (a 1 , a2 ,a 3, ... ).

Jeśli wartości tej funkcji są liczbami rzeczywistymi, to ciąg nazywamy ciągiem liczbowym.
Nieskończonym ciągiem liczbowym jest na przykład ciąg wszystkich liczb naturalnych nieparzystych, ustawionych w
kolejności od najmniejszej do największej, tj:
a 1= 1, a2 = 3, a 3= 5, a 4= 7, ... lub inny zapis (1, 3, 5, 7, 9, ... ).
Ciągiem skończonym n-elementowym nazywamy funkcję określoną na zbiorze

{1, 2, 3, ... , n} i oznaczamy: (a n) lub (a 1 , a2 ,a 3, ... , a n).

Mamy różne sposoby opisywania ciągów. Można go opisać słowami, można zapisać go za pomocą wzoru ogólnego
lub rekurencyjnego.

Obliczmy kilka pierwszych wyrazów ciągu opisanego za pomocą wzoru ogólnego: a n= 1 + 2n

n=1
a 1= 1 + 2 x 1 = 3
n=2
a 2= 1+ 2 x 2 = 5
n=3
a 3= 1 + 2 x 3 = 7
itd.
Drugim ważnym sposobem opisywania ciągu jest wzór rekurencyjny.

Obliczmy teraz kilka pierwszych wyrazów ciągu opisanego za pomocą tego właśnie typu wzoru:
a 1= 1

1
a n+1= a n+
3
a 1= 1

1 1 1
a 2= a 1+ =1+ = 1
3 3 3
1 1 1 2
a 3= a 2+ =1 + =1
3 3 3 3
1 2 1
a 4= a 3+ =1 + =2
3 3 3
Jak widać, wzór rekurencyjny (indukcyjny) opisuje nam dany ciąg w taki sposób, że najpierw podawany jest wyraz
pierwszy lub kilka pierwszych wyrazów danego ciągu, a wzór na n-ty wyraz podajemy w zależności od wyrazów
poprzednich.
Ciąg (a n) nazywamy malejącym wtedy i tylko wtedy, gdy dowolny wyraz ciągu (oprócz pierwszego) jest mniejszy od
wyrazu poprzedniego, czyli zachodzi nierówność:

Ciąg (a n) nazywamy rosnącym wtedy i tylko wtedy, gdy dowolny wyraz ciągu (oprócz pierwszego) jest większy od
wyrazu poprzedniego, czyli zachodzi nierówność:
a n+1 > a, lub inny zapis: a n+1−an > 0 dla każdej liczby n ≥ 1.

(a n)↗ wtedy i tylko wtedy, gdy dla każdej liczby naturalnej n większej od 0 zachodzi nierówność:

a n+1−an >0

Ciąg (a n) nazywamy malejącym wtedy i tylko wtedy, gdy dowolny wyraz ciągu (oprócz pierwszego) jest mniejszy od
wyrazu poprzedniego, czyli zachodzi nierówność:
a n+1 < a, lub inny zapis: a n+1−an < 0 dla każdej liczby n ≥ 1.

(a n)↘ wtedy i tylko wtedy, gdy dla każdej liczby naturalnej n większej od 0 zachodzi nierówność:

a n+1−an <0

Ciąg liczbowy (a n) nazywamy ciągiem arytmetycznym wtedy i tylko wtdy gdy różnica między dowolnym wyrazem
ciągu a wyrazem bezpośrednio go poprzedzającym jest stała dla danego ciągu. Różnicę tę oznaczamy przez r.

Rozważamy ciąg: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8
a 2- a 1= 2 - 1 = 1

a 3- a 2= 3 - 2 = 1

a 4- a 3= 4 - 3 = 1
itd. różnica: r = 1
Ten ciąg jest arytmetyczny
nр: 1, 2, 3, 4, 5, 7, 6, 21, 15
a 2- a 1= 2 - 1 = 1

a 4- a 3= 4 - 3 = 1

a 6- a 5= 7 - 5 = 2

a 7- a 6= 6 - 7 = -1
itd.
Ten ciąg nie jest arytmetyczny, ponieważ nie posiada stałej różnicy r dla całego ciągu.
Wnioski z definicji:
Monotoniczność ciągu arytmetycznego zależy od r.
a n+1=an +r

r >0 →(an ) ↗

r <0 →(an ) ↘

r =0 →(an ) jest stały

Najważniejsze wzory

a n=a1 +(n−1)×r
Sn=a 1+ a2 +a3 +...+ an wzór na n-ty wyraz ciągu arytmetycznego

a 1 + an
S n= ⋅n wzór na sumę n początkowych, kolejnych wyrazów ciągu arytmetycznego
2